ဖိုးထက္ - စိတ္အယားေျဖ ရင္ဖြင္႔စာ
(မိုးမခ) ေအာက္တိုဘာ ၁၇၊ ၂၀၁၄
“အႏုပညာသည္ ျပည္သူ႔အတြက္”၊ “အႏုပညာသည္ အႏုပညာအတြက္” ဆိုသည္႔ စကားႏွစ္ခြန္းအတြက္ ဆရာၾကီး ဒဂုန္တာရာတို႔ ေခတ္က တစ္ဖက္ႏွင္႔ တစ္ဖက္ အယူအဆ သေဘာထား ကြဲျပားခဲ႔ၾကဘူးသည္လုိ႔ ကၽြန္ေတာ္ ဖတ္ဘူးသည္။ စာေရးျခင္းသည္ အႏုပညာဟု ဆိုလွ်င္ စာအနည္းငယ္ ေရးဖို႔ အစဥ္အျမဲ ၾကိဳးစားေနေသာ ကၽြန္ေတာ္႔အဖို႔ အႏုပညာႏွင္႔ အနည္းငယ္ စိုးစိခန္႔မွ် ဆက္စပ္ ပါတ္သက္သည္လုိ႔ ဆိုပါရေစ။ သို႔ေသာ္လည္း အထက္က စကားႏွစ္ခြန္းအတြက္ ကၽြန္ေတာ္က ဘယ္ဘက္ကိုမွ် ၀င္ေရာက္ပါ၀င္ၿပီး မေဆြးေႏြးလို။ ေဆြးေႏြးရေလာက္ေအာင္လဲ အႏုပညာ စြမ္းရည္ ျပည္႔၀သည္႔ စာေရး ဆရာၾကီးလဲ မဟုတ္။ တကယ္႔ ငခၽြတ္တား။ ကၽြန္ေတာ္႔ အတြက္ကေတာ႔ “အႏုပညာသည္ ကၽြန္ေတာ္႔အတြက္”။ ရွင္းလင္းေအာင္ ထပ္ေျပာရပါလွ်င္ ကၽြန္ေတာ္ စာေရးတာ ကၽြန္ေတာ္႔အတြက္။ ဘယ္သူ႔ ဘယ္သူ႔ အတြက္မွ မဟုတ္။ ကၽြန္ေတာ္႔စိတ္ခံစားရသမွ် ခ်စ္ျခင္း၊ မုန္းျခင္း၊ ပီတိျဖစ္ျခင္း၊ မနာလို ၀န္တိုျဖစ္ျခင္း၊ ခံျပင္းျခင္း၊ အားမလို အားမရျဖစ္ျခင္း၊ ေဒါသထြက္ျခင္း စသည္႔ စသည္႔ မေရမတြက္ႏိုင္ေသာ စိတ္ခံစားမွဳမ်ား အတြက္ စိတ္အယားေျဖဖို႔ မိုးမခ လူၾကီးမ်ား အားကိုးျဖင္႔ စာေရးသည္ဟု ဆုိရေပမည္။
လူ႔ဘ၀တစ္ခုမွာ ကိစၥ ၀ိစၥ ေတြ မ်ားေျမာင္ ေပါမ်ားလွသည္။ တစ္ခ်ိဳ႕အရာမ်ားက ေမွ်ာ္လင္႔ထားေသာ အရာမ်ား။ တစ္ခ်ိဳ႕ အရာမ်ားက မေမွ်ာ္လင္႔ထားဘဲ ၀ုန္းကနဲ႔ ဒိုင္းကနဲ႔ ဘ၀လမ္းေၾကာင္းေပၚမွာ ေပၚလာသည္႔ အရာမ်ား။ တစ္ခ်ိဳ႕ အရာမ်ားက ႏွလံုးသားထဲမွာ ဘယ္ေတာ႔မွ မေပ်ာက္ႏိုင္ေတာ႔ေသာ ေနာင္တ တရားမ်ားျဖင္႔ ပူပင္ေနရသည္႔ အရာမ်ား။ ကိုယ္ေရး ကိုယ္တာအတြက္ ခံစားရသမွ်၊ ႀကံဳေတြ႕ရသမွ်ကို ထစ္ခနဲ႔ဆိုလွ်င္ စာေရးၿပီး စိတ္အယားေျဖဖို႔ ၾကေတာ႔ စဥ္းစားရၿပီ။ ေရးေတာ႔ေရး။ ကိုယ္႔ဘာသာေရး။ ကိုယ္႔ဘာသာ ဖတ္။ သို႔တည္းမဟုတ္ ဟိုဟိုဒီဒီ ေရးၿပီး ပို႔မိၿပီး တစ္ဦးတစ္ေယာက္ ဖတ္မိလွ်င္ မည္သူ႔ မည္သူမွ် အက်ိဳး မရိွမည္႔ စာမ်ိဳး ၾကေတာ႔ တိတ္တိတ္ဆိတ္ဆိတ္ ေနလိုက္တာ ေကာင္းမည္လို႔ ကၽြန္ေတာ္ ထင္သည္။ ႀကံဳဆံုခဲ႔ရဘူးသည္။
လူ႔သဘာ၀က ေပ်ာ္တာျဖစ္ျဖစ္၊ ၀မ္းနည္းတာျဖစ္ျဖစ္ အားလံုးကို ခ်စ္ခင္ ၾကင္နာရေသာ သူမ်ားသို႔ ေ၀မွ် ခံစားသည္။ ရင္ဖြင္႔သည္။ သို႔ေသာ္လည္း တကယ္႔ ရင္ဘတ္ မိတ္ေဆြ မဟုတ္သူမ်ားၾကေတာ႔ အားလံုးကို ဖြင္႔ေျပာေနလို႔ ျဖစ္တာ မဟုတ္။ စိတ္မ၀င္စားသူမ်ားကို ကိုယ္ေရးထားတာေလးမ်ားအား သြားျပေနမိလွ်င္ သူလဲ အက်ဳိး မရိွ။ ကိုယ္လဲ အက်ိဳးမရိွ ျဖစ္ေနတတ္သည္။ သို႔ေသာ္လည္း ကိုယ္႔ႏိုင္ငံကိုယ္ တိုးတက္ေစဖို႔၊ ကိုယ္႔ လူမွဳ အဖြဲ႔အစည္းကို ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေစဖို႔ မ်က္လံုးႏွင္႔ျမင္၊ စိတ္နဲ႔ ခံစားလိုက္ရေသာ အရာမ်ားၾကေတာ႔ ဘယ္သူဖတ္မိမိ၊ မဖတ္မိမိ စိတ္အယားေျဖသည္႔ သေဘာျဖင္႔ ေရးတတ္ၾကသည္ မဟုတ္ပါလား။
ကၽြန္ေတာ္တို႔ ေခတ္ၾကီးမွာ ေခတ္စားေနေသာ Facebook ကို ၾကည္႔ပါအံုးေတာ႔။ စိတ္အယားေျဖဖို႔ အလြန္ေကာင္းသည္႔ အရာျဖစ္သည္။ ထစ္ခနဲ႔ရိွ ထစ္ခနဲ႔ေရး။ ထစ္ခနဲ႔ ပံုေတြတင္။ တကယ္႔ကို အရူးအမူးျဖစ္ေနၾကတာ ျမင္ေန၊ သိေန၊ ၾကားေနရသည္။ တစ္ခါတစ္ရံ ေပ်ာ္စရာ။ တစ္ခါတစ္ရံ အျမင္ကတ္စရာ။ တစ္ခါ တစ္ရံ အတူယူစရာ။
စာေရးေသာ သူမ်ားသည္ ပညာ၊ ဗဟုသုတ၊ အခံ ပါရမီသာ ကြာျခားပါလိမ္႔မည္။ အရာအားလံုးကို စိတ္မ်က္စိျဖင္႔ လိုက္ၿပီး ႏွလံုးသားျဖင္႔ ၾကည္႔တတ္ႀကျခင္းတြင္ တူညီၾကသည္။ ထိုခံစားခ်က္အေပၚကို လိုက္ၿပီး မိမိကိုယ္ပိုင္ အခံ ဗဟုသုတ၊ ပညာ၊ ႀကိဳးစား အားထုတ္မွဳ၊ စိတ္အခံအားျဖင္႔ စာေရးၾကလွ်င္သာ တန္ဖိုးရိွေသာ စာ။ သာမန္ကာ လွ်ံကာစာ။ ဖတ္ေပ်ာ္ေသာစာ။ အလကား စာ။ တန္ဖိုးမဲ႔ေသာ စာ၊ ကိုယ္ရည္ေသြးေသာ စာမ်ား ျဖစ္လာၾကသည္ မဟုတ္ပါလား။ ကၽြန္ေတာ္ကေတာ႔ ကၽြန္ေတာ္႔စာမ်ားကို တန္ဖိုးရိွေသာ စာမ်ား မဟုတ္ႏိုင္မွန္း သိပါလ်က္ႏွင္႔ တန္ဖိုးမမဲ႔ေသာ သာမန္ကာ လွ်ံကာ ဖတ္ေပ်ာ္သည္႔ စာတစ္ပုဒ္ျဖစ္ဖို႔ အစဥ္ၾကိဳးစားရသည္။ ဒါေတာင္မွ ရည္မွန္းခ်က္ကို အစဥ္အျမဲ ေရာက္တာ မဟုတ္။
ေခြး၊ ေၾကာင္၊ ငွက္ စသည္႔ တိရိစာၦန္မ်ားေသာ္မွ သူတို႔ကို ခ်စ္ခင္ ၾကင္နာေသာ၊ လိွဳက္လိွဳက္လွဲလွဲရိွေသာ အရွင္ သခင္မ်ားကို ခြဲျခားတတ္ပါေသးလွ်င္ လူမ်ားအဖို႔ မိမိကို အမွန္တကယ္ ခ်စ္ခင္သလား၊ မုန္းသလား၊ အျမင္ကတ္သလား စသည္တို႔ကို ခြဲျခား စိတ္ျဖာႏိုင္ၾကႏိုင္ပါလိမ္႔မည္။ ထို႔အတူ ကၽြန္ေတာ္ေရးေသာ စာမ်ားကို သူငယ္ခ်င္း မိတ္ေဆြမ်ား၊ မိဘေဆြမ်ိဳး မ်ား၊ ခ်စ္ခင္ ၾကင္နာရေသာ သူမ်ားကို ျပၾကည္႔ေတာ႔ ေမွ်ာ္လင္႔ထားသည္႔ အတိုင္း တုန္႔ျပန္ၾကပံုေတြက အမ်ိဳး မ်ိဳး အဖံုဖံု။
“ေအာင္မာ မင္းက စာေရးတယ္ဟုတ္လား။ ဟား..ဟား..ဟား..” ဆိုသည္႔ စကားျဖင္႔ အလြန္တာသြားသည္႔ တုန္႔ျပန္မွဳမ်ိဳးျဖင္႔ ျပန္ေျပာသူလဲ မရွား။
“ဟဲ႔.တယ္ဟုတ္ပါလား။ စာတစ္ပုဒ္ေရးဖုိ႔ လြယ္မွတ္လို႔။ ေကာင္းတယ္ ေကာင္းတယ္။ ဆက္ေရး။ စာေတြလဲ အမ်ားၾကီး ဖတ္” ဟု ေယဘူယ် က်က် တုန္႔ျပန္သူေတြလဲ အမ်ားသား။
တစ္ခ်ိဳ႕ကေတာ႔ လိွဳက္လိွဳက္လွဲလွဲ ရင္တြင္းပါေသာ အျပဳအမူ၊ အမူအရာ စကားမ်ားျဖင္႔ ကၽြန္ေတာ္ေရးေသာ စာမဟုတ္၊ ဘာမဟုတ္ ေတြကို ဖတ္ၿပီးလွ်င္ ေ၀ဖန္၊ အႀကံေပး၊ ေဆြးေႏြးၾကသည္။ ဥပမာအားျဖင္႔ အေမဆိုပါစို႔။ ငယ္ကတည္းက သူ႔ကို စိတ္အဆင္းရဲၾကီး ဆင္းရဲေအာင္ လုပ္တတ္သည္႔ ကၽြန္ေတာ္႔ကို အေမက ကၽြန္ေတာ္႔စာမ်ားကို ဖတ္ၿပီး “ငါ႔သားက ဘယ္ဆိုးလဲ။ စာေရး ေကာင္းသားဘဲ။ ဒါေပမယ္႔ စိတ္ခံစားမွဳေတြ မ်ားလြန္းတယ္။ စာေရးတာ ေကာင္းတဲ႔ အလုပ္ဘဲ။ ဘယ္သူ ဖတ္ဖတ္၊ မဖတ္ဖတ္ ဆက္သာ ေရး ငါ႔ သားေလး” ဟု အားေပးရွာသည္။ ကိုယ္႔၀မ္းက ေမြးထားေသာ သားကို သူကမွ အေကာင္းမေျပာ မည္သူ ေျပာပါအံ႔နည္း။ မည္သူက ေျမွာက္ထိုး ပင္႔ေကာ္ လုပ္ပါအံ႔နည္း။
တစ္ခ်ိဳ႕ကေတာ႔ ကၽြန္ေတာ္စာေရးတာကို မသိက်ိဳးကၽြံျပဳသည္လုိ႔ ကၽြန္ေတာ္ ထင္သည္။ စိတ္မ၀င္စား။ ေပယ်လက္ကန္ ျပဳသည္။ အထင္ကို မၾကီးဘူးဆိုသည္႔ အခ်ိဳးမ်ိဳး။ အထင္ၾကီးစရာ မရိွတာကို အထင္မၾကီးတာ ၀မ္းမနည္းေသာ္လည္း ကၽြန္ေတာ္႔ဘက္က ခ်စ္ခင္ၾကင္နာရေသာ သူမ်ားကိုယ္တိုင္ အသိအမွတ္ မျပဳသလိုမ်ိဳး ခံစားလိုက္ရျခင္းကေတာ႔ အေတာ္ၾကီး ခါးစပ္ေသာ အရသာတစ္ခုျဖစ္ပါသည္။ သို႔ေပသိ ဒါကိုက လူ႔ဘ၀ထဲက ႀကံဳဆံုရတတ္ေသာ အရာတစ္ခုလို႔ ကၽြန္ေတာ္ စိတ္ထားလိုက္ေတာ႔ အဆင္ေျပသြားသည္။ အေမေျပာသလို စိတ္ခံစားမွဳေတြ ကၽြန္ေတာ္ မ်ားေနျပန္ၿပီ ထင္သည္။
အဂၤလန္ႏိုင္ငံ ဒုတိယေျမာက္ ခ်ားလ္စ္ဘုရင္ လက္ထက္တြင္ ကဗ်ာဆရာ၊ စာေရးဆရာ၊ ႏိုင္ငံေရးသမား အင္ဒရူး မာဘယ္လ္ Andrew Marvell (1621-1678) ဆိုသည္႔ ဟူးလ္ျမိဳ႕ မဲဆႏၵနယ္မွ အမတ္တစ္ေယာက္ရိွသည္။ ဘုရင္က သူ၏ သက္ဦးဆံပိုင္ စနစ္ကို အကာအကြယ္ေပးဖို႔၊ ေတာ္လွန္ ပုန္ကန္ျခင္း မျပဳဖို႔ အမ်ိဳးမ်ိဳး ႀကိဳးစားသည္။ ျခိမ္းေျခာက္သည္။ ေသြးေဆာင္သည္။ ျဖားေယာင္းသည္။ သို႔ေသာ္ အင္ဒရူးမာဘယ္လ္က ေျခာက္တိုင္းလဲ မေၾကာက္၊ ေျမွာက္တိုင္းလဲ မေျမာက္ခဲ႔။ ျပည္သူလူထု ဘက္ကသာ ရပ္သည္။ ျပည္သူလူထု အက်ိဳးကိုသာ ေရွးရွဴသည္။ ျပည္သူလူထု အက်ိဳးကို ေရွ႕ရွဴသည္႔ ဥပေဒမ်ား၊ စာတန္းမ်ား၊ စာအုပ္မ်ားကို ေရးသားခဲ႔သည္။
သူေသေတာ႔ သူ႔အုတ္ဂူမွာ ျပည္သူေတြ ကမၺည္းထိုးေပးခဲ႔ေသာ စာထဲမွာ….
“… beloved by good men, feared by bad, admired by all…”
“ လူေကာင္းေတြက ခ်စ္ၾကဘိ၊ လူမိုက္ေတြက ေၾကာက္ၾကဘိ။ အတုယူစရာ စံနမူနာေတြ အျပည္႔” …. ဆိုသည္႔ စာေၾကာင္းေလးပါသည္။
ကၽြန္ေတာ္က မစၥတာ အင္ဒရူး မာဘယ္လ္ကို အားက်ေပမယ္႔ ေျခာက္ေပ ႏွစ္ေပက်င္းထဲ လဲေလ်ာင္းမယ္႔ လူကိုယ္တိုင္က လူေကာင္းမဟုတ္ေနတာ ခက္သည္။ ဒီေတာ႔ လူေကာင္းေတြက ေက်ာ္ခြသြားၾကမည္။ လူမိုက္ေတြက ဘယ္သူလဲလို႔ ျပန္ေမးၿပီး ဟားတိုက္ ရယ္ေမာပါလိမ္႔မည္။ အတုယူစရာက ဗလာနတၳိ။ သုိ႔ေပသိ ျပည္သူလူထုကို အင္ဒရူးမာဘယ္လ္က မ်က္ႏွာမူခဲ႔တယ္ဆိုပါလွ်င္ ကၽြန္ေတာ္က ျပည္သူလူထု ၾကားထဲမွာ ထိုင္ေနေသာ သူသာ ျဖစ္ပါသည္။ ေက်ာ္ခြဘဲသြားသြား၊ ဟားတုိက္ဘဲ ရယ္ရယ္။ မသိက်ိဳးကၽြံဘဲ ျပဳျပဳ ကၽြန္ေတာ္႔ အုတ္ဂူကို ေတြ႔ေသာ သူတိုင္းက ေမ႔ေငါ႔ၿပီး “ဒီလူၾကီးေပါ႔ ငါတို႔ကို ေခြးျဖစ္ေအာင္ လုပ္ခဲ႔တာ” ဟု အေျပာမခံရဖို႔ဘဲ လိုခ်င္ပါသည္။ ႏွမ္းတစ္လံုးထဲနဲ႔ ဆီမျဖစ္ေပမယ္႔ စားလို႔ရတဲ႔ အေစ႔ အဆန္ ေသးေသးေလးျဖစ္ေနရတာကိုဘဲ ဂုဏ္ယူရမည္လား မသိ။
ဤေနရာတြင္ ကၽြန္ေတာ္၏ စိတ္အယားေျဖသည္႔ အက္ေဆး (၀ါ) ရင္ဖြင္႔စာ (၀ါ) ရင္ဖြင္႔သံ ၿပီးဆံုးေလ၏။
(သရုပ္ေဖာ္ - ကာတြနး္ ATH, သူ႔ေဖစ့္ဘြတ္ကယူပါတယ္)