ဂါမဏိ ● ၁ ၃ ၅
၂ ၁ ရ ာ စု ပ င္ လုံ စ ာ စ ဥ္ ( ၃ ၁ )
(မုိးမခ) ၾသဂတ္စ္ ၃၀၊ ၂၀၁၆
၂ ၁ ရ ာ စု ပ င္ လုံ စ ာ စ ဥ္ ( ၃ ၁ )
(မုိးမခ) ၾသဂတ္စ္ ၃၀၊ ၂၀၁၆
နအဖဟာ အရင္အစုိးရအဆက္ဆက္နဲ႔ လမ္းခြဲထြက္လာတာျဖစ္တယ္၊ အရင္အစုိးရေတြထက္သာတယ္လုိ႔ ဝါႂကြားေနေပမဲ့ ဦးႏုအစုိးရလုပ္ခဲ့တဲ့ ကမၻာေအးလႈိဏ္ဂူ၊ ေနဝင္းလုပ္ခဲ့တဲ့ ျမန္မာစာသတ္ပံုမွာ တစ္ခု-တစ္ေယာက္ စသျဖင့္ သုံးစြဲေရး၊ ေစာေမာင္ထြင္ခဲ့တဲ့ ျမန္မာႏုိင္ငံတုိင္းရင္းသား ၁၃၅ မ်ဳိး၊ ခင္ၫြန္႔ထြင္ခဲ့တဲ့ ျမန္မာအစ-ပုံေတာင္ပုံညာက၊ လူသားအစ-ျမန္မာက ဆိုတဲ့ ေပါေၾကာင္ေၾကာင္အယူအဆေတြကုိ ဆက္က်င့္သုံးေနပါတယ္။ အခုေဆာင္းပါးမွာေတာ့ ျမန္မာျပည္မွာ တုိင္းရင္း သား ၁၃၅ မ်ဳိးတကယ္ရွိမရွိကုိ ဆန္းစစ္ေဖာ္ထုတ္သြားပါမယ္။
ပထဆုံး ကခ်င္လူမ်ဳိးေတြကုိၾကည့္ရင္ နဝတ-နအဖက ကခ်င္လူမ်ုိး ၁၂ မ်ဳိး လုိ႔ေဖာ္ျပထားရာမွာ လူမ်ဳိးတမ်ဳိး ထဲက ေဆြမ်ဳိးစုကြဲ၊ ဘာသာစကားေလယူေလသိမ္းကြဲေတြကုိ သီးျခားလူမ်ဳိးအျဖစ္ ဇြတ္အတင္းျပထားပါတယ္။ ဒါ့အျပင္ ကခ်င္ဆုိ တဲ့နာမယ္နဲ႔ လူမ်ဳိးတမ်ဳိး သီးသန္႔ျပထားသလုိ ဂ်င္းေဖာနာမယ္နဲ႔လည္း ျပထားျပန္တယ္။ တကယ္ေတာ့ ကခ်င္ဆုိတာ အားလုံးကုိၿခံဳေခၚတဲ့နာမယ္ျဖစ္မွန္း လူတုိင္းသိေပမဲ့ နအဖဟာ လူမ်ဳိးအေရအတြက္ ေဖာင္းပြေစခ်င္လြန္းအားႀကီးလုိ႔ သီးသန္႔ လူမ်ဳိးမဟုတ္တာကုိ အဟုတ္ႀကီးလုပ္ထည့္တာျဖစ္တယ္။
နအဖ စာရင္းထဲက ေဂၚရီ၊ ခခူ နဲ႔ ဒူးလန္းတုိ႔ဟာ ဂ်င္းေဖာအႏြယ္ကြဲေတြသာျဖစ္ၿပီး သီးျခားလူမ်ဳိးစုေတြ မဟုတ္ပါဘူး။ ခခူနဲ႔ဒူးလန္းဆုိရင္ မ်ဳိးႏြယ္ကြဲတခုတည္းကုိဘဲ နာမယ္ႏွစ္မ်ဳိး ေခၚထားတာျဖစ္ပါတယ္။ ကခ်င္ ၁၂ မ်ဳိးထဲက တမ်ဳိးအျဖစ္ျပ ထားတဲ့ တ႐ုမ္းနဲ႔ ဒေလာင္ ဆုိတာလည္း ရဝမ္ မ်ဳိးႏြယ္ကြဲျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ နအဖေျပာတဲ့ ကခ်င္ ၁၂ မ်ဳိးဟာ လက္ေတြ႔မွာ ၁ မ်ဳိးဘဲျဖစ္ၿပီး မ်ဳိးႏြယ္စုေတြအျဖစ္ ဂ်ိန္းေဖာ (မရစ္၊ မရမ္၊ အင္ခြန္၊ လဖိုင္၊ လေထာ္၊ မေဂါင္၊ ဒူလင္း-ခခူ၊ ေဂၚရီ-ဂ်ဆင္း၊ ေလပဲယာ၊ ငွခုပ္)၊ ရဝမ္ (ဒ႐ု၊ လြန္မီ၊ မတ္ဝမ္၊ ထလု၊ ထ႐ံု စသည္မ်ား)၊ မ႐ူ-ေလာင္ေဝၚ၊ အဇီး-ဇိုင္ဝါး၊ လရွီ-လခ်ိတ္၊ လီဆူး-လီေရွာ ဆိုတဲ့ မ်ဳိးႏြယ္စု ၆ စုဘဲရွိပါတယ္။
နအဖစာရင္း အမွန္စာရင္း
၁။ ကခ်င္ = ဂ်ိန္းေဖာ၊ မ႐ူ၊ ရဝမ္၊ လရွီ၊ အဇီး ႏွင့္ လီဆူး တုိ႔ကုိ လႊမ္းျခံဳေခၚေဝၚသည့္အမည္
၂။ တ႐ုမ္း = ရဝမ္မ်ဳိးႏြယ္စု
၃။ ဒေလာင္ = ရဝမ္မ်ဳိးႏြယ္စု
၄။ ဂ်ိန္းေဖာ = ဂ်ိန္းေဖာ (ေဂၚရီ၊ ခခူ၊ ဒူးလန္း ႏွင့္ အျခားမ်ဳိးႏြယ္စုဝင္မ်ားပါဝင္)
၅။ ေဂၚရီ = ဂ်ိန္းေဖာမ်ဳိးႏြယ္စု
၆။ ခခူ = ဂ်ိန္းေဖာမ်ဳိးႏြယ္စု
၇။ ဒူးလန္း = ဂ်ိန္းေဖာမ်ဳိးႏြယ္စု
၈။ မ႐ူ (ေလာ္ေဝၚ) = မ႐ူမ်ဳိးႏြယ္စု
၉။ ရဝမ္ = ရဝမ္ သုိ႔မဟုတ္ ႏုံး (ဒေလာင္၊ တ႐ုမ္း ႏွင့္ အျခားမ်ဳိးႏြယ္စုမ်ားပါဝင္) မ်ဳိးႏြယ္စု
၁ဝ။ လရွီ (လခ်ိတ္) = လရွီမ်ဳိးႏြယ္စု
၁၁။ အဇီး = အဇီး သုိ႔မဟုတ္ ဇုိင္ဝါးမ်ဳိးႏြယ္စု
၁၂။ လီဆူး လီဆူး သုိ႔မဟုတ္ ေယာယင္မ်ဳိးႏြယ္စု
နအဖရဲ႕ ကယား လူမ်ဳိးစာရင္းထဲမွာ လူမ်ဳိး ၉ မ်ဳိးျပထားတယ္။ ဒီထဲမွာ ဇယိမ္း၊ ကယန္း (ပေဒါင္)၊ ကဲ႔ခုိ၊ ယင္းေဘာ္ ဆုိတဲ့ ေလးမ်ဳိးဟာ တကယ္ေတာ့ ကယန္း (ပေဒါင္) လူမ်ဳိးရဲ႕ မ်ဳိးႏြယ္စုေတြသာျဖစ္တယ္။ ကယားလူမ်ဳိးထဲမွာလဲ ကယား၊ က ေယာ၊ မႏူးမေနာ၊ ယင္းတလဲမ်ဳိးႏြယ္စုေတြပါဝင္ၿပီး ကယားနဲ႔ ကယန္းဟာ ကရင္နီလူမ်ဳိးတမ်ဳိးတည္းအျဖစ္လဲ ခံယူႏိုင္တယ္။ ေဂဘားကေတာ့ တခ်ဳိ႕က ကရင္နီမ်ဳိးႏြယ္စုအျဖစ္၊ တခ်ဳိ႕က ကရင္မ်ဳိးႏြယ္စုအျဖစ္ ပါဝင္ဖို႔ ဆႏၵရွိၾကတယ္။
နအဖစာရင္း အမွန္စာရင္း
၁။ ကယား = ကယား
၂။ ဇယိမ္း = ကယန္းမ်ဳိးႏြယ္စု
၃။ ကယန္း (ပေဒါင္) = ကယန္း (ပေဒါင္၊ ကဲ့ခုိ၊ ယင္းေဘာ္၊ ဇယိမ္းတုိ႔ပါဝင္)
၄။ ကဲ့ခုိ = ကယန္းမ်ဳိးႏြယ္စု
၅။ ေဂဘား = ကရင္မ်ဳိးႏြယ္စု
၆။ ဘရဲ႕(ကေယာ) = ကယားမ်ဳိးႏြယ္စု
၇။ မႏုမေနာ = ကယားမ်ဳိးႏြယ္စု
၈။ ယင္းတလဲ = ကယားမ်ဳိးႏြယ္စု
၉။ ယင္းေဘာ္ = ကယန္းမ်ဳိးႏြယ္စု
နအဖရဲ႕ကရင္ လူမ်ဳိး ၁၁ မ်ဳိးစာရင္းဟာလည္း လူမ်ဳိးတမ်ဳိးထဲရဲ႕ နာမယ္ကြဲေတြ၊ မ်ဳိးႏြယ္စုကြဲေတြကုိ သီးျခား လူမ်ဳိးေတြအျဖစ္ ဖန္တီးထားတယ္။ အားလုံးကုိလႊမ္းၿခံဳေခၚတဲ့ ကရင္လူမ်ဳိးကသတ္သတ္၊ စေကာ ပုိး ဘြဲ စတဲ့လူမ်ဳိး ကသတ္သတ္လုပ္ထားတာ အင္မတန္ရယ္စရာေကာင္းပါတယ္။ လူမ်ဳိးေတြေဖာင္းပြေစခ်င္လြန္းလုိ႔ ႀကံမိႀကံရာလုပ္လုိက္တာ တုိင္းျပည္အုပ္ခ်ဳပ္မင္းလုပ္ေနတဲ့အစုိးရ အရည္အခ်င္းမဲ့မႈကုိ ျပတာလည္းျဖစ္သြားတယ္။ ကုိယ့္တုိင္းျပည္က လူမ်ဳိးနာမယ္ေတာင္ အမွန္အတုိင္းမသိဘဲ အစုိးရလုပ္ေနရသလား၊ ဒါေလာက္ေလးမွ မသိဘူးလားလုိ႔ အမ်ားေမးေငါ့စရာ ျဖစ္ကုန္ပါတယ္။ ကရင္လူမ်ဳိးမွာ စေကာ၊ ပိုး၊ ပကူး၊ မိုဘြာ၊ ဘြဲ၊ ေဂဘား မ်ဳိးႏြယ္စု ၆ မ်ဳိးဘဲရွိပါတယ္။ တေလွပြား၊ ေမာေနပြား ဆုိတာေတြဟာ ပကူးကရင္ နာမည္ကြဲ ေတြျဖစ္သလုိ ပေလကီး ကေတာ့ မုိးပြား အမည္ကြဲသာျဖစ္တယ္။ မြန္ကရင္ဆုိတာ ပုိးကရင္ျဖစ္ၿပီး စာျဖဴကရင္ဆုိတာကေတာ့ လူမ်ဳိးကုိေျပာတာမဟုတ္ဘဲ ခရစ္ယန္ဘာသာဝင္ေတြကုိ ေျပာတာျဖစ္တဲ့အတြက္ နအဖရဲ႕ ကလိမ္ကက်စ္လုပ္မႈကုိ ထင္ ရွားေနေစတယ္။ ကရင္ျဖဴကေတာ့ ကယန္းလူမ်ဳိးထဲက ေအာက္ကယန္း သို႔မဟုတ္ ေဂခိုမ်ဳိးႏြယ္စုျဖစ္တယ္။
ကယား၊ ကယန္း၊ ေဂဘားတို႔ဟာ ရင္းျမစ္အားျဖင့္ ဘြဲကရင္ျဖစ္ေပမဲ့ မ်က္ေမွာက္ကာလမွာေတာ့ သီးျခားလူမ်ဳိးေတြ၊ မ်ဳိးႏြယ္စုေတြအျဖစ္ ရပ္တည္သြားၾကပါၿပီ။ ပအုိဝ္းလူမ်ဳိးကေတာ့ နဂုိမူလရင္းျမစ္အားျဖင့္ ပုိးကရင္ မ်ဳိးႏြယ္စုျဖစ္ေပမဲ့ အခုေတာ့ သီးျခားလူမ်ဳိးလကၡဏာ ခံယူထားၿပီျဖစ္တယ္။
နအဖစာရင္း အမွန္စာရင္း
၁။ ကရင္ = စေကာ၊ ပိုး၊ ပကူး၊ မိုဘြာ၊ ဘြဲ၊ ေဂဘားအားလံုးကို ျခံဳ၍ေခၚေသာအမည္
၂။ ကရင္ျဖဴ = ကယန္းမ်ဳိးႏြယ္စု
၃။ ပေလကီး = မိုဘြာမ်ဳိးႏြယ္စု
၄။ မြန္ကရင္(စာျဖဴ) = ပုိးကရင္အမည္ကြဲ၊ စာျဖဴဆုိသည္မွာ ခရစ္ယန္ဘာသာဝင္ကုိ ဆုိလုိ
၅။ စေကာ = စေကာမ်ဳိးႏြယ္စု
၆ တာေလွပြား = ပကူးမ်ဳိးႏြယ္စု
၇။ ပကူး = ပကူးမ်ဳိးႏြယ္စု
၈။ ဘြဲ = ဘြဲမ်ဳိးႏြယ္စု
၉။ ေမာေနပြား = ပကူးမ်ဳိးႏြယ္စု
၁ဝ။ မိုးပြား = မိုးပြားမ်ဳိးႏြယ္စု
၁၁။ ႐ွဴး (ပိုး) = ပိုးကရင္မ်ဳိးႏြယ္စု
နအဖစာရင္းထဲမွာ အဆုိးဆုံးကေတာ့ ခ်င္း လူမ်ဳိး ၅၃ မ်ဳိးျပထားတာပါဘဲ။ ႐ူးေပါေပါထုံးစံအတုိင္း ခ်င္း ဆုိတဲ့နာမယ္နဲ႔ လူမ်ဳိးတမ်ဳိးလည္းျပထားပါေသးတယ္။ ၅၃ မ်ဳိးထဲမွာ ခ်င္းလူမ်ဳိးအျဖစ္ အမွတ္အသားလကၡဏာ identity မသတ္မွတ္ႏုိင္တဲ့ နာဂ၊ မဏိပူရတိုင္းသားကသည္း နဲ႔ နီေပါတိုင္းသားလင္းဘု ကုိလည္းထည့္ထားတယ္။ ဒီကေန႔ ခ်င္းႏုိင္ငံေရးပါတီေတြနဲ႔ပညာရွင္မ်ား လက္ခံအတည္ျပဳထားတာ ခ်င္းမ်ဳိးႏြယ္စု ၈ မ်ဳိးဘဲျဖစ္ပါတယ္။ လူမ်ဳိး Race မဟုတ္တဲ့ ေဆြမ်ဳိးစု Clan ၊ စကားဝဲအစု Dialect ေတြကုိ ေရာေႏွာျပထားတဲ့ ၅၃ မ်ဳိးကုိ သ႐ုပ္ခြဲလုိက္ရင္ အခုလုိ ေတြ႔ရပါတယ္။
နအဖစာရင္း အမွန္စာရင္း
(၁) ခ်င္း = ဇုိမီး၊ ကူကီး၊ မီဇုိ၊ လုိင္မီး၊ မရာ၊ ခ်ဳိ၊ အ႐ႈိ၊ ခမီး မ်ဳိးႏြယ္စု ၈ စုကုိ လႊမ္းျခဳံ ေခၚေသာ လူမ်ဳိးအမည္
(၁ဝ) ေခါႏုိး၊ ဂန္တဲ့၊ ေဂြးတဲ၊ ငြန္း၊ ဆီစာန္၊ ဆုိင္းဇန္၊ ဇုိ၊ တီးတိန္၊ ေတဇန္၊ ဒင္မ္ = ဇုိမီးခ်င္းမ်ုိးႏြယ္စု
(၂) ေခါင္ဆုိင္၊ တာ့ဒုိး = ကူးကီးခ်င္းမ်ဳိးႏြယ္စု
(၁၅) ခြာဆင္းမ္၊ ခြန္လီ၊ ဆင္တန္၊ ဇာေဟာင္၊ ဇုိေဖ၊ ဇန္ညႇပ္၊ တေပါင္၊ တုိင္ခြၽန္း၊ ေတာရ္၊ မိအဲ၊ လင္တဲ၊ ေလာက္တူ၊ လုိင္၊ လုိင္ဇုိ၊ ဇိုတံုး = လုိင္မီးခ်င္းမ်ဳိးႏြယ္စု
(၂) မရာ၊ မတူ = မရာခ်င္းမ်ုိးႏြယ္စု
(၅) ဒုိင္ (ယင္ဒူး)၊ မကန္း၊ မြင္း၊ အုပု၊ ေရာင္တူ = ခ်ဳိခ်င္းမ်ဳိးႏြယ္စု
(၇) ခမီ၊ အဝခမီ၊ ေခါင္စုိ၊ ပနန္း၊ ေလးျမိဳ၊ ဝါကင္းမ္၊ အႏူး = ခမီးခ်င္း(ၿမိဳ) မ်ုိးႏြယ္စု
(၂) ဆလုိင္း၊ အ႐ႈိ = အ႐ႈိခ်င္းမ်ဳိးႏြယ္စု
(၃) ကလင္ေကာ(လူ႐ႈိင္း)၊ လူ႐ႈိင္း(လူေရွ)၊ ဟြာလ္ငုိ = မီဇုိခ်င္း (လူ႐ႈိင္း) မ်ဳိးႏြယ္စု
(၄) နာဂ၊ တန္ခူး၊ မာရင္၊ အနန္ = နာဂလူမ်ဳိး
(၁) ေမ့ေထး(ကသည္း) = မဏိပူရ္မ်ဳိးႏြယ္
(၁) လင္းဘု = နီေပါမ်ဳိးႏြယ္
ကူကီး (သာဒုိး) ဟာ ရင္းျမစ္အားျဖင့္ ဇုိမီးမ်ဳိးႏြယ္စုျဖစ္ေပမဲ့ အခုေတာ့ သီးျခားမ်ဳိးႏြယ္စုအျဖစ္ ရပ္တည္ေနပါၿပီ။ လုိင္မီး ရင္းျမစ္ျဖစ္တဲ့ မရာ ဟာလည္း အခု သီးျခားမ်ဳိးႏြယ္စုအျဖစ္ ရပ္တည္ေနပါၿပီ။ နအဖဟာ ခမြီးနဲ႔ၿမိဳ ကုိ ရခုိင္လူမ်ဳိး ထဲထည့္မထားရင္ ခ်င္း ၅၅ မ်ဳိး ျဖစ္သြားႏုိင္တယ္။ ခ်င္းပုန္း၊ ခ်င္းဘုတ္ စတဲ့ နာမယ္ကြဲေတြ ထပ္ထည့္လုိက္ရင္ နအဖရဲ႕ ခ်င္းစာရင္းဟာ ၁ဝဝ နားကပ္သြားႏုိင္ပါတယ္။
ခ်င္းျပည္နယ္ထဲကလဲမဟုတ္တဲ့ နာဂ လူမ်ဳိးကုိ ခ်င္းလူမ်ဳိးထဲ သတ္မွတ္ထည့္သြင္းလုိ႔မရဘဲ သီးျခားျမန္မာႏုိင္ငံတုိင္းရင္းသားလူမ်ဳိးတမ်ဳိးအျဖစ္ သတ္မွတ္ရ မွာျဖစ္ပါတယ္။ နအဖရဲ႕ခ်င္းေတြလုိဘဲ နာဂထဲက ေဆြမ်ဳိးစု၊ စကားဝဲအစုေတြက အနည္းဆုံး ၆၄ မ်ဳိးရွိလုိ႔ ခ်င္းထက္မ်ားပါတယ္။ နာဂလူမ်ဳိးမွာ ျပည္နယ္မရွိလုိ႔ ခ်င္းလုိ လူမ်ဳိးအမ်ားႀကီး ခြဲမျပတာျဖစ္ပါလိမ့္မယ္။ ႏုိ႔မဟုတ္ရင္ နအဖရဲ႕ ျမန္မာျပည္ “တုိင္းရင္းသားအေရအတြက္” ၃ဝဝ ေက်ာ္သြားႏုိင္ပါတယ္။
နာဂလူမ်ဳိးမွာေတာ့ လိုင္းေနာင္၊ လဟယ္၊ တန္ရွန္း၊ ကြန္ညပ္၊ တန္ကြန္၊ မကူရီ၊ ပါရာ မ်ဳိးႏြယ္စုႀကီး ၇ စု ရွိတယ္။
နအဖက ဗမာ (ေခၚ) ျမန္မာလူမ်ဳိးစုအေရအတြက္ကုိ နဝင္းေက်ေအာင္ ၉ ခုျပထားပါတယ္။ ေယာ၊ ထားဝယ္နဲ႔ ဘိတ္ တုိ႔ကုိ သီးျခားလူမ်ဳိးေတြအျဖစ္ ျပထားတယ္။ တကယ္ေတာ့ စကားဝဲ dialect အစုကြဲသာျဖစ္တယ္ လုိ႔ မႏုႆေဗဒပညာရွင္မ်ားနဲ႔ ဘာသာေဗဒပညာရွင္မ်ား သတ္မွတ္ထားတာ အားလုံးအသိပါဘဲ။ ဘိတ္နဲ႔ထားဝယ္ကေတာ့ သီးျခားလူမ်ုိးသ႐ုပ္လကၡဏာနဲ႔ ရပ္တည္လာေနၿပီျဖစ္တယ္။ နအဖဟာ ရွမ္းျပည္က သီးျခားဗမာမ်ဳိးႏြယ္ဝင္ ဓႏု၊ ေတာင္႐ုိးနဲ႔ အင္းသားတို႔ကုိလဲ ရွမ္းလူမ်ဳိးထဲ ထည့္ထားပါတယ္။ ရွမ္းျပည္၊ ကခ်င္ျပည္နဲ႔ စစ္ကိုင္းတိုင္းအစပ္က ေရွးဦးဗမာ Proto-Burman မ်ဳိးႏြယ္ဝင္ ဖြန္းလူမ်ဳိးကို ဗမာလူမ်ဳိးထဲ ထည့္ထားေပမဲ့ ေနာက္ထပ္ ေရွးဦးဗမာမ်ဳိးႏြယ္ဝင္ မိုင္းသာလူမ်ဳိးကိုေတာ့ ရွမ္းလူမ်ဳိးထဲထည့္ထားတယ္။ ဒါ့အျပင္ တိဘက္-ဗမာအႏြယ္ မဟုတ္ဘဲ မေလး၊ အင္ဒိုနီးရွား တို႔လို ၾသစႀထိဳနီးရွန္းမ်ဳိးႏြယ္ႀကီးထဲက ဆလုံေတြကုိ ဗမာလူမ်ဳိးထဲထည့္ထားတာဟာ မႏုႆေဗဒအသိ ႏု႔ံနဲ႔ရာက်ပါတယ္။ စစ္ကုိင္းတုိင္းထဲက နာဂေတြက်ေတာ့ ခ်င္းလူမ်ဳိးထဲ ထည့္ထားေပမဲ့ ကဒူးကနန္းေတြကုိေတာ့ ဗမာလူမ်ဳိးထဲ ထည့္ထားၿပီး ကဒူးနဲ႔ကနန္းကုိလည္း ခြဲျပထားတယ္။ ယဗိန္းကေတာ့ လူဦးေရရာဂဏန္းေလာက္ဘဲ ရွိႏိုင္ေတာ့တဲ့ မ်ဳိးတုံးလုနီးဗမာမ်ဳိးႏြယ္စု ျဖစ္ပါတယ္။ ဖြန္း၊ မိုင္းသာ နဲ႔ ကဒူးကနန္းတို႔ကို ရွမ္းလူမ်ဳိးေတြကလဲ တိုင္းဖြန္း၊ ရွမ္းတ႐ုတ္ နဲ႔ တိုင္းကတူး ဆိုတဲ့ ရွမ္းမ်ဳိးႏြယ္စုေတြအျဖစ္ သတ္မွတ္ထားတယ္။
နအဖစာရင္း အမွန္စာရင္း
၁။ ဗမာ = ဗမာ
၂။ ထားဝယ္ = ထားဝယ္
၃။ ဘိတ္ = ထားဝယ္စကားဝဲအစု
၄။ ေယာ = ဗမာစကားဝဲအစု
၅။ ယဗိန္း = ဗမာမ်ဳိးႏြယ္စု
၆။ ကဒူး = ကဒူးကနန္းမ်ဳိးႏြယ္စု
၇။ ကနန္း = ကဒူးကနန္းမ်ဳိးႏြယ္စု
၈။ ဆလုံ = ဆလုံလူမ်ဳိး
၉။ ဖြန္း = ဖြန္းလူမ်ဳိး
နအဖဟာ မြန္ကုိေတာ့ တမ်ဳိးထဲပဲျပထားၿပီး တျခားမြန္ခမာမ်ဳိးႏြယ္ေတြျဖစ္တဲ့ ဝ၊ ပေလာင္၊ ယင္းနက္ ယင္းက်ား စတာေတြကုိ ရွမ္းလူမ်ဳိးေတြထဲထည့္ျပထားပါတယ္။
နအဖစာရင္း အမွန္စာရင္း
၁ မြန္ = မြန္
ရခုိင္ လူမ်ဳိးကုိ ၇ မ်ဳိးစာရင္းျပထားရာမွာ တကယ္ေတာ့ ခမြီး နဲ႔ၿမိဳ (မ႐ုိ) ဟာ ရခုိင္ျပည္မွာေနတဲ့ ခမီးခ်င္းေတြ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါ့အျပင္ ခမြီးနဲ႔ၿမိဳ ဟာ သီးျခားလူမ်ဳိးႏွစ္မ်ဳိးမဟုတ္ဘဲ မ်ဳိးႏြယ္စုတခုတည္းေအာက္က မ်ဳိးႏြယ္ကြဲေတြသာ ျဖစ္ပါတယ္။
နအဖစာရင္း အမွန္စာရင္း
၁။ ရခုိင္ = ရခုိင္လူမ်ဳိး
၂။ ကမန္ = ကမန္လူမ်ဳိး (ရခိုင္စကားေျပာ အစၥလာမ္ဘာသာ ဝင္)
၃။ ခမြီး = ခမီးခ်င္းမ်ဳိးႏြယ္စု
၄။ ဒုိင္းနက္ = ဒုိင္းနက္-ခ်ကၠမာလူမ်ဳိး (ဘဂၤါလီစကားေျပာ ဗုဒၶဘာသာဝင္)
၅။ မရမာႀကီး = မရမာႀကီး-ဘ႐ူးဝါးလူမ်ဳိး (ဘဂၤါလီစကားေျပာ ဗုဒၶဘာသာဝင္)
၆။ ၿမိဳ = ခမီးခ်င္းမ်ဳိးႏြယ္စု
၇။ သက္ = သက္-ခ်က္ (ရခိုင္မ်ဳိးႏြယ္စု)
နအဖစာရင္းပါ ရွမ္း ၃၃ မ်ဳိးကေတာ့ ရွမ္းတင္မကဘဲ တိဘက္ဗမာမ်ဳိးႏြယ္ေတြ၊ ပအိုဝ္း လို ကရင္မ်ဳိးႏြယ္ေတြ၊ ဝ ပေလာင္လို မြန္ခမာမ်ဳိးႏြယ္ေတြစသျဖင့္ ေရာေထြးေနပါတယ္။ ရွမ္းႀကီးနဲ႔ တိုင္းလုံ ဆုိတာ တခုတည္းျဖစ္ၿပီး ရွမ္းကေလးနဲ႔ တိုင္းေလ့ဟာလည္း တမ်ဳိးတည္းျဖစ္တယ္။ ခႏၱီးရွမ္း နဲ႔ တိုင္းလ်မ္ (ရွမ္းနီ) ကုိျပထားေပမဲ့ တိုင္းႏူ (ရွမ္းတ႐ုတ္)၊ တိုင္းလိ၊ တိုင္းလမ္ နဲ႔ ဒရယ္ ကုိခ်န္ထားတယ္။ ကရင္၊ ခ်င္း တို႔လိုဘဲ ထုိင္း သို႔မဟုတ္ တိုင္း (ရွမ္း) လူမ်ဳိးဟာလဲ လူမ်ဳိး တမ်ဳိးတည္းေအာက္မွာ ထိုင္းယိုင္ (ထိုင္းလံု၊ ရွမ္းႀကီး)၊ ထိုင္းေမာ၊ ထိုင္းႏူ(ရွမ္းတ႐ုတ္)၊ ထိုင္းခြန္ (ဂံုရွမ္း)၊ ထိုင္း ခမ္းတီး၊ ထိုင္းလ်ံ (ရွမ္းနီ)၊ ဒရယ္၊ ထိုင္းလိ (က်ဳိင္း႐ံုးႀကီးရွမ္း)၊ ထိုင္းလမ္ (မံုးလမ္ရွမ္း)၊ ထိုင္းခြမ္း စတဲ့ မ်ဳိးႏြယ္စု ေတြသာျဖစ္ေနၿပီး အိမ္နီးခ်င္းႏိုင္ငံက ရွမ္းမ်ဳိးႏြယ္ေတြျဖစ္တဲ့ ထိုင္း (ထိုင္းႏြဲ႔၊ ရွမ္းကေလး)၊ ထိုင္းယြန္း (ဇင္းမယ္ရွမ္း)၊ ထိုင္းေလာ တို႔ကိုေတာ့ သီးျခားလူမ်ဳိးေတြအျဖစ္ သတ္မွတ္လို႔ရႏိုင္ပါတယ္။
အင္၊ စုံ၊ ဝ နဲ႔ တုိင္းလြယ္ တုိ႔ဟာ တမ်ဳိးတည္း ျဖစ္ပါတယ္။ (တုိင္းလြယ္ ကုိေတာ့ သီးျခားမြန္ခမာလူမ်ဳိးတခု အျဖစ္ ယူလုိ႔ရႏုိင္တယ္။) ကြီ နဲ႔ လားဟူ မကြာသလုိ ဖ်င္နဲ႔ အခါလည္း အတူတူပါဘဲ။ ပေလးနဲ႔ပေလာင္ အတူတူျဖစ္သလုိ ေျမာင္ဇီး၊ ယအုိ (ေယာင္) နဲ႔ အုိက္ဆြယ္ တမ်ဳိးတည္းျဖစ္ၾကပါတယ္။ နယ္ခ်င္းထိစပ္ေနလုိ႔ ယူနန္တ႐ုတ္လူမ်ဳိးကုိ (ယူနန္တ႐ုတ္ မဟုတ္ဘဲ လြန္ခဲ့တဲ့ ႏွစ္ ၄၀၀ နီးပါးက မင္မင္းဆက္ ေနာက္ဆံုးဘုရင္နဲ႔အတူေျပးလာတဲ့ ေျမာက္ပိုင္းသား မန္ဒါရင္တ႐ုတ္ လို႔လဲ တခ်ဳိ႕သမိုင္းေတြမွာ ဆိုပါတယ္) ဗမာျပည္ရဲ႕တုိင္းရင္းသား ကုိးကန္႔လူမ်ဳိး အျဖစ္ သတ္မွတ္ထားတာေတြ႔ရသလုိ ယြန္း (ေျမာက္ပုိင္းထုိင္း) လူမ်ဳိး၊ ခမူ (ေလာ) လူမ်ဳိး၊ ရွမ္းကေလး (ဝါ) တုိင္းေလ့ (ထုိင္း) လူမ်ဳိးတုိ႔ကုိလည္း ျမန္မာႏုိင္ငံ တုိင္းရင္းသားလူမ်ဳိးအျဖစ္ သတ္မွတ္ထားတာေတြ႔ရတယ္။ ခ်င္းျပည္ဘက္မွာ ကသည္း (မဏိပူရ္) လူမ်ဳိး၊ လင္းဘု (နီေပါ) လူမ်ဳိးတုိ႔ကုိ တုိင္းရင္းသားသတ္မွတ္ထားေပမဲ့ အလားတူ နယ္ခ်င္းစပ္ေနလို႔ ဗမာျပည္နယ္နိမိတ္ထဲ မ်ဳိးဆက္မ်ားစြာေနထုိင္ေနတဲ့ ထုိင္းလိ (ယူနန္)၊ ထိုင္းလမ္ (ယူနန္)၊ ပသွ်ဴး (မေလး)၊ တိဘက္၊ ေဂၚရခါး (နီေပါ)၊ စစ္တေကာင္းဘဂၤါလီ-႐ိုဟင္ဂ်ာ (ဘဂၤလားေဒ့ရွ္) တုိ႔ကုိေတာ့ တုိင္းရင္းသား အျဖစ္ ေဖာ္ျပထားတာမေတြ႔ရပါဘူး။
နအဖစာရင္း အမွန္စာရင္း
(၃) ရွမ္း၊ ရွမ္းႀကီး၊ တုိင္းလုံ = ထုိင္းလုံ (ထုိင္းယုိင္) မ်ဳိးႏြယ္စု
(၁) ဂုံ = ထုိင္းခြန္ (ဂုံ) မ်ဳိးႏြယ္စု
(၁) ေမာရွမ္း = ထုိင္းေမာ မ်ဳိးႏြယ္စု
(၁) တုိင္းလ်မ္ = ထုိင္းလ်မ္ (ရွမ္းနီ) မ်ဳိးႏြယ္စု
(၁) ခႏၱီးရွမ္း = ထုိင္းခမ္းတီး (ပူတာအို) မ်ဳိးႏြယ္စု
(၂) ရွမ္းကေလး၊ တုိင္းေလ့ = ထုိင္းႏြဲ႔ (ထုိင္း) လူမ်ဳိး
(၁) ယြန္း = ထုိင္းယြန္း (ဇင္းမယ္ထုိင္း) လူမ်ဳိး
(၂) ပေလး၊ပေလာင္ = ပေလာင္လူမ်ဳိး
(၃) ဝ၊ အင္၊ စုံ၊ တိုင္းလြယ္ = ဝ လူမ်ဳိး
(၁) ဓႏု = ဓႏု လူမ်ဳိး
(၁) ေတာင္႐ုိး = ေတာင္႐ုိးလူမ်ဳိး
(၁) ဓေနာ = ဓေနာလူမ်ဳိး
(၂) လားဟူ၊ ကြီ = လားဟူလူမ်ဳိး
(၂) ေကာ္၊ ဖ်င္ = အခါလူမ်ဳိး
(၁) ခမူ = ခမူလူမ်ဳိး
(၃) ေျမာင္ဇီး၊ ေယာင္၊ အုိက္ဆြယ္ = ေျမာင္လူမ်ဳိး
(၁) ကုိးကန္႔ = ကုိးကန္႔တ႐ုတ္လူမ်ဳိး
(၁) အင္းသား = အင္းသားလူမ်ဳိး
(၁) ပအုိဝ္း = ပအုိဝ္းလူမ်ဳိး
(၂) ယင္းက်ား၊ ယင္းနက္ = ယင္းလူမ်ုိး
(၁) မုိင္းသာ = မုိင္းသာလူမ်ဳိး
ဒါကုိခ်ဳပ္ၾကည့္လုိက္ရင္ နအဖေျပာတဲ့ တုိင္းရင္းသားလူမ်ဳိး ၁၃၅ မ်ဳိးဆုိတာမွာ ၁၀၀ ေလာက္က စာရင္းထပ္ေနတာ၊ လုပ္ႀကံတည္ထြင္ထားတာနဲ႔ မ်ဳိးႏြယ္စု tribe၊ ေဆြမ်ဳိးစု clan၊ စကားဝဲအစု dialect ေတြကို လူမ်ဳိးအျဖစ္ျပထားတာျဖစ္ေနၿပီး လူမ်ဳိး (၃၀) ေက်ာ္ေလာက္ဘဲ တကယ့္အမွန္အကန္ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ ဒါဟာ ဗမာျပည္မွာ လူမ်ဳိး ၃၀-၃၅ မ်ဳိးေလာက္ဘဲရွိတယ္လို႔ ဆိုလိုတာမဟုတ္ပါဘူး။ ထမန္၊ ဒရယ္၊ ဗမာမူဆလင္ (ေျမဒူး၊ ေဇဒဘာရီ၊ မဂို၊ ပသီ၊ က်ဴလီယာ၊ စူရတီ၊ ပထန္၊ ကခ်ာ)၊ ဗမာဟိႏၵဴ၊ ပင္လယ္ရပ္ျခားတ႐ုတ္နဲ႔ နယ္စပ္ဟိုဘက္ဒီဘက္ခြေနေလ့ရွိတဲ့ တိဘက္၊ ေဂၚရခါး၊ ထိုင္းလိ၊ ထိုင္းႏူ (ရွမ္းတ႐ုတ္)၊ ထိုင္းလမ္၊ မေလး-ပသွ်ဴး၊ စစ္တေကာင္းသားဘဂၤါလီ တို႔လို ဒီစာရင္းထဲမပါဘဲ က်န္ေနတဲ့ လူမ်ဳိးေတြ ရွိပါေသးတယ္။ ဒါ့အျပင္ သီးျခားလူမ်ဳိးအျဖစ္ အမွတ္လကၡဏာသစ္ ခံယူလုိတဲ့ သုိ႔မဟုတ္ မခံယူလုိတဲ့ လူမ်ဳိးေတြ မ်ဳိးႏြယ္စုေတြလဲ ရွိႏုိင္ပါေသးတယ္။ ယဗိန္း၊ ဓေနာ၊ ဒရယ္၊ ထမန္၊ ဖြန္း၊ တ႐ုမ္း၊ ခမူတုိ႔ဆိုရင္ မ်ဳိးတုံး လုဆဲဆဲ၊ သုိ႔မဟုတ္ လူဦးေရရာဂဏန္းေလးသာရွိတဲ့ လူမ်ဳိးေတြ၊ မ်ဳိးႏြယ္စုေတြ ျဖစ္ပါတယ္။
ဒါေၾကာင့္ ဗမာျပည္နယ္နိမိတ္ထဲမွာရွိတဲ့ (တိုင္းရင္းသား/ေရႊ႕ေျပာင္းအေျခခ်)လူမ်ဳိးေတြကို စာရင္းခ်ဳပ္လိုက္ရင္ --
(၁) ကခ်င္ (ဂ်ိန္းေဖာ၊ ရဝမ္၊ မ႐ူ၊ အဇီး၊ လခ်ိတ္၊ လီဆူး မ်ဳိးႏြယ္စု ၆ စု)
(၂) ကယား (ကယား၊ ကေယာ၊ မႏုမေနာ၊ ယင္းတလဲ မ်ဳိးႏြယ္စု ၄ စု)
(၃) ကယန္း (လဝီ-ပေဒါင္၊ ေဂခို-ကရင္ျဖဴ၊ ကငန္-ယင္းေဘာ္၊ ဇယိမ္း-လထ မ်ဳိးႏြယ္စု ၄ စု)
(၄) ကရင္ (စေကာ၊ ပိုး၊ ပကူး၊ မိုဘြာ၊ ဘြဲ၊ ေဂဘား မ်ဳိးႏြယ္စု ၆ စု)
(၅) ပအိုဝ္း (ကြန္လံု၊ ခ႐ိုင္း၊ တေတာက္၊ နန္းေခ၊ က်န္းစန္း၊ ေကာင္တန္၊ ဗလာ၊ တိယန္၊ ေတာင္သား မ်ဳိးႏြယ္စုမ်ား)
(၆) ခ်င္း (ဇိုမီး၊ ကူကီး၊ မီဇို၊ လိုင္မီး၊ မရာ၊ ခ်ဳိ၊ အ႐ႈိ၊ ခူမီး မ်ဳိးႏြယ္စု ၈ စု)
(၇) နာဂ (လိုင္းေနာင္၊ လဟယ္၊ တန္ရွန္း၊ ကြန္ညပ္၊ တန္ကြန္၊ မကူရီ၊ ပါရာ မ်ဳိးႏြယ္စု ၇ စု)
(၈) ဗမာ (ေယာ၊ ေတာင္သား-ပ်ဴ၊ ယဗိန္း မ်ဳိးႏြယ္စုမ်ား)
(၉) ထားဝယ္ (ထားဝယ္၊ ဘိတ္ မ်ဳိးႏြယ္စုမ်ား)
(၁၀) ဓႏု
(၁၁) အင္းသား
(၁၂) ေတာင္႐ိုး
(၁၃) ကတူးကနန္း (ကတူး၊ ကနန္း မ်ဳိးႏြယ္စု ၂ စု)
(၁၄) ေမာ္ကင္း-ဆလံု
(၁၅) ဖြန္း
(၁၆) မိုင္းသာ-အခ်န္ (ရွမ္းတ႐ုတ္)
(၁၇) ထမန္
(၁၈) မြန္
(၁၉) ပေလာင္-တအာင္း (႐ူက်ဳိင္း၊ ႐ူကြမ္း၊ ႐ူခါန္၊ ႐ူမိုင္း၊ ႐ူပိုး၊ ကတူး၊ ကြယ္ဟယ္၊ ႐ူေဟာ့၊ ႐ူဗေရာင္း၊ ႐ူခုတ္၊ ႐ူလဲင္း မ်ဳိးႏြယ္စုမ်ား)
(၂၀) ဝ (အင္၊ စံု၊ လ၊ ဝ၊ ထိုင္းလြယ္၊ ဆမ္ေတာက္ မ်ဳိးႏြယ္စုမ်ား)
(၂၁) ယင္း (ယင္းနက္၊ ယင္းက်ား မ်ဳိးႏြယ္စု ၂ စု)
(၂၂) ဓေနာ
(၂၃) ရခိုင္ (သက္၊ မရမာ၊ ေခ်ာင္းသား၊ ေတာင္သား၊ ရမ္းျဗဲသား မ်ဳိးႏြယ္စုမ်ား)
(၂၄) ဒိုင္းနက္-ခ်ကၠမာ
(၂၅) မရမာႀကီး-ဘ႐ူးဝါး
(၂၆) ကမန္
(၂၇) ရွမ္း (ထိုင္းလံု-ထုိင္းယိုင္၊ ထိုင္းေမာ၊ ထိုင္းႏူ၊ ထိုင္းခြန္၊ ထိုင္းလ်ံ၊ ထိုင္းခမ္းတီး၊ ဒရယ္၊ ထိုင္းလိ၊ ထိုင္းလမ္၊ ထိုင္းေန၊ ထိုင္းခြမ္း မ်ဳိးႏြယ္စုမ်ား)
(၂၈) လားဟူ (ကြီ၊ လားဟူနက္၊ လားဟူရွီ မ်ဳိးႏြယ္စုမ်ား)
(၂၉) အခါ (ေကာ္၊ ဖ်င္ မ်ဳိးႏြယ္စုမ်ား)
(၃၀) ေျမာင္ (ေျမာင္ဇီး၊ ေယာင္၊ အိုက္ဆြယ္၊ ေျမႇာ့မ်ဳိးႏြယ္စုမ်ား)
(၃၁) ခမူ-ခမင္
(၃၂) ကိုးကန္႔တ႐ုတ္ (မလိပါရင့္)
(၃၃) ေမ့ေထး (ကသည္း)
(၃၄) လင္းဘု (နီေပါ)
(၃၅) ထိုင္း (ထိုင္းႏြဲ႔)
(၃၆) ထုိင္းယြန္း (ဇင္းမယ္ရွမ္း)
(၃၇) ေလာ (ထိုင္းေလာ)
(၃၈) ပသွ်ဴး (မေလး)
(၃၉) တိဘက္
(၄၀) ေဂၚရခါး (နီေပါ)
(၄၁) စစ္တေကာင္းသား-႐ိုဟင္ဂ်ာ
(၄၂) ဗမာမူဆလင္ (ေျမဒူး၊ ေဇဒဘာရီ၊ မဂို၊ ပသီ၊ က်ဴလီယာ၊ စူရတီ၊ ပထန္၊ ဘဂၤါလီ၊ ကခ်ာမ်ဳိးႏြယ္စုမ်ား)
(၄၃) ဗမာဟိႏၵဴ (တမီးလ္၊ ဂူဂ်ာရတ္တီ၊ ေဂၚရင္ဂ်ီ၊ ပန္ခ်ာပီ၊ မာရာဝါရီ၊ ဘဂၤါလီ၊ ေတလဂူမ်ဳိးႏြယ္စုမ်ား)
(၄၄) ပင္လယ္ရပ္ျခားတ႐ုတ္ (ဖူးက်င့္-လက္ရွည္၊ ကြမ္တံု-လက္တို၊ ဟတ္ခါး၊ ယူနန္၊ ပန္းေသး၊ မုန္းဝန္းမ်ဳိးႏြယ္စုမ်ား)
(၄၅) အျခားမ်ဳိးႏြယ္မ်ား (ဥပမာ- ဗိုလ္မႉးခ်ဳပ္ေအဘယ္လ္၊ အဆိုေတာ္ေမဆြိကဲ့သို႔ ဂ်ဴးမ်ဳိးႏြယ္မ်ား၊ အဆိုေတာ္ခင္ဝမ္း ကဲ့သို႔ ဂ်ပန္မ်ဳိးႏြယ္မ်ား၊ ဥေရာပမ်ဳိးႏြယ္မ်ား)
ဘယ္လုိဘဲျဖစ္ျဖစ္ ဗမာျပည္ရဲ႕ တုိင္းရင္းသားလူမ်ဳိးအေရအတြက္ဟာ ၃၅ မေက်ာ္ပါဘူး။ ဒါေပမဲ့ စစ္အုပ္စု ဟာ တုိင္းရင္း သားလူမ်ဳိးအေရအတြက္ ဆယ္ဂဏန္းမျပည့္လည္း အေၾကာင္းအမ်ဳိးမ်ဳိးျပၿပီး စစ္အာဏာရွင္စနစ္ ထူေထာင္မွာ ပါဘဲ။ တိုင္းျပည္ၿပိဳကြဲမယ့္အႏၱရာယ္ရွိတယ္လို႔ ဆင္ေျခေပးအံုးမွာပါဘဲ။ စစ္အုပ္စုစကား၊ စစ္အုပ္စုစာရင္းေတြဟာ ဘယ္လုိမွ စိတ္ခ်ယုံ ၾကည္စရာမရွိဘူး ဆုိတာရယ္၊ ကုိယ္အုပ္ခ်ဳပ္ေနတဲ့ႏုိင္ငံထဲက လူမ်ဳိးေတြကုိေတာင္ မွန္မွန္ကန္ကန္ စာရင္းေကာက္ႏုိင္တဲ့ အရည္အခ်င္းနဲ႔ဆႏၵမရွိဘူးဆုိတာရယ္ကုိေတာ့ ၁၃၅ မ်ဳိးစာရင္းက သက္ေသခံေနပါတယ္။
ဂါမဏိ
(၂၀၀၅-၂၀၁၆)