ေဇာ္ေအာင္(မုုံရြာ) - ႏိုုင္ငံျခားရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံွံမႈ၊ ေရႊလက္ႏွင့္ေခၚေနပါတယ္
(မိုုးမခ) ဇြန္ ၃၊ ၂၀၁၆
ျမန္မာျပည္မွာ ႏိုင္ငံျခားကုမၸဏီႀကီးမ်ား ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမႈေတြလုပ္ရင္ ျပည္သူ႔ဆက္ဆံေရးအဖြဲ႔တခု ဘတ္ဂ်က္ရဲ ႕ရာႏႈန္း တစ္ခု အကုန္က်ခံထားရပါတယ္။ ကမၻာ့ဘဏ္၊ အာရွဘဏ္၊ ဂ်ဳိက္ကာ .. တို႔လည္း ဒီလိုလုပ္ရပါတယ္။ သမၼတဦးသိန္းစိန္လက္ထက္က ကမၻာ့ဘဏ္ရံုးခန္းအတြက္ တႏွစ္ကို ေဒၚလာ တစ္သန္းေက်ာ္နဲ႔ စစ္ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေဟာင္းဆီက ငွားခဲ့ရတဲ့ နာမည္ေက်ာ္ ျခစားမႈတခု ျဖစ္ခဲ့ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္လည္း အိမ္ျခံေျမ ရံုးခန္းေစ်းအႀကီးဆံုး ျဖစ္ခဲ့ပါတယ္။ အခုေတာ့ ေစ်းဆက္မတက္ေတာ့ဘဲ နည္းနည္းက်ဆင္းလာပါၿပီ။
ကမၻာ့ဘဏ္ရဲ႕ ျမန္မာႏိုင္ငံအတြက္ ဖြံ႔ၿဖိဳးေရးပရိုဂ်က္မ်ားမွာ ျခစားမႈမရွိဖို႔သတိေပးလိုက္ၿပီး၊ ဘတ္ဂ်က္ ေတြခ်ျပတဲ့အထဲ လွ်ပ္စစ္မီးလင္းေစဖို႔ စတင္ပါတယ္။ ဘယ္ေနရာက ဘယ္အစီအစဥ္မွာပဲျဖစ္ျဖစ္ အက်င့္ပ်က္ျခစားမႈဆိုင္ရာ သက္ေသသာဓကေတြ႔ရွိတာနဲ႔ ခ်က္ခ်င္းရပ္ဆိုင္းပစ္ဖို႔ လက္ေႏွးေနမွာ မဟုတ္ပါဘူးလို႔ ေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။ အေမရိကန္သမၼတကလည္း ဒီမိုကေရးစီပြင့္လင္းျမင္သားစြာ လုပ္ေဆာင္ႏိုင္ဖို႔အေျခခံဥပေဒျပင္ဆင္ဖို႔၊ ဖြဲ႔စည္းပံု အေျခခံဥပေဒဆိုင္ရာ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈေတြနဲ႔ လူ႔အခြင့္အေရးဆိုင္ရာျပႆနာေတြကိုေျဖရွင္းဖို႔ ျမန္မာအစိုးရကမလုပ္ေဆာင္ရင္ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုကေပးဖို႔ရွိေနတဲ့ေထာက္ပံ့ကူညီမႈေတြကိုရပ္ဆိုင္းၿပီး ဒဏ္ခတ္ပိတ္ဆို႔ ေရးဆီ ျပန္ဦးတည္သြားႏိုင္မယ့္အေျခအေနမ်ဳိးပါဝင္ျပ႒ာန္းထားတဲ့ဥပေဒကို သမၼတ ဘားရက္အိုဘားမားက ဇန္နဝါရီလ ၁၇ ရက္ေန႔က လက္မွတ္ထိုးခဲ့ပါတယ္။ အေမရိကန္ကုမၸဏီေတြ ျမန္မာျပည္လာမွ ႏိုင္ငံ တကာကလာဖို႔ ေစာင့္ၾကည့္ေနၾကပါတယ္။ သို႔ေသာ္လည္း ျမန္မာျပည္က အစိုးရနဲ႔ သူတို႔ပတ္သက္ ေၾကာင္း သူေဌးႀကီး(၁၀)ဦး တို႔နဲ႔စပယ္ရွယ္ စစ္ဗိုလ္ေဟာင္းမ်ားက တရုတ္ႏိုင္ငံစီးပြားေရးသမားမ်ားနဲ႔ စီးပြားေရးလုပ္ၿပီး၊ မတရားစာခ်ဳပ္မ်ားနဲ႔ အခြန္လြတ္၃ႏွစ္၊ သြင္း/ထုတ္ ပါမစ္မ်ား စသျဖင့္ သယံဇာတ မ်ား၊ ဝန္ေဆာင္မႈ၊ တီဗြီ၊ မိုဘိုင္း၊ ေဆာက္လုပ္ေရး၊ အိမ္ျခံေျမ လုပ္ငန္းမ်ားနဲ႔ အျပင္းအထန္ စီးပြားရွာ ေနခ်ိန္ ျဖစ္ပါတယ္။
ေက်းလက္ဖြံ႔ၿဖိဳးေရးမွာ အျမတ္စြန္းမရွိသေလာက္မို႔ ကုမၸဏီမ်ားမလုပ္လိုေပမဲ့၊ ရတာအကုန္ယူဆိုၿပီး လွ်ပ္စစ္ထုတ္လုပ္၊ ေစ်းႀကီးႀကီးနဲ႔ေရာင္း၊ လယ္သမားေတြကို ေငြတိုးေခ်း၊ ပြဲရံုလုပ္ငန္းမ်ား စတဲ့ အလုပ္မ်ားကိုၿမိဳ႕ေပၚက ကုမၸဏီမ်ားဝင္လုပ္ဖို႔ႀကိဳးစားလာပါတယ္။ အစိုးရနဲ႔ ႏိုင္ငံတကာက ရင္းႏွီး ျမႇဳပ္ႏွံွံမယ့္ ေငြလံုး၊ ေငြခဲကိုခြဲေဝစားေသာက္ဖို႔ အက်င့္ပ်က္အစိုးရဝန္ထမ္းမ်ားနဲ႔ ပူးေပါင္းျခင္းမ်ားကို ကမၻာ့ဘဏ္က သတိေပးျခင္းျဖစ္ပါတယ္။
ကမၻာ့ဘဏ္ လွ်ပ္စစ္မီးရရွိေရးအတြက္ ဘဂၤလားေဒ့ခ်္ႏိုင္ငံမွာ (RERED) Rural Elect rification and RenewableEnergy Development Project ၂၀၀၂ ခုႏွစ္က စတင္လုပ္ေဆာင္ခဲ့ပါတယ္။ ပထမအဆင့္ ၂၀၀၂ -၂၀၁၂ - ထိ ၁၀ ႏွစ္တိုင္ ေနေရာင္ျခည္စြမ္းအားနဲ႔ အိမ္ေပါင္း ၂ သန္းကို လွ်ပ္စစ္မီးလင္းေအာင္ လုပ္ေပးႏိုင္ခဲ့တာ၊ ေဒၚလာ သန္းေပါင္း ၄၃၃ သန္း ကုန္က်ခဲ့ပါတယ္။ အိမ္ေခါင္မိုးမွာ ဆိုလာျပားေထာင္တဲ့ 100W , 200W စတဲ့ Solar Home Systems SHS ေတြကို အဆင့္ျမင့္တဲ့၊ စက္ေတြ အေႂကြးနဲ႕ေရာင္းေပးၿပီး လစဥ္ေငြ ျပန္ေကာက္ပါတယ္။ Solar Mini Grid မ်ားကိုတည္ေဆာက္ၿပီး၊ ဓာတ္ႀကိဳးနဲ႔အိမ္မ်ားကို လွ်ပ္စစ္မီး ေပးပါတယ္။ တြက္ခ်က္မႈမ်ားအရ မီး၅လံုးေလာက္ ညပိုင္းပဲထြန္းရင္ တစ္လကို ၆ ေဒၚလာ (တစ္ယူနစ္ က်ပ္တစ္ရာႏႈန္း) ဆိုရင္ ၃ ႏွစ္ ေလာက္ လွ်ပ္စစ္မီးထြန္းၿပီး၊ ဆိုလာအရင္းေၾကပါတယ္။ ေရရွည္ခံမဲ့ CFL မီးလံုးကို ေရာင္းခ်ေပးၿပီး၊ Part ner Organizat ions မ်ားနဲ႕လုပ္ေဆာင္ေစပါတယ္။ ဒါေလာက္ လုပ္ေပးတာေတာင္ တဦးခ်င္းနဲ႔ အဖြဲ႔အစည္းနဲ႔ အႏိုင္က်င့္ၿပီး အက်င့္ပ်က္၊ ဆင္းရဲမြဲေတသူမ်ားကိုေတာင္ အျမတ္ထုတ္စားရက္သူမ်ား ဘဂၤလားေဒ့ခ်္မွာရွိလို႔ စီမံကိန္းတခ်ဳိ႕ကို ရပ္ဆုိင္းပစ္ရပါတယ္။ ဒီလိုလုပ္ငန္းမ်ဳိး မိမိရြာမွာ လုပ္မယ္ ဆိုရင္ အိမ္ ၁၀၀ ေလာက္နဲ႔စႏိုင္ေပမဲ့၊ ျမန္မာျပည္က ဆိုလာဓာတ္အားေပးစက္မ်ားဟာ တရုတ္ျပည္က ေရာင္းေစ်းထက္ ၅ ဆေလာက္ ေစ်းႀကီးေနျခင္းဟာ ျပႆနာႀကီးတခုပါ။ တရုတ္၊ ဗီယက္နမ္ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရးမွာ Import for Rural & Agriculture Development ပစၥည္းမ်ားကို အခြန္မေကာက္တဲ့အျပင္ ဗဟိုနဲ႔ေဒသ အစိုးရ၂ခုစလံုးကပါ Subsidize ပံ့ပိုးမႈေပးၾကပါတယ္။ World Bank ကပဲ import လုပ္ရင္ အခြန္လြတ္၊ လြယ္ကူပါမယ္။
ဒါမ်ဳိးေတြ အက်င့္ပ်က္မႈ (Corruption & Nepotism) ေတြေၾကာင့္ တရုပ္ျပည္ ၁၉၈၉ တျပည္လံုး အံုႂကြဆႏၵျပခဲ့ၿပီးေနာက္ တရုတ္အစိုးရက အက်င့္ပ်က္တိုက္ဖ်က္ေရးကို SEZ အထူးစီးပြားဇံု စနစ္နဲ႔ စတင္ခဲ့ပါတယ္။ အဲဒီ စီးပြားဇံုအတြင္းမွာ အက်င့္ပ်က္ျခစားမႈမရွိမဲ့ ျပည္ပပို႔ကုန္ လုပ္ငန္းမ်ားကို ထူေထာင္ေပးျခင္း၊ ျမန္မာအစိုးရကလည္း ႀကိဳးစားေနဆဲ ျဖစ္ပါတယ္။ သို႔ေသာ္ အက်င့္ပ်က္မႈမ်ားကို အေရးမယူဘဲ တရားေရးမ႑ိဳင္က မတိုးတက္မႈေၾကာင့္ အေမရိကန္အစိုးရနဲ႔ အေမရိကန္ကုမၸဏီမ်ား အေျချပဳ ကမၻာ့ဘဏ္အႀကီးအကဲ၂ဦးက သတိေပးခ်က္ တၿပိဳင္တည္း ထြက္လာျခင္း ျဖစ္ပါတယ္။
ႏိုင္ငံတကာရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံွံမႈမ်ား
တရားမွ်တတဲ့ ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမႈဆိုတာ ေရရွည္အက်ဳိးစီးပြား ျဖစ္ပါတယ္။ အခြန္မေပးပဲ၊ ေလာင္စာဆီ တင္သြင္းေရာင္းခ်ျခင္း၊ သံယံဇာတျပည္ပပို႔ျခင္းမ်ားက တခ်က္ထဲနဲ႔ တသက္စားမကုန္ေအာင္ ရတာမ်ဳိး၊ ဖြံ႔ၿဖိဳးဆဲႏိုင္ငံတိုင္းမွာ ျဖစ္ေနၾကပါ။ ၅ ႏွစ္ထိုင္စားခြင့္ေပးၿပီး၊ အလိုက္သိသိေတာ့ ထြက္ေပး မွာမဟုတ္ပါဘူး။ သမၼတႀကီး ဦးသိန္းစိန္တေယာက္ပဲ အလိုက္သိသိ ထြက္ေပးခ်င္ေပမဲ့ သူ႔ထက္ပိုၿပီး လုပ္ႏိုင္မယ့္ လူမ်ဳိးလိုအပ္ေနပါတယ္။ ဒါမွပဲ တရားမွ်တတဲ့ ဘက္စံုႏိုင္ငံေတာ္ ျဖစ္လာမွာပါ။ စီးပြားေရးအဆင္ေျပသူ (တနည္းအားျဖင့္ မိသားစု မပူပင္ရသူမ်ား ႏိုင္ငံေခါင္းေဆာင္ျဖစ္ဖို႔ လိုပါတယ္။ အာဏာရွိသူမ်ားမပူပင္ရတဲ့ေငြရရွိၿပီး၊ စာရိတၱေကာင္းေအာင္ သမၼတဦးသိန္းစိန္အစိုးရက လုပ္ေပး ေနေသာ္လည္း ရလဒ္က ထင္သလိုမေကာင္းပါ။ ဦးေရႊမန္း၊ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္တက္လာလည္း ေရာင့္ရဲ ေခၽြတာ စုေဆာင္းတဲ့အစိုးရျဖစ္လာမွ ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံသူမ်ားလည္း စိတ္ခ်၊ ျပည္သူလူထုလည္း ေခၽြတာစုေဆာင္း ေရာင့္ရဲၿပီး စည္ပင္သာယာမယ္ ျဖစ္ပါတယ္။
လက္ရွိျမန္မာျပည္ကို ရဲဝံ့စြာရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံသူမ်ားမွာ တရုတ္ႏိုင္ငံ၊ ကုမၸဏီမ်ားပဲ စိတ္ခ်စြာ လုပ္ကိုင္ၾက ပါတယ္။ ဘာေၾကာင့္လဲဆိုေတာ့ ျမန္မာ့ထိပ္ပိုင္းေခါင္းေဆာင္မ်ားနဲ႔ ဥပေဒစာခ်ဳပ္မ်ားကို ခိုင္မာစြာ ခ်ဳပ္ဆိုထားျခင္းေၾကာင့္ ျဖစ္ပါတယ္။ ဗဟုိအစိုးရက သေဘာတူတဲ့ ရင္းႏွီးျမႇဳတ္ႏွံမႈေကာ္မတီ လက္မွတ္ထိုး၊ ခြင့္ျပဳၿပီးရင္ တရုတ္ဘဏ္မ်ားကေငြေခ်းဖို႔ အာမခံစာခ်ဳပ္ပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ အလားတူ ထိုင္းႏိုင္ငံကလည္း ပုဂၢိဳလ္ေရးနဲ႔ဥပေဒ ၂ မ်ဳိး ခိုင္မာေအာာင္ႀကိဳးစားၿပီး၊ ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံလ်က္ရွိပါတယ္။
အခု ျမန္မာျပည္မွာဗဟိုအစိုးရနဲ႔စာခ်ဳပ္ၿပီး ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံွံၾကတဲ့အထဲ အထင္ရွားဆံုးကေတာ့ ဆက္သြယ္ေရး ကုမၸဏီ Telenor & Ooredoo ႏွစ္ခုျဖစ္ပါတယ္။ဲ ျပည္သူလူထုဆီက မိုဘိုင္းဖုန္းနဲ႔ အျမတ္ထုတ္မဲ့ ကုမၸဏီဆိုေပမဲ့၊ ျမန္မာ့ဆက္သြယ္ေရးရဲ႕၊ ခရိုနီမ်ားနဲ႔ေပါင္း အျမတ္ထုတ္ၿပီး၊ ႏိုင္ငံေတာ္လည္း အခြန္ေငြမရတာထက္ ပိုၿပီးပြင့္လင္း ျမင္သာလာပါတယ္။ လွ်ပ္စစ္လုပ္ငန္းကိုလည္း IPP ပုဂၢလိကကို ၁၀၀% ေပးၿပီး အၿပိဳင္ဆိုင္လုပ္ခိုင္းရင္ အနည္းဆံုး ဗီယက္နမ္၊ ထိုင္း အဆင့္ေတာ့ လွ်ပ္စစ္ေစ်းခ်ိလာမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ မီးထြန္းဖိုု႔ လွ်ပ္စစ္ကိုေတာ့ ေစ်းႏႈန္းခ်ဳိ ရပါမယ္။ အဲယားကြန္းလွ်ပ္စစ္ကိုေတာ့ ေစ်းႏႈန္းႀကီးေပးရပါတယ္။ ကမၻာ့လွ်ပ္စစ္ေစ်းအႀကီးဆံုး
စင္ကာပူမွာေတာင္ ဒီနည္းနဲ႔ လွ်ပ္စစ္ေငြေတာင္းခံပါတယ္။
ေက်ာ္မ်ဳိးထြန္းျပဳစုတဲ့အႀကီးစားစက္မႈစီမံကိန္းမ်ားအတြက္ အရင္းႏွီးရွာျခင္းစာအုပ္ငယ္မွာ ႏိုင္ငံျခားကုမၸဏီမ်ားသူတို႕ပိုက္ဆံကို အာမခံရႏိုင္မွ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ လာၾကမယ္လို႕ ေရးထားပါတယ္။
ေက်ာ္မ်ိဳးထြန္းရဲ႕စာအုပ္မွာ MIGA Multilat eral Investment Guarantee Agency (ဥပမာ World Bank) ကဲ့သို႔ ဘဏ္အဖြဲ႔အစည္းမ်ားမွာ အဖြဲ႔ဝင္ျဖစ္ရပါတယ္။ ျမန္မာႏိုင္ငံလည္း အဖြဲ႔ဝင္ျဖစ္ေနပါၿပီ။ ျမန္မာလို ႏိုင္ငံေရးမတည္ၿငိမ္တဲ့၊ မၿငိမ္သက္မႈေၾကာင့္ ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံသူမ်ား ေငြဆံုးရံႈးမသြာေအာင္ ကာကြယ္ေပးပါတယ္။
New York Convent ion, Panama Convention ကဲ့သို႔ ႏိုင္ငံအစိုးရမ်ားက စာခ်ဳပ္ေဖာက္ဖ်က္၊ စီမံကိန္းဖ်က္သိမ္းရင္ အဲဒီႏိုင္ငံကိုတရားစြဲ၊ ေလ်ာ္ေၾကးျပန္ရေအာင္လုပ္ေပးမဲ့ အဖြဲ႔အစည္းႀကီးေတြ ျဖစ္ပါတယ္။ ျမန္မာအစိုးရ ၂၀၁၃ ဧၿပီလမွာ New York Convention မွာပါဝင္ လက္မွတ္ထိုးထားျပီ ျဖစ္ပါတယ္။
ေဒၚလာသန္းခ်ီတဲ့အရင္းႏွီးဖို႔
၅ႏွစ္ ထိုင္စားခြင့္ေပးျပီး၊ အလိုက္သိသိေတာ့ ထြက္ေပးမွာမဟုတ္ပါဘူး။ သမၼတၾကီး ဦးသိန္းစိန္ တစ္ေယာက္ပဲ အလိုက္သိသိ ထြက္ေပးခ်င္ေပမဲ့ သူ႕ထက္ပိုျပီး လုပ္ႏိုင္မဲ့လူမ်ိဳး လိုအပ္ေနပါတယ္။ ဒါမွပဲ တရားမွ်တတဲ့ ဘက္စံုႏိုင္ငံေတာ္ ျဖစ္လာမွာပါ။ စီးပြားေရးအဆင္ေျပသူ (တနည္းအားျဖင္ ့မိသားစုမပူပင္ရသူမ်ား ႏိုင္ငံေခါင္းေဆာင္ျဖစ္ဖို႔ လိုပါတယ္။ အာဏာရွိသူမ်ား မပူပင္ရတဲ့ ေငြရရွိျပီး၊ စာရိတၱေကာင္းေအာင္ သမၼတဦးသိန္းစိန္အစိုးရေခတ္က လုပ္ေပးေန ေသာ္လည္း ရလဒ္က ထင္သလိုမေကာင္းပါ။ အခု ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္တက္လာလည္း ေရာင့္ရဲ ေခၽြတာ၊ စုေဆာင္းတဲ့အစိုးရျဖစ္လာမွ ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံသူမ်ားလည္း စိတ္ခ်၊ ျပည္သူလူထုလည္း ေခၽြတာ စုေဆာင္း ေရာင့္ရဲၿပီး၊ စည္ပင္သာယာမယ္ ျဖစ္ပါတယ္။
လက္ရွိ ျမန္မာျပည္ကိုရဲဝံ့စြာ ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံသူမ်ားမွာ တရုတ္ႏိုင္ငံ၊ ကုမၸဏီမ်ားပဲ စိတ္ခ်စြာ လုပ္ကိုင္ၾကပါတယ္။
ပရိုဂ်က္အၾကီးေတြကို လုပ္ဖို႕ ေခ်းေငြနဲ႕ပဲ လုပ္ရပါတယ္။ တရုပ္ျပည္ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲခါစ၊ အေမရိကန္သမၼတနစ္ဆင္ကို တရုတ္ျပည္ အလည္ ဖိတ္ေခၚရပါတယ္။ အျပန္လွန္လည္ပတ္ သြား ေရာက္ၿပီး ညိႇႏိႈင္းရင္း၊ ကမၻာ့အဖြဲ႔အစည္းေတြထဲ တရုပ္ျပည္ ပါဝင္လာပါတယ္။ ဒီေတာ့မွ ႏိုင္ငံျခား၊ အထူးသျဖင့္ အေမရိကန္ကုမၸဏီမ်ား တရုတ္ျပည္ကို ဝင္လာမွ တျခားႏိုင္ငံငယ္မ်ားကလည္း စုျပံဳရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံၾကပါတယ္။ စစ္အင္အားႀကီးမားျခင္းဟာ အလြန္အေရးႀကီးတဲ့အတြက္ ႏိုင္ငံတိုင္း စစ္သံုးစရိတ္ ဘတ္ဂ်တ္ဟာ အလြန္ႀကီးမားပါတယ္။ အေမရိကန္ရဲ့ စစ္အင္အားကို တရုပ္ျပည္က ေလးစားတဲ့အေနနဲ႕ အေမရိကန္ကုမၸဏီမ်ားကို မတရားမလုပ္ရဲပါဘူး။ ဒါေၾကာင့္ အေမရိကန္ ဝင္လာရင္ တိုင္းျပည္စီးပြားတက္လာေလ့ ရွိပါတယ္။
ျမန္မာႏိုင္ငံကိုလည္း ကုမၸဏီမ်ားဟာ World Bank, ADB, IMF, UNIDO, UNICEF စတဲ့ ဖြံ႕ျဖိဳးေရးလုပ္ငန္းမ်ားေနာက္က ခိုျပီးလိုက္လာပါတယ္။ ေသခ်ာျပီဆိုမွ (အာမခံနဲ႕စာရင္းစစ္) စိတ္ခ်ေလာက္မွ ကုမၸဏီမ်ား ရင္းႏွီးေငြ ဝင္လာမွာျဖစ္ပါတယ္။
တရုပ္စီးပြားေရးလုပ္ငန္းမ်ား ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္း တရုတ္စီးပြားေရးလုပ္ငန္းရွင္မ်ားစြာ ျပည္တြင္းက အာဏာပိုင္မ်ားနဲ႔ပူးေပါင္းၿပီး၊ ပါမစ္၊ လိုင္စင္ေတြယူၿပီး၊ အႀကီးအက်ယ္ ႀကီးပြားေနတာ ဘယ္လိုမွ မတားႏိုင္ပါဘူး။ ဥပေဒကိုနားလည္သူမ်ားနဲ႔တဖတ္သတ္စာခ်ဳပ္မ်ားေၾကာင့္ ဘာမွမတတ္ႏိုင္ဘဲ၊ ၾကည့္ေနရပါတယ္။ တရုတ္စီးပြားေရးနဲ႔တရုတ္စစ္ေရးလႊမ္းမိုးမႈကိုမေၾကနပ္တဲ့ ျမန္မာစစ္ဗိုလ္ခ်ဳပ္တဦး (ဗိုလ္ျမင့္ေအာင္) ကို အစိုးရသစ္လက္ထက္မွာ အနားယူ ထိန္းသိမ္းထားတယ္လို႔ သိရပါတယ္။ တရုပ္ျပည္ ၁၉၈၉ အေရးအခင္းမွာ ျပည္သူ႔ဘက္က ရပ္တည္တဲ့ တရုတ္စစ္တပ္ စစ္ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီး ၅ ဦး ကိုလည္း ထိန္းသိမ္းခံရသလိုပါ။ တင္းမာလြန္းတဲ့ စစ္ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေတြကို ခ်န္ရစ္တယ္လို႔သာ ေျပာတယ္၊ တကယ္ေတာ့ အေမရိကန္အားေပး၊ တရုတ္ရႈတ္ခ်လုပ္သူမ်ားကိုေတာ့ ခ်န္ရစ္တာထက္ဆိုးတဲ့ ထိန္းသိမ္းတာမ်ဳိး အရင္အစိုးရေခတ္က လုပ္ခံခဲ့ရပါတယ္။
ကခ်င္၊ ဝ လက္နက္ကိုင္မ်ားက တရုတ္ကို အျပစ္မတင္ဘဲ ေက်းဇူးတင္ၾကပါတယ္။ ကရင္လက္နက္ကိုင္မ်ားက အေမရိကန္ကိုအျပစ္ဖို႔ေဝးစြ၊ ေက်းဇူးပဲ တင္ၾကပါတယ္။ ရွမ္းလက္နက္ကိုင္ မ်ားကေတာ့ တရုတ္နဲ႔အေမရိကန္ၾကားမွာေနရပါတယ္။ ႏိုင္ငံေရးနည္းတဲ့ ဂ်ပန္၊ကိုးရီးယားနဲ႕ အီယူႏိုင္ငံမ်ားရဲ့ ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံွံမႈကို ေစာင့္ေပမဲ့၊ တရုတ္ရင္းႏွီးမႈေတြပဲ ဆက္လက္ လာေနမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ တရားမွ်တတဲ့ ရင္းႏွီးမႈမ်ဳိးျဖစ္ဖို႔၊ ပုဂၢလိကအဖြဲ႔အစည္းမ်ား တြန္းအားေပး၊ စာရင္းစစ္၊ အာမခံေပးဖို႔ လိုပါတယ္။
လက္ဝါးႀကီးအုပ္လိုမႈ စီးပြားေရးေတြ ႀကီးထြားလာပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ လုပ္ငန္းမ်ားအဆင္မေျပမႈ (ease of doing business) မွာလည္း ကမၻာ့ႏိုင္ငံ ၁၈၉ ႏိုင္ငံမွာ အဆင့္ ၁၈၂ ျဖစ္ေနပါတယ္။ ပုဂၢလိကလုပ္ငန္းရွင္မ်ားအတြက္ ေငြ၊ အာဏာရွိသူမ်ားက လုပ္ငန္းအပိုင္စီး၊ ပ်က္ျပားေအာင္ မလုပ္ရန္၊ ကမၻာ့ဘဏ္က အကာကြယ္ေပး၊ အာမခံေပးျခင္းကို လုပ္ေပးေနပါတယ္။ ျမန္မာႏိုင္ငံလုပ္ငန္းရွင္မ်ား Political Risk စိုးရိမ္ပါက ကမၻာ့ဘဏ္ေအးဂ်င့္ Multilateral Investment Guarantee Agency ကို ဆက္သြယ္ပါလို႔ဆိုပါတယ္။
တရုတ္ျပည္အစိုးရနဲ႔စီးပြားေရးလုပ္ငန္းမ်ားကို တရားမွ်တမႈရွိဖို႔ကေတာ့ တနည္းပဲရွိပါတယ္။ အက်င့္ပ်က္ျခစားတဲ့အစိုးရေခါင္းေဆာင္ အဆင့္ျမင့္အရာရွိၾကီးမ်ားကို ေထာက္လွမ္းေရးလို အဖြဲ႕မ်ိဳးနဲ႕ တင္းက်ပ္စြာေစာင့္ၾကည့္သင့္ပါတယ္။ ဒီမိုကေရစီ ႏိုင္ငံတိုင္းမွာ အစိုးရအရာရွိႀကီး၊ ပါတီအႀကီးအကဲ မ်ားရဲ႕ပိုင္ဆိုင္မႈကိုေစာင့္ၾကည့္အဖြဲ႔ေတြ ရွိပါတယ္။ ေငြပမဏ ေဒၚလာသန္းေပါင္းမ်ားစြာ လည္ပတ္ေန တဲ့လုပ္ငန္းမ်ားကိုစာရင္းစစ္နဲ႔အာမခံလုပ္ငန္းမ်ား ပုဂၢလိက Instit ut ion အဖြဲ႔မ်ားနဲ႔ လုပ္ေဆာင္ေစဖို႔ ျဖစ္ပါတယ္။
ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံွံျခင္မ်ားးမွ ႏိုင္ငံအက်ဳိးရွိရန္
ႏိုင္ငံတိုင္းမွာ ျပည္ပအရင္းနွီးနဲ႔လုပ္ငန္းမ်ားလည္ပတ္ၿပီး၊ ၅ ႏွစ္၊ ၁၀ ႏွစ္ေက်ာ္လာရင္ ျပည္တြင္း ကုမၸဏီမ်ားပဲ ႀကီးပြားလာပါတယ္။ ႏိုင္ငံျခားကုမၸဏီကေတာ့ တႏွစ္ကို အျမတ္ေငြ ၁၅ % ေလာက္ ရရင္ပဲ ေက်နပ္လွပါၿပီ။ သူတို႔မူရင္းႏိုင္ငံေတြမွာ လုပ္ငန္းတန္ဖိုးရဲ့ ၅% အခြန္ေကာက္ျခင္း၊ လုပ္ငန္း အျမတ္ေငြကို အခြန္ ၄၀% ေလာက္ေကာက္ခံတာေၾကာင့္ အခြန္ေရွာင္ဖို႕ ဖြ႔ံၿဖိဳးဆဲႏိုင္ငံမ်ားမွာ လာေရာက္ ရင္းႏွီးၾကပါတယ္။ ထံုးစံအတိုင္းအက်င့္ပ်က္ျခစားမႈမ်ားကို အာမခံဖို႔ အေမရိကန္ဝင္လာမႈ ဟာ အလြန္အေရးႀကီးပါတယ္။ ျမန္မာျပည္မွာနာမည္ေက်ာ္တဲ့ ေရႊဓာတ္ေငြ ေတြ႔ရွိတဲ့ ေဒဝူးကုမၸဏီ၊ ဂ်ပန္တို႔ရဲ႕သီလဝါစက္မႈဇံုမွာ ပါဝင္ၾကတဲ့ ဂ်ပန္၊ ကိုးရီးယားကမၸဏီမ်ားလည္း အေမရိကန္နဲ႔ ဥေရာပ ေငြအရင္းနွီးမတည္မႈနဲ႔စတင္ပါတယ္။ ေနာက္ ၅ ႏွစ္၊ ၁၀ ႏွစ္ၾကာခ်ိန္ ကိုယ့္ လူမ်ဳိးေတြပဲ ပိုင္ဆိုင္တဲ့ကုမၸဏီအျဖစ္ တိုးတက္သြားၾကပါတယ္။
ထားဝယ္စက္မႈဇံု စာခ်ဳပ္ခ်ဳပ္ခဲ့တဲ့ အိမ္နီးခ်င္း__ထိုင္းႏိုင္ငံက အီတာလွ်ံ-ထိုင္း Italian-T hai ကမၸဏီရဲ့ ရာဇဝင္ကိုၾကည့္ရင္ လြန္ခဲ့တဲ့ ၁၉၅၄ ခုႏွစ္က အီတာလွ်ံရင္းႏွီးေငြနဲ႔ စတင္ခဲ့ေပမဲ့ အခု ထိုင္းလူမ်ဳိးပိုင္ ျဖစ္ေနၿပီး ႏိုင္ငံတကာမွာ စက္မႈဇံုေတြ လိုက္ေဆာက္ေနပါတယ္။ ျမန္မာျပည္ Dawai Project ကို လုပ္ေပမဲ့မေအာင္ျမင္ပါဘူး။ တရားဥပေဒမဲ့ ႏိုင္ငံျခားက မွန္ကန္တဲ့ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံံမႈေတြမလာဘဲ၊ တရုတ္ကုမၸဏီႀကီးမ်ားနဲ႔ပဲလုပ္ေနရျခင္းကို အဆံုးသပ္လိုေနပါၿပီ။
အခု ၂၀၁၆ မွာေတာ့ ျပည္သူလူထုၾကိဳက္တဲ့ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္နဲ႕ NLD-Military အစိုးရ တက္လာၿပီ ျဖစ္ပါတယ္။ တယ္လီေနာ (ေနာ္ေဝးႏိုင္ငံ)၊ ေအာ္ရီဒူး (ကာတာႏိုင္ငံ) နဲ႔ အမ္ပီတီ (ဆူမစ္တိုမို၊ ဂ်ပန္) တို႔အၿပိဳင္လုပ္ေစလို႔ မိုဘိုင္းဖုန္း တိုးတက္လာပါၿပီ။ တင္ဒါေရြးခ်ယ္ေရးကို ဂ်ာမဏီႏိုင္ငံရဲ႕အၾကံေပးခ်က္မ်ားလဲ ပါပါတယ္။ ဒါေလာက္အျမတ္ႀကီးလွတဲ့ မိုဘိုင္းဖုန္းလုပ္ငန္းကို တယ္လီေနာ ကုမၸဏီႀကီးရဲ႕ဆပ္ကန္ထရိုက္တာမ်ား၊ တာဝါတိုင္ ထူျခင္းမ်ားမွာ ေငြအင္အားသံုး အစိုးရနဲ႕လူထုကို အႏိုင္က်င့္မႈတိုင္စာမ်ားစြာရရွိျခင္းကို လက္ရွိအစိုးရ ေလ့လာေနပါတယ္။ တရုတ္လူမ်ဳိးမ်ားပိုင္ ျမစ္ဆံုစီမံကိန္း၊ ေရႊဂတ္စ္ ေရနံပိုက္လိုင္း၊ ေၾကးစင္ေတာင္ေၾကးနီထုတ္လုပ္မႈနဲ႔ ေအရွားေဝါ၊ ေရႊသံလြင္တို႔ အပါဝင္၊ ေဆးလိပ္၊ ဘီယာ၊ အရက္စက္ရံု စတဲ့ ျမန္မာျပည္တြင္း ေရာက္ေနၿပီးျဖစ္တဲ့ႏိုင္ငံျခားရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမႈမ်ားကိုလည္း လက္ရွိ NLD အစိုးရက စီစစ္ေနတယ္လို႔ သိရပါတယ္။ ေကာင္းပါတယ္။
နိဂံုး
မည္သုိ႔ပင္ျဖစ္ေစ အထက္ပါအခ်က္မ်ားကို ျမန္မာအစိုးရလူႀကီးမင္းမ်ားနဲ႔ နားမ်က္စိဖြင့္ထားသူ လူႀကီး လူငယ္အားလံုး သိၿပီးသား ျဖစ္ပါတယ္။ လက္ေတြ႕မွာ အေကာင္ထည္ေဖာ္ဖို႔ အလြန္ခက္ပါတယ္။ အဓိကေတာ့ စာရိတၱ ျဖစ္ပါတယ္။ မိမိကိုယ္ကို စာရိတၱမဆိုးဘူးလို႔ ခံယူေနသူ မ်ားပါတယ္။ လူငယ္လူရြယ္မ်ားဟာ စာရိတၱမွန္ကန္စြာ ေက်းလက္ဖြံ႔ၿဖိဳးေရးသာမက၊ ၿမိဳ႕ျပ၊ စက္မႈ ဖြံ႔ၿဖိဳးေရးကိုလည္း ထိေရာက္စြာလုပ္ေဆာင္ႏိုင္သူမ်ားျဖစ္ပါတယ္။ စာရိတၱပညာကို အစိုးရ စာသင္ေက်ာင္းမ်ားနဲ႔ ဘုန္းႀကီးေက်ာင္းမ်ားမွသာထိေရာက္စြာ သင္ၾကားႏိုင္ပါတယ္။ IFIWatch (88 generat ion) လို အဖြဲ႔မ်ားစြာလည္း ပါဝင္ေဆာင္ရြက္ဖို႕လိုပါတယ္။ ျမန္မာႏိုင္ငံ အစိုးရအရာရွိႀကီးမ်ား ေပၚလစီမ်ား၊ ေငြမ်ားထုတ္သံုး၊ ဆုခ်ေနသည္ထက္ စာရိတၱ စံနမူနာ ေခါင္းေဆာင္မ်ား ျဖစ္ျခင္းဟာ ဆင္းရဲမြဲေတမႈကိုေအာင္ႏိုင္တဲ့တခုတည္းေသာ နည္းလမ္းျဖစ္ပါတယ္။
ျမန္မာျပည္မွာ ႏိုင္ငံျခားကုမၸဏီႀကီးမ်ား ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမႈေတြလုပ္ရင္ ျပည္သူ႔ဆက္ဆံေရးအဖြဲ႔တခု ဘတ္ဂ်က္ရဲ ႕ရာႏႈန္း တစ္ခု အကုန္က်ခံထားရပါတယ္။ ကမၻာ့ဘဏ္၊ အာရွဘဏ္၊ ဂ်ဳိက္ကာ .. တို႔လည္း ဒီလိုလုပ္ရပါတယ္။ သမၼတဦးသိန္းစိန္လက္ထက္က ကမၻာ့ဘဏ္ရံုးခန္းအတြက္ တႏွစ္ကို ေဒၚလာ တစ္သန္းေက်ာ္နဲ႔ စစ္ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေဟာင္းဆီက ငွားခဲ့ရတဲ့ နာမည္ေက်ာ္ ျခစားမႈတခု ျဖစ္ခဲ့ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္လည္း အိမ္ျခံေျမ ရံုးခန္းေစ်းအႀကီးဆံုး ျဖစ္ခဲ့ပါတယ္။ အခုေတာ့ ေစ်းဆက္မတက္ေတာ့ဘဲ နည္းနည္းက်ဆင္းလာပါၿပီ။
ကမၻာ့ဘဏ္ရဲ႕ ျမန္မာႏိုင္ငံအတြက္ ဖြံ႔ၿဖိဳးေရးပရိုဂ်က္မ်ားမွာ ျခစားမႈမရွိဖို႔သတိေပးလိုက္ၿပီး၊ ဘတ္ဂ်က္ ေတြခ်ျပတဲ့အထဲ လွ်ပ္စစ္မီးလင္းေစဖို႔ စတင္ပါတယ္။ ဘယ္ေနရာက ဘယ္အစီအစဥ္မွာပဲျဖစ္ျဖစ္ အက်င့္ပ်က္ျခစားမႈဆိုင္ရာ သက္ေသသာဓကေတြ႔ရွိတာနဲ႔ ခ်က္ခ်င္းရပ္ဆိုင္းပစ္ဖို႔ လက္ေႏွးေနမွာ မဟုတ္ပါဘူးလို႔ ေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။ အေမရိကန္သမၼတကလည္း ဒီမိုကေရးစီပြင့္လင္းျမင္သားစြာ လုပ္ေဆာင္ႏိုင္ဖို႔အေျခခံဥပေဒျပင္ဆင္ဖို႔၊ ဖြဲ႔စည္းပံု အေျခခံဥပေဒဆိုင္ရာ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈေတြနဲ႔ လူ႔အခြင့္အေရးဆိုင္ရာျပႆနာေတြကိုေျဖရွင္းဖို႔ ျမန္မာအစိုးရကမလုပ္ေဆာင္ရင္ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုကေပးဖို႔ရွိေနတဲ့ေထာက္ပံ့ကူညီမႈေတြကိုရပ္ဆိုင္းၿပီး ဒဏ္ခတ္ပိတ္ဆို႔ ေရးဆီ ျပန္ဦးတည္သြားႏိုင္မယ့္အေျခအေနမ်ဳိးပါဝင္ျပ႒ာန္းထားတဲ့ဥပေဒကို သမၼတ ဘားရက္အိုဘားမားက ဇန္နဝါရီလ ၁၇ ရက္ေန႔က လက္မွတ္ထိုးခဲ့ပါတယ္။ အေမရိကန္ကုမၸဏီေတြ ျမန္မာျပည္လာမွ ႏိုင္ငံ တကာကလာဖို႔ ေစာင့္ၾကည့္ေနၾကပါတယ္။ သို႔ေသာ္လည္း ျမန္မာျပည္က အစိုးရနဲ႔ သူတို႔ပတ္သက္ ေၾကာင္း သူေဌးႀကီး(၁၀)ဦး တို႔နဲ႔စပယ္ရွယ္ စစ္ဗိုလ္ေဟာင္းမ်ားက တရုတ္ႏိုင္ငံစီးပြားေရးသမားမ်ားနဲ႔ စီးပြားေရးလုပ္ၿပီး၊ မတရားစာခ်ဳပ္မ်ားနဲ႔ အခြန္လြတ္၃ႏွစ္၊ သြင္း/ထုတ္ ပါမစ္မ်ား စသျဖင့္ သယံဇာတ မ်ား၊ ဝန္ေဆာင္မႈ၊ တီဗြီ၊ မိုဘိုင္း၊ ေဆာက္လုပ္ေရး၊ အိမ္ျခံေျမ လုပ္ငန္းမ်ားနဲ႔ အျပင္းအထန္ စီးပြားရွာ ေနခ်ိန္ ျဖစ္ပါတယ္။
ေက်းလက္ဖြံ႔ၿဖိဳးေရးမွာ အျမတ္စြန္းမရွိသေလာက္မို႔ ကုမၸဏီမ်ားမလုပ္လိုေပမဲ့၊ ရတာအကုန္ယူဆိုၿပီး လွ်ပ္စစ္ထုတ္လုပ္၊ ေစ်းႀကီးႀကီးနဲ႔ေရာင္း၊ လယ္သမားေတြကို ေငြတိုးေခ်း၊ ပြဲရံုလုပ္ငန္းမ်ား စတဲ့ အလုပ္မ်ားကိုၿမိဳ႕ေပၚက ကုမၸဏီမ်ားဝင္လုပ္ဖို႔ႀကိဳးစားလာပါတယ္။ အစိုးရနဲ႔ ႏိုင္ငံတကာက ရင္းႏွီး ျမႇဳပ္ႏွံွံမယ့္ ေငြလံုး၊ ေငြခဲကိုခြဲေဝစားေသာက္ဖို႔ အက်င့္ပ်က္အစိုးရဝန္ထမ္းမ်ားနဲ႔ ပူးေပါင္းျခင္းမ်ားကို ကမၻာ့ဘဏ္က သတိေပးျခင္းျဖစ္ပါတယ္။
ကမၻာ့ဘဏ္ လွ်ပ္စစ္မီးရရွိေရးအတြက္ ဘဂၤလားေဒ့ခ်္ႏိုင္ငံမွာ (RERED) Rural Elect rification and RenewableEnergy Development Project ၂၀၀၂ ခုႏွစ္က စတင္လုပ္ေဆာင္ခဲ့ပါတယ္။ ပထမအဆင့္ ၂၀၀၂ -၂၀၁၂ - ထိ ၁၀ ႏွစ္တိုင္ ေနေရာင္ျခည္စြမ္းအားနဲ႔ အိမ္ေပါင္း ၂ သန္းကို လွ်ပ္စစ္မီးလင္းေအာင္ လုပ္ေပးႏိုင္ခဲ့တာ၊ ေဒၚလာ သန္းေပါင္း ၄၃၃ သန္း ကုန္က်ခဲ့ပါတယ္။ အိမ္ေခါင္မိုးမွာ ဆိုလာျပားေထာင္တဲ့ 100W , 200W စတဲ့ Solar Home Systems SHS ေတြကို အဆင့္ျမင့္တဲ့၊ စက္ေတြ အေႂကြးနဲ႕ေရာင္းေပးၿပီး လစဥ္ေငြ ျပန္ေကာက္ပါတယ္။ Solar Mini Grid မ်ားကိုတည္ေဆာက္ၿပီး၊ ဓာတ္ႀကိဳးနဲ႔အိမ္မ်ားကို လွ်ပ္စစ္မီး ေပးပါတယ္။ တြက္ခ်က္မႈမ်ားအရ မီး၅လံုးေလာက္ ညပိုင္းပဲထြန္းရင္ တစ္လကို ၆ ေဒၚလာ (တစ္ယူနစ္ က်ပ္တစ္ရာႏႈန္း) ဆိုရင္ ၃ ႏွစ္ ေလာက္ လွ်ပ္စစ္မီးထြန္းၿပီး၊ ဆိုလာအရင္းေၾကပါတယ္။ ေရရွည္ခံမဲ့ CFL မီးလံုးကို ေရာင္းခ်ေပးၿပီး၊ Part ner Organizat ions မ်ားနဲ႕လုပ္ေဆာင္ေစပါတယ္။ ဒါေလာက္ လုပ္ေပးတာေတာင္ တဦးခ်င္းနဲ႔ အဖြဲ႔အစည္းနဲ႔ အႏိုင္က်င့္ၿပီး အက်င့္ပ်က္၊ ဆင္းရဲမြဲေတသူမ်ားကိုေတာင္ အျမတ္ထုတ္စားရက္သူမ်ား ဘဂၤလားေဒ့ခ်္မွာရွိလို႔ စီမံကိန္းတခ်ဳိ႕ကို ရပ္ဆုိင္းပစ္ရပါတယ္။ ဒီလိုလုပ္ငန္းမ်ဳိး မိမိရြာမွာ လုပ္မယ္ ဆိုရင္ အိမ္ ၁၀၀ ေလာက္နဲ႔စႏိုင္ေပမဲ့၊ ျမန္မာျပည္က ဆိုလာဓာတ္အားေပးစက္မ်ားဟာ တရုတ္ျပည္က ေရာင္းေစ်းထက္ ၅ ဆေလာက္ ေစ်းႀကီးေနျခင္းဟာ ျပႆနာႀကီးတခုပါ။ တရုတ္၊ ဗီယက္နမ္ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရးမွာ Import for Rural & Agriculture Development ပစၥည္းမ်ားကို အခြန္မေကာက္တဲ့အျပင္ ဗဟိုနဲ႔ေဒသ အစိုးရ၂ခုစလံုးကပါ Subsidize ပံ့ပိုးမႈေပးၾကပါတယ္။ World Bank ကပဲ import လုပ္ရင္ အခြန္လြတ္၊ လြယ္ကူပါမယ္။
ဒါမ်ဳိးေတြ အက်င့္ပ်က္မႈ (Corruption & Nepotism) ေတြေၾကာင့္ တရုပ္ျပည္ ၁၉၈၉ တျပည္လံုး အံုႂကြဆႏၵျပခဲ့ၿပီးေနာက္ တရုတ္အစိုးရက အက်င့္ပ်က္တိုက္ဖ်က္ေရးကို SEZ အထူးစီးပြားဇံု စနစ္နဲ႔ စတင္ခဲ့ပါတယ္။ အဲဒီ စီးပြားဇံုအတြင္းမွာ အက်င့္ပ်က္ျခစားမႈမရွိမဲ့ ျပည္ပပို႔ကုန္ လုပ္ငန္းမ်ားကို ထူေထာင္ေပးျခင္း၊ ျမန္မာအစိုးရကလည္း ႀကိဳးစားေနဆဲ ျဖစ္ပါတယ္။ သို႔ေသာ္ အက်င့္ပ်က္မႈမ်ားကို အေရးမယူဘဲ တရားေရးမ႑ိဳင္က မတိုးတက္မႈေၾကာင့္ အေမရိကန္အစိုးရနဲ႔ အေမရိကန္ကုမၸဏီမ်ား အေျချပဳ ကမၻာ့ဘဏ္အႀကီးအကဲ၂ဦးက သတိေပးခ်က္ တၿပိဳင္တည္း ထြက္လာျခင္း ျဖစ္ပါတယ္။
ႏိုင္ငံတကာရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံွံမႈမ်ား
တရားမွ်တတဲ့ ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမႈဆိုတာ ေရရွည္အက်ဳိးစီးပြား ျဖစ္ပါတယ္။ အခြန္မေပးပဲ၊ ေလာင္စာဆီ တင္သြင္းေရာင္းခ်ျခင္း၊ သံယံဇာတျပည္ပပို႔ျခင္းမ်ားက တခ်က္ထဲနဲ႔ တသက္စားမကုန္ေအာင္ ရတာမ်ဳိး၊ ဖြံ႔ၿဖိဳးဆဲႏိုင္ငံတိုင္းမွာ ျဖစ္ေနၾကပါ။ ၅ ႏွစ္ထိုင္စားခြင့္ေပးၿပီး၊ အလိုက္သိသိေတာ့ ထြက္ေပး မွာမဟုတ္ပါဘူး။ သမၼတႀကီး ဦးသိန္းစိန္တေယာက္ပဲ အလိုက္သိသိ ထြက္ေပးခ်င္ေပမဲ့ သူ႔ထက္ပိုၿပီး လုပ္ႏိုင္မယ့္ လူမ်ဳိးလိုအပ္ေနပါတယ္။ ဒါမွပဲ တရားမွ်တတဲ့ ဘက္စံုႏိုင္ငံေတာ္ ျဖစ္လာမွာပါ။ စီးပြားေရးအဆင္ေျပသူ (တနည္းအားျဖင့္ မိသားစု မပူပင္ရသူမ်ား ႏိုင္ငံေခါင္းေဆာင္ျဖစ္ဖို႔ လိုပါတယ္။ အာဏာရွိသူမ်ားမပူပင္ရတဲ့ေငြရရွိၿပီး၊ စာရိတၱေကာင္းေအာင္ သမၼတဦးသိန္းစိန္အစိုးရက လုပ္ေပး ေနေသာ္လည္း ရလဒ္က ထင္သလိုမေကာင္းပါ။ ဦးေရႊမန္း၊ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္တက္လာလည္း ေရာင့္ရဲ ေခၽြတာ စုေဆာင္းတဲ့အစိုးရျဖစ္လာမွ ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံသူမ်ားလည္း စိတ္ခ်၊ ျပည္သူလူထုလည္း ေခၽြတာစုေဆာင္း ေရာင့္ရဲၿပီး စည္ပင္သာယာမယ္ ျဖစ္ပါတယ္။
လက္ရွိျမန္မာျပည္ကို ရဲဝံ့စြာရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံသူမ်ားမွာ တရုတ္ႏိုင္ငံ၊ ကုမၸဏီမ်ားပဲ စိတ္ခ်စြာ လုပ္ကိုင္ၾက ပါတယ္။ ဘာေၾကာင့္လဲဆိုေတာ့ ျမန္မာ့ထိပ္ပိုင္းေခါင္းေဆာင္မ်ားနဲ႔ ဥပေဒစာခ်ဳပ္မ်ားကို ခိုင္မာစြာ ခ်ဳပ္ဆိုထားျခင္းေၾကာင့္ ျဖစ္ပါတယ္။ ဗဟုိအစိုးရက သေဘာတူတဲ့ ရင္းႏွီးျမႇဳတ္ႏွံမႈေကာ္မတီ လက္မွတ္ထိုး၊ ခြင့္ျပဳၿပီးရင္ တရုတ္ဘဏ္မ်ားကေငြေခ်းဖို႔ အာမခံစာခ်ဳပ္ပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ အလားတူ ထိုင္းႏိုင္ငံကလည္း ပုဂၢိဳလ္ေရးနဲ႔ဥပေဒ ၂ မ်ဳိး ခိုင္မာေအာာင္ႀကိဳးစားၿပီး၊ ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံလ်က္ရွိပါတယ္။
အခု ျမန္မာျပည္မွာဗဟိုအစိုးရနဲ႔စာခ်ဳပ္ၿပီး ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံွံၾကတဲ့အထဲ အထင္ရွားဆံုးကေတာ့ ဆက္သြယ္ေရး ကုမၸဏီ Telenor & Ooredoo ႏွစ္ခုျဖစ္ပါတယ္။ဲ ျပည္သူလူထုဆီက မိုဘိုင္းဖုန္းနဲ႔ အျမတ္ထုတ္မဲ့ ကုမၸဏီဆိုေပမဲ့၊ ျမန္မာ့ဆက္သြယ္ေရးရဲ႕၊ ခရိုနီမ်ားနဲ႔ေပါင္း အျမတ္ထုတ္ၿပီး၊ ႏိုင္ငံေတာ္လည္း အခြန္ေငြမရတာထက္ ပိုၿပီးပြင့္လင္း ျမင္သာလာပါတယ္။ လွ်ပ္စစ္လုပ္ငန္းကိုလည္း IPP ပုဂၢလိကကို ၁၀၀% ေပးၿပီး အၿပိဳင္ဆိုင္လုပ္ခိုင္းရင္ အနည္းဆံုး ဗီယက္နမ္၊ ထိုင္း အဆင့္ေတာ့ လွ်ပ္စစ္ေစ်းခ်ိလာမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ မီးထြန္းဖိုု႔ လွ်ပ္စစ္ကိုေတာ့ ေစ်းႏႈန္းခ်ဳိ ရပါမယ္။ အဲယားကြန္းလွ်ပ္စစ္ကိုေတာ့ ေစ်းႏႈန္းႀကီးေပးရပါတယ္။ ကမၻာ့လွ်ပ္စစ္ေစ်းအႀကီးဆံုး
စင္ကာပူမွာေတာင္ ဒီနည္းနဲ႔ လွ်ပ္စစ္ေငြေတာင္းခံပါတယ္။
ေက်ာ္မ်ဳိးထြန္းျပဳစုတဲ့အႀကီးစားစက္မႈစီမံကိန္းမ်ားအတြက္ အရင္းႏွီးရွာျခင္းစာအုပ္ငယ္မွာ ႏိုင္ငံျခားကုမၸဏီမ်ားသူတို႕ပိုက္ဆံကို အာမခံရႏိုင္မွ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ လာၾကမယ္လို႕ ေရးထားပါတယ္။
ေက်ာ္မ်ိဳးထြန္းရဲ႕စာအုပ္မွာ MIGA Multilat eral Investment Guarantee Agency (ဥပမာ World Bank) ကဲ့သို႔ ဘဏ္အဖြဲ႔အစည္းမ်ားမွာ အဖြဲ႔ဝင္ျဖစ္ရပါတယ္။ ျမန္မာႏိုင္ငံလည္း အဖြဲ႔ဝင္ျဖစ္ေနပါၿပီ။ ျမန္မာလို ႏိုင္ငံေရးမတည္ၿငိမ္တဲ့၊ မၿငိမ္သက္မႈေၾကာင့္ ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံသူမ်ား ေငြဆံုးရံႈးမသြာေအာင္ ကာကြယ္ေပးပါတယ္။
New York Convent ion, Panama Convention ကဲ့သို႔ ႏိုင္ငံအစိုးရမ်ားက စာခ်ဳပ္ေဖာက္ဖ်က္၊ စီမံကိန္းဖ်က္သိမ္းရင္ အဲဒီႏိုင္ငံကိုတရားစြဲ၊ ေလ်ာ္ေၾကးျပန္ရေအာင္လုပ္ေပးမဲ့ အဖြဲ႔အစည္းႀကီးေတြ ျဖစ္ပါတယ္။ ျမန္မာအစိုးရ ၂၀၁၃ ဧၿပီလမွာ New York Convention မွာပါဝင္ လက္မွတ္ထိုးထားျပီ ျဖစ္ပါတယ္။
ေဒၚလာသန္းခ်ီတဲ့အရင္းႏွီးဖို႔
၅ႏွစ္ ထိုင္စားခြင့္ေပးျပီး၊ အလိုက္သိသိေတာ့ ထြက္ေပးမွာမဟုတ္ပါဘူး။ သမၼတၾကီး ဦးသိန္းစိန္ တစ္ေယာက္ပဲ အလိုက္သိသိ ထြက္ေပးခ်င္ေပမဲ့ သူ႕ထက္ပိုျပီး လုပ္ႏိုင္မဲ့လူမ်ိဳး လိုအပ္ေနပါတယ္။ ဒါမွပဲ တရားမွ်တတဲ့ ဘက္စံုႏိုင္ငံေတာ္ ျဖစ္လာမွာပါ။ စီးပြားေရးအဆင္ေျပသူ (တနည္းအားျဖင္ ့မိသားစုမပူပင္ရသူမ်ား ႏိုင္ငံေခါင္းေဆာင္ျဖစ္ဖို႔ လိုပါတယ္။ အာဏာရွိသူမ်ား မပူပင္ရတဲ့ ေငြရရွိျပီး၊ စာရိတၱေကာင္းေအာင္ သမၼတဦးသိန္းစိန္အစိုးရေခတ္က လုပ္ေပးေန ေသာ္လည္း ရလဒ္က ထင္သလိုမေကာင္းပါ။ အခု ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္တက္လာလည္း ေရာင့္ရဲ ေခၽြတာ၊ စုေဆာင္းတဲ့အစိုးရျဖစ္လာမွ ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံသူမ်ားလည္း စိတ္ခ်၊ ျပည္သူလူထုလည္း ေခၽြတာ စုေဆာင္း ေရာင့္ရဲၿပီး၊ စည္ပင္သာယာမယ္ ျဖစ္ပါတယ္။
လက္ရွိ ျမန္မာျပည္ကိုရဲဝံ့စြာ ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံသူမ်ားမွာ တရုတ္ႏိုင္ငံ၊ ကုမၸဏီမ်ားပဲ စိတ္ခ်စြာ လုပ္ကိုင္ၾကပါတယ္။
ပရိုဂ်က္အၾကီးေတြကို လုပ္ဖို႕ ေခ်းေငြနဲ႕ပဲ လုပ္ရပါတယ္။ တရုပ္ျပည္ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲခါစ၊ အေမရိကန္သမၼတနစ္ဆင္ကို တရုတ္ျပည္ အလည္ ဖိတ္ေခၚရပါတယ္။ အျပန္လွန္လည္ပတ္ သြား ေရာက္ၿပီး ညိႇႏိႈင္းရင္း၊ ကမၻာ့အဖြဲ႔အစည္းေတြထဲ တရုပ္ျပည္ ပါဝင္လာပါတယ္။ ဒီေတာ့မွ ႏိုင္ငံျခား၊ အထူးသျဖင့္ အေမရိကန္ကုမၸဏီမ်ား တရုတ္ျပည္ကို ဝင္လာမွ တျခားႏိုင္ငံငယ္မ်ားကလည္း စုျပံဳရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံၾကပါတယ္။ စစ္အင္အားႀကီးမားျခင္းဟာ အလြန္အေရးႀကီးတဲ့အတြက္ ႏိုင္ငံတိုင္း စစ္သံုးစရိတ္ ဘတ္ဂ်တ္ဟာ အလြန္ႀကီးမားပါတယ္။ အေမရိကန္ရဲ့ စစ္အင္အားကို တရုပ္ျပည္က ေလးစားတဲ့အေနနဲ႕ အေမရိကန္ကုမၸဏီမ်ားကို မတရားမလုပ္ရဲပါဘူး။ ဒါေၾကာင့္ အေမရိကန္ ဝင္လာရင္ တိုင္းျပည္စီးပြားတက္လာေလ့ ရွိပါတယ္။
ျမန္မာႏိုင္ငံကိုလည္း ကုမၸဏီမ်ားဟာ World Bank, ADB, IMF, UNIDO, UNICEF စတဲ့ ဖြံ႕ျဖိဳးေရးလုပ္ငန္းမ်ားေနာက္က ခိုျပီးလိုက္လာပါတယ္။ ေသခ်ာျပီဆိုမွ (အာမခံနဲ႕စာရင္းစစ္) စိတ္ခ်ေလာက္မွ ကုမၸဏီမ်ား ရင္းႏွီးေငြ ဝင္လာမွာျဖစ္ပါတယ္။
တရုပ္စီးပြားေရးလုပ္ငန္းမ်ား ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္း တရုတ္စီးပြားေရးလုပ္ငန္းရွင္မ်ားစြာ ျပည္တြင္းက အာဏာပိုင္မ်ားနဲ႔ပူးေပါင္းၿပီး၊ ပါမစ္၊ လိုင္စင္ေတြယူၿပီး၊ အႀကီးအက်ယ္ ႀကီးပြားေနတာ ဘယ္လိုမွ မတားႏိုင္ပါဘူး။ ဥပေဒကိုနားလည္သူမ်ားနဲ႔တဖတ္သတ္စာခ်ဳပ္မ်ားေၾကာင့္ ဘာမွမတတ္ႏိုင္ဘဲ၊ ၾကည့္ေနရပါတယ္။ တရုတ္စီးပြားေရးနဲ႔တရုတ္စစ္ေရးလႊမ္းမိုးမႈကိုမေၾကနပ္တဲ့ ျမန္မာစစ္ဗိုလ္ခ်ဳပ္တဦး (ဗိုလ္ျမင့္ေအာင္) ကို အစိုးရသစ္လက္ထက္မွာ အနားယူ ထိန္းသိမ္းထားတယ္လို႔ သိရပါတယ္။ တရုပ္ျပည္ ၁၉၈၉ အေရးအခင္းမွာ ျပည္သူ႔ဘက္က ရပ္တည္တဲ့ တရုတ္စစ္တပ္ စစ္ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီး ၅ ဦး ကိုလည္း ထိန္းသိမ္းခံရသလိုပါ။ တင္းမာလြန္းတဲ့ စစ္ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေတြကို ခ်န္ရစ္တယ္လို႔သာ ေျပာတယ္၊ တကယ္ေတာ့ အေမရိကန္အားေပး၊ တရုတ္ရႈတ္ခ်လုပ္သူမ်ားကိုေတာ့ ခ်န္ရစ္တာထက္ဆိုးတဲ့ ထိန္းသိမ္းတာမ်ဳိး အရင္အစိုးရေခတ္က လုပ္ခံခဲ့ရပါတယ္။
ကခ်င္၊ ဝ လက္နက္ကိုင္မ်ားက တရုတ္ကို အျပစ္မတင္ဘဲ ေက်းဇူးတင္ၾကပါတယ္။ ကရင္လက္နက္ကိုင္မ်ားက အေမရိကန္ကိုအျပစ္ဖို႔ေဝးစြ၊ ေက်းဇူးပဲ တင္ၾကပါတယ္။ ရွမ္းလက္နက္ကိုင္ မ်ားကေတာ့ တရုတ္နဲ႔အေမရိကန္ၾကားမွာေနရပါတယ္။ ႏိုင္ငံေရးနည္းတဲ့ ဂ်ပန္၊ကိုးရီးယားနဲ႕ အီယူႏိုင္ငံမ်ားရဲ့ ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံွံမႈကို ေစာင့္ေပမဲ့၊ တရုတ္ရင္းႏွီးမႈေတြပဲ ဆက္လက္ လာေနမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ တရားမွ်တတဲ့ ရင္းႏွီးမႈမ်ဳိးျဖစ္ဖို႔၊ ပုဂၢလိကအဖြဲ႔အစည္းမ်ား တြန္းအားေပး၊ စာရင္းစစ္၊ အာမခံေပးဖို႔ လိုပါတယ္။
လက္ဝါးႀကီးအုပ္လိုမႈ စီးပြားေရးေတြ ႀကီးထြားလာပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ လုပ္ငန္းမ်ားအဆင္မေျပမႈ (ease of doing business) မွာလည္း ကမၻာ့ႏိုင္ငံ ၁၈၉ ႏိုင္ငံမွာ အဆင့္ ၁၈၂ ျဖစ္ေနပါတယ္။ ပုဂၢလိကလုပ္ငန္းရွင္မ်ားအတြက္ ေငြ၊ အာဏာရွိသူမ်ားက လုပ္ငန္းအပိုင္စီး၊ ပ်က္ျပားေအာင္ မလုပ္ရန္၊ ကမၻာ့ဘဏ္က အကာကြယ္ေပး၊ အာမခံေပးျခင္းကို လုပ္ေပးေနပါတယ္။ ျမန္မာႏိုင္ငံလုပ္ငန္းရွင္မ်ား Political Risk စိုးရိမ္ပါက ကမၻာ့ဘဏ္ေအးဂ်င့္ Multilateral Investment Guarantee Agency ကို ဆက္သြယ္ပါလို႔ဆိုပါတယ္။
တရုတ္ျပည္အစိုးရနဲ႔စီးပြားေရးလုပ္ငန္းမ်ားကို တရားမွ်တမႈရွိဖို႔ကေတာ့ တနည္းပဲရွိပါတယ္။ အက်င့္ပ်က္ျခစားတဲ့အစိုးရေခါင္းေဆာင္ အဆင့္ျမင့္အရာရွိၾကီးမ်ားကို ေထာက္လွမ္းေရးလို အဖြဲ႕မ်ိဳးနဲ႕ တင္းက်ပ္စြာေစာင့္ၾကည့္သင့္ပါတယ္။ ဒီမိုကေရစီ ႏိုင္ငံတိုင္းမွာ အစိုးရအရာရွိႀကီး၊ ပါတီအႀကီးအကဲ မ်ားရဲ႕ပိုင္ဆိုင္မႈကိုေစာင့္ၾကည့္အဖြဲ႔ေတြ ရွိပါတယ္။ ေငြပမဏ ေဒၚလာသန္းေပါင္းမ်ားစြာ လည္ပတ္ေန တဲ့လုပ္ငန္းမ်ားကိုစာရင္းစစ္နဲ႔အာမခံလုပ္ငန္းမ်ား ပုဂၢလိက Instit ut ion အဖြဲ႔မ်ားနဲ႔ လုပ္ေဆာင္ေစဖို႔ ျဖစ္ပါတယ္။
ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံွံျခင္မ်ားးမွ ႏိုင္ငံအက်ဳိးရွိရန္
ႏိုင္ငံတိုင္းမွာ ျပည္ပအရင္းနွီးနဲ႔လုပ္ငန္းမ်ားလည္ပတ္ၿပီး၊ ၅ ႏွစ္၊ ၁၀ ႏွစ္ေက်ာ္လာရင္ ျပည္တြင္း ကုမၸဏီမ်ားပဲ ႀကီးပြားလာပါတယ္။ ႏိုင္ငံျခားကုမၸဏီကေတာ့ တႏွစ္ကို အျမတ္ေငြ ၁၅ % ေလာက္ ရရင္ပဲ ေက်နပ္လွပါၿပီ။ သူတို႔မူရင္းႏိုင္ငံေတြမွာ လုပ္ငန္းတန္ဖိုးရဲ့ ၅% အခြန္ေကာက္ျခင္း၊ လုပ္ငန္း အျမတ္ေငြကို အခြန္ ၄၀% ေလာက္ေကာက္ခံတာေၾကာင့္ အခြန္ေရွာင္ဖို႕ ဖြ႔ံၿဖိဳးဆဲႏိုင္ငံမ်ားမွာ လာေရာက္ ရင္းႏွီးၾကပါတယ္။ ထံုးစံအတိုင္းအက်င့္ပ်က္ျခစားမႈမ်ားကို အာမခံဖို႔ အေမရိကန္ဝင္လာမႈ ဟာ အလြန္အေရးႀကီးပါတယ္။ ျမန္မာျပည္မွာနာမည္ေက်ာ္တဲ့ ေရႊဓာတ္ေငြ ေတြ႔ရွိတဲ့ ေဒဝူးကုမၸဏီ၊ ဂ်ပန္တို႔ရဲ႕သီလဝါစက္မႈဇံုမွာ ပါဝင္ၾကတဲ့ ဂ်ပန္၊ ကိုးရီးယားကမၸဏီမ်ားလည္း အေမရိကန္နဲ႔ ဥေရာပ ေငြအရင္းနွီးမတည္မႈနဲ႔စတင္ပါတယ္။ ေနာက္ ၅ ႏွစ္၊ ၁၀ ႏွစ္ၾကာခ်ိန္ ကိုယ့္ လူမ်ဳိးေတြပဲ ပိုင္ဆိုင္တဲ့ကုမၸဏီအျဖစ္ တိုးတက္သြားၾကပါတယ္။
ထားဝယ္စက္မႈဇံု စာခ်ဳပ္ခ်ဳပ္ခဲ့တဲ့ အိမ္နီးခ်င္း__ထိုင္းႏိုင္ငံက အီတာလွ်ံ-ထိုင္း Italian-T hai ကမၸဏီရဲ့ ရာဇဝင္ကိုၾကည့္ရင္ လြန္ခဲ့တဲ့ ၁၉၅၄ ခုႏွစ္က အီတာလွ်ံရင္းႏွီးေငြနဲ႔ စတင္ခဲ့ေပမဲ့ အခု ထိုင္းလူမ်ဳိးပိုင္ ျဖစ္ေနၿပီး ႏိုင္ငံတကာမွာ စက္မႈဇံုေတြ လိုက္ေဆာက္ေနပါတယ္။ ျမန္မာျပည္ Dawai Project ကို လုပ္ေပမဲ့မေအာင္ျမင္ပါဘူး။ တရားဥပေဒမဲ့ ႏိုင္ငံျခားက မွန္ကန္တဲ့ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံံမႈေတြမလာဘဲ၊ တရုတ္ကုမၸဏီႀကီးမ်ားနဲ႔ပဲလုပ္ေနရျခင္းကို အဆံုးသပ္လိုေနပါၿပီ။
အခု ၂၀၁၆ မွာေတာ့ ျပည္သူလူထုၾကိဳက္တဲ့ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္နဲ႕ NLD-Military အစိုးရ တက္လာၿပီ ျဖစ္ပါတယ္။ တယ္လီေနာ (ေနာ္ေဝးႏိုင္ငံ)၊ ေအာ္ရီဒူး (ကာတာႏိုင္ငံ) နဲ႔ အမ္ပီတီ (ဆူမစ္တိုမို၊ ဂ်ပန္) တို႔အၿပိဳင္လုပ္ေစလို႔ မိုဘိုင္းဖုန္း တိုးတက္လာပါၿပီ။ တင္ဒါေရြးခ်ယ္ေရးကို ဂ်ာမဏီႏိုင္ငံရဲ႕အၾကံေပးခ်က္မ်ားလဲ ပါပါတယ္။ ဒါေလာက္အျမတ္ႀကီးလွတဲ့ မိုဘိုင္းဖုန္းလုပ္ငန္းကို တယ္လီေနာ ကုမၸဏီႀကီးရဲ႕ဆပ္ကန္ထရိုက္တာမ်ား၊ တာဝါတိုင္ ထူျခင္းမ်ားမွာ ေငြအင္အားသံုး အစိုးရနဲ႕လူထုကို အႏိုင္က်င့္မႈတိုင္စာမ်ားစြာရရွိျခင္းကို လက္ရွိအစိုးရ ေလ့လာေနပါတယ္။ တရုတ္လူမ်ဳိးမ်ားပိုင္ ျမစ္ဆံုစီမံကိန္း၊ ေရႊဂတ္စ္ ေရနံပိုက္လိုင္း၊ ေၾကးစင္ေတာင္ေၾကးနီထုတ္လုပ္မႈနဲ႔ ေအရွားေဝါ၊ ေရႊသံလြင္တို႔ အပါဝင္၊ ေဆးလိပ္၊ ဘီယာ၊ အရက္စက္ရံု စတဲ့ ျမန္မာျပည္တြင္း ေရာက္ေနၿပီးျဖစ္တဲ့ႏိုင္ငံျခားရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမႈမ်ားကိုလည္း လက္ရွိ NLD အစိုးရက စီစစ္ေနတယ္လို႔ သိရပါတယ္။ ေကာင္းပါတယ္။
နိဂံုး
မည္သုိ႔ပင္ျဖစ္ေစ အထက္ပါအခ်က္မ်ားကို ျမန္မာအစိုးရလူႀကီးမင္းမ်ားနဲ႔ နားမ်က္စိဖြင့္ထားသူ လူႀကီး လူငယ္အားလံုး သိၿပီးသား ျဖစ္ပါတယ္။ လက္ေတြ႕မွာ အေကာင္ထည္ေဖာ္ဖို႔ အလြန္ခက္ပါတယ္။ အဓိကေတာ့ စာရိတၱ ျဖစ္ပါတယ္။ မိမိကိုယ္ကို စာရိတၱမဆိုးဘူးလို႔ ခံယူေနသူ မ်ားပါတယ္။ လူငယ္လူရြယ္မ်ားဟာ စာရိတၱမွန္ကန္စြာ ေက်းလက္ဖြံ႔ၿဖိဳးေရးသာမက၊ ၿမိဳ႕ျပ၊ စက္မႈ ဖြံ႔ၿဖိဳးေရးကိုလည္း ထိေရာက္စြာလုပ္ေဆာင္ႏိုင္သူမ်ားျဖစ္ပါတယ္။ စာရိတၱပညာကို အစိုးရ စာသင္ေက်ာင္းမ်ားနဲ႔ ဘုန္းႀကီးေက်ာင္းမ်ားမွသာထိေရာက္စြာ သင္ၾကားႏိုင္ပါတယ္။ IFIWatch (88 generat ion) လို အဖြဲ႔မ်ားစြာလည္း ပါဝင္ေဆာင္ရြက္ဖို႕လိုပါတယ္။ ျမန္မာႏိုင္ငံ အစိုးရအရာရွိႀကီးမ်ား ေပၚလစီမ်ား၊ ေငြမ်ားထုတ္သံုး၊ ဆုခ်ေနသည္ထက္ စာရိတၱ စံနမူနာ ေခါင္းေဆာင္မ်ား ျဖစ္ျခင္းဟာ ဆင္းရဲမြဲေတမႈကိုေအာင္ႏိုင္တဲ့တခုတည္းေသာ နည္းလမ္းျဖစ္ပါတယ္။
ေဇာ္ေအာင္
(၂၀၁၄ ေဆာင္းပါး၊ ျပန္လည္ဆန္းသစ္ျခင္း)
(၂၀၁၄ ေဆာင္းပါး၊ ျပန္လည္ဆန္းသစ္ျခင္း)