ဝင္းေအာင္ႀကီး ● လူ ... စာၾကည့္တုိက္ႏွင့္ စာ ...

ဝင္းေအာင္ႀကီး ● လူ ... စာၾကည့္တုိက္ႏွင့္ စာ ...
(မုိးမခ) ဧၿပီ ၄၊ ၂၀၁၇

(မုိးမခမဂၢဇင္း အတြဲ ၄၊ အမွတ္ ၂၊ ၂၀၁၇ ေဖေဖာ္ဝါရီလထုတ္ သက္ႀကီးစကားက႑တြင္ေဖာ္ျပခဲ့သည့္ ေဆာင္းပါး ျဖစ္သည္)

ေခတ္ေကာင္းတုန္းက ျမန္မာျပည္တြင္ မိုးမရြာ ပူစပ္ပူေလာင္ဆို မိႈေတြပြင့္လာသလို စာၾကည့္တိုက္ေတြကလည္း မ်ားမွမ်ား။ ပဲခူးတြင္ ေက်ာင္းသို႔အသြား လမ္းေထာင့္၌ ဝါးထရံကာ တဲစာၾကည့္တိုက္ေလးသို႔ ဝင္ေလ့ရွိကာ စာအုပ္ငွားဖန္မ်ားေသာအခါ တာဝန္ခံႏွင့္ စာအေၾကာင္း ေဆြးေႏြးျဖစ္၏။ မတ္လဆန္းတြင္မူ စာက်က္ေတာ့၊ စာေမးပြဲၿပီးမွ စာအုပ္အသစ္ေတြ တဝႀကီး ဖတ္ဟု ေျပာသည။္ ခပ္လွမ္းလွမ္းက သဟာယအသင္းတုိက္တြင္မူ နံရံကပ္ဗီ႐ိုႀကီးေတြထဲ စာအုပ္ေတြ .... စာအုပ္ေတြ။

၁၉၅၃ ခု၊ ရန္ကုန္တကၠသိုလ္ေရာက္လာေတာ့ အေဆာင္တုိင္း စာၾကည့္တုိက္ရွိ၊ တကသမွာ စာၾကည့္တုိက္မွဴးေတာင္ ရွိ၏။ ၁၉၅၄ ခု၊ အသင္းတခု၏ စာၾကည့္တုိက္မွဴးတာဝန္သည္ အမႈေဆာင္စျဖစ္ဖူးျခင္းပါ။ မိမိအခန္းထဲ စာအုပ္ျပည့္ဗီရိုငယ္ေလး ... ေသာ့ဖြင့္လိုက္ပိတ္လိုက္ႏွင့္။

က်ေနာ့ထက္ အသက္ႏွင့္အတန္း ၂ ႏွစ္ႀကီးသူ ကုိေက်ာ္စိန္ (ေနာင္ ပါေမာကၡခ်ဳပ္) ၏ အိမ္သုိ႔ ေက်ာင္းပိတ္ရက္ မပ်က္ သြားၿပီး တာရာမဂဇၢင္းမ်ား၊ ဗန္းေမာ္တင္အာင္ စာအုပ္အစံု စသည္မ်ားကိုဖတ္တိုင္း စာေပအေၾကာင္း အေကြၽးအေမြးႏွင့္ ေဆြးေႏြးၿမဲ။ သူက ကိုယ္ပိုင္စာၾကည့္တိုက္ဟုေခၚသည္ကို အားက်အတုယူကာ၊ ဝတၱဳပါ၍ လက္ေဆာင္ရေသာ တကသ အိုးေဝမဂၢဇင္းတြင္ Home Library ဟု ရာဘာတံဆိပ္ႏွိပ္လိုက္၏။ အလိုေလး .... ကုိယ္လုိလူေတြ အမ်ားသားပါကလား။ ႀကိဳက္ရာစာအုပ္ ဝယ္စုၾကသူေတြေလ။

၁၉၅၉ ခု၊ ျမန္မာ့အသံတြင္အလုပ္ရ၊ ညႊန္မွဴး ဦးခင္ေဇာ္ (K) ႏွင့္ ျပန္ၾကားေရးညႊန္မွဴး ဦးသန္႔တုိ႔တြဲကာ ျပန္ၾကားေရးစာၾကည့္ တိုက္မ်ား အနယ္နယ္၌ဖြင့္ရာ ၂ ေယာက္စလံုး ဘာသာျပန္စာေပအသင္းဝင္ လူႀကီးမ်ားမို႔ စာေပဗိမာန္ထုတ္ စာအုပ္မ်ိဳးစံု၊ ဘထရီအိုးႏွင့္ဖြင့္ရသည့္ ေကာ္စာေရဒီယိုႏွင့္မို႔ စည္ကားလွပါဘိ။ စာတတ္သူမ်ားသည္ စာဖတၾ္က၏။ စာ-နယ္-ဇင္းမ်ား၊ စာအပုမ်ာ္း ဝယ္ၾက၏။ မဝယ္ႏုိင္ မဝယ္ျဖစ္လွ်င္လည္း စာၾကည့္တုိက္မွ ငွားဖတ္၍ရ၏။ အစိုးရရံုးမ်ား၊ အလုပ္ရံု စက္ရံုမ်ား၊ စာသင္ေက်ာင္းမ်ား၊ ေဝးလံသီေခါင္ရာအရပ္၊ ေက်းလက္ေတာရြာမ်ားမွာပါ စာၾကည့္တုိက္ရွိ၏။  စာၾကည့္တုိက္ႏွင့္အၿပိဳင္ စာအုပ္ဆိုင္ေတြကလည္း ၿမိဳင္ၿမိဳင္ဆိုင္ဆိုင္။

၁၉၆၄ ခု၊ ဧၿပီလ ျပည္သူပုိင္သိမ္းပြဲႀကီး၌ အနယ္နယ္ အရပ္ရပ္ရွိ ပံုႏွိပ္စက္မ်ား၊ စာအုပ္ဆိုင္ႀကီးငယ္မ်ား ပါသြားေလၿပီ။ ေနာက္ထပ္ကပ္၍ အကုသိုလ္က စာၾကည့္တိုက္၊ ျပတိုက္ႏွင့္ ျပပြဲမ်ားမွတ္ပံုတင္ ဥပေဒ (၁၉၆၄) ကို ေတာ္လွန္ေရးေကာင္စီက ျပ႒ာန္းလုိက္သည္။ ၿဗိတိသွ်ႏွင့္ အေမရိကန္သံရံံုးမ်ားအား ပစ္မွတ္ထားသည္ဆုိေသာ္ျငားလည္း တကယ္ထိမွန္ခံလိုက္ၾကရ သည္က ကုိယ့္စာၾကည့္တုိက္၊ ကုိယ့္စာအုပ္ဆုိင္၊ ကုိယ့္စာဖတ္ျပည္သူေတြပါ တစ တစႏွင့္ ေလ်ာ့နည္းေပ်ာက္ပ်က္ကုန္။

ပဲခူးျပန္သြားေသာအခါ လမ္းေထာင့္က တဲစာၾကည့္တိုက္ေလးမရွိေတာ့။ သဟာယအသင္းတိုက္ကား ကုန္းလမ္း သယ္ယူပို႔ ေဆာင္ေရး ကားဂိတ္အျဖစ္သို႔ ဘဝကူးသြားရွာၿပီ။ ေဩာ္ .. စာအုပ္ေတြလႊင့္ပစ္ၿပီး အဝတ္အစား ေျပာင္းထည့္ျခင္းလား၊ တိုက္ကိုလိုခ်င္၍ စာၾကည့္တုိက္ကုိပိတ္ျခင္းလား ... ဟုတ္မဟုတ္ မသိ။ လက္ေတြ႔မွာေတာ့ ထိုအတိုင္းျဖစ္ေနပါသည္။ စကၠဴရွားလာေသာအခါ Recycle လုပ္ဖုိ႔ ထုိအဖုိးတန္ရွားပါး စာအုပ္မာ်းပါကုန္ၿပီ။ မသိမျမင္ၾကသေလာ၊ တိုးတိုးတိတ္တိတ္ ေခါင္းေလးငံု႔၍ပင္ မတင္ျပခဲ့ၾက။ ဟုတ္ကဲ့ခင္ဗ်ာ့၊ မွန္ပါ့ခင္ဗ်ာ့၊ ေထာက္ခံအပ္ပါသည္ခင္ဗ်ားႏွင့္ စခန္းသြားခဲ့ၾကသည္။

ကိုယ္ပိုင္စာၾကည့္တိုက္ကမူ အထိမခံ။ အတတ္ႏိုင္ဆံုးထိန္းသိမ္းထား၍ ပံုရိုက္ၿပီး တင္လိုက္ႏိုင္၏။ မိုးမရြာ ပူစပ္ ပူေလာင္ မိႈေပါက္မေပါက္ေတာ့မသိ။ စာၾကည့္တိုက္ဟူေသာအသံကို ၾကားလာရၿပီ၊ အားတက္ဖြယ္ သတင္းေတြလည္း ကပ္ပါလာၿပီ။ ဖ်က္ဖို႔ရန္ လြယ္ပါ၏။ ျပန္ျပင္ဖို႔ ခက္သည့္ၾကားကပင္ ဝိုင္းဝန္းႀကိဳးပမ္းၾကရမည္ဟု ေတြးမိေၾကာင္းပါ။

၂၀၁၇ ခု၊ ဇန္နဝါရီလ (၂၅) ရက္ေန႔။

illustration by Keith Bendis