ကုိသန္းလြင္ - အင္ဒိုနီးရွားႏိုင္ငံႏွင့္ စစ္တပ္၏အခမ္းက႑
(မုိးမခ) ဧၿပီ ၂၀၊ ၂၀၁၆
(မုိးမခ) ဧၿပီ ၂၀၊ ၂၀၁၆
(၁)
ဇန္န၀ါရီ ၁၄ ရက္ေန႔က ျဖစ္ပြားခဲ့ေသာ ဂ်ကာတာျမိဳ႕လယ္ေခါင္တြင္ အဖ်က္သမားမ်ား၏ ဗံုးခြဲတိုက္ခိုက္မႈကိုျဖိဳ ခြင္းရာတြင္ အင္ဒိုနီးရွားရဲတပ္ဖြဲ႕က ကိုင္တြယ္ေျဖရွင္းခဲ့ပါသည္။ အင္ဒိုနီးရွားတပ္မေတာ္ (TNI Tentara National Indonesia) က ပါ၀င္စြက္ဖက္ျခင္းမရွိဘဲ ေစာင့္ၾကည့္၍သာေနခဲ့ပါသည္။
၁၉၆၅ မွ ၁၉၉၈ ခုႏွစ္အထိ သမၼတ ဆူဟာတိုက အုပ္ခ်ဳပ္ခဲ့ရာတြင္ တပ္မေတာ္ (ABRI - Angtakatan Bersenjata Republik Indonisia ) ကသာ တိုင္းျပည္၌ လံုျခံဳေရးဆိုင္ရာ ကိစၥရပ္ေပၚတိုင္း ဦးေဆာင္ခဲ့သည္ ခ်ည္းျဖစ္ပါသည္၊ ၄င္းတို႔ သာမက တိုင္းျပည္၏ လူမႈေရး၊ ႏိုင္ငံေရးကိစၥမ်ားတြင္လည္း တပ္မေတာ္သည္ ေရွ႕တန္းက ပါ၀င္ခဲ့ပါသည္။ Dwifungsi ေခၚ တာ၀န္ ၂ ခုယူထားေသာ တပ္မေတာ္၏ တာ၀န္မွာ ဆူဟာတို အနားယူသြားခ်ိန္တြင္မွ စတင္ေလွ်ာ့ခ်ခံခဲ့ရပါသည္၊ ထို႔ေနာက္ စစ္တပ္ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရးကို ဆက္တိုက္လုပ္ ေဆာင္ခဲ့ၾကရာ ၄င္း၏အခမ္းက႑ တာ၀န္ယူရမႈ၊ ပါ၀င္ပါတ္သက္ မႈမွာ ေလွ်ာ့သည္ထက္ ေလွ်ာ့လာခဲ့ ပါသည္၊ ျမိဳ႕ျပ ႏွင့္ ႏိုင္ငံေရး ဆိုင္ရာကိစၥမ်ားတြင္ တပ္မေတာ္က ပါ၀င္ရန္မလိုေတာ့ဟုဆိုႏိုင္ ပါသည္။ တခ်ိန္ထဲမွာပင္ လႊတ္ေတာ္ထဲ၌ အမတ္ေနရာယူထားျခင္းကိုလည္း စြန္႔လႊတ္လိုက္ၾကရပါသည္။
ABRI မွ TNI သို႔အမည္ေျပာင္းျပီးသည္ႏွင့္ တပ္မေတာ္သည္ျပည္ပရန္ကာကြယ္ေရးလုပ္ငန္းမ်ားသာ လုပ္ရ လိမ့္မည္ဟု စာရြက္ေပၚတြင္ ပညတ္ထားခဲ့ၾကပါသည္။ ရဲတပ္ဖြဲ႕ကလည္း တပ္မေတာ္၏အစိတ္အပိုင္း တခု အျဖစ္မွ ခြဲထြက္ျပီး ျပည္တြင္း လံုျခံဳေရး ႏွင့္တရားဥပေဒစိုးမိုးေရးတို႔ကို တာ၀န္ယူရပါသည္၊ ထို႔ေၾကာင့္ ျပည္တြင္း စစ္ေသြးၾကြမ်ားႏွင့္ ISIS ေခၚ အေရွ႕ အလယ္ပိုင္း အၾကမ္းဖက္သမားအုပ္စုကို ေထာက္ခံသူမ်ားအား ကိုင္တြယ္ႏွိမ္ႏွင္းရန္ တာ၀န္ မွာတပ္မေတာ္ႏွင့္ မဆိုင္ေတာ့ ဘဲ ရဲတပ္ဖြဲ႔၏တာ၀န္ျဖစ္လာခဲ့ပါသည္။
ဆူဟာတို အနားယူျပီးသည့္ ေနာက္တြင္ တက္လာခဲ့ၾကေသာ ႏုိင္ငံေတာ္သမၼတ မ်ားမွာ စစ္တပ္ကို ျပည္ပရန္ ကာကြယ္ေရး အတြက္ သာအသံုးျပဳလိုၾကျပီး ဆူဟာတိုေခတ္သို႔ျပန္ေျပာင္းမသြားလိုၾကေတာ့ပါ၊ ယခု သမၼတ ဂ်ိဳကို၀ီ ၏ လက္ထက္တြင္မူ တပ္မေတာ္ကို ႏိုင္ငံတြင္း ကိစၥမ်ားတြင္ ပိုမိုအသံုးခ်လာျခင္း ကိုေတြ႕ၾကရ ပါသည္။
သမၼတၾကီးက တပ္မေတာ္၏ သစၥာရွိမႈကို လိုလားသည္ ႏွင့္အတူ ေခတ္မွီတပ္မေတာ္ ျဖစ္ေအာင္ အင္တိုက္ အားတိုက္ လုပ္ေပးလိုစိတ္လည္း ရွိဟန္တူပါသည္။ IPAC - Institute For Policy Analysis of Conflic က ရီပို႔ တခုထုတ္ျပန္ရာတြင္ တပ္မေတာ္ကို ျပည္တြင္းေရး အျဖစ္အပ်က္မ်ားတြင္ အသံုးခ်ရန္ လိုအပ္ပံုတို႔ကို ေထာက္ျပခဲ့ပါသည္။
တပ္မေတာ္အေနျဖင့္ စစ္ေရးလံုျခံဳေရး မဟုတ္ေသာအျခားကိစၥမ်ားတြင္ အသံုးက်ပံုကို ၂၀၁၄ ခု သမၼတဂ်ိဳကို၀ီ တက္လာ အျပီးတြင္ သက္ေသျပရန္ျဖစ္လာခဲ့ပါသည္။ ၂၀၁၅ ခုႏွစ္အတြင္း ေတာမီးေလာင္ကာ ေဒသတြင္း haze ျပႆနာမ်ားကို မေျဖရွင္းႏိုင္ဘဲ လက္မိႈင္ခ်ေနရမည့္အေျခအေနတြင္ စစ္သားမ်ား ကိုေထာင္ခ်ီ၍ မီးၿငိမ္းသပ္ရန္ေစလႊတ္ခဲ့ၾကရသည္။ ထို႔ျပင္ အစိုးရ၏ ပေရာဂ်က္မ်ားျဖစ္ေသာ ကုန္ေစ်းႏႈန္းတည္ျငိမ္ေစေရး၊ ေက်းရြာမ်ား၌ ျခစားမႈ ပေပ်ာက္ေစေရး၊ အေျခခံ အေဆာက္အဦး (Infra- Structure Project) မ်ားအေကာင္ အထည္ေဖၚေရး၊ ကိစၥမ်ားတြင္ စစ္မႈထမ္းမ်ားကို အသံုးခ်ၾက ရသည္။ လယ္သမား မ်ား လယ္ယာေျမရရွိေရး ကိစၥမ်ား ေဆာင္ရြက္ရန္အတြက္လည္း စစ္မႈထမ္းမ်ားကို ေစလႊတ္ခဲ့ပါသည္၊ မၾကာမီကပင္ ပါပူ၀ါကြ်န္း လမ္းအရွည္ ၄၃၂၅ ကီလိုမီတာရွိေသာ ၁.၅ ထီြလီယမ္ ရူးျပားကုန္က်မည့္ ဟိုက္ေ၀း ပေရာဂ်က္ မွာလည္း စစ္သားမ်ား ပါ၀င္ေဆာင္ရြက္ေစခဲ့ၾကရသည္။ အေရွ႕ပိုင္း မူဂ်ာပာစ္ဒင္အဖြဲ႔ေသာင္းက်န္းလ်က္ရွိေသာ ပိုစိုကြ်န္း၊ ဆီလေ၀စီကြၽန္း ဗဟိုေဒသတို႔တြင္ စစ္တပ္ႏွင့္ ရဲတပ္ဖြဲ႔တို႔ ပူးေပါင္းစစ္ဆင္ေရး လုပ္ငန္းမ်ားရွိသည္၊ ယခု အခ်ိန္တြင္ အလုပ္တာ၀န္မ်ားဖိစီးေနသလိုပင္ သမၼတဂ်ိဳကို၀ီအစိုးရမွာ ပိုမိုနာမည္ေကာင္းရၿပီး ေထာက္ခံမႈမ်ား တိုးတက္လ်က္ရွိေနပါ သည္။
ေစ်းႏႈန္းခ်ိဳသာေသာ ဓါတ္ေျမၾသဇာမ်ားကိုစစ္သားမ်ားက ျဖန္႔ျဖဴးေပးၾကသည္။ ေျပာင္း စသည့္ အခမဲ့မ်ိဳးေစ့ မ်ား ကိုစစ္တပ္ကပင္ ေ၀ငွေပးသည္။ အျခားအစိုးရ၏ အေထာက္အပံ့မ်ားကိုလည္း စဥ္ဆက္မျပတ္ ဆက္တိုက္ ေ၀ငွေပးေနၾက သည္။ ထိုအေထာက္အပံ့မ်ားေၾကာင့္ လယ္သမားတို႔၏ စိုက္ပ်ိဳးစရိတ္ကို ၃၀ ရာခုိင္ႏႈန္းအထိ ေလွ်ာ့ခ် ႏိုင္ၾကသည္ဟု ခန္႔ မွန္းၾကပါသည္။ တနည္းဆိုေသာ္ TNl က လယ္ယာ ထြက္ကုန္မ်ားေစ်းေကာင္းရေစရန္ ေဆာင္ရြက္ေပးသလို ခ်ိဳသာ ေသာေစ်းႏႈန္းျဖင့္ အိမ္သံုးပစၥည္းမ်ားကိုျဖန္႔ျဖဴးေပးသည္ဟုလည္းဆိုၾကပါသည္။ စိုက္ပ်ိဳးေရး ထြက္ကုန္တိုးပြားလာေသာ ေၾကာင့္ လယ္သမားတို႔၏ ၀င္ေငြမွာ သံုးဆမွ်ျမွင့္တက္လာသည္။
ျမိဳ႕နယ္ေပါင္း ၅၀၀ ထက္မနည္း တပ္မေတာ္၏ ကူညီမႈေထာက္ပံ့ေရးလုပ္ငန္းမ်ားကို ေဆာင္ရြက္လ်က္ရွိသည္၊ တပ္မေတာ္ က တရားမ၀င္ တိရစာၦန္သတ္ျဖတ္ျခင္းကို တားဆီးေပးသည့္အျပင္ ၾကားပြဲစားမ်ားက လယ္သမား တို႔၏ ထုတ္ကုန္သီးႏွံ မ်ားေပၚမွ အျမတ္ထုတ္ျခင္းကိုလည္း အကာကြယ္ေပးၾကသည္၊ တပ္မေတာ္ယူနစ္မ်ား ကပြဲစားမ်ားကို သီးႏွံမ၀ယ္ႏို္င္ေအာင္ တားျမစ္ေပးၾကသလို၊ လယ္သမားမ်ားအား မိမိသီးႏွံအတြက္ ထိုက္တန္ေသာေစ်းႏႈန္းရေအာင္လည္းေဆာင္ရြက္ ေပးၾက သည္။ ႏိုင္ငံေတာ္ကထူေထာင္ေပးေသာ ေအဂ်င္စီမ်ားက ထိုက္တန္ေသာေစ်းႏွင့္ ဆန္ကိုေက်းရြာမ်ားသို႔ ျပန္လည္ေရာင္း ခ်ေပးၾကသည္။
ကုန္သည္မ်ားက သူတို႔လုပ္ငန္းကို ၀င္ေရာက္ေႏွာင့္ယွက္သည္ဟု ယူဆၾကသည့္ နည္းတူ စစ္သားမ်ားကလည္း သူတို႔ သည္ လယ္ကြင္းမ်ားတြင္အလုပ္လုပ္ရန္ စစ္ထဲ၀င္ခဲ့ၾကျခင္းမဟုတ္ေၾကာင္း တင္ျပၾကသည္။ လူ႔အခြင့္ေရး ေကာ္မရွင္မ်ား ကလည္း စစ္တပ္ကအစားအစာေ၀ေပးသည့္ ကိစၥမွာမျဖစ္သင့္ေၾကာင္း၊ စစ္တပ္၏ပါ၀င္ ပတ္သက္မႈမွာ မလိုလားအပ္ေသာ ဆိုးက်ိဳးမ်ားကို ျဖစ္ေစႏိုင္ေၾကာင္း ေထာက္ျပၾကသည္။
ေက်းရြာလူထုကမူ စစ္သားမ်ား လယ္ယာေျမမ်ားသို႔ ဆင္းလာၾကျခင္းကို ၾကိဳဆိုၾကျပီး စစ္သားမ်ားေၾကာင့္ သူတို႔အလုပ္ျပီးၾက ရ ျခင္း ျဖစ္သည္ဟု ေက်းဇူးတင္ရွိေနၾကသည္။
တိုင္းျပည္၏ လံုျခံဳေရးကိစၥမ်ားတြင္ တပ္မေတာ္ကၾကိဳးပမ္းေဆာင္ရြက္ခ်က္မ်ားမွာ မနည္းလွပါ၊ IPAC ရီပ႔ိုက ေထာက္ျပထား သည္မွာ အင္ဒိုနီးရွားႏိုင္ငံ၏ လက္ရွိျပႆနာမ်ားမွာ တပ္မေတာ္ (TNl) မွသာေျဖရွင္းႏို္င္ေသာ ျပႆနာမ်ားလည္းျဖစ္သည္ဟုဆိုႏိုင္သည္၊ အင္ဒိုနီးရွားတြင္ ႏိုင္ငံေရးသမားမ်ားကို မယံုၾကည္ျခင္း၊ ရဲတပ္ဖြဲ႔ကို အယံုအၾကည္ကင္းမဲ့ေနၾကျခင္းမ်ားရွိသည္၊ ႏိုင္ငံေရးအေျခအေနမ်ားမွာ တပ္မေတာ္၏ က႑ကို ျပည္သူမ်ားကပါ ေတာင္းဆိုေနသည္ဟုလည္းဆိုႏိုင္ေပသည္၊ TNl ၏ ဦးစီးခ်ဳပ္ ဂါးေတာ့နာမန္တီရုိမွာ သမၼတဂ်ိဳကိုစီက ခန္႔ထားသူျဖစ္ေနျပီး ၄င္းတြင္ ႏို္င္ငံေရး ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္ရွိမရွိ ဆိုသည္ကိုမည္သူမွ်မသိႏိုင္၊ ေစာင့္ၾကည့္ၾကရမည္ သာျဖစ္သည္။
တခ်ိဳ႕ကလည္း သမၼတဆူယာတို ေခတ္ျပီးကတည္းက တပ္မေတာ္၏ေနရာမွာ ယခုအခ်ိန္တြင္ အေကာင္းဆံုး အေနအထား တြင္ ရွိေနသည္ဟုဆိုၾကသည္၊ ထို႔ေၾကာင့္ ကမာၻၾကီး၏ ၾကီးမားေသာ ဒီမိုကေရစီႏိုင္ငံေတာ္ကို ထိခိုက္လာမွာကိုလည္း စိုးရိမ္ေနၾကပါသည္၊ ဒီမိုကေရစီစနစ္ ျဖစ္ထြန္းခဲ့သည္မွာ ၁၈ ႏွစ္ၾကာျပီဆိုသည့္တိုင္ ပိုမိုအေျခခိုင္မာေရးအတြက္ တပ္မေတာ္ ၏ အခမ္းက႑ကို ကန္႔သတ္ထားရန္ လိုအပ္ေၾကာင္း ေထာက္ျပၾက ပါသည္။
တပ္မေတာ္ကို တိုင္းျပည္ကုန္ေစ်းႏႈန္း တည္ျငိမ္ေစေရးကိစၥမ်ား၌ သံုးျခင္းသည္ ဥပေဒႏွင့္ မညီညြတ္ဘဲ တပ္မေတာ္ ၏ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈလုပ္ငန္းမ်ား (Reform) ကို ထိခိုက္ေစပါသည္ ဟု အင္ဒိုနီးရွားႏိုင္ငံ၏ Think Tank ျဖစ္ေသာ Institute For Policy Research And Advocacy မွ အရာရွိမ်ား က ေျပာဆိုၾကသည္၊ ၂၀၀၂ တြင္ ျပဌာန္းခဲ့ေသာ ကာကြယ္ေရးဆိုင္ရာ ဥပေဒကတပ္မေတာ္ကို ျပည္ပလံုျခံဳေရး ဆိုင္ရာ ကိစၥမ်ားမွတပါး သံုးစြဲပိုင္ခြင့္မရွိဟု တားျမစ္ထားပါသည္။
သို႔ပါေသာ္လည္း ေသာင္းက်န္းသူႏွိမ္ႏွင္းေရး၊ ေတာမီးေလာင္မႈကိုျငိမ္းသတ္ခဲ့ျခင္း၊ အျခားကုန္ေစ်းႏႈန္း တည္ ျငိမ္ေရးလုပ္ ေဆာင္ခ်က္မ်ားက ဆင္းရဲသူအင္ဒိုနီးရွား ျပည္သူမ်ားအေပၚ အက်ိဳးေက်းဇူးျပဳလ်က္ရွိသည္မွာ အထင္အရွားျဖစ္ ေနသည္။
(၂)
အင္ဒိုနီးရွားႏိုင္ငံ သမၼတၾကီး ဂ်ိဳကို ၀ီဒိုဒိုမွာ တိုင္းျပည္ဖြံ႔ျဖိဳးတိုးတက္ေရးကိုသာ ဦးထိပ္ထားသူျဖစ္သည္၊ လက္ေတြ႔က်ျပီး ျပႆနာကို အခ်ိန္မဆြဲဘဲေျဖရွင္းလိုသူျဖစ္သည္၊ ျမိဳ႕ေတာ္၀န္ တာ၀န္ယူခဲ့သည့္ကာလ အဆက္ဆက္က စီးပြားေရး တိုးတက္ဖြံ႔ျဖိဳးမႈ ရွိေအာင္ ေအာင္ျမင္စြာေဆာင္ရြက္ခဲ့သည့္မွတ္တမ္း ရွိသူလည္း ျဖစ္သည္၊ သို႔တေစ အင္ဒိုနီးရွားစစ္တပ္ကို တိုင္းျပည္၏ အေရးကိစၥမ်ားတြင္ ပို၍ ပို၍အသံုးခ်လာျခင္းမွာ စစ္တပ္ကို ပိုမို ပါ၀ါရရွိေအာင္ေဆာင္ရြက္ေပး ေနသကဲ့ သို႔ျဖစ္ေနေပသည္၊
ဒီမိုကေရစီ ဆိုင္ရာ နည္းနာမ်ားႏွင့္ၾကည့္လ်င္ စိုးရိမ္တတ္သူမ်ားအဖို႔ ေ၀ဖန္စရာလည္းျဖစ္ေနေပသည္၊ စစ္တပ္သည္ မိမိ ကိုယ္ပိုင္တာ၀န္မ်ားထက္ပို၍ အလုပ္လုပ္ရျပီဆိုလ်င္ မလိုလားအပ္ေသာဆိုးက်ိဳးမ်ား ျဖစ္ေပၚတတ္ေၾကာင္း ကမၻာႏိုင္ငံ အမ်ားအျပားတြင္ ဥပမာ မ်ားရွိေနေပသည္။
ကိုသန္းလြင္
Ref: Jokowi seen empowering Indonesian military, by Francis Chan, Straits Times 4, April 2016