ထက္ေခါင္လင္း၊ ၿဖဳိးသီဟခ်ဳိ ● ဥပေဒေတြရွိေပမဲ့လည္း ျပစ္ဒဏ္ေတြက နည္းနည္းေလ်ာ့ေနတယ္

ထက္ေခါင္လင္း၊ ၿဖဳိးသီဟခ်ဳိ ● ဥပေဒေတြရွိေပမဲ့လည္း ျပစ္ဒဏ္ေတြက နည္းနည္းေလ်ာ့ေနတယ္
(မုိးမခ) ႏုိဝင္ဘာ ၃၀၊ ၂၀၁၆

ပုသိမ္ (Myanmar Now) – စိုက္ပ်ဳိးေရးဌာန ပညာေပးေရးလုပ္ငန္းအတြက္ ဝန္ထမ္းအင္အား နည္းပါးေနၿပီး ဓာတ္ေျမၾသ ဇာလိုမ်ဳိး ဓာတုေဆးေတြ အသံုးျပဳမႈနဲ႔ပတ္သက္လို႔ အျပစ္ေပးအေရးယူမႈေတြ အားနည္းေနတယ္လုိ႔  ဧရာဝတီတိုင္းေဒသႀကီး အစုိးရအဖဲြ႔ အဖဲြ႔ဝင္ လယ္ယာစိုက္ပ်ဳိးေရးႏွင့္ ဆည္ေျမာင္းဌာန ဝန္ႀကီးဦးဘဟိန္းက ေျပာပါတယ္။ မၾကာေသးခင္က Myanmar Now နဲ႔ေတြ႔ဆံုရာမွာ ဝန္ႀကီးက လယ္လုပ္သား ရွားပါးမႈ၊ ေကာင္းမြန္ေသာ မ်ဳိးစပါး၊ စိုက္ပ်ဳိးေရးလုပ္ငန္းတြင္ လုပ္ငန္းရွင္တခ်ဳိ႕၏ လက္ဝါးႀကီးအုပ္မႈ၊ စုိက္ပ်ဳိးေရးဆိုင္ရာ ဥပေဒ ျပင္ဆင္ေရး၊ အရည္အေသြးမီ ဓာတ္ေျမၾသဇာတို႔အေၾကာင္း ေျပာျပထားပါတယ္။

ေမး - ဧရာဝတီတိုင္းေဒသႀကီးမွာ ေဒသခံေတြ အမ်ားအျပား ေရႊ႕ေျပာင္းလုပ္သားေတြအျဖစ္ တျခားေဒသကုိ ထြက္ခြာေနၾက တာ ဘာေၾကာင့္လဲ။
ေျဖ - ကြၽန္ေတာ့္ရဲ႕ ဧရာဝတီတိုင္းမွာေနတဲ့ အေတြ႔အၾကံဳအရေျပာရမယ္ဆုိရင္ တိုင္းေဒသႀကီးအတြင္းမွာရွိတဲ့ ေရသယံဇာတ၊ ေျမသယံဇာတ၊ ငါးသယံဇာတေတြကို အသံုးျပဳတဲ့အခါမွာ မွ်မွ်တတ ခြဲေဝအသံုးမျပဳႏိုင္တဲ့အေၾကာင္းဟာ အဓိကအေၾကာင္း အရင္းပဲ။   ေက်းရြာတစ္ရြာမွာ လယ္သမား မိသားစုေတြ၊   ေျမမဲ့ ယာမဲ့ ရာသီခ်ိန္လုပ္သားေတြ၊   ေရလုပ္သားမိသားစု အဖြဲ႔ အစည္းရွိမယ္။ သံုးမ်ဳိးရွိတာေပါ့ဗ်ာ။ ပန္းတေနာ္ဆိုရင္ တခ်ဳိ႕ရြာေတြက ေရလုပ္သားေတြခ်ည္းပဲေနတာဗ်။ ၿပီးေတာ့ ပန္း တေနာ္ ဟာဧရာဝတီတုိင္းအတြင္းမွာ အင္းေခ်ာင္းအမ်ားဆံုးရွိတဲ့ၿမိဳ႕နယ္ဗ်။ အဲဒီေတာ့ ဘာျဖစ္လဲဆိုေတာ့ ေရလုပ္သားခ်ည္းပဲရွိတဲ့ရြာတစ္ရြာမွာ အိမ္ေျခသံုးရာရွိတယ္ဆုိပါစို႔ အိမ္ေျခနွစ္ရာေလာက္မွာ ရွိတဲ့လူငယ္၊ လူရြယ္ေတြက ရြာမွာမရွိ ေတာ့ဘူး။ ေျပာင္းေရႊ႕လုပ္သားေတြအေနနဲ႔ လိႈင္သာယာတို႔လို၊ ယိုးဒယားတို႔လို မေလးရွားတို႔လို ဒီလိုေတြ သူတို႔ထြက္ ကုန္ၾကရတယ္ဗ်။ ဒါဟာ ဘာလဲဆိုေတာ့ ေရလုပ္သားေတြရဲ႕ဘဝက  နွစ္ေပါင္းနွစ္ဆယ္ေက်ာ္ေလာက္ကို ငါးဖမ္းလုပ္ကြက္ ေတြနားကို မကပ္နိုင္ေတာ့ဘူး။  ငါးလုပ္ငန္းက လက္ဝါႀကီးအုပ္ေလလံစနစ္ျဖစ္သြားတယ္။ ပိုက္ဆံခ်မ္းသာတဲ့သူေတြက အ ကုန္လံုး အင္းေတြလုိက္ဆြဲတယ္။   ေလလံေအာင္တဲ့အင္းသားႀကီးက ဒုတိယလူကိုေရာင္းလုိက္တယ္။ ဒုတိယလူက တတိ ယလူျဖစ္တဲ့ ေရလုပ္သားငယ္ေတြကို ေရာင္းတယ္။ အဲဒီေတာ့ ေရလုပ္သားငယ္ေတြက မတန္တဆနဲ႔ အင္းလုပ္ငန္းေတြကိုေပးဝယ္ၿပီးေတာ့မွ သူတို႔ခဗ်ာမွာ ငါးဖမ္းခြင့္ေတြရၾကတယ္။ ဒီလိုမ်ဳိးျဖစ္လာတာက နွစ္ေပါင္း နွစ္ဆယ္ေက်ာ္ၿပီ။ ဒီေရ လုပ္သားစုေတြ ဘယ္လိုလုပ္ခံႏုိင္မွာလည္းဗ်။ ဘဝကို ဘယ္လိုလုပ္မွမရပ္တည္ႏုိင္ေတာ့ဘူး။ ဒါက ေရလုပ္သားနဲ႔ ဥပမာ။

ေနာက္ လယ္ယာလုပ္ငန္းနဲ႔ ဥပမာ တစ္ခုေပးမယ္။ ဧရာဝတီတုိင္းမွာ လယ္သမား ၃ဝ ရာခုိင္ႏႈန္းေလာက္က  သံုးဧက ေလာက္ပဲလုပ္္ႏုိင္တယ္။ လယ္သမား ၂ဝ ရာခုိင္ႏႈန္းေက်ာ္ေလာက္က သံုးဧက ေအာက္မွာပဲလုပ္ႏုိင္တယ္။ အဲဒီေတာ့   ၅ဝ ရာခုိင္ႏႈန္းေသာ လယ္သမားေတြက အေသးစားေတြဆုိေတာ့ စဥ္းစားၾကည့္ ေျမသယံဇာတ ခြဲေဝအသံုးျပဳမႈမွာ မွ်တမႈမရွိဘူးလို႔ေျပာရမွာေပါ့။   ဆိုလိုတာက   ဆင္လည္း ဆင္စာ၊ ဆိတ္လည္း ဆိတ္စာ ဖန္တီးေပးရမွာကို။ အခုဟာက အဲဒီလိုဖန္တီး မေပးႏုိင္ဘူးေလ။

ေမး - ဘယ္သူေတြက လက္ဝါးႀကီးအုပ္ေနတာလဲ။
ေျဖ -  လက္ဝါးႀကီးအုပ္တယ္ဆုိတာက ရႏိုင္သမွ် ယူႏုိင္တဲ့သူေတြက လက္ဝါးႀကီးအုပ္တာေပါ့ဗ်ာ။ ဥပမာ အင္းဆိုရင္လည္း   အင္းသားႀကီးေတြက လက္ဝါးႀကီးအုပ္တာေပါ့ဗ်ာ။ ေျမဆိုရင္လည္း ေျမကို ေရာင္းကုန္ပစၥည္းလိုသေဘာထားၿပီးေတာ့ ဝယ္ ယူႏိုင္တဲ့သူေတြက လက္ဝါးႀကီးအုပ္တာေပါ့ဗ်ာ။  ဆင္းရဲတဲ့သူက ပိုပိုၿပီးဆင္းရဲလာတာေပါ့ဗ်ာ။  သယံဇာတေတြကို  မွ်မွ် တတ အသံုးမျပဳႏိုင္တဲ့အခါက်ေတာ့ ဧရာဝတီတုိင္းမွာ ဆင္းရဲတဲ့သူက အရမ္းဆင္းရဲၿပီးေတာ့၊ ခ်မ္းသာတဲ့သူက အရမ္းခ်မ္းသာတဲ့အေနအထားျဖစ္သြားတာ။ အဲဒီမွာ အင္မတန္ သယံဇာတေပါႂကြယ္တဲ့တုိင္းႀကီးထဲမွာ  ေရႊ႕ေျပာင္းလုပ္သားအမ်ားဆံုး ေတြ ေပၚလာေတာ့တာ။

ေမး - အလုပ္သမားရွားပါးမႈက လယ္ယာေျမအခန္းက႑မွာ ဘယ္ေလာက္ထိခုိက္လဲ။
ေျဖ -  အလုပ္သမားရွားသြားတဲ့အခါက်ေတာ့ စပါးစိုက္က်တဲ့အခါမွာ ပ်ဳိးေထာင္ေကာက္စိုက္နဲ႔ မစိုက္နိုင္က်ေတာ့ဘူး၊ ႀကဲ ပက္ၿပီးေတာ့ စိုက္ရေတာ့တာေပါ့။ ႀကဲပက္ၿပီးစုိက္ရေတာ့ မ်ဳိးေစ့ႏႈန္းေတြက ပိုကုန္တာေပါ့ဗ်ာ။ တစ္ဧကကိုတစ္တင္းေလာက္ကုန္တယ္ဆုိရင္ ဆယ္ဧကစုိက္တဲ့သူက ဆယ္တင္းေလာက္ ကုန္တာေပါ့ဗ်ာ။ မ်ဳိးတစ္တင္းကို ၆,ဝဝဝ ႏႈန္းနဲ႔တြက္ဦး အလဟသျဖစ္သြားတဲ့ေငြက ၆ဝ,ဝဝဝ ေလာက္ျဖစ္သြားတာဗ်။ ၆ဝ,ဝဝဝ ေလာက္ဆုိတာက ဓာတ္ေျမၾသဇာ သံုးအိတ္ ဖိုးေလာက္ ျဖစ္သြားတာ၊ အဲဒါက အရွင္းဆံုးဥပမာ တစ္ခုေပါ့ဗ်ာ။ ရိတ္သိမ္းခ်ိန္မွာလည္း ဒီလိုပဲ မိုးနဲ႔ ေလနဲ႔ လုရိတ္ရတဲ့အခါမွာ လုပ္သားရွားတဲ့အခါက်ေတာ့ စပါးေတြြ မိုးမိသြားၿပီဆိုရင္ လယ္ယာလုပ္သားရွားပါးတဲ့ အခါက်ေတာ့ စပါးေတြ ထိခုိက္တာမ်ဳိး ႀကံဳရတာေပါ့ဗ်ာ။ ဒီေနရာမွာ စက္ေတြက အစားဝင္တာေပါ့ဗ်ာ။ အစားဝင္လည္း ဒီစက္ေတြကို ဝယ္ယူႏိုင္တဲ့ လယ္သမား ဆုိတာက သိပ္မရွိဘူးဗ်။  ၿပီးေတာ့ ငွားရမ္းတဲ့ကုမၸဏီေတြက အင္မတန္နည္းေနတဲ့အခါက်ေတာ့ လယ္သမားရဲ႕ လိုအပ္ခ်က္ နဲ႔ စက္အေရအတြက္နဲ႔က မမွ်တဘူး။ အခ်ိန္မီ မရိတ္ႏိုင္ဘူး။ စုိက္ေရးပ်ဳိးေရးဆုိတာက ရာသီဥတုနဲ႔ အခ်ိန္ကာလနဲ႔ ဒီလုိလုပ္ ရတာ။ စက္ရံုေတြလို နားလိုက္ဦးမယ္ဆုိၿပီး နားလို႔ရတာမဟုတ္ဘူးဗ်။   ဒါေတြက ထင္သာျမင္သာတဲ့ ဥပမာေတြေပါ့ဗ်ာ။

ေမး - လုပ္သားရွားပါးလို႔ ဒုကၡေရာက္တာေတြကို  ဌာနဆုိင္ရာေတြကေရာ ဘယ္လိုကူညီလဲ။  
ေျဖ -  လုပ္ၾကပါတယ္။ ဥပမာ Hire Purchase Systum ဆိုတာ ရွိတယ္။ အဲဒါက စက္ပစၥည္းတစ္ခုကို သူ႔ကို ငွားလိုက္တယ္၊  ငွားလိုက္ၿပီးေတာ့ ဘယ္နွနွစ္ကို ဘယ္ေလာက္ႏႈန္းနဲ႔ ေငြေခ်ေပါ့ဗ်ာ။ နွစ္လည္း ေစ့သြားေရာ အဲဒါကို သူပိုင္သြားတာေပါ့။ အရစ္က်နဲ႔ေခ်ရတာေပါ့။ ငွားေရာင္းစနစ္ေပါ့ဗ်ာ။ အဲဒါကို စက္မႈလယ္ယာတို႔၊ သမ တို႔က လုပ္ေပးပါတယ္။

ေမး - ဘယ္ေဒသေတြကေရာ အဲဒီ ဝန္ေဆာင္မႈကိုရၾကလဲဗ်။
ေျဖ - ရၾကပါတယ္။ ကန္႔သတ္ခ်က္မရွိပါဘူးဗ်ာ။ မ်ားမ်ားလုပ္ပါေစလို႔ေတာင္ဆုေတာင္းေနရတာ။ လယ္သမားမတတ္ႏိုင္လို႔ မဝယ္တာေတာ့ မတတ္ႏိုင္ဘူးေပါ့ဗ်ာ။ ကြၽန္ေတာ္တို႔အေနနဲ႔ကေတာ့ ငွားဝယ္စနစ္ေတြ မ်ားမ်ားလုပ္ပါေစလို႔ေတာင္ဆု ေတာင္းေနရတာ။

ေမး -   အစိုးရဘက္က ဝန္ေဆာင္မႈတုိးျမႇင့္ေပးတာရွိလား။
ေျဖ - တိုးျမႇင့္ေပးဖို႔ဆိုတာက ႏိုင္ငံေတာ္ရဲ႕စြမ္းရည္အေပၚမွာ အမ်ားႀကီးမူတည္တယ္။ ႏုိင္ငံေတာ္မွာ ေငြေၾကးဘယ္ေလာက္ရွိ သလဲဆုိတာ အေရးႀကီးတယ္။ က်ဳပ္တို႔တုိင္းျပည္က မြဲတဲ့တုိင္းျပည္ဗ်။ ကိုယ္မွမျပည့္တာ မျပည့္တဲ့သူေတြကို ျဖည့္ေပးလို႔ရ မလားဗ်။

ေမး -  ေနာက္ ဓာတ္ေျမၾသဇာေတြက အခုတံဆိပ္ေတြမ်ဳိးစံုနဲ႔ဝင္လာက်တယ္။ အခုက ေစ်းကြက္စီးပြားေရးစနစ္ဆိုေတာ့ ဒီဟာေတြက အရမ္းတြင္က်ယ္ၾကတယ္။ မသမာ မႈေတြေရာရွိလား။
ေျဖ -  အနည္းနဲ႔အမ်ားေတာ့ရွိတာေပါ့ဗ်ာ။ ဒီမွာကေတာ့ မ်ားမ်ားစစ္၊ စစ္ၿပီးေတြ႔ရင္  အေရးယူဆုိၿပီးေတာ့ စိုက္ပ်ဳိးေရး (ဌာန) ကိုေတာ့ ကြ်န္ေတာ္ လမ္းညႊန္ထားပါတယ္။ ကြၽန္ေတာ္တို႔မွာ ဓာတ္ေျမၾသဇာဥပေဒေတြရွိတယ္။ ပိုးသတ္ေဆးဥပေဒေတြ ရွိတယ္။ မ်ဳိးေစ့ဥပေဒေတြရွိတယ္။ အဲဒီဥပေဒေတြနဲ႔ တိတိက်က်လုိက္နာၿပီး ေဆာင္ရြက္က်ဖို႔္  ေျပာထားပါတယ္။ ရွိပါတယ္။ မရွိဘူးလို႔ေတာ့ ေျပာလို႔မရပါဘူး။ ဒါေပမဲ့ အိမ္နီးနားျခင္း ႏိုင္ငံေတြကလည္း က်ဳပ္တို႔ႏိုင္ငံကို အခ်ဥ္လို႔သေဘာထားတာဗ်။ က်ဳပ္တို႔ဆီက ကုန္သည္ပြဲစားေတြကလည္း လယ္သမားအေပၚ မတရားလုပ္ဖို႔စဥ္းစားတာဗ်။ အဲဒီလို ကုန္သည္ပြဲစား ေတြကလည္း ရွိတယ္ဗ်။ လယ္သမားဆုိတာကေတာ့ သိတဲ့အတုိင္းပဲဗ်ာ။ လိမ္ရင္ေတာ့ ခံၾကရတာပဲဗ်။  အမွန္အကန္သမား ေတြရွိသလို လိမ္တဲ့သူေတြလည္း ရွိတာကိုးဗ်။

ေမး -  အဲ့ဒါကို မခံရေအာင္ ေျမၾသဇာကို ဓာတ္ခြဲတာေတြဘာေတြေရာ လုပ္လား။
ေျဖ - လုပ္တယ္ဗ်။ ကြၽန္ေတာ္ဝန္ထမ္းဘဝတုန္းကဆိုရင္လည္း ဒီဟာကိုလုပ္တယ္။ လုပ္ေပမဲ့ ခက္တာက ဆုိင္ေတြမွာ နမူ နာတင္ထားတဲ့ဟာေတြကို သြားၿပီးေတာ့စစ္တဲ့အခါမွာ သူတို႔က ဘယ္လိုသတင္းရလဲမသိဘူး အစစ္ေတြကိုတင္ထားေရာ။   အတုေပၚဖို႔ဆုိတာက ေတာ္ေတာ္ေလးခဲယဥ္တဲ့သေဘာ။  ကြ်န္ေတာ္တို႔က တခ်ဳိ႕ဟာေတြကို တားျမစ္ထားလို႔ မသံုးရဘူးလို႔ ေျပာေပမဲ့လည္း ဒီေဆးေတြရဲ႕ အာနိသင္ေတြက ေကာင္းတဲ့အခါက်ေတာ့ လယ္သမားေတြက ေျပာလည္း နားမေထာင္တာ ေတြရွိတာေပါ့။ သူတို႔က ေဆးျဖန္းလိုက္ၿပီဆိုရင္ ခ်က္ျခင္း (ပိုး) ေသသြားတာကို သေဘာက်တာကိုဗ်။ 

ေမး -  အဲ့ဒါနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး  ပညာေပးတာေတြ လုပ္ပါသလား။
ေျဖ -  ဒါေတြက စိုက္ပ်ဳိးေရးကလုပ္တာဗ်။ လုပ္ၾကတယ္ဆုိေပမဲ့လည္း အခ်ဳိးခ်ၾကည့္လုိက္ရင္ စိုက္ပ်ဳိးပညာေပးေရးဝန္ထမ္းတစ္ေယာက္က လယ္သမား ၃,ဝဝဝ ေက်ာ္ေလာက္ ကိုင္ေနရတာဗ်။ လယ္သမားအခ်ဳိးနဲ႔ စိုက္ပ်ဳိးပညာေပးဝန္ထမ္းအခ်ဳိးက ေတာ္ေတာ့္ကို ကြာဟလြန္းေနတာေပါ့ဗ်ာ။

ခက္တယ္ဗ်။  ဥပေဒေတြရွိေပမဲ့လည္း  ျပစ္ဒဏ္ေတြက နည္းနည္းေလ်ာ့ေနတယ္ ထင္တယ္ဗ်။ ဥပမာ ေဆးဝါးအတု၊ ေနာက္ အစားအေသာက္ေတြထဲမွာ ဆုိးေဆးေတြေပါ့ဗ်ာ။ ၿပီးေတာ့ ေဖာ္မလင္လုိ ဓာတုပစၥည္းေတြေပါ့ဗ်ာ။    ငပိရည္ထဲမွာ ယူရီးယား ထည့္တာမ်ဳိးေတြ။ ဆုိးေဆးေတြထည့္တာမ်ဳိးေတြေပါ့ဗ်ာ။ ဥပမာ အစားအေသာက္ေတြထဲမွာ ဓာတုေဆးေတြ ဆုိးေဆးေတြ ဒါေတြက မိသားစုလိုက္ အဆိပ္ေႂကြးသတ္တဲ့သေဘာပဲဗ်။ လူသတ္မႈပဲဗ်။ ဒါေပမဲ့ ျပစ္ဒဏ္က်ေတာ့ ေပါ့လြန္း တယ္။ ထုိက္သင့္တဲ့ ျပစ္ဒဏ္မ်ဳိးကုိေတာ့ ဥပေဒ ျပဌာန္းသင့္တယ္လို႔ေတာ့ ျမင္တာေပ့ါဗ်ာ။

လုပ္သားရွားပါးတဲ့ ကိစၥကို အႀကံျပဳလို႔မရဘူးဗ်။ အေကာင္းဆံုးေျဖရွင္းခ်က္က ေက်းရြာေတြမွာ အလုပ္အကိုင္အခြင့္အလမ္းနဲ႔ ဝင္ေငြရေအာင္လုပ္ေပးတဲ့နည္းလမ္းပဲဗ်။ ဒီနည္းလမ္းမွ ခ်မွတ္မေပးရင္ေတာ့ ရြာေတြကေနၿပီးေတာ့ ခြာေနၾကဦးမွာပဲဗ်။ ဘယ္သူမွ ကိုယ့္ရြာကို ပစ္မသြားခ်င္ဘူးဗ်။

ေမး - နွစ္စဥ္နွစ္တုိင္း စပါးေစ်းက က်ေနတယ္။ စပါးေစ်းေကာင္းရေအာင္ ဘယ္လိုေတြ လုပ္ေဆာင္သင့္တယ္လို႔ လယ္သ မားေတြကို အႀကံေပးခ်င္ပါသလဲ။
ေျဖ -  ေစ်းေကာင္းရခ်င္ရင္ေတာ့ ႏုိင္ငံျခားကို မ်ားမ်ားတင္ပို႔ႏုိင္ေအာင္လုပ္ရမွာပဲဗ်။ ႏိုင္ငံျခားတင္ပို႔ဖို႔ဆုိတာာက  ထုတ္လုပ္ မႈစြမ္းအားအရ၊ အရည္အေသြးအရ၊ ေစ်းႏႈန္းအရ ယွဥ္ၿပိဳင္နိုင္စြမ္း ရွိရမယ္။ ယွဥ္ၿပိဳင္ႏိုင္စြမ္း သံုးခုေပါ့ဗ်ာ။ အခု ကြ်န္ေတာ္တို႔ ဆီက လယ္သမားက  အရင္းအနွီးမတတ္ႏိုင္ေတာ့ ပါးပါးေလးရင္းၿပီးေတာ့ နည္းနည္းေလးထုတ္လုပ္တဲ့ ထုတ္လုပ္မႈနည္းလမး္ကိုသြားတာေပါ့ဗ်ာ။ အဲဒီေတာ့ ထုတ္လုပ္မႈစြမ္းအားလည္း မရွိဘူး။ အရည္အေသြးညံ့တဲ့စပါးကို ႀကိတ္ခြဲလိုက္တဲ့အခါ က်ေတာ့ အရည္ေသြးညံ့တဲ့ဆန္ပဲထြက္လာမွာေပါ့။ အရည္အေသြးည့ံတဲ့ဆန္ကို ႏုိင္ငံျခားပို႔လို႔ ဘယ္လိုလုပ္ေစ်းကြက္က ရေတာ့မလဲဗ်။

ေမး - လယ္သမားေတြက မ်ဳိးေကာင္းမ်ဳိးေစ့ေတြ ဘာလို႔မရတာလဲ။
ေျဖ - မ်ဳိးေကာင္းမ်ဳိးသန္႔ရွိလည္း လယ္သမားရဲ႕ ထုတ္လုပ္မႈအေပၚမွာမူတည္တယ္ေလ။ ထုတ္လုပ္မႈက အရင္းအႏွီးလည္း သံုးရမယ္။ နည္ပညာလည္းသုံးရမယ္။ ဒါမွ စပါးေကာင္းရတာကိုဗ်။ မ်ဳိးေကာင္းမ်ဳိးသန္႔ကို ကြၽန္ေတာ္တို႔ဝယ္လိုက္ၿပီဆိုပါေတာ့ လယ္သမားက မ်ဳိးေကာင္းမ်ဳိးသန္႔ကို မတတ္ႏိုင္ဘူးဗ်။ ၿပီးေတာ့ မ်ဳိးေကာင္းမ်ဳိးသန္႔လည္း မ်ားမ်ားစားစား မရွိဘူးဗ်။ လယ္သမားကို ကာဗာျဖစ္ေအာင္ ထုတ္မေပးႏုိင္ဘူးဗ်။ အရင္တုန္းက လယ္သမားက စပါးရိတ္ေတာ့မယ္ဆုိရင္  စပါးေတြရင့္ မွည့္ေနၿပီဆိုရင္ လယ္သမားႀကီးေတြက တခါတည္း ေျပာင္းဖူးဖက္ေဆးလိပ္ႀကီးေတြနဲ႔ ခံတြင္းကိုသၿပီးေတာ့ ေခါင္လံေတြ ေရြးေနတာဗ်။ ရိတ္ေတာ့လည္း ေခါင္လံေတြ ေရြးရိတ္တာဗ်။ ေႁခြေလွ႔ေတာ့လည္း သီးျခားေႁခြေလွ႔တာဗ်။ သိမ္းေတာ့လည္း  သီးျခားသိမ္းတာဗ်။ ေနာက္နွစ္မွာမွ အဲဒီေခါင္လံေရြးထားတဲ့မ်ဳိးကို စိုက္တာဗ်။ ဒါေရွးတုန္းက က်ဳပ္တို႔မိဘဘုိးဘြားေတြ။ အခုဟာက လယ္သမားက စိုက္ခ်ိန္ေရာက္မွ ဆန္စက္ပိုင္ရွင္ဆီ၊ ဆန္ကုန္သည္ ပြဲစားဆီ သြားဝယ္တာဗ်။ ဝယ္ေတာ့ သူ႔ဆန္ေတြထဲမွာ ဂိုေထာင္ထဲမွာ အေရာေရာ အေနွာအေနွာေတြဗ်။ ထြက္လာတဲ့စပါးက ဘယ္လုိလုပ္ေကာင္းေတာ့မလဲဗ်။ ဒါေတြက လယ္သမားရဲ႕ ရင္းနွီးျမႇဳတ္နွံမႈနဲ႔လည္း ဆုိင္တယ္။ ႏိုင္ငံေတာ္ရဲ႕ ပံ့ပိုးေပးမႈနဲ႔လည္းဆုိင္တယ္။ ႏိုင္ငံေတာ္ကလည္း မ်ဳိးေကာင္းမ်ဳိးသန္႔ေတြ အမ်ားႀကီးထုတ္လုပ္ေပးရမယ္။ ၿပီးေတာ့ လယ္သမားေတြလည္း မ်ဳိးေကာင္းမ်ဳိးသန႔္ေတြ သံုးခ်င္တဲ့ စိတ္မ်ဳိးျဖစ္ေပၚေအာင္ ပညာေပးရမွာေပါ့။ ေရွးတုန္းက က်ဳပ္တို႔ မိဘဘိုးဘြားေတြက မ်ဳိးေကာင္းမ်ဳိးသန္႔ သံုးရမယ္ ဆိုတာ သိတယ္ဗ်။ ဒီေန႔လယ္သမားေတြက သိေတာ့သိတယ္ မလုိက္နာႏိုင္ၾကေတာ့ဘူး။ ဘာလို႔လဲဆုိေတာ့ မရင္းနွီးနိုင္ၾကဘူးေလ။ စပါးေစ်းက မေကာင္းဘူး။  နဂိုတုန္းက စပါးေစ်းေကာင္းတယ္ဆိုတာက တရုတ္ကို ေမွာင္ခုိပို႔ရတာကိုးဗ်။ အခု ျပည္ပထြက္ မယ့္ ဆန္ေတြက ပံုေနေရာဗ်ာ။ ဆန္ေတြပံုေနရင္ ဘယ္စက္ပိုင္ ဘယ္ဆန္ကုန္သည္ပြဲစားက စပါးသြားဝယ္ေတာ့မလဲဗ်။   အဲဒီမွာ စပါးေစ်း ထိုးက်တာပဲဗ်ာ။

ေမး - မ်ဳိးေကာင္းမ်ဳိးသန္႔ရေအာင္   ကူညီေနတာ မရွိဘူးလား။
ေျဖ -   စုိက္ပ်ဳိးေရးဌာနက လုပ္တာေပါ့ဗ်ာ။ ကြၽန္ေတာ္ဆိုရင္ ဒီနွစ္ နွစ္စမွာ   ျမန္မာႏိုင္ငံဆန္စပါးအသင္းခ်ဳပ္ အကူအညီနဲ႔ ကန္ထရိုက္လယ္ယာစနစ္ေတြ လုပ္ဖို႔ေပါ့။ မ်ဳိးေကာင္းမ်ဳိးသန္႔ထုတ္လုပ္တဲ့ဇုန္ လုပ္မယ္။ ထြက္လာတဲ့ မ်ဳိးသန္႔စပါးေတြကို Export ဇုန္မွာ စုိက္မယ္။ ဇုန္နွစ္ဇုန္ခြဲၿပီးေတာ့ အဲဒီလို လုပ္ဖို႔ပဲ။ ဒါေပမဲ့ ခက္တာက မစြန္႔စားခ်င္ၾကဘူးဗ်။ ဆန္ကုန္သည္၊ ဆန္ပြဲစားေတြ၊ စက္ပို္င္ေတြဗ်။ သူတို႔စြန္႔စားႏိုင္ေအာင္ဆုိတာက Union Lavel (ဗဟိုအစုိးရအဆင့္) က  ဥပေဒအေထာက္ အပံ့ေတြ၊ မူဝါဒေတြနဲ႔ အေထာက္အပ့ံလုပ္ထားမွ သူတို႔ကလည္း စြန္႔စားရဲမွာေပါ့ဗ်။ ႏိုင္ငံေတာ္ရဲ႕ လိုအပ္ခ်က္နဲ႔ဆုိင္သြားတယ္။   ႏိုင္ငံေတာ္နဲ႔ ခ်ီၿပီးေတာ့ ေျဖရွင္းမွရမယ့္အလုပ္ဗ်။ ပိုက္ဆံကလည္း မတတ္နိုင္ဘူး။ မ်ဳိးေကာင္းမ်ဳိးသန႔္ေတြကို တစ္ၿမိဳ႕နယ္ကို ဧက တစ္ရာေလာက္၊ တစ္ၿမို႔နယ္ကို ဧက တစ္ရာေလာက္ေပါ့၊ အဲဒီေလာက္ပဲတတ္နိုင္တယ္။ ထြက္လာတဲ့ မ်ဳိးေကာင္း မ်ဳိးသန႔္ကို ကြ်န္ေတာ္တို႔ ေျခာက္သိန္းေစ်းနဲ႔ေပးဝယ္တယ္။ အျပင္မွာ သံုးသိန္းေစ်းေလာက္ေပါက္ေနတာ။ အဲဒီလိုမ်ဳိး တစ္ တုိင္းလံုးကို လုပ္ႏိုင္ရင္ လယ္သမားသက္သာတာေပါ့ဗ်။ အခုက အဲဒီလိုမလုပ္ႏိုင္ဘူး။  လုပ္ႏိုင္တဲ့ နည္းတစ္ခုရွိတယ္။ အပ္ကုန္အာမခံေႂကြးစနစ္ဆိုတာရွိတယ္။ အဲဒီစနစ္ကို က်င့္သံုးမယ္ဆုိရင္လည္း လယ္သမားေတြ ဒီိေလာက္အထိ ေအာက္ေစ်းမ က်ဘူးေပါ့ဗ်ာ။ ေစ်းေကာင္းကိုေစာင့္ႏိုင္တဲ့ အေနအထားမ်ဳိးျဖစ္သြားမယ္။     ။