လွေက်ာ္ေဇာ - ဝ ေတာင္တန္းက လြမ္းပန္းခ်ီ (၁)
(ျပည္တြင္းစစ္အတြင္းက မေမ့ႏုိင္တဲ့ ပုံရိပ္လႊာ)
(မိုးမခ) ဇူလိုင္ ၁၆၊ ၂၀၁၆
ေဒၚမာရြယ္(ရဲေဘာ္ေနာ္ဆိုင္းဇနီး-အေရွ႕ေျမာက္စစ္ေဒသ-အမ်ိဳးသမီးတပ္ခြဲ-တပ္ခြဲမႈး)အခုတေလာ ရခိုင္ေဒသတြင္းျပန္လည္ေပၚထြက္လာတဲ့ စစ္ပြဲမ်ားနဲ႔အတူ ကၽြဲကူးေရပါျပႆနာ ျဖစ္တဲ့ ေပၚတာျပႆနာ ... ဆိုတာလည္း ျပန္ၾကားလာရပါတယ္။ ဗမာစစ္တပ္ကေတာ့ ေပၚတာဆိုတဲ့စကား ၾကားလိုက္ရင္ကို ဆတ္ဆတ္ခါ နာသြားပံုရပါတယ္။ ျပည္သူေတြက ေပၚတာျပႆနာေၾကာင့္ သူတုိ႔ကုိ ကန္႔ကြက္ဆန္႔က်င္လာၾကလုိ႔ နာၾကတာပါ။
ေဒၚမာဂရက္(မ်က္မွန္နဲ႔)-အေရွ႕ေျမာက္စစ္ေဒသေဆး႐ံုဒုေဆး႐ံုအုပ္
ေပၚတာဆြဲတာနဲ႕အတူ ေပၚတာေတြကုိ သတ္ပစ္တာ၊ ႏွိပ္စက္တာ၊ ေပၚတာဆြဲတာ အမ်ဳိးသမီးေတြပါ ဆြဲၿပီး ဝို္င္းဝန္း မုဒိမ္းက်င့္တာ၊ ေပၚတာေတြကုိ ေရွ႕ဆုံးကထားၿပီး မုိင္းရွင္းကိရိယာလုိ အသုံးခ်ေနတာ၊ လူသားခံကတုတ္လုပ္ေနတာေတြေၾကာင့္ ဒီျပႆနာေတြ ဖုံးမႏုိင္ဖိမရျဖစ္ကာ ျပည္သူေတြ တဆင့္တုိး ကန္႔ကြက္မႈေတြ လုပ္လာလုိ႔သူတုိ႔ မခံမရပ္ႏုိင္ ျဖစ္ေနၾကတာပါ။
ကၽြန္မတို႔တေတြ တိုက္ေနတဲ့ စစ္ပြဲမ်ားမွာ လက္နက္ကိုင္ထားတဲ့ (ဘက္-၂-ဘက္က) စစ္သားေတြ ခ်ည္း တိုက္ေနတာ မဟုတ္ပါဘူး။ အဲဒီစစ္ပြဲမ်ားအတြင္းမွာ စစ္သားခ်ည္းပဲ ေသဆံုးေနရတာ ထိခိုက္ ဒဏ္ရာရေနတာ ဒုကၡိတျဖစ္ေနရတာလည္း မဟုတ္ပါဘူး။ (မယ္ေတာ္ေဆးခန္းမွာ မျပတ္ေရာက္ေနတဲ့ မိုင္းထိ ရြာသားမ်ားကိုၾကည့္ပါ။)
ျပည္တြင္းစစ္ႀကီး ရွိေနသေရြ႕ ေပၚတာျပႆနာ ရွိေနမွာပါ။
ဗမာျပည္အတြင္းက လက္နက္ကိုင္အဖြဲ႕အစည္း အမ်ိဳးမ်ိဳးအေၾကာင္း သုေတသနျပဳၿပီး စာအုပ္ေရးဖို႔ ႀကိဳးပမ္းေနတဲ့ ႏိုင္ငံျခား သတင္းေထာက္တဦးက ကၽြန္မကို… "မင္းတို႔တေတြ စစ္တိုက္ေနတုန္းကေရာ ေပၚတာဆြဲဖူးသလား" လို႔ ေမးဖူးပါတယ္။ ဒီ ေတာ့ ကၽြန္မက ဆတ္ခနဲျဖစ္သြားၿပီး ... "တို႔တိုက္ေနတာက ျပည္သူေတြအက်ိဳးအတြက္ တိုက္ေနတာ။ တို႔တပ္ကုိ ျပည္သူ႕တပ္မေတာ္ (People’s Army) လို႔ေတာင္ နံမည္ေပးထားတာ။ အစစအရာရာ ျပည္သူလူထုကို မွီခိုရတာ။ တို႔တပ္ေတြအတြက္ လက္နက္ ခဲယမ္းမီးေက်ာက္၊ ရိကၡာ ဘယ္သူ သယ္ပို႔ေပးမွာလဲ။ ဒဏ္ရာရတဲ့ တို႔ရဲေဘာ္ေတြကို ေနာက္တန္းျပန္ပို႔ဖုိ႔ ဘယ္သူက ထမ္းေပးမွာ လဲ။ တုိ႔အေျခခံေဒသအတြင္း တုိက္ပြဲစစ္မ်က္ႏွာ အနီးအနားရြာေတြက ျပည္သူေတြကိုပဲ ႏိုင္ငံေရးအရ လႈံ႕ေဆာ္ၿပီး သူတို႔ကိုပဲ တာဝန္ေပးရတာေပါ့။ သူတို႔မွမကူညီရင္ တို႔ဘယ္လိုလုပ္ စစ္တိုက္ႏိုင္မွာလဲ ..." လို႔ေျဖလိုက္ပါတယ္။
ဒါ့အျပင္ "တို႔က သူတို႔ကို လူသားခ်င္းစာနာတဲ့စိတ္နဲ႔ ေကာင္းေကာင္းမြန္မြန္ ဆက္ဆံပါတယ္…" လို႔ လည္း ထပ္ျဖည့္ ေျပာ လိုက္ပါတယ္။
ဒါ့ထက္ ပုိရွင္းေအာင္ ေျပာရင္ ေတာ္လွန္ေရးဘက္က စစ္တုိက္တယ္ဆုိတာ ရန္သူကုိ ခုခံတုိက္ခုိက္ဖုိ႔နဲ႔ မိမိေဒသ မိမိ ျပည္သူကုိ ကာကြယ္ဖုိ႔ ျပည္သူကုိ စည္း႐ံုးလွဳံ႕ေဆာ္ကာ ျပည္သူ႕စစ္ပြဲ ဆင္ႏႊဲေနျခင္း ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီစစ္ပြဲထဲမွာ ျပည္သူေတြရဲ႕ ပါဝင္ ထမ္းေဆာင္မႈဟာ လက္နက္အားကုိး ျပည္သူကုိ အႏုိင္က်င့္ေနတဲ့ အစုိးရစစ္တပ္ရဲ႕ ေပၚတာဆြဲမႈနဲ႔ အႏွစ္သာရအရ အကြာႀကီး ကြာျခားပါတယ္။ လက္ေတြ႕အရ ၾကည့္ရင္လည္း မိမိေဒသကုိ ရန္သူထုိးစစ္ဆင္လာတဲ့အခါမွာ ရန္သူ႕ထုိးစစ္ကုိ ခုခံတုံ႔ျပန္ဖုိ႔၊ မိမိ ေဒသ မိမိျပည္သူကုိ ကာကြယ္ဖုိ႔ ျပည္သူ႔စစ္မ်ားနဲ႔ ျပည္သူကုိ ႏုိင္ငံေရးအရ စည္း႐ံုးလွဳံ႕ေဆာ္တာေတြ ပညာေပးတာေတြ လုပ္ရ ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ လြတ္ေျမာက္ေဒသက ျပည္သူ႔စစ္မ်ားနဲ႔ ျပည္သူမ်ားဟာ မိမိတုိ႕ကုိယ္ကုိ ခုခံကာကြယ္ဖုိ႕ အသိစိတ္ဓာတ္မ်ား ႏုိးၾကားလာကာ ေတာ္လွန္ေရးစစ္ပြဲအတြင္း ကုိယ္တုိင္ ပါဝင္ထမ္းေဆာင္တာ၊ ကူညီေထာက္ပံ့မႈေတြလုပ္လာတာ ျဖစ္ပါတယ္။ အဲသလုိ ျပည္သူေတြကုိယ္တုိင္ရဲ႕ ပါဝင္ထမ္းေဆာင္မႈနဲ႔ ျပည္သူေတြရဲ႕ ကူညီေထာက္ပံ့မႈအေပၚ မွီခုိအားကုိးၿပီး တုိက္ရတာ ျဖစ္တဲ့ အတြက္ေၾကာင့္လည္း ျပည္သူ႔စစ္ပြဲလုိ႔ ေခၚဆုိတာ ျဖစ္ပါတယ္။ အေရွ႕ေျမာက္ေဒသမွာ အသိစိတ္ဓာတ္ျမင့္မားစြာ စစ္ေရးတာဝန္ ေတြ ေတာင္းဆုိရင္း ျပည္သူအတြက္ ဂုဏ္ေျပာင္စြာ အသက္စြန္႕သြားၾကတဲ့ ျပည္သူ႕စစ္ သူရဲေကာင္းေတြ ရွိသလုိ ျပည္သူ႕စစ္ပြဲရဲ႕ ေရွ႕တန္းမွာ တာဝန္ေတြ ထမ္းေဆာင္ဖုိ႔ တက္ၾကြစြာ ေတာငး္ဆုိၿပီး တာဝန္ထမ္းေဆာင္ခဲ့ၿပီး စံနမူနာ စုိက္ထူခဲ့ၾကတဲ့ အမ်ဳိးသမီး သမဂၢအဖြဲ႕ေတြ၊ ေက်းရြာအလုိက္ ျပည္သူေတြ ရွိခဲ့ပါတယ္။ ဒါသာမက ေရွ႕တန္းအထိ စြန္႔စြန္႔စားစား သြားေရာက္ကာ ေရွ႕တန္းမွာ စစ္တုိက္ေနတဲ့ ျပည္သူ႔တပ္မေတာ္မ်ားအတြက္ အသားဟင္းလ်ာ၊ ဟင္းသီးဟင္းရြက္ကအစ ပုိ႕ေဆာင္ေပးၾကတဲ့ ေရွ႕တန္းကူညီ ေရးအဖြဲ႕ေတြလည္း အၿမဲတမ္း ရွိခဲ့ၾကပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ႏႈိင္းယွဥ္မယ္ဆုိရင္ အစိုးရစစ္တပ္ရဲ႕ ေပၚတာဆြဲမႈနဲ႕ အႏွစ္သာရ မတူ ပါဘူး။
ဒါေပမဲ့ ဓမၼတာအတုိင္း ျပည္သူ႔စစ္ပြဲအတြင္း ျပည္သူေတြ ပါဝင္ၿပီး တာဝန္ထမ္းေဆာင္ရာမွာ ျပည္သူကုိ လႈံေဆာ္ စည္းရုံး ပညာေပးရာမွာ မလုံေလာက္တဲ့အခါမ်ားမွာေတာ့ ျပည္သူေတြ တာဝန္ ထမ္းေဆာင္တဲ့အခါမွာ အဆင္မေျပမႈေလးေတြနဲ႕ ႀကဳံတတ္ပါတယ္။ စစ္ပြဲရဲ႕ ျပင္းထန္မႈအလုိက္ လုပ္ငန္းအေရးႀကီးတဲ့အခါနဲ႕ ျပည္သူေတြအေပၚ စာနာမႈ မလုံေလာက္တဲ့ တပ္မွဴး တပ္သား တခ်ဳိ႕တေလနဲ႔ ေတြ႔ရတဲ့အခါ၊ ဒါမွမဟုတ္ လုပ္ငန္းစီမံမႈ ခၽြတ္ယြင္းတဲ့အခါမ်ားမွာေတာ့ ျပည္သူေတြနဲ႔ ျပည္သူ႔တပ္မေတာ္ အတူတကြ တာဝန္ထမ္းေဆာင္တဲ့အခါမွာ အဖုအထစ္ေလးေတြ၊ ျပႆနာေလးေတြ အနည္းအပါး ေပၚတတ္တာေတာ့ ရွိပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ ဒါမ်ဳိးေတြဟာ ျပည္သူေတြ ပါဝင္ဆင္ႏႊဲေနတဲ့ ျပည္သူ႕စစ္ပြဲအတြင္းမွာ ျပည္သူေတြနဲ႔ ျပည္သူ႔တပ္မေတာ္ၾကား အဓိကျပႆနာ ျဖစ္လာတဲ့အထိ ဘယ္တုန္းကမွ မေပၚခဲ့ဘူးပါဘူး။
ဒါေပမဲ့ အဲဒီလုိ ကိစၥေတြထဲကပဲ ကၽြန္မ စိတ္ထဲ အမွတ္ထင္ျဖစ္ေနတဲ့ ကိစၥတရပ္ေတာ့ ရွိခဲ့ပါတယ္။ ျပည္တြင္းစစ္ ရဲ႕ဒဏ္ကုိ တျပည္လုံးက ျပည္သူေတြ ပင္ပန္းႀကီးစြာ ခံစားေနရတာရဲ႕ ျပယုဂ္တခုလုိ႔ပဲ ဆုိရမွာပါ။
ဒီအေၾကာင္း ျပန္လည္ေဖာ္ျပဖုိ႕ ႀကဳိးစားရင္း စိတ္ထဲမွာေပၚလာေနတဲ့ လူတေယာက္ရဲ႕ပံုကို တိတ္တိတ္ႀကိတ္ၿပီး ေတာင္း ပန္ေနမိပါတယ္။
၁၉၈၀ခုႏွစ္ ဧၿပီလအတြင္း ဗမာျပည္ကြန္ျမဴနစ္ပါတီ-အေရွ႕ေျမာက္စစ္ေဒသက ဆင္ႏႊဲခဲ့တဲ့ ေကာင္းလင္းေကာင္း လန္းတိုက္ပြဲကာလက အျဖစ္အပ်က္တရပ္ပါ။ ကၽြန္မအတြက္ ဘယ္ေတာ့မွ မေမ့ႏိုင္ဘဲ အေၾကာင္းတိုက္ဆိုင္လာတိုင္း ျဖစ္ရပ္တစံု လံုး ျပန္ျပန္ ျမင္ေယာင္ေနမိတဲ့ အျဖစ္အပ်က္ပါ။ ၁၉၇၉ခုႏွစ္ေႏွာင္းပို္င္းမွွာ မဆလအစိုးရက ကၽြန္မတို႔ပါတီရွိရာအေျခခံေဒသမ်ားကို “မင္းရန္ေအာင္” ထိုးစစ္ဆင္လာပါတယ္။ " ႏွစ္သစ္ကူး ထမင္းစားပြဲကို ပန္ဆန္းမွာ က်င္းပမယ္" လို႔ ေၾကြးေၾကာ္လာခဲ့တာပါ။ ကၽြန္မတို႔က ေနရာအေတာ္မ်ားမ်ားကေန တန္ျပန္တိုက္ခိုက္ၿပီး ထိုးစစ္ကို ရပ္တန္႔ေစခဲ့ပါတယ္။ ထိုးစစ္ရဲ႕ ဘယ္ေတာင္ပံ - ညာေတာင္ပံ (ထင္းရွဴးေတာင္တိုက္ပြဲ- မန္ခါတိုက္ပြဲ- ၂ပြဲ) တို႔ကို ကၽြန္မတို႔ ျပည္သူ႕တပ္မေတာ္က ႐ုိက္ခ်ိဳးလိုက္ႏိုင္ေပမယ့္ စစ္ရင္အုပ္အျဖစ္ ပန္ဆန္း-ဗဟိုကို ဦးတည္ထိုးလာမယ့္ ထိုးစစ္ကို ခုခံဖို႔ ကၽြန္မတို႔တေတြ ျပင္ဆင္ရပါေတာ့တယ္။ ပန္ဆန္းကို ၿခိမ္းေျခာက္ေနတဲ့ ရန္သူ တပ္မ-၇၇-ကို ထိထိမိမိ ေခ်မႈန္းဖို႔နဲ႔ အလယ္ပိုင္းကိုဆင္းမယ့္ ပါတီဗဟိုဌာနခြဲရဲ႕ အလယ္ပိုင္းဗ်ဴ႐ုိ တပ္မ်ားအတြက္ လမ္းရွင္းေပးဖို႔အတြက္ပါ ရည္ရြယ္ၿပီး တိုက္ပြဲႀကီး တပြဲ တိုက္ရန္္ပါ။
အဲဒီကာလက- ဗဟိုရဲ႕ တာဝန္ေပးခ်က္အရ ကၽြန္မက ပန္ဆန္းအေရွ႕ေျမာက္စစ္ေဒသ ေဆး႐ံုအတြင္း “ဗဟိုေဆး ေက်ာင္း” ဖြင့္ထားပါတယ္။ ပါတီတြင္းေဒသအသီးသီး တပ္အသီးသီးက သင့္ေတာ္တဲ့သူမ်ားကိုေရာ ပါတီနဲ႔တပ္ေပါင္းစုဖြဲ႕ထားတဲ့ အဖြဲ႕အစည္းအသီးသီးကေရာ သင္တန္းသားမ်ားေရြးခ်ယ္ၿပီး ၂ႏွစ္ ေဆးသင္တန္းဖြင့္ၿပီးသင္ၾကားေနတာပါ။ ပါတီဟာ အဲသလိုေဆး သင္တန္းမ်ိဳးကို ေတာ္လွန္ေရးစခ်ိန္ကစလို႔ အဆက္မျပတ္ဖြင့္လွစ္ခဲ့တာပါ။ အေျခအေနေပးရင္ ေပးသလို ရက္တိုသင္တန္း ရက္ ရွည္သင္တန္း အဆင့္အမ်ိဳးမ်ိဳး (ေရွးဦးသူနာျပဳ-သူနာျပဳ-ဆရာ၀န္) သင္တန္းေတြ ဖြင့္ခဲ့ပါတယ္။ အဲဒီသင္တန္းေတြရဲ႕အဆက္ အျဖစ္ ဗဟိုေဆးေက်ာင္းကို ဖြင့္ခဲ့တာပါ။ ပထမပတ္ ေဆးေက်ာင္းကာလမွာ ဒီထိုးစစ္ႀကီးနဲ႔ တိုးေနတာပါ။ ေဆးေက်ာင္းမွာ သေဘာ တရားဘာသာရပ္ အေတာ္မ်ားမ်ားလည္း သင္ၾကားၿပီးၿပီျဖစ္လို႔ လက္ေတြ႕ဆင္းမယ့္ အခ်ိန္နဲ႔လည္း ကိုက္သြားၿပီး-- ေရွ႕တန္းေဆး အဖြဲ႕- လုပ္ငန္း ကို ကၽြန္မတို႔ေဆးေက်ာင္းကပဲ တာ၀န္ယူလိုက္ပါတယ္။
၁၉၇၉ ခုႏွစ္မကုန္မီ တိုက္ခဲ့ရတဲ့ မန္ခါတိုက္ပြဲတုန္းကလည္း ေရွ႕တန္းေဆးအဖြဲ႕နဲ႔အတူ ကၽြန္မလိုက္ဖူးပါတယ္။ အဲဒီ တုန္းက ကၽြန္မကေလ့လာသူအျဖစ္ လိုက္သြားတာျဖစ္ၿပီး အားလံုးကိုစစ္ေဒသေဆးရံုႀကီးက ဒုေဆးရံုအုပ္ ေဒၚမာဂရက္က ဦးစီးခဲ့ တာပါ။ ေဒၚမာဂရက္ဟာ ၁၉၅၀ ခုႏွစ္မ်ားက တ႐ုတ္ျပည္ေရာက္လာတဲ့ ရဲေဘာ္ေနာ္ဆိုင္းတပ္ကျဖစ္ၿပီး ေဒါက္တာဆီးဂေရစ္႔ ရဲ႕ တပည့္တဦးလည္း ျဖစ္ပါတယ္။ ကရင္အမ်ိဳးသမီး ေတာင္ေပၚသူႀကီးျဖစ္ပါတယ္။ နမ္းခမ္းေဆး႐ံုက ေဒါက္တာဆီးဂေရစ့္ရဲ႕ ေဆးသင္တန္းဆင္းသူ အေတာ္မ်ားမ်ားဟာ ကၽြန္မတို႔ပါတီ အေရွ႕ေျမာက္စစ္ေဒသ ဖြင့္စကတည္းက အေျခခံေဒသ တည္ေဆာက္ ေရးလုပ္ငန္းေတြမွာ အထူးသျဖင့္ ေဆးလုပ္ငန္းေတြမွာ အလြန္အဓိကက်တဲ့ အခန္းက႑မ်ားက ပါ၀င္ခဲ့ပါတယ္။ ယခုအခါ အေတာ္ မ်ားမ်ား (အမ်ားစုႀကီး) ကြယ္လြန္ ကုန္ပါၿပီ။
ကၽြန္မက ေရွ႕တန္းေဆးအဖြဲ႕လုပ္ငန္း အေတြ႕အႀကံဳေတြကို ေဒၚမာဂရက္ဆီက သင္ယူေလ့လာရပါတယ္။ သူက ကၽြန္မ တို႔ တပ္ထဲမွာလည္း နံမည္ႀကီးေလ။ ၁၉၇၅ ခုႏွစ္ ပါတီတပ္မ်ား လာ႐ႈိးဆင္းစဥ္က မိုင္းထိထားတဲ့ ရဲေဘာ္တေယာက္ကို ရြာထဲက သစ္ျဖတ္တဲ့လႊ ဌားၿပီး ေျခေထာက္ျဖတ္ေပးၿပီး အသက္ကယ္ဖူးပါတယ္။ သူ႕မွာ တျခားပံုျပင္ေတြလည္း ရွိပါေသးတယ္။
ဥပမာ- သူ႔ကို ဗမာျပည္ရဲ႕ ေလြ႕ဖုန္း--လို႔ ေခၚတဲ့ ကိစၥမ်ိဳးေပါ့။ (မွတ္ခ်က္--တ႐ုတ္ျပည္ယဥ္ေက်းမႈ ေတာ္လွန္ေရးအတြင္းက တ႐ုတ္တပ္ထဲမွာ ရဲေဘာ္ေလ႔ြဖုန္းလို႔ေခၚတဲ့ ရဲေဘာ္တေယာက္ ေပၚခဲ့ဖူးပါတယ္။ ၁၉၆ဝ ခုႏွစ္မ်ားကေပါ့။ သူက ဘယ္သူ႕ကိုမဆို အလြန္ ကူညီ သူပါ။ အသက္ငယ္ငယ္မွာပဲ ဓာတ္တိုင္ပိၿပီး ကြယ္လြန္သြားခဲ့ပါတယ္။ ဥကၠ႒ေမာ္က တပါတီလံုးကို "ရဲေဘာ္ေလြ႕ဖုန္းကို ေလ့ လာၾက" ဆိုတဲ့စာလံုးႀကီးပိုစတာေရးၿပီး လံႈ႕ေဆာ္ ခံရဖူးတဲ့ စံျပ ရဲေဘာ္တေယာက္ပါ။)
ေဒၚမာဂရက္ရဲ႕ေျပာျပခ်က္မ်ားအရ ေရွ႕တန္းမွာ ဒဏ္ရာရတဲ့ ရဲေဘာ္အမ်ားစုဟာ လက္နက္ႀကီးမ်ားေၾကာင့္ (အေျမာက္ ဆန္-ဗံုးဆန္) ျဖစ္ၿပီး အဓိက အဂၤါႀကီးမ်ား(ေခါင္း၊ ရင္ေခါင္း) မထိရင္ အသက္ေသဆံုးမႈႏွႈန္းကို နည္းေအာင္လုပ္ႏိုင္ေၾကာင္း၊ ကိုယ္ ခႏၶာက ဆံုး႐ႈံးသြားတဲ့အရည္ (ေသြး-ေခၽြး) မ်ားကို အခ်ိန္မီ ျပန္ျဖည့္ႏိုင္ၿပီး အနာေယာင္ယမ္း ကူးစက္မႈကို ထိန္းႏိုင္ရင္ နာလန္ထႏွႈန္း အလြန္ေကာင္းေၾကာင္း သိရပါတယ္။ ျဖစ္ႏိုင္ပါတယ္။ ရဲေဘာ္အမ်ားစုဟာ အသက္အရြယ္အရ ငယ္ရြယ္ႏုနယ္ၾကၿပီး အေျခခံ က်န္း မာေရးအရလည္း ေကာင္းၾကတာေၾကာင့္ ဒဏ္ရာရၿပီး ယာယီျပႆနာေတြ (ေသြးထြက္လြန္လို႔- ေသြးဖိအားက်တာ၊ အနာရင္း တာ) ကို လက္ဦးမႈရွိရွိ ေျဖရွင္းႏိုင္ရင္ အသက္ဆံုးရံႈးမႈကို အမ်ားႀကီး ေလွ်ာ့ခ်ႏိုင္ပါတယ္။ အဲဒီ ကၽြန္မတုိ႔ရဲ႕ လူမ်ိဳးစုရဲေဘာ္ေလး ေတြမွာ ေနာက္အားသာခ်က္တခု ရွိပါေသးတယ္။ သူတို႔ အေနနဲ႔ ပဋိဇီ၀ေဆးမ်ား မသံုးဖူးၾကလို႔ ေဆးသိပ္တိုးပါတယ္။ ကုသရတာ အားတက္စရာႀကီးပါ။ အနာက်က္တာ သိပ္ျမန္ပါတယ္။
ဒါကိုအေျခခံၿပီး ကၽြန္မက ေရွ႕တန္းေဆးအဖြဲ႕ကို ၂ သုတ္ခြဲလိုက္ပါတယ္။ တသုတ္ကို ေရွ႕တန္းနဲ႔ အနီးဆံုးေနရာမွာ စခန္းေထာက္ဖြင့္ဖို႔ လႊတ္လိုက္ပါတယ္။ ေနာက္တသုတ္ကိုေတာ့- ကၽြန္မနဲ႔အတူ ထားၿပီး နားမြန္းဆိုတဲ့ ရွမ္းရြာေလးနားက ၀ါး႐ံု ေတာႀကီးထဲမွာ ေရွ႕တန္းေဆး႐ံုအျဖစ္ ဖြင့္ထားလိုက္ပါတယ္။
ကၽြန္မတို႔တပ္ေတြထဲမွာ တပ္ရင္းအလိုက္ ေရွးဦးသူနာျပဳမ်ား ရွိပါတယ္။ သူတို႔တာ၀န္က ဒဏ္ရာရသူမ်ားကို စစ္ေျမျပင္ အထိ တက္ေကာက္ၿပီး ေရွးဦးသူနာျပဳနည္းမ်ားအရ ေသြးတိတ္ေအာင္ ပတ္တီးစည္းတာ၊ ေသြးတိတ္ေဆးထိုးေပးတာ၊ ေမးခိုင္ကာ ကြယ္ေဆးထိုးတာ စတာေတြ လုပ္ေပးရပါတယ္။ ၿပီးေတာ့ တိုက္ပြဲခြင္ထဲက လူနာကို ထမ္းထုတ္လာရၿပီး ကၽြန္မတို႔ရဲ႕ ေရွ႕တန္း ေဆးအဖြဲ႕ကို အပ္ရပါတယ္။ တိုက္ပြဲခြင္ထဲကေန ေရွ႕တန္းေဆး႐ံုအထိ ေတာက္ေလွ်ာက္ သယ္ရတာပါ။ အဲဒီလမ္းမွာ က်ဆံုး တတ္တာ မ်ားပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ကၽြန္မက တိုက္ပြဲခြင္နဲ႔ ေရွ႕တန္းေဆး႐ံုအၾကားမွာ စခန္းေထာက္ ဖြင့္လိုက္တာပါ။ ဒဏ္ရာရ လူနာေတြကို ႀကိဳဖို႔ ေရွ႕တန္းလႊတ္လိုက္တဲ့ ေဆးေက်ာင္းသားေတြကို ေဆးဝါးအျပည့္အစံုနဲ႔ သင္တန္း ေသေသခ်ာခ်ာေပးၿပီးမွ လႊတ္ထားတာပါ။ (ေျပာလို႔သာ ေျပာရတယ္။ သင္တန္းသားအမ်ားစုဟာ ေရွ႕တန္းအေတြ႕အႀကံဳ ကၽြန္မထက္ ရင့္ပါတယ္။ အေျခခံသေဘာတရားေလး ျဖည့္ေပးရတာ၊ လုပ္ငန္းတာဝန္ေတြ စနစ္တက် ခြဲေ၀ေပးလိုက္ရတာ၊ လိုအပ္တဲ့ပစၥည္းေတြ ရေအာင္ ရွာေဖြေပးရတာ စတာေတြ ျပည့္စံုေအာင္ လုပ္ေပးရတာေလာက္ပါပဲ။)
ဒါေၾကာင့္ သူတို႕က သူတို႔ဆီေရာက္လာတဲ့ လူနာေတြကို သူတို႔ဆီမွာ တေထာက္နားခိုင္းၿပီး ဒဏ္ရာေတြကုိ ျပန္စစ္ ေဆးတာ ေသြးဖိအားက်ေနသူမ်ား (ေသြးထြက္လြန္လို႔) ကို ေသြးရည္ၾကည္မ်ား သြင္းေပးထား ပင္နင္စလင္တည့္မတည့္ စစ္ေဆးၿပီး တည့္ရင္ တခါတည္း ထိုးေပးလိုက္တာ ေနာက္တန္းကို ေသြးဖိအားၿငိမ္မွ ျပန္ပို႔တာ၊ ျပင္းထန္တဲ့လူနာမ်ားကိုလည္း (ေဆးမျပတ္ သြင္းဖို႔အတြက္) လမ္းတေလွ်ာက္ လိုက္ပါေစာင့္ေရွာက္ဖို႔ သူနာျပဳထည့္ေပးတာစတဲ့ အဆင့္ဆင့္နည္းေတြကိုသံုးၿပီး ကုသကယ္ တင္ၾကတဲ့အတြက္ ကၽြန္မတို႔ ေရွ႕တန္းေဆး႐ံုေလးဆီကို အသက္ရွင္လ်က္ ေရာက္လာတဲ့ လူနာမ်ားအားလံုးကို ကယ္တင္ႏိုင္ခဲ့ ပါတယ္။ ကၽြန္မတို႔လက္ထဲမွာ ေသြးထြက္လြန္ၿပီး ေရွာ့ခ္ရလို႔ျဖစ္ျဖစ္ - ကူးစက္မႈျပင္းထန္ၿပီး ေသြးအဆိပ္တက္လို႕ျဖစ္ျဖစ္ က်ဆံုးရတာ မရွိခဲ့ပါဘူး။ စစ္ေျမျပင္မွာနဲ႔ စစ္ပြဲခြင္ထဲက သယ္ထုတ္လာတဲ့ အခါမ်ားမွာသာ က်ဆံုးတာေတြရွိခဲ့တာပါ။
ဒီေနရာမွာ ကၽြန္မႀကံဳလို႔ ကိစၥတခုေျပာခ်င္လာပါတယ္။ မဆလေခတ္၊ န၀တေခတ္၊ နအဖေခတ္၊ ေခတ္အဆက္ဆက္က ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီးမ်ား အၿငိမ္းစားယူၿပီးေနာက္ေရးသားၾကတဲ့ စာအုပ္မ်ားမွာပဲျဖစ္ျဖစ္ သတင္းစာမ်ားမွာပါတဲ့ တိုက္ပြဲအေၾကာင္း ေဆာင္း ပါးမ်ားမွာပဲျဖစ္ျဖစ္ ပါတတ္တဲ့အေၾကာင္းအရာတခုကေတာ့ "တိုက္ပြဲေတြျဖစ္ပြားၿပီးရင္ ဗကပ အေလာင္း ရာေက်ာ္ က်န္ခဲ့တယ္" ဆိုတာပါပဲ။
ဒီဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီးမ်ား ေအာက္ေျခနဲ႔ အေတာ္ကင္းကြာပံုရပါတယ္။ ေအာက္ေျခက တင္ေပးသမွ်ကို ယံုလို႔ပဲလား သူတို႔ရဲ႕ စိတ္ဓာတ္စစ္ဆင္ေရးဆိုင္ရာ ၀ါဒျဖန္႔ခ်က္ကိုပဲ ယံုခ်င္ေယာင္ေဆာင္ရလို႔ပဲလား-တခုခုေတာ့ တခုခုပါပဲ။ ကၽြန္မ အေရွ႕ေျမာက္ ေဒသမွာ ရွိစဥ္ (၁၉၇၈-၁၉၈၉) တိုက္ပြဲႀကီးဟူသမွ် ကၽြန္မေရွ႕တန္းေဆးအဖြဲ႕၀င္အျဖစ္ ပါ၀င္ဖူးခဲ့တာခ်ည္းပါပဲ။ ဒဏ္ရာ(အႀကီး-အေသး) ရာေက်ာ္တာသာ ရွိဖူးပါတယ္။ က်ဆံုးသူ (၅၀) ေက်ာ္ေတာင္ မရွိဘူးပါဖူး။ (အဲဒီ ေကာင္းလင္း- ေကာင္းလန္းတိုက္ပြဲမွာ က်ဆံုးသူ (၃၀) ေက်ာ္ပဲ ရွိခဲ့ပါတယ္။)
အလ်ဥ္းသင့္လုိ႔ ေျပာျပခ်င္တာက ကၽြန္မတုိ႔ေတာ္လွန္ေရးတုိက္ပြဲေတြဟာ ေျပာက္က်ားစစ္ကုိသာ အဓိကထားတုိက္ ေနရတဲ့ ေတာ္လွန္ေရးစစ္အဆင့္သာ ရွိပါေသးတယ္။ ေနရာယူခံစစ္ေတြ၊ လႈပ္ရွားစစ္တုိက္ပြဲႀကီးေတြ တုိက္ၿပီး အာဏာသိမ္းေရး အဆင့္မဟုတ္ေသးပါဘူး။ ေျပာက္က်ားစစ္ အဓိကထား တုိက္ေနတာမို႔ ေနရာတခုအတြက္ အသက္ေပါင္းမ်ားစြာ စေတး တုိက္ေန တာမ်ိဳးလည္း မဟုတ္ပါဘူး။ ဒါေၾကာင့္ ဘယ္လုိမွ အေလာင္းရာခ်ီက်န္မယ့္တုိက္ပြဲေတြ မဟုတ္ဘူးဆိုတာေတာ့ ဗုိလ္ခ်ဳပ္ႀကီး မ်ားလည္း သိႏိုင္လိမ့္မယ္ထင္ပါတယ္။
ကၽြန္မတို႔မွာ တိုက္ပြဲတပြဲၿပီးတိုင္း နိဂံုးခ်ဳပ္အစည္းအေ၀းမ်ား ရွိပါတယ္။ တိုက္ပြဲတြင္းပါ၀င္တဲ့ တပ္ဖြဲ႕အားလံုးက မိမိတို႔ အဖြဲ႕ရဲ႕ နိဂံုးခ်ဳပ္အစီရင္ခံစာ တင္ၾကရပါတယ္။ ဗဟိုစစ္ေကာ္မရွင္က ေခါင္းေဆာင္မ်ား တက္ေရာက္နားေထာင္ၾကပါတယ္။ အဲဒီ အစည္းအေဝးေတြမွာ ကိန္းဂဏန္းေတြကို စစ္ေဆးတာ (ဥပမာ- ကၽြန္မတို႔ တင္တဲ့ စာရင္းနဲ႔ တပ္ရင္းအသီးသီးကတင္တဲ့ (က်ဆံုး- ဒဏ္ရာရ) စာရင္း ကိုက္ညီျခင္းရွိမရွိ စတာမ်ိဳး)- တိုက္ပြဲတြင္း ပါဝင္ခဲ့တဲ့ တပ္ဖြဲ႕အသီးသီးအၾကား ရွိခဲ့တဲ့အဆင္မေခ်ာမႈမ်ား-(ဥပမာ- ေထာက္ပ့ံေရးဌာနက ကၽြန္မတို႔ ေဆးအဖြဲ႕လိုအပ္တဲ့ ေဆး၀ါးပစၥည္းမ်ား အလံုအေလာက္ အခ်ိန္မီထုတ္မေပးမႈ-) ကိုေျဖရွင္းေပးတာ ေနာင္တိုက္ပြဲမ်ားအတြက္ သင္ခန္းစာ ထုတ္ယူတာ--ေတြလုပ္ပါတယ္။ ၿပီးမွ တိုက္ပြဲနိဂံုးခ်ဳပ္ အစီရင္ခံစာကို အျပည့္အစံုေရးၿပီး ဗဟို ကို တင္ရတာပါ။ ကၽြန္မမွာအစီရင္ခံစာ မိတၱဴေတြ (ေရွ႕တန္းေဆးအဖြဲ႕ဆိုင္ရာေတြေရာ - ေဆးသင္တန္းဆိုင္ရာေတြေရာ) အျပည့္အစံု ရွိပါတယ္။ ၁၉၈၉ခုႏွစ္ ဧၿပီလ(၁၆) ရက္ေန ႔ည လူမ်ိဴးစုခြဲထြက္တပ္မ်ား ဗဟိုသိမ္းဖုိ႔ ဆင္းလာၿပီ ဆိုတဲ့သတင္းေၾကာင့္ အေရးႀကီး စာရြက္စာတမ္းမ်ား အားလံုး စုပံုမီးရိႈ႕ရာမွာ ပါသြားကုန္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ကိန္းဂဏန္း အတိအက် မေျပာႏိုင္ေတာ့ဘဲ ေယဘုယ် ေခါင္းထဲေပၚတာေလာက္သာ ေျပာရတာပါ။ အဲဒီအေလာင္းရာေက်ာ္က်န္ခဲ့တယ္-ဆိုတာ မျဖစ္ႏိုင္တဲ့ ေနာက္တေၾကာင္းရွိပါေသး တယ္။
ကၽြန္မတို႔တပ္က ေအာက္ေျခရဲေဘာ္အမ်ားစု (အားလံုးေလာက္နီးနီး)ဟာ အဲဒီေဒသက လူမ်ိဳးစုေလးေတြပါ။ သူတို႔မွာ ငယ္စဥ္ကတည္းက စြဲလမ္းေနတဲ့ အယူဓေလ့ေတြ ရွိပါတယ္။ ပါတီက တခ်ိဳ႕ကို ပညာေပးၿပီး ေဖ်ာက္ဖ်က္ေပးႏိုင္ေပမယ့္ တခ်ိဳ႕ က်န္ေကာင္းက်န္ရာေတြလည္း ရွိပါတယ္။ ဥပမာ- တိုက္ပြဲတြင္း က်က်န္ခဲ့တဲ့ ကိုယ့္ရဲေဘာ္ေတြကို (ဘယ္အေျခအေနမဆို) ဘယ္ ေတာ့မွ ပစ္မထားခဲ့တာ-မ်ိဳးေပါ့။ သူတို႔ငယ္စဥ္က လူမ်ိဳးစုအုပ္စုခ်င္း တိုက္ပြဲမ်ားမွာ အႏိုင္ရတဲ့သူမ်ားက တိုက္ပြဲမွာ ရရွိတဲ့ (႐ႈံး သြားတဲ့ဲ့အဖြဲ႕ရဲ႕) အေလာင္းေတြရဲ႕ ေခါင္းေတြကို ျဖတ္ၿပီး သူတို႔ရြာေတြမွာ ယဇ္တင္ၿပီး ရြာေစာင့္လုပ္ခိုင္းတာေတြ လုပ္ပါတယ္။ (ကၽြန္မတို႔အယူဆိုရင္ေတာ့ မကၽြတ္မလြတ္ျဖစ္သြားတဲ့ သေဘာေပါ့။) ဒါေၾကာင့္ သူတို႔ဓေလ့က ကိုယ့္အုပ္စုရဲ႕ အေလာင္းကို ဘယ္ ေတာ့မွ ပစ္မထားခဲ့ဘူး။ တခ်ိဳ႕ဆို ကိုယ့္အသက္နဲ႕ရင္းၿပီးေတာင္ အေလာင္းကို တက္ဆြဲတာပါ။ တကိုယ္လံုး မသယ္ႏိုင္ရင္ ေခါင္း ျဖတ္သယ္ပါတယ္။ ရန္သူလက္ထဲ ေခါင္းအပါမခံႏိုင္တဲ့ သေဘာပါ။ ဒါေၾကာင့္ ကၽြန္မတို႔တပ္က က်ဆံုးတဲ့ ရဲေဘာ္မ်ား အေလာင္း က်န္ခဲ့တာ တခါမွ မရွိပါဘူး။
တိုက္ပြဲေတြအၿပီး တပ္ရင္းအလိုက္ ေပ်ာက္ဆံုးသူမ်ားစာရင္းလည္း ရွိေတာ့ရွိပါတယ္။ ဒါကလည္း တခါမွ ဆယ္ဂဏန္း မေရာက္ပါဘူး။ ကၽြန္မ ေရွ႕တန္းေဆးအဖြဲ႕အျဖစ္ အႀကိမ္ႀကိမ္ထြက္ရာမွာ စာရင္းအရ ကၽြန္မတို႔ျပန္မရတဲ့ အေလာင္း (၆) ေလာင္းပဲ ရွိဖူးပါတယ္။
၁၉၈၈ ခုႏွစ္- မိုင္းယန္းတိုက္ပြဲတြင္း ကပါ။ တပ္မေတာ္ ေလတပ္က ဗံုးလာႀကဲရာမွာ ကတုတ္က်င္း ေပၚတည့္တည့္ က်ၿပီး အဲဒီကတုတ္က်င္းထဲက ရဲေဘာ္(၆)ေယာက္စလံုး အရွင္လတ္လတ္ ေျမျမွဳပ္ခံလိုက္ရပါတယ္။ က်န္ရဲေဘာ္မ်ားက အတင္းတက္ ဆြဲပါတယ္။ (၂)ေယာက္ထပ္က်ပါတယ္။ အဲေတာ့မွ တပ္ကျပန္ဆုတ္ခိုင္းလို႔ ရပါတယ္။ တက္ဆြဲလို႔ က်သြားတဲ့ ရဲေဘာ္(၂)ေယာက္ အေလာင္းကို ေနာက္တန္းထိ ျပန္သယ္လာႏိုင္ၾကလို႔ အဲဒီတုန္းက ကၽြန္မတို႔ ေရွ႕တန္းေဆး႐ံု ဖြင့္ထားရာ (အခု ရွမ္းျပည္ အထူး ေဒသ-၄) စလဲ့ၿမိဳ႕အနီးက မန္၀ိုင္းဆိုတဲ့ ပေလာင္ရြာေလးေဘးမွာ ေျမျမႇဳပ္ သၿဂၤဳိဟ္ေပးခဲ့ရပါတယ္။ အဲဒီ (၆) ေလာင္းပဲ ကၽြန္မတို႔ ျပန္မရဘူးတာပါ။ ကၽြန္မတို႔ဗကပမ်ား ဘယ္တုန္းကမွ ရာနဲ႔ခ်ီၿပီးေတာ့လည္း မက်ဆံုးဖူးဘူး။ က်ဆံုးတဲ့ ရဲေဘာ္မ်ားကိုလည္း ဘယ္ တုန္းကမွ ပစ္မထားခဲ့ဖူးပါဘူး။
ေကာင္းလင္း-ေကာင္းလန္းတိုက္ပြဲ ျပန္ဆက္ရရင္ေတာ့-တိုက္ပြဲျပင္ဆင္ကတည္းက ဗဟိုက- လူထုလုပ္ငန္းမ်ား လုပ္ဖုိ႔ အလုပ္အဖြဲ႔မ်ားကို ရြာေတြ-ဒိုင္နယ္ေတြဆီ လႊတ္ၿပီး ျပည္သူ႔စစ္မ်ားနဲ႔ စုစည္းျပင္ဆင္မႈေတြ-လံႈ႕ေဆာ္မႈေတြ လုပ္ရပါတယ္။ ျပည္သူ႕ စစ္မ်ားကရြာေတြရွိ အမ်ိဳးသမီးမ်ားပါအပါ --ေရွ႕တန္းကူညီေရးအဖြဲ႕မ်ားဖြဲ႕ၿပီး ေရွ႕တန္းတပ္ဖြဲ႕မ်ားက လိုအပ္တာမ်ားကို စီစဥ္ေပးရ ပါတယ္။ တိုက္ပြဲျပင္ဆင္ကတည္းက-ေရွ႕တန္းတပ္မ်ားအတြက္ ကတုတ္ေတြ ေဆာက္ေပးရတာ လမ္းေတြျပင္ေပးရတာ ေနရာထိုင္ ခင္းေတြ(ဥပမာ- ကၽြန္မတို႔ေဆး႐ံုအတြက္ တဲေတြေဆာက္ေပးရတာ) ျပင္ဆင္ေပးရတာ၊ စတာေတြအျပင္္ ေနာက္တန္းဌာနအသီး သီးက ေရွ႕တန္းအတြက္ပို႔ဖို႔ လိုအပ္တဲ့ပစၥည္းမ်ား (လက္နက္- ခဲယမ္းမီးေက်ာက္- ရိကၡာ-ေဆး၀ါး စသည္ျဖင့္ကုိ ပါတီေထာက္ပံ့ေရး ဌာနမွ ကားမ်ားနဲ႔ ပုိ႔လုိ႔ရတဲ့ ေနရာအထိ ေရွ႕တန္းစခန္းကုိ ပုိ႔ၿပီးစုပံုထားကာ အဲဒီကေန ျမင္း-လားတပ္၊ ႏြား၀န္တင္တပ္တုိ႔နဲ႔ ဆက္ သယ္ကာ၊ ေနာက္ဆံုးအဆင့္မ်ားမွာ အထက္မွာ ေျပာခဲ့သလုိ ျပည္သူ႔စစ္မ်ား၊ အရပ္သားမ်ားကုိ ဆင့္ေခၚ သယ္ယူပုိ႔ေဆာင္ခုိင္း ပါတယ္။) ကို သူတို႔ကပဲ ထမ္းပိုး ပို႔ရပါတယ္။ တုိက္ပြဲ ျပင္ဆင္ေရးကာလ မဟုတ္ေတာ့ဘဲ တုိက္ပြဲျပင္းထန္ေနတဲ့ အခ်ိန္ဆုိရင္ ေရွ႕ တန္းက အျပန္မွာေတာ့ ဒဏ္ရာရ လူနာေတြကုိ ထမ္းရျပန္ပါတယ္။ ေထာက္ပံ့ေရးလမ္းေၾကာင္း ရွည္ရင္ရွည္သေလာက္ ေဒသခံ ျပည္သူလူထု ဒုကၡႀကီးပါတယ္။
တခါတရံ လယ္ယာလုပ္ငန္းမ်ား မလုပ္မျဖစ္ေပၚေပါက္လာရင္ ေန႔ခင္းပိုင္းအိမ္ကိစၥ လယ္ကိစၥမ်ားလုပ္ၾကရၿပီး ညပိုင္း က်မွ ေရွ႕တန္းကူညီေရး လုပ္ငန္းေတြ လုပ္ရရွာပါတယ္။
တိုက္ပြဲစဥ္က ၁၉၈၀ ခုႏွစ္ဧၿပီလ(၁၀)ရက္မွာ စပါတယ္။ (၃၀)ရက္ေန႔မွာ ၿပီးဆံုးပါတယ္။ ေတာက္ေလွ်ာက္ တိုက္ေန တာေတာ့ မဟုတ္ပါဘူး။ တိုက္လိုက္ နားလိုက္ပါ။ ကၽြန္မတို႔ ေရွ႕တန္းေဆး႐ံုကေတာ့ မနက္အေစာ အေျမာက္သံစၾကားတာနဲ႔ ေရေႏြးအိုးစတည္သူတည္-ထမင္းဟင္း စခ်က္သူခ်က္နဲ႔ ေနာက္-၁-နာရီ-၂-နာရီအတြင္း ေရာက္လာေတာ့မယ့္ လူနာမ်ားနဲ႔ အထမ္း သမားမ်ားအတြက္ ေဆးကုသေရး -ေကၽြးေမြးေရးစတာေတြ အတြက္ ျပင္ဆင္ရပါေတာ့တယ္။ ၿပီးေနာက္ လမ္းေလွ်ာက္ၿပီး ေရာက္ လာတဲ့လူနာမ်ား (ဒဏ္ရာအေပါ့စားမ်ား-ေျခေထာက္မထိသူမ်ား) ကိုေရာ- အထမ္းနဲ႔ ေရာက္လာ သူမ်ားကိုေရာ ဒဏ္ရာျပင္းမျပင္း အရင္စစ္ေဆး ျပင္းရင္ခ်က္ခ်င္းေျဖရွင္း- ၿပီး-မွတ္ပံုတင္။ အေပ်ာ့စားမ်ားကိုေတာ့ ေအးေအးေဆးေဆး အနားေပး-ထမင္းေကၽြး လုပ္ရပါတယ္။ ကၽြန္မတို႔စခန္းေရာက္လာတဲ့ ဒဏ္ရာသမားမ်ားကို ဘယ္ေလာက္ျပင္းျပင္း ခ်က္ခ်င္းေနာက္တန္း(စစ္ေဒသေဆးရံု) ကို မပို႔ပါဘူး။ အေတာ္တည္ၿငိမ္စိတ္ခ်ရမွ ေဆးသြင္းရက္ (ေဆးပုလင္းတန္းလန္းနဲ႔) သူနာျပဳတဦးနဲ႔အတူ လႊတ္ပါတယ္။ ကၽြန္မ တို႔က မိုးလင္းတာနဲ႔ ဒီေန႔ဘယ္သူေတြကို စစ္ေဒသေဆး႐ံုကို လႊဲေပးမယ္-ဆိုတာကို ေရြးခ်ယ္ထားၿပီး အထမ္းသမားေတြရွိတာနဲ႔ ပို႔လႊတ္ရပါတယ္။
တိုက္ပြဲစခါစကေတာ့ ႏိုင္ငံေရးလုပ္ငန္းေတြကလည္း တရြာ၀င္တရြာထြက္ လုပ္ထားတာေၾကာင့္ေဒသခံလူထုရဲ႕ တက္ တက္ၾကြၾကြ ကူညီအားေပးမႈကို ခံရပါတယ္။ ေရွ႕တန္းပစၥည္းေတြထမ္းပိုး ပို႔ၿပီး ျပန္လာသူမ်ားဟာ ကၽြန္မတို႔ေရွ႕တန္းေဆး႐ံုေလး ထဲ(တခုတ္တရ)၀င္လာၾကၿပီး ေနာက္တန္းျပန္ထမ္းပို႔ဖုိ႔ လူနာရွိမရွိ ေမးျမန္းတတ္ၾကပါတယ္။ မရွိဘူးဆိုမွ သူတို႔ရြာ သူတို႔ ျပန္ၾက ပါတယ္။ ကၽြန္မတို႔ ေနရာေလးကလည္း စစ္ေၾကာင္းလမ္းမႀကီးကေန အတြင္းဘက္(ဝါး႐ံုေတာထဲ) ကိုက္(၂၀၀) ေလာက္ ဆင္းဝင္ လာရတာပါ။ ေရွ႕တန္းေဆး႐ံုေတြကို ေလယာဥ္ကြယ္ေနရာေတြကို ေရြးရပါတယ္။ ေလယာဥ္ေတြက လူနာသယ္တဲ့ေနရာေတြကို ေကာင္းကင္က ေထာက္လွမ္းလိုက္လာၿပီး ဗံုးႀကဲတတ္ပါတယ္။
တိုက္ပြဲက ၁ ပတ္က ၂ ပတ္-၃ပတ္္ျဖစ္လာေတာ့ လူထုက ပန္းလာပါတယ္။ အစပုိင္း တက္တက္ၾကြၾကြနဲ႕ လူနာပုိ႕ စရာရွိ-မရွိ ဝင္ေမးတာအထိ လုပ္ၾကေပမယ့္ ေရရွည္ပင္ပန္းလာတဲ့အခါက်ေတာ့ ေရွ႕တန္းပို႔ စရာပို႔ၿပီးရင္ ကၽြန္မတို႔စခန္းကို ေရွာင္ လာပါတယ္။ သူတို႔က ေတာလည္းကၽြမ္းေတာ့ ေတာလမ္းမ်ားကေန ေရွာင္ၾကပါေတာ့တယ္။ ဒီေတာ့ ကၽြန္မတို႔ကလည္း လူနာပုိ႕ဖုိ႕ အေရးတႀကီးလုိေနေတာ့ မတတ္သာဘဲ သူတုိ႕ျပန္တဲ့ ေတာလမ္းဘက္ကုိ သြားၿပီး သူတုိ႕ကုိ လုိက္လံရွာေဖြၿပီး လူနာထမ္းဖုိ႕ အတင္းေခၚၾကရေတာ့တာေပါ့။ ဒီေတာ့ သင္တန္းသားမ်ားက သူတုိ႕အျပန္လမ္းေတြကေန ေစာင့္ဖမ္းသလုိ အေျခအေနမ်ဳိး ျဖစ္ သြားပါတယ္။ ငိုအားထက္ရယ္ အားသန္ရတဲ့ အျဖစ္အပ်က္ေတြလည္းရွိခဲ့ပါတယ္။
တခါေတာ့ အဲသလိုေတာထဲ သြားဖမ္းတဲံ့အဖြဲ႕က လူတအုပ္ဖမ္းလာပါတယ္။ အဲဒီအထဲ-သကၤန္းနဲ႔ ကိုရင္တပါး ပါလာပါ တယ္။ ကၽြန္မက အထိတ္တလန္႔ျဖစ္ၿပီး ဦးစီးၿပီးဖမ္းေခၚလာတဲ့- ဘရန္ဒီး(ေက-အိုင္-ေအမွွ လာတဲ့ ေဆးသင္တန္းသား) ကို ... "အမယ္ ေလး-ဘရန္ဒီးရယ္၊ ဘယ္လို လုပ္လာတာတုန္း။ ဗကပကို ဓမၼ ႏၱရာယ္ ... ဘုရားမရွိ-တရားမရွိလို႔ အေျပာခံေနရတဲ့အထဲ။ လႊတ္လိုက္-လႊတ္လိုက္" လို႔ေျပာေတာ့-ဘရန္ဒီးက- "သူက ငါးဖမ္းေနတာေလ" လို႔ဆင္ေျခတက္လာပါေသးတယ္။ ကၽြန္မရဲ႕ ရွမ္းစကား-၀စကား ဘာသာျပန္ အိုက္႐ုိက္ (ယခု-ပန္ခန္းေဆး႐ံု) ကိုေခၚၿပီး ကိုရင္ေလးကို ေက်ေက်လည္လည္ေျပာျပ ေတာင္းပန္ၿပီး ျပန္လႊတ္လိုက္ ရပါတယ္။
တခါလည္း -ျမစ္အေနာက္ဘက္ တပ္မဟာ (၂) က သင္တန္းလာတက္ေနတဲ့ ရဲေဘာ္ထြယ္ေအာင္ (အခုမံုဂူ) က လူတအုပ္ ဖမ္းလာၿပီး ရွမ္းလို တျဖစ္ေတာက္ေတာက္ ေျပာေနပါတယ္။ ဘာျဖစ္တာတုန္းလို႔ ေမးၾကည့္ေတာ့-ၾကည့္ေလ။ သူကျခံဳပုတ္ထဲ ေခါင္းထိုးထားၿပီး ပုန္းေနတာ။ ကၽြန္ေတာ္လည္း ဘယ္သိမလဲ။ ေအာက္တပိုင္းပဲ ေပၚေနတာ။ ခါးကေနဆြဲၿပီး ၾကည့္လိုက္ေတာ့ တေခါင္းလံုးျဖဴေနတဲ့ အဘိုးႀကီးျဖစ္ေနတယ္ေလ။ လူအားကလည္း မျပည့္ေတာ့ ျပန္လည္းမလႊတ္ႏိုင္ဘူး-ဘာလို႔ လြတ္ေအာင္ မေျပးတာလဲလို႔ သူ႕ကို ေျပာေနတာ--တဲ့။
တေန႔ေတာ့-မိုုးလင္းတာနဲ႔ ေနာက္တန္းေဆးရံုျပန္ပို႔ဖုိ႔ လူနာ (၆) ေယာက္ ရွိေနပါတယ္။ ေရွ႕ တန္းက ဘာသံမွလည္း မၾကားရေတာ့-ဒီေန႔တိုက္ပြဲရွိမွာ မဟုတ္။ ဒါဆိုရင္ လူနာသစ္လည္း ေရာက္မွာ မဟုတ္လို႔ အထမ္းသမားလည္း ရွိမွာမဟုတ္လို႔-အထမ္းသမား(၄၀) ေလာက္ရွာဖို႔ လိုလာပါတယ္။ လူနာတထမ္းကို အထမ္းသမား(၆)ေယာက္ လိုပါတယ္။ ဒါမွ အလွည့္က် ထမ္းႏိုင္တာပါ။ ေက်ာင္းသားေတြကို အထမ္းသမားရွာဖို႔-၂-သုတ္ခြဲ လႊတ္လိုက္ပါတယ္။ သိပ္မၾကာခင္မွာပဲ-ေရွ႕တန္းကို အေျမာက္ ဆန္ ပို႔ျပန္လာတဲ့ အရပ္သားအုပ္တအုပ္နဲ႔ ေတြ႕ၿပီး ျပန္ေခၚလာၾကပါတယ္။
ကၽြန္မတို႔ကလည္း ထမင္းခ်က္-ပဲစင္းငံုျပဳတ္ၿပီး ဆီပါေလဟန္နဲ႔ ပဲသနပ္ေလးခ်က္ထားပါတယ္။ မံုညင္းဟင္းရည္ေလး လည္း တည္ထားပါတယ္။ ပို႔ရမယ့္လူနာေတြကိုလည္း ထမင္းေကၽြးၿပီး စီထားတဲ့ထမ္းစင္ေတြေပၚ အဆင္သင့္ တင္ထားပါတယ္။ အထမ္းသမားေတြလည္း ေရာက္လာေရာ သူတို႔ကို ထမင္းအရင္ေကၽြး၊ တေယာက္ကို ဆန္မတ္ခြြက္တခြက္စီေပးၿပီး (သူတို႔လမ္းမွာ ခ်က္စားဖုိ႔) (၆)ေယာက္တတြဲစီၿပီး ထမ္းစင္တခုစီ ခြဲေပးရပါတယ္။ အဲသလိုလုပ္ကိုင္ေနတုန္း ဆူဆူညံညံအသံေတြ ထြက္လာလို႔ ဘာမ်ားျဖစ္ေနၾကတာတုန္း ဆိုၿပီး ကၽြန္မက တဲအျပင္ထြက္ၾကည့္ေတာ့ အထမ္းသမားတေယာက္က လစ္ေျပးမယ္လုပ္လို႔တဲ့၊ ေက်ာင္းသားတေယာက္က သူ႕လက္ဖမ္းဆြဲထားၿပီး ကၽြန္မဆီ ဆြဲေခၚလာပါတယ္။ ကၽြန္မက ဘာသာျပန္ကေနတဆင့္ အေျခ အေနေမးဖုိ႔ ျပင္ေနတုန္းမွာပဲ အဲဒီအထမ္းသမားႀကီးက ကၽြန္မကို စိမ္းစိမ္းႀကီးၾကည့္ၿပီး သူ႕လက္ကို ေဆာင့္႐ုန္းလိုက္ပါတယ္။ ၿပီးမွ သူ႔အကၤ်ီစ ၂ ဖက္ကိုဆြဲၿပီး ပခံုး ၂ ဖက္စလံုးကို လွစ္ျပလိုက္ပါတယ္။ ၿပီးေတာ့အနီးက ေတာအုပ္ထဲ လွစ္ခနဲ၀င္ေျပးသြားပါတယ္။
အလိုဘုရား-ဘုရား။ ျဖစ္မွျဖစ္ရေလ။
ကၽြန္မ မ်က္စိေတြျပာေ၀သြားၿပီး မ်က္ရည္ေတြလည္းက်လာပါတယ္။ ရင္ထဲလည္း က်င္သြားၿပီး ဆို႔တက္လာလို႔ ရင္ပတ္ကို လက္နဲ႔ဖိထားလိုက္ရပါတယ္။ အထမ္းသမားႀကီးရဲ႕ပခံုးတဖက္ဟာ စုတ္ျပတ္ေယာင္ကိုင္းေနၿပီး ေသြးပုပ္ေတြ-ၿပီေတြ ျမင္မေကာင္း ေအာင္ စီးက်ေနပါတယ္။ ေနာက္တဖက္ကလည္း အေရျပားေတြလန္ၿပီး စေယာင္ေနတာေသြးစေတြနဲ႔ နီရဲေနပါေတာ့တယ္။
ကၽြန္မတို႔တေတြ ဘယ္ေလာက္ ၾကက္ေသေသသြားသလဲ မသိဘူး။ အနာကို ေဆးထည့္ ေပးရမယ္-ဆိုတဲ့ အသိ၀င္ လာေတာ့ အဲဒီအထမ္းသမားႀကီးကိုိ အရိပ္္အေယာင္ေတာင္ မေတြ႕ရေတာ့ပါဘူး။ ဒီအထမ္းသမားႀကီးရဲ႕ မ်က္လံုးစိမ္းစိမ္းႀကီးေတြနဲ႔ အဲဒီပခံုး(၂) ဘက္ဟာ ကၽြန္မအတြက္ေတာ့ ဘယ္ေတာ့မွ မေမ့ႏိုင္ဘဲ ေျခာက္အိပ္မက္လို႔ အေၾကာင္းအရာတခုခု တိုက္ဆိုင္ လာတိုင္း ျပန္ေပၚ ေပၚလာေနပါတယ္။ ေဆးေလးေတာင္ ထည့္မေပးလို္က္ရေလျခင္းဆိုၿပီး ျပည္သူ႔ဆရာ၀န္တေယာက္ရဲ႕ တာဝန္ ပ်က္ကြက္ မႈ အတြက္ စိတ္မေကာင္းျဖစ္ရင္း အားနာၿပီး စိတ္ထဲကေနေတာင္းပန္ေနမိပါတယ္။
ေပၚတာအျဖစ္နဲ႔ပဲျဖစ္ျဖစ္ ေရွ႕တန္းကူညီေရး အဖြဲ႕၀င္အျဖစ္နဲ႔ပဲျဖစ္ျဖစ္၊ ႐ုိး႐ုိးျပည္သူ႔စစ္အျဖစ္ လုပ္ကိုင္ရတဲ့ လုပ္ငန္းတာဝန္ေတြဟာ ေဒသခံျပည္သူေတြအေနနဲ႔ ျပည္တြင္းစစ္အတြင္းေတြ႕ရတဲ့ အေသးအမႊားလို႔ ဆိုႏိုင္တဲ့ ဒုကၡေလးတခုပါ။ ဒါေၾကာင့္ စစ္ ေဘးဒဏ္ခံျပည္သူေတြ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး လိုခ်င္တာ မထူးဆန္းပါဘူး။ ျပည္တြင္းၿငိမ္းခ်မ္းေရးရရွိမွသာ ဒီျပသာနာေတြ ေျဖရွင္း ႏိုင္မွာပါ။
ျပည္တြင္းစစ္အတြင္းမွာ မိမိကုိယ္ကုိယ္ ခုခံကာကြယ္ေရးစစ္ဆင္ႏႊဲရင္း ပါ၀င္ေနရတဲ့ ကၽြန္မတုိ႔ ဗမာျပည္ကြန္ျမဴနစ္ပါတီ ဟာ ေခတ္အဆက္ဆက္မွာ “ျပည္တြင္းစစ္ရပ္စဲေရး၊ ျပည္တြင္းၿငိမ္းခ်မ္းေရး အလံ”ကုိ လႊင့္ထူခဲ့၊ အေကာင္အထည္ေပၚလာဖုိ႔ ႀကိဳးပမ္းအားထုတ္ခဲ့ပါတယ္။ အနီးေခတ္ ၁၉၈၀-၈၁ ခုမွာ “ျပည္တြင္းစစ္ရပ္စဲေရး၊ ျပည္တြင္းၿငိမ္းခ်မ္းေရး၊ အမ်ိဳးသား စည္းလံုးညီ ညြတ္ေရး၊ ဒီမုိကေရစီေရး” အလံ (၃) လက္ကုိ ပုိမိုျမင့္ျမင့္မားလႊင့္ထူၿပီး ျပည္တြင္းစစ္ရပ္စဲေရး-ျပည္တြင္း ၿငိမ္းခ်မ္းေရး၊ အမ်ိဳးသား စည္းလံုးညီညြတ္ေရး၊ ဒီမိုကေရစီေရးအတြက္ မဆလစစ္အစိုးရနဲ႔ ေတြ႔ဆံုေဆြးေႏြး အေျဖရွာခဲ့ဖူးပါတယ္။ မဆလ စစ္အစုိးရက ေဆြးေႏြးပြဲကုိ တဖက္သတ္ ရပ္ဆုုိင္းပစ္ခဲ့ပါတယ္။ န၀တ ေခတ္မွာလည္း ဗုိလ္ခင္ညြန္႔တုိ႔ထံ တုိင္းျပည္ရဲ႕ ျပႆနာေတြ ညႇိႏႈိင္းေဆြး ေႏြး အေျဖရွာဖုိ႔ ကမ္းလွမ္းခဲ့ေပမယ့္ ဘာမွ အေၾကာင္းမျပန္ခဲ့ပါဘူး။ ဗမာျပည္မွာ ျပည္တြင္းၿငိမ္းခ်မ္းေရး ရဖို႔အတြက္ အခရာဟာ အုပ္စိုးသူအစုိးရတပ္ေပၚ မူတည္ပါတယ္။ တပ္မေတာ္အေန နဲ႔ လက္ရွိရရွိထားတဲ့ ႏိုင္ငံေရး-စီးပြားေရး အခြင့္ထူးမ်ားကို စြန္႔လႊတ္ၿပီး ဒီမုိကေရစီႏုိင္ငံမ်ားရဲ႕ အစဥ္အလာအတုိင္း တပ္မေတာ္ဟာ အစုိးရလက္ေအာက္ခံ အဖြဲ႔အစည္းတရပ္အေနနဲ႔ ရပ္တည္ကာ တပ္မေတာ္ကုိ ေခတ္မီတပ္မေတာ္တရပ္ ျဖစ္ေရးအတြက္ လံုးပန္း အားထုတ္ရင္း က်န္အင္အားစုမ်ား (ႏိုင္ငံေရးပါတီမ်ား-လူမ်ိဳးစုအဖြဲ႕အစည္းမ်ား) အပါအ၀င္ ျပည္သူလူထုႀကီး တရပ္လံုးနဲ႔ သင့္ ေတာ္စြာ မွ်ေ၀ခံစားႏိုင္မွသာလွ်င္ ျဖစ္ႏိုင္ပါလိမ့္မယ္။ အထူးသျဖင့္ ဗမာ့တပ္မေတာ္က ဗမာျပည္ ႏိုင္ငံေရးမွာ ဦးေဆာင္က႑က ပါဝင္ေနသေရြ႕ (တနည္း)၂၀၀၈ ဖြဲ႕စည္းအုပ္ခ်ဳပ္ပံု အေျခခံဥပေဒႀကီး ရွိေနသေရြ႕ ျပည္တြင္း ၿငိမ္းခ်မ္းေရးႀကီးကေတာ့ ေရႊျပည္ ေတာ္ ေမွ်ာ္တိုင္းေ၀း ...ပဲ ျဖစ္ၿမဲ ျဖစ္ေနပါလိမ့္မယ္။
ထို႔အတူ ေပၚတာျပႆနာအပါအ၀င္ ျပည္တြင္းစစ္ရဲ႕အနိ႒ာ႐ံုမ်ားကလည္း တေနရာမဟုတ္တေနရာမွာ ဆက္လက္ ေပၚ ေပါက္ေနဦးမွာပါ။ ျပည္သူလူထုႀကီးတရပ္လံုး ပန္းလွပါၿပီ။
လွေက်ာ္ေဇာ
၂၀-၅-၂၀၁၆။
မွတ္ခ်က္။၇-၇-၂၀၁၆ေန႔ထုတ္-အေရးေတာ္ပံုဂ်ာနယ္။အတြဲ(၂)အမွတ္(၅)မွ။