ရီပတ္ဘလစ္ကန္ညီလာခံက ေဒၚနယ္ထရန္႔ကိုု သမၼတေလာင္းအျဖစ္ အတည္ျပဳလိုုက္ျပီ
(ႏိုုင္ငံတကာသာဂိ) ဇူလိုုင္ ၂၄၊ ၂၀၁၆
ဇူလိုုင္ ၁၈ - ၂၁ အထိ အေမရိကန္ျပည္၊ အိုုဟိုုင္းအိုုးနယ္၊ ကလိဗင္းျမိဳ့မွာ ရီပတ္ဘလစ္ကန္ပါတီရဲ့ ျပည္လုုံးကၽြတ္ ညီလာခံကိုု က်င္းပခဲ့ျပီး ပါျပီ။ လြန္ခဲ့တဲ့ လမ်ားက ပါတီသမၼေလာင္း ေရြးပြဲကေန ပါတီ၀င္ေတြရဲ့ မဲအမ်ားဆုုံး (၁၄ သန္း) နဲ႔ ကုုေဋၾကြယ္ ေသေဌးၾကီး၊ တီဗီသရုုပ္ေဆာင္၊ အသက္ ၆၇ႏွစ္အရြယ္ လုုပ္ငန္းရွင္တဦးဟာ ရီပတ္ဘလစ္ကန္ပါတီက ၀ါရင့္ ႏိုုင္ငံေရးသမားမ်ားကိုု ေက်ာ္တက္ျပီး ပါတီသမၼတေလာင္းအျဖစ္ကိုု သရဖူေဆာင္းသြားပါတယ္။ ပါတီတြင္းမွာ ႏိုုင္ငံေရး၀ါရင့္မ်ားအတြင္း သေဘာထားကြဲလြဲမႈ အမ်ားအျပား၊ မေၾကလည္မႈ အေျမာက္အမ်ား ျဖစ္ပြားခဲ့ေသာ္လည္း ပါတီေထာက္ခံသူ ျပည္သူေတြကေတာ့ ေဒၚနယ္မွ ေဒၚနယ္ ျဖစ္ေနတာေၾကာင့္ ေနာက္ဆုုံးေတာ့ ပါတီေခါင္းေဆာင္မ်ားက ေဒၚနယ္ထရန္႔ကိုု လက္ခံလိုုက္ရတယ္လိုု႔ သတင္းေတြက ဆိုုၾကပါတယ္။ ေဒၚနယ္ထရန္႔ကိုု ေထာက္ခံသူအမ်ားစုုက လူျဖဴ သက္ၾကီးေတြ၊ ေကာလိပ္မတက္ဖူးတဲ့ အလုုပ္သမားေတြ၊ အေမရိကားရဲ့ ေနာက္ဆုုံးမ်ဳိးဆက္လိုု႔ ဆိုုၾကတဲ့ စက္မႈ နဲ႔ လယ္ယာလုုပ္သားေတြ၊ လုုပ္ငန္းရွင္ေတြ၊ ဘာသာေရးအစြဲၾကီးသူေတြ၊ လက္ရုုံးအားကိုုး ေျဖရွင္းလိုုသူေတြ၊ တျပည္သားေတြကိုု မ်က္မုုန္းက်ဳိးေနသူေတြလိုု႔ အမ်ဳိးမ်ဳိး တံဆိပ္ကပ္ၾကပါတယ္။
ဒီတေခါက္ ပါတီညီလာခံကိုု ပါတီရဲ့ သမတေဟာင္း ၂ ဦးျဖစ္တဲ့ ဘြတ္ခ်္ ၂ ဦးစလုုံး မတက္ၾကပါဘူး။ ထရန္႔ရဲ့ အစြန္းေရာက္ ရန္လုုိတဲ့ အယူအဆ သေဘာထားေတြနဲ႔ ကင္းကင္းေနလိုုတဲ့ ပါတီႏိုုင္ငံေရးသမားေတြ၊ အမတ္ေတြ၊ ျပည္နယ္ေခါင္းေဆာင္ အခ်ဳိ႔ကလည္း လက္ေရွာင္ၾကပါတယ္။ ထရန္႔ကိုု ရုုပ္ရွင္ထဲက ႏိုုင္ငံေရးစတန္႔ သူရဲေကာင္းလိုု သေဘာထားသူ အေမရိကန္မ်ဳိးခ်စ္ေတြ သည္းသည္းလႈပ္ တက္ေရာက္ၾကသလိုု သူ႔ကိုု ဆန္႔က်င္တဲ့ ဆႏၵျပသူေတြကလည္း သတ္မွတ္ထားတဲ့ ညီလာခံနဲ႔ ေ၀းရာေနရာေတြကေန ကန္႔ကြက္ခဲ့ၾကပါတယ္။ သိုု႔ေသာ္လည္း ထရန္႔တေယာက္ကေတာ့ သမၼတေလာင္းအျဖစ္ ပါတီက တရား၀င္ ေရြးခ်ယ္လိုုက္ပါျပီ။ သူ႔ ဒုုသမၼတေလာင္းအျဖစ္ အင္ဒီယာနာက ျပည္နယ္၀န္ၾကီးခ်ဳပ္ မိုု္က္ပင့္စ္ကိုု ေရြးခ်ယ္လိုုက္ပါတယ္။ သူကိုုယ္တိုုင္ကလည္း ဘာသာေရးအစြဲၾကီးသူ၊ မ်ဳိးခ်စ္ၾကီး၊ ေရွးေဟာင္းစြဲသူအျဖစ္ အစဥ္အလာရွိပါတယ္။ ပါတီအေနနဲ႔ ထရန္႔တေယာက္ ေရွ႔ကေန ရမ္းကားသေလာက္ ေနာက္ကေန ထိန္းသိမ္းဖိုု႔ အစဥ္အလာရွိ ၀ါရင့္ လက္ယာစြဲတဦးကိုု ထည့္ေပးလိုုက္တယ္လိုု႔ ဆိုုၾကပါတယ္။
ပါတီညီလာခံ ၄ ရက္လုုံးလုုံးမွာ ထရန္႔ကိုု ေကာင္းခ်ီးေပးတဲ့ မိန္႔ခြန္းေတြ၊ ဘုုန္းေတာ္ဘြဲ႔ေတြ ရြတ္ဆိုု ခ်ီးေျမာက္ၾကသလိုု တဖက္ ဒီမိုုကရက္ပါတီက သမၼတေလာင္းအျဖစ္ တက္လာမယ့္ ဟီလာရီကလင္တန္ကိုု တိုုက္ခိုုက္ ရႈတ္ခ် ေ၀ဖန္မႈေတြကိုု အၾကီးအက်ယ္ လုုပ္ၾကပါတယ္။ လတ္တေလာက္မွာ ပုုလိပ္ေတြက လူမည္းေတြကိုု ပစ္သတ္လိုု႔ ကန္႔ကြက္မႈေတြ ျဖစ္ေနခ်ိန္၊ ပုုလိပ္ေတြကိုုလည္း မေက်နပ္သူေတြက အၾကမ္းဖက္ လက္တုုန္႔ျပန္လိုု႔ ေသြးေခ်ာင္းစီးေနခ်ိန္မွာ သမတၾကီး အိုုဘားမားကိုုယ္တိုုင္က အေမရိကန္သားအခ်င္းခ်င္း ခ်စ္ခင္ ညီညြတ္ဖိုု႔ အကြဲအျပဲကိုု ေသြးထိုုး ေျမွာက္ပင့္ အမုုန္းစကား မေျပာဖိုု႔ ေမတၱာရပ္ခံေနခ်ိန္မွာ ရီပတ္ဘလစ္ကန္ညီလာခံၾကီးမွာကေတာ့ တဖက္ပါတီ၊ သေဘာထားခ်င္း မတူသူေတြကိုု ပုုတ္ခတ္ေစာ္ကား ေျပာဆိုု တိုုက္ခိုုက္တာေတြ မိုုးမႊန္ေနတယ္လိုု႔ ဆိုုၾကပါတယ္။ အဓိကေထာက္ျပစရာကေတာ့ ဟီလာရီကိုု သတ္ပစ္၊ ေထာင္ခ်ပစ္ ဆိုုတာမ်ဳိးအထိ ပါတီပရိသတ္က ေၾကြးေၾကာ္ၾကတယ္လိုု႔ ဆိုုပါတယ္။
သတင္းသမားေတြ ေလ့လာသူေတြ ေထာက္ျပၾကတာကေတာ့ ရီပတ္ဘလစ္ကန္ေတြ ေျပာတဲ့ မိန္႔ခြန္းေတြထဲမွာ တဖက္ပါတီက စကားလုုံးေတြ အေျပာအဆိုုေတြကိုု ခုုိးခ်ျပီး ေကာ္ပီလုုပ္ျပီး ေျပာတယ္လိုု႔ စြတ္စြဲခံရတာေတြ ပါ၀င္ပါတယ္။ ဒီလိုု ကူးခ်တဲ့ အေျပာအဆိုုေတြက အျခားမဲဆႏၵရွင္ေတြကိုု ဆြယ္ခ်င္လိုု႔ အသုုံးခ်တာလိုု႔ သုုံးသပ္ပါတယ္။ ရီပတ္ဘလစ္ကန္ေတြ အျမဲဆန္႔က်င္ ႏွိမ္ခ်ခဲ့တဲ့ LBGT လိင္တူခ်င္း ႏွစ္သက္သူေတြကိုုလည္း ညီလာခံကေန အားေပးေထာက္ခံပါေၾကာင္း ေျပာဆိုုသြားပါေသးသတဲ့။ မကၠဆီကိုုက လူေတြ၊ အစၥလာန္ဘာသာ၀င္ေတြကိုု ကန္႔သတ္ဖိုု႔ ဟန္႔တားဖိုု႔ကိုုလည္း တိုုင္းျပည္အက်ဳိးအတြက္ ျပတ္ျပတ္သားသား ေဆာင္ရြက္ရမယ္လိုု႔ ထပ္ခါ ထပ္ခါ ေျပာလိုုက္ပါတယ္။
အဲသည္ထဲမွာ သူ႔ျပိဳင္ဖက္ ဖေလာ္ရီဒါ အထက္လႊတ္ေတာ္အမတ္ တက္ကရုုဇ္က စင္ျမင့္ေပၚတက္လာျပီးေတာ့ ထရန္႔ကိုု ေထာက္ခံ ခ်ီးေျမွာက္တဲ့ မိန္႔ခြန္း မေျပာဘဲနဲ႔ ပါတီနဲ႔ ျပည္သူေတြဟာ ကိုုယ္ယုုံၾကည္တဲ့ မူ၀ါဒကိုုသာ မဲေပး ေထာက္ခံဖိုု႔သာ လိုုအပ္ေၾကာင္း ေျပာသြားလိုု႔ ထရန္႔ပရိသတ္က ၀ူး၀ူး၀ါး၀ါးနဲ႔ ေအာ္ဟစ္ ကန္႔ကြက္ၾကျပန္ပါေသးတယ္။
ဒီတေခါက္ ပါတီညီလာခံၾကီးက အဓိကတင္တဲ့ လုုိင္းကေတာ့ အေၾကာက္တရား ျဖစ္ေနတယ္လိုု႔ ေ၀ဖန္ၾကပါတယ္။ အေမရိကန္ျပည္ၾကီးနဲ႔ တကမာၻလုုံး ကာလနာတိုုက္ေနျပီ၊ အပ်က္တရား ဆိုုက္ေနျပီ။ သူတိုု႔ ရီပတ္ဘလစ္ကန္ပါတီနဲ႔ ေခါင္းေဆာင္ၾကီး ေဒၚနယ္ထရန္႔သာ မကယ္ရင္ အားလုုံး ေသဘြယ္ရွိတယ္လိုု႔ ေၾကြးေၾကာ္ ၀ါဒျဖန္႔ေနတာကိုု အဓိကျဖစ္ေနပါတယ္။ ၂၀၀၈ ခုုႏွစ္ ေနာက္ပိုု္င္း ဒီမိုုကရက္ပါတီက သမၼတၾကီး အိုုဘားမား တက္လာျပီးေနာက္ ဘြတ္ခ်္လက္ထက္အေမြခံ စီးပြားပ်က္ကပ္ကိုု ဒီမိုုကရက္အစုုိးရ ဆယ္တင္ခဲ့ရတာ ျဖစ္ပါတယ္။ လႊတ္ေတာ္ ၂ရပ္လုုံးက ရီပတ္ဘလစ္ကန္အမတ္ေတြ အားလုုံးက တခဲနက္ အစုုိးရလုုပ္သမွ်ကိုု ကန္႔ကြက္ ပိတ္ဆိုု႔မႈေတြ အမ်ားဆုုံးလုုပ္ခဲ့တာေၾကာင့္ တိုုင္းျပည္ဟာ တိုုးတက္မႈ ေႏွးေကြးမႈေတြ ရင္ဆိုုင္ခဲ့ရတာ ျဖစ္ပါတယ္။ ျပည္သူေတြကိုုလည္း အေၾကာက္တရား အမုုန္းတရားေတြ ေဟာေျပာတိုုက္တြန္းျပီး ရီပတ္ဘလစ္ကန္ပါတီဟာ တျပည္သားေတြ၊ လိင္တူခ်င္း ႏွစ္သက္သူေတြ၊ အမ်ဳိးသမီးေတြ၊ အသားအေရာင္ ကြဲျပားသူေတြကိုု ကန္႔သတ္မႈေတြ လုုပ္ေဆာင္ခဲ့ၾကတယ္လိုု႔ သတင္းေတြမွာ ေ၀ဖန္ခံရခဲ့ပါတယ္။ ႏိုုင္ငံတကာ ဆက္ဆံေရးမွာလည္း သူမ်ားတိုုင္းျပည္ေျမေပၚကိုု သြားေရာက္ျပီး စစ္ပြဲေတြ ဆင္ႏႊဲဖိုု႔၊ တိုုက္ရုုိက္ ကိုုယ္ထိလက္ေရာက္ လုုပ္ဖိုု႔သာ အားသန္တဲ့ ရီပတ္ဘလစ္ကန္ပါတီေပၚလစီကိုု အိုုဘားမားက ဆန္႔က်င္ျပီး နည္းပညာသုုံးတဲ့ စစ္ေရးဗ်ဴဟာ၊ မဟာမိတ္ေတြကိုုယ္တိုုင္ တိုုက္ရိုုက္ပတ္သက္မႈ ဦးစားေပးေပၚလစီ က်င့္သုုံးခဲ့တာေၾကာင့္ အေမရိကန္ စစ္သားေတြ အေသအေပ်ာက္ ထိခိုုက္မႈနဲ႔ စစ္ေရးကၽြံမႈေတြကိုု ကာကြယ္ႏိုုင္ခဲ့တယ္လိုု႔ ဆိုုၾကပါတယ္။
လာမယ့္ ေနာက္တပတ္မွာေတာ့ တဖက္ပါတီျဖစ္တဲ့ ဒီမိုုကရက္ပါတီ ညီလာခံၾကီး တခဲနက္ က်င္းပပါဦးမယ္။ သမၼတေလာင္းအျဖစ္ ဟီလာရီကလင္တန္ကိုု တင္ေျမွာက္ၾကပါမယ္။ အဲသည္မွာလည္း ဘုုန္းေတာ္ဘြဲ႔ေတြ၊ ဖက္ပါတီကုုိ ျပန္လွန္တိုုက္ခိုုက္ စြတ္စြဲမႈေတြ လုုပ္ၾကဦးမွာ ျဖစ္တယ္လိုု႔ ဆိုုၾကပါတယ္။ ဒီမိုုကရက္ေတြကိုု ကန္႔ကြက္ဆႏၵျပမယ့္သူေတြကလည္း ျပင္ဆင္ေနၾကျပီ ျဖစ္ပါတယ္။ အေမရိကန္ႏိုုင္ငံေရးနဲ႔ ေရြးေကာက္ပြဲဆိုုတာက ၄ ႏွစ္တခါ က်င္းပတဲ့ ေပ်ာ္ခ်င္တိုုင္းေပ်ာ္၊ ဆဲခ်င္တိုုင္း ဆဲ၊ စိတ္မဆိုုးေၾကး၊ ေဗြမယူေၾကး၊ ရင္ဖြင့္စရာ အပမ္းေျဖစရာ သၾကၤန္ပြဲေတာ္တခုုလိုု သေဘာထားျပီး ပြဲၾကည့္ေနၾကတာကေတာ့ အေမရိကန္ျပည္သူေတြအပါအ၀င္ တကမာၻလုုံးကလူေတြ ျဖစ္ပါေတာ့တယ္။