ေမာင္ေမာင္စုိး ● ၿငိမ္းခ်မ္းေရးလုပ္ငန္းစဥ္ႏွင့္ ေျမာက္ပိုင္းစစ္ပြဲ
(မုိးမခ) ဒီဇင္ဘာ ၈၊ ၂၀၁၆
(မုိးမခ) ဒီဇင္ဘာ ၈၊ ၂၀၁၆
၂၀၁၆ ခုႏွစ္ နိုဝင္ဘာ ၂၀ ရက္ေနာက္ပိုင္းမွစ၍ ျမန္မာျပည္ၿငိမ္းခ်မ္းေရးႏွင့္ပတ္သက္ၿပီး ေမးခြန္းတခုေပၚလာသည္။ ထိုသုိ႔ ေပၚလာသည္မွာလည္း ေျပာင္းလဲလာေသာ မေျခအေနႏွင့္သက္ဆိုင္သည္ဟု ဆိုရမည္။ ထိုေျပာင္းလာသည့္အေျခအေန ကား ရွမ္းျပည္ေျမာက္ပိုင္းတြင္ ေျမာက္ပိုင္းမဟာမိတ္အဖြဲ႕ဆိုသည့္ အဖြဲ႕တခု တိုက္ခိုက္မႈမ်ား ေပၚေပါက္လာၿပီးမွ ျဖစ္ေပ သည္။
● ေျမာက္ပိုင္းမဟာမိတ္အဖြဲ႕
ရွမ္းျပည္ေျမာက္ပိုင္းမဟာမိတ္ဟု ထုတ္ျပန္ေၾကညာသည့္ အဖြဲ႕မွာ MNDAA ကိုးကန္႔တိုင္းရင္းသားလက္နက္ကိုင္အဖြဲ႕ TNLA တအန္း ပေလာင္တိုင္းရင္းသားလက္နက္ကိုင္အဖြဲ႕ KIA ကခ်င္တိုင္းရင္းသားလက္နက္ကိုင္အဖြဲ႕ႏွင့္ AA ရခိုင္တိုင္း ရင္းသားလက္နက္ကိုင္အဖြဲ႔တုိ႔ ျဖစ္သည္။ ထိုေျမာက္ပိုင္းမဟာမိတ္အဖြဲ႕၏ "ကန္႔သတ္စစ္" ဟု ေၾကညာထားသည့္ စစ္ဆင္ ေရးသည္ ၂၀၁၆ ခုႏွစ္ နိုဝင္ဘာ ၂၀ ရက္ေန႔မွ စတင္ပါသည္။
● ရွမ္းျပည္ေျမာက္ပိုင္းစစ္ပြဲ
အဆိုပါ ႏိုဝင္ဘာလ ၂၀ ရက္ေန႔မွစတင္သည့္ စစ္ဆင္ေရး၏ အဓိကတိုက္ပြဲမ်ားသည္ ၾကဴကုတ္ ပန္ဆိုင္း၊ ေဟးမုန္လုံ ေတာင ေၾကာ၊ မုန္းကိုးေဒသ၊ ေဖါင္းဆိုင္ေဒသထိ (ၾကဴကုတ္ ပန္ဆိုင္းမွ အေရွ႕ဘက္ သံလြင္ျမစ္အထိ) ႏွင့္ သံလြင္အေရွ႕ျခမ္း ကိုးကန္႔ေဒသတြင္ ျဖစ္ပြားသည္ကို ေတြ႕ရသည္။ ထုိ႔ျပင္ သိႏၷီ ကြတ္ခိုင္ ၁၀၅ မိုင္ မူဆယ္ ကားလမ္းတေလ်ာက္တြင္ တိုက္ပြဲ မ်ားျပင္းျပင္းထန္ထန္ ျဖစ္ပြားခ့ဲသည္။ အဆိုပါ ကားလမ္းတေလ်ာက္တြင္ျဖစ္ပြားေသာ စစ္ဆင္ေရး၏ ရည္ရြယ္ခ်က္မွာမူ ၁၀၅ မိုင္ႏွင့္ မူဆယ္ရဲစခန္းမ်ားကို တိုက္ခိုက္ျခင္း ကားလမ္းျဖတ္ေတာက္ျခင္းတို႔မွာ အဓိက နယ္စပ္ကုန္သြယ္ေရး လမ္း ေၾကာင္းအား ထိမ္းခ်ဳပ္ရပ္တန္႔ေစျခင္း ျပည္တြင္းျပည္ပမွ အဆိုပါေဒသႏွင့္ ေျမာက္ပိုင္းမဟာမိတ္တပ္ဖြဲ႕ကို အာရံုစိုက္လာေစ ရန္ ရည္ရြယ္ပုံရပါသည္။
ေျမာက္ပိုင္းမဟာမိတ္အဖြဲ႕၏တိုက္ခိုက္မႈ အား ျပည္တြင္းျပည္ပလူအမ်ား အာရံုစိုက္မိသည့္ေနရာမွာ မူဆယ္ ၁၀၅ မိုင္ႏွင့္ ကုန္သြယ္ေရးကားလမ္းေၾကာင္းေပၚတြင္ျဖစ္သည္။ မူဆယ္ၿမိဳ႕အဝင္ ရဲကင္းႏွင့္ ၁၀၅ မိုင္ ရဲစခန္းတို႔အား တိုက္ခိုက္ျခင္းသာ ျဖစ္ေပရာ စစ္ေရးအရ တိုက္ပြဲၾကီးမဟုတ္ေသာ္လည္း အဓိက နယ္စပ္ကုန္သြယ္ေရးလမ္းေၾကာင္းေပၚတြင္ရွိသျဖင့္ လူအမ်ား အာရံုစိုက္မိျခင္းျဖစ္သည္ဟု ယူဆရသည္။ ထိုသုိ႔ အာရံုစိုက္ေစလိုေသာ ေျမာက္ပိုင္းအဖြဲ႕၏ ရည္ရြယ္ခ်က္ေအာင္ျမင္ခ့ဲ သည္ဟု ဆိုရမည္။
အဓိက ကြတ္ခိုင္ႏွင့္ ၁၀၅ မိုင္ၾကား ကားလမ္းျဖတ္ေတာက္တိုက္ခိုက္ျခင္းကေတာ့ ျပည္တြင္းျပည္ပ အာရံုစိုက္ေစလိုျခင္းသက္သက္ဟုတ္ပုံမရေပ။ အေၾကာင္းတခ်က္မွာ ထိုေဒသသုိ႔ စစ္ကူတက္လာမည့္ တပ္မေတာ္တပ္ဖြဲ႕မ်ားအား ျဖတ္ေတာက္ တိုက္ခိုက္ရန္ မုန္းကိုးေဒသသုိ႔ စစ္ကူအေရာက္ေနာက္က်ေစရန္ ရည္ရြယ္ပုံရသည္။ ဒုတိယအေၾကာင္းတခ်က္မွာ အစိုးရ၏ အဓိက နယ္စပ္ကုန္သြယ္ေရးလမ္းေၾကာင္းကို ၎တုိ႔အေနႏွင့္ အခ်ိန္မေရြးထိမ္းခ်ဳပ္နိုင္ေၾကာင္း ျပသလိုျခင္း ျဖစ္ပုံရသည္။
သုိ႔ေသာ္ ထိုကုန္သြယ္ေရးလမ္းေၾကာင္းေပၚရွိ တိုက္ပြဲမ်ားအား ႏွစ္ဖက္တာဝန္ရွိသူမ်ားက သတင္းထုတ္ျပန္ခ့ဲသက့ဲသုိ႔ ပုဂၢလိကသတင္းဌာနမ်ားကလည္း လက္လွမ္းမွီသည့္သတင္းျဖစ္ေပရာ အမ်ားျပည္သူ သိရွိစိတ္ဝင္စားသည့္သတင္းျဖစ္ခ့ဲသည္။ ၂၀၁၆ ခုႏွစ္ ႏိုဝင္ဘာ ၂၀ ရက္ေန႔ တိုက္ပြဲမ်ားစတင္ၿပီးေနာက္ မူဆယ္နယ္စပ္ကုန္သြယ္ေရးရပ္ဆိုင္းသြားခ့ဲၿပီး ၁၀ ရက္ခန္႔အၾကာ ႏိုဝင္ဘာ ၂၉ ရက္ေန႔တြင္ နယ္စပ္ေဒသကုန္သြယ္ေရးလုပ္ငန္းမ်ားပုံမွန္ ျပန္လည္စတင္သည္ဟု ေၾကညာ သည္ကိုေတြ႕ရသည္။ သုိ႔ေသာ္ မူဆယ္ေဒသခံမ်ားအဆိုအရ မူဆယ္ၿမိဳ႕အေျခအေနသည္ ယခင္ကက့ဲသုိ႔ စိတ္ေအးခ်မ္းလုံျခံဳ မႈ မရႏိုင္ေသးဘဲ စိုးရိမ္ထိတ္လန္႔မႈမ်ားရွိေနဆဲဟု ဆိုၾကပါသည္။
တိုက္ပြဲျဖစ္ၿပီး ၁၀ ရက္အၾကာ မူဆယ္နယ္စပ္ကုန္သြယ္ေရး ပုံမွန္ျပန္လည္ဖြင့္လွစ္နိုင္ေသာ္လည္း အဓိက တိုက္ပြဲျဖစ္ပြါးရာ သံလြင္အေရွ႕ျခမ္း ကိုးကန္႔ေဒသတြင္လည္းေကာင္း၊ သံလြင္ အေနာက္ျခမ္း မုန္းကိုး ေဖာင္းဆိုင္ေဒသတြင္လည္းေကာင္း၊
တိုက္ပြဲမ်ားျပင္းထန္စြာျဖစ္ပြားေနဆဲျဖစ္သည္။ တပ္မေတာ္ကလည္း ကားလမ္းလုံျခံဳမႈ စိတ္မခ်ေသး၍လည္းေကာင္း၊ လ်င္ ျမန္ေစရန္လည္းေကာင္း၊ နိုဝင္ဘာ ၂၄ ရက္ခန္႔မွစ၍ သယ္ယူပို႔ေဆာင္ေရး ရဟတ္ယာဥ္မ်ားကိုအသုံးျပဳ၍ စစ္အင္အား လက္နက္ခဲယမ္းႏွင့္ရိကၡာမ်ားကို မူဆယ္သုိ႔ပို႔ေဆာင္သည္ကို ေတြ႕ရသည္။ မူဆယ္မွတဆင့္ ၾကဴကုတ္ ပန္ဆိုင္းႏွင့္ မုန္းကိုး ေဒသသုိ႔ ခ်ီတက္တိုက္ခိုက္သည္ကိုလည္းေကာင္း၊ ကိုးကန္႔ေဒသရွိ အစိုးရတပ္မ်ား သံလြင္အေနာက္ဖက္သုိ႔ေစလႊတ္၍ တိုက္ခိုက္သည္ကိုလည္းေကာင္း ၾကားသိရသည္။
သုိ႔ျဖစ္ရာ ထိုေဒသ၌ တိုက္ပြဲမ်ားျပင္းထန္ေနၿပီး လက္နက္ၾကီးပစ္ကူမ်ားသာမက တိုက္ခိုက္ေရး ရဟတ္ယာဥ္ တိုက္ေလယဥ္ တို႔ပါဝင္သည့္ ေလေၾကာင္းပစ္ကူမ်ားျဖင့္ပါ ျပင္းျပင္းထန္ထန္ တိုက္ပြဲျဖစ္ပြားေနသည္ဟု ၾကားသိရသည္။ သုိ႔ေသာ္ ထို တိုက္ပြဲသတင္းမ်ားကို ေျမာက္ပိုင္းမဟာမိတ္ဖြဲ႕က ထုတ္ျပန္ေသာ္လည္း အေသးစိတ္ထုတ္ျပန္နိုင္ျခင္းေတာ့ မရွိပါ။ ထုိ႔အတူ အစိုးရႏွင့္ တပ္မေတာ္ဘက္ကလည္း ထိုေဒသသတင္းမ်ားႏွင့္ပတ္သက္၍ တိုက္ပြဲမ်ားျပင္းထန္ေနသည္ဟုလည္းေကာင္း၊ တိုက္ခိုက္မႈမ်ားေၾကာင့္ အရပ္သားအိမ္မ်ားထိခိုက္မႈရွိသည္ဟူ၍လည္းေကာင္း ေဖၚျပခ့ဲေသာ္လည္း အေသးစိတ္သတင္းမ်ား ကို ေဖၚျပခ့ဲျခင္းမရွိပါ။ ပုဂၢလိကသတင္းမီဒီယာမ်ား သြားေရာက္သတင္းယူရန္ လက္လွမ္းမွီျခင္းမရွိေပရာ ထိုေဒသတိုက္ပြဲသ တင္းမ်ား အေသးစိတ္အေျခအေနကို မသိနိုင္ပါ။
သုိ႔ေသာ္ ၂၀၁၆ ခုႏွစ္ နိုဝင္ဘာ ၂၀ ရက္ေန႔မွစ၍ ၁၂ ရက္ၾကာသည့္တိုင္ေအာင္ ေန႔စဥ္ ေနရာ ၁၀ ေနရာခန္႔တြင္ တိုက္ပြဲမ်ား ျဖစ္ပြားေနရာ တိုက္ပြဲမ်ား ျပင္းထန္သည္ဟု ဆိုရမည္။ ထုိ႔ျပင္ ႏွစ္ဖက္လုံးက က်ဆံုးဒဏ္ရာရ စာရင္းကို ေဖၚျပျခင္းမရွိသျဖင့္ ယခု ၁၂ ရက္ၾကာျပီျဖစ္ေသာ တိုက္ပြဲမ်ားအတြင္း ထိခိုက္က်ဆံုးမႈ စာရင္းအား တိက်စြာမသ္ိနိုင္ေသာ္လည္း ႏွစ္ဖက္ထိခိုက္ က်ဆံုး ဒဏ္ရာရသူ မနည္းလွဟုသာ ခန္႔မွန္းရေပေတာ့သည္။
● ေျမာက္ပိုင္းစစ္ပြဲႏွင့္ ႏွစ္ဖက္အျမင္
အဆိုပါ ေျမာက္ပိုင္းစစ္ပြဲႏွင့္ပတ္သက္ၿပီး ေျမာက္ပိုင္းမဟာမိတ္မ်ားက ၂၀၁၆ ႏိုဝင္ဘာ ၂၁ ရက္ေန႔က ထုတ္ျပန္ခ့ဲသည္။ ၎တုိ႔၏ ထုတ္ျပန္ခ်က္အရ ကခ်င္ ကိုးကန္႔ တအန္း ရခိုင္ ရွမ္းေဒသမ်ားတြင္ တပ္မေတာ္၏ထိုးစစ္မွာ ပိုတိုး၍လာေနေၾကာင္း ၁၀၅မမ ၁၂၀ မမ လက္နက္ၾကီးမ်ားကို အသုံးျပဳ၍ တိုင္းရင္းသားေဒသမ်ားအား တိုး၍တိုက္ခိုက္လာေၾကာင္း ျငိမ္းခ်မ္းေရး ေဆြးေႏြးပြဲမ်ားျပဳလုပ္ေနေသာ္လည္း တပ္မေတာ္က ထိုးစစ္မ်ား အဆက္မျပတ္ျပဳလုပ္ေနေၾကာင္း ၎တုိ႔အေနႏွင့္ ျငိမ္းခ်မ္း ေရးျပဳလုပ္ရန္ဆႏၵရွိေသာ္လည္း တပ္မေတာ္၏စစ္ေရးဖိအားကို ေတာက္ေလ်ာက္ခံေနရ၍ စစ္ေရးပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္မႈကို မလႊဲမေရွာင္သာ ေဆာင္ရြက္ရေၾကာင္း ေဖၚျပသည္။
မြန္ျပည္သစ္ပါတီ၏ဒုဥကၠဌလည္းျဖစ္ UNFC ၏ ဒုဥကၠဌလည္းျဖစ္သူ နိုင္ဟံသာက လက္ရွိေျမာက္ပိုင္းမဟာမိတ္အဖြဲ႕ ၄ ဖြဲ႕ ျပန္တိုက္သည္ဆိုျခင္းမွာ အမွန္တကယ္က တပ္မေတာ္ထိုးစစ္ကို ပုံစံတမ်ဳိးႏွင့္ ျပန္လည္ေခ်ဖ်က္ျခင္းျဖစ္ေၾကာင္း အစိုးရ အေနႏွင့္ ထိုးစစ္လုပ္ေနသည္မွာ ၃ လခန္႔ရွိျပီျဖစ္ေၾကာင္း ဆက္လက္၍ခံစစ္ေနပါက တိုင္းရင္းသားအဖြဲ႕မ်ားဘက္မွ နစ္နာ ႏိုင္ေၾကာင္း ယခုက့ဲသုိ႔ အျပင္ထြက္တိုက္လိုက္ျခင္းေၾကာင့္ အစိုးရအေနႏွင့္ သူ႔ကြင္းကို ျပန္လည္လုံျခံဳေရးယူရန္လိုအပ္ၿပီး တပ္မေတာ္ထိုးစစ္ဒဏ္ကို သက္သာေစနိုင္သည္ဟု ယုံၾကည္ေၾကာင္း ရွင္းလင္းေျပာၾကားပါသည္။
NRPC ဥကၠဌအေနႏွင့္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္မွလည္း ၂၀၁၆ ခုႏွစ္နိုဝင္ဘာ ၂၃ ရက္ေန႔တြင္ ေၾကညာခ်က္တရပ္ ထုတ္ျပန္ ပါသည္။ ၎ေၾကညာခ်က္တြင္ ပထမအခ်က္ NLD အစိုးရအေနႏွင့္ NRPC အမ် ဳိ းသားရင္ၾကားေစ့ ေရးႏွင့္ျငိမ္းခ်မ္းေရးဗဟိုဌာ န ဖြဲ႕စည္းၿပီးေနာက္ ျငိမ္းခ်မ္းေရးလုပ္ငန္းစဥ္တြင္ NCA လက္မွတ္မထိုးေသးသည့္အဖြဲ႕မ်ားပါ ပါဝင္လာေအာင္ၾကိဳးပမ္းခ့ဲ ေၾကာင္း ဒုတိယအခ်က္အေနႏွင့္ NCA လက္မွတ္မထိုးေသးသည့္ အဖြဲ႕မ်ားအား နိုင္ငံေရးမူေဘာင္ေဆြးေႏြးရာတြင္လည္း ေကာင္း၊ ပထမအၾကိမ္ ၂၁ ရာစုပင္လုံညီလာခံတြင္ သေဘာအျမင္စာတမ္းမ်ားတင္ျပရာတြင္လည္းေကာင္း၊ NCA လက္မွတ္ မထိုးေသးသည့္ အဖြဲ႕မ်ားပါ ပါဝင္ခြင့္ျပဳခ့ဲေၾကာင္း တတိယအခ်က္အေနႏွင့္ NLD အစ္ိုးရအေနႏွင့္ နိုင္ငံေရးျပႆနာကို ေဆြးေႏြးေျဖရွင္းရန္ ျငိမ္းခ်မ္းေရးလုပ္ငန္းစဥ္ကိုဦးစားေပးခ့ဲေၾကာင္း NCA လက္မွတ္မထိုးေသးသည့္အဖြဲ႕မ်ားႏွင့္လည္း NCA လက္မွတ္ထိုးေရးေဆြးေႏြးခ့ဲၿပီး ဆက္လက္၍လည္း NCA ထီးရိပ္ေအာက္တြင္ အားလုံးပါဝင္ၿပီး ျငိမ္းခ်မ္းေရးျဖစ္စဥ္တြင္ တန္းတူပါဝင္နိုင္ေရးအတြက္ ၾကိဳးပမ္းအားထုတ္သြာမည္ျဖစ္ေၾကာင္း ေဖၚျပသည္။
အဆိုပါေၾကညာခ်က္တြင္ စတုတၳအခ်က္အေနႏွင့္ လက္ရွိအခ်ိန္တြင္အမ်ဳိးသားအဆင့္ေဆြးေႏြးပြဲမ်ား ၾကိဳ းပမ္းေဆာင္ရြက္ ေနၾကၿပီး လူထု၏သေဘာထားကို ညီလာခံသုိ႔ သယ္ေဆာင္လာေတာ့မည္ျဖစ္ေၾကာင္း ပဥၥမအခ်က္အေနႏွင့္ ထိုသုိ႔ေသာ အခ်ိန္တြင္ ေျမာက္ပိုင္းမဟာမိတ္ ပူးေပါင္းအဖြဲ႕အေနႏွင့္ တိုက္ခိုက္လာရာ တပ္မေတာ္သား ရဲ စသည့္ လုံျခံဳေရးတပ္ ဖြဲ႕ဝင္မ်ားသာမက အျပစ္မဲ့ျပည္သူမ်ားပါ ထိခိုက္ေသဆံုး ဒဏ္ရာရရွိခ့ဲၾကေၾကာင္း ျငိမ္းခ်မ္းေရးလုပ္ငန္းစဥ္ေဆာင္ရြက္ေန စဥ္ ဤသုိ႔ ျဖစ္ပြားခ့ဲသျဖင့္ မ်ားစြာစိတ္မေကာင္းျဖစ္ရေၾကာင္း တိုက္ပြဲမ်ား ျဖစ္ပြားရျခင္းေၾကာင့္ နယ္စပ္ကုန္သြယ္ေရးထိခိုက္ၿပီး လူမႈ ဘဝထိခိုက္ပ်က္စီးခ့ဲရေၾကာင္း ေဖၚျပပါသည္။
ဆဌမအခ်က္အေနႏွင့္ ျပည္တြင္းစစ္ေၾကာင့္ တိုင္းျပည္ေခတ္ေနာက္က်ေနသည္မွာ အႏွစ္ ၇၀ ခန္႔ရွိၿပီး လပ္နက္ ကိုင္ နည္းလမ္းျဖင့္ ပန္းတိုင္သုိ႔မေရာက္နိုင္ေၾကာင္း ျငိမ္းခ်မ္းေရးလုပ္ငန္းစဥ္တြင္ ပါဝင္သင့္ပါဝင္ထိုက္သူမ်ား ပါဝင္နိုင္ေရးအတြက္ တံခါးဖြင့္ထားေၾကာင္း လက္နက္ကိုင္ပဋိပကၡ ခ်ဳပ္ျငိမ္းေရးအတြက္ NCA လက္မွတ္ထိုးရန္ လိုအပ္ေၾကာင္း၊ ထိုသုိ႔ေဆာင္ရြက္ နိုင္ရန္ တနိုင္ငံလုံး တည္ျငိမ္ေအးခ်မ္းေအာင္ ေဆာင္ရြက္သြားမည္ျဖစ္ေၾကာင္း၊ တပ္မေတာ္ႏွင့္လုံျခံဳေရးတပ္ဖြဲ႕ဝင္မ်ား၏ ရြပ္ ရြပ္ခြၽံခြၽံ စြမ္းေဆာင္မႈမ်ားေၾကာင့္ အေျခေနတခုအထိ တည္ျငိမ္ေအာင္စြမ္းေဆာင္နိုင္ေၾကာင္း၊ သတၱမအခ်က္အေနႏွင့္ ရွမ္းေျမာက္ လက္နက္ကိုင္ပဋိပကၡမ်ား အျမန္ဆံုးခ်ဳပ္ျငိမ္းေရးအတြက္ အစိုးရ၏ျငိမ္းခ်မ္းေရးလုပ္ငန္းစဥ္တြင္ အျမန္ဆံုးပါ ဝင္နိုင္ေရး NCA အျမန္ဆံုးလက္မွတ္ထိုးေရး NCA လက္မွတ္ထိုးၿပီး ခ်ဳိးေဖါက္မႈမ်ားႏွင့္ပတ္သက္ၿပီး ဝိုင္းဝန္းအေျဖရွာေရး ၂၀၁၇ ေဖဖဝါရီလတြင္က်င္းပမည့္ ၂၁ ရာစု ပင္လုံညီလာခံ ဒုတိယအစည္းအေဝးတြင္ အတူတကြလက္တြဲေလ်ွာက္လွမ္းၾကရန္ တိုက္တြန္းေၾကာင္း ေဖၚျပထားပါသည္။
ထုိ႔အတူ တပ္မေတာ္မွ တာဝန္ရွိသူတဦးျဖစ္သူ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ရဲဝင္းကလည္း ေျမာက္ပိုင္းကတိုက္ပြဲမ်ားေၾကာင့္ ျငိမ္းခ်မ္း ေရးလုပ္ငန္းစဥ္ကို ထိခိုက္နိုင္သည္ဟုဆိုပါသည္။
● ကြဲလြဲမႈမ်ား
အဆိုပါ ေျမာက္ပိုင္းတိုက္ပြဲမ်ားအေပၚ အျပန္အလွန္သေဘာထားမ်ားကို ေဖၚထုတ္ေျပာဆိုၾကရာမွ ေအာက္ပါကြဲလြဲမႈ မ်ား ကို ေတြ႕ရပါသည္။
ပထမအခ်က္မွာ အရပ္သားမ်ားထိခိုက္မႈ ျပႆနာျဖစ္သည္။ လက္ရွိေျမာက္ပိုင္းစစ္ပြဲတြင္ အျပစ္မ့ဲအရပ္သားျပည္သူမ်ားထိခိုက္မႈ ျပႆနာသည္ လူေျပာအမ်ားဆံုးျဖစ္သည္။ ႏွစ္ဖက္စလုံးက တဖက္ကပစ္၍ ျဖစ္သည္ဟု အျပန္အလွန္စြပ္စြဲ ထားၾကသည္။ စစ္ပြဲကာလအတြင္း အတည္ျပဳရန္လည္း မလြယ္ကူလွ၍ အျငင္းပြားဘြယ္ရာျပႆနာျဖစ္ေနသည္။ သုိ႔ေသာ္ တိုက္ပြဲမ်ားျဖစ္၍ အရပ္သား အေသအေပ်ာက္ရွိသည္ကေတာ့ ျငင္းပယ္၍မရနိုင္။
ဒုတိယအခ်က္အေနႏွင့္ ၎တိုက္ပြဲသည္ ေျမာက္ပိုင္းမဟာမိတ္အဖြဲ႕စတင္၍ျဖစ္သည္ဟု တဖက္ကဆိုသည္။ တဖက္က လည္း သူတုိ႔ေဒသတြင္းသုိ႔ တပ္မေတာ္ထိုးစစ္မ်ား လရွည္ၾကာ ဆက္တိုက္ထိုးစစ္ဆင္ေနရ၍ တုန္႔ျပန္ရသည္ဟု ဆိုသည္။ ထိုသုိ႔ တပ္မေတာ္ထိုးစစ္ဆင္တိုက္ခိုက္သည့္ကာလအတြင္း အရပ္သားမ်ားထိခိုက္မႈရွိၿပီး စစ္ေဘးဒုကၡသည္ သိန္းႏွင့္ခ်ီ ရွိခ့ဲ သည္ဟု ဆိုပါသည္။
တတိယအေနႏွင့္ တဖက္က လက္ရွိကာလတြင္ NCAလက္မွတ္ထိုးၿပီး ျငိမ္းခ်မ္းေရးလုပ္ငန္းစဥ္တြင္း ပါဝင္ရမည့္ကာလတြင္ NCA လက္မွတ္မထိုးဘဲ လက္နက္ကိုင္တိုက္ခိုက္သည္ကို လက္ခံႏိုင္ဘြယ္မရွိဟုဆိုသည္။ တဖက္ကလည္း NCA လက္မွတ္ ထိုးရန္ UNFC ေတာင္းဆိုသည့္အခ်က္မ်ားကို အစိုးရဘက္က ခြင့္မျပဳေသး၍ မထိုးနိုင္ေသးဟူ၍လည္းေကာင္း၊ MNDAA/TNLA/AA အဖြဲ႕၃ ဖြဲ႕အား NCA လက္မွတ္ထိုးရန္ ျငင္းပယ္ထားသည္ဟူ၍လည္းေကာင္း ျပန္လည္ေထာက္ျပၾကသည္။
လက္ရွိျဖစ္ပြားေနေသာ ျပႆနာမ်ားတြင္ မတူေသာဘက္ႏွင့္ မတူေသာအျမင္မ်ားရွိသည္။ စစ္ပြဲအရွိန္ျမင့္တက္လာသည္ႏွင့္ အမွ် ကြဲလြဲမႈမ်ားသည္ ပို၍ျမင့္တက္လာနိုင္ေခ်ရွိေပသည္။ ထိုမတူေသာ ဘက္ႏွစ္ဘက္ကို ေသခ်ာစြာေစ့ေစ့ငုငု သုံးသပ္ကိုင္ တြယ္နိုင္မွသာ ျပႆနာကိုေျဖရွင္းနိုင္ေပလိမ့္မည္။
● ေျမာက္ပိုင္းစစ္ပြဲႏွင့္ ျငိမ္းခ်မ္းေရး
ေျမာက္ပိုင္းစစ္ပြဲေပၚေပါက္လာျခင္းသည္ ျငိမ္းခ်မ္းေရးလုပ္ငန္းစဥ္အား ထိခိုက္မည္ေလာ ျငိမ္းခ်မ္းေရးလုပ္ငန္းစဥ္ ေနာက္ ဆုတ္သြားမည္ေလာဟူ၍ ျငိမ္းခ်မ္းေရးလိုလားသူမ်ားအတြက္ စိတ္ပူပန္ဘြယ္ျဖစ္ခ့ဲသည္။ မည္သုိ႔ဆိုေစ ယခု ေျမာက္ပိုင္းစစ္ ပြဲၿဖစ္ေပၚလာေၾကာင့္ ခက္ခဲေသာ္လည္း ယတိျပတ္ဆံုးျဖတ္ခ်က္မ်ားကို ခ်မွတ္ရန္ ျဖစ္လာသည္ဟုဆိုရမည္။ ထိုသုိ႔ ယတိျပတ္ ဆံုးျဖတ္ခ်က္ခ်ရန္ျဖစ္လာျခင္းသည္ ျငိမ္းခ်မ္းေရးလုပ္ငန္းစဥ္ႏွင့္ပတ္သက္ေသာ ျပည္တြင္းျပည္ပရွိသူမ်ားအားလုံးအား လွံဳ့ႏႈိ းလိုက္သက့ဲသုိ႔ ျဖစ္ေပရာ အဆိုးထဲက အေကာင္းဟုဆိုရပါမည္။
လက္ရွိအေျခအေနတြင္ ေျမာက္ပိုင္း မဟာမိတ္အဖြဲ႕က KIA/MNDAA/TNLA/AA အဖြဲ႕ ၄ ဖြဲ႕ ပူးေပါင္းတိုက္ခိုက္သည္ဟု ေၾကညာထားေသာ္လည္းအစိုးရႏွင့္ တပ္မေတာ္ဘက္ကမွ AA အား အေစာပိုင္းက အသိမွတ္ျပဳ ေဖၚျပျခင္းမရွိေပ။ တိုက္ ပြဲမ်ားျဖစ္သည့္ ၁၂ ရက္ေျမာက္ေန႔ျဖစ္ေသာ၂၀၁၆ ဒီဇင္ဘာ ၁ ရက္ေန႔ ထုတ္ျပန္ခ်က္မ်ားတြင္မွ AA အားေဖၚျပ အသိမွတ္ျပဳ သည္ကိုေတြ႕ရသည္။ တဖန္ KIA သည္ UNFC ႏွင့္အတူ NCA ႏွင့္ပတ္သက္ၿပီးေဆြးေႏြးေနေသာ္လည္း လာမည့္ NCA လက္မွတ္ေရးထိုးေရးကိစၥမ်ားတြင္ သူ၏စစ္ေရးမဟာမိတ္မ်ားျဖစ္ေသာ MNDAA/TNLA/AA အဖြဲ႕ ၃ ဖြဲ႕ ပါဝင္ေရးကို ရပ္ခံဘြယ္ရွိသည္။ ထုိ႔ျပင္ UWSA ကလည္း ျငိမ္းခ်မ္းေရးေဆြးေႏြးပြဲတြင္ထို ၃ ဖြဲ႕လုံး ပါဝင္ေရးကို ရပ္ခံထားရာ ထို ၃ ဖြဲ႕ပါ ေရး မပါေရးသည္ UWSA ျငိမ္းခ်မ္းေရးလုပ္ငန္းစဥ္တြင္ ဆက္လက္ပါဝင္ေရးအတြက္ အေရးပါေနသည္ဟု ဆိုရမည္။ NDAA မိုင္းလားသည္လည္း UWSA ႏွင့္အတူ ရပ္တည္မည္ဟု ယူဆရသည္။ တခုႏွင့္တခု ခ်ိတ္ဆက္ေနသည္။
သုိ႔ျဖစ္ရာ လက္ရွိ ေျမာက္ပိုင္းမဟာမိတ္အဖြဲ႕တြင္ပါဝင္သည့္ AA အားအသိမွတ္ျပဳ၍ေဖၚျပျခင္းကိုေတြ႕ရၿပီးေနာက္ ေျမာက္ ပိုင္းမဟာမိတ္ အဖြဲ႕ဆိုသည့္ အဖြဲ႕ ၄ ဖြဲ႕အားNCA လက္မွတ္ထိုးျခင္း ဝါ ျငိမ္းခ်မ္းေရးလုပ္ငန္း စဥ္တြင္ ပါဝင္ခြင့္ျပဳ ျခင္းမျပဳ ျခင္းသည္သမတေဟာင္းဥိီးသိန္းစိန္လက္ထက္ က စတင္ခ့ဲေသာ ျငိမ္းခ်မ္းေရးလုပ္ငန္းစဥ္ေအာင္ျမင္နိုင္ေရးအတြက္ ကြင္း ဆက္ျပႆနာျဖစ္၍ေနေပေတာ့သည္။ ခက္ခဲေသာဆံုးျဖတ္ခ်က္လည္း ျဖစ္သည္။ မည္သည့္ဆံုးျဖတ္ခ်က္မ်ားကို ခ်သည္ ျဖစ္ေစ ထိုဆံုးျဖတ္ခ်က္ႏွင့္ ကိုက္ညီသည့္ရလဒ္ထြက္ေပၚေပလိမ့္မည္။
လက္ရွိအခ်ိန္တြင္ တရုတ္၏ ၾကားဝင္ေပးမႈ အရ ေျမာက္ပိုင္းရွိ အဖြဲ႕၆ ဖြဲ႕ျဖစ္သည့္ KIA/TNLA/MNDAAAA/UWSA/NDAA တုိ႔သည္ ေတြ႕ဆံုေဆြးေႏြးရန္ ျပင္ဆင္ေနသည့္ သတင္းမ်ားၾကားသိေနရသည္ျဖစ္ရာ ျငိမ္းခ်မ္းေရးအတြက္ သတင္းေကာင္း ကို ေမွ်ာ္လင့္နိုင္ဘြယ္ရွိပါသည္။ ေျမာက္ပိုင္းစစ္ပြဲသည္ အဆိုးထဲအေကာင္းကို သယ္ေဆာင္လာမည္ေလာဆိုသည္ကို ေမွ်ာ္ လင့္ နိုင္ဘြယ္ရွိသည္ဟုဆိုရမည္။
ျငိမ္းခ်မ္းေရးႏွင့္စစ္ပြဲဆိုသည္မွာ ဒဂၤါးျပားတခု၏ ေခါင္းႏွင့္ပန္းသဖြယ္ျဖစ္ေပရာ ေခါင္းမက်လွ်င္ ပန္းက်ေပလိမ့္မည္ဟုသာ ဆိုနိုင္ပါေတာ့သည္။
ေမာင္ေမာင္စိုး (Mg Mg Soe)
မွတ္ခ်က္ ။ ။ ၆၊ ၁၂၊ ၂၀၁၆ ေန႔က ဧရာဝတီျမန္မာပိုင္းတြင္ ေဖၚျပၿပီးျဖစ္သည္။