ခိုင္ၾကည္သစ္ - စစ္ႏွင္႔ စီးပြားေရး
(မိုးမခ) ဇြန္ ၂၉၊ ၂၀၁၆
(၁)
ရုရွားစာေရးဆရာႀကီး လီယိုေတာ္စတြိဳင္းက စစ္ႏွင့္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး (War and Peace) ဆိုတဲ့ စာအုပ္ကိုေရးသားခဲ့တာ အားလံုးအသိပဲျဖစ္ပါတယ္။ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာေတာ့ ဆရာျမသန္းတင့္က ဘာ သာျပန္ဆိုၿပီး ထုတ္ေဝခဲ့ပါတယ္။ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာလည္း စစ္ပြဲေတြခ်ဳပ္ၿငိမ္းၿပီး စစ္မွန္တဲ့၊ ထာဝရတည္ တန္႔တဲ့ၿငိမ္းခ်မ္းေရးကို တည္ ေဆာက္ႏိုင္ဖို႔ အစိုးရသစ္က ဦးစီးေဆာင္ရြက္ေနပါတယ္။
ဒီေနရာမွာစဥ္းစားမိတာက အမွန္တကယ္ စစ္ပြဲေတြကေန အက်ဳိးအျမတ္ရရွိေနသူေတြ အေၾကာင္းပါ။ စစ္ပြဲကိုယ္၌က အက်ဳိးစီးပြား (interest) အတြက္ ျဖစ္ပြားေနတာျဖစ္ၿပီး တခ်ိန္တည္းမွာ စစ္ပြဲေၾကာင္႔ အက်ဳိးအျမတ္ (Profit) ရရွိေနသူေတြလည္း အေျမာက္အျမားရွိႏိုင္ပါတယ္။ တခါတရံ အဲဒီစစ္ပြဲကေန အက်ဳိးအျမတ္ရရွိေနသူေတြဟာ စစ္ပြဲေတြကို ဖန္တီးေလ့ရွိၾကပါတယ္။ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး ဆိုတာ လူသားတိုင္းေတာင္႔တေနတဲ့အရာျဖစ္ေပမယ့္ စစ္ပြဲရွိကေန အက်ဳိးရွိေနသူေတြကေတာ့ ၿငိမ္း ခ်မ္းေရးကို အမွန္တကယ္ ျမတ္ႏို္းတန္ဖိုးမထားႏိုင္သလို စစ္မွန္တဲ့ၿငိမ္းခ်မ္းေရးကိုလည္း လိုလား ၾကမွာမဟုတ္ပါဘူး။ သူတို႔ဟာ စစ္ပြဲေတြအရွည္သျဖင့္တည္တန္႔ေနေအာင္ နည္းလမ္းအမ်ဳိးမ်ဳိးနဲ႔ ေဆာင္ရြက္ၾကမွာပဲျဖစ္ပါတယ္။
(၂)
သိပၸံနဲ႔နည္းပညာဆိုင္ရာ ေျပာင္းလဲတိုးတက္မႈေတြက ေရတိုမွာ စီးပြားေရးဖြ႔ံၿဖိဳးမႈကို အေပါင္း လကၡဏာေဆာင္ေပမယ္႔ ေရရွည္မွာ အႏႈတ္လကၡဏာ ေဆာင္လာေစတတ္ပါသည္။ ၁၈ ရာစုမွာ အဂၤလန္မွာစတင္ခဲ႔တဲ႔ စက္မႈေတာ္လွန္ေရးဟာ ထုတ္လုပ္မႈကို အလွ်င္အျမန္ တိုးတက္ေစပါတယ္။ အက်ဳိးဆက္အေနနဲ႔ အရင္းရွင္စနစ္ ထင္ထင္ရွားရွား ေပၚေပါက္လာပါတယ္။ ၂၀ ရာစုအစမွာ အေမရိ ကန္ရဲ႕စက္မႈလုပ္ငန္းမွာ အႀကီးအက်ယ္ေျပာင္းလဲေစတဲ႔ နည္းပညာတခုေပၚေပါက္လာပါတယ္။ အဲဒါကေတာ႔ ထုတ္ကုန္ကို အစကေန အဆံုးအထိ လုိင္္းတခုတည္းကေန အဆင့္ဆင့္ထုတ္လုပ္သြား တဲ႔ (Assembly Line) ဆိုတဲ့ နည္းပညာပဲျဖစ္ပါတယ္။ ၁၉၃၁ ဒီဇင္ဘာလ ၁ ရက္ေန႔မွာ ဖို႔ဒ္ (Ford) ကုမၸဏီက Ford Model T ေမာ္ေတာ္ကားတစီးကို ၉၃ မိနစ္အတြင္း ထုတ္လုပ္ျပျခင္းအားျဖင္႔ ဒီနည္း ပညာကိုထုတ္ေဖာ္ျပသခဲ႔ပါတယ္။ ေနာက္ပိုင္းမွာေတာ႔ အဲဒီနည္းပညာကို Fordism လို႔ ေခၚဆိုလာၾက ပါတယ္။ ဖို႔ဒ္ေမာ္ေတာ္ကားေတြနည္းတူ အျခားေသာထုတ္ကုန္ေတြရဲ႕ထုတ္လုပ္မႈဟာလည္း အလြန္ လွ်င္ျမန္တဲ႔အရွိန္နဲ႔ ျမင္႔မားလာပါတယ္။ ထုတ္လုပ္မႈျမင္႔မားလာျခင္းရဲ႕ ေနာက္ကြယ္မွာ ကပ္ပါလာတဲ႔ ျပႆနာကေတာ႔ ျမင္႔မားလာတဲ႔ထုတ္လုပ္မႈကို အမီလိုက္မယ့္ဝယ္လိုအား မရွိျခင္းျဖစ္ပါတယ္။ ကုန္ ပစၥည္းေတြထုတ္လုပ္ေနေပမယ့္ ဝယ္မယ့္ သူမရွိတဲ႔အခါ စီးပြားေရးအရ နစ္နာလာပါေတာ႔တယ္။
ဘယ္ဂ်ီယံလူမ်ဳိး ကေနဒါႏိုင္ငံသား သမိုင္းနဲ႔ႏိုင္ငံေရးသိပၸံပါရဂူတဦးျဖစ္သူ ဂ်ာ႔ခ္ပါဝဲလ္ (Jacques R. Pauwel) က “၂၀ ရာစုအစမွာ အေမရိကမွာ ျဖစ္ေပၚခဲ့တဲ့စီးပြားပ်က္ကပ္ (Great Depression) ဟာ ဒုတိယကမာၻစစ္ႀကီးအတြင္းမွာ အဲဒီစစ္ပြဲႀကီးေၾကာင့္ ရပ္တန္႔ခဲ့ရတယ္ဆိုတာ ဘယ္လိုမွမျငင္းႏိုင္ဘူး” လို႔ အခိုင္အမာဆိုပါတယ္။ ဒုတိယကမာၻစစ္မီး ဥေရာပမွာ အႀကီးအက်ယ္ ေလာင္ကၽြမ္းေနခ်ိန္မွာ အေမရိကန္ဟာ စစ္နဲ႔ခပ္ေဝးေဝးမွာေနပါတယ္။ စစ္ျဖစ္ေနတဲ့ႏိုင္ငံေတြအတြက္ လိုအပ္တဲ႔ စစ္လက္နက္ပစၥည္းေတြကို အႀကီးအက်ယ္ထုတ္လုပ္ၿပီး စစ္ျဖစ္ေနတဲ႔ႏိုင္ငံေတြကို ေရာင္း ခ်ျခင္းအားျဖင္႔ စီးပြားေရးကို ျပန္ၿပီးဦးေမာ႔ေအာင္ ေဆာင္ရြက္ခဲ႔ပါတယ္။ ၁၉၃၉ မွာစတင္ၿပီး ၁၉၄၅ အထိျဖစ္ပြားခဲ႔တဲ႔ ဒုတိယကမာၻစစ္မွာ အေမရိကန္ဟာ ၁၉၄၂ ခုႏွစ္ေရာက္မွ ထဲထဲဝင္ဝင္ ပါဝင္ခဲ့ တာျဖစ္ပါတယ္။
အဲဒီစစ္ႀကီးၿပီးဆံုးသြားခ်ိန္မွာေတာ႔ အေမရိကန္က စီးပြားေရးလုပ္ငန္းႀကီးေတြဟာ စစ္ပြဲကေန ပိုက္ဆံအမ်ားႀကီးရွာလို႔ရတယ္ဆိုတာကို ေကာင္းေကာင္းသိသြားၾကပါၿပီ။ အဲဒီလို ေငြရွာရလြယ္တဲ႔ စီး ပြားေရးအခြင္႔အလမ္းေတြကို ဆက္လက္ထိန္းသိမ္းဖို႔အတြက္ တိုက္ရမယ့္ ရန္သူကို လိုက္ရွာရပါေတာ့ တယ္။ စစ္အတြင္းမွာ ကမာၻ႔ခ်ဥ္ဖတ္ျဖစ္ခဲ႔တဲ႔ ဂ်ာမနီနဲ႔ဂ်ပန္တို႔ကလည္း ေခါင္းမေထာင္ႏိုင္တဲ့ အေျခ အေနမို႔ ရန္သူေတာ္လို႔မရေတာ႔ပါဘူး။ အဲဒီအခါ စစ္အတြင္း မဟာမိတ္ျဖစ္ခဲ႔တဲ႔ ဆိုဗီယက္ျပည္ေထာင္ စုကို ကြန္ျမဴနစ္စနစ္က်င္႔သံုးတယ္ဆိုတဲ့ ဝါဒေရးရာအေၾကာင္းျပၿပီး အေမရိကန္ကိုၿခိမ္းေျခာက္မယ့္သူ (Bogeymen) အျဖစ္ပံုေဖာ္ေျပာင္းလဲခဲ့ၿပီး စစ္ေအးတိုက္ပြဲ (Cold War) ကိုစတင္ခဲ့တယ္လို႔ ဂ်ာ႔ခ္ ပါဝဲလ္က သံုးသပ္ပါတယ္။ စစ္ေအးတိုက္ပြဲဟာ လက္နက္အၿပိဳင္အဆိုင္တပ္ဆင္ျခင္းအားျဖင္႔ စီးပြား ေရးဖြံ႔ၿဖိဳးမႈကို ထိန္းႏိုင္ခဲ႔ပါတယ္။ ဒါ႔အျပင္ Free World လို႔ေခၚတဲ့ ကြန္ျမဴနစ္မဟုတ္တဲ့ႏိုင္ငံေတြထဲ က ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားမွာ အာဏာရွင္စနစ္ေတြခိုင္မာလာၿပီး အဲဒီအာဏာရွင္ေတြဟာ သူတို႔ရဲ႕ စစ္ တပ္ေတြကို ခ်ဲ႕ထြင္ဖို႔ အေမရိကန္ရဲ႕စစ္လက္နက္ပစၥည္းေတြကို ဝယ္ယူျဖည္႔တင္းခဲ့ၾကပါတယ္။
အေမရိကန္ဟာ သမၼတေဂ်ာ႔ဘုရွ္ (အႀကီး) ဟာ စစ္ေအးတိုက္ပြဲၿပီးဆံုးခ်ိန္မွာလည္း ပင္လယ္ ေကြ႔စစ္ပြဲ (Gulf War) ကိုဖန္တီးခဲ႔ေၾကာင္း၊ ျပည္သူကစစ္ကို ၿငီးေငြ႔လာခ်ိန္မွာ စစ္ကို ယာယီရပ္ဆိုင္း ထားခဲ႔ေၾကာင္း၊ ၂၀၀၁ ခုႏွစ္မွာ သူ႔ရဲ႕သား ေဂ်ာ႔ဘုရွ္ (အငယ္) သမၼတျဖစ္လာတဲ့အခါမွာလည္း ရန္သူ ကိုရွာေဖြခဲ႔ေၾကာင္း၊ တရုတ္ႏိုင္ငံကို စဥ္းစားခဲ႔ေပမယ့္ တရုတ္နဲ႔ကုန္သြယ္ျခင္းျဖင္႔ အက်ိဳးျဖစ္ထြန္းေန တဲ့ကုမၸဏီႀကီးေတြရွိေနတာေၾကာင့္ စြန္႔စားရမယ့္အလုပ္ျဖစ္ေနေၾကာင္း၊ စက္တင္ဘာ ၁၁ ရက္ အၾကမ္းဖက္တိုက္ခိုက္မႈဟာ စစ္ပြဲတရပ္ဖန္တီးဖို႔အလြန္ေကာင္းတဲ့ အေၾကာင္းျပခ်က္ျဖစ္လာေၾကာင္း၊ အၾကမ္းဖက္မႈတိုက္ဖ်က္ေရးစစ္ပြဲဆိုတဲ့ စကားလံုးေနာက္ကြယ္မွာ ႀကီးမားတဲ့စီးပြားေရးအက်ဳိးအျမတ္ ေတြရွိေနေၾကာင္း ဂ်ာ႔ခ္ပါဝဲလ္က သံုးသပ္ပါတယ္။
စစ္ပြဲေတြျဖစ္ပြားတဲ႔အခါ စစ္အသံုးစရိတ္ေၾကာင္႔ အမွန္တကယ္ အက်ဳိးရွိသြားသူေတြကေတာ႔ အလြန္ခ်မ္းသာႂကြယ္ဝတဲ႔ ကုမၸဏီႀကီးေတြပဲျဖစ္ပါတယ္။ စစ္ပြဲအတြက္ လိုအပ္တဲ့ပစၥည္းေတြကို အဲဒီ ကုမၸဏီႀကီးေတြကထုတ္လုပ္ၿပီး အစိုးရက ဝယ္ယူရပါတယ္။ လက္နက္ဝယ္ယူဖို႔ေငြကို ျပည္သူ႔ အခြန္ ေငြက တစိတ္တပိုင္းအသံုးခ်သလို ျပည္ပေႂကြးၿမီေတြအားျဖင္႔လည္း အသံုးျပဳပါတယ္။ ေနာက္ဆံုး ေတာ႔ ျပည္သူေတြက အခြန္ပိုၿပီးေပးေဆာင္ရသလို ႏိုင္ငံတခုလံုးရဲ႕ျပည္ပေႂကြးၿမီ (Public Debts) လည္း ျမင္႔မားလာပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ “စစ္အတြင္းမွာ ျမင္႔မားလာတဲ႔ထုတ္လုပ္မႈေၾကာင္႔ အလုပ္အကိုင္ အခြင္႔အလမ္းနဲ႔လုပ္အားခေတြ တိုးျမင္႔ရရွိၾကၿပီး ျပည္သူက သူတို႔အခြန္တိုးေပးရတာ၊ အေႂကြးပိုတင္ သြားတာကို ေမ႔ေလ်ာ႔ေနၾကတယ္” လို႔ ဂ်ာ႔ခ္ပါဝဲလ္က သံုးသပ္ပါတယ္။
(၃)
ကေနဒါႏိုင္ငံအေျခစိုက္ ဂလိုဘယ္လိုက္ေဇးရွင္းဆိုင္ရာသုေတသနအဖြဲ႔ႀကီး (Center for Research on Globalization) က ေဖာ္ျပခဲ့တဲ့ ဂ်ာ႔ခ္ပါဝဲလ္ရဲ႕ ေဆာင္းပါးမွာေတာ႔ စီးပြားေရးအက်ဳိး အျမတ္အတြက္ စစ္ပြဲေတြကို ဖန္တီးၾကၿပီး အဲဒီစစ္ပြဲေတြကေန အမွန္တကယ္ အက်ဳိးအျမတ္ရသြား သူေတြကေတာ့ စီးပြားေရးလုပ္ငန္းႀကီးေတြသာ ျဖစ္တယ္။ ျပည္သူလူထုကေတာ့ အခြန္ေတြတိုးၿပီး ေပးေဆာင္ရတာ၊ ႏိုင္ငံမွာ အေႂကြးေတြပိုတင္သြားတာသာ အဖတ္တင္တယ္လို႔ ျခံဳငံုသံုးသပ္ျပသြားပါ တယ္။
ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ လြပ္လပ္ေရးရၿပီးစက စတင္ခဲ့တဲ့ ျပည္တြင္းစစ္ဟာ စီးပြားေရးဖြံ႔ၿဖိဳး တိုးတက္မႈ အတြက္မဟုတ္တာေတာ့ ေသခ်ာပါတယ္။ ဒါေပမ့ဲ အဲဒီျပည္တြင္းစစ္ႀကီးေၾကာင္႔ ဘယ္သူေတြ အက်ဳိး အျမတ္ ျဖစ္ထြန္းသြားသလဲ၊ ဘယ္ေလာက္ အက်ဳိးအျမတ္ျဖစ္ထြန္းသြားသလဲဆိုတာေတာ႔ ေဝဖန္ ဆန္းစစ္ၾကည့္ဖို႔ ေကာင္းပါတယ္။ ျပည္သူလူထုကေတာ့ အဲဒီအက်ဳိးအျမတ္ကို ဘယ္လိုမွ မခံစားရ ဘူး၊ ျပည္တြင္းစစ္ကေပးခဲ့တဲ့ဒုကၡေတြကိုသာ ခါးစီးခံခဲ့ရတယ္ဆိုတာ သိပ္ေသခ်ာပါတယ္။ ဝါဒေရးရာ ေၾကာင့္ျဖစ္ျဖစ္၊ လူမ်ဳိးေရးေၾကာင့္ပဲျဖစ္ျဖစ္ ႏိုင္ငံေရးေၾကာင့္ပဲ ျဖစ္ျဖစ္၊ ဘာအေၾကာင္းေၾကာင့္ပဲ ျဖစ္တဲ့ စစ္ပြဲျဖစ္ျဖစ္ ခ်က္ခ်င္းရပ္ဖို႔ လိုပါတယ္။ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးကို အလွမ္းေဝးေစၿပီး စစ္ပြဲေတြကေန အျမတ္ ထုတ္ေနသူေတြမ်ားရွိခဲ႔ရင္လည္း ေျပာလိုက္ခ်င္ပါတယ္။ “စစ္ပြဲကရတဲ့ ဘယ္လိုအက်ဳိးအျမတ္ျဖစ္ျဖစ္ ျပည္သူ႔အသက္၊ ေသြး၊ ေခၽြးနဲ႔ဘဝေတြကို စေတးၿပီး ရတဲ့အက်ဳိးအျမတ္မို႔ ျဖဴစင္ျမင္႔ျမတ္ျခင္းမရွိဘူး။ ျပည္သူေတြဘက္ကို ခင္ဗ်ားတို႔ ခဏေလာက္လွည့္ၾကည့္ပါ” ဆိုတာပါပဲ။ ၿငိမ္းခ်မ္း ေရးေရာင္ျခည္ေတြ အျမန္ဆံုးထြန္းပႏိုင္ပါေစ။