ဇင္လင္း - ဦးဥတၱမထုံးကို ႏွလုံးမူၾကစို႔ ...

ဇင္လင္း - ဦးဥတၱမထုံးကို ႏွလုံးမူၾကစို႔ ...   
စက္တင္ဘာ ၉၊ ၂၀၁၄
 
      

ဤစက္တင္ဘာလသည္ ျမန္မာႏိုင္ငံျပည္သူလူထုအား ႏိုင္ငံေရး နား၊ မ်က္စိ အဦးဆုံး ဖြင့္ေပးခဲ့ေသာ ဆရာေတာ္ ဦးဥတၱမ အထိမ္းအမွတ္ အခမ္းအနားမ်ား က်င္းပေလ့ရွိသည့္အခ်ိန္ ျဖစ္ေပသည္။ ဤ ၂၀၁၄ စက္တင္ဘာ(၉)ရက္ေန႕သည္ ‘ဆရာေတာ္

ဦးဥတၱမ’ ပ်ံလြန္ေတာ္မူျခင္း (၇၅) ႏွစ္ျပည့္ခ်ိန္ျဖစ္ေပသည္။ ဆရာေတာ္သည္ ျမန္မာ့ႏိုင္ငံေရးသမိုင္းတြင္ ပထမဦးဆုံး ဖမ္းဆီး ေထာင္ခ် ခံရေသာ ရဟန္းအာဇာနည္ျဖစ္သည္။ အထူးသျဖင့္ “ကရက္ေဒါက္ ဂက္ေဒါက္” (Craddock, Get Out!) ဟူေသာ ေႂကြးေၾကာ္သံ ကို အေၾကာင္းျပဳ၍ ထိုအာဇာနည္အရွင္ကား ‘ဆရာေတာ္ ဦးဥတၱမ’ ျဖစ္သည္ကို မွတ္မိၾကမည္ထင္ပါသည္။ ‘ကရက္ေဒါက္’ (Sir Reginlad Henry Craddock) သည္ ထိုစဥ္က ၿဗိတိသွ်ကိုလိုနီ ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ ဒုတိယဘုရင္ခံျဖစ္သည္။

ဆရာေတာ္၏ ငယ္နာမည္မွာ “ေပၚထြန္းေအာင္” ျဖစ္၍ အဘ ဦးျမႏွင့္ အမိ ေဒၚေအာင္ေက်ာ္သူတို႔မွ ရခိုင္ျပည္နယ္၊ စစ္ေတြၿမိဳ႕တြင္ (၁၈၇၉ ခုႏွစ္ ဒီဇင္ဘာ ၁၄) ဖြားျမင္သည္။ အသက္ (၁၅) ႏွစ္တြင္ ကာလကတၱားမွ တကၠသိုလ္၀င္ခြင့္ ဆယ္တန္းေအာင္သည္။ ထို႔ေနာက္ ပခုကၠဴၿမိဳ႕၊ ေရစႀကိဳစာသင္တိုက္၌ ဗုဒၶဘာသာစာေပက်မ္းဂန္မ်ားသင္ယူသည္။ ၁၉၀၀ ျပည့္ႏွစ္တြင္ ရဟန္း၀တ္ျဖင့္ အိႏၵိယႏိုင္ငံသို႔ ႂကြေရာက္၍ ကာလကတၱားရွိ အိႏၵိယအမ်ိဳးသားေကာလိပ္၌ ပါဠိ၊ သကၠဋ၊ ဘဂၤါလီ၊ မာဂရီ၊ ေရွးေဟာင္းဟိႏၵဴစာေပ မ်ား သင္ယူခဲ့သည္။ ထိုေက်ာင္း၌ပင္ ပါဠိပါေမာကၡအျဖစ္ ေဆာင္ရြက္ခဲ့ဖူးသည္။

၁၉၀၃ ခုႏွစ္တြင္ အိႏၵိယႏိုင္ငံမွတဆင့္ ျပင္သစ္၊ အဂၤလန္၊ ဂ်ာမနီတို႔သို႔ ခရီးလွည့္၍ ႏိုင္ငံတကာအေရးအရာမ်ားကို ဆည္းပူးခဲ့ သည္။ ဥေရာပ၌ ရွိေနစဥ္ ၁၉၀၅ ခုႏွစ္ ႐ုရွ-ဂ်ပန္စစ္ျဖစ္ရာ ဂ်ပန္က အႏိုင္ရသည့္ သတင္းကို ၾကားသိရ၍ အလ်င္အျမန္ ဖြံ႔ၿဖိဳး တိုးတက္လာေသာ ဂ်ပန္ႏိုင္ငံအေၾကာင္းကို ေလ့လာလိုစိတ္ျဖစ္ခဲ့သည္။ သို႔ျဖင့္ ဆရာေတာ္သည္ ၁၉၀၇ ခုႏွစ္တြင္ ဂ်ပန္ႏိုင္ငံသို႔ သြားေရာက္ကာ တိုက်ဳိ ဗုဒၶဘာသာတကၠသိုလ္တြင္ ပါဠိႏွင့္ သကၠဋဘာသာဆိုင္ရာ ပါေမာကၡအျဖစ္ (၄) ႏွစ္နီးပါး ေဆာင္ရြက္ခဲ့ သည္။ ျမန္မာႏိုင္ငံအျပန္ခရီးတြင္ ကိုရီးယား၊ မန္ခ်ဴးရီးယား၊ တ႐ုတ္၊ ကေမာၻဒီးယားႏွင့္ ထိုင္းႏိုင္ငံမ်ားသို႔ ၀င္ေရာက္ေလ့လာခဲ့ သည္။

၁၉၁၁ ခုႏွစ္ ျမန္မာႏိုင္ငံ ျပန္ေရာက္ေသာအခါ သူရိယသတင္းစာတြင္ ႏိုင္ငံတကာတိုးတက္မႈအေျခအေန အေထြေထြကို ႏိုင္ငံသားမ်ား ပညာဗဟုသုတ ရေစရန္ ေရးသားတင္ျပခဲ့သည္။ ‘၀ိုင္အမ္ဘီေအ’ ကို စတင္ထူေထာင္ခဲ့ၾကေသာ ဦးဘေဘ၊ ဦးေမာင္ႀကီး၊ ဦးဘရင္ တို႔ႏွင့္လည္းေကာင္း၊ သူရိယသတင္းစာ စတင္တည္ေထာင္ခဲ့ၾကသည့္ ဦးဘကေလး၊ ဦးလွေဖ အစရွိေသာ ထိုေခတ္ လူငယ္လူလတ္မ်ားႏွင့္လည္းေကာင္း၊ အဂၤလိပ္လက္ေအာက္မွ လြတ္ေျမာက္ရန္ မည္သို႔ေဆာင္ရြက္သင့္ၾကေၾကာင္း ႏိုင္ငံေရးေဆြးေႏြး မႈမ်ား လုပ္ခဲ့သည္။

ဆရာေတာ္ ဦးဥတၱမ၏ ႏိုင္ငံေရးအျမင္မွာ ျမန္မာႏိုင္ငံကို အဂၤလိပ္လက္ေအာက္မွ လြတ္ေျမာက္ေရးသို႔ ဦးတည္သည္။ လြတ္လပ္ ေရး မရႏိုင္ေသးမီစပ္ၾကား ‘ဟုမၼ႐ူး’ ေခၚ ကိုယ့္တိုင္းျပည္ကို ကိုယ့္အမ်ိဳးသားတို႔ ကိုယ္တိုင္အုပ္ခ်ဳပ္ခြင့္ရေရး ႀကိဳးပမ္းအားထုတ္ၾကဖို႔ ေရးသား ေဟာေျပာသည္။ ပညာတတ္ လူငယ္လူလတ္မ်ားအား ဟုမၼ႐ူးသေဘာတရား စိတ္ဓာတ္မ်ားကို နား၀င္ေအာင္ ေဆြးေႏြး ေျပာဆိုသည္။ အထူးသျဖင့္ အိႏၵိယႏိုင္ငံတြင္ရွိစဥ္က အိႏၵိယ-ျမန္မာ ႏွစ္ႏိုင္ငံလြတ္လပ္ေရးရရွိရန္ ကိစၥမ်ားကို ကြန္ဂရက္ပါတီ ေခါင္းေဆာင္မ်ားႏွင့္ ေဆြးေႏြးတိုင္ပင္သည္။ ဆရာေတာ္ကိုယ္တိုင္မွာလည္း ျမန္မာေဒသခြဲ ကြန္ဂရက္ပါတီအဖြဲ႔၀င္ျဖစ္သည္။

၁၉၁၂ ခုႏွစ္တြင္ ဆရာေတာ္သည္ ဂ်ပန္ႏိုင္ငံသို႔ ဒုတိယအႀကိမ္ သြားေရာက္ခဲ့သည္။ ဂ်ပန္တြင္ ဆရာေတာ္သည္ ပါဠိႏွင့္ သကၠဋ ဘာသာပါေမာကၡအျဖစ္ ေဆာင္ရြက္ေနစဥ္ ျမန္မာႏိုင္ငံေရးရာကိစၥမ်ားကို ဂ်ပန္ေရာက္ တ႐ုတ္ေက်ာင္းသားမ်ားႏွင့္ ေဆြးေႏြးခဲ့ သည္။ တ႐ုတ္ႏိုင္ငံသို႔လည္း သြားေရာက္ခဲ့၍ တ႐ုတ္အမ်ိဳးသားေခါင္းေဆာင္ ေဒါက္တာ ဆြန္ယက္ဆင္ႏွင့္လည္း ေတြ႔ဆုံသိကြၽမ္း ခဲ့သည္။

ေဒါက္တာဆြန္ယက္ဆင္ႏွင့္ အာရွေဒသ လြတ္လပ္ေရးကိစၥမ်ား ေဆြးေႏြးခြင့္ရရွိခဲ့သည္။ ပထမကမာၻစစ္ၿပီးကာနီးတြင္ ဆရာေတာ္ ျမန္မာႏိုင္ငံသို႔ ျပန္ႂကြလာသည္။ ထိုအခ်ိန္မွစတင္၍ ျမန္မာလူထု နားမ်က္စိပြင့္ေစရန္ ႏိုင္ငံတကာမွ ရရွိခဲ့ေသာ အသိပညာ ဗဟုသုတမ်ားႏွင့္ ယွဥ္တြဲ၍ ႏိုင္ငံေရးတရားမ်ား ေဟာေျပာခဲ့သည္။ ဆရာေတာ္၏ ေဟာေျပာခ်က္မ်ားမွာ စကားလုံးေျပာင္ေျပာင္ ထိထိမိမိ ရွိလွသျဖင့္ တရားပြဲတိုင္း က်ိတ္က်ိတ္တိုး စည္ကားသည္ဟု မွတ္တမ္းမ်ားရွိသည္။

“ျမန္မာတိုင္းသူျပည္သားတို႔ဟာ က်ဳိးႏြံတယ္ဆိုတဲ့ ေအာက္တန္းက် စိတ္မ်ားကို ဖယ္ရွားပစ္ၾကရမယ္။ ျမန္မာတိုင္းသူျပည္သားတို႔ ဟာ စြမ္းရည္သတၱိရွိေၾကာင္း၊ ပညာရွိေၾကာင္းနဲ႔ မဟုတ္မခံ စိတ္ဓာတ္ကို ျပရမယ္။ ဒီလိုျပႏိုင္ရင္ က်ဳပ္တို႔ကို ဘယ္သူကမွ ေစာ္ကားရဲ ဖိႏွိပ္ရဲမွာ မဟုတ္ေတာ့ဘူး။ ဘယ္လိုအင္အားႀကီးၿပီး ရက္စက္ၾကမ္းၾကဳတ္တဲ့ အစိုးရျဖစ္ျဖစ္ တိုင္းရင္းသားအေပါင္း စည္းလုံးညီညာစြာနဲ႔ တြန္းလွန္ႏိုင္ၾကရင္ တာရွည္ခံႏိုင္မယ္ မဟုတ္ပါဘူး၊ ကိုယ့္ရည္မွန္းခ်က္ ေအာင္ေစခ်င္ရင္ ေနာက္မတြန္႔ၾကနဲ႔။ ေၾကာက္အားမပိုၾကနဲ႔၊ ဒုကၡကို ပဓာနမထားၾကနဲ႔၊ ဟုမၼ႐ူးတို႔ လြတ္လပ္ေရးတို႔ဆိုတာ က်ဳပ္တို႔ ရထိုက္တဲ့ ကမာၻ႔အေမြအႏွစ္ႀကီးမ်ား ျဖစ္တယ္။ ဗ်ဴ႐ိုကေရစီ၀ါဒသမားေတြက ဘယ္ေလာက္ပဲ ေႏွာင့္ယွက္ ေႏွာင့္ယွက္ တကယ္ရေအာင္ လုပ္ႏိုင္တဲ့ သေဘာမွန္ဟာ တိုင္းသူျပည္သားတို႔လက္ထဲမွာသာရွိတယ္။˝ ဟု ဆရာေတာ္က ေဟာေျပာခဲ့သည္။

ဗုဒၶသာသနာ စည္ပင္တိုးတက္ေစရန္ ဦးစြာပထမ ကြၽန္ဘ၀က လြတ္ေအာင္လုပ္ရမည္ဟု ဆရာေတာ္က ေဟာေျပာသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ အမ်ဳိး ဘာသာ သာသနာအက်ဳိးအတြက္ ‘သံဃသမဂၢီမ်ား’ ထူေထာင္ဖြဲ႔စည္း၍ လြြတ္လပ္ေရးရေအာင္ ေဆာင္ရြက္ၾကရ မည္ဟု ဦးဥတၱမက မိန္႔ၾကားသျဖင့္ ႏိုင္ငံအႏွံ႔တြင္ သံဃသမဂၢီမ်ား ေပၚထြန္းလာကာ ႏိုင္ငံေရးတရားေဟာသည့္ သံဃာေတာ္မ်ား တိုးပြားလာခဲ့သည္။ ဤသို႔ ဆရာေတာ္၏ ၀ါယမစိုက္ထုတ္မႈေၾကာင့္ ၁၉၂၁ ခုႏွစ္ ဇူလိုင္ (၁) ရက္ (၂) ရက္တြင္ သံဃာ့သမဂၢီ အဖြဲ႔ ေပါင္း (၃၀) ေက်ာ္မွ ကိုယ္စားလွယ္မ်ား အစည္းအေ၀းကို ရန္ကုန္ၿမိဳ႕၌ က်င္းပႏိုင္ခဲ့သည္။ ဆရာေတာ္ သံဃာေတာ္မ်ား ဂ်ီစီဘီေအ အသင္းေခါင္းေဆာင္မ်ား အပါအ၀င္ ရဟန္းရွင္လူပရိသတ္ ငါးရာေက်ာ္ တက္ေရာက္ခဲ့သည္။ ေဒးဒရဲၿမိဳ႕နယ္ ဆုကလပ္ရြာ တရားပြဲ အၿပီး ဆရာေတာ္ ဦးဥတၱမအား ႏိုင္ငံေရးလုပ္မႈျဖင့္ ေထာင္ဒဏ္အျပစ္ေပးလိုက္ေသာအခါ ရဟန္းရွင္လူ ျပည္သူအမ်ား မခံမရပ္ႏိုင္ ျဖစ္ၾကသည္။ ဆရာေတာ္ကို အေၾကာင္းျပဳ၍ ‘ဂ်ီစီဘီေအ’ အသင္းႀကီးကို လူထုက ပိုမိုေထာက္ခံ အားေပးခဲ့သည္။

ဆရာေတာ္သည္ ပထမအႀကိမ္ ေထာင္က်ရာမွ ျပန္လြတ္လာၿပီးေနာက္ တျပည္လုံး လွည့္လည္၍ ႏိုင္ငံေရးတရားမ်ား ေဟာၾကား ခဲ့ျပန္သည္။ “အဂၤလိပ္ပစၥည္းကို သပိတ္ေမွာက္ၾက” “အဂၤလိပ္ဆိုင္ေတြကို သပိတ္ေမွာက္ၾက” “တိုင္းရင္းျဖစ္ပစၥည္းကို ၀ယ္ယူ အားေပးၾက” “တိုင္းရင္းသား ဆိုင္ေတြမွာ ၀ယ္ယူအားေပးၾက” “ဒို႔လူမ်ဳိးေတြ ညီၫြတ္မွ လြတ္လပ္ခ်မ္းသာမယ္” “ဟုမၼ႐ူး ကိုယ္ပိုင္ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးရေအာင္ ေတာင္းဆိုႀကိဳးပမ္းၾက” “ကရက္ေဒါက္ ဂက္ေဒါက္”(Craddock,Get Out!) စေသာ ေႂကြးေၾကာ္သံမ်ားေၾကာင့္ ၁၉၂၄ ခုႏွစ္ ရန္ကုန္ က်ဳံးႀကီးလမ္း နန္းေတာ္႐ုပ္ရွင္႐ုံ တရားပြဲအၿပီး ဒုတိယအႀကိမ္ အဖမ္းခံရျပန္သည္။ အဂၤလိပ္အစိုးရကို အၾကည္ညိဳပ်က္ေအာင္ ေဟာေျပာေၾကာင္း ျပစ္မႈထင္ရွားသည္ဆိုကာ အလုပ္ၾကမ္းႏွင့္ ေထာင္ဒဏ္ (၃) ႏွစ္ အျပစ္ေပးခံရသည္။

ျမန္မာ့ႏိုင္ငံေရးသမိုင္းကို ျပန္လွန္ေလ့လာသည့္အခါတိုင္း ၀ိုင္အမ္ဘီေအေခၚ ဗုဒၶဘာသာကလ်ာဏယု၀အသင္း၊ ေနာင္ ဂ်ီစီဘီေအ ေခၚ ျမန္မာအသင္းခ်ဳပ္ႀကီး၏ ႀကိဳးပမ္းအားထုတ္မႈမ်ားကို ခ်န္လွပ္ထား၍ မရႏုိင္ေပ။ ထုိျမန္မာအသင္းခ်ဳပ္ႀကီး တိုးတက္က်ယ္ျပန္႔ လာေအာင္ ေထာက္ကူခဲ့ရာတြင္ သံဃာ့သမဂၢီအဖြဲ႔မ်ား၏ ေထာက္ခံအားေပးမႈမ်ားမွာ အဓိကေနရာမွ ပါ၀င္ခဲ့သည္။ ထိုစဥ္က ဆရာေတာ္ ဦးဥတၱမႏွင့္ သူရိယသတင္းစာတို႔သည္ ၀ိုင္အမ္ဘီေအအသင္းကို ျပည္သူတရပ္လုံး ေထာက္ခံလာေအာင္ စိုက္လိုက္ မတ္တတ္ လႈံ႔ေဆာ္ေရးသားခဲ့သျဖင့္ အမ်ိဳးသားေရးစိတ္ဓာတ္မ်ား တက္ႂကြလာခဲ့သည္။ ဦးဥတၱမ၏ ႐ိုးသားမႈ၊ ကိုယ္က်ိဳးမငဲ့မႈ၊ တိုင္းျပည္ႏွင့္ လူထုအက်ိဳးကို ေရွး႐ႈမႈတို႔ေၾကာင့္ ဆရာေတာ္ကို စံထားကာ သံဃာအမ်ား ျမန္မာအသင္းခ်ဳပ္ႀကီး၏ လႈပ္ရွားမႈမ်ား တြင္ ပါ၀င္လာၾကသည္။ သံဃာ့သမဂၢီအဖြဲ႔မ်ား ႏိုင္င့ံအေရးအရာမ်ား၌ ပါ၀င္ေဆာင္ရြက္လာၾကသည္။

ဆရာေတာ္ ဦးဥတၱမသည္ ျမန္မာႏိုင္ငံ ဒုတိယဘုရင္ခံ ကရက္ေဒါက္၏ ဒိုင္အာခီအုပ္ခ်ဳပ္ေရးစနစ္ကို ဆန္႔က်င္ကာ ၀ိုင္အမ္ဘီေအ ကို ေထာက္ခံ၍ ဟုမၼ႐ူး ေတာင္းဆိုေဟာေျပာခဲ့သည္။ ဒိုင္အာခီအုပ္ခ်ဳပ္ေရးစနစ္တြင္ အမတ္ (၁၀၃) ေနရာ လ်ာထားေသာ္လည္း (၇၉) ဦးသာ ေရြးေကာက္ခံျဖစ္သည္။ က်န္သူတို႔မွာ ဘုရင္ခံခန္႔ ဗ်ဴ႐ိုကရက္မ်ားျဖစ္သည္။ ျပည္သူ႔ကိုယ္စားလွယ္ႏွင့္ ဗ်ဴ႐ိုကရက္တို႔ တြဲဖက္အုပ္ခ်ဳပ္ေရးစနစ္ျဖစ္သည္။ ဥပေဒျပဳေကာင္စီတြင္ အဆိုတခုတင္ရာ၌ ျပည္သူ႔ကိုယ္စားလွယ္တို႔ မဲအမ်ားစုရ၍ ႏိုင္ေသာ္ လည္း ဘုရင္ခံ သေဘာမတူလွ်င္ (ဗီတို) ျဖင့္ ပယ္ခ်ခံရတတ္သည္။

ထို႔ေၾကာင့္ ၁၉၂၂ ဇူလိုင္ (၁၅) (၁၆) ဂ်ဴဗလီေဟာအစည္းအေ၀းတြင္ ဆရာေတာ္ ဦးဥတၱမက “ဒိုင္အာခီအုပ္ခ်ဳပ္ေရးစနစ္သည္ ဗ်ဴ႐ိုကေရစီအုပ္ခ်ဳပ္ေရး ျဖစ္သျဖင့္ ျပည္သူကို မတိုင္ပင္ဘဲ ဗ်ဴ႐ိုကရက္တို႔က စီမံအုပ္ခ်ဳပ္ေသာစနစ္ျဖစ္သည္ဟု ေထာက္ျပခဲ့သည္။ ျပည္သူ႔ကိုယ္စားလွယ္ (၇၉)ဦးသည္ အာဏာမရွိေသာ ႐ုပ္ျပလွည့္စားမႈသာျဖစ္သည္။ ျပည္သူက သေဘာတူ၍ ေဆာင္ရြက္ေလ ဟန္ ပရိယာယ္ျဖင့္ အုပ္ခ်ဳပ္သည့္ စနစ္ျဖစ္သည္။ ထို႔ေၾကာင့္ ဒိုင္အာခီေရြးပြဲ မ၀င္သင့္။ ဒိုင္အာခီေကာင္စီ၌ မပါသင့္။ ဒိုင္အာခီ ေကာင္စီ၀င္၍ ပူးသတ္ေရးလုပ္ရန္ မျဖစ္ႏိုင္။ ဗ်ဴ႐ိုကရက္တုိ႔၏ ၾသဇာကို မလြန္ဆန္ႏိုင္” စသည္ျဖင့္ ဆရာေတာ္က ရွင္းျပခဲ့သည္။

“ဟုမၼ႐ူးအတြက္ ႀကိဳးစားၾကရာမွာ ေၾကာက္လန္႔စိတ္ေတြ မထားၾကနဲ႔၊ ေၾကာက္ေမႊးပါရင္ ဇာဂနာနဲ႔ ႏုတ္ပစ္ၾကရမယ္။ ခိုးရမွာ ဒိုင္အာခီေကာင္စီ ၀င္ရမွာသာ ေၾကာက္၊ ေက်းလက္က ဒကာေတြ သူႀကီးကို မေၾကာက္ၾကနဲ႔၊ သူႀကီးတင္မက ၿမိဳ႕အုပ္၀န္ေထာက္ လည္း ေၾကာက္ဖို႔မလိုဘူး။ သူတို႔ထက္ႀကီးတဲ့ ဘုရင္ခံဆိုတာလည္း ေၾကာက္စရာမရွိပါဘူး။ ကိုယ့္တိုင္းျပည္ကို ကိုယ့္လူမ်ိဳး အုပ္ခ်ဳပ္ရေအာင္ ဘုရင္ခံနဲ႔ ဗ်ဴ႐ုိကရက္ေတြကို ႏွင္ထုတ္ၾကရမယ္။ ကရက္ေဒါက္ ထြက္သြားလို႔ ဥတၱမက ဂ်ဴဗလီမွ ထပ္ၿပီး အမိန္႔ေပးေနတယ္။” ဟု ဆရာေတာ္ မိန္႔ဆိုခဲ့သည္။

ဆရာေတာ္ ဦးဥတၱမႏွင့္ ဂ်ီစီဘီေအေခါင္းေဆာင္မ်ားက ဟုမၼ႐ူးကိုယ္ပိုင္အုပ္ခ်ဳပ္ေရး ေပးရန္၊ သႆေမဓ လူခြန္ ဖ်က္သိမ္းေပးရန္၊ လယ္ယာေျမ အခြန္အေကာက္မ်ား ေလွ်ာ့ခ်ေပးရန္ အဓိကထား၍ ေဟာေျပာေတာင္းဆိုခဲ့ၾကသည္။ အဂၤလိပ္အစိုးရက ၁၉၃၀ ခုႏွစ္ ဆရာစံသူပုန္ ျဖစ္ေပၚရျခင္းကိစၥကို ျပန္လွန္သုံးသပ္ရာ၌ ဆရာေတာ္ ဦးဥတၱမ၏ ေဟာေျပာခ်က္မ်ားကို အေၾကာင္းရင္းတခ်က္ အျဖစ္ မွတ္တမ္းတင္ခဲ့သည္။

“ျမန္မာတိုင္းသူျပည္သားတို႔ဟာ စြမ္းရည္သတၱိရွိေၾကာင္း၊ ပညာရွိေၾကာင္းနဲ႔ မဟုတ္မခံ စိတ္ဓာတ္ကို ျပရမယ္။ ဒီလိုျပႏိုင္ရင္ က်ဳပ္တို႔ကို ဘယ္သူကမွ ေစာ္ကားရဲ ဖိႏွိပ္ရဲမွာ မဟုတ္ေတာ့ဘူး။ ဘယ္လိုအင္အားႀကီးၿပီး ရက္စက္ၾကမ္းၾကဳတ္တဲ့ အစိုးရျဖစ္ျဖစ္ တိုင္းရင္းသားအေပါင္း စည္းလုံးညီညာစြာနဲ႔ တြန္းလွန္ႏိုင္ၾကရင္ တာရွည္ခံႏိုင္မယ္ မဟုတ္ပါဘူး” ဟူေသာ ဆရာေတာ္၏ ၾသ၀ါဒကို သတိရလ်က္ မျပီးဆုံးေသးသည့္ ဒီမိုကေရစီအေရးေတာ္ပုံတြင္ ဦးဥတၱမထုံးကို ႏွလုံးမူကာ ဆက္လက္ဆင္ႏႊဲသင့္ၾကေပသည္။

((စက္တင္ဘာလ (၈) ရက္၊ ၂၀၁၄၊ တနလၤာေန႕၊ ဒီလိႈင္းစာေစာင္မွာ ေဖၚျပခဲ့တဲ့ ေဆာင္းပါးျဖစ္ပါတယ္။))

က်မ္းကိုးစာရင္း
(၁) ၀ံသာႏုအေရးေတာ္ပုံသမိုင္း (၁၉၀၆ – ၁၉၃၆)၊ သခင္ဘေမာင္၊ တသက္တာစာေပ၊၁၉၇၅ ဇန္န၀ါရီ။
(၂) ဂ်ဴဗလီေဟာျမင္ကြင္း၊ တိုက္စိုး၊ ခ်င္းတြင္းစာေပ၊ ၁၉၇၈ ၾသဂုတ္လ။
(၃) ျမန္မာႏိုင္ငံအလုပ္သမားလႈပ္ရွားမႈသမိုင္း၊ သခင္လြင္၊ ပုဂံစာအုပ္တိုက္၊ ၁၉၆၈ ေမလ။
(၄) ကိုလိုနီေခတ္ ျမန္မာ့သမိုင္းအဘိဓာန္၊ ျမဟန္၊ မိုးမင္းစာေပ၊ ၁၉၈၁။