ဖိုးစီ (ရံုးေတာ) - “ဟဲ့…” အမည္မွည့္
(မိုးမခ) ႏို ဝင္ဘာ ၁၉၊ ၂၀၁၄
ငယ္ငယ္က ဆရာဘုန္းႀကီးထံ သဒၵါ တက္စဥ္ ၀ိဘတ္သြယ္ က်က္ရာတြင္ ပထမဆုံး သုတ္ အေနျဖင့္ အာလုပ္စကား အေၾကာင္းကုိ ဖြင့္ဆုိရေလသည္ ။ “အုိ၊ တုိ႔အုိ” ဟူ၍အနက္ေပးေသာေၾကာင့္ “အာလပေနသိ ဂသေညာ” ဟူေသာ သုတ္ျဖင့္ “ဂ” အမည္မွည့္ရမည္ ဟု ၀ိဘတ္သြယ္ကုိ ခြဲျခားကာ အုပ္စုခြဲ မွတ္သားသည္။ “အုိ၊ ဟယ္၊ အခ်င္း၊ အမင္း၊ အေမာင္… နားေထာင္ အာလပန” ဟူေသာ ေဆာင္ပုဒ္ ကေလးျဖင့္ အာလုပ္ စကား ေခၚထုိက္ေပေသာ စကားလုံး ကေလးမ်ားအား အလြယ္အတုိိ မွတ္သားနုိင္သည္။ သုိ႔ႏွင့္ပင္ “ေဘာတိ ခရာဒိေယ - အုိ…….ခ်စ္လွစြာေသာ ႏွမကေလး” ဟု စာက်က္သေယာင္ျပဳ၍ အသံရွည္ေလးဆြဲကာ ဖုိသံေပးရသည္မွာ ကုိရင္ေပါက္စဘ၀က ၾကည္ႏူးစရာ တမ်ဳိးပင္။ ဆရာ ဘုန္းႀကီးကလည္း ေဘာတိရုပ္ တစ္ေထာင္ ျပည့္ေအာင္တြက္ႏိုင္လွ်င္ ပီယ ေပါက္သတဲ့ ဟု စာက်က္ခ်င္စိတ္ကုိ ေျမွာက္ပင့္ေပးေလသည္။
ေက်ာင္းက ဆရာ သင္ေပးလုိက္ေသာ ပညာကေလးေတြ ေခါင္းထဲ ပါလာေတာ့ ကုိယ့္ ပတ္၀န္းက်င္ရွိ အာလုပ္ စကားလုံးေလးမ်ားကုိ စူးစမ္း ျဖစ္သည္။ က်ေနာ္တုိ႔ အဖြားသည္ သူ႔ခင္ပြန္း က်ေနာ္တုိ႔ ဘႀကီးအား “အေမာင္” ဟု အာလုပ္ ျပဳသည္။ ဘႀကီးကေတာ့ အဖြားကုိ “မိတ္ကေလး (မိန္းကေလး)” လုိ႔ ေခၚပါသတဲ့။ က်ေနာ့္ အေဖက သူ႔ အေမ က်ေနာ္တုိ႔ အဖြားကုိ “အမ” ဟုေခၚသည္။ သူ႔ႏွမေတြကုိေတာ့ နံမယ္ေရွ႕မွ ‘မ’ ႏွင့္ ‘အ’ ကုိ မၾတာ၀က္ အသံျဖင့္ ျဖတ္ကာ “မအသိန္း” “မအလွ” တဲ့။ အေမတုိ႔ ညီအမေတြက တမူထူးသည္။ သူတို႔ ေမာင္ဘြားေတြ အားလုံးကုိ အမည္ေရွ႕မွ “ေမာင္ေမာင္” ခံ၍ ေခၚၾကေလရာ ၾကားရသူတုိင္း ႏွစ္လုိဖြယ္ျဖစ္ရသည္။ “ေမာင္ေမာင္ ဟန္ေမာင္” တဲ့။ “ေမာင္ေမာင္ သင့္ေမာင္” တဲ့။ ညီမ အခ်င္းခ်င္း ၾကားမွာေတာ့ “မေလး ေရ”၊ “အပုေလးေရ” စသျဖင့္ အာလုပ္သံ ျပဳၾကသည္။
ကဲ.. သည္လုိျဖင့္ အေဖ နဲ႔ အေမကေကာ အခ်င္းခ်င္း ဘယ္လုိေခၚၾကပါသလဲ။ မွတ္မိသည့္ အရြယ္မွစ၍ အေဖ ဆုံးပါးခဲ့သည့္ အခ်ိန္တုိင္ေအာင္ အေဖ နဲ႔ အေမ (၂) ေယာက္ ၾကားမွာ အာလုပ္စကား အေခၚအေ၀ၚ သတ္သတ္မွတ္မွတ္ မရွိ၊ မၾကားခဲ့ရဖူးပါ။ အလြန္႔ အလြန္ ညႊန္းဆုိစရာ ကိစၥေပၚလာလွ်င္ေသာ္မွ “နင္တုိ႔ အေဖ ကေလ”၊ “နင္တုိ႔ အေမေကာ” စသျဖင့္ နာမ္စားျဖင့္ ညႊန္းသံကုိသာ ၾကားခဲ့ရဖူးသည္။ သူတုိ႔ အခ်င္းခ်င္း ၾကားမွာေတာ့ျဖင့္ ဘာ အာလုုပ္စကားသံမွ် မရွိေခ်။ နာမ္စား အေခၚအေ၀ၚ ကင္းေသာ ေမာင္ႏွံဟူ၍ စာတင္ေသာ္ ရႏိုင္ေကာင္းေလာက္ေပ၏။
တကၠသုိ္လ္ေျမသုိ႔ ေျခခ်၍ ခ်စ္ရသူႏွင့္ စတင္ ဆုံစည္းစဥ္၀ယ္ သူႏွင့္ ကၽြန္ေတာ္ အရြယ္ခ်င္းမွာ တစ္လထဲ ကြာဟလွ်က္ရွိေၾကာင္း သူ႔အေၾကာင္း ကိုယ့္အေၾကာင္း စူးစမ္းရင္း သိရေလ၏။ သို႔ႏွင့္ တစ္ေယာက္ကုိ တစ္ေယာက္ “နင္၊ ငါ” သုံးေသာ သူငယ္ခ်င္း ဘ၀မွ ခ်စ္သူဘ၀သို႔ တက္လွမ္းခဲ့သည့္တိုင္ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ ၾကားက အာလုပ္ စကားသည္ “နင္ ငါ” အျဖစ္သာ ဆက္လက္တည္ရွိ၏။ အမ်ားတကာ ခ်စ္သူစုံတြဲမ်ားကဲ့သုိ႔ “အသက္ေရ၊ ေမာင္ေရ” အေခၚအေ၀ၚ မရွိပါေခ်။ ရိွရန္လည္း မစဥ္းစားခဲ့ဖူးပါ။ ႏွစ္ရွည္ေက်ာင္းပိတ္၍ ေ၀းေနရေသာ အခါက အလြမ္း စာစီရာ၌ပင္ က်ေနာ္က ေရးလွ်င္ “ေအးေအာင္” ဟု အစခ်ီ၍ သူကေရးလွ်င္လည္း “၀င္းႏိုင္ဦး” ဟု ေလသံ တေျဖာင့္တည္း အာလုပ္ျပဳေလ့ရိွ၏။ က်ေနာ္တို႔ၾကားက အာလုပ္စကားသည္ သဒၵါ စပ္၍လည္း မပီ၊ ကဗ်ာစပ္၍လည္း မၾကည္ လူရယ္စရာပင္ ေကာင္းေသးေတာ့၏။
တစ္ေန႔ေတာ့ က်ေနာ္တုိ႔ ၾကားမွာ အာလုပ္စကား တစ္ခုရွိရန္လိုေၾကာင္း မီးေမာင္းထိုးစရာ ကိစၥတစ္ခုသည္ သူငယ္ခ်င္း တစ္ေယာက္ အေၾကာင္းျပဳ၍ ျဖစ္ေပၚလာခဲ့သည္။ မုံရြာသား သူငယ္ခ်င္း ေမာင္ေမာင္လွသည္ (၁၀) ႏွစ္၊ (၁၀) မိုး ခ်စ္ပင္ပ်ိဳး၍ ခ်စ္မုိးေစြကာ ႀကိဳးစားခဲ့ရေသာ ငယ္ကၽြမ္းသက္ေ၀ထံမွ ခ်စ္ပါတယ္ အေျဖကိုရလာၿပီး သကာလ အာလုပ္စကား တစ္ခုကို အျပင္းအထန္ ေတာင့္တလွ်က္ရွိ၏။ အႏွစ္ႏွစ္ အလလက စိတ္ကူးဖဲ ရိုက္လာခဲ့ရသည့္ ႏြယ္ေရ၊ ေမာင္ေရ လုပ္ခ်င္ေသာ ေရာဂါက အသည္း ကၽြမ္းလုမတတ္ ေတာက္ေလာင္ လွ်က္ရွိရကား ထြက္ခဲ့ၿပီး ေလသမွ်ေသာ ဆရာ ၿငိမ္းေက်ာ္၊ ဆရာ ေမာင္စိန္၀င္း၊ ဆရာ လယ္တြင္းသားေစာခ်စ္တို႔၏ ေမတၱာဘဲြ႔မ်ားကို ျပန္လွန္ေမႊေႏွာက္ကာ အာလုပ္ ရွာပုံေတာ္ ဖြင့္ျခင္း အမႈကုိ ျပဳေလသည္။ သို႔ပါျငားလည္း ႏွလုံးသား ယာျပင္က်ယ္၀ယ္ သိဂၤါရ မုတ္သုံမိုးလြန္မွ ေမတၱာ ထြန္ခ်ခဲ့ေလသည့္ ဆရာမကေလး ႏြယ္သည္ သေကာင့္သား ေမာင္ေမာင္လွ ၏ အာလုပ္စကား အဆိုကို ဗီတိုအာဏာျဖင့္ ပယ္ခ်ေလရာ မ်က္စိမ်က္ႏွာပ်က္လွ်က္ က်ေနာ္တို႔ထံ ေရာက္လာကာ အာလုပ္ စကားအညႊန္း (Reference) ေတာင္းရန္ မဲဆြယ္သမႈ ျပဳလာေလ၏။
“ဖိုးစီ မင္း ေအးေအာင္ကို ဘယ္လိုေခၚသလဲကြာ။”
“ဟား … ေအးေအာင္ကို ေအးေအာင္လို႔ ေခၚတာေပါ့ဟ။”
“ဟာ.. အဲလိုေျပာတာ မဟုတ္ဘူးေလကြာ၊ ဟုိကြာ နာမ္စား၊ နာမ္စား…”
“ နာမ္စားလည္း မရွိဘူး ဆရာ၊ ေအးေအာင္ပဲ။”
ဤမွ်ေလာက္နဲ႔ လက္ေလွ်ာ့တတ္လွ်င္ ဒင္းကို ရီႏြယ္ ျပန္ႀကိဳက္လိမ့္မည္ မဟုတ္ေလရကား၊
“ဒါျဖင့္ ေအးေအာင္ ကေရာ မင့္ ဘယ္လိုေခၚသတုန္း” ဟု တုိက္စစ္ မ်က္နွာေျပာင္းကာဆုိေလ၏။
“အန္… ေအးေအာင္က ငါ့ကို အင္း… ဘယ္လိုမွ မေခၚဘူးကြ။”
“ဟာ.. အဲဒါေတာ့ မင္း ညံ့တာပဲကြ။” ဟု ေယာက်္ား ဘသားတို႔၏ အညွာကိုကိုင္၍ ႏိွပ္နယ္ဆိုကာ မေက်မနပ္ျဖင့္ ဖဲခြာသြားေလ၏။
က်ေနာ္လည္း ထိုအခါမွ သူူ႔ ေရာဂါကူးစက္ျခင္း ခံရကာ “အင္း… ႏွစ္ေယာက္ ၾကားမွာ အေခၚအေ၀ၚ ကေလးတစ္ခု ကုိယ္စီေတာ့ရွိရင္ ေကာင္းေလစြ” ဟု ေတာင့္တမိေသာ ခ်င္ျခင္း တပ္ေလသည္။ သို႔ျဖင့္ ခ်စ္သူႏွင့္ ႏွစ္ေယာက္သား နားေလးဘက္ၾကားစကားဆိုရာ၀ယ္
“ေအးေအာင္ရာ နင္နဲ႔ ငါၾကားမွာ အာလုပ္စကားေလးေတာ့ ရွိသင့္သဟာ၊ အေဖတို႔ အေမတို႔ဆိုလည္း တစ္ေယာက္နဲ႔ တစ္ေယာက္ နာမ္စားေလးမွ မထားေတာ့ ေခၚရေျပာရတာ အေတာ္ကသိကေအာက္ျဖစ္သဟာ။”
“ေတာ္ပါဟယ္ နင္နဲ႔ငါ ၾကား အေခၚအေ၀ၚ ရွိၿပီးသားပဲ ဟာကို ဘာထပ္ထြင္ဖို႔ စဥ္းစားမွာတုန္း။”
“ဟင္ ဘယ္မွာရွိလိုိ႔တုန္း၊ နင္ငါ့ကို ဘယ္လိုေခၚတုန္း။”
“ဟဲ့ ငါ တစ္ခုခု လိုခ်င္တိုင္း နင့္ကို ‘ဟဲ့’ လို႔ ေခၚတယ္ေလ ေတာ္ၿပီေပါ့။”
“ေၾသာ္… …။”
ဤသို႔ျဖင့္ အာလုပ္စကား ခ်င္ျခင္းသည္ အာေမဍိတ္ တစ္ခုျဖင့္ အဆုံးသတ္ကာ ေျဖသိမ့္လုိက္ရေလ၏။ ထုိအခါမွစ၍ ငယ္ကၽြမ္းခ်စ္သူ မသဲအူသည္ လူထူထူၾကား မိဘနားမေရွာင္ က်ေနာ့္အား ‘ဟဲ့’ ဟူ၍သာ အာလုပ္သံျဖင့္ ေခၚျခင္းသမႈကိုျပဳ၏။ က်ေနာ္ကလည္း ဤ ‘ဟဲ့’ အသံကေလးကုိသာ ေႏြဦး၌ တြန္ေလသည့္ ဥၾသငွက္ သံကေလးပမာ တိမ္းမူး ေက်နပ္ရသည္သာ။
“ဟဲ့… ဆုိၿပီး သြယ္လ်လ် လက္ေခ်ာင္း ကေလးေတြ ပခုံးေပၚ ဖ်တ္ခနဲ က်လာမလားလုိ႔ ငါ့မွာ အဆက္မျပတ္ စိတ္ကူးယဥ္ေနခဲ့ရ…” ဟူေသာ ကဗ်ာေလး တစ္ပုိဒ္ စြဲနစ္ ခဲ့မိသည ္အထိပင္။
ရက္ကုိလစား၍ လကုိ ႏွစ္ခ်ဥ္းကာ က်ေနာ္တုိ႔ မိသားစု ကမာၻကေလး၌ သား တစ္ေယာက္ပင္ တုိးလာခဲ့ေလၿပီ။ သားကေလး ရလာေတာ့မည္ဟု ေသခ်ာကတည္းက က်ေနာ္တုိ႔မွာ နာမည္ဘယ္လုိေပးမည္၊ ေက်ာင္း နာမည္ အိမ္နာမည္ ဘယ္လုိေခၚၾကမည္ စသျဖင့္ အနာဂတ္ ကမာၻကေလး၏ အႏြတၳ သညာ အတြက္ ေခါင္းခ်င္းဆုိင္၍ တုိင္ပင္ရသည္မွာလည္း မေမာနုိင္ ေအာင္ပင္။ အိမ္သူက သားနံမယ္ကုိအေခၚရလည္း လြယ္ေစခ်င္၊ ခ်စ္စရာလည္း ေကာင္းေစခ်င္သည္ ဟု အဆုိတင္လာသျဖင့္ “ေမာင္ဖုိးသန္႔” ဟု အိမ္နာမည္ ေပးရန္ သေဘာညီၾကပါသည္။
သားေတာ္ေမာင္ စကားေျပာတတ္စ ျဖစ္လာေတ့ာ သူ႔အမည္ကုိ မွတ္မိေစရန္ ထပ္ကာ ထပ္ကာ ေခၚၾကသည္။ လူမမည္ သားကေလးက သူ႔ အမည္ေခၚသံၾကား၍ ဆတ္ခနဲ ေခါင္းလွည့္ၾကည့္လွ်င္ က်ေနာ္တုိ႔ ႏွစ္ေယာက္မွာ ရယ္ေမာပီတိ ျဖာရပါသည္။ သူ႔ပါးစပ္မွ “ေဖေဖ၊ ေမေမ” ဟု မပီကလာ ပီကလာ ေခၚသံေလးၾကားရလွ်င္ေတာ့ ခြန္အားေတြ ႏွစ္ဆတုိးလာသလုိ ခံစားရေစသည္ ။
တစ္ေန႔ က်ေနာ္စာ တစ္အုပ္ထဲ ဈာန္၀င္ကာ ပတ္၀န္းက်င္ကုိ ေမ႔ေလ်ာ့ေနစဥ္ “ဟဲ့” ဟူေသာ ေခၚသံကေလးကုိ စၾကားမိသည္။ ဤ “ဟဲ့” သည္ကား အသံတကာတုိ႔၏ အထက္မွ စီးဆင္းလာေသာ ပ်ားရည္ ျမစ္ကေလးမွ ပြက္သည့္ ၀ဲဂယက္ သံကေလးျဖစ္သည္။
“ ဟဲ့… … …” က်ေနာ္ မထူးမိ။ ဤ ‘ဟဲ့’ သံကေလးကုိ ထပ္ကာထပ္ကာ ၾကားလုိမိသည္။ ပီတိ ေသာမနႆ အဟုန္ျဖင့္ က်ေနာ့္ရင္သည္ တုန္ရင္လွ်က္ရွိ၏ ။
“ဟဲ့… … …၊ ဟဲ့… … ေဖေဖ လာပါ၊ ေဖေဖ.. ဟဲ့ …” က်ေနာ့္ကုိ အေဖာ္လုပ္၍ ေဆာ့ခ်င္ေသာ ႏွစ္ခါလည္သား ေမာင္ဖုိးသန္႔က သူ႔အေမ၏ ဟန္ပန္ကုိ ပုံတူကူး တုပကာ အသံကုန္ဟစ္ေနျခင္းျဖစ္သည္။ ၾကည္ႏူးစိတ္ကုိ တန္႔ရပ္၍ စဥ္းစားမိေသာ ခဏ၀ယ္ ဤအာလုပ္စကားသံ တုိ႔၏ တာသြားလွပုံကုိ ဆင္ျခင္မိေလသည္။
က်ေနာ္တုိ႔ ျမန္မာ စကား၀ယ္ ‘ဟဲ့’ ဆုိေသာအသံသည္ အသံ ‘သာ’ မဟုတ္၊ အသံ ‘မာ’ ျဖစ္သည္။ အာဏာ ႏွင့္ အထက္စီးယူမႈ၊ အလႊာခြဲျခား၍ ႏွိပ္နယ္ ေျပာဆုိလုိေသာ သေဘာကုိ ထင္ဟပ္ကာ ထြက္က်လာေသာ အာလုပ္သံမ်ဳိး ျဖစ္သည္။ “ဟဲ့ သံျပင္း မင္း မွတ္ရ” ဟူေသာ စကားပုံပင္ရွိေလေသးသည္မဟုတ္ေလာ။ တစ္ဦးနွင့္ တစ္ဦးၾကား ေခၚေ၀ၚရာတြင္ အလြန္ပင္ သတိထားဆင္ျခင္သင့္ေသာ အသံမ်ဳိးျဖစ္ပါသည္။ သုိ႔ပါလ်က္ အခ်စ္ရဆုံးသူ ႏွစ္ဦးထံမွ ထြက္က်လာသည့္ ‘ဟဲ့’ ေခၚသံေပၚ၀ယ္ က်ေနာ္ ေပ်ာ္၀င္ မိန္းေမာရသည္။ အရင္းစစ္ေတာ့ ေမတၱာ ပါတကား။ ေၾကးစည္ကုိ ထုႏွက္၍ ထြက္ေပၚလာသည့္ ေနာင္ေ၀ေ၀ အသံပမာ ေမတၱာလိႈင္းကုိ ျဖန္စီး၍ ထြက္ေပၚလာေသာ အေခၚအေ၀ၚ မွန္သမွ် နာၾကားရသူတုိ႔ ႏွစ္လုိၾကသည္ခ်ည္းသာျဖစ္သည္။
“ဒီလူ ငါ့ကုိ ဒီလုိေခၚေလသေကာ” ရယ္လုိ႔ အေျပာအဆုိ အေပၚ အနာေကာက္ ရန္မီးပြားစရာမရွိရေလေအာင္ တစ္ဦး ႏွင့္ တစ္ဦးအၾကား ေမတၱာေရွ႕ထား ရွိခဲ့ၿပီး ျဖစ္လွ်င္ အာလုပ္သံ ဟူသမွ်သည္ ပညတ္အေခၚအေ၀ၚ သက္သက္မွ်သာပင္ ျဖစ္ခ်ိမ့္မည္။ စိတ္ရင္း ေစတနာ အခံဆုိး ရွိခဲ့လွ်င္ေတာ့ ငွက္ဆုိး ထုိးသံပမာ မသာယာသည့္ လူမႈ ပတ္၀န္းက်င္ကုိ ဖန္တီးလွ်က္ ရန္စမီးစ တုိ႔တုိးပြားေစေပလိမ့္မည္။
ထုိည၀ယ္ အိပ္မက္တစ္ခုကုိ က်ေနာ္ျမင္မက္သည္။ အိပ္မက္အတြင္း၌ က်ေနာ္သည္ ႏွစ္ (၃၀) ခန္႔ အသက္ျပန္ငယ္၍ ကုိရင္ေပါက္စ ဘ၀ျဖင့္ ေက်ာင္းလက္ရန္းကုိ မွီကာ စာထုိင္က်က္လ်က္ရွိသည္။ “ဟဲ့.. အေကာင္၊ ေဟ့ေကာင္” ဟူ၍ အနက္ေပးေသာေၾကာင့္ အာလပေနသိ ဟဲ့.. သေညာ ဟူေသာသုတ္ျဖင့္ “ဟဲ့” အမည္မွည့္၊၊
မိတ္ေဆြေကာ က်ေနာ့္အား အာလုပ္သံ ျပင္းျပင္းျဖင့္ “ဟဲ့.. ကဖုိးစီ၊ ေဟ႔ေရာင္ ဖုိးစီ” ဟုေခၚလုိပါသလား။ ေခၚလုိက္ပါ။ ေခၚသံျပင္းျပင္း ေနာက္မွ စိတ္ရင္းေကာင္းဖုိ႔ ေတာ့ လုိပါလိမ့္မည္။ ။
ဖိုးစီ (ရံုးေတာ)
(ေဆာင္းပါးရွင္သည္ စကၤာပူ တြင္ ေခတၱ ေရာက္ရွိ အသက္ေမြးဝမ္းေၾကာင္း ျပဳေနသည့္ ရန္ကုန္စက္မႈတကၠသိုလ္ေက်ာင္းဆင္း အင္ဂ်င္နီယာ တစ္ဦး ျဖစ္သည္။ အြန္လိုင္း ပံုႏွိပ္ စာနယ္ဇင္းမ်ားတြင္ အေတြ႕အၾကံဳ၊ အျမင္ႏွင့္ အေထြေထြ ေဆာင္းပါးမ်ား ေရးသားေနသူလည္း ျဖစ္သည္။)