ေမာင္စြမ္းရည္ - ဆရာ၀န္စာေရးဆရာ ကဗ်ာဆရာမႀကီး ေဒၚၾကည္ေအး


ေမာင္စြမ္းရည္ - ဆရာ၀န္စာေရးဆရာ ကဗ်ာဆရာမႀကီး ေဒၚၾကည္ေအး
(မိုးမခ) ဇန္န၀ါရီ ၂၆၊ ၂၀၁၇

ေၾသာ္… ၾကယ္ပြင့္ေတြဟာ တစ္ပြင့္ၿပီးတစ္ပြင့္ ေၾကြက်ေနၾကတာပါပဲလား။ ခုလဲ စာေပၾကယ္ပြင့္ တစ္ပြင့္ ေၾကြခဲ့ျပန္ပါပေကာ။ "ၾကည္ေအး" တဲ့။ အမည္ရင္းကေတာ့ ေဒၚၾကည္ၾကည္ပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ ရန္ကုန္ ဇာတိတဲ့။ ၁၉၂၉ ခုႏွစ္ ဒီဇင္ဘာ ၁၃ မွာ ေမြးဖြားသူျဖစ္လို႔၊ ခုကြယ္လြန္ခ်ိန္ ၂၀၁၆ ဒီဇင္ဘာလ ၂၈ မွာ သူ႔အသက္ဟာ ၈၇ ႏွစ္တင္းတင္း ျပည့္ခဲ့ပါၿပီ။

မိဘေတြက ကုန္သည္မ်ဳိး႐ိုးျဖစ္လို႔ သမီးမိန္းကေလးကို ပညာေရးမွာ အားမေပးခဲ့ပါဘူး။ ဒါ့ေၾကာင့္ ပညာေရး ျပတ္ေတာင္း ျပတ္ေတာင္းျဖစ္ခဲ့ရတာ ခဏခဏပါပဲတဲ့။ ဒုတိယကမၻာစစ္ႀကီးျဖစ္ေတာ့ သံုးတန္း ေအာင္ၿပီး ပညာသင္ပ်က္ခဲ့ရတယ္။ စစ္ႀကီးၿပီးလို႔ ေက်ာင္းေတြ ျပန္ဖြင့္ေတာ့ သတၱမတန္းကစၿပီး ေက်ာင္းျပန္ တက္ရတယ္။ ၇တန္း၊ ၈တန္း၊ ၉ တန္းနဲ႔ တကၠသိုလ္၀င္တန္းတို႔ကို တစ္ႏွစ္ခြဲနဲ႔ ေအာင္ခဲ့တယ္။ တကၠ သိုလ္၀င္တန္းမွာ အဂၤလိပ္စာဂုဏ္ထူးနဲ႔ ေအာင္တဲ့အျပင္ ထိပ္ဆံုး ၁၀ ေယာက္မွာ စာရင္းေပါက္ခဲ့ပါတယ္။

မၾကည္ၾကည္က ဉာဏ္ေကာင္းတယ္။ ပညာသင္ရာမွာ ေက်ာင္းမွာသင္တာထက္ ကိုယ့္ဘာသာျဖတ္ လမ္းက ေလ့လာဆည္းပူးခဲ့တာမ်ားတယ္ဆိုပါတယ္။ ျမန္မာစာေပ အဂၤလိပ္စာေပတို႔ကို ကိုယ့္ဘာသာ ေလ့လာ ခဲ့တယ္။ တခ်ဳိ႕ ပ်ဳိ႕ကဗ်ာစာအုပ္ေတြကို တစ္အုပ္လံုးအလြတ္က်က္ဖူးသတဲ့။ တကၠသိုလ္၀င္တန္းေအာင္ၿပီး ေဆးတကၠသိုလ္ကို ၅ႏွစ္ၾကာတက္ခဲ့ၿပီးမွ မိဘေတြက မိန္းကေလးပဲ ဒီေလာက္တတ္ရင္ ေတာ္ေရာေပါ့ဆိုၿပီး ေက်ာင္းထုတ္လိုက္ျပန္တာနဲ႔ ပညာလမ္းျပတ္သြားခဲ့ရျပန္တယ္။ ကမာရြတ္လွည္းတန္းမွာ အဂၤလိပ္စာ နည္းျပ ဆရာလုပ္ေနတဲ့ ဦးခင္ေမာင္လတ္တို႔နဲ႔ ဆက္မိၿပီး ပညာေရးကို ျပန္ဆက္ေတာ့ ရန္ကုန္တကၠသိုလ္က ဘြဲ႕ရ တယ္။ ဘြဲ႕ရၿပီးေတာ့ တကၠသိုလ္မွာပဲ အဂၤလိပ္စာ က်ဴတာ (နည္းျပ) ၀င္လုပ္လိုက္ပါေသးတယ္။ တစ္ႏွစ္တည္း ပါပဲ။ ေနာက္-တစ္ႏွစ္-ႏွစ္ႏွစ္နားၿပီး ေဆးတကၠသိုလ္ကို ျပန္တက္လိုက္တယ္။ ၁၉၇၀ ႏွစ္ ဆရာ၀န္ျဖစ္တယ္။ ကိုယ္ပိုင္ေဆးခန္းဖြင့္ၿပီး တစ္ႏွစ္ေလာက္နဲ႔ နားလိုက္ျပန္တယ္။

၁၉၇၁ မွာ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုကို ထြက္သြားၿပီး ခ်ီကာဂိုမွာ အလုပ္သင္ဆရာ၀န္ဘ၀နဲ႔ ပညာ ဆက္လက္ဆည္းပူးျပန္တယ္။ ၁၉၇၃-၇၆ ႏွစ္မ်ားအတြင္းမွာေတာ့ နယူးေယာက္ၿမိဳ႕ကိုကူးၿပီး စိတ္ေရာဂါအထူး ကုေဆးပညာမ်ား ဆည္းပူးခဲ့တယ္လို႔ သိရပါတယ္။ ၿပီးေတာ့ နယူးေယာက္က အေရွ႕ေျမာက္ၿမိဳ႕ႀကီးမ်ားက တကၠသိုလ္ေတြမွာ ကထိက၊ အထူးကုဆရာ၀န္ အလုပ္ကိုလုပ္ပါတယ္။ ၁၉၈၆-၈၈ ခုႏွစ္၊ အသက္ ၆၀ ၀န္းက်င္မွာ စင္စင္နတီတကၠသိုလ္ကို ကူးၿပီး စိတ္ေရာဂါကုေဆးပညာမ်ားကို ဆက္လက္ဆည္းပူးျပန္ပါတယ္။ ၁၉၈၈ ဆိုတာ ဗမာျပည္မွာ ရွစ္ေလးလံုးအေရးေတာ္ပံုႀကီး ျဖစ္ပြားတဲ့ႏွစ္ေပါ့။ အဲဒီႏွစ္မွာ အေမရိကားကေန အဂၤလန္ကို ျပန္သြားလိုက္ပါတယ္။ အဂၤလန္ကို ျပန္သြားတယ္လို႔ ေျပာရတာက လြန္ခဲ့တဲ့ ႏွစ္ေပါင္း အစိတ္ သံုးဆယ္ေလာက္က တစ္ခါ အဂၤလန္မွာ ေနလိုက္ခဲ့ဖူးေသးတာကိုး။ လန္ဒန္ၿမိဳ႕-ဘီဘီစီ အသံလႊင့္ဌာနမွာ အသံလႊင့္ခဲ့ပါေသးတယ္။

အဂၤလန္ေရာက္ေတာ့ အစိုးရေဆး႐ံႀကီးေတြမွာေရာ၊ ကိုယ္ပိုင္ေဆးခန္းေတြမွာေရာ ဆရာ၀န္လုပ္ရင္း အသက္ေမြး၀မ္းေက်ာင္းျပဳပါတယ္။ အဂၤလန္မွာ ၁၉၈၈ က ၂၀၀​၁ ခုႏွစ္အထိ ေနထိုင္အလုပ္လုပ္ၿပီး အလုပ္က အၿပီးအပိုင္ အနားယူလိုက္ပါတယ္။ အသက္ ၇၀ ေက်ာ္ေပါ့။ ၿပီးေတာ့ သားသမီးမ်ားရွိရာ အေမရိကန္ျပည္ ေထာင္စုကို ျပန္ပါတယ္။ အိုဟိုင္းယိုးျပည္နယ္မွာ အေျခခ်ေနထိုင္တယ္လို႔ပဲ ကၽြန္ေတာ္အၾကမ္းဖ်င္းမွတ္မိပါ ေတာ့တယ္။ အိုဟိုင္းယိုးမွာေနတုန္းက ကၽြန္ေတာ္က ဖို႔တ္၀ိန္းၿမိဳ႕မွာ ေနတယ္။ အိုဟိုင္းယိုးနဲ႔ ဖို႔တ္၀ိန္းတို႔က သိပ္မေ၀းလွဘူး။ ဒါ့ေၾကာင့္ သြားေရာက္ေတြ႕ဆံုပါတယ္။ ၿခံက်ယ္၀င္းက်ယ္ႀကီးထဲမွာ တစ္ထပ္အိမ္တစ္လံုးနဲ႔ တစ္ေယာက္တည္းေနပါတယ္။ အနီးအနားမွာ သားသမီးအိမ္ရွိတယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။ အိမ္ၿခံ၀င္းထဲမွာေတာ့ အဂၤလိပ္ကဗ်ာေတြထဲမွာပါတဲ့ အက္ဖိုးဒစ္ပန္းပင္ေတြနဲ႔ က်ဴးလစ္ပန္းပင္ေတြ ပြင့္ေနပါတယ္။ ၿခံစည္း႐ိုကေတာ့ ေတာၿခံဳပုတ္ေတြပါပဲ။ ရွဥ့္ကေလးေတြက ၿခံဳပုတ္ထဲက ထြက္လာၿပီး ျမက္ခင္းေပၚ ေျပးလႊားခုန္ေပါက္ေနတာ ျမင္ရပါတယ္။ ယုန္ကေလးေတြလည္း ရွိတယ္လို႔ ေျပာပါတယ္။ ယုန္ေလးေတြ၊ ရွဥ့္ေလးေတြနဲ႔ သမင္ေလးေတြ ကို ၀ါရွင္တန္ၿမိဳ႕စြန္ရပ္ကြက္ေတြမွာ ျမင္ေတြ႕ခဲ့ရဖူးပါၿပီ။ ဒီတိုင္းျပည္မွာ ၿမိဳ႕နီး၀န္းက်င္က အေကာင္ပေလာင္ ေလးေတြကို လက္တဲ့စမ္းေလ့မရွိၾကပါ။ အမဲလိုက္ခ်င္ရင္ အမဲလိုက္ခြင့္ေပးထားတဲ့ ေတာႀကီးမ်က္မည္းထဲကို သြားၿပီး ပစ္ရတယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။

အိမ္မွာေတာ့ တျခားအိမ္ေတြမွာ ေတြ႕ရေလ့ရွိတဲ့ တီဗီတို႔၊ ေရခဲေသတၱာတို႔အျပင္ စႏၵရားတစ္လံုးကို လည္း ေတြ႕ရပါတယ္။ စႏၵရားေပၚမွာ ဂီတသေကၤတေတြနဲ႔ တြဲထားတဲ့ သီခ်င္းစာအုပ္တစ္အုပ္ တင္ထား ပါတယ္။ ကၽြန္ေတာ္တို႔ကို ေကာင္းေကာင္းမြန္မြန္၊ ေဖာ္ေဖာ္ေရြေရြလက္ခံေတြ႕ခဲ့ပါတယ္။ ကၽြန္ေတာ္တို႔အဖြဲ႕မွာ ဖို႔တ္၀ိန္းကို ေရာက္ေနတဲ့ ကဗ်ာဆရာ ေမာင္စိုးခ်ိန္နဲ႔ စာေရးဆရာ ေမာင္သစ္ဆင္းတို႔ ႏွစ္ေယာက္အျပင္ အဂၤလန္ အသံလႊင့္ဌာန (ဘီဘီစီ) မ်ာ အသံလႊင့္ဖူးတဲ့ ျမန္မာဆရာ၀န္တစ္ေယာက္လည္း ပါပါတယ္။ ကၽြန္ေတာ္တို႔ကို သူ႔သားအိမ္က ခ်က္ၿပီး ပို႔တာလို႔ထင္ပါရဲ႕။ မုန္႔ဟင္းခါးနဲ႔ ဧည့္ခံပါတယ္။ ေရွးေဟာင္းေႏွာင္းျဖစ္ေတြ သိပ္မေျပာ ျဖစ္ခဲ့ပါဘူ။ သူတစ္ဦးတည္း စႏၵရားတစ္လံုးနဲ႔ ဘယ္လိုေနတယ္ထိုင္တယ္၊ စားေသာက္တယ္ဆိုတာ ေတြေလာက္ပဲ ေျပာျဖစ္ၾကပါတယ္။ စႏၵရားေလးတီးလိုက္၊ စာေရးလိုက္ စာဖတ္လိုက္ပါပဲတဲ့။

အိုဟိုင္းယိုးက ျပန္လာၿပီးေနာက္ ကၽြန္ေတာ္က သားသမီးေတြရွိရာ နယူးေယာက္ကို ေျပာင္းလာခဲ့ပါ တယ္။ မၾကာခင္မွာ ေဒၚၾကည္ေအးလဲ သူ႔သမီးရွိရာ နယူးေယာက္ကို ေျပာင္းေရႊ႕လာခဲ့တယ္လို႔ ၾကားရေတာ့ ကၽြန္ေတာ္သြားေတြ႕ဖို႔ ႀကိဳးစားေပမယ့္ ေတြ႕ခြင့္မရေတာ့ပါဘူး။ ျမန္မာစာေရးဆရာေတြ၊ ကဗ်ာဆရာေတြ၊ ႏိုင္ငံ ေရးသမားေတြနဲ႔ လံုး၀မေတြ႕ခ်င္ေတာ့ဘူးဆိုတဲ့ သတင္းမ်ဳိးကို ၾကားသိရပါတယ္။ နယူးေယာက္မွာ တစ္ၿမိဳ႕ တည္းေနၾကေပမယ့္ သာေရးနာေရးကိစၥေတြနဲ႔ ပြဲလမ္းေတြမွာေတာင္ မဆံုရပါ။ သူ႔ခမ်ာ ကားတိုက္ခံရၿပီး ေျခက်ဳိးထားလို႔ ဘယ္မွ မသြားရဘူးလို႔လည္း ၾကားရပါတယ္။ သူမသြားႏိုင္ေပမယ့္ ဘယ္သူ႔ကိုမွလည္း လာခြင့္ မျပဳပါ။ ဘယ္တုန္းက သိၾကသလဲေတာ့ မဆုိႏိုင္၊ လြတ္လပ္တဲ့အာရွအသံက စန္းစန္းတင္နဲ႔ေတာ့ အဆက္ အသြယ္ရွိတယ္လို႔ သိရပါတယ္။ သူကြယ္လြန္သည္အထိ တစ္ၿမိဳ႕တည္းေနသူခ်င္း ေတြ႕ခြင့္မရလိုက္တာ ၀မ္းနည္းစရာပါ။

သူကြယ္လြန္ေတာ့ သားသမီး ၆ ေယာက္ (သားသံုးေယာက္၊ သမီး သံုးေယာက္) ထြန္းကား က်န္ရစ္ တယ္ ၾကားသိရပါတယ္။ သူအိမ္ေထာင္ျပဳတာက ၁၉၃၅ ဆိုေတာ့ သူ႔အသက္ ၂၄-၂၅ ႏွစ္အရြယ္ေပါ့။ အိမ္ေထာင္သက္ ၅၀ ေက်ာ္။

သူစာေရးတာက ၁၉၇၄ ေလာက္ကပါ။ အက္ ၁၈ ႏွစ္ေပါ့။ ဒဂုန္တာရာရဲ႕ တာရာမဂၢဇင္းက ေမြးထုတ္ လိုက္တဲ့ ကေလာင္ရွင္ပါ။ တာရာမဂၢဇင္းမွာ စၿပီးပါခဲ့တဲ့ ၀တၳဳတိုက "ထုိည" တဲ့။ သူ႔ရဲ႕ နာမည္ႀကီးကဗ်ာက "တေစၦ" ထင္ပါတယ္။

"ညႀကီးမင္းႀကီး၊ ထၿပီးထိုင္ေန၊
အိပ္ရာေတြဲ၊ တြန္႔ေၾကမြလိပ္
သိပ္ညစ္တယ္…" စသျဖင့္ မွတ္မိပါတယ္။

ဆရာ ဒဂုန္တာရာက "တဟီတီသြားရေအာင္" ကဗ်ာနဲ႔ နာမည္ႀကီးပါတယ္။ "ျပည္သူ႔စာေပ" ကို ဘမ္းတင္ေၾကြးေၾကာ္ၿပီး ျပည္သူ႔ဘ၀နဲ႔ ကင္းကြာတဲ့ စာမ်ဳိးကိုက တန္းတင္ရပါမို႔လားလို႔ ေ၀ဖန္ေလွာင္ေျပာင္ ခံရပါတယ္။ ဘာပဲျဖစ္ျဖစ္-ေခတ္စမ္းစာေပက ႐ုန္းထြက္ၿပီး သစ္ဆန္းတဲ့ အေၾကာင္းအရာ၊ သစ္ဆန္းတဲ့ အေတြး အေခၚ၊ သစ္ဆန္းတဲ့ ေရးဟန္မ်ားေၾကာင့္ ဆရာတာရာနဲ႔ အတူ "ၾကည္ေအး"၊ "ၾကည္ေအး" ဆိုၿပီး ဟစ္ေၾကြးခဲ့ ဖူးပါတယ္။ ၁၉၄၇ က ၾကည္ေအးဟာ ၁၉၅၇ ထိ ၁၀ ႏွစ္ၾကာေတာ့ထိေအာင္ အရွိန္တက္တုန္းပါ။

၁၉၅၆-၅၇ မွာ ကၽြန္ေတာ္တို႔ တကၠသိုလ္ေရာက္ပါၿပီ။ နံရံကပ္စာေစာင္ေတြမွာ ေပါက္စည္၊ ေမာင္သိဂၤါ၊ ေဇာ္ေဇာ္ေအာင္ (ေမာင္မိုးသူ) တို႔က ၾကည္ေအးဟန္ကဗ်ာမ်ားကို တြင္တြင္က်ယ္က်ယ္ ေရးေနၾကပါတယ္။ ေဇာ္ေဇာ္ေအာင္က ေဇာ္ (သလႅာ) သလႅာေမာင္သင္းရီ-ကေလာင္နာမည္မ်ား ေရးပါတယ္။ ေမာင္သိဂၤါဆိုတာက ေမာင္သာႏိုးပါ။ သူတို႔ ၄ ဦးဟာ "ၾကည္ေအး"ခေရဇီေတြအျဖစ္ ထင္ရွားပါတယ္။ ကန္ၿမဲနန္းျမင့္ႏြယ္၊ ေမာင္၀င္းေဖ (ျမင္းၿခံ)၊ အင္း၀ေအာင္ေဆြ တို႔က ေတာေက်ာင္းေတြက လာတာဆိုေတာ့ ေခတ္မဆန္ၾကပါ။ ၾကည္ေအးခေရဇီ မျဖစ္လာၾကပါ။ သူတို႔သံုးဦးက တင္မိုး၊ ေမာင္စြမ္းရည္၊ ၾကည္ေအာင္ဆိုၿပီး ေခတ္စမ္းေရးဟန္ က ႐ုန္း မထြက္ခဲ့ၾကပါ။ ဒါ့ေၾကာင့္ ေႏွာင္းလူငယ္ စာေပသမားေတြက သူတို႔ကို ေမာ္ဒန္ထဲ စာရင္းမသြင္းဘဲ "Neo-Khitsan" တဲ့။ ေခတ္စမ္းလက္သစ္၊ ေခတ္စမ္းေနာက္ဆက္တြဲလို႔ပဲ အသိအမွတ္ျပဳခဲ့ၾကပါတယ္။ ("ေမာင္မိုးသူ"ဆိုတာ ၾကည္ေအးရဲ႕ တျခားကေလာင္နာမည္၊ "မမိုးသူ" က ယူသလိုလိုိ ၾကားဖူးပါတယ္။ ေမာင္မိုးသူကို ေမးၾကည့္ပါ။)

ေမာင္သဂၤါနဲ႔ ေမာင္မိုးသူတို႔က ေထာင္၀င္ေထာင္ထြက္မ်ားလို႔ ၾကည္ေအးကဗ်ာနဲ႔ အဆက္ျပတ္သြားခဲ့ ၾကၿပီး ေဇာ္ေဇာ္ေအာင္က ေထာက္လွမ္းေရး၀တၳဳထဲ လွ်ဳိး၀င္သြားခဲ့ပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ "ဂ်ဴး" တို႔တစ္ေတြ မႏၱေလး ေဆးတကၠသိုလ္ဘက္မွာ ကေလာင္ေသြးၾကေတာ့ "ၾကည္ေအးေရာဂါ"(သည္းခံပါ-အျပင္မွာ အဲဒီလိုပဲ ေျပာပါတယ္) ျပန္ထလာၾကပါတယ္။ "စိတ္ကူးယဥ္အပ်င္းထူမကေလးမ်ားရဲ့ စ႐ိုက္ဟန္ပန္"လို႔ တင္မိုးက ဆိုေလ့ရွိပါတယ္။ ခု ေမာ္ဒန္-ပို႔စ္ေမာ္ဒန္စတဲ့ ကဗ်ာမ်ားမွာေတာ့ ၾကည္ေအး ကြင္းဆက္ျပတ္သြားခဲ့ၿပီ။ ထင္းရွဴးပင္ရိပ္က ဘာသာျပန္၊ ကဗ်ာကြင္းဆက္လို႔ ဆိုရမလားမသိပါ။

"ၾကည္ေအး"က ကဗ်ာမွာသာမက ၀တၳဳဘက္မွာလည္း နာမည္ရပါတယ္။ "ကၽြန္မပညာသည္"၊ "မီ"၊ "ႏြမ္းလ်အိမ္ျပန္"၊ "ဖုန္းသက္တိုင္"၊ "တမ္းတတတ္ည္"၊ "ကာဖြဲ႕ဆိုသီ"၊ "ေမာင္ ကိုကိုနဲ႔ ျမနႏၵာ" စတဲ့ ၀တၳဳမ်ားဟာ တြင္က်ယ္ဆဲပါ။ တေက်ာ့ျပန္ပံုႏွိပ္ထုတ္ေ၀တိုင္း လူငယ္ေတြက ဖတ္ေနၾကဆဲပါ။

ၾကည္ေအးနဲ႔အတူ တာရာမဂၢဇင္းက ေမြးထုတ္လိုက္သူေတြကေတာ့ မိုးစည္၊ ေမာင္စည္သူ၊ ၾကည္လင္၊ ေအာင္လင္း၊ ဗန္းေမာ္တင္ေအာင္၊ ျမသန္းတင့္၊ ေက်ာ္ေအာင္ စသူေတြ ျဖစ္ပါတယ္။ သူတို႔က ဆရာမႀကီးၾကည္ေအးအရင္ တစ္ေယာက္ၿပီးတစ္ေယာက္ ေရွ႕ဆင့္ေနာက္ဆင့္ဆိုသလို ကြယ္လြန္ကုန္ၾကပါၿပီ။ သူတို႔ထဲမွာ အသက္အငယ္ဆံုး ေဒၚၾကည္ေအးက ေနာက္ဆံုးကြယ္လြန္တာပါ။

ကဗ်ာဆရာတင္မိုးကေတာ့ အမ်ားနားလည္လြယ္ေအာင္ တင္မိုးခံစားမႈလည္း ေပၚေအာင္ေျပာရရင္ (ေတာသားစိတ္) ပါ။ "ဗမာျပည္ ျပန္ခ်င္တယ္"ပဲ တဖြဖြေျပာပါတယ္။ ၾကည္ေအးကေတာ့ အဂၤလန္ အေမရိကန္မွာပဲ ေမြ႔ေလ်ာ္သူပါ။ ဒါေပမဲ့ သူကြယ္လြန္ေတာ့ ဗုဒၶဂါယာမွာ သူ႔အ႐ိုးအိုးကို ျမႇဳပ္ႏွံမယ္လို႔ မွာၾကားသြားခဲ့ေၾကာင္း သိရပါတယ္။

တစ္ၿမိဳ႕တည္းေနသူျဖစ္ၿပီး ကဗ်ာေရးသူခ်င္းလည္း ျဖစ္ၾကေပမယ့္ ၾကည္ေအးကို ကၽြန္ေတာ္က တစ္ခါပဲ ဆံုဖူးလိုက္တာပါ။ သူဘယ္အရပ္မွာေနတယ္ဆိုတာေတာင္ မမွန္းဆတတ္ပါ။ ဒါ့ေၾကာင့္ ၾကည္ေအး အလြမ္းစာကို သူစိမ္းဆန္ဆန္ပဲ "က်မ္းကိုး၊ မွန္းကိုး" ေတြနဲ႔သာ ေရးလိုက္ပါတယ္။ ၾကည္ေအးစာေပ အဓြန္႔ရွည္ ေစ၊ ၾကည္ေအး၀ိညာဥ္ဟာ ဗုဒၶအရိပ္မွာ ၿငိမ္းခ်မ္းစြာ လဲေလ်ာင္းႏိုင္ပါေစသတည္း။

ေမာင္စြမ္းရည္
၂၀၀၇ ဇန္န၀ါရီ ၁၂
နယူးေယာက္