ေမာင္ေမာင္စုိး - ျပည္ေထာင္စုၿငိမ္းခ်မ္းေရးညီလာခံ (ပထမပိုင္း)

ေမာင္ေမာင္စုိး - ျပည္ေထာင္စုၿငိမ္းခ်မ္းေရးညီလာခံ (ပထမပိုင္း)
(မုိးမခ) ဒီဇင္ဘာ ၂၈၊ ၂၀၁၅

၂၀၁၅ ဒီဇင္ဘာ ၁၈ ရက္ သမတဦးသိန္းစိန္ လက္မွတ္ေရးထိုးထုတ္ျပန္ခ်က္အရ သမတဥိီးသိန္းစိန္အစိုးရသက္တမ္းအ တြင္း ၂၀၁၁ ၾသဂုတ္ ၁၈ ရက္မွစ၍ ျငိမ္းခ်မ္းေရးေဖၚေဆာင္ရန္ ကမ္းလွမ္းခ့ဲျပီး ၄ ႏွစ္အၾကာ ၂၀၁၅ ေအာက္တိုဘာ ၁၅ ရက္ေန႔တြင္ တျပည္လုံးအပစ္အခတ္ရပ္စဲေရးသေဘာတူညီခ်က္ NCA ကို လက္နက္ကိုင္အဖြဲ႕ ၈ ဖြဲ႕ႏွင့္ လက္မွတ္ေရးထိုးနိုင္ခ့ဲသည္ဟုဆိုပါသည္။ ထို NCA Nationwide Ceasefire Agreement သေဘာတူညီခ်က္ပါ ကတိကဝတ္အတိုင္းအေျခခံ ရမည့္ နိုင္ငံေရးေဆြးေႏြးမႈဆိုင္ရာ မူေဘာင္ ( The Frame Work of Polictical Dialouge ) ကို ၂၀၁၅ ဒီဇင္ဘာ ၁၅ ရက္ တြင္ ေရးဆြဲျပီးသည္ဟု ဆိုပါသည္။

သုိ႔ျဖစ္ရာ အမ်ိဳးသားျပန္လည္သင့္ျမတ္ေရး လက္နက္ကိုင္ ပဋိပကၡခ်ဳပ္ျငိမ္းေရး နိုင္ငံေရးျပႆနာကို နိုင္ငံေရးနည္းလမ္းျဖင့္ ျငိမ္းခ်မ္းစြာအေျဖရွာေရး ျပည္ေထာင္စုျငိမ္းခ်မ္းေရးညီလာခံကို ၂၀၁၆ ဇႏၷဝါရီ ၁၂ ရက္တြင္ စတင္က်င္းပမည္ဟု သမတ ဦးသိန္းစိန္က ေၾကျငာလိုက္ပါသည္။

အေျခခံရမည့္ နိုင္ငံေရးေဆြးေႏြးမွဳမူေဘာင္မ်ားႏွင့္ပတ္သက္ျပီး အစိုးရ စစ္တပ္ကုိယ္စားလွယ္မ်ား NCA လက္မွတ္ေရးထိုး ထားသည့္ အဖြဲ႕ ၈ ဖြဲ႕မွ ကုိယ္စားလွယ္မ်ား နိုင္ငံေရးပါတီမ်ားမွကုိယ္စားလွယ္မ်ား ပါဝင္ေရးဆြဲထားျခင္းျဖစ္သည္ဟုဆိုပါသည္။ သုိ႔ေသာ္ ယေန႔တိုင္ အမ်ားျပည္သူအား တရားဝင္ထုတ္ျပန္ျခင္းေတာ့ မရွိေသးပါ။

ညီလာခံတက္ေရာက္မည့္ ကုိယ္စားလွယ္ အေရအတြက္ႏွင့္ ပတ္သက္၍ အစိုးရမွ ၇၅ ဦး လႊတ္ေတာ္မွ ၇၅ ဦး စစ္တပ္မွ ၁၅၀ ဦး တိုင္းရင္းသားလက္နက္ကိုင္အဖြဲ႕မ်ားမွ ၁၅၀ ဦး ႏိုင္ငံေရးပါတီမ်ားမွ ၁၅၀ ဦး လက္နက္ကိုင္အဖြဲ႕ႏွင့္ တိုင္းရင္းသား ပါတီမွမဟုတ္သည့္ တိုင္းရင္းသားကုိယ္စားလွယ္ ၅၀ ဦးအျခားဖိတ္ၾကားသင့္သည့္သူ ၅၀ ဦး စုစုေပါင္း ၇၀၀ ဦးတုိ႔ျဖစ္သည္။

ဤညီလာခံက်င္းပမည္ဆိုျခင္းနွင့္အတူ ညီလာခံကုိယ္စားလွယ္အေရအတြက္ ထြက္ေပၚလာသည့္အေပၚ စဥ္းစားစရာမ်ား ထြက္ေပၚလာခ့ဲေပသည္။

● အတိတ္၏အရိပ္ထိုးျခင္း
ပထမအေၾကာင္းကေတာ့ အတိတ္ကညီလာခံတခု၏ အရိပ္ထိုးေနျခင္းျဖစ္သည္။ ျမန္မာျပည္အနီးေခတ္သမိုင္းတြင္ လက္ရွိ ညီလာခံသည္ ဒုတိယညီလာခံဟုဆိုရမည္။ ပထမက်င္းပခ့ဲသည့္ ညီလာခံမွာ ၁၉၉၃ ကစတင္က်င္းပခ့ဲသည့္ ေညာင္ႏွစ္ပင္ ညီလာခံဟု အမ်ားသ္ိၾကသည့္ အမ်ိဳးသားညီလာခံျဖစ္သည္။ ပထမက်င္းပခ့ဲသည့္ ညီလာခံမွာ ျမန္မာနိုင္ငံ ဖြဲ႕စည္းအုပ္ခ်ဳပ္ပုံ အေျခခံဥပေဒေရးဆြဲေရးအတြက္ က်င္းပသည့္ညီလာခံျဖစ္ျပီး ယခုက်င္းပသည့္ ျပည္ေထာင္စုျငိမ္းခ်မ္းေရးညီလာခံမွာ တိုင္း ရင္းသားလက္နက္ကိုင္ပဋိပကၡျပႆနာေျဖရွင္းရန္ ရည္ရြယ္သည့္ညီလာခံျဖစ္သည္။

ေညာင္ႏွစ္ပင္ညီလာခံတြင္ ကနဦးပိုင္းတြင္ ၁၉၉၀ ေရြးေကာက္ပြဲအနိုင္ရလႊတ္ေတာ္အမတ္မ်ား ပါဝင္ခ့ဲေသာ္လည္း ျမန္မာ စစ္ဖက္မွစိတ္ႀကိဳက္ေရြးခ်ယ္ထားသည့္ အစုအဖြဲ႕အသီးသီး အလႊာအသီးသီးဆိုသည္မွ ကုိယ္စားလွယ္မ်ားသာ လႊမ္းမိုးေနခ့ဲ သည္။ တကယ္တမ္း ျမန္မာနိုင္ငံေရးတြင္အေရးပါသူမ်ား ယေန႔ေရပန္းစားေနေသာ အသုံးအႏႈံးရဆိုေသာ္ Stakeholder မ်ားပါဝင္နိုင္ျခင္းမရွိေပ။ ထို႔ျပင္ေနာက္ပိုင္း၌ ၁၉၉၀ ေရြးေကာက္ပြဲအနိုင္ရ လႊတ္ေတာ္အမတ္မ်ား ပါဝင္ျခင္းမရွိသည့္အျပင္ နိုင္ငံေရးသမားမ်ားစြာ တိုင္းရင္းသားအေရးလႈပ္ရွားသူမ်ားစြာမွာလည္း ဖမ္းဆီေထာင္ခ်ျခင္းခံခ့ဲရသည္။ ေညာင္ႏွစ္ပင္ညီ လာခံကို ထိုသုိ႔ေသာအေျခအေနေအာက္တြင္ က်င္းပခ့ဲသည္။

ထိုေညာင္ႏွစ္ပင္ညီလာခံထြက္လာေသာ ၂၀၀၈ အေျခခံဥပေဒကို လက္ရွိတြင္ ေအာင္ျမင္္စြာ က်င့္သုံးေနသည္ဟု ဆိုၾက ပါသည္။ သုိ႔ေသာ္ ၂၀၀၈ အေျခခံဥပေဒသည္ ျမန္မာနိုင္ငံေရး အၾကပ္အတည္းကို ေျဖရွင္းနိုင္ျခင္းမရွိသည္မွာက ေတာ့ လက္ေတြ႕ျဖစ္သည္။ လက္ရွိျမန္မာနိုင္ငံအေနႏွင့္ နိုင္ငံေရးအၾကပ္အတည္း (ဝါ) ဖြဲ႕စည္းပုံအၾကပ္အတည္းႏွင့္ ရင္ဆိုင္ေန ရျပီး တိုင္းျပည္စီးပြားဖြံ႕ၿဖိဳးတိုးတက္ေအာင္ စြမ္းေဆာင္နိုင္ျခင္းမရွိေပ။ တိုင္းျပည္အေနႏွင့္ ကမၻာတြင္ အဆင္းရဲဆုံး နိုင္ငံစာ ရင္း လူတစ္ဦးခ်င္းဝင္ေငြ အနိမ့္ဆုံးနိုင္ငံစာရင္းမွ ရုန္းမထြက္ႏိုင္ခ့ဲေပ။

သုိ႔ျဖစ္ရာ ျမန္မာ့ႏိုင္ငံေရးတြင္ ပါဝင္ပတ္သက္ေနသူမ်ားအေနႏွင့္ လာမည့္ ျပည္ေထာင္စုျငိမ္းခ်မ္းေရးညီလာခံအား ေညာင္ ႏွစ္ပင္ညီလာခံက့ဲသုိ႔ ျပသနာမေျဖရွင္းနိုင္သည့္ သဏၰန္အားျဖင့္ေဆာင္ရြက္သည့္ ညီလာခံမျဖစ္ေစလိုၾက။ ျမန္မာစစ္ဖက္ ၏စိတ္ၾကိဳက္ ပုံသြင္းအတည္ျပဳသည့္ ညီလာခံမ်ိဳးျဖစ္မည္ကို စိုးရိမ္စိတ္ရွိၾကသည္ဟု ဆိုရပါမည္။

● တက္ေရာက္မည့္ ကိုယ္စားလွယ္မ်ား
သုိ႔ေသာ္လက္ရွိကုိယ္စားလွယ္စာရင္းအရေတာ့ ျမန္မာစစ္ဖက္မွ စိတ္ႀကိဳက္ကိုယ္စားလွယ္အမ်ားစုေရြးခ်ယ္ထားသည့္ ျပ ႆနာနည္းသည္ဟု ဆိုရမည္။ အစိုးရႏွင့္ လႊတ္ေတာ္ ကိုယ္စားလွယ္ ၂ ရပ္ေပါင္း ၁၅၀ မွာ လက္ရွိအေနႏွင့္ဆိုလ်င္ ၾက့ံခိုင္ ေရးမွ အမ်ားစုလႊမ္းမိုးထားသည္။ သုိ႔ေသာ္ ညီလာခံစတင္ျပီး ရက္ပိုင္းအတြင္း လႊတ္ေတာ္အေဟာင္းမွာ သက္တမ္းကုန္ျပီး လႊတ္ေတာ္အသစ္ အသက္ဝင္ေတာ္မည္ျဖစ္သည္။ သုိ႔ျဖစ္ရာ ညီလာခံစတင္ျပီး ရက္ပိုင္းအတြင္းတြင္ လႊတ္ေတာ္မွ ညီလာခံ တက္မည့္ ကုိယ္စားလွယ္ ၇၅ ဦးေနရာသည္ အေျပာင္းအလဲရွိ မည္ျဖစ္သည္။ ထို႔အတူ အစိုးရကိုယ္စားလွယ္ ၇၅ ဦးမွာ လည္း ညီလာခံစျပီး ၂ လေက်ာ္အတြင္း ေျပာင္းလဲရေတာ့မည္ျဖစ္သည္။

ျမန္မာစစ္ဖက္မွ ကုိယ္စားလွယ္ ၁၅၀ ယူထားသည္ကို အခ်ဳိ႕က မ်ားသည္ဟု ယူဆၾကသည္။ တသံတည္းထြက္မည့္သူမ်ား အေနႏွင့္ ဤမွ်ကုိယ္စားလွယ္မ်ားမ်ား ယူစရာမလိုဟုယူဆၾကသည္။ သုိ႔ေသာ္ ျမန္မာစစ္ဖက္အေနႏွင့္ ၎ညီလာခံတြင္ ပါဝင္မည့္ ကုိယ္စားလွယ္မွာ (၂၁ . ၅) ရာခုိင္ႏႈန္းသာယူထားရာ သူတုိ႔၏ ေဝစုအျဖစ္သတ္မွတ္ထားေသာ ၂၅ ရာခုိင္ႏႈန္း ထက္ အနည္းငယ္ေလွ်ာ့ယူထားသည္ဟုဆိုနိုင္သည္။ တဖန္ အင္အားတစ္သိန္းခန္႔ရွိသည့္ တိုင္းရင္းသားလက္နက္ကိုင္ အဖြဲ႕မ်ားကလည္း ကုိယ္စားလွယ္ ၁၅၀ ရယူထားရာ အင္အား (၅) ခန္႔ရွိသည့္ ျမန္မာစစ္ဖက္အေနႏွင့္ ကုိယ္စားလွယ္ ၁၅၀ ယူသည္မွာ မမ်ားဟုယူဆသူမ်ားလည္း ရွိသည္။ မည္သုိ႔ပင္ျဖစ္ေစ လာမည့္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးညီလာခံသည္ မဲအနည္းအမ်ားႏွင့္ ျပသနာကို ေျဖရွင္းရမည့္ညီလာခံေတာ့မဟုတ္ေပ။ ေဆြးေႏြးညိႇိႏႈိင္းမႈသာ ျပႆနာေျဖရွင္းႏိုင္မည့္ညီလာခံမ်ိဳးျဖစ္သည္။

တိုင္းရင္းသားလက္နက္အဖြဲ႕အတြက္ထားသည့္ကုိယ္စားလွယ္ ၁၅၀ တြင္ NCA လက္မွတ္မထိုးေသးသည့္အဖြဲ႕မ်ားပါ ပါဝင္ မည္ဟုဆိုသည္။ လက္ရွိ NCA လက္မွတ္ေရးထိုးထားေသာ KNU DKBA KNU/KNLA RCSS/SSA CNF PNO ALP ABSDF အဖြဲ႕ ၈ ဖြဲ႕အျပင္ သမတႏွင့္ တိုင္းရင္းသားေခါင္းေဆာင္မ်ား ေတြ႕ဆုံစဥ္က သေဘာတူခ့ဲေသာ ANC WNO LDU အဖြဲ႕ ၃ ဖြဲ႕အားလည္းဖိတ္ၾကားသြားမည္ဟု ဆိုသည္။ ထို႔ျပင္ bilateral လက္မွတ္ထိုးထားေသာ က်န္ ၇ ဖြဲ႕အားလည္း ဖိတ္ၾကား မည္ဟုဆိုသည္။

လက္ေတြ႕တြင္ ဒီဇင္ဘာ ၁၉/၂၀ ေန႔မ်ားက UPWC မွ ဦးသိန္းေဇာ္ဦးစီး၍ UWSA ႏွင့္ NDAA မိုင္းလာအဖြဲ႕တို႔အား သြားေရာက္ေဆြးေႏြးဖိတ္ၾကားသည္ကို ေတြ႕ရသည္။ သုိ႔ေသာ္ ၎အဖြဲ႕မ်ားအား NCA လက္မွတ္ထိုးရန္ ေတာင္းဆိုထားျပီး
NCA လက္မွတ္မထိုးပါက ေလ့လာသူအျဖစ္သာ တက္ေရာက္ေဆြးေႏြးခြင့္ရွိမည္ဟု ဆိုသည္။ ၎အဖြဲ႕မ်ားအေနႏွင့္ ၿငိမ္း ခ်မ္းေရး လက္မွတ္ထိုးျပီးျဖစ္၍ ေနာက္တၾကိမ္ထပ္မံလက္မွတ္ထိုးရန္ ျငင္းဆန္ထားျပီး ညီလာခံတက္ေရာက္ရန္ မေသခ်ာ ေသးေပ။

ANC WNO LDU စသည့္ ၃ ဖြဲ႕ကေတာ့ NCAလက္မွတ္ထိုးရန္ မလိုအပ္ဘဲ ညီလာခံတက္ခြင့္ရွိျပီး က်န္အဖြဲ႕မ်ားကမူ NCA လက္မွတ္ထိုးမွ ညီလာခံတြင္ တက္ခြင့္ရမည္ဟုဆိုျခင္းသည္ အတန္ငယ္နားလည္ရခက္သည္။ UPWC ကမူ အဆိုပါ ၃ ဖြဲ႕
သည္ လက္နက္ကိုင္တပ္ဖြဲ႕နယ္ေျမမရွိ၍ NCA လက္မွတ္ထိုးရန္မလိုဟု ဆိုသည္။

တကယ္တမ္း NCA သေဘာတူညီခ်က္မ်ားကိုေဆြးေႏြးရာတြင္ UWSA NDAA RCSS/SSA ႏွင့္ NSCN (K) တုိ႔မပါဝင္ၾကေပ။ ထိုသုိ႔ေဆြးေႏြးပြဲတြင္ မပါဝင္ေသာ အဖြဲ႕မ်ား၌ RCSS/SSA ကေတာ့ NCA လက္မွတ္ထိုးျပီးျဖစ္သည္။ NSCN (K) ကေတာ့ ျပသနာ တမ်ိဳးတဖံုျဖစ္သည္။ သူတုိ႔၏လႈပ္ရွားမႈက အိႏၵိယနယ္ထဲတြင္ပါရွိသျဖင့္ ျမန္မာအစိုးရႏွင့္သာ မျပီးျပတ္နိုင္ သည့္သ ေဘာျဖစ္သည္။ UWSA ႏွင့္ NDAA ကေတာ့ ထို NCA သေဘာတူညီခ်က္ကို သေဘာတူ၏လည္းမဆို လက္မွတ္လည္း မထိုးေပ။ သူတုိ႔အေနႏွင့္ ထို NCA သေဘာတူညီခ်က္ ေဆြးေႏြးစဥ္က မပါဝင္ခ့ဲဟူသည့္အခ်က္ကိုသာ ကိုင္စြဲထား ဟန္တူသည္။

ထို႔ျပင္ Bilateral လက္မွတ္ထိုးမထားေသာ MNDAA ကိုးကန္႔အဖြဲ႕ PSLF/TNLA တအန္းပေလာင္အဖြဲ႔ AA ရကၡိဳင္အဖြဲ႕ တုိ႔ အား ဤေဆြးေႏြးပြဲမဖိတ္ၾကားဟု အဓိပၸါယ္ထြက္ေနေပသည္။ မည္သည့္အဖြဲ႕ကို ဖိတ္ၾကားမည္ဟူသည့္ အၿပီးသတ္ ဆံုး ျဖတ္ခ်က္ မခ်ရေသးဟုဆိုေသာ္လည္း ယခုထြက္ေပၚေနေသာသတင္းမ်ားအရ အနည္းဆုံးအဖြဲ႕ ၂ ဖြဲ႕ မဖိတ္ၾကားမည္ ေသခ်ာသေလာက္ရွိသည္ဟု အကဲခတ္မ်ားက ဆိုၾကသည္။ တဖြဲ႕မွာ ျမန္မာစစ္ဖက္မွ လက္နက္ခ်ရန္ေတာင္းဆိုထားေသာ MNDAA ေခၚ ကိုးကန္႔အဖြဲ႕ျဖစ္ရန္ေသခ်ာသေလာက္ျဖစ္ျပီး ေနာက္တဖြဲ႕မွာ AA သုိ႔မဟုတ္ NSCN (K) ျဖစ္နိုင္သည္ဟုဆိုသည္။

အားလုံးပါဝင္ေရးကို မူအျဖစ္ေတာင္းဆိုထားသည့္ အဖြဲ႕မ်ားသည္ NMSP ႏွင့္ KNPP လြဲ၍ က်န္အဖြဲ႕မ်ားသည္ ျမန္မာျပည္ ေျမာက္ပိုင္း တရုတ္နယ္စပ္တေလ်ာက္ အေျချပဳထားေသာ အဖြဲ႕မ်ားျဖစ္သည္။ ထိုအဖြဲ႕မ်ားသည္ တိုင္းရင္းသားလက္နက္ကိုင္ တပ္ဖြဲ႕အင္အား၏ ၈၀ ရာခုိင္ႏႈန္းခန္႔ရွိသည္။ NSCN (K) နာဂအဖြဲ႕ကို ခြၽင္းခ်က္ျပႆနာအျဖစ္ခ်န္ထားလွ်င္ေတာင္ က်န္ လက္နက္ကိုင္အဖြဲ႕ ၁၀ ဖြဲ႕တုိ႔ လက္ရွိညီလာခံတြင္ ပါဝင္ရန္မေသခ်ာေသးဟုဆိုရမည္။ သူတုိ႔အေနႏွင့္ ေလ့လာသူအျဖစ္ အေနႏွင့္သာ တက္ေရာက္ရန္ စိတ္ပါၾကမည္မဟုတ္ေလာက္ေပ။

လက္ရွိ bilateral မထိုးရေသးေသာ အဖြဲ႕ ၃ ဖြဲ႕အနက္ PSLF/TNLA ႏွင့္ AA တုိ႔ျပႆနာကို တနည္းတဖံုျဖင့္ ေျဖရွင္းရနိုင္ ေသာ္လည္း ကိုးကန္႔ျပႆနာကား ေျဖရွင္းရန္ခက္ခဲသည့္ အေနအထားတြင္ရွိေနဆဲဟုဆိုရမည္။ ကိုးကန္႔ျပႆနာသည္ ျမန္မာစစ္ဖက္အတြက္ ဂုဏ္သိကၡာျပႆနာ ကိုးကန္႔တပ္ဖြဲ႕အတြက္ ရပ္တည္မႈျပႆနာ တရုတ္အစုိးရအတြက္ ေဆြးမ်ိဳး သားခ်င္းမ်ား ျပႆနာျဖစ္ေနေပရာ ဘက္စုံမွသုံးသပ္ကိုင္တြယ္ရန္လိုအပ္သည့္ အကဲဆတ္သည့္ျပသနာ ျဖစ္ေနေပေတာ့ သည္။ ထို႔ျပင္ Bilateral ထိုးထားျပီး NCA လက္မွတ္မထိုးေသးေသာအဖြဲ႕မ်ားအတြက္လည္း မဟာမိတ္ျပႆနာ အားလုံး ပါဝင္ေရးျပသနာ ျဖစ္ေနေပေတာ့သည္။

သုိ႔ျဖစ္ရာ တိုင္းရင္းသားလက္နက္ကိုင္အဖြဲ႕မ်ား၏ကိုယ္စားလွယ္ ၁၅၀ တြင္ အားလုံးပါဝင္နိုင္မႈမရွိျခင္းသည္ ညီလာခံ၏ အဓိကအားနည္းခ်က္ျဖစ္ေနသည္ဟု ဆိုရမည္။ လက္ရွိ NCA လက္မွတ္ထိုးထားသည့္ တိုင္းရင္းသားအဖြဲ႕မ်ားကမူ ထိုအဖြဲ႕ မ်ားမတက္ေရာက္နိုင္ေသးပါက ကုိယ္စားလွယ္ေနရာတဝက္ကို မတက္ေရာက္နိုင္ေသးသည့္အဖြဲ႕မ်ားအတြက္ ခ်န္ထား မည္ဟု ဆိုပါသည္။

ညီလာခံ၏ အဓိကရည္ရြယ္ခ်က္မွာ တိုင္းရင္းသားလက္နက္ကိုင္ပဋိပကၡကို နိုင္ငံေရးနည္းႏွင့္ေဆြးေႏြးေျဖရွင္းရန္ျဖစ္သည္။ သုိ႔ျဖစ္ရာ တိုင္းရင္းသားလက္နက္ကိုင္အင္အားစုအမ်ားစုကို ကိုယ္စားျပဳသည့္အဖြဲမ်ားမွ ကုိယ္စားလွယ္မ်ားတက္ေရာက္နိုင္ ျခင္းမရွိဘဲ ညီလာခံ၏ရည္မွန္းခ်က္မ်ားအားေပါက္ေရာက္ေအာင္ျမင္ေအာင္ ေဆာင္ရြက္ႏိုင္ရန္မွာခက္ခဲေပရာ ယင္းအခ်က္ မွာ ျငိမ္းခ်မ္းေရးညီလာခံ၏ အဓိကအားနည္းခ်က္ဟု ဆိုရေပမည္။

ေနာက္ကုိယ္စားလွယ္ျပႆနာတခုမွ နိုင္ငံေရးပါတီကုိယ္စားလွယ္ ၁၅၀ ျဖစ္သည္။ လက္ရွိ ေရြးေကာ္တြင္ မွတ္ပုံတင္ ထားေသာ ၉၂ ပါတီအားလုံးကုိယ္စားလွယ္အနည္းဆုံး ၁ ဦးစီ တက္ခြင့္ရမည္ဟုဆိုသည္။ ထိုပါတီမ်ားပါဝင္ခြင့္ျပဳခ်င္သူ မ်ား၏အဆိုအရ အနည္းစု၏သေဘာထားကိုလည္း နားေထာင္ရန္လိုအပ္သည္ဟုဆိုသည္။ သုိ႔ေသာ္ ျပီးခ့ဲေသာ ေရြးေကာက္ ပြဲတြင္ အမတ္အေရြးခံရေသာပါတီမ်ားမွာ ျပည္မပါတီမ်ားမွ ၃ ပါတီသာရွိသည္။ ထိုထဲတြင္ NLD က (၈၀) ရာခုိင္ႏႈန္း၊ ၾက့ံခိုင္ ေရးက (၇) ရာခုိင္ႏႈန္းရွိျပီး ဦးသုေဝ၏ ဒီမိုကရက္တစ္ပါတီမွ တိုင္းေဒသၾကီးလႊတ္ေတာ္ ကုိယ္စားလွယ္တဦးသာ အေရြးခံရ သည္။ တိုင္းရင္းသားပါတီမ်ားထဲက ၁၁ ပါတီ အမတ္ေရြးခံရသည္။ ထိုသုိ႔အေရြးခံသည္ဆိုျခင္းမွာ လူထု၏ေထာက္ခံမႈႏွင့္ ကိုယ္စားျပဳမႈကို ေဖၚျပျခင္းျဖစ္သည္။ ထိုသုိ႔ လူထုေထာက္ခံမႈလည္းရွိ ကိုယ္စားျပဳမႈလည္းရွိေသာ ပါတီမ်ားႏွင့္ အမတ္ ၁ ေနရာပင္အေရြးမခံရေသာ လူထုကိုယ္စားျပဳမႈမရွိေသာ ပါတီမ်ားအား တန္းတူထား၍ ပါဝင္ခြင့္ေပးျခင္းသည္ တရားမွ်တမႈ ရွိ/ မရွိ စဥ္းစားရန္လိုေပသည္။

ထို႔ျပင္ အမတ္ ၁ ေနရာခန္႔သာအေရြးခံရေသာပါတီကို အျခားအမတ္မ်ားစြာအေရြးခံရေသာပါတီမ်ားႏွင့္ တန္းတူအခြင့္ေရး ေပးျခင္းသည္လည္း မွ်တမည္မဟုတ္ေပ။ ျပည္ေထာင္စုအဆင့္ ညီလာခံႏွင့္အညီ လူအမ်ားစု၏ ကိုယ္စားျပဳမႈအား အေလး ထားရန္ လိုအပ္ေပမည္။

ထိုသုိ႔မဟုတ္ဘဲ ေရြးေကာ္တြင္ မွတ္ပုံတင္ထား သည္ ဆိုရံုႏွင့္ ျပည္ေထာင္စုအဆင့္ညီလာခံမ်ား တြင္ ပါဝင္ခြင့္ျပဳျခင္းသည္ ေရရွည္တြင္ အက်ိဳးရွိနိုင္ဖြယ္ရာမျမင္ေခ်။အဘယ္ေၾကာင့္ဆုိေသာ္ ေရြးေကာ္တြင္ မွတ္ပုံတင္၍ ပါတီငယ္တခုဖြဲ႕ရံုမ်ွနွင့္ ျပည္ေထာင္စုအဆင့္ေဆြးေႏြးပြဲမ်ားတြင္ ပါဝင္ခြင့္ရွိမည္ဆိုပါက ေငြထုတ္ပိုက္၍ ျမန္မာ့နိုင္ငံေရးတြင္ေျခ႐ႈတ္လိုသူမ်ားအေန ႏွင့္ ပါတီငယ္မ်ားစြာ ထပ္မံဖြဲ႕လာနိုင္သည့္ အႏၲရာယ္ရွိသည္ဟုဆိုရေပမည္။

အကယ္၍ အမတ္တစ္ေနရာမွ အေရြးမခံရသည့္ပါတီမ်ားမွ အခ်ဳိ႕လူပုဂၢိဳလ္မ်ား မျဖစ္မေန ပါဝင္ရန္သင့္သည္ဆိုေတာင္မွ ညီလာခံတက္ရန္လို အပ္သည့္ အစိုးရ လႊတ္ေတာ္ စစ္တပ္ တိုင္းရင္းသားလက္နက္ကိုင္အဖြဲ႕မ်ားႏွင့္ အဓိကနိုင္ငံေရးပါတီႀကီး မ်ား၏ ညိႇိႏႈိင္းသေဘာတူညီခ်က္အရသာ ျဖစ္သင့္ေပသည္။ လက္ရွိနိုင္ငံေရးပါတီမ်ား၏ ကုိယ္စားလွယ္ေရြးခ်ယ္မႈမွာ လူ မ်ားစု၏ ကိုယ္စားျပဳမႈတြင္ အားနည္းသည္ဟုဆိုရမည္။ ေရြးေကာ္တြင္မွတ္ပုံတင္ထားေသာ ပါတီ ၉၂ ပါတီမွ တေယာက္စီ ပါဝင္မည္ျဖစ္ျပီး ေရြးေကာက္ပြဲတြင္အနိုင္ရထားေသာပါတီမ်ားမွ အမတ္အေရအတြက္ အနည္းအမ်ားမၾကည့္ဘဲ ၄ ဦးစီအထိ ပါဝင္ခြင့္ရမည္ဟု ဆိုသည္။ ျပင္ဆင္ရန္လိုအပ္မည့္ ကုိယ္စားလွယ္စာရင္းဟု ဆိုရမည္။

တိုင္းရင္သားပါတီႏွင့္ လက္နက္ကိုင္အဖြဲ႕မွမဟုတ္ေသာ တိုင္းရင္းသားကုိယ္စားလွယ္ ၅၀ ဖိတ္မည္ဟုဆိုသည္။ တိုင္းရင္း သားေပါင္းစုံမွ ၾကားေနေသာဘက္အားလုံးမွ ေလးစားေသာသူမ်ားျဖစ္က ပိုေကာင္းေပမည္။ လက္ရွိဖိတ္ၾကားမႈပုံစံအရ အစိုးရ/လႊတ္ေတာ္/စစ္တပ္မွ တစု၊ တိုင္းရင္းသား လက္နက္ကိုင္မ်ားမွ တစု၊ နိုင္ငံေရးပါတီမ်ားမွ တစု၊ သုံးစုခြဲ၍ ဖိတ္မည္ ဟုဆိုသည္။ မည္သူမ်ားပါဝင္လာမည္ကို မသိရေသးေသာ္လည္း BGF အျဖစ္ေျပာင္းဖြဲ႕လိုက္ေသာ ယခင္တိုင္းရင္းသား အဖြဲ႕မ်ားမွ ေခါင္းေဆာင္အခ်ဳိ႕ပါဝင္လာနိုင္သည္ဟု ယူဆရသည္။

ေနာက္ဆုံးအစုမွာ အျခားဖိတ္ၾကားသင့္သူ ၅၀ ျဖစ္သည္။ ႏိုင္ငံေရးသိပၸံပညာရွင္မ်ား နိုင္ငံေရးေလ့လာေဝဖန္သုံးသပ္သူမ်ား ဥပေဒ သမိုင္း ပထဝီဝင္စသည့္ နယ္ပယ္အသီသီးမွ ပညာရွင္မ်ားပါဝင္နိုင္က အေကာင္းဆုံးျဖစ္သည္။ ထို႔ျပင္ အနီးေခတ္ျမန္ မာ့ႏိုင္ငံေရးသမိုင္းတြင္ အေရးပါသည့္အခန္းမွပါဝင္ခ့ဲသည့္ ၈၈ ျငိမ္းပြင့္မွေခါင္းေဆာင္မ်ားလည္း ပါဝင္သင့္သည္ဟု သုံးသပ္ ရသည္။ လက္ရွိတြင္ အဆိုပါ ၅၀ ဦးဖိတ္ၾကားေရးအတြက္လည္း အထက္ပါအတိုင္း အစု ၃ စုခြဲ၍ ဖိတ္မည္ဟုဆိုသည္။ ဤသုိ႔ခြဲေဝဖိတ္ၾကားျခင္းသည္ မွ်တသည္ဟုဆိုနိုင္ေသာ္လည္း ဖိတ္ၾကားသင့္သည့္သူမ်ားႏွင့္ပတ္သက္၍ မူတခုေတာ့ ထားသင့္ေပသည္။

လက္ရွိ တက္ေရာက္မည့္ ကုိယ္စားလွယ္စာရင္းကိုၾကည့္လွ်င္ ေညာင္ႏွစ္ပင္ညီလာခံထက္စာလွ်င္ ပို၍ လက္ေတြ႕က်သည္ဟု ဆိုနိုင္ပါသည္။ ကုိယ္စားလွယ္စာရင္းတြင္ ျမန္မာစစ္ဖက္ႏွင့္ တိုင္းရင္းသားလက္နက္ကိုင္တပ္ဖြဲ႕မွ ကုိယ္စားလွယ္ဦးေရက မ်ားသည္ဟုဆိုနိုင္ေသာ္လည္း ညီလာခံ၏ရည္မွန္းခ်က္မွာ လက္နက္ကိုင္ပဋိပကၡခ်ဳပ္ျငိမ္းေရးျဖစ္ရာ လက္နက္ကိုင္တပ္ဖြဲ႕ကုိယ္စားလွယ္မ်ားမ်ားစြာပါဝင္ျခင္းသည္ သဘာဝက်သက့ဲ့သုိ႔ ယင္းတုိ႔အၾကား ေက်လည္မႈရနိုင္ေရးက အဓိကက်သည္ မဟုတ္ပါေလာ။

ဆက္လက္ေဖၚျပပါမည္

photo source : unartforpeace.org