ေမာင္စြမ္းရည္ - စာေရးဆရာ ေဇယ်ာေမာင္ ၊ (ကြ်န္ေတာ္တုိ႔ ဆရာႀကီး ဦးကုိကုိေလး)၊ (၁၉၁၃-၂၀၀၃)
(မိုးမခ) ဒီဇင္ဘာ ၁၈၊ ၂၀၁၅
ေဇယ်ာေရႊေျမ စစ္ကုိင္းၿမိဳ႕ႀကီး ႏွစ္ ၇၀၀ ျပည့္ပဲြကုိ စစ္ကုိင္းေတာင္ သီတဂူဆရာေတာ္ႀကီး ဦးစီးၿပီး က်င္းပမယ္လုိ႔ၾကားသိရေတာ့ အေဝးကေန စိတ္လႈပ္ရွားရပါတယ္။ စစ္ကုိင္းဆုိတဲ့ ၿမိဳ႕အမည္ကုိ ၾကားလုိက္ရင္ ေနာက္ခံအေၾကာင္းအရာ အမ်ိဳးမ်ိဳးနဲ႔ လြမ္းေမာၾကည္ေမြ႔ဖြယ္ အရိပ္ နိမိတ္ေတြ မုိးမဆုံး ေျမမဆုံး ထင္ေယာင္ျမင္ေယာင္လာရပါတယ္။ ‘ သမုိင္းေျပာင္ မညိွဳး’ တဲ့ ‘စစ္ကုိင္းေတာင္ရုိး’သီခ်င္္း၊ ‘ လြမ္းေျဖပါဘူး’ ဆုိတဲ့ ‘ကမ္းေျခေဇယ်ာဦးသီခ်င္း၊ ေတးဂီတလႈိင္းေတြလည္း ရင္ထဲ နားထဲမွာ ဂယက္ျဖာလာပါတယ္။ စစ္ကုိင္းေတာင္ စစ္ကုိင္းေခ်ာင္မွာ ေတာမွီတဲ့ ေယာဂီ ရေသ့ႀကီး ကုိယ္ေတာ္မိႈင္း၊ စစ္ကုိင္းဦးဖုိးသင္း၊ စစ္ကုိင္းသူ ေဒၚခင္မ်ိဳးခ်စ္၊ စစ္ကုိင္းသား ေမာင္သာႏုိးစတဲ့ စစ္ကုိင္းသား စစ္ကုိင္းသူေတြကုိလည္း ျမင္ေယာင္ထင္ေယာင္ လာပါတယ္။
စစ္ကုိင္းနဲ႔ ဆက္စပ္ၿပီး ေရွ႕ဆုံးက သတိရမိတဲ့ ပုဂၢိဳလ္ႀကီးတစ္ဦးကေတာ့ ေဇယ်ာေမာင္ကေလာင္ဘဲြ႔ခံ ဆရာႀကီး ဦးကုိေလး ျဖစ္ပါတယ္။ မႏၱေလး ေကာလိပ္၊ မႏၱေလး တကၠသုိလ္ကုိ အစဆုံး၊ ဆုိသလုိျပဳစုပ်ိဳးေထာင္ခဲ့တဲ့ ဆရာႀကီးပါ။ ဆရာႀကီးက ရန္ကုန္ တကၠသုိလ္ လက္ေအာက္ခံ မႏၱေလးေကာလိပ္ကုိ ၁၉၅၆ အထိ ေက်ာင္းအုပ္ဆရာႀကီးဘဝနဲ႔ ျပဳစုပ်ိဳးေထာင္ခဲ့သူပါ။ မႏၱေလးေကာလိပ္ကုိ ဆရာႀကီးဦးေဆာင္ျပဳစုပ်ိဳးေထာင္ခဲ့ရာက ၁၉၅၆-၅၇ မွ ၁၉၆၃ အထိ တကၠသုိလ္ရဲ႕ ဒုတိယအဓိပတိ(ပါေမာကၡခ်ဳပ္) အျဖစ္ အုပ္ခ်ဳပ္၊ လုပ္ကုိင္ခဲ့သူလည္း ျဖစ္ပါတယ္။
ကြ်န္ေတာ္တုိ႔တေတြက ၁၉၅၆ေလာက္မွာ စာေပ အႏုပညာသမား ေက်ာင္းသားေတြခ်ည္း တစုတေဝးႀကီး ေရွ႕ဆင့္ေနာက္ဆင့္ ဆုိသလုိ မန္းတကၠသုိလ္ကုိ ေရာက္လာၾကၿပီး အားလုံးက စာေမးပဲြေတြ တဘုန္းဘုန္းက်ရင္၊ ၁၀ ႏွစ္ ေက်ာင္းသက္ရွည္ခဲ့ၾကသူေတြျဖစ္လုိ႔ ဆရာႀကီးနဲ႔ ပုဂၢိဳလ္အရပါ ဆရာတပည့္အျဖစ္နဲ႔ ရင္းႏွီးကြ်မ္းဝင္ခဲ့ၾကပါတယ္။ ေမာင္သာႏုိး၊ ေမာင္တင္ေရႊ(မုံရြာ) လူထု အယ္ဒီတာ ေမာင္ေစာလြင္၊ ခရစ္ယာန္သာသနာပုိင္ခ်ဳပ္ အင္ဒရူး ျမဟန္၊ ေမာင္မုိးသူေခၚ ေမာင္စိန္ျမင့္၊ တင္မုိးေခၚ ေမာင္ဘဂ်မ္း၊ ဂုဏ္ထူးသိန္းႏုိင္၊ ေမာင္္စြမ္းရည္၊ ဒီေက်ာင္းသားေတြ ေက်ာင္းသားေတြ ေက်ာင္းသားသမဂၢ၊ ေက်ာင္းသားညီညႊတ္ေရးတပ္ဦး၊ မန္းတကၠသုိလ္ ကေလာင္ရွင္အသင္း၊ တကၠသုိလ္ႏွစ္လည္ မဂၢဇင္းထုတ္ေဝေရး ေကာ္မတီစတဲ့ စတဲ့ အသင္းအဖဲြ႔ေတြမွာ ပါဝင္လုပ္ေဆာင္ေနၾကသူေတြခ်ည္းျဖစ္လုိ႔ ဆရာႀကီး ဦးကုိေလးနဲ႔ တစ္ေန႔မဟုတ္ တစ္ေန႔ တစ္ေၾကာင္းမဟုတ္ တစ္ေၾကာင္း၊ အေၾကာင္းအမ်ိဳးမ်ိဳးနဲ႔ ေတြ႔ဆုံေနခဲ့ၾကရတာ မဟုတ္လား။
ဆရာႀကီးနဲ႔ ကြ်န္ေတာ္ ပုဂၢဳိလ္ေရးအရ စတင္ေတြ႔ဆုံမိပုံကုိလည္း အမွတ္တရ ေျပာျပခ်င္ပါတယ္။ ကြ်န္ေတာ္တုိ႔ေခတ္မွာ နံရံကပ္စာေစာင္ေတြ အမ်ားႀကီးရွိတယ္။ ‘မိန္းဘီလ္ဒင္’ လုိ႔ ႏႈတ္က်ိဳးေနတဲ့ အေဆာင္မႀကီးရဲ႕ ဝရန္တာစၾကၤန္လမ္းမွာ နံရံကပ္စာေစာင္ေတြ တန္းစီေနပါတယ္။ ျမန္မာစာဌာနနဲ႔ အနီးဆုံးျဖစ္ေပမယ့္ ျမန္မာစာဆရာႀကီးေတြက ေက်ာင္းသားေတြလုပ္ထားတဲ့ နံရံကပ္စာေစာင္ေတြကုိ ကေလးကလား အလုပ္ေတြလုိ႔ ေအာက္ေမ့လုိ႔လားမသိ ရပ္ၾကည့္၊ ဖတ္ၾကည့္တဲ့ အေလ့မရွိ၊ ရပ္ၾကည့္တာေတာင္မေတြ႔ရဖူးပါဘူး။
တစ္ေန႔ေတာ့ ကြ်န္ေတာ္တကၠသုိလ္ေရာက္စ ပထမႏွစ္၊ ဒုတိယႏွစ္ကေလာင္ေသြးစအခါမွာ မႏၱေလးအမွတ္ ၁ အထကေက်ာင္းသားေဟာင္းမ်ား အသင္း နံရံကပ္ စာေစာင္ရယ္၊ ကြ်န္ေတာ့္စာမူပါတဲ့ နံရံကပ္ စာေစာင္ေတြရယ္ ၾကည့္မဝ ရႈမဝ ရပ္ၾကည့္ေနမိပါတယ္။ ဒီလုိပဲ ရပ္ၾကည့္ေနတုန္း ေမာင္သာႏုိ္း၊ အဂၤလိပ္လုိ ေရးထားတဲ့ ‘Little Sister, How I want to go to America’ ဆုိတဲ့ သေရာ္္စာ ဝတၳဳတုိေလး (ဆရာတကၠသိုလ္ ဘုန္းႏုိင္က သမဂၢ ေခါင္းေဆာင္ေတြကုိ ရႈတ္ခ်ထားတဲ့ ‘ညီမေလးရယ္ စုိးရိမ္မိတယ္’ ဝတၳဳကုိ ျပန္သေရာ္တာပါ) ကုိ လူႀကီးတစ္ေယာက္က ရပ္ၿပီးဖတ္ၾကည့္လာတယ္။ (အဂၤလိပ္စာ ပါေမာကၡဆရာႀကီး မူနွီကလည္း အဲသလုိလာၿပီး ဖတ္ၾကည့္တာ ေတြ႔ရတယ္) ။ ကြ်န္ေတာ့္ အနီးကုိ လာၿပီး နံရံကပ္စာေစာင္ ဖတ္သူက ဆရာႀကီးဦးကုိေလးျဖစ္ေနပါတယ္။
ကြ်န္ေတာ္က ေနာက္ရွိန္သြားေတာ့ ... ‘ ေဟ့ ေနပါဦးကဲြ႔၊ မင္းေမာင္သာႏိုးကုိ သိသလား’ တဲ့
‘သိပါတယ္ ခင္ဗ်’ လုိ႔ေျဖေတာ
‘ေအး ေမာင္သာႏုိး ကုိလည္း ေျပာပါ။ ဒီနံရံကပ္စာေစာင္ထုတ္သူေတြ အားလုံးကုိလည္း ေျပာျပပါ။ ဒီစာေစာင္ေတြကုိ မင္းတုိ႔အသစ္လဲရင္ လႊင့္မပစ္နဲ႔၊ ငါတုိ႔မွာ ေမာ္ကြန္းတုိက္ရွိတယ္၊ ေမာ္ကြန္းထိန္းရုံးကုိ လာေပးထားပါ’ တဲ့။
ကြ်န္ေတာ္လည္း ‘ဟုတ္ကဲ့ ခင္ဗ်’ လုိ႔ေျပာၿပီး သူငယ္ခ်င္းေတြကုိ ျပန္ေျပာပါတယ္။
နံရံကပ္စာေစာင္ထုတ္သူေတြ အားလုံးေလာက္က ေျပးရလႊားရ၊ အဖမ္းအဆီးခံရနဲ႔ ဆုိေတာ့ သူတုိ႔စာေစာင္ေတြကုိ ေမာ္ကြန္းထိန္းရုံးကုိ ပုိ႔ျဖစ္မယ္ မထင္ပါဘူး။ ဆရာႀကီးရဲ႕ ေစတနာကုိသာ အမွတ္တရ ေဖာ္ျပလုိက္တာပါ။
ကြ်န္ေတာ္တုိ႔ေခတ္က ေက်ာင္းသား သမဂ အဖြ႔ဲအစည္းဟာ ရန္ကုန္ တကၠသုိလ္ ေပၚခါစ ၁၉၂၀ ျပည့္ႏွစ္က တကၠသုိလ္ အက္ဥပေဒအရ တရားဝင္ ဖဲြ႔စည္းခြင့္ ရပါတယ္။ ေက်ာင္းသားတုိင္းဟာ ေက်ာင္းသားသမဂၢ အဖဲြ႔ဝင္ျဖစ္ၿပီး သမဂၢဝင္ေၾကးကုိ တကၠသုိလ္ရုံးက ေကာက္ခံေပးပါတယ္။ ႏွစ္စဥ္ ႏွစ္တုိင္းသမဂၢ အမႈေဆာင္ ေရြးေကာက္ပဲြလုပ္ၿပီး အေရြးခံရတဲ့ အဖဲြ႔က သမဂၢရန္ပုံေငြကုိ ထုတ္ယူ သုံးစဲြခြင့္ျပဳရပါတယ္။ အေရြးခံ အဖဲြ႔ဥကၠဌဟာ အဓိပတိ ဆရာႀကီးေရွ႕မွာ ခြပ္ေဒါင္းအလံကုိင္ၿပီး က်မ္းသစၥာဆုိရပါတယ္။
ကြ်န္ေတာ္ အေရြးခံရတဲ့ ႏွစ္မွာ ဥကၠဌက ျမင္းၿခံသား ကုိသာလွ တဲ့။ ဆုံးရွာၿပီ။ အတြင္းေရးမွဴးက ေမာင္သာႏုိး၊ ျပန္ၾကားေရး ဗ်ဴရုိ ဒုတိယဥကၠဌက ေမာင္မုိးသူ(ဘႀကီးမုိး)၊ ကြ်န္ေတာ္က သူနဲ႔ တဲြရတဲ့ တဲြဖက္ အတြင္းေရးမွဴးပါ။ ၁၉၅၈-၅၉ ထင္ပါတယ္။ အရင္ႏွစ္ ၁၉၅၇-၅၈ မွာေတာ့ ေရြးေကာက္ပဲြနဲ႔ ေရြးခ်ယ္ခံ အဖြ႔ဲက ခန္႔ထားရတဲ့ စာၾကည့္တုိက္မွဴးပါ။ သမဂၢအဖဲြ႔ က်မ္းသစၥာက်ိန္ဆုိၿပီးရင္ တကၠသုိလ္ဆီးနိတ္အဖဲြ႔ကုိ တကၠသုိလ္ျပင္ပက လူႀကီး လူေကာင္းတစ္ဦးလား၊ ႏွစ္ဦးလား ေရြးခ်ယ္ၿပီး တကသ၊ ကုိယ္စားလွယ္အျဖစ္ ပုိ႔ေပးရပါတယ္။ လူထုဦးလွ ကဗ်ာဆရာတကၠသုိလ္ ေမာင္ထြန္းေဝ ေခၚေရွ႕ေနဦးထြန္းေဝတုိ႔ကုိ ကုိယ္စားလွယ္ေပးရဖူးတယ္။ အဲဒီကုိယ္စားလွယ္မ်ားကုိလည္း ဆရာႀကီးဦးေဆာင္တဲ့ တကၠသုိလ္အုပ္ခ်ဳပ္ေရး ဆီးနိတ္ အဖဲြ႔မွာ ဆရာႀကီးက တေလးတစား ေနရာေပး ဆက္ဆံေလ့ရွိပါတယ္။ ခုေတာ့ အားနည္းခ်က္လုိ႔ ဆုိႏုိင္တာ ရွိပါတယ္။ အဲဒီေခတ္က ဖဆဆုိရွယ္ အစုိးရအဖဲြ႔မွာ တန္ခုိးၾသဇာထက္တဲ့ ဝန္ႀကီး ဦးေက်ာ္ညိမ္း၊ ေရႊမန္းသား ဝန္ႀကီး ဗုိလ္ခင္ေမာ္ေလးတုိ႔ ဆုိရွယ္လစ္ ဂုိဏ္းဝင္ေတြထဲမွာ ဆရာႀကီးလည္း ပါဝင္တယ္လုိ႔ သိထားရပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ဆရာႀကီးက လူႀကီး သိကၡာ မပ်က္ရွာပါ။ ဒီအက္စ္အုိဘက္ကုိ မပင္းဖူးပါ။ တစ္ဦးကုိလည္း မငဲ့ႏုိင္ပါ။
တကယ္ေတာ့ ဆရာႀကီး ဦးကုိေလးတုိ႔ ေခတ္က လူငယ္ေတြဟာ နယ္ခ်ဲ႕အုပ္ခ်ဳပ္မႈေအာက္မွာ ႏုိင္ငံေရးသမားေတြခ်ည္း ျဖစ္ခဲ့ၾကပါတယ္။ ဆရာႀကီးလည္း ႏုိင္ငံေရးစိတ္ဓါတ္ ထက္သန္သူ တစ္ဦးအျဖစ္ ေက်ာ္ၾကားခဲ့သူပါ။ စစ္ကုိင္း ဦးဖုိးသင္းနဲ႔ စစ္ကုိင္းစာေရးဆရာႀကီး မဟာေဆြတုိ႔ေရးတဲ့ စာေတြက လူငယ္ေတြကုိ မ်ိဳးခ်စ္စိတ္ ထက္သန္ေအာင္ လႈံ႕ေဆာ္တဲ့ စာေတြမဟုတ္လား။ ဆရာႀကီး သခင္ကုိယ္ေတာ္မိႈင္းကလည္း စစ္ကုိင္းေခ်ာင္က ေယာဂီမိႈင္း အသြင္နဲ႔ ဘြိဳင္ေကာက္ဋီကာ၊ ေဒါင္းဋီကာ၊ ေခြးဋီကာ၊ ေမ်ာက္ဋီကာေတြကုိ ေရးေနတဲ့အခ်ိန္ မဟုတ္လား။ မ်ိဳးခ်စ္ႏုိင္ငံေရးသမားတစ္ဦး အေနနဲ႔ မ်ိဳးခ်စ္ေမာင္၊ မိ်ဳးျမန္မာစတဲ့ ကေလာင္အမည္ေတြ ယူၿပီး စာေတြေရးခဲ့ဖူးေသးသတဲ့။ အၿမဲေရးတဲ့ ကေလာင္အမည္ကေတာ့ ‘ေဇယ်ာေမာင္’ ေပါ့။ ေက်ာင္းသားလူငယ္ဘဝက ေခတ္ၿပိဳင္ စာနယ္ဇင္းေတြျဖစ္တဲ့ ဒဂုန္ႀကီးပြားေရးတုိ႔မွာ ကေလာင္ေသြးခဲ့တယ္။ ေဇယ်ာေမာင္တုိ႔ရဲ႕ စာေပါင္းခ်ဳပ္ေတြ ရွာေဖြစုေဆာင္းထုတ္ေဝၾကဖုိ႔ တာဝန္ယူၾကရမယ္ ထင္ပါတယ္။
ေဇယ်ာေမာင္ဟာ မႏၱေလးမွာ ‘ဒုိ႔ေခတ္ မဂၢဇင္း’ ကုိ ၁၉၃၄ ခုႏွစ္မွာ ပန္းခ်ီဆရာ ဘဏ္ဦးခင္ေမာင္၊ ဝတ္လုံဦးေက်ာ္လွ တုိ႔နဲ႔အတူ တည္ေထာင္ထုတ္ေဝခဲ့ဖူးပါတယ္။ အသက္ ၂၁အရြယ္ေပါ့။ သခင္ေအာင္ဆန္းတုိ႔ ၁၉၃၆ သပိတ္ေမွာက္ေတာ့လည္း ၂၁အရြယ္ေပါ့။ (ဦးကုိေလးက သခင္ေအာင္ဆန္းတုိ႔၊ စစ္ကုိင္းသူ ေဒၚခင္မ်ိဳးခ်စ္တုိ႔ထက္ အသက္ ၂ႏွစ္ႀကီးပါတယ္) ‘ဒုိ႔ေခတ္မဂၢဇင္း’ ဟာ အစုိးရကုိ ဆန္႔က်င္လုိ႔ဆုိၿပီး အာမခံ အေတာင္းခံရတဲ့အျပင္ ရပ္စဲခံလုိက္ရပါတယ္။ ေဇယ်ာေမာင္ဟာ ၁၉၄၅ ခုႏွစ္မွာ ‘စကၠဴျဖဴျပဇာတ္’ ကုိ ေရးသားထုတ္ေဝခဲ့ရာမွာ ဆရာႀကီးဦးသိန္းေဖျမင့္ရဲ႕ ‘ဦးေစာ ဗိလပ္သြားျပဇာတ္’၊ စာေရးဆရာႀကီးေမာင္ထင္ရဲ႕ ‘ေမာင္ထင္ရဲ႕ ‘ဗမာသစ္’ ျပဇာတ္တုိ႔နဲ႔ အၿပိဳင္ ထင္ရွားေက်ာ္ၾကားခဲ့ပါတယ္။ (စကၠဴျဖဴျပဇာတ္ကုိလည္း ျပန္ထုတ္ေဝသင့္ပါတယ္)
ဆရာႀကီး ဦးကုိေလးဟာ ငယ္စဥ္ကတည္းက ပညာထူးခြ်န္ပါတယ္။ ဘုန္းႀကီးေက်ာင္းမွာ အသက္ ၁၀ႏွစ္အရြယ္ထိ သဒၵါသၿဂၤ ိဳဟ္ သင္ယူခဲ့ဖူးတယ္။ ဦးကုိေလးဟာ အသက္ ၁၀ နွစ္ေက်ာ္မွာ အမ်ိဳးသားေက်ာင္းနဲ႔ စစ္ကုိင္းအစုိးရ အထက္တန္းေက်ာင္းတုိ႔ကုိ အဆင့္ဆင့္ေျပာင္းၿပီး ပညာသင္ပါတယ္။ ၁၀တန္းေအာင္ေတာ့ မႏၱေလးဥပမာ ေကာလိပ္ကုိ ၂ႏွစ္တက္ရပါတယ္။ ဥပစာ ေကာလိပ္ဆုိတာက တကၠသုိလ္မွာ ဥပစာတန္း ၂တန္း၊ ဝိဇၹာတန္း ၂ႏွစ္၊ စုစုေပါင္း ၄ႏွစ္ သင္ရတာမွာ ပထမ၂ႏွစ္သာ သင္ခြင့္ရွိလုိ႔(ဘဲြ႔မေပးႏုိင္လုိ႔) မႏၱေလးဥပစာ ေကာလိပ္လုိ႔ ေခၚတာပါ။ ဥပစာတန္းၿပီးမွ ရန္ကုန္တကၠသုိလ္ကုိ ေျပာင္းရပါတယ္။ ရန္ကုန္တကၠသုိလ္မွာ သိပၸံဘဲြ႔(ဘီအက္စ္စီ) ကုိ ဓာတုေဗဒဘာသာရပ္ ဂုဏ္ထူးနဲ႔ ေအာင္ခဲ့ပါတယ္။ ပညာထူးခြ်န္လုိ႔ ဘိလပ္ကုိလႊတ္ေတာ့ ၁၉၄၂ မွာ မဟာသိပၸံဘဲြ႔ရပါတယ္။ ၁၉၄၄ အထက္ ဗမာႏုိင္ငံစာေရးဆရာအသင္းရဲ႕ ဥကၠဌတာဝန္ယူခဲ့ဖူးသတဲ့။ စစ္ႀကီးၿပီးတဲ့ ၁၉၄၇ က်မွ မနၱေလး ဥပစာေကာလိပ္ကုိ ေရာက္ရွိ အုပ္ခ်ဳပ္ရပါတယ္။ ၁၉၆၃ မွာ ဆရာႀကီး အၿငိမ္းစားယူၿပီးေတာ့ ေဇယ်ာေမာင္ ကေလာင္အမည္နဲ႔ပဲ စာေတြဆက္ေရးတယ္။ ဆရာႀကီး တကၠသုိလ္ကုိ အုပ္ခ်ဳပ္ရေတာ့မယ္ဆုိေတာ့ တကၠသုိလ္ အုပ္ခ်ဳပ္ေရး ပညာကုိ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုမွာ သြားသင္ရေသးတယ္။ အဲဒီတုန္းက စာၾကည့္တုိက္ေတြကုိ ဝင္ခဲ့ေတာ့ နယူေယာက္တုိင္းမ္ သတင္းစာမွာ သီေပါမင္းေခတ္ သတင္းေတြေတြ႔ရလုိ႔ ကူးယူခဲ့ၿပီး ဘာသာျပန္တယ္။ အဲဒါကုိ စာအုပ္ထုတ္ခ်င္တယ္ဆုိေတာ့ ကြ်န္ေတာ္က ျမန္မာစာ ကထိက ဦးေမာင္ေမာင္တင္ လက္က ေတာင္းယူၿပီး ရန္ကုန္က ပုဂံစာအုပ္တုိက္ကုိ ပုိ႔ေပးလုိက္ပါတယ္။ အၿငိမ္းစားဘဝမွာ ပထမဆုံးထုတ္တဲ့ စာအုပ္ကုိ ထုတ္ႏုိင္ဖုိ႔ သူ႕တပည့္တစ္ဦးအေနနဲ႔ ဆရာႀကီးကုိေတာင္ ဘာမွမေျပာဘဲ ကူညီခဲ့တာပါ။ ဆက္ၿပီးေတာ့ ဘာသာျပန္တဲ့ဘက္ကုိ ဆရာႀကီးလုပ္ပါတယ္။ စာေပဗိမာန္စာမူဆုေတြ ဝင္ၿပိဳင္ေတာ့ ပထမႏွစ္ခါရပါတယ္။ ဒုတိယက တစ္ခါရပါတယ္။
သည္ေနာက္ေတာ့ ဆရာႀကီးဟာ ဘာသာေရးဘက္ကုိ လွည့္သြားၿပီး ဝိပႆနာတရား၊ အားထုတ္တာကုိ ထိထိေရာက္ေရာက္ေလ့လာ လုိက္စားပါတယ္။ ဝိႆနာ ဆရာႀကီးမ်ားျဖစ္ၾကတဲ့ ဦးဘခင္၊ ဂုရုႀကီးဂုိအင္ကာ မဟာစည္ရိပ္သာတုိ႔မွာ နည္းခံ တရားအားထုတ္တဲ့အျပင္ ဆရာႀကီးမ်ားရဲ႕ က်င့္စဥ္တရားစာေတြကုိ စုေပါင္းတည္းျဖတ္ၿပီး စာအုပ္ေတြထုတ္ေဝပါတယ္။ ေဒါက္တာ ရာဟုလာ ဝါလ္ပုိရဲ႕ What the Buddha Taught စာအုပ္ကုိလည္း ‘ျမတ္ဗုဒၶ ေဒသနာအမည္နဲ႔ ဘာသာျပန္ထုတ္ေဝပါတယ္။ မဟာစည္ဆရာေတာ္ တိပိဋကဓရ ဆရာေတာ္ႀကီးနဲ႔ အရွင္ဇနကာဘိဝံသတုိ႔ရဲ႕ က်မ္းမ်ားကုိလည္း အဂၤလိပ္ ဘာသာသုိ႔ ျပန္ဆုိထုတ္ေဝပါတယ္။ ႏုိင္ငံေတာ္ ပရိယတၱိသာသနာ တကၠသုိလ္၊ အျပည္ျပည္ဆုိင္ရာ ေထရဝါဒ တကၠသုိလ္၊ ျမန္မာစာအဖဲြ႔စသည္တုိ႔မွာလည္း က်မ္းျပျခင္း၊ ဘာသာျပန္ျခင္း၊ (ျမန္မာမွ အဂၤလိပ္၊ အဂၤလိပ္မွ ျမန္မာသုိ႔) စသျဖင့္ ပါဝင္လုပ္ေဆာင္ေပးျခင္း၊ စာေပပုိ႔ခ်ျခင္းတုိ႔ကုိ လုပ္ေဆာင္ခဲ့ပါတယ္။ ဒီလုိေဆာင္ရြက္တာေတြေၾကာင့္ မဟာသဒၶ မၼေဇာတိကဘဲြ႔ စာေပဘက္မွလည္း ဦးအုန္းေဖ တစ္သက္တာစာေပဆုနဲ႔ ဝိဇၨာပညာ ထူးခြ်န္တံဆိပ္ ပထမဆင့္ကုိ ၂၀၀၂ ကရရွိခဲ့ပါတယ္။
ခုႏွစ္ေတာ့ အေသအခ်ာ မမွတ္မိေတာ့ပါ။ ကဗ်ာဆရာတင္မုိး ေထာင္က လြတ္လာၿပီး ျပဳလုပ္တဲ့အလွဴပဲြ တစ္ခုမွာ တင္မုိးရဲ႕ ဆရာႀကီးနဲ႔ ကြ်န္ေတာ္ေနာက္ဆုံး ေတြ႔ဆုံျခင္းအေနနဲ႔ ေတြ႔လုိက္ရပါတယ္။ တရုတ္သံရုံး၊ ဗမာႏုိင္ငံျခားေရးရုံးတုိ႔ရွိရာ ရပ္ကြက္ထဲမွာရွိတဲ့ တိပိဋကဓရ ဆရာေတာ္ ဦးဝိစိတၱသာရာ ဘိဝံသရဲ႕ တရားရိပ္သာမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ အေဆာက္အအုံနဲ႔ ဝင္းတံခါးမႀကီးၾကားမွာ ေျမေနရာက ဧကဝက္ေလာက္ရွိမလားပဲ။ ေနက ခ်စ္ခ်စ္ေတာက္ ပူေနပါတယ္။ ေျမကြက္လပ္ အလယ္ အဝင္အထြက္မွာ ဆရာႀကီးနဲ႔ ကြ်န္ေတာ္ဆုံမိေတာ့ ကြ်န္ေတာ္တုိ႔ အညာ ေက်ာင္းသားေတြရဲ႕ ထုံးစံအတုိင္း ေနပူသဲျပင္ထဲမွာပဲ ထုိင္ခ်ၿပီး ကြ်န္ေတာ္ကန္ေတာ့ပါတယ္။ ‘ဆရာႀကီး ကြ်န္ေတာ့္ မွတ္မိရဲ႕လား’ ေမးေတာ့ ‘ေမာင္ဝင္းေဖရယ္၊ ဘာလုိ႔မမွတ္မိရမွာလဲ’ လုိ႔ နာမည္ရင္းေခၚၿပီး ျပန္လည္ ႏႈတ္ဆက္ေတာ့၊ ကြ်န္ေတာ္အလြန္ဝမ္းသာရပါတယ္။ ၁၉၉၅ ေနာက္ပုိင္းမွာ ထင္ပါတယ္။
၂၀၀၃မွာ ဆရာႀကီး ဆုံးရွာပါတယ္။ ကြ်န္ေတာ္က ျပည္ပေရာက္ေနပါၿပီ။ ႏုိင္ငံရဲ႕ ေကာင္းက်ိဳး၊ သာသနာရဲ႕ အကိ်ဳးေတြကုိ တစ္သက္လုံး အမ်ားႀကီး ထမ္းေဆာင္သြားတဲ့ ကြ်န္ေတာ္တုိ႔ ဆရာႀကီး ဦးကုိကုိေလး၊ စာေရးဆရာႀကီး ေဇယ်ာေမာင္ဟာ ေကာင္းရာသုဂတိ ေရာက္ရွိခ်မ္းေျမွ႕ေနမွာပါ။ ဆရာႀကီး ကန္ေတာ့လ်က္။
ေမာင္စြမ္းရည္
ဒီဇင္ဘာ၊ ၂၀၁၅
(ဓာတ္ပုံစာ - မႏၲေလး ၊ ၂၅-၉-၂ဝ၁၃၊ မႏၲေလး တကၠသိုလ္ ဒုတိယ အဓိပတိ ဆရာႀကီး ဦးကိုေလး ( စာေရးဆရာ ေဇယ်ာေမာင္ ) ေၾကး႐ုပ္ စိုက္ထူ လွဴဒါန္းပဲြ၊ စက္တင္ဘာ၂၃ ရက္ နံနက္ ၉ နာရီက မႏၲေလး တကၠသိုလ္ ပင္မေဆာင္ေရွ႕)