ဂါမဏိ ● NCA ၏ မူလအစ
( ၂ ၁ ရ ာ စု ပ င္ လုံ စ ာ စ ဥ္ - ၁ ၆ )
(မုိးမခ) ဇူလုိင္ ၇၊ ၂၀၁၆
( ၂ ၁ ရ ာ စု ပ င္ လုံ စ ာ စ ဥ္ - ၁ ၆ )
(မုိးမခ) ဇူလုိင္ ၇၊ ၂၀၁၆
၁၉၈၉ ခု ဧၿပီ ၁၇ ရက္မွာ ဗမာျပည္ကြန္ျမဴနစ္ပါတီရဲ႕လက္နက္ကုိင္အင္အားစုျဖစ္တဲ့ ‘ျပည္သူ႔တပ္မေတာ္’ ထဲက ပင္မ မ႑ဳိင္ ဝလူမ်ဳိးစုတပ္သားေတြဟာ ပုန္ကန္ထႂကြၿပီး တ႐ုတ္-ဗမာနယ္စပ္မွာရွိတဲ့ ဗကပဗဟုိဌာနခ်ဳပ္ ပန္ဆန္းမွာ အာဏာသိမ္းပြဲတခုကုိ ေအာင္ေအာင္ျမင္ျမင္နဲ႔ အလြယ္တကူဆင္ႏႊဲႏုိင္ခဲ့ပါတယ္။ လအနည္းငယ္အတြင္း တုိက္ရည္ ခုိက္ရည္ျပည့္ဝလွတဲ့ ဗကပတပ္ အားလုံးနီးပါး ဗကပထဲက ခြဲထြက္ကုန္ၾကပါတယ္။
ဗမာအစုိးရကုိ ပုန္ကန္တုိက္ခုိက္ေနတဲ့အမ်ဳိးမ်ဳိးအဖုံဖုံေသာ လက္နက္ကုိင္သူပုန္မ်ားထဲမွာ ကြန္ျမဴနစ္ေတြဟာ စစ္ အင္အားအရပဲၾကည့္ၾကည့္၊ ႏုိင္ငံေရးအရွိန္အဝါ ဂုဏ္သိကၡာအရပဲေျပာေျပာ အင္အားအႀကီးဆုံး ၾသဇာအရွိဆုံးျဖစ္လုိ႔ ဗမာျပည္ ျပည္တြင္းစစ္ရဲ႕႐ုပ္ပုံလႊာဟာ ဘယ္လုိမွမလႊဲမေရွာင္သာဘဲ ထူးျခားႀကီးမားစြာ ေျပာင္းလဲသြားပါေတာ့တယ္။ ဒီလုိနဲ႔ ၁၉၈၉ ခု သၾကၤန္ခ်ိန္ခါ ျမန္မာ့ႏွစ္ဆန္းဟာ ဗမာျပည္ရဲ႕ရာစုႏွစ္တဝက္ၾကာျပည္တြင္းစစ္ တစတစနဲ႔ နိဂုံးခ်ဳပ္တဲ့ ေခတ္တေခတ္ကုိေမြးဖြားေပးလုိက္ၿပီး ႏွစ္ေဟာင္းကေန ႏွစ္သစ္အကူးမွာ ဘဝခရီးသစ္ကုိ စခဲ့ပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ ျပည္ တြင္းစစ္ၿပီးဆုံးျခင္းဆုိတဲ့ ရွည္လ်ားလွတဲ့ဒီျဖစ္စဥ္ဟာ ဗကပထဲက ဝ ေတြ ခြဲထြက္ပုန္ကန္မႈတခုထဲေၾကာင့္ ေပၚေပါက္ လာရတာေတာ့ မဟုတ္ပါ။
ဝ အာဏာသိမ္းမႈမျဖစ္မီ ရွစ္လအလုိမွာ၊ ေက်ာင္းသားေတြက ေရွးဦးပထမဆင္ႏႊဲေခါင္းေဆာင္ခဲ့ၿပီး ေနာက္ပုိင္း လွည္း ေနေလွေအာင္း ျမင္းေစာင္းမက်န္ တတုိင္းတျပည္လုံးပါဝင္ဆင္ႏႊဲၾကတဲ့ ဒီမုိကေရစီေတာင္းဆုိဆႏၵျပ အုံႂကြမႈေတြ အႀကီးအက်ယ္ေပါက္ကြဲ ေပၚထြက္ခဲ့တဲ့အခါ လပုိင္းအတြင္း သမၼတသုံးေယာက္ ျပဳတ္က်သြားခဲ့ပါတယ္။ အဲဒီ ၈ ေလး လုံး အုံႂကြမႈႀကီးျဖစ္ၿပီးေနာက္မွာေတာ့ ဗမာျပည္ဟာ အရင္နဲ႔ဘယ္လုိမွမတူေတာ့ပါ။ ျပည္သူလူထုတရပ္လုံးဟာ ဒီမုိ ကေရစီတည္ေထာင္ေရး၊ အမ်ားဆႏၵနဲ႔ ေရြးေကာက္တဲ့အစုိးရေပၚထြန္းေရး လမ္းေၾကာင္းေပၚ ေနာက္ျပန္မလွည့္စတမ္း ခုိင္ခုိင္မာမာ တက္လွမ္းသြားၾကၿပီ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါကုိ ၁၉၉ဝ ေရြးေကာက္ပြဲက ဥပေဒေၾကာင္းအရ တရားဝင္ေအာင္နဲ႔ ဘယ္လုိမွျငင္းမရေအာင္ အတည္ျပဳေပးလုိက္ပါတယ္။
၈ ေလးလုံးအုံႂကြမႈနဲ႔ ၁၉၈၉ ခု ဗကပတြင္းပုန္ကန္ခြဲထြက္မႈဆုိတဲ့အေရးအခင္းႏွစ္ခုဟာ ျမန္မာႏုိင္ငံရဲ႕ ႏုိင္ငံေရး အတြင္းက လက္နက္ကုိင္တုိင္းရင္းသားလူမ်ဳိးစုအဖြဲ႔မ်ားရဲ႕အခန္းက႑ကုိ လက္ေတြ႔အားျဖင့္ အေရးမပါ ေဘးေရာက္ သြားေစခဲ့ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ စစ္အစုိးရနဲ႔ တုိင္းရင္းသားလက္နက္ကုိင္အဖြဲ႔အစည္းမ်ား ႏွစ္ဘက္စလုံးအေနနဲ႔ အပစ္ အခတ္ရပ္စဲေရးသေဘာတူညီခ်က္ေတြျပဳလုပ္ႏုိင္ဖုိ႔ အေျခအေနေပးလာ၊ ဒါမွမဟုတ္ တြန္းပုိ႔လာခဲ့ပါတယ္။ ဒါကုိ ထုိင္း-ျမန္မာနယ္စပ္တေလွ်ာက္က အတုိက္အခံေတြနဲ႔ လက္နက္ကုိင္တုိင္းရင္းသားအဖြဲ႔အစည္းေတြၾကား ေခတ္ထလာေန တဲ့ သေဘာတရားသစ္တခုကပါ ဝင္ၿပီးေထာက္ကူအားေပးခဲ့ပါတယ္။ ‘အၾကမ္းမဖက္ေရး’ ဆုိတာဟာ လက္နက္ကုိင္ သည္ျဖစ္ေစ၊ မကုိင္သည္ျဖစ္ေစ အတုိက္အခံေတြၾကား ဖက္ရွင္ေဝါဟာရ ျဖစ္လာပါေတာ့တယ္။
၁၉၈၈ ကစၿပီး တဟုန္ထုိးႀကီးမားလာခဲ့တဲ့ ဗမာျပည္ ျပည္သူလူထုရဲ႕စစ္အာဏာရွင္စံနစ္ ထာဝရနိဂုံးခ်ဳပ္ေရး စိတ္ ဆႏၵ အင္အားကုိ အာဏာရနအဖစစ္တပ္ဟာ ရင္ဆုိင္တြန္းလွန္ရေတာ့တယ္။ ဒီလုပ္ငန္းတာဝန္ႀကီးဟာ အာဏာကုိ ဇြတ္ အတင္းဆုပ္ကုိင္ထားတဲ့ဗုိလ္ခ်ဳပ္ႀကီးမ်ားအတြက္ တျခားၿခိမ္းေျခာက္မႈေတြထက္ ပုိအႏၱရာယ္ႀကီး ပုိအေလးထားရတဲ့ လုပ္ငန္းႀကီး ျဖစ္လာပါတယ္။ စစ္အာဏာရွင္ေတြအတြက္ အရင္တုန္းက ဒါနဲ႔ယွဥ္လုိ႔ရေလာက္ခဲ့တဲ့ တခုတည္းေသာ ႀကီးႀကီးမားမားၿခိမ္းေျခာက္မႈကေတာ့ ၆ဝ ခုႏွစ္မ်ားေႏွာင္းပုိင္းနဲ႔ ၇ဝ ခုႏွစ္မ်ားအတြင္း ဗမာျပည္အေရွ႕ေျမာက္ပုိင္းကုိ လက္နက္အင္အားေတာင့္တင္းလွတဲ့ ကြန္ျမဴနစ္သူပုန္ေတြ အႀကီးအက်ယ္ထုိးဝင္သိမ္းပုိက္လုိက္တုန္းက ျဖစ္ပါတယ္။ အဲဒီတုန္းက ဗမာစစ္အုပ္စုဟာ ဗမာျပည္အလယ္ပုိင္းလြင္ျပင္ေတြကုိသာ ကြန္ျမဴနစ္ေတြဝင္စီးနင္းခဲ့သည္ ရွိေသာ္လုိ႔ တြက္ခ်က္စဥ္းစားၿပီး ဧရာဝတီျမစ္အေနာက္ဖက္ကမ္းမွာ ေနာက္ဆုံးခံစစ္စည္း ျပင္ဆင္တည္ေဆာက္ခဲ့တယ္။ စစ္တပ္ ရဲ႕အသက္ေသြးေၾကာ ကပစ (ကာကြယ္ေရးပစၥည္းစက္႐ုံ) အမ်ားစုကုိ ဧရာဝတီအေနာက္ကမ္းသုိ႔ ေရႊ႔ေျပာင္းရတဲ့ အထိ ျဖစ္ခဲ့တယ္။ ဧရာဝတီျမစ္အေနာက္ဘက္ကမ္းဖြံ႔ၿဖိဳးေရးဆုိၿပီး ကုလသမဂၢဆီကေတာင္ ေငြထုတ္စားခဲ့ေသးတယ္။ ဒါေပမဲ့ ေနဝင္းအတြက္ ကံေကာင္းေထာက္မစြာဘဲ ကြန္ျမဴနစ္ထုိးစစ္ဟာ သူ႔အတြင္းပုိင္းျပႆနာေတြေၾကာင့္ အရွိန္ တန္႔ ေလွ်ာခ်သြားလုိ႔ စစ္အစုိးရ သက္ဆုိးရွည္သြားခဲ့ပါတယ္။
ဒါေပမဲ့ အခုခ်ိန္မွာေတာ့ စစ္အစုိးရရဲ႕ရပ္တည္ေရးကုိအဓိကၿခိမ္းေျခာက္မႈဟာ ေတာေတြေတာင္ေတြထဲက မလာေတာ့ ဘဲ ၿမိဳ႕ျပလမ္းမေတြေပၚက ထြက္လာပါတယ္။ ပထမပုိင္းမွာ ေက်ာင္းသားမ်ားဟာ စစ္အစုိးရရဲ႕အေရးႀကီးဆုံး ရန္သူ အျဖစ္ ကြန္ျမဴနစ္ေတြေနရာကုိယူလုိက္တယ္။ ေနာက္ပုိင္းမွာေတာ့့ အမ်ဳိးသားဒီမုိကေရစီအဖြဲ႔ခ်ဳပ္ဟာ ေက်ာင္းသား ေတြေနရာကုိ အစားထုိး၊ ဒါမွမဟုတ္ ေက်ာင္းသားေတြနဲ႔ ပူးတြဲေပါင္းစည္းၿပီး စစ္တပ္ရဲ႕တရားဝင္ ‘ဦးတည္ရန္သူ’ ျဖစ္ လာတယ္။ ၁၉၈၉ ဗကပၿပိဳကြဲမႈဟာ ေတာထဲကၿခိမ္းေျခာက္မႈကုိ ဖယ္ရွားေပးလုိက္ၿပီး၊ စစ္အစုိးရအေနနဲ႔ အင္အား ႀကီးသထက္ႀကီးလာေနတဲ့ အတုိက္အခံဒီမုိကေရစီအဖြဲ႔ႀကီးကုိသာ တည့္တည့္ရင္ဆုိင္ကုိင္တြယ္ႏုိင္ဖုိ႔ လြတ္လပ္သြား ေစခဲ့ပါေတာ့တယ္။
တဖက္မွာလည္း စစ္ပန္းေနတဲ့ ယခင္ကြန္ျမဴနစ္တပ္ေတြဟာ ဗကပဘဝကတည္းက လုိက္စားစြဲလမ္းခဲ့တဲ့ မူးယစ္ေဆး ဝါးလုပ္ငန္းကုိ ႏုိင္ငံေရးေတြ၊ ေတာ္လွန္ေရးေတြ ကင္းကင္းရွင္းရွင္းနဲ႔ လြတ္လြတ္လပ္လပ္ အားရပါးရလုပ္ခ်င္ ေနၾက တဲ့အတြက္ ႏွစ္ဖက္စလုံးဟာ မိမိတုိ႔ကုိယ္က်ဳိးစီးပြားေတြေပၚအေျခခံတဲ့ အဆီတဝင္းဝင္း သေဘာတူညီခ်က္တခုလုပ္ ဖုိ႔ အေျခအေနရင့္မွည့္ေနခဲ့ၾကပါတယ္။ ဒီလုိနဲ႔တႏွစ္မျပည့္ခင္ ယခင္ ‘ျပည္သူ႔တပ္မေတာ္’ရဲ႕ အေျခခံအင္အားစု ေလးခု စလုံး တဖြဲ႔ၿပီးတဖြဲ႔ အပစ္အခတ္ရပ္စဲေရးသေဘာတူညီခ်က္ေတြ ယူသြားခဲ့ၾကတယ္။ သူတုိ႔အျပင္ အေရးပါတဲ့၊ တုိင္း ရင္းသားလက္နက္ကုိင္အဖြဲ႔တခုျဖစ္တဲ့ (မူလလက္ေဟာင္း) အက္စ္အက္စ္ေအပါ ပါသြားလုိက္ေသးတယ္။ စစ္ေအး တုိက္ပြဲအားေပ်ာ့လာခ်ိန္မွာ တ႐ုတ္ျပည္က အမ်ဳိးသားေစ်းကြက္စီးပြားေရးကုိသာ ေဇာင္းေပးလာတဲ့အတြက္ နယ္စပ္ က အဖြဲ႔အစည္းေတြေပၚ ေထာက္ပုိ႔လမ္းေၾကာင္းေတြ လုံးဝျဖတ္ေတာက္ပစ္လုိက္ျခင္းကလည္း အပစ္အခတ္ရပ္စဲေရး ျဖစ္စဥ္ကုိ ေခ်ာဆီထည့္ေပးလုိက္တယ္။
ဒီ ပထမဆုံးအပစ္အခတ္ရပ္စဲေရးေတြကုိ လူသိရွင္ၾကားမလုပ္ဘဲ တုိးတုိးတိတ္တိတ္သာလုပ္ခဲ့ပါတယ္။ အစုိးရ တရား ဝင္မီဒီယာမွာ သေဘာတူညီခ်က္အေၾကာင္း ဘာသတင္းမွ မထည့္ခဲ့ပါ။ ေနာက္ပုိင္း အပစ္အခတ္ရပ္စဲေရးေတြမွာလုိ ‘တရားဥပေဒေဘာင္အတြင္းသုိ႔ ဝင္ေရာက္ျခင္း’ အခမ္းအနား အမ်ားသိက်င္းပတာလည္း မရွိခဲ့ပါ။ စစ္အစုိးရဟာ သူ လွမ္းလုိက္တဲ့ေျခလွမ္းနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး စိတ္မခ်ေသးတဲ့ပုံပါပဲ။ ရန္သူေဟာင္းေတြကုိ လုံးလုံးလ်ားလ်ားမယုံႏုိင္ေသးဘဲ ဘယ္အခ်ိန္ ေသနတ္သံ ျပန္ေပါက္မလဲဆုိတာ စိတ္တထင့္ထင့္ျဖစ္ေနေသးပုံလည္း ရွိတယ္။ (တပ္မ ၇၇၊ ၈၈၊ ၉၉ တုိ႔ ကုိ ေနာက္ထပ္ ႏွစ္ႏွစ္ေလာက္ အဲဒီဘက္ဆက္ထားခဲ့ေသးတယ္။) ဒါ့အျပင္ အပစ္အခတ္ရပ္စဲေရးေၾကာင့္ ဗုိလ္ခ်ဳပ္ ႀကီးမ်ားအတြက္ ဘယ္ေလာက္အထိ အက်ဳိးေက်းဇူးေတြ ရွိလာႏုိင္တယ္ဆုိတာကုိလည္း ေကာင္းေကာင္းမျမင္ရေသး လုိ႔ ျဖစ္ႏုိင္ပါတယ္။ တခ်ဳိ႕စစ္အုပ္စုဝင္ေတြက ဒီလုိလုပ္တာကုိသေဘာမက်ဘဲ အတိအလင္း စစ္တုိက္ႏွိမ္နင္းေရးကုိ သာ ပုိအားသန္ေနတဲ့အတြက္လည္း ျဖစ္ေကာင္းျဖစ္ႏုိင္ပါတယ္။ ဒီအေတာအတြင္းမွာေတာ့ အခုလုိအေျခအေနအရပ္ ရပ္ကုိ ဘာမွမရိပ္မိရွာတဲ့ ေစတနာရွင္ေတြဟာ ထုိင္း-ျမန္မာနယ္စပ္အေျခစုိက္ အတုိက္အခံေတြ၊ အေဝးေရာက္ေတြ ၾကား ‘အၾကမ္းမဲ့ ႏုိင္ငံေရးအံတုမႈ’ အေတြးအေခၚကုိ ဆက္လက္ျဖန္႔ျဖဴးေနခဲ့ၾကတယ္။ ဒီနယ္စပ္အေျခစုိက္ အင္အားစု ထဲမွာ ဗမာျပည္ရဲ႕လက္နက္ကုိင္တုိင္းရင္းသားအဖြဲ႔ေတြကလည္း အမ်ားစုျဖစ္ပါတယ္။
၁၉၉၁ ခု ႏွစ္ဦးပုိင္းမွာ ေကအုိင္ေအ (ကခ်င္) တပ္မဟာ ၄ နဲ႔ ပီအင္အုိ (ပအုိ႔အျဖဴ) အဖြဲ႔တုိ႔ အပစ္အခတ္ ရပ္စဲေရးေတြ လုပ္ၾကတဲ့အခါက်မွသာ စစ္အစုိးရဟာ အပစ္အခတ္ရပ္စဲေရးေတြရဲ႕ ‘ေကာင္းက်ဳိး’ ေတြကုိ ေကာင္းေကာင္း သေဘာ ေပါက္သိျမင္လာၿပီး အစုိးရဝါဒျဖန္႔ခ်ိေရးထဲ စထည့္သြင္း ေၾကာ္ျငာလာပါေတာ့တယ္။ ဒီႏွစ္ဖြဲ႔ဟာ ေရွ႕ပုိင္းက အပစ္ အခတ္ရပ္စဲေရးအဖြဲ႔ေတြနဲ႔မတူဘဲ ‘ေတာင္ပုိင္း’ (ဝါ) ထုိင္း-ျမန္မာနယ္စပ္အေျခစုိက္ အဆက္အသြယ္ေတြရွိတာဟာ ဗုိလ္ခ်ဳပ္ႀကီးမ်ားကုိ ပုိစိတ္အားတက္ေစၿပီး က်န္တဲ့ ‘ေတာင္ပုိင္း’ တုိင္းရင္းသားအဖြဲ႔ေတြကုိပါ အပစ္အခတ္ ရပ္စဲေရး ကုန္စည္ အစြံထုတ္ေရာင္းခ်ဖုိ႔ အားေပးခဲ့တယ္။ ဒီသေဘာတူညီခ်က္ႏွစ္ခုကစလုိ႔ “လက္နက္ကုိင္လမ္းစဥ္ စြန္႔လြတ္၍ ဥပေဒေဘာင္အတြင္း ဝင္ေရာက္ျခင္း” အခမ္းအနားေတြ က်ယ္က်ယ္ေလာင္ေလာင္နဲ႔ ပြဲခင္းတာ မလုပ္မေနရ စလုပ္ လာၿပီး မီဒီယာဝါဒျဖန္႔စစ္ဆင္ေရး ေတာက္ေလွ်ာက္ လုပ္ပါေတာ့တယ္။ တခ်ိန္က ကြန္ျမဴနစ္ေျခကုတ္ေဒသေတြမွာ ‘ၿငိမ္းခ်မ္းေရးေရာင္ျခည္ စေတြ႔ရ’ တဲ့ေန႔လုိ႔ အခုအခါ ေလလုံးထြားေနတဲ့ရက္စြဲေတြဟာ အဲဒီရက္ပုိင္းေတြတုန္းက မီဒီယာထဲမွာေရာ၊ ဂဒီးဂဒီးလုပ္ေနတဲ့သတင္းစာရွင္းလင္းပြဲေတြမွာပါ ဘာတခြန္းမွထည့္မေျပာခဲ့တဲ့၊ ဘာမွထူးထူး ျခား ျခားမလုပ္ခဲ့တဲ့ ရက္စြဲေတြျဖစ္ပါတယ္။
အခုေနာက္ပုိင္း ဝါဒျဖန္႔လႈပ္ရွားမႈေတြမွာေတာ့ နဂုိကသုံးေနတဲ့ “လက္နက္ကုိင္လမ္းစဥ္စြန္႔လႊတ္၍ ဥပေဒေဘာင္ အတြင္းဝင္ေရာက္ျခင္း” ဆုိတဲ့စကားအသုံးအႏႈန္းကုိ “လက္နက္ႏွင့္ၿငိမ္းခ်မ္းေရးလဲလွယ္ျခင္း” ဆုိတဲ့ စကားရပ္အသစ္ နဲ႔အစားထုိးလာၿပီး အပစ္အခတ္ရပ္စဲေရးသေဘာတူညီခ်က္ေတြနဲ႔ႁခြင္းခ်က္မရွိလက္နက္ခ်မႈေတြကုိ လုံးေထြးပစ္လုိက္ တယ္။ ဒီလုိနဲ႔ ပီအင္အုိ (ပအုိ႔ျဖဴ)၊ ေကအင္ဂ်ီ (ကယန္းခြဲထြက္) ရခုိင္ဗကပ စတဲ့အဖြဲ႔ေတြအျပင္၊ သူ႔ကုိယ္သူ ခြန္ဆာလုိ႔ နာမယ္ေပးထားတဲ့ တ႐ုတ္လူမ်ဳိး ခ်န္ခ်ီဖူး (ေခၚ) အုိက္ဆာေခါင္းေဆာင္တဲ့ အမ္တီေအဘိန္းအဖြဲ႔ကုိပါ နအဖက တရား ဝင္ထုတ္ျပန္တဲ့ ‘ၿငိမ္းခ်မ္းေရးအဖြဲ႔’ ၁၇ ဖြဲ႔စာရင္းထဲ ခပ္တည္တည္ထည့္ထားလိုက္ပါတယ္။ ဒီ ၁၇ ဖြဲ႔ထဲမွာ တခ်ဳိ႕အဖြဲ႔ ေတြဟာ အနည္းဆုံးေတာ့ မူအားျဖင့္ ကကၾကည္းရဲ႕အမိန္႔ေပးၫႊန္ၾကားမႈကုိ လုံးလုံးလ်ားလ်ားခံယူထားၾကၿပီး ဒု ကာ ကြယ္ေရးဦးစီးခ်ဳပ္ (ၾကည္း) ရဲ႕အမိန္႔အတုိင္းလႈပ္ရွားရ၊ စစ္တုိက္ရပါတယ္။ အဲဒီအဖြဲ႔ေတြကေတာ့ ကုိးကန္႔အဖြဲ႔၊ ေက အုိင္ေအတပ္မဟာ ၄ (မထုေနာ္) ဒီေကဘီေအ (ကရင္ခြဲထြက္)၊ ပီအင္အုိ (ပအုိ႔ျဖဴ) နဲ႔ ေကအင္ဂ်ီ (ကယန္း ခြဲ ထြက္) အစရွိတဲ့ အဖြဲ႔ေတြျဖစ္ၾကတယ္။
အပစ္အခတ္ရပ္စဲေရးရခါစ ကာလေတြတုန္းက ကုိးကန္႔အဖြဲ႔ဟာ ေကအုိင္ေအကုိတုိက္ခဲ့ေပမဲ့ ေနာက္ပုိင္းမွာေတာ့ အျခားတုိင္းရင္းသားအဖြဲ႔ေတြနဲ႔ လက္နက္ကုိင္တုိက္ခုိက္မႈေတြကုိ ေရွာင္ခဲ့ပါတယ္။ ပီအင္အုိကေတာ့ ရလလဖ (ပအုိ႔ အနီ) အပစ္အခတ္ရပ္စဲေရးမလုပ္ခင္နဲ႔ အမ္တီေအလက္နက္မခ်ခင္ ကာလေတြတုန္းက အဲဒီအဖြဲ႔ေတြကုိတုိက္ခဲ့ၿပီး အခုထိလည္း ကကၾကည္းၫႊန္ၾကားခ်က္အတုိင္းေနရင္း နယ္ေျမနဲ႔အေဝးႀကီးကုိသြားၿပီး ေနာက္တုိး အက္စ္အက္စ္ ေအ (ေတာင္ပုိင္း) ကုိ တုိက္ေနရေသးတယ္။ ဒီေကဘီေအဟာ ေကအင္ယူနဲ႔တုိက္ေနဆဲျဖစ္သလုိ ကလလတက လည္း ေကအင္ပီပီကုိ စစ္ဆင္ေနဆဲ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ တဖက္ကေျပာရရင္ေတာ့ ပီအင္အုိနဲ႔ရလလဖ၊ ကလလတနဲ႔ ေကအင္ပီပီ၊ ေကအင္ဂ်ီနဲ႔ေကအင္အယ္လ္ပီ (ကယန္းျပည္သစ္)၊ ဒီေကဘီေအနဲ႔ ေကအင္ယူတုိ႔ၾကား ပဋိပကၡေတြဟာ ဆယ္စုႏွစ္နဲ႔ခ်ီတာမဟုတ္ေတာင္ မနည္းမေနာႏွစ္ေတြနဲ႔ခ်ီတဲ့ ေနာက္ခံအေၾကာင္းတရားေတြလည္းရွိေနၾကပါတယ္။
အႂကြင္းမဲ့လက္နက္ခ်ႏွစ္ဖြဲ႔ကုိ စာရင္းထဲထည့္ထားေပမဲ့ အင္အားအေတာ္အတန္ရွိတဲ့ တျခား ‘ၿငိမ္းခ်မ္းေရး’ အဖြဲ႔ႏွစ္ဖြဲ႔ ျဖစ္တဲ့ ဒီေကဘီေအနဲ႔ အက္စ္အက္စ္အဲန္ေအ (အမ္တီေအ ခြဲထြက္) တုိ႔ကုိေတာ့ တရားဝင္ ၁၇ ဖြဲ႔စာရင္းထဲ မထည့္ တာ၊ ဒါမွမဟုတ္ ၁၉ ဖြဲ႔အျဖစ္စာရင္းမျပတာ ထူးဆန္းေနသလုိပါပဲ။ ဒီအဖြဲ႔ေတြဟာ မိခင္အဖြဲ႔ႀကီးေတြက ခြဲထြက္တဲ့ ဂုိဏ္းခြဲေတြျဖစ္လုိ႔မထည့္တာျဖစ္မယ္လုိ႔ တခ်ဳိ႕ေလ့လာသူေတြ တြက္ဆၾကတယ္။ ဒါေပမဲ့ ကယန္းျပည္သစ္က ခြဲထြက္ တဲ့ ေကအင္ဂ်ီ၊ ေကအုိင္ေအကခြဲထြက္တဲ့ ေကဒီေအတုိ႔ကုိေတာ့ စာရင္းထဲထည့္ျပထားျပန္တယ္။ တရားဝင္ စာရင္းထဲ ထည့္မျပေပမဲ့လည္း တျခားဝါဒျဖန္႔လႈပ္ရွားမႈေတြမွာက် ထည့္ျပေနျပန္တယ္။ အပစ္အခတ္ရပ္စဲေရးကုိ ခြဲထြက္ခါစ အေျခအေန႐ႈပ္ေထြးေနဆဲမွာ ကမန္းကတန္းလုပ္ရတာျဖစ္လုိ႔ တရားဝင္အခမ္းအနားေတြ ဘာေတြ မလုပ္လုိက္ရတာ လည္း တေၾကာင္းျဖစ္မယ္ထင္ပါတယ္။ အေျခခံကေတာ့ တျခားလွ်ဳိ႕ဝွက္အေၾကာင္းတရားတခုခုေၾကာင့္ထက္ ထုံးစံ အတုိင္း ျမန္မာစစ္တပ္ရဲ႕လေဘာ္က်မႈသာ ျဖစ္ဖုိ႔မ်ားပါတယ္။
ႏုိင္ငံေရးအရ ပုိတက္ႂကြတဲ့ အပစ္အခတ္ရပ္စဲေရး ‘ညီေနာင္ ၇ ေဖာ္’(အဖြဲ႔ ၈ ဖြဲ႔)က ထုတ္ျပန္တဲ့ ၁၇ ဖြဲ႔စာရင္းမွာေတာ့ အမ္တီေအနဲ႔ ရခုိင္ဗကပကုိဖယ္ထားၿပီး ဒီေကဘီေအနဲ႔ အက္စ္အက္စ္အင္ေအကုိ ထည့္ထားပါတယ္။ ဒါ့အျပင္ ဒီ ၁၇ ဖြဲ႔ကုိ အတန္းအစားႏွစ္ခု ခြဲထားပါတယ္။ ပထမအမ်ဳိးအစားကုိ ‘အပစ္အခတ္ရပ္စဲေရး’ အဖြဲ႔မ်ားလုိ႔သတ္မွတ္ၿပီး ေက အုိင္ေအ၊ ပီအက္စ္အယ္လ္ေအ (ပေလာင္)၊ မူလလက္ေဟာင္းအက္စ္အက္စ္ေအ၊ အက္စ္အက္စ္အင္ေအ၊ ရလလဖ၊ ကယန္းျပည္သစ္၊ ကလလတ နဲ႔ မြန္ျပည္သစ္ တုိ႔ပါဝင္ၾကတယ္။ (ရွမ္းႏွစ္ဖြဲ႔ဟာ ရွမ္းျပည္ၿငိမ္းခ်မ္းေရးေကာင္စီ အက္စ္ အက္စ္ပီစီအျဖစ္ ပူးေပါင္းဖြဲ႔စည္းထားလုိ႔ ‘ညီေနာင္ ၇ ေဖာ္’ အဖြဲ႔ ၈ ဖြဲ႔ျဖစ္ေနတာပါ။) သူတုိ႔က က်န္တဲ့အဖြဲ႔အားလုံး ကုိေတာ့ ‘ၿငိမ္းခ်မ္းေရး’ အဖြဲ႔ေတြလုိ႔ သတ္မွတ္ထားပါတယ္။ ပထမအမ်ဳိးအစား အဖြဲ႔ေတြဟာ အပစ္ရပ္သေဘာတူ ခ်က္ေတြကုိ ၿပီးျပည့္စုံတဲ့ေနာက္ဆုံး အေထြေထြအေျဖရွာမႈႀကီးဆီသြားဖုိ႔ ေရွ႕ေျပးအေနနဲ႔သာ ျမင္ၾကတယ္။ ဒုတိယ အမ်ဳိးအစားဝင္ အဖြဲ႔ေတြကေတာ့ ၿပီးျပည့္စုံတဲ့ႏုိင္ငံေရးအရေျဖရွင္းမႈကုိ စိတ္မဝင္စားၾကဘဲ ကုိယ့္စီးပြားေရးကုိသာ လုံးဝအဓိကထားၾကသူေတြျဖစ္တယ္။ ပထမ ၈ ဖြဲ႔ထဲမွာလည္း တခ်ဳိ႕ေခါင္းေဆာင္မ်ားနဲ႔ ေကဒါႀကီးမ်ားဟာ ဒုတိယ အမ်ဳိးစားအေနအထားဘက္ အေတာ့္ကုိတိမ္းညြတ္ေနတာေတြလည္း ရွိၾကတယ္။ ဒုတိယအမ်ဳိးအစား ‘ၿငိမ္းခ်မ္းေရး’ အဖြဲ႔ေတြနဲ႔ စစ္အစုိးရၾကား သေဘာတူညီခ်က္ေတြကုိ ႏွစ္ဖက္စလုံးက ေနာက္ထပ္ေဆြးေႏြးစရာ သိပ္မလုိေတာ့တဲ့ အၿပီးအျပတ္သေဘာမ်ဳိး ယူဆၾကတယ္။ ဒီႏွစ္မ်ဳိးထဲမဝင္တဲ့၊ ၁၇ ဖြဲ႔စာရင္းပါ ႁခြင္းခ်က္ကေတာ့ ၁၉၉၅ ခု အတြင္း အပစ္အခတ္ရပ္စဲေရး သေဘာတူညီခ်က္ရၿပီး သုံးလအၾကာမွာ အစုိးရနဲ႔ စစ္ျပန္ျဖစ္ခဲ့တဲ့ ေကအင္ပီပီ (ကရင္နီ) ျဖစ္ၿပီး ၂ဝဝ၅ ခုႏွစ္မွာေတာ့ အက္စ္အက္စ္အင္ေအကလည္း အစိုးရနဲ႔ စစ္ျပန္တိုက္ခဲ့ပါတယ္။ ေနာက္ႁခြင္းခ်က္တမ်ဳိးကေတာ့ ၂ဝဝ၅ ခုႏွစ္မွာဘဲ အႂကြင္းမဲ့လက္နက္ခ်၊ မိမိအဖြဲ႔အစည္းလည္း လံုးဝဖ်က္သိမ္းပစ္လိုက္တဲ့ ပေလာင္အဖြဲ႔ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ စစ္အစုိးရကေတာ့ ၁၇ ဖြဲ႔စလုံးနဲ႔ တကယ့္လက္ေတြ႔အားျဖင့္ အၿပီးသတ္ၿငိမ္းခ်မ္းေရး သေဘာတူညီခ်က္ ရထား တဲ့ပုံဖမ္းေနပါတယ္။
ေရွ႔ပုိင္းအပစ္အခတ္ရပ္စဲေရးအဖြဲ႔ေတြကုိ ‘အထူးရဲ ’လုိ႔သတ္မွတ္ေပးခဲ့ၿပီး ရာထူးလစာေတြ၊ ရာရွင္ရိကၡာေတြ အကန္႔ အသတ္နဲ႔ ထုတ္ေပးခဲ့ပါတယ္။ အဖြဲ႔အစည္းေခါင္းေဆာင္ေတြကုိလည္း ‘အထူးရဲမႉးႀကီး’ ေတြအျဖစ္ နဝတက သတ္မွတ္ ခန္႔အပ္ခဲ့တယ္။ သုိ႔ေပမဲ့ ေကအုိင္ေအကစၿပီး ေနာက္ပုိင္း အပစ္ရပ္အဖြဲ႔ေတြကေတာ့ ဒီကမ္းလွမ္းခ်က္ကုိ လက္မခံၾက ဘဲ လြတ္လပ္တဲ့ႏုိင္ငံေရးအေနအထားကုိသာ ရပ္ခံၾကပါတယ္။ ဒီလုိအေနအထားနဲ႔ ရပ္တည္ေရးဟာလည္း အခ်ိန္ ၾကာလာတာနဲ႔အမွ် ထိန္းထားႏုိင္ဖုိ႔ ပုိ၍ပုိ၍ ခက္ခဲလာေနတယ္။ သူတုိ႔ရဲ႕ႏုိင္ငံေရးလႈပ္ရွားမႈေတြကုိ စစ္အစုိးရက ေရွး႐ုိး ဆုေပးဒဏ္ေပးစနစ္သုံးၿပီး အႀကိမ္ႀကိမ္အထပ္ထပ္ ႏွိမ္နင္းပစ္ခဲ့ပါတယ္။ ဆုဆုိတာကေတာ့ ျမက္ျမက္ကေလးစားရတဲ့ လုိင္စင္ေတြ ပါမစ္ေတြ ဒုစ႐ုိက္စီးပြားေရးလုပ္ခြင့္ေတြျဖစ္ၿပီး ဒဏ္ကေတာ့ စစ္အင္အားနဲ႔ ေျပာင္ေျပာင္တင္းတင္း ၿခိမ္း ေျခာက္တာျဖစ္ပါတယ္။
၁၉၉၈ ခုမွာ အပစ္ရပ္အဖြဲ႔ ၄ ဖြဲ႔ရဲ႕စီအာပီပီ ေထာက္ခံေရးလႈပ္ရွားမႈေပၚလာေတာ့ စစ္ဗုိလ္ခ်ဳပ္ႀကီးမ်ားဟာ ေဒါသ တႀကီးနဲ႔ စီးပြားေရးအခြင့္အေရးေတြ႐ုပ္သိမ္းပစ္လုိက္ၿပီး စစ္စတုိက္ဖုိ႔ ျပင္ခဲ့တယ္။ ထိန္းခ်ဳပ္ေရး containment ၊ ကန္႔သတ္ေရး restriction နဲ႔ ေခ်မႈန္းေရး annihilation ဆုိတဲ့ စစ္အာဏာရွင္ေတြရဲ႕စီမံကိန္းထဲက ေနာက္ဆုံးအဆင့္ ကုိ အေကာင္အထည္ေဖာ္ဖုိ႔ ေျခလွမ္းစခဲ့တယ္။ ရလလဖနဲ႔ကယန္းျပည္သစ္က အရာရွိတခ်ဳိ႕ကုိ နအဖက ဓားစာခံ အျဖစ္ အလစ္အငုိက္ယူဖမ္း၊ နယ္ေျမအစိတ္အပုိင္းတခ်ဳိ႕ထဲက အပစ္ရပ္တပ္ေတြကို အတင္းအဓမၼ ေမာင္းထုတ္ပစ္ လုိက္ၿပီး ေနာက္ ဒီႏုိင္ငံေရးအားသန္တဲ့အဖြဲ႔ေတြဟာ အညံ့ခံလုိက္ၾကၿပီး ‘ၿငိမ္းခ်မ္းေရးကုိ ထိန္းသိမ္းလုိက္’ပါတယ္။ ‘ႏုိင္ငံေရး တက္ႂကြတဲ့’ အဖြဲ႔ေတြဟာလည္း တကယ္ေတာ့ ျပန္တုိက္ႏုိင္ေလာက္တဲ့ စိတ္ဓာတ္အင္အား၊ ရင္းျမစ္ အင္ အားေတြမရွိၾကေတာ့ဘဲ ပ်က္ျပားေနၾကၿပီျဖစ္ၿပီး မိမိနယ္ေျမလူထုနဲ႔ သာသနာဘက္ဆုိင္ရာေတြကပါ ေသနတ္သံျပန္ မေပါက္ေရးကုိ အႀကီးအက်ယ္ဖိအားေပးတာလည္း အေရးပါတဲ့အေၾကာင္းတရပ္ ျဖစ္ပါတယ္။ အဖြဲ႔အစည္းေတြရဲ႕ အရည္အခ်င္းကုိသိထားလုိ႔ ျပန္တုိက္လည္းမထူးတာကုိ အေၾကာင္းသိေနတဲ့လူထုက ျပည္တြင္းစစ္ဒုကၡ ထပ္မခံခ်င္ ေတာ့တာ၊ အဖြဲ႔အစည္းေတြ ေတာ္လွန္ေရးေတြထက္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္နဲ႔ မင္းကိုႏိုင္တို႔လို ေက်ာင္းသားေတြကုိ သာ အားကုိးေတာ့တာ သဘာဝက်ပါတယ္။
ဗမာစစ္တပ္ဟာ အပစ္ရပ္အဖြဲ႔အားလုံး၊ သုိ႔မဟုတ္ အနိမ့္ဆုံးအားျဖင့္ သူတုိ႔နဲ႔ေျပေျပလည္လည္ေနတဲ့အဖြဲ႔ေတြကုိ ဗမာ့ ‘တပ္မေတာ္’ ထဲ ‘နယ္ျခားတပ္မ်ား’ ဆုိတဲ့ တပ္အမ်ဳိးအစားသစ္တခုအျဖစ္ သြတ္သြင္းေျပာင္းလဲပစ္ဖုိ႔ ေရရွည္ စီမံခ်က္ ရွိပါတယ္။ ၁၉၈၈ ခုမတုိင္မီကရွိခဲ့တဲ့ ‘ျပည္သူ႔စစ္ႏွင့္ ျပည္သူ႔ဆက္ဆံေရးၫႊန္ၾကားေရးမႉး႐ုံး’ ကုိ နဝတ-နအဖေခတ္မွာ ‘ျပည္သူ႔ဆက္ဆံေရးႏွင့္ စိတ္ဓာတ္စစ္ဆင္ေရး ၫႊန္ၾကားေရးမႉး႐ုံး’နဲ႔ ‘ ျပည္သူ႔စစ္ႏွင့္ နယ္ျခားတပ္မ်ား ၫႊန္ၾကားေရးမႉး ႐ုံး’ ဆုိၿပီး ႏွစ္ျခမ္းခြဲျပန္လည္ဖြဲ႔စည္းခဲ့ပါတယ္။ စစ္ဗုိလ္ခ်ဳပ္မ်ားဟာ အပစ္ရပ္အဖြဲ႔ေတြကုိ ျပည္သူ႔စစ္ႏွင့္ နယ္ျခားတပ္ မ်ား ၫႊန္ၾကားေရးမႉး႐ုံးရဲ႕ခ်ဳပ္ကုိင္ကြပ္ကဲမႈေအာက္ လုံးလုံးလ်ားလ်ားသြတ္သြင္းၿပီး ျပည္သူ႔စစ္အဆင့္ထက္ နည္း နည္းသာတဲ့၊ ဗမာ့တပ္မေတာ္ထက္ အမ်ားႀကီးနိမ့္က်တဲ့အေနအထားမွာထားဖုိ႔ ရည္ရြယ္ထားတယ္။ ဟုိးတုန္းက ယူ အမ္ပီ၊ လဲဗီးတပ္ေတြ ဗမာ့တပ္မေတာ္ထဲ သြင္းခဲ့တဲ့ပုံစံေလာက္ေတာင္ အဆင့္အတန္းမေပးဖုိ႔ စီမံထားတယ္။ ဒါေပမဲ့ လည္း အခုထိေတာ့ ဒီစီမံကိန္းကုိ အေကာင္အထည္မေဖာ္ႏုိင္ေသးတာကေတာ့ ေနာက္ထပ္ဆြဲေဆာင္သိမ္းသြင္းစရာ လက္နက္ကုိင္တုိင္းရင္းသားအဖြဲ႔ေတြက်န္ေနေသးတာကတေၾကာင္း၊ ဒါ့အျပင္ ညီေနာင္ ၇ ေဖာ္လုိ အပစ္ရပ္အဖြဲ႔ တခ်ဳိ႕က ညစ္ကပ္ကပ္လုပ္ေနတာလည္းတေၾကာင္းေၾကာင့္ ျဖစ္ပါတယ္။ ညီေနာင္ ၇ ေဖာ္ကုိ သူရဲေကာင္း ၇ ေယာက္ မျဖစ္ေအာင္ ႏွိပ္ကြပ္ေနရပါေသးတယ္။
ကရင္နီနဲ႔ အပစ္ရပ္သေဘာတူညီခ်က္ဟာ လုံးဝပ်က္ျပားေနၿပီျဖစ္ေပမဲ့ စစ္အစုိးရဟာ သူ႔ကုိ အခုထက္ထိ တရားဝင္ စာရင္းထဲ ထည့္ျပေနတုန္းပါပဲ။ ဒါကုိၾကည့္ျခင္းအားျဖင့္ ဗုိလ္ခ်ဳပ္ႀကီးမ်ားဟာ အပစ္ရပ္သေဘာတူညီခ်က္ေတြရဲ႕ ဝါဒ ျဖန္႔စြမ္းအားကုိ ဘယ္ေလာက္ေတာင္တန္ဖုိးထားတယ္ဆုိတာ သိႏုိင္ပါတယ္။ ၁၉၉၄ ခုတုန္းက ေကအင္ဂ်ီအဖြဲ႔ဟာ အခ်င္းခ်င္းအေသအေၾက တုိက္ၾကခုိက္ၾကရာက ေခါင္းေဆာင္ပုိင္းေတြအားလုံးနီးနီး ျပဳတ္ထြက္၊ အင္အားေတြ အဆ မတန္ေလ်ာ့နည္းသြားလုိ႔ က်န္သမွ်ရဲေဘာ္ေလးေတြက ကုိယ့္အဖြဲ႔ကုိယ္ဖ်က္သိမ္းဖုိ႔ ဆုံးျဖတ္ခဲ့ၾကေပမဲ့ စစ္အစုိးရက ဖ်က္သိမ္းခြင့္မေပးခဲ့ဘဲ အတင္းဆက္လုပ္ခုိင္းၿပီး ၁၇ ဖြဲ႔စာရင္းထဲ ဆက္ျပပါတယ္။ မူလလက္ေဟာင္း အက္စ္ အက္စ္ေအနဲ႔ အက္စ္အက္စ္အင္ေအ ရွမ္းအပစ္ရပ္ႏွစ္ဖြဲ႔က တဖြဲ႔တည္းအျဖစ္ေပါင္းစည္းဖုိ႔ စီစဥ္တာကုိလည္း ခြင့္မျပဳခဲ့ ပါဘူး။
အမ်ားသိၾကတဲ့အတုိင္း ဗမာျပည္ရဲ႕အပစ္ရပ္သေဘာတူညီခ်က္ေတြဟာ ‘လူႀကီးလူေကာင္းသေဘာတူညီခ်က္’ လုိ႔ (နအဖက) ဆုိတဲ့ဟာမ်ဳိးေတြ ျဖစ္ပါတယ္။ ဆုိလုိတာက ဘာစာခ်ဳပ္စာတမ္းမွ လက္မွတ္ထုိးတာမရွိပါဘူး၊ ဘယ္အဖြဲ႔နဲ႔ မွမရွိပါဘူး။ အစည္းအေဝးမွတ္တမ္း လက္မွတ္ထိုးတာနဲ႔ အလြန္ဆုံးအားျဖင့္ ‘ဥပေဒေဘာင္အတြင္း ဝင္ေရာက္သည့္ အခမ္းအနား’ ေလာက္ပဲ လုပ္တာရွိပါတယ္။ ၁၉၈၉ ခုတုန္းက ပထမဆုံးအပစ္အခတ္ရပ္စဲေရးေတြဆုိ အဲသလုိ အခမ္း အနားမ်ဳိးေတာင္ မလုပ္ခဲ့ရရွာပါ။ ဘယ္လုိပဲ အခမ္းအနားေတြလုပ္လုပ္၊ ဘယ္လုိပဲ အသုံးအႏႈန္းေတြသုံးသုံး ၁၇ ဖြဲ႔ စလုံးဟာ တင္းျပည့္က်ပ္ျပည့္ ဥပေဒတြင္းမေရာက္ဘဲ အူေၾကာင္က်ား ဥပေဒတပုိင္းအေနအထားကုိသာ ရထားၾက ပါတယ္။
ဂါမဏိ
(၂၀၀၅)