ေက်ာ္မ်ဴိးထြန္း - ျမန္မာေတာင္သူမ်ားအေၾကြး အရန္စပါးျပသနာႏွင့္ ဗဟိုကုန္စည္ဖလွယ္ဒိုင္ၾကီး (အပိုင္း-၁)

ေက်ာ္မ်ဴိးထြန္း - ျမန္မာေတာင္သူမ်ားအေၾကြး အရန္စပါးျပသနာႏွင့္ ဗဟိုကုန္စည္ဖလွယ္ဒိုင္ၾကီး (အပိုင္း-၁)
(Commodities Exchange Center)

(မိုုးမခ) ေအာက္တိုုဘာ ၁၆၊ ၂၀၁၆

အထက္ပါျပသနာမ်ား အားလံုးသည္ ေျဖရွင္းခ်က္ တစ္ခုတည္းေပၚတြင္ ရွိေနပါသည္။ လြန္စြာမွ အံ့ၾသမိသည္မွာ စိုက္ပ်ိဳးေရး ေတာင္သူလယ္သမား ၆၀% ကို အေျခခံျပီး စီးပြားေရး တည္ေဆာက္ေနေသာ ျမန္မာႏိုင္ငံလို ႏိုင္ငံမ်ိဳးတြင္ ထိေရာက္ေသာ ေျဖရွင္းခ်က္ကို မည္သူတစ္ဦး တစ္ေယာက္ကမွ ယေန႕အထိ ခ်ျပႏိုင္ေသးျခင္း မရွိသည့္အတြက္ ျဖစ္ပါသည္။

* ပို၍ လြန္ကဲစြာ အံ့ၾသစရာေကာင္းသည္မွာ ထိုေျဖရွင္းခ်က္ကို ကမၻာေပၚရွိ အျခားႏိုင္ငံမ်ားစြာ တြင္ ေအာင္ေအာင္ျမင္ျမင္ ေက်ာ္လႊားေျဖရွင္းခဲ့ျပီး ျဖစ္ျပီး ထိုစနစ္၏ ၇၀% ေလာက္ကို ကူးခ်ျပီး ၃၀%ေလာက္ကို မိမိတိုင္းျပည္အေနအထားႏွင့္ အညီ ျပဳျပင္ျပီး အသံုးခ်ျခင္းျဖင့္ ယေန႕ ရင္ဆိုင္ေနရေသာ ေတာင္သူလယ္သမား အေၾကြးႏွင့္ ဘုရင့္ေနာင္ကုန္စည္ဒိုင္ ျပသနာေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားကို ေျဖရွင္းႏိုင္ျခင္း ျဖစ္ပါသည္။

* လူ႕ဘဝ အေျခခံကသည္ပင္လွ်င္ ယခင္က လက္ခံထားေသာ အေတြးတစ္ခု ယံုၾကည္မႈတစ္ခုကို ရုတ္တရက္ ေျပာင္းရန္ ခက္ခဲပါသည္။ ထိုသို႕ ေျပာင္းလြဲရန္ သင္ယူမႈအသစ္မ်ားလုပ္ရန္ မ်ားစြာလိုအပ္ေနေသာ အခ်ိန္ကာလ ျဖစ္ေနပါသည္။ သိပၸံပညာရွင္ၾကီး အိုင္စတိုင္း ေျပာခဲ့ေသာ မွတ္သားစရာ စကားေလးကို ဤေနရာတြင္ ကိုးကားလိုပါသည္။ "ရူးသြပ္ျခင္း ဆိုသည္မွာ လုပ္ေနက် အလုပ္ကို ဆက္လုပ္ေနျပီး တစ္မူူးျခားေသာ ရလဒ္ကို ေမွ်ာ္လင့္ေနျခင္း" ကို ေခၚပါသည္။ Insanity is doing the same thing over and over again and expect different results.

* မယံုမရွိပါႏွင့္။ (သင္မယံုပါ) ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ ၾကံဳေတြ႕ေနရေသာ စိုက္ပ်ိဳးေရး ျပသနာမ်ားကို ေျဖရွင္းႏိုင္ေသာ နည္းလမ္းကို တင္ျပပါမည္။ ထိုနည္းလမ္းသည္ ကမၻာေပၚတြင္ လြန္ခဲ့ေသာ ႏွစ္(၁၀၀) ကတည္းက ရွိခဲ့ပါသည္။ အေမရိကန္ႏွင့္ ဂ်ပန္လို ႏိုင္ငံမ်ိဳးမွ အီသီယိုပီးယား ႏွင့္ ကေမၻာဒီးယား ႏိုင္ငံမ်ားအထိ က်င့္သံုးျပီး က်င့္သံုးေနဆဲ ျဖစ္ပါသည္။

(၁) စိုက္ပ်ိဳးေရးႏိုင္ငံ
* ျမန္မာႏိုင္ငံသည္ ၾကိဳက္သည္ျဖစ္ေစ၊ မၾကိဳက္သည္ျဖစ္ေစ စိုက္ပ်ိဳးေရးကို အဓိက အေျခခံေသာ ႏိုင္ငံတစ္ခု အဆင့္သာ ရွိေနပါေသးသည္။ မွန္ပါသည္။ ေရာက္ေနသည့္ ေနရာမွစျပီး ခ်ီတက္ရလွ်င္ ကြ်န္ေတာ္တို႕ စိုက္ပ်ိဳးေရးမွစ၍ အေျခခံရပါမည္။ စိုက္ပ်ိဳးေရးကို အေျခခံထားေသာအခါ ေတာင္သူလယ္သမားကို အေျခခံရပါသည္။

* ထိုေတာင္သူလယ္သမားမ်ားသည္ ဆန္စပါး ၊ ပဲ၊ ႏွမ္း၊ ၾကံ ဟူေသာ ကုန္ၾကမ္းပစၥည္း (Commodities) ကို ထုတ္လုပ္ျပီး အသက္ေမြးဝမ္းေက်ာင္း ျပဳရပါသည္။ ထိုသို႕ စိုက္ပ်ိဳးေရးကို အေျခခံေသာ ျမန္မာႏိုင္ငံကဲ့သို႕ ဖြံ႕ျဖိဳးဆဲ ႏိုင္ငံရွိ ေတာင္သူလယ္သမားမ်ား ဘဝမွာ ၾကမ္းပါသည္။ ထိုၾကမ္းေသာ ဘဝမ်ားကို ထိုသီးႏွံမ်ား၏ အက်ၾကမ္းေသာ ေစ်းႏႈန္းမ်ားက ဒုကၡပင္လယ္ေဝေစပါသည္။

(၂) ေစ်းကြက္တစ္ခု၏ အေျခခံသေဘာတရား
* ထိုေစ်းႏႈန္းအေၾကာင္း မဆက္မီ ေစ်းကြက္တစ္ခု (Market) ၏ အေျခခံသေဘာတရားကို သိထားဖို႕ လိုလာပါသည္။ ေစ်းကြက္တစ္ခုတြင္ ဝယ္ခ်င္ေသာသူႏွင့္ ေရာင္းခ်င္ေသာသူ (၂)ဖက္ ရွိပါသည္။ ဝယ္ခ်င္ေသာသူ မ်ားေသာအခါ ဝယ္လိုအား (Demand) မ်ားသည္ဟု ေျပာၾကျပီး တစ္ဖန္ ေရာင္းလိုေသာသူမ်ားေသာအခါကို ေရာင္းလိုအား (Supply) မ်ားသည္ဟု ေခၚၾကပါသည္။ ေရာင္းခ်င္သူ မ်ားေသာအခါ ပစၥည္းတစ္ခု၏ ေစ်းႏႈန္းမွာ က်ပါသည္။ ဝယ္လိုအားမ်ားေသာအခါ ပစၥည္းတစ္ခု၏ ေစ်းႏႈန္းမွာ တက္လာပါသည္။ ဤကား ေရာင္းအားႏွင့္ဝယ္အား (Supply and Demand) ကို အေျခခံျပီး ေစ်းႏႈန္းမ်ား (Price) ေျပာင္းလဲတတ္ေသာ အေျခခံသဘာဝ ျဖစ္ပါသည္။

* စိုက္ပ်ိဳးေရးသည္ ရာသီဥတုေပၚ အေျခခံလုပ္ေဆာင္ရန္ လိုပါသည္။ မိုးရာသီ ဝင္ခါစတြင္ ျမန္မာႏိုင္ငံ တစ္ႏုိင္ငံလံုးတြင္ စပါးစိုက္ေသာ ေတာင္သူတို႕ တစ္ျပိဳင္နက္ စိုက္ပ်ိဳးၾကရပါသည္။ ထိုအခါ စပါးထြက္ခ်ိန္ေရာက္ေတာ့လည္း တစ္ျပိဳင္တည္း စပါးထြက္လာပါသည္။ ထိုစပါး ထြက္လာခ်ိန္တြင္ စပါးစိုက္ပ်ိဳးစဥ္က ရင္းႏွီးထားေသာ ေငြအရင္းအႏွီးမ်ား ေပၚ၍ အားလံုးျပိဳင္တူ စပါးကို ေစ်းကြက္တြင္ ေရာင္းၾကပါသည္။ ထိုအခါ ေရာင္းလိုအားမ်ားေသာ ေစ်းကြက္ကို ျဖစ္ေပၚလာေစပါသည္။ ထိုသို႕ ျဖစ္ေသာအခါ စပါးေစ်းႏႈန္းမ်ား ထိုးက်သြားပါသည္။ ေတာင္သူမ်ား စိုက္ထုတ္ထားေသာ အရင္းအႏွီးရဖို႕ မနည္းျပန္လုပ္ရပါသည္။ အမ်ားစုမွာ အရံႈးႏွင့္သာ ရင္ဆိုင္ရပါသည္။

(၃) အမွတ္တံဆိပ္
* ဤစိန္ေခၚမႈကို ကြ်န္ေတာ္တို႕ ျမန္မာေတာင္သူလယ္သမားမ်ားသာ ခါးစည္းခံရမည္မဟုတ္၊ ကမၻာအရပ္ရပ္မွ လယ္သမားမ်ား ကုန္ၾကမ္းပစၥည္း၏ သဘာဝျဖစ္ေသာ ေစ်းကြက္၏ ေစ်းႏႈန္း အတက္အက်ကို (Price Volatility) ခံစားရသလို ယေန႕အခါ ကမၻာ့သိ အမွတ္တံဆိ္ပ္ လူသံုးကုန္ပစၥည္းမ်ား ထုတ္လုပ္မႈေပၚတြင္ ရပ္တည္ေနေသာ ဂ်ပန္ႏွင့္ အေမရိကန္ႏိုင္ငံမ်ားရွိ လယ္သမားမ်ားသည္လည္း ျမန္မာလယ္သမားမ်ား နည္းတူ ခံစားခဲ့ရျပီ ျဖစ္သည္။

* သို႕ေသာ္ ထို တိုးတက္ျပီး ဂ်ပန္ႏွင့္ အေမရိကန္ႏိုင္ငံတို႕ရွိ လယ္သမားတို႕ ထုတ္လုပ္ေသာ လယ္ထြက္ပစၥည္းမ်ား၏ တန္ဖိုးမွာ ထိုႏိုင္ငံ၏ စုစုေပါင္းကုန္ထုတ္မႈ (သို႕) အျမတ္၏ မေျပာပေလာက္ေသာ အခ်ိဴးအစားသာ ရွိပါသည္။ ထိုႏိုင္ငံၾကီးမ်ား၏ စီးပြားေရးသည္ အမွတ္တံဆိပ္ပါေသာ လူသံုးကုန္ပစၥည္းမ်ား (Branded Products) ထုတ္လုပ္ေရာင္းခ်မႈ အေပၚတြင္ ရပ္တည္ၾကပါသည္။

* ကမၻာေပၚတြင္ ဒုတိယ အခ်မ္းသာဆံုး စာရင္းဝင္သည့္ သူေဌးၾကီး ဝါရင္းဘူးဖတ္ သည္ နာမည္ၾကီးလုပ္ငန္းမ်ားတြင္ အရင္းအႏွီး ထည့္ဝင္ျပီး (သို႕) ထိုလုပ္ငန္းမ်ား၏ အစုရွယ္ယာ (Stock) ကိုသာ ဝယ္ယူသည္ဟု နာမည္ၾကီးပါသည္။ ဥပမာ သူသည္ ကိုကာကိုလာ ကုမၸဏီ၏ အစုရွယ္ယာ အမ်ားၾကီးကို ပိုင္ဆိုင္ပါသည္။ ထိုသို႕ေသာ နာမည္ၾကီး အမွတ္တံဆိပ္မ်ား ပိုင္ဆိုင္သည့္ ကုမၸဏီမ်ား စီးပြားေရးလုပ္ငန္းမ်ားကို ဝါရင္းဘူးဖတ္က "Moat" (မုန္႕) ရွိသည္ဟု တင္စားေခၚေဝၚပါသည္။ "မုန္႕" ဟူေသာ အဓိပၸါယ္မွာ ရဲတိုက္တစ္ခု ေဘးပတ္လည္တြင္ အက်ယ္ၾကီး တူးထားျပီး ေရနက္နက္ျဖည့္ထားေသာ ေျမာင္းကို ေခၚပါသည္။

(၄) ရင္းႏွီးျမွတ္ႏွံသူ လယ္သမားမ်ား

* သို႕ေသာ္ ကြ်န္ေတာ္တို႕ ျမန္မာေတာင္သူလယ္သမားမ်ား ထုတ္လုပ္ေသာ လယ္ယာထြက္ကုန္ၾကမ္းပစၥည္းမ်ားမွာ "မုန္႕" မရွိၾကပါ။ ထိုအမွတ္တံဆိပ္ ကုန္ေခ်ာပစၥည္းမ်ား၏ သေဘာသဘာဝႏွင့္ စိုက္ပ်ိဳးေရးအတြက္ ကုန္ၾကမ္းပစၥည္းမ်ား၏ သဘာဝကို ယွဥ္ၾကည့္လိုက္ေသာအခါ ကြ်န္ေတာ္တို႕ ေတာင္သူမ်ားသည္ ေစ်းႏႈန္း၏ ျပသနာကို ေခါင္းငံု႕ခံေနရေသာ သေဘာသဘာဝတြင္ ရွိေနပါသည္။

* ေတာင္သူမ်ားဘက္မွလည္း ဆန္စပါးထြက္ရန္အတြက္ ေျမၾသဇာ၊ မ်ိဳး ႏွင့္ ပိုးသတ္ေဆး အစရွိသည့္ သြင္းအင္အားစုတြင္ ေငြေၾကးရင္းႏွီးျမွတ္ႏွံရန္ လိုပါသည္။ သို႕ေသာ္ တစ္ဧကကို မည္မွ် ေငြေၾးရင္းႏွီးျမွပ္ႏွံရမည္ ဆိုေသာ ဆံုးျဖတ္ခ်က္သည္ ေတာင္သူမ်ားအဖို႕ ထြက္လာသည့္ ဆန္တစ္တင္း မည္မွ်ရႏိုင္သည္ကို ခန္႕မွန္းမရလွ်င္ အလြန္ဆံုးျဖတ္ရခက္ေသာ စီမံခန္႕ခြဲရန္ ခက္ခဲေသာ အက်ပ္အတည္း တစ္ခု ျဖစ္ပါသည္။

* ရင္းႏွီးျမွတ္ႏွံသူတိုင္း မည္သည့္ လုပ္ငန္းတြင္မဆို တိုင္းတာေသာ ေပတံမွာ စုစုေပါင္း ရင္းႏွီးျမွတ္ႏွံမႈ အေပၚတြင္ ျပန္လည္ရရွိေသာ အျမတ္ရာခိုင္ႏႈန္း ျဖစ္ပါသည္။ ရပ္ကြက္စကားႏွင့္ ေျပာလွ်င္ လုပ္ငန္းတစ္ခုလုပ္လွ်င္ ဘယ္ႏွစ္က်ပ္တိုးႏွင့္ ကိုက္သလဲ ဟူေသာ ေပတံျဖစ္ပါသည္။ လယ္သမားမ်ားသည္ တစ္နည္းအားျဖင့္ သူေဌးၾကီး ဝါရင္းဘူးဖက္လို မိမိလယ္တြင္ ရင္းႏွီးျမွတ္ႏွံသူ (Investor) မ်ား ျဖစ္ၾကသည္။

* ထို႕ေၾကာင့္ ထိုသို႕ ေတာင္သူမ်ား ရင္းႏွီးျမၽွတ္ႏွံမႈကို တြက္ေျခကိုက္ေအာင္ ေထာက္ပံ့ေပးႏိုင္ေသာ အေျခခံ အခ်က္ (၂)ခု ရွိသည္။
(၁) စပါးအထြက္တိုးရမည္။ သို႕ေသာ္ အထြက္တိုးျခင္းသည္ ေျဖရွင္းခ်က္၏ တစိတ္ပိုင္းသာျဖစ္သည္။ အထြက္တိုးလွ်င္ ေစ်းကြက္ထဲတြင္ ဆန္မ်ား ပိုမိုမ်ားျပားလာျပီး ေရာင္းလိုအားမ်ားသျဖင့္ ဆန္စပါးေစ်းႏႈန္း ပိုက်သြားႏိုင္သည့္ အႏၱရယ္ရွိေနပါသည္။
(၂) စပ္းတစ္တင္းခ်င္း အျမတ္မ်ားရမည္။

* ထို႕ေၾကာင့္ ေတာင္သူလယ္သမား တစ္ဦးအဖို႕ စပါးအထြက္တိုးလွ်င္တိုး၊ မတိုးလွ်င္ စပါးတစ္တင္းခ်င္းစီမွ ရရွိေသာ အျမတ္မ်ားမွ အဆင္ေျပမည့္ သေဘာျဖစ္ပါသည္။ အတိုးႏႈန္း တစ္ခုခုႏွင့္ တြက္ေျခကိုက္မည္ျဖစ္သည္။ ထိုသို႕ ေရာင္းေစ်းႏႈန္း မေသခ်ာေသာ အေျခအေနတြင္ ေတာင္သူသည္ ပိုမိုရင္းႏွီးျမွပ္ႏွံျခင္း မလုပ္ေတာ့ေပ။ ထိုသို႕ မလုပ္ေသာအခါ မစြန္႕စားေသာအခါ အထြက္မတိုးေတာ့ေပ။

(၅) တိုင္ျပည္ အနာဂတ္ႏွင့္လယ္သမား

* ထိုသို႕ စိုက္ပ်ိဳးေရးတြင္ အထြက္မတိုးေတာ့ေသာအခါ က်န္ႏိုင္ငံ၏ စီးပြားေရးက႑မ်ား ဖြံ႕ျဖိဳးမႈ မွာလည္း တန္႕သြားေပသည္။ ထို႕ေၾကာင့္ ေစ်းႏႈန္းမတည္ျငိမ္မႈ (Price Volatility) သည္ ေတာင္သူမ်ားအတြက္ စိတ္မခ်ရေသာ စြန္႕စားမႈ အေျခအေနကို ျဖစ္ေပၚေစရံုသာမက ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ အျခားက႑ စီးပြားေရးဖြံ႕ျဖိဳးမႈမ်ားကိုပါ ထိုခိုက္ေစပါသည္။ ထို႕ေၾကာင့္ ဆန္စပါးေစ်းႏႈန္း တည္ျငိမ္မႈရွိမွသာ ဆန္စပါးအထြက္တိုးေရးကို ေဆာင္ရြက္ႏုိင္မည္ ျဖစ္ပါသည္။

* တဖန္ ထိုသို႕မလိုအပ္ပဲ စြန္႕စားေနေသာ အလုပ္၏ သဘာဝသည္ ဆင္းရဲျခင္း၏ အေျခခံ (၄)ခုမွ တစ္ခုျဖစ္ေၾကာင္း ကမၻာ့ဘဏ္ ၂၀၀၀-၂၀၀၁ အစီရင္ခံစာတြင္ တင္ျပထားပါသည္။ (အျခား ဆင္းရဲျခင္း အေျခခံ သံုးခုမွာ ၁။ ဝင္ေငြနည္းျခင္း၊ ၂။ က်န္းမာေရးႏွင့္ပညာေရးတြင္ မတတ္ႏိုင္ျခင္း ႏွင့္ ၃။ လြတ္လပ္စြာေျပာဆိုခြင့္မရျခင္း တို႕ျဖစ္သည္။ ထို႕ေၾကာင့္ အထြက္တိုးေစရန္ ဆန္စပါးေစ်းႏႈန္းကို ခန္႕မွန္းေပးႏိုင္ေသာ စနစ္တစ္ခု လိုအပ္ပါသည္။ အတက္ၾကမ္း အက်ၾကမ္း ကုန္ၾကမ္းပစၥည္းမ်ား၏ ေစ်းႏႈန္းဒဏ္ (Price Shock) ကို ကာကြယ္ေပးႏိုင္ေသာ စနစ္တစ္ခု လိုလာပါသည္။

* သို႕မွသာ ေတာင္သူတို႕ ထိုက္သင့္ေသာ အျမတ္ရရွိႏိုင္မည္ ျဖစ္သည္။ ထိုသို႕ေသာ ထိုက္သင့္သည့္ အျမတ္ရရွိမွသာ ေတာင္သူတို႕သည္ ၄င္းတို႕အတြက္ အျခားလုိအပ္ခ်က္မ်ားတြင္ ေငြကို သံုးႏိုင္မည္ျဖစ္သည္။ ထိုသို႕ ေတာင္သူအမ်ားစုၾကီးက ေငြကို သံုးႏိုင္မွသာ ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ အျခားစီးပြားေရးမ်ား ျမင့္တက္လာမည္။ ထိုသို႕ ေတာင္သူမ်ား ဘဝ ျမင့္တက္လာမွသာ ျမန္မာႏိုင္ငံၾကီးတစ္ခုလံုး၏ စီးပြားေရးျမင့္တက္လာမည့္ သေဘာျဖစ္သည္။

(၆) သမိုင္းသက္ေသအမွားမ်ား
* သီးႏွံကုန္ၾကမ္း တည္ျငိမ္ေရး အေရးၾကီးပံုကို ကမၻာေပၚရွိ အစိုးရတိုင္းလိုလို နက္နက္နဲနဲ နားလည္ လက္ခံထားေသာ ယူဆခ်က္တစ္ခု ျဖစ္ပါသည္။ ရည္မွန္းခ်က္လည္း ျဖစ္ပါသည္။ ၁၉၉၀ ခုႏွစ္ မတိုင္မီက ဗဟိုအစိုးရမွ ခ်ဳပ္ကိုင္ေသာ စီးပြားေရးစနစ္ (ကြန္ျမဴနစ္ႏွင့္ဆိုရွယ္လစ္) ကို အေျခခံေသာစနစ္တြင္ သီးႏွံေစ်းႏႈန္း တည္ျငိမ္ေအာင္ အစိုးရက သီးႏွံေစ်းကြက္တြင္ ေငြေၾကးမ်ားစြာ အကုန္က်ခံျပီး ေစ်းႏႈန္းတည္ျငိမ္ေအာင္ ၾကိဳးစားခဲ့ၾကပါသည္။ ေနာက္ပိုင္းတြင္ ဗဟိုခ်ဳပ္ကိုင္ေသာ စီးပြားေရးစနစ္မ်ား ျပိဳကြဲသြားျပီး စိုက္ပ်ိဳးေရးေစ်းကြက္မ်ား လြတ္လပ္သြားေသာအခါ ထိုႏိုင္ငံမ်ားရွိ စိုက္ပ်ိဳးေရး အခန္းက႑ကို ကာကြယ္ေပးမည့္ အစိုးရမရွိေတာ့ေပ။ ထိုေခတ္အခ်ိန္က သီးႏွံေစ်းႏႈန္းသာမက လမ္းတံတား၊ လွ်ပ္စစ္ စသည္တို႕ကို အစိုးရမ်ားက ေငြေၾကးစိုက္ထုတ္ ေဆာင္ရြက္ရမည္ဟု လက္ခံထားေသာ အခ်ိန္ျဖစ္သည္။

* တဖန္ သမိုင္းကို ျပန္ၾကည့္လွ်င္လည္း အစိုးရက ေထာက္ပံ့ေပးေသာ ေစ်းႏႈန္းအတက္အက်ကို ကာကြယ္ေပးသည့္ စနစ္အားလံုးနီးပါးလိုလိုမွာ ကမၻာတဝွမ္းတြင္ ေအာင္ျမင္မႈ မရရွိခဲ့ေပး။ တဖန္ ျမန္မာႏိုင္ငံသို႕ မၾကာမီက လာေရာက္ခဲ့ေသာ ကမၻာေက်ာ္ ႏို္ဗယ္ဆုရ စီးပြားေရးပညာရွင္ စတစ္ဂေလစ္ကလည္း သူ၏ ၁၉၈၁ခုႏွစ္ The theory of commodity price stabilization: a study in the economics of risk - David M.G. Newbery and Joseph E. Stiglitz တြင္ အစိုးရမ်ား၏ အရန္ကုန္ထားရွိျပီး သီးႏွံေစ်းႏႈန္း တည္ျငိမ္ေအာင္ ထိမ္းသိမ္းျခင္းမ်ား မေအာင္ျမင္ႏိုင္ေၾကာင္းကို ေဖာ္ျပခဲ့သည္။

ကုန္ၾကမ္းပစၥည္း ထုတ္လုပ္ေသာ အစိုးရမ်ားက အဆိုပါ နည္းစနစ္မ်ား မေအာင္ျမင္ေတာ့ေသာအခါ ၁၉၉၀ ေနာက္ပိုင္းႏွစ္မ်ားမွ စ၍ အစိုးရေပၚလစီပိုင္းကိုလည္း အေထာက္အကူျပဳ စိုက္ပ်ိဳးသူေတာင္သူႏွင့္ စားသံုးသူမ်ားကိုလည္း ေထာက္ပံ့ ေပးေနသည့္ စနစ္ကို ဘြားကနဲ ေတြ႕ၾကသည္။ ထိုစနစ္ကို ၁၇ ရာစု ကတည္းက ဂ်ပန္ႏိုင္ငံတြင္၄င္း၊ ၁၉ရာစု ကတည္းက အေမရိကန္ႏိုင္ငံတြင္၄င္း၊ က်င့္သံုးခဲ့ပါသည္။ က်င့္သံုးဆဲလဲ ျဖစ္ပါသည္။

(၇) ေတာင္သူလယ္သမားမ်ားအတြက္ "မုန္႕"
* ထိုသို႕ အတက္အက် ၾကမ္းေသာ ေစ်းႏႈန္းမ်ားကို သက္သာေစေသာ အေနာက္ႏိုင္ငံမ်ား၏ ေစ်းကြက္အေျခခံ ေစ်းႏႈန္းထိန္းခ်ဳပ္စနစ္မွာ (ေတာင္သူလယ္သမားမ်ားအတြက္ "မုန္႕") ကို ဗဟို ကုန္စည္ဖလွယ္ဒိုက္ၾကီး (Commodities Exchange Center) ဟု ေခၚပါသည္။ ေနာက္ဆံုးတြင္ ကြ်န္ေတာ္တို႕ ရင္ဆိုင္ေနရေသာ ေစ်းႏႈန္းဒဏ္ (Price Risk) ကို ေျဖရွင္းေပးႏိုင္မည့္ စနစ္မွာ ကုန္စည္ ဒိုင္ၾကီး စနစ္ ျဖစ္ေၾကာင္း ကမၻာေပၚရွိ အစိုးရနီးပါး လက္ခံလာၾကပါသည္။

* ဤစနစ္ကို ဖြံ႕ျဖိဳးျပီး ႏိုင္ငံမ်ားျဖစ္သည့္ ဂ်ပန္ႏိုင္ငံ၊ ဥေရာပႏွင့္ အေမရိကန္လို ႏိုင္ငံမ်ားတြင္ ရွိပါသည္။ အရွိန္အဟုန္ျဖင့္ ဖြံ႕ျဖိဳးဆဲ ျဖစ္ေနေသာ မေလးရွား၊ တရုပ္၊ ဘရာဇီး၊ ရုရွား၊ အိႏၷိယ ႏိုင္ငံမ်ားတြင္လည္း ရွိပါသည္။ ဖြံ႕ျဖိဳးမႈနည္းေသာ ႏိုင္ငံမ်ားျဖစ္သည္။ မာလာဝီ၊ အီသီယိုပီးယား၊ နိေပါ၊ ကေမၻာဒီယား ႏိုင္ငံမ်ားတြင္လည္း ရွိေနျပီျဖစ္ပါသည္။ ဗဟုိကုန္စည္ဖလွယ္ဒိုင္ၾကီး ဆိုသည္မွာ စိုက္ပ်ိဴးထြက္ကုန္ပစၥည္းမ်ား၏ ေစ်းႏႈန္းစြန္႕စားမႈ အႏၱရာယ္ကို အသင္းအဖြဲ႕ ဖြဲ႕ျပီး ေရာင္းသူႏွင့္ ဝယ္သူမ်ားက သတ္မွတ္ထားေသာ လုပ္ထံုးလုပ္နည္း ဥပေဒမ်ားျဖင့္အညီ စနစ္တက် ျပန္လည္ တံု႕ျပန္ေသာ စနစ္ၾကီးျဖစ္ပါသည္။ ဤစနစ္ကို အီသီယိုပီးယား ႏိုင္ငံတြင္ ျပီးခဲ့သည္ ၅ႏွစ္ခန္႕က စတင္က်င့္သံုးခဲ့ရာ ဝက္ဝက္ကြဲ ေအာင္ျမင္ခဲ့ျပီး ေတာင္သူလယ္သမားမ်ား၏ ဘဝမ်ား တိုးတက္လာခဲ့ပါသည္။

* ဒါဆို ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ ရွိတဲ့ လယ္သမားမ်ားေတြ အားလံုး ေစ်းႏႈန္း ဒဏ္ခံရျပီး အဆင္မေျပ ျဖစ္ေနၾကတာလား ဟူေသာ ေမးခြန္းပင္ျဖစ္သည္။ မဟုတ္ပါ။ အခ်ိဳ႕ေခ်ာင္ေခ်ာင္လည္လည္ႏွင့္ ေအာင္ေအာင္ျမင္ျမင္ ျဖစ္ေနေသာ လယ္သမားမ်ား ေက်းရြာတိုင္းတြင္ ရွိပါသည္။ ဒါဆို စိတ္ဝင္စားစရာေကာင္းသည္မွာ ထိုအဆင္ေျပေနေသာ လယ္သမားေတြရဲ့ လႈိ႕ဝွက္ခ်က္ေတါက ဘာေတြျဖစ္မွာလဲ။ သူတို႕လို က်န္တဲ့ လယ္သမားေတြေရာ အဆင္မေျပႏိုင္ဘူးလား ဆိုေသာ ေမးခြန္းပင္ျဖစ္သည္။

* ထိုလယ္သမားမ်ား၏ လိႈ႕ဝွက္ခ်က္မွာ သီးႏွံေပၚခ်ိန္ ဆန္စပါးေပၚခ်ိန္တြင္ အျခားလယ္သမား အမ်ားစုက အသည္းအသန္ ေရာင္းခ်ေနေသာအခ်ိန္တြင္ မေရာင္းပဲ၊ သီးႏွံေပၚျပီး ေနာက္ပိုင္း သီးႏွံေစ်း ေကာင္းလာသည့္ ကာလအထိ ေစာင့္ေရာင္းႏိုင္သူမ်ား ျဖစ္သည္ .. ဟူေသာ အခ်က္ပင္ျဖစ္သည္။ အထက္က ေျပာတဲ့ အဆင္ေျပတဲ့ အဆင္ေျပတဲ့ ေတာင္သူေတြဟာ ထားသိုဖို႕ ခက္ခဲတဲ့ ပဲလိုမ်ိဳး လယ္ယာထြက္ကုန္ေတြကို ပြဲရံု (Warehouse) ေတြမွာ သြားအပ္ထားတယ္။ ဒီလို အပ္ထားလိုက္တဲ့အတြက္ ပဲေတြ မိမိေနရာမွာ ထားသိုရင္ ျဖစ္မဲ့ ပ်က္စီးတာေတြ ပိုးထိုးတာေတြ ေရွာင္လႊဲလို႕ ရသြားၾကပါသည္။

အဲဒီလို အပ္ထားတဲ့ ကုန္ပစၥည္းကို ပြဲရံုကေတာင္သူကို လက္ခံရရွိေၾကာင္း ျဖတ္ပိုင္းေလး (Recept) ေလး ထုတ္ေပးထားလိုက္တယ္။ ေတာင္သူက ဒီျဖတ္ပိုင္းေလးကို ကိုင္ထားျပီး သူအပ္ထားတဲ့ ကုန္ပစၥည္းေစ်းေကာင္းရတဲ့အခ်ိန္ၾကမွ ေစ်းကြက္ေပါက္ေစ်းနဲ႕ သင့္ျပီး ပြဲရံုက ေတာင္သူကို ေငြရွင္းေပးတယ္။ သို႕ေသာ္ ေတာင္သူအမ်ားစုမွာ ေငြကို ခ်က္ခ်င္းလိုသူမ်ား ျဖစ္ျပီး ဤစနစ္၏ အားနည္းခ်က္မွာ ေငြခ်က္ခ်င္းမေပၚပဲ ေစ်းေကာင္းသည္အထိ ေငြကို ျမွပ္ကာ ေစာင့္ရျခင္း ျဖစ္ပါသည္။

* အခု ဒီ ဗစိုကုန္စည္ဒိုင္ (Commodity Exchange Center) ဟာလည္း ဒိလိုစနစ္နဲ႕ အေျခခံ သေဘာတရား အတူတူ ျဖစ္ပါတယ္။ ကြဲျပားျခားနားတာကေတာ့ သီးႏွံက ဂိုေဒါင္(ပြဲရံု) ကို အပ္ျပီးခ်ိန္မွာ ေတာင္သူမ်ားအတြက္ ေငြခ်က္ခ်င္း ေပၚျခင္းႏွင့္ အစိုးရက ဒီလုပ္ထံုးလုပ္နည္းေတြကို တရားဝင္ အသိအမွတ္ျပဳျပီး ဥပေဒႏွင့္ကာကြယ္ေပးထားျခင္း ျဖစ္ပါသည္။

၁။ ဒီစနစ္အရ ျမန္မာႏိုင္ငံ အႏွံအျပားမွာ စံႏႈန္းႏွင့္ ညီညြတ္တဲ့ သီးႏွံ သိုေလွာင္ႏိုင္တဲ့ ဂိုေဒါင္ၾကီးေတြ တည္ေဆာက္ရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီ ဂိုေဒါင္ၾကီးေတြရွိရာကို သီးႏွံ ေပၚခ်ိန္မွာ ေတာင္သူေတြက မိမိတို႕ရဲ့ သီးႏွံေတြကို လာအပ္ၾကမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ အဲဒီလို လာအပ္ၾကတဲ့အခ်ိန္မွာ ေတာင္သူမ်ားက မိမိတို႕ရဲ့ သီးႏွံေတြကို ဂိုေဒါင္ၾကီးက ဝန္ထမ္းေတြက လက္ခံခ်ိန္တြယ္၊ အမ်ိဳးအစား ခြဲျပီး လက္ခံျဖတ္ပိုင္းေလးတစ္ခု ျပန္ထုတ္ေပးမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ အဲဒီလို လက္ခံျဖတ္ပိုင္းေလးကို ေတာင္သူကိုသာမက ဒီစနစ္မွာ ပါဝင္လုပ္ကိုင္ၾကမဲ့ ဘဏ္ေတြဆီကလည္း တစ္ခုစီ ေပးပို႕မွာ ျဖစ္ပါတယ္။ ထို႕အျပင္ ထိုျဖတ္ပိုင္းမိတၱဴကို ရန္ကုန္ကုန္စည္ဒိုင္ ရံုးခ်ဳပ္ၾကီးဆီကိုလည္း ေပးပို႕မွာ ျဖစ္ပါသည္။

၂။ ဒီမွာ ေငြလိုေနတဲ့ ေတာင္သူေတြက ဒီျဖတ္ပိုင္းေလးေတြကို အေပါင္ထားျပီး ဘဏ္ေတြဆီက ေငြေခ်းယူႏိုင္မွာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီျဖတ္ပိုင္းအေပါင္ကို လက္ခံျပီး ဘဏ္ေတြက ေခ်းေငြ ေတာင္သူေတြကို ထုတ္ေပးပါမယ္။ သီးႏွံေစ်း ျမင့္တက္လာတဲ့ ေနာက္ပိုင္းလေတြ ေရာက္လာရင္ ေတာင္သူေတြဟာ သီးႏွံကို ထုတ္ေရာင္းမွာ ျဖစ္ပါသည္။

၃။ အဲဒီလို ေတာင္သူက ဂိုေဒါင္မွာ အပ္ႏွံထားတဲ့ သီးႏွံကို ထုတ္ေရာင္းမယ္ဆိုရင္ အေပါင္လက္ခံထားတဲ့ ဘဏ္က ဒီျဖတ္ပိုင္းေလးကို ေတာင္သူေရာင္းခ်င္တဲ့အခ်ိန္မွာ ေတာင္သူမ်ားကိုယ္စား ထုတ္ေရာင္းေပးမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ အဲဒီလို ထုတ္ေရာင္းေပးတဲ့အခ်ိန္မွာ အေကာင္းဆံုး ေစ်းရေအာင္ ဘဏ္က ရန္ကုန္မွာ ရွိတဲ့ ဗဟိုကုန္စည္ဒိုင္ၾကီးမွ တဆင့္ ေလလံတင္ ေရာင္းခ်မွာ ျဖစ္ပါတယ္။ အဲဒီလို ေရာင္းေပးတဲ့အတြက္ ေတာင္သူရဲ့ သီးႏွံကို ျမန္မာႏိုင္ငံတဝွမ္းမွာ ရွိတဲ့ သီးႏွံကို ဝယ္လိုသူေတြ ဝုိင္းျပီး ဝယ္ၾကမွာ ျဖစ္သည္။ ဒါေၾကာင့္ နီးစပ္ရာ ေစ်းႏွိမ္တတ္တဲ့ သီးႏွံပြဲစားကို ေအာက္ေစ်းနဲ႕ ေရာင္းစရာမလိုတဲ့အတြက္ ေစ်းေကာင္းရမွာ ျဖစ္ပါသည္။

၄။ ေရာင္းလို႕ ရလာတဲ့ ေငြထဲက ဘဏ္က ထုတ္ေခ်းထားတဲ့ ေငြကို ျဖတ္ယူျပီး ပိုေငြကို ေတာင္သူထံကို လႊဲေပးမွာ ျဖစ္ပါသည္။ ဒီစနစ္ကို ဂိုေဒါင္ အေျခခံျဖတ္ပိုင္းစနစ္ (Warehouse Recept System) လို႕ ေခၚပါသည္။ ဒီ ဂိုေဒါင္အေျခခံျဖတ္ပိုင္းစနစ္ ဟာ ဗဟုိကုန္စည္ဒိုင္စနစ္ၾကီး တစ္ခုလံုးရဲ့ ပထမအဆင့္သာ ရွိပါေသးသည္။ ျပီးေတာ့ ဒီ စနစ္ၾကီး တခုလံုးမွာ ပါဝင္ေနတဲ့ လူေတြကို ဒုကၡမေရာက္ေအာင္ လိမ္လည္မခံရေအာင္ အစိုးရက ဥပေဒမ်ား ျပဌာန္းျပီး ဝိုင္းဝန္း ပံ့ပိုးေပးရမွာ ျဖစ္ပါသည္။

အပိုင္း(၂) ဆက္လက္ ေဖၚျပပါမည္။

ကိုးကားခ်က္

၁။ ေက်ာ္မ်ိဳးထြန္း ေရးေသာ ေခတ္ေပၚေငြေၾကးစီမံခန္႕ခြဲမႈ၏ အေျခခံသေဘာတရားမ်ားကို နားလည္ျခင္း (တတိယအၾကိမ္ ၂၀၁၆) စာအုပ္မွ စာအုပ္ဒုတိယပိုင္း အခန္း(၁) ျဖစ္ပါသည္။

၂။ Land Reform papers from Singapore & South Korea and analysis (in Myanmar) is available at website.
http://www.slideshare.net/myanmarjobstudent/landtransform2016