Côte d’Azur သို႔မဟုတ္ ပင္လယ္ေရျပာျပာ ေကာင္းကင္ျပာျပာ (ဓါတ္ပံု မရငတ)
ေမာင္ရင္ငေတ - ငါ့ ရင္ထဲမွာ ဧရာဝတီ - ေျမထဲပင္လယ္ေရစီးသံ
(မိုုးမခ) ႏိုု၀င္ဘာ ၂၅၊ ၂၀၁၅
ဧရာဝတီေရ မင္းကို တိုင္တည္ၿပီး ငါ မေရးျဖစ္တာ ၾကာၿပီ၊ သတိမရလို႔ေတာ့ မဟုတ္ဘူးေပါ့ကြာ၊
အမ်ိဳးမ်ိဳးအေထြေထြေသာ အေၾကာင္းေတြေၾကာင့္ေပ့ါကြာ၊ ၂၀၁၅ ခုႏွစ္လယ္မွာ မင္းနဲ႔ပတ္သက္တဲ့ အေၾကာင္းေတြကိုလည္း ေနရာအႏွံ႔ပလူပ်ံေနေအာင္ ၾကားခဲ့ရသကြာ၊ စိတ္ေတာ့မေကာင္းဘူး၊ မင္း
အေၾကာင္းေတြနဲ႔ လွဴၾကတန္းၾက ကယ္ဆယ္ၾကနဲ႔ မၾကာပါဘူးကြာ၊ အနီ … . ...... အနီမွအနီ ရဲရဲနီ မင္းလည္းနီ ငါလည္းနီ ခါေတာ္မီလည္းနီ ဆိုၿပီးေတာ့ အနီေရာင္လိႈင္းတံပိုးေတြၾကား ေမ်ာလို႔ပါသြား လိုက္က်တာ မင္းကိုေတာင္ ေမ့ထားလိုက္ၾကတယ္ ထင္ပါရဲ႕၊ ဟဲ ဟဲ … .. မင္းကေတာ့ ခပ္ျပံဳးျပံဳးနဲ႔ လက္ပိုက္ကာသာ ၾကည့္ေနမယ္ဆိုတာ ….. ငါ ျမင္ေယာင္ေနပါတယ္ကြာ၊ ေအးေလ ဘာေျပာေျပာ မင္းရင္ခြင္ အနားမွာ ေနၾကသူေတြက မင္းကို ခ်စ္ၾကသလို … ….... မင္းကလည္း ခ်စ္တယ္ဆိုတာ ငါ ယံုပါတယ္၊ ေအး ဒါေတြ ထားပါေတာ့ကြာ၊ ေျပာၾကတဲ့သူေတြလည္း အမ်ားႀကီးပါ၊
မင္းနဲ႔ မင္းရင္ခြင္ထဲက မင္းခ်စ္သူေတြကို စာနာ နားလည္ၾကသူေတြလည္း အမ်ားႀကီးပါကြာ၊
မင္းအေၾကာင္း ငါအျမဲ နားစြင့္ေနသလို ငါေရာက္ခဲ့တဲ့ ေနရာတိုင္းမွာလည္း မင္းနဲ႔ တိုက္ဆိုင္လာရင္
မင္းကို သတိရေနျမဲဆိုတာကိုေတာ့ ယံုၾကည္ပါကြာ၊ ဒါေၾကာင့္ ငါ ခရီးသြားတိုင္း သြားတိုင္းမွာ မင္း အလြမ္းေျပ ျမစ္နေဘး ေခ်ာင္းနေဘး အေရာက္ေျပးလို႔ ၾကည့္မိရတာ အေမာေပ့ါကြာ၊
ပင္လယ္နဲ႔ ျမစ္ဆိုတာက ငါတို႔ ငယ္ငယ္ကေတာ့ အေဝးႀကီး …. ဘာမွ မဆိုင္သလို ထင္ၾကသူေတြ
ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ား ရွိခဲ့ၾကလိမ့္မယ္၊ မင္းတို႔လို ျမစ္ေတြ ေခ်ာင္းေတြဟာ ပင္လယ္တို႔ သမုဒၵရာတို႔နဲ႔ ေနာက္ဆံုးမွာေတာ့ ဆံုေတြ႔ရျမဲ မဟုတ္လား၊ အဲဒီတုန္းက ျမစ္ဝတို႔ ေခ်ာင္းဝတို႔ ဆိုတာက ေတာ္ရံုနဲ႔ ေရာက္ဖူးၾကဖို႔ မလြယ္ဘူးေလ၊ သြားေရးလာေရး ခက္တာကိုး၊
ငါကေတာ့ ဥေရာပေျမကို ေရာက္လာၿပီး လူၾကံဳေကာင္းတိုင္း ဟိုသြားဒီသြား သြားရင္းနဲ႔ ေခ်ာင္းဝတို႔ ျမစ္ဝတို႔ကို ေရာက္ျဖစ္ခဲ့တယ္ေပ့ါ၊ အဲဒီမွာ ျမစ္ေရနဲ႔ ပင္လယ္ေရက အျမဲယွဥ္တြဲ ေနတယ္ဆိုတာကို သြားျမင္တာကြ၊ ဥေရာပရဲ႕ ျမစ္ေတြ ေခ်ာင္းေတြကလည္း ခပ္ေသးေသးကိုး၊ ေရစီး ဆိုတာကလည္း မင္းတို႔လို မဟုတ္ဘူးေလ၊ တခ်ိဳ႕ျမစ္ဝေခ်ာင္းဝေတြဆိုရင္ ခပ္ေသးေသးဆိုေတာ့ ပင္လယ္ ဒီေရက် ခ်ိန္မွာသာ ျမစ္ေခ်ာင္းေရေတြက ပင္လယ္ထဲစီးဝင္ႏိုင္တာ၊ ပင္လယ္ဒီေရတက္ခ်ိန္ ဆိုလာရင္ေတာ့ ျမစ္ေခ်ာင္းေရက ပင္လယ္ထဲ ဘယ္လိုမွ မစီးဝင္ႏိုင္ေတာ့ဘူးေပ့ါကြာ၊ အဲဒါမ်ိဳးကို ငါကထိုင္ေစာင့္ၿပီး ၾကည့္ရတာကို ဝါသနာပါတာကြာ၊ ဒီက လမ္းေတြကလည္း ျမစ္စျမစ္ဆံုး ေတာက္ေလွ်ာက္ဆိုသလို ေဖာက္ထားတာဆိုေတာ့ ငါသြားခ်င္တဲ့ေနရာေတြကို ျမစ္ဝေတြကို သြားရင္းလာရင္း ေရာက္ျဖစ္ဖို႔က လြယ္တာေပ့ါကြာ၊ ခဏတျဖဳတ္ျဖစ္ျဖစ္ ေရာက္ႏိုင္သမွ် ေရာက္ေအာင္ေတာ့ သြားၾကည့္ျဖစ္ပါတယ္၊
Medi Terra (Terre du Milieu, Mer Méditerranée) (Mediterranean Sea) (Photo Google)
ဒီႏွစ္ဒီတေခါက္ ငါသြားျဖစ္ခဲ့တာ ေရာက္ျဖစ္ခဲ့တာ ဥေရာပေျမ အာဖရိကေျမနဲ႔ ငါတို႔ အာရွေျမအထိ
ဆက္စပ္ေနတဲ့ Mer Méditerranée လို႔ ျပင္သစ္လိုေခၚၾကတဲ့ ေျမထဲပင္လယ္ဆိုတာႀကီးဆီကို ေပ့ါ၊
Méditerranée ဆိုတာကိုက လက္တင္လို MediTerra (Mediterraneus) ကေန ဆင္းသက္လာခဲ့
တာလို႔ ဆိုထားေတာ့ကြာ ငါဒို႔ေရႊဗမာလိုဆိုရင္ ေျမအထဲကပင္လယ္ေပ့ါေနာ္၊ Méditerranée ဆိုၿပီး
အဲဒီလို ကုန္းေျမႀကီးေတြ ပိတ္လုပိတ္ခင္ နီးပါး ေျမအထဲက ပင္လယ္ ဆိုတာေတြ ကိုယ္ပိုင္ နာမည္
အမ်ိဳးမ်ိဳးနဲ႔ အမ်ားႀကီး ရွိေပမယ့္လည္း အဲဒီ ငါ အခု ေရာက္ခဲ့တဲ့ ေျမအထဲက ပင္လယ္ႀကီးကိုေတာ့ အႀကီးဆံုး အက်ယ္ဆံုးမို႔လို႔လားေတာ့ မသိပါဘူး . . …… … …. … သီးျခားအမည္နဲ႔ မေခၚၾကပါဘဲ Mer Méditerranée လို႔ ေခၚၾကတာ ထင္ပါရဲ႕ကြာ၊ ဒို႔ ဗမာစာမွာေတာ့ ဗမာလို ေရးၾကတာကေတာ့ ေျမထဲပင္လယ္ ေပါ့၊ သူနဲ႔ တဆက္တည္း နာမည္ေက်ာ္ Mer Noire (Black Sea) ပင္လယ္နက္ ဆို တာကိုေတာ့ ေျမထဲပင္လယ္ဆိုၿပီး ဘယ္သူမွမေခၚၾကဘူးေလကြာ၊ တကယ္ေတာ့ ပင္လယ္နက္က လည္း ကုန္းပိတ္လုနီးပါး ျဖစ္ေနတဲ့ ေျမအထဲက ပင္လယ္တခု မဟုတ္လား၊
အဲဒီ ေျမထဲပင္လယ္ထဲမွာ Corsica ေကာ္ဆီကာ Sardinia ဆာဒင္းနီးယား Sicily စစၥလီ Cyprus ဆိုက္ပရပ္ Malta ေမာ္လ္တာတို႔လို နာမည္ေက်ာ္ၾကားတဲ့ ကၽြန္းေလးေတြရယ္ တျခားကၽြန္းေလး ေတြက ေျမျပန္႔မဟုတ္ဘဲ ေတာင္ေတြေတာေတြ ထူထပ္ သိပ္သည္းပါတယ္ ဆိုၾကၿပီး အင္မတန္မွ လွပပါေပတယ္လို႔ ေက်ာ္ၾကားတာေပ့ါ၊ ဂရိကၽြန္းေတြကလည္း နာမည္ေက်ာ္ေပ့ါကြာ၊ အဲဒီ ဂရိကၽြန္း အမ်ားႀကီးထဲကမွ ငါသြားခ်င္မိေနတဲ့ ကၽြန္းတကၽြန္း ရွိတယ္ကြ၊ (ကၽြန္းဆိုတာထက္ ကၽြန္းစုဆိုရင္ ပို မွန္လိမ့္မယ္ ထင္တယ္၊ ေလးကၽြန္းေပါင္းမွ တကၽြန္းကိုးကြ၊) Santorino ကၽြန္းေပ့ါကြာ၊ ဒီတေခါက္ မွာေတာ့ မေရာက္ျဖစ္ေသးပါဘူး၊ ေနာက္မ်ားမွေပ့ါ၊
၇ ကီလိုမီတာရွည္လွ်ားတဲ့ အႏွစ္ ၂၀၀ သက္တမ္းရွိ Promenade des Anglais (ဓါတ္ပံု မရငတ)
ဒီ ေျမထဲပင္လယ္ႀကီးရဲ႕ ၂၅ ႏိုင္ငံေသာ ကမ္းရိုးတန္းႏိုင္ငံေတြရဲ႕ စုစုေပါင္း ကမ္းရိုးတန္းအရွည္က
ကီလိုမီတာေပါင္း ေလးေသာင္းေျခာက္ေထာင္ မိုင္နဲ႔ဆိုရင္ေတာ့ သံုးေသာင္းေလာက္ ရွိတာေပါ့ကြာ၊
လစ္ဗ်ားနဲ႔ အီဂ်စ္က ကီလိုမီတာ သံုးေထာင္ေလာက္ရွိတဲ့ ကမ္းရိုးတန္းတေလွ်ာက္ကလြဲလို႔ က်န္တဲ့ ကမ္းရိုးတန္းေတြက ေတာင္ေျခနဲ႔ ပင္လယ္ေရက ထိစပ္ေနသလို လို႔ ဆိုတယ္ကြ၊ အခုတေခါက္ ငါ ေရာက္ခဲ့သြားခဲ့တာက ကီလိုမီတာ သံုးရာေက်ာ္ေလာက္ေတာ့ ရွိမယ္ထင္ပါရဲ႕၊ ကမ္းရိုးတန္းအရွည္ စုစုေပါင္းက ေလးေသာင္းခြဲေက်ာ္ဆိုေတာ့ ငါသြားခဲ့တဲ့ ကမ္းရိုးတန္းအရွည္က ဘာမွေတာ့မရွိပါဘူး၊
ဒါေပမယ့္ ငါေရာက္ခဲ့သမွ်ေလးေတာ့ မင္းကို ေဖာက္သည္ခ်ခ်င္ မိရတာေပ့ါကြာ၊
ဒီေနရာမွာ ငါ တကယ္ ေျပာခ်င္တာက အဲဒီ မင္းတို႔လို ျမစ္ေခ်ာင္းေတြရဲ႕ ေရစီးသံေတြကိုသာပါ၊
ပင္လယ္ေအာ္သံကေတာ့ ငါ သိပ္မေျပာခ်င္ပါဘူး၊ ဒါေပမယ့္ အဲဒီ ေျမထဲပင္လယ္ရဲ႕ အျပာေရာင္စံု ေရျပင္ႀကီးရဲ႕ အေရာင္စံုကေတာ့ကြာ . .. … … .. ငါ ေတြ႔ဖူးခဲ့တဲ့ ဘယ္ ေရျပင္ေတြရဲ႕ အေရာင္နဲ႔မွ မတူတာကေတာ့ ေသခ်ာတယ္ . .. ေဟ့၊ ေနရာတိုင္းမွာေတာ့ ဟုတ္ခ်င္မွ ဟုတ္မွာေပ့ါကြာ၊ ေရျပင္ အမ်ားစုကေတာ့ စိမ္းျပာၾကည္လဲ့ ေနတာကို ေတြ႔ရတယ္ကြ၊ ေျမထဲပင္လယ္ခ်င္းေတာင္မွ မတူဘူး ထင္တယ္၊ ဒီက ျပင္သစ္ေတြကေတာ့ နည္းနည္းေတာ့ ႀကီးက်ယ္ရမွ ႀကိဳက္သလား မသိပါဘူးကြာ၊ သူတို႔ရဲ႕ ေျမထဲပင္လယ္က ကမ္းရိုးတန္းကို Côte d’Azur လို႔ ေခၚသကြ၊ Azur ဆိုတာ မိုးျပာေရာင္ ပင္လယ္ျပာေရာင္ေပါ့ကြာ၊
ျမစ္ေရစီးနဲ႔ ပင္လယ္လိႈင္းတို႔ ေတြ႔ဆံုရာ ျမစ္ဝ Embouchure du Paillon (ဓါတ္ပံု မရငတ)
အဲလို ေျမထဲပင္လယ္ဆိုတာႀကီးရဲ႕ လိႈင္းပုတ္သံေတြကို ငါၾကားလိုက္ရရင္း ဒီ ေျမထဲပင္လယ္ထဲကို
ခပ္တိုးတိုး ခပ္သာသာ စီးဆင္းေနၾကတဲ့ ျမစ္လို႔ ေခၚဆိုၾကတဲ့ ေရေခ်ာင္းေလးေတြရဲ႕ ေရစီးသံေလး
ေတြကိုလည္း ငါ နားေထာင္ခဲ့ရတယ္ကြ၊
ေျမထဲပင္လယ္ထဲကို အဲဒီလို ကမ္းရိုးတန္းအရွည္ ေျမာက္မ်ားစြာမွာမွ စီးဝင္တဲ့ ျမစ္ေတြေခ်ာင္းေတြ အရည္အတြက္က အင္မတန္မွ နည္းပါးတယ္ ဆိုတယ္ကြ၊ စုစုေပါင္းမွ ၆၉ ျမစ္ ရွိတယ္ ဆိုတယ္ကြ၊
ကမၻာ့ နာမည္ႀကီး ျမစ္ Nile ႏိုင္းျမစ္ေတာ့ ရွိပါတယ္၊ ႏိုင္းျမစ္အျပင္ နည္းနည္းႀကီးက်ယ္တဲ့ ျမစ္ေတြ ျပင္သစ္ရဲ႕ Rhône စပိန္ရဲ႕ Ebro အီတလီရဲ႕ Po ဆိုတာေတြလည္း ရွိေတာ့ ရွိပါရဲ႕၊ ဒါေပမယ့္ အဲလို ေရခ်ိဳျမစ္ေတြ ရွားပါးေတာ့ ပင္လယ္ေရငန္ေတြရဲ႕ ဆားေတြက ေတာင္ပံုရာပံု ျဖစ္လာေရာေပ့ါကြာ၊ ဆားေရအိုင္ႀကီးလို႔ေတာင္ ေခၚတဲ့သူက ေခၚၾကေပ့ါ၊ အဲဒါကလည္း သူတို႔အတြက္ တဒုကၡ ေပ့ါကြာ၊ အဲဒီလို ျမစ္ႀကီးႀကီး ေလးငါးေျခာက္စင္းေလာက္ကလြဲလို႔ က်န္တာကေတာ့ ခပ္ေသးေသးေတြေပ့ါ၊
ဒီေနရာမွာ သူတို႔ရဲ႕ ေရးဗား ေခၚတဲ့ ျမစ္အက်ယ္က မင္းတို႔ ငါတို႔ဆီက ေခ်ာင္းသာသာ တခ်ိဳ႕ဆိုရင္
ေျမာင္းသာသာသာေပ့ါ . … … .. .. . .. တခ်ိဳ႕ဆိုရင္ေတာ့ကြာ တကယ့္ကို ငါတို႔ အညာက မိုးတြင္း မိုးသည္းသည္းရြာမွ ေခ်ာင္းေရက်တတ္တဲ့ ေခ်ာင္းေျခာက္သာသာ ရွိတယ္ဆိုတာကိုေတာ့ သတိျပဳ ရမယ္ေပ့ါ၊ တခ်ိဳ႕ ငါေတြ႔ခဲ့ရတဲ့ အဲ ေခ်ာင္းေျခာက္ေတြက ေရစီးသံ နားေထာင္ဖို႔ ေနေနသာသာကြာ၊
တခ်ိဳ႕ဆို စီးစရာ ေရကို မရွိတာကြ၊
မင္း …. . . ေအာက္က ပံုေတြကိုသာ ၾကည့္ေတာ့၊ ဘယ္အခ်ိန္အခါေတြမွာ ေရရွိမလဲ မသိဘူးကြ၊
ေျမထဲပင္လယ္ အဝင္ဝက ေရမရွိရွာတဲ့ ေခ်ာင္းေျခာက္ (ဓါတ္ပံု မရငတ)
ငါ ေရာက္သြားတဲ့ ရာသီကလည္း စက္တင္ဘာလဆန္း ေႏြရာသီေႏွာင္းပိုင္း ျဖစ္ေနေတာ့ ပိုဆိုးတာ ေပ့ါကြာ၊ ရထားလမ္းေတြ ကားလမ္းေတြက ကမ္းရိုးတန္းနဲ႔ ယွဥ္ၿပီး ေဖာက္ထားတာဆိုေတာ့ ျမစ္ဝ ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားကိုေတာ့ ေတြ႔ခဲ့ရတာေပ့ါကြာ၊
ၿမိဳ႕လယ္ေခါင္ကို ျဖတ္စီးသြားတဲ့ ေနရာေတြမွာ အဲဒီ ျမစ္ေတြ ေခ်ာင္းေတြ ေျမာင္းေတြ ေပၚမွာ အဖံုး ဖံုးထားသလိုသာကြာ …. ..… ငါတို႔ ရန္ကုန္က ၿမိဳ႕ထဲလမ္းေတြမွာ ေျမာင္းဖံုးေတြ ဖံုးထားသလို ေပ့ါ၊ သူတို႔က အဲဒီ ၿမိဳ႕လယ္ကို ျဖတ္သြားတဲ့ ျမစ္အေပၚမွာ ပန္းျခံေတြ လမ္းေတြ အိမ္ေတြ ေဆာက္ထား လိုက္ေတာ့ ေခ်ာင္းဆိုတာေပ်ာက္ ေျမာင္းဆိုတာေပ်ာက္ၿပီး ေျမေအာက္ လိႈဏ္ေခါင္းေတြလိုလို ျဖစ္ ကုန္တာေပါ့၊ မိုးမ်ားမ်ား ရြာရင္ရြာ ဒါမွမဟုတ္ ေဆာင္းကုန္လို႔ ေတာင္ေပၚက ႏွင္းေတြ အရည္ေပ်ာ္ က်ခ်ိန္ဆိုရင္ ေရနည္းနည္းပါးပါး (သူတို႔အဆိုကေတာ့ ခပ္မ်ားမ်ားလို႔ဆိုသကြ) စီးဆင္းတတ္တာက လြဲလို႔ က်န္တဲ့ အခ်ိန္ေတြမွာ ေခ်ာင္းေျခာက္သာသာ ေတြ႔ရတာေလ၊ ငါ့ မ်က္ျမင္မို႔ ေျပာတာပါ၊
L'Embouchure du Paillon sous le Pont des Anges à Nice (ဓါတ္ပံု မရငတ)
အျပာေရာင္မ်ိဳးစံုနဲ႔ ေျမထဲပင္လယ္က ကမ္းရိုးတန္း Côte d’Azur ရဲ႕ ပင္လယ္လိႈင္းနဲ႔ ...... .. . …… မစီးတစီး ျမစ္ေရစီးတို႔ ေတြ႔ဆံုရာ Paillon ျမစ္ဝ .. .... … ..…. .. .. .. ရဲ႕ သဘာဝ အလွတရားေပါ့၊ အျပာက ေရာင္စံုမွ တကယ့္ကိုစံုပါတယ္ ေျပာလို႔ရမယ္၊ ဒါေပမယ့္ … အခ်ိန္က ၾကာၾကာမရလို႔ ဒီမွ် ေလာက္သာ မွတ္တမ္းတင္ခြင့္ ရခဲ့တာကြ၊ ငါ့ရဲ႕ မိုင္ဖုန္း အစုတ္ေလးနဲ႔ ရိုက္ကူး ရတာမို႔လို႔ မ်က္ေစ့ ရႈတ္ၿပီး အစဥ္မေျပတာေတြ ေတြ႔မိရင္လည္း ခြင့္လႊတ္ပါ ခင္ဗ်ာသာ ေျပာခ်င္တယ္ကြာ၊ ၾကည့္မယ္ ဆိုရင္ေတာ့ https://www.youtube.com/watch?v=UdT-PGhcJ9U&feature=youtu.be အဲဒီ ေနရာကေန ရိုက္ကူးခဲ့တာေလးကို ၾကည့္ႏိုင္ေၾကာင္းေပါ့၊
အဲဒီ အေပၚကပံုကို ၾကည့္ သူတို႔ရဲ႕ Paillon ဆိုတဲ့ ျမစ္ဝ ပံုေလ၊ Nice ၿမိဳ႕လယ္မွာ ရွိတယ္ကြ၊
သူ႔အရပ္သူနည္းနဲ႔သူေတာ့ ဟုတ္ေနတာလို႔ ေျပာရမယ္ ထင္ပါတယ္ကြာ၊ ၿမိဳ႕ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားမွာ အဲလို ေတြ႔ရတယ္ေလ၊ အဲဒီ (ေျမာင္းဖံုးမဟုတ္ပါတဲ့) ျမစ္ဖံုးကို ဖံုးဖို႔ စီမံကိန္းစခဲ့တာကေတာ့ ၁၈၇၀ ခုႏွစ္မ်ားဆီကလို႔ စတင္ခဲ့တယ္လို႔ ေျပာၾကတယ္ကြ၊ အဲဒီ ျမစ္ဖံုးစီမံကိန္းေတြက တေနရာတည္းမွာ တၿမိဳ႕တည္းမွာ မဟုတ္ဘူးေနာ္၊ ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားမွာ ဖံုးျဖစ္ခဲ့ၾကတာကြ၊ သူတို႔ရဲ႕ ရည္ရြယ္ခ်က္နဲ႔ သူတို႔ ဖံုးပစ္ၾကတာ ဟုတ္ေနေပမယ့္ ငါတို႔လိုအေကာင္မ်ိဳးေတြ အတြက္ကေတာ့ကြာ ၿမိဳ႕လယ္ေခါင္ မွာ ေပ်ာက္ခ်င္မလွ ေပ်ာက္သြားတဲ့ ျမစ္ေတြ ေခ်ာင္းေတြကို လိုက္ရွာလိုက္ရတာ အေမာေပ့ါ၊
ေနာက္ စာေတြဖတ္ၾကည့္ ေရာက္တဲ့ေနရာ လိုက္ရွာၾကည့္မွ သေဘာေပါက္သြားၿပီး ျမစ္ေခ်ာင္းေတြ ေပ်ာက္သြားတာက ဒီလိုကိုး ဒီေအာက္ကို ေျမလွ်ိဳးေရာက္သြားတာကိုး . . . . .…. အဲလို အဲလို ေပ့ါ၊
အမ်ားအားျဖင့္ေတာ့ ၿမိဳ႕တြင္းျဖတ္ ျမစ္ေတြကို အဖံုးဖံုးပစ္ခဲ့ၾကဟန္ တူပါတယ္ကြာ၊ ၿမိဳ႕အျပင္က ျမစ္ေတြေခ်ာင္းေတြကေတာ့ လြတ္လြတ္လပ္လပ္ သဘာဝအတိုင္း ရွိပါတယ္၊
အီတလီနယ္စပ္ Ventimiglia (Vintimille) ၿမိဳ႕က Roia (Roya) ဆိုတဲ့ ျမစ္ဝ (ဓါတ္ပံု မရငတ)
အေဝးနဲ႔အနီး ပံုႏွစ္ပိုင္းဆက္ၿပီး ေဖာ္ျပလိုက္တာပါ၊ အေပၚပိုင္းက ခပ္တိမ္တိမ္ ေရျပင္နဲ႔ နည္းနည္း ေဝးေဝးက ရိုက္ထားတာျဖစ္ၿပီး ေအာက္ပိုင္းကေတာ့ ျမစ္ဝကို အနီးကပ္ဆြဲယူၿပီး ရိုက္ထားတာပါ၊
သူတို႔ေတြရဲ႕ ပင္လယ္နဲ႔ ေတြ႔ဆံုတဲ့ ျမစ္ဝေတြေခ်ာင္းဝေတြ ဆိုတာက အဲလိုကြ၊ အဲဒီလို ေႏြရာသီမွာ
ဆိုရင္ ပင္လယ္အဝေတြမွာ ေအးေအးလူလူ ငါးထိုင္မွ်ားလို႔ရေအာင္ သာယာတယ္ကြ၊ ေရစီးေရလာ
ေတြကလည္း မၾကမ္းတမ္းဘူးေလကြာ၊ သူတို႔ရဲ႕ သဘာဝကေပးတဲ့ အေနအထားေတြက မင္းတို႔ဆီ ငါတို႔ဆီက ျမစ္ေတြေခ်ာင္းေတြလို ေၾကာက္စရာထက္ ခ်စ္စရာပိုေကာင္းေနတာ ထင္ပါရဲ႕ကြာ၊
အီတလီနယ္စပ္ Ventimiglia (Vintimille) ၿမိဳ႕က Roia (Roya) (ဓါတ္ပံု မရငတ)
ငါကေတာ့ကြာ အဲဒီလို ေရ ခပ္တိမ္တိမ္နဲ႔ ခပ္ေျခာက္ေျခာက္ ေခ်ာင္းေျခာက္လိုလိုမ်ိဳးေတြ ေတြ႔ရရင္ ျမင္ရရင္ ငါတို႔ ခပ္ငယ္ငယ္က သြားခဲ့လာခဲ့ဖူးတဲ့ အညာက ေခ်ာင္းေျခာက္ေတြကို ျမင္ေယာင္မိတာ ကေတာ့ အမွန္ပါကြာ၊ မီတာတေထာင္ ေပေပါင္း သံုးေထာင္ေက်ာ္ေလာက္ ျမင့္မားတဲ့ ေတာင္တန္း ေတြနဲ႔ ကမ္းေျခေရျပင္ျပာျပာေတြရဲ႕အၾကားက အဲဒီလို ေခ်ာင္းခပ္ေျခာက္ေျခာက္ေတြ အလွေတြကို
လာေရာက္ ခံစားၾကသူေတြက တေန႔တျခား မ်ားမ်ားလာတာကေတာ့ အမွန္ကြ၊ ဘယ္ေလာက္မ်ား
မ်ားေနသလဲဆိုေတာ့ ဒီကေန႔ လက္ရွိ ကမၻာ့ရဲ႕ ခရီးသြား သန္း ၉၀၀ ေက်ာ္ရဲ႕ သံုးပံုတပံုေက်ာ္က ဒီ ေနရာကို ႏွစ္စဥ္လာေနၾကပါတယ္တဲ့ကြာ၊ လူေတြအလာမ်ား အေနမ်ားေတာ့လည္း တဘက္ကေန သဘာဝတရားေတြက အနည္းနဲ႔အမ်ား ပ်က္စီးေတာ့တာေပ့ါကြာ၊
ေနာက္တခုခက္ေနတာက အဲဒီ ေျမထဲပင္လယ္ႀကီးထဲကို တႏွစ္တႏွစ္မွာ သေဘၤာႀကီးငယ္ အမ်ိဳးစံု ႏွစ္သိန္းေက်ာ္ ႏွစ္သိန္းခြဲေလာက္ ဝင္ထြက္သြားလာ ေနၾကတယ္ဆိုေတာ့ မင္း တြက္ၾကည့္ေပ့ါကြာ ဘယ္လိုလုပ္ သဘာဝရဲ႕ အလွတရားေတြကို အရင္းအတိုင္း က်န္ေအာင္ ထိမ္းသိမ္းႏိုင္ၾကပါမလဲ၊
ဒီအရပ္ေဒသရဲ႕ က်န္ရွိေနေသးတဲ့ သဘာဝအလွေတြရယ္ ေကာင္းမြန္ေနေသးတဲ့ ရာသီဥတုမွ်တမႈ
သမိုင္းစဥ္ တေလွ်ာက္မွာ ထင္ရွားလွတဲ့ အေရးပါလွတဲ့ ေနရာေတြက ဒီေဒသမွာ အမ်ားစု ရွိေနတာ ေၾကာင့္မို႔လို႔ တကမၻာလံုး ခရီးသြားေတြရဲ႕ သံုးပံုတပံုက ဒီေဒသဆီကိုသာ လာၾကတယ္ လာၾကလိမ့္ ဦးမယ္ ဆိုတာကိုေတာ့ မင္း မယံုမရွိနဲ႔ေပ့ါကြာ၊ ဒို႔ မဟာ အေရွ႕အာရွ တိုက္သားေတြရယ္ အာဆီယံ ႏိုင္ငံသားေတြရဲ႕ ခရီးသြားခ်င္စိတ္ေတြ အမ်ားႀကီးရွိေနတယ္ ဆိုတာကို ဒီေနရာမွာ ေကာင္းေကာင္း ေတြ႔ျမင္ရတယ္ကြ၊ ဘယ္လိုျဖစ္ျဖစ္ေပါ့ကြာ အဲဒီေနရာေတြရဲ႕ သဘာဝက ပ်က္စျပဳေနၿပီ ဆိုေပမယ့္
ငါတို႔လို ၿမိဳ႕ျပရဲ႕ သားေကာင္ေတြ အတြက္ကေတာ့ သာယာတဲ့ လွပတဲ့ ေအးခ်မ္းတဲ့ အပန္းေျဖခ်င္ ဖြယ္ရာ ေကာင္းတဲ့ေနရာေတြ ျဖစ္ေနဦးမွာကေတာ့ အေသအခ်ာေပ့ါကြာ၊
ေျမထဲပင္လယ္ေရစီးသံနဲ႔ ခရီးသြားၾကသူမ်ား (ဓါတ္ပံု မရငတ)
သူတို႔လည္း Mediterranean Sea Against Pollution (Barcelona Convention 1976) ဆိုၿပီး သဘာဝကိုသဘာဝအတိုင္း တည္ရွိေနေအာင္ ထိမ္းသိမ္းဖို႔ေတြ လုပ္ခဲ့ၾကလုပ္ေနဆဲေတြ ရွိပါတယ္၊ ဒါေပမယ့္ ဘယ္အတိုင္းအတာအထိ ေအာင္ျမင္ေနၿပီလဲ ေနခဲ့သလဲ ဆိုတာကိုေတာ့ သူတို႔သာ ပိုလို႔
သိနိုင္ၾကေပမေပ့ါကြာ၊ ဖတ္ရတဲ့ အခ်က္အလက္ေတြကလည္း ဟိုတမ်ိဳး ဒီတမ်ိဳးကိုးကြ၊
ကမၻာႀကီး တခုလံုးမွာ အေၾကာင္းေၾကာင္းေသာ အေၾကာင္းေတြေၾကာင့္ ေဖာက္ျပန္ ေျပာင္းလဲလာ ေနသလို ဒီေျမထဲပင္လယ္ထဲမွာလည္း ငါးေတြအပင္ေတြ နည္းပါလာတယ္ဆိုတယ္ကြ၊ အပူရွိန္ေတြ
တိုးလာတာေတာ့ ကိုယ္ေတြ႔ေပ့ါကြာ၊ ပူလိုက္တာမွ ေတာ္ေတာ္ပူတယ္ေျပာရင္ ရႏိုင္မယ္ထင္တယ္၊
ဒါေတာင္ ငါတို႔ ေရာက္သြားတာ ေႏြရာသီ အကုန္ပိုင္း ျဖစ္ေနၿပီေနာ္၊ ဒီၾကားထဲမွာ ေတာမီးေလာင္မႈ
ဆိုတာႀကီးကလည္း တႀကိမ္မဟုတ္ ႏွစ္ႀကိမ္မဟုတ္ ဆက္တိုက္လို ျဖစ္ေနတယ္ဆိုပဲကြ၊ ငါေတာင္
ငါေရာက္ေနတဲ့ တရက္ႏွစ္ရက္နဲ႔ မ်က္ျမင္ၾကံဳခဲ့ရေသးတယ္၊ အနီးကပ္သြားၾကည့္ရတာေတာ့ ဘယ္
ဟုတ္ပါ့မလဲ၊ လွမ္းျမင္ေနရတာေပ့ါ၊
မ်က္ျမင္ ေတာထဲကမီး (ဓါတ္ပံု မရငတ)
အဲလို ငါျမင္ခဲ့ရတာကို ** မ်က္ျမင္ ေတာထဲကမီး** * ဆိုၿပီး ငါ့ရဲ႕ ေဖ့စ္ဘုတ္ခ္စာမ်က္ႏွာမွာ ေရးခဲ့ ေသးတယ္ေလကြာ၊ ေအာက္ကအတိုင္းေရးခဲ့တာေပ့ါ၊
‘ရိႈ႕မီးလား ေတာမီးလား ေသခ်ာေတာ့ မသိ၊ ရိႈ႕မီးျဖစ္ဖို႔႔ကေတာ့ မ်ားေၾကာင္း ဆိုၾကပါတဲ့ မီး .. .. ပါ၊
အဲဒီလို အမည္မသိ ေတာမီးေလာင္ေနတာ အခုရက္ပိုင္းလပိုင္းေတြမွာ အႀကိမ္ေတာ္ေတာ္မ်ားေနၿပီ ျဖစ္ေၾကာင္း သက္ဆိုင္ရာ အာဏာပိုင္ေတြက ထုတ္ေဖာ္ ၿငီးျငဴ ေနၾကပါၿပီ၊ ဒီလို ၿမိဳ႕ႀကီးျပႀကီးေတြနဲ႔ အလွမ္းေဝးရာ နယ္စြန္နယ္ဖ်ား နယ္စပ္ေဒသေတြရဲ႕ လံုျခံဳမႈက ေမာင္ရင္ငေတတို႔ ေမြးဖြားႀကီးျပင္း ခဲ့ရာ ေဒသေတြက လိုပါပဲလား …... ..... ဘယ္လိုပါလဲ . .... ..... ေတြးမိရေၾကာင္းပါ၊ အခု မ်က္ျမင္ကိုယ္ေတြ႔ ေတြ႔ျမင္မိခဲ့တာကေတာ့ .. ..... ေနမြန္းတည့္ခ်ိန္က စတင္ခဲ့တဲ့ အဲဒီ မီးဟာ ... …. …... .... ညေနေစာင္း ေျခာက္နာရီေက်ာ္အထိ အၿပီးတိုင္ မၿငိမ္းေသးလို႔ မီး ၿငိွမ္းသတ္ေနၾကတဲ့ ေလယာဥ္ေတြ ရဟတ္ယာဥ္ေတြကိုပါ ေတြ႔ခဲ့ရတာပါ၊’
သဘာဝႀကီးက အဲလို ေဖာက္ျပန္ေနတယ္ ဆိုေပမယ့္ ထိန္းသိမ္းသူေတြက ထိန္းသိမ္း ေနၾကသလို
ငါတို႔လိုေကာင္ေတြလို လာလည္ၾကသူေတြကလည္း တေန႔တျခားမ်ားလို႔သာ ေနဆဲပါတဲ့ကြာ၊ အဲဒီ မွာ တခုေတာ့ ရွိေသးတယ္ကြ၊ မင္းလည္း ၾကားဖူးမွာေပ့ါ၊ Casino ကာစီႏို ဆိုတာေလကြာ၊ သိလား၊
ဟားဟ ငါ သိပါတယ္၊ မင္း စိတ္ဝင္စားလိမ့္မယ္ဆိုတာ၊ အဲ ကာစီႏိုေပ့ါ၊ ကမၻာမွာ နံပတ္ဝမ္း ေပါ့၊
ႏိုင္သူျပံဳးလို႔ ရံႈးသူေမာၾကရတဲ့ မြန္တီကာလို ကာစီႏို (ဓါတ္ပံု မရငတ)
Casino de Monte-Carlo ေခၚတာေပ့ါ၊ ျပင္သစ္တႏိုင္ငံလံုးမွာ ကာစီႏိုရံု ၁၉၈ ရံုရွိၿပီး မိုနာကိုၿမိဳ႕ မွာ ေတာ့ ကာစီႏို္ ေလးရံု ရွိတယ္တဲ့ ကြ၊ အဲဒီ မြန္တီကာလို ကာစီႏိုရံုကေတာ့ နာမည္ ပိုႀကီးတယ္ဆိုပဲ၊ ဘာလို႔လဲ ဆိုတာေတာ့ ငါေသခ်ာ မသိပါဘူးကြာ၊ ဒါေပမယ့္ ငါတို႔ငယ္ငယ္က ၁၉၈၀ ခုႏွစ္ေက်ာ္က ၾကည့္ခဲ့ရဖူးတဲ့ ဂ်ိမ္းစဘြန္းကား Jamais Plus Jamais (Never Say Never Again) ဆိုတာကို အဲဒီ ကာစီႏိုရံုႀကီးထဲမွာ ရိုက္ကူးခဲ့တာဆိုေတာ့ကာ ေပါ့ေသးေသး မဟုတ္တာေတာ့ ေသခ်ာတာေပါ့ကြာ၊ ငါကေတာ့ ငယ္ငယ္က ေက်ာင္းသားဘဝထဲက ဖဲရိုက္ရင္ ေလာင္းကစားလုပ္ရင္ တခါဖူးမွ မႏိုင္ခဲ့ဖူး ဘူးဆိုေတာ့ အဲဒါေတြကို ေဝးေဝးေရွာင္ ျဖစ္ခဲ့တာ ၾကာပါၿပီကြာ၊ ဒီအေၾကာင္းေတြကို ေနာင္ေတာ့မွ သပ္သပ္ ေရးဖို႔ ႀကိဳးစားမယ္ကြာ၊ ေရးရမယ္ဆိုရင္ အမ်ားႀကီးကြ၊ အခုေတာ့ ထည့္မေရးေတာ့ပါဘူး ကြာ …. …. …. . .. . . .ေတာ္ၾကာ ဒီစာ ေခါင္းစဥ္ ** ေျမထဲပင္လယ္ေရစီးသံ * ** ဆိုတာႀကီးကို ကာစီႏိုမွ မ်က္ရည္စီးသံမ်ား ဆိုၿပီး ေခါင္းစဥ္ေျပာင္းရမွ ေကာင္းေပ့ ျဖစ္ေနပါဦးမယ္ကြာ၊
အဲဒါေတြကေတာ့ ဒီကေန႔ ေျမထဲပင္လယ္ရဲ႕ အေကာင္းအဆိုး အေၾကာင္းအက်ိဳးေတြေပ့ါကြာ၊
ငါ ျမင္ေတြ႔ခဲ့ရသမွ် ဖတ္ဖူးခဲ့တာေတြနဲ႔ ေပါင္းစပ္ၿပီးေတာ့ ေရးလိုက္တာေပါ့၊ ျပည့္စံုမွာေတာ့ ဘယ္ ဟုတ္မလဲေလ၊ ငါ ေရးျပခ်င္တဲ့ စကားလံုးေတြရဲ႕ ဆယ္ရာႏႈန္းေလာက္ေတာ့ ေရးခ်ျဖစ္တယ္ ထင္ရ တာပဲကြာ၊ လူေတြ နားမလည္ႏိုင္တဲ့စကားလံုးေတြ ျဖစ္ေနတယ္ဆိုရင္ေတာ့ မင္းက ငါ့ကိုယ္စားသာ ရွင္းျပလိုက္ေပေတာ့ကြာ၊ မတတ္ႏိုင္ေတာ့ဘူး၊ ငါလည္း ေရးခ်င္လို႔သာ ေရးေနရတာ၊ မင္းကလြဲလို႔ ငါေရးလိုက္တဲ့ စာေတြကို ဘယ္သူေတြမ်ား ဖတ္ပါသလဲ ဆိုတာကို သိခ်င္သားကြ၊
ျပင္သစ္-အီတလီနယ္စပ္က ေျမထဲပင္လယ္ၿမိဳ႕အလွ (ဓါတ္ပံု မရငတ)
ခရီးသြားျခင္းကို ငါေျပာေနက် ငါ့ေလသံအတိုင္းသာ ေျပာရမယ္ဆိုရင္ေတာ့ အႏုပညာေျမာက္ပါတဲ့ ေနရာတခုေပါ့ကြာ၊ ငါရထားစီးၿပီးသြားခဲ့တဲ့ Cannes-Monaco-Menton-Ventimiglia-Genova ခရီး စဥ္က ေတြ႔ၾကံဳ ခံစားခဲ့ရတာေတြကိုလည္း ေျမထဲပင္လယ္ဆီသို႔ အႏုပညာေျမာက္စြာ ခရီးသြားျခင္း ဆိုၿပီး အဆံုးသတ္ ေရးျဖစ္ေအာင္ ေရးဦးမယ္လို႔ စိတ္ကူးထားတယ္ကြာ၊
ခုေတာ့ ေတာ္ေသးၿပီကြာ၊ က်န္းမာပါေစ၊
…. .. .. . . . . .. … ….. .. က်န္းမာပါ၏ . . … . ေပ့ါကြာ၊
(ၿပီးခဲ့တဲ့ စက္တင္ဘာလဆန္းပိုင္းက သြားျဖစ္ခဲ့တဲ့ ေျမထဲပင္လယ္ခရီးအေၾကာင္းေတြ တပိုင္းတစ ေရးထားတာေတြထဲက အဆံုးသတ္ျဖစ္ခဲ့တဲ့ . . . … …… … ** ေျမထဲပင္လယ္ေရစီးသံ ** * ပါ၊ အဆံုးသတ္မရေသးလို႔ က်န္ရွိေနပါေသးတဲ့ အပိုင္းအစ အတိုအစမ်ားကိုလည္း ျပန္လည္ေပါင္းစုၿပီး ေျမထဲပင္လယ္ဆီသို႔ အေၾကာင္းေပါင္းစံုကို အေခ်ာသတ္ ေရးပါဦးမည္၊)
ေမာင္ရင္ငေတ ၁၆၁၁၂၀၁၅