ေမာင္ရစ္ - ေႏြဦးအလြန္ ျမန္မာနဲ႔ ကမာၻ
(အယ္ဒီတာ့လက္ေရး) မိုးမခ၊ ေမ ၃၁၊ ၂၀၁၇
၂၀၁၀-၂၀၁၅ သက္တမ္းက ယခင္သမၼတႀကီး ဦးသိန္းစိန္က ျမန္မာေႏြဦးဟာ အာရပ္ေႏြဦးလုိမ်ဳိးမဟုတ္ဘူးလို႔ ေျပာခဲ့ပါတယ္။ ၂၀၁၁ မွာ အာရပ္ႏိုင္ငံေတြမွာ အာရပ္ေႏြဦးလႈပ္ရွားမႈ ျဖစ္ပြားခဲ့တယ္။ အာဏာရွင္ႏိုင္ငံအခ်ဳိ႕ၿပိဳလဲခဲ့တယ္။ ထင္ရွားတာက အီဂ်စ္နဲ႔ လစ္ဗ်ားပါ။ ေနာက္ဆက္တြဲမွာကေတာ့ ခုခ်ိန္ထိ ေသြးေခ်ာင္းစီးေနဆဲ ဆီးရီးယားပါ။ အာရပ္ေႏြဦးဆိုတာက အစပိုင္းတုန္းကေတာ့ သာမန္ အရပ္သားျပည္သူေတြ ကေန အာဏာရွင္အစုိးရေတြကို ဒီမိုကေရစီနည္းက် တိုင္းျပည္အုပ္ခ်ဳပ္ဖို႔ ေတာင္းဆိုၾကတာ၊ လြတ္လပ္စြာ ေဖာ္ထုတ္ခြင့္အတြက္ ဆႏၵျပတိုက္ပြဲဝင္ခဲ့ၾကတာ။ ကမာၻအရပ္ရပ္က ေႏြဦးလႈပ္ရွားမႈေတြဆိုတာ စိတ္လႈပ္ရွားစရာ စိတ္ကူးယဥ္ေကာင္းခ်င္စရာေတြခ်ည္းနဲ႔ စခဲ့ၾကတာပါ။
အဲသည္ ၅ ႏွစ္တာ ကာလ (၂၀၁၀-၂၀၁၅) တုန္းက ေႏြဦးလႈပ္ရွားမႈေတြဟာ တကယ္ပဲ တက္ႂကြလႈပ္ရွား မိန္းေမာဖြယ္ကာလေတြ ျဖစ္ပါတယ္။ အတားအဆီး ဖိႏွိပ္ခ်ဳပ္ျခယ္မႈ အေျမာက္အျမားၾကားေအာက္ထဲကေန မ်ဳိးဆက္သစ္ေတြဟာ အင္တာနက္နဲ႔နည္းပညာကို လက္နက္သဖြယ္စြဲကိုင္ၿပီး အာဏာရွင္ေတြ လက္နက္ကိုင္ ေတြ အရင္းရွင္ႀကီးေတြ ခရိုနီႀကီးေတြကို တိုက္ခိုက္တြန္းလွန္ခဲ့ၾကရတာကိုး။ အဲသည္မွာတုန္းက ေဖ့စ္ဘြတ္ေတြ ကေနၿပီး အာရပ္လူငယ္ေတြက ဆႏၵျပပြဲေတြ အစုိးရဆန္႔က်င္ေရးေတြကို စည္းရုံးလႈ႔ံေဆာ္ ျပင္ဆင္ခဲ့ၾကတယ္။ ေဖ့စ္ဘြတ္ဟာ တရားမွ်တမႈအတြက္ ကိုင္စြဲစရာလက္နက္ကိရိယာသဖြယ္ ျဖစ္ခဲ့ၾကၿပီး အာဏာပိုင္ေတြ အာဏာရွင္ေတြက ေဖ့စ္ဘြတ္ကိရိယာကို ပိတ္ဆို႔တိုက္ခိုက္ ႏွိမ္နင္းခဲ့ၾကရပါတယ္။
ကဲ ... အခု ေႏြဦးအလြန္ က်ေနာ္တို႔ဘယ္ကို ေရာက္ေနၾကၿပီလဲ။ ၂၀၀၈ ခုႏွစ္တုန္းကတည္းက အေမရိကားမွာ လည္း အေမရိကန္ေႏြဦးလို႔ စတင္ခဲ့ၾကတာပဲ။ ဒီမိုကရက္ပါတီက စိတ္ကူးယဥ္ေတာ္လွန္ေရးသမားလို႔ေခၚခ်င္ေခၚ လူရြယ္ပညာတတ္ လူမည္းႏိုင္ငံေရးသမား ဘရက္အိုဘားမား နန္းတက္လာခဲ့တယ္။ အင္တာနက္နည္းပညာနဲ႔ ကိရိယာေတြကိုသုံးၿပီး မဲဆြယ္လႈံေဆာ္ခဲ့လို႔ လူငယ္မ်ဳိးဆက္သစ္ေတြမဲအားနဲ႔ သမၼတတက္ျဖစ္လာခဲ့တာကိုး။ ဒါ အေမရိကန္ေႏြဦးကာလေပါ့။ ေနာက္ ၂၀၁၆ လည္းေရာက္ေရာ ဘယ္မွာလဲအေမရိကန္ေႏြဦးရဲ႕တက္ႂကြလႈပ္ရွား စိတ္ကူးယဥ္ ေပ်ာ္ေမာဖြယ္ အရသာမ်ား အာရုံမ်ား။ ဘယ္ေရာက္ကုန္ၾကသလဲ။
အီဂ်စ္မွာေတာ့ တပ္မေတာ္အစုိးရနန္းတက္လာၿပီး အင္တာနက္သုံးေတာ္လွန္ေရးသမားေတြကို မ်က္ႏွာသာ မေပးဘဲ ဆက္လက္ ဖိႏွိပ္ခ်ဳပ္ျခယ္ထားပါတယ္။ လစ္ဗ်ားကေတာ့ ျပည္တြင္းစစ္မီးေတြ တဟုန္းဟုန္းေတာက္ ေလာင္ေနၿပီး ေဖ့စ္ဘြတ္လက္နက္ဆိုတာထက္ က်ည္ဆံေတြထြက္တဲ့ ေသနတ္လက္နက္ေတြကိုင္စြဲၿပီး ပစ္သတ္ တိုက္ခိုက္ေနၾကပါေတာ့တယ္။ ဆီရီးယားဟာ တိုင္းျပည္ပ်က္လုမတတ္ျဖစ္ေနၿပီး သူတို႔ဒုကၡသည္ေတြဟာ ဥေရာပ၊ အေမရိကတိုက္ေတြအထိ ကစဥ္႔ကလ်ား ထြက္ေျပးေနၾကရတယ္။ သူတို႔နဲ႔အတူ အစြန္းေရာက္ ဘာသာေရးအၾကမ္းဖက္သမားေတြ အုပ္စုေတြဟာလည္း ေရာေထြးျပန္႔ႏွ႔ံလာေနတယ္။ ၿပီးေတာ့ အစြန္းသမား၊ အမုန္းသမားနဲ႔ မတရားအၾကမ္းဖက္သမားေတြ၊ အာဏာရွင္ေတြကိုယ္တိုင္ကလည္း အင္တာနက္ေတြ ေဖ့စ္ဘြတ္ေတြကို လက္နက္ကိရိယာသဖြယ္ ျပန္လွန္ကိုင္စြဲၿပီးေတာ့ တန္ျပန္ေတာ္လွန္ေရးေတြ ကမာၻအႏွ႔႔ံ ဆင္ႏြဲေနၾကေလေတာ့တယ္။
အင္တာနက္ေတြ နည္းပညာေရးေတြကို ေတာ္လွန္ေရးကိရိယာအျဖစ္ တီထြင္ထုတ္ေဖာ္ေဝငွခဲ့ၾကတဲ့ အေမရိကားမွာလည္း ဘာထူးလို႔လဲ။ အေမရိကန္ေႏြဦးအၿပီးမွာ သတင္းမွားေတြ၊ လုပ္ၾကံသတင္းေတြ၊ အမုန္းစကားေတြ၊ အမုန္းသတင္းေတြ၊ အစြန္းေရာက္အသံေတြ၊ အစြန္းဝါဒျဖန္႔မႈေတြဟာ အင္တာနက္တမိုးလုံး ေသာေသာညံလို႔။ မ်ဳိးဆက္သစ္လူငယ္ေတြကိုင္စြဲခဲ့ဖူးတဲ့ သစ္လြင္လန္းဆန္း ျပစ္မ်ဳိးမထင္ေသာ အင္တာနက္ကိရိယာဟာ မ်ဳိးဆက္ေဟာင္းေတြ၊ အစြန္းသမားေတြ၊ အမုန္းသမားေတြ၊ ေရွးရိုးစြဲ ေခါင္းမာသူေတြ လက္ထဲမွာ ပယ္ပယ္နယ္နယ္ အားရပါးရအသုံးခ်ခံေနရတာေတြ ေတြ႔ေနၾကရပါေတာ့တယ္။
၂၀၁၆ အေမရိကန္ေရြးေကာက္ပြဲဟာ အေမရိကန္ဒီမိုကေရစီရဲ႕အာမခံခ်က္ကို အႀကီးအက်ယ္ စိန္ေခၚခံရေတာ့ တာပါပဲ။ ရုရွားေတြက ဝင္ေႏွာက္တယ္လို႔ စြပ္စြဲခံရ။ သတင္းမွားေတြ အမုန္းသတင္းေတြ လုပ္ၾကံသတင္းေတြ ေအာက္မွာ ျပည္သူလူထုဟာ အကြဲကြဲအျပားျပား ျဖစ္ကုန္ၾကရ။ အင္တာနက္ေဖာက္ထြင္းသူေတြ အဓမၼ မင္းမဲ့ စရိုက္သမားေတြရဲ့ ျပဳသမွ်ကို အေမရိကန္ေရြးေကာက္ပြဲ၊ အေမရိကန္ ဒီမုိကေရစီနဲ႔ အေမရိကန္ျပည္သူေတြ အလူးလူးအလဲလဲ ဒဏ္ခံလိုက္ရတယ္လို႔ဆိုၾကပါတယ္။ လက္ရွိမွာ တိုင္းျပည္ရဲ့ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးတရားစီရင္ေရး၊ ဥပေဒျပဳေရး အာဏာသုံးရပ္ကိုကိုင္စြဲထားတဲ့ ထရန္႔အစုိးရ၊ ရီပတ္ဘလစ္ကန္လႊတ္ေတာ္နဲ႔ ထရန္႔တိုက္ရိုက္ခန္႔ တရားေရးဌာနေတြ သတင္းေတြ နားစြင့္ၾကည့္ပါ၊ သူတို႔ကို ျပန္ၿပီး ေဒါက္ေထာက္ၾကည့္ေနတဲ့ မီဒီယာေတြရဲ့ ကေသာင္းကနင္းျဖစ္ေနပုံကို သတင္းေတြထဲမွာ ဖတ္ၾကည့္လိုက္ပါ။ ဒါ အေမရိကန္ေႏြဦးအလြန္ မိုးသည္း ေလထန္ ျဖစ္ရပ္မွန္ေတြ မဟုတ္ပါလား။
ကမာၻႏိုင္ငံေဒသအသီးသီးမွာလည္း ေႏြဦးအလြန္ အေျပာင္းအလဲေတြ ရင္ဆိုင္ၾကရပါတယ္။ အေကာင္းဘက္ထက္ အဆိုးဘက္လို႔ ဆိုရမွာပါ။ အင္တာနက္ကိရိယာကို ရန္သူလို သေဘာထားခဲ့ၾကတဲ့ အာဏာရွင္ေတြ လက္နက္ရွင္ေတြ အရင္းရွင္ႀကီးေတြက သူတို႔အတြက္ အသုံးေတာ္ခံကိရိိယာအျဖစ္ သိမ္းပိုက္ လိုက္ၾကတာ ျဖစ္ပါတယ္။ ရုရွား၊ တရုတ္၊ ေျမာက္ကိုရီယားတို႔က အာဏာပိုင္ေတြရဲ့ လက္ေအာက္ခံ အစုအဖြဲ႔ေတြ ဟာ သူတို႔နဲ႔မတူညီသူေတြအားလုံးကို အင္တာနက္ကိရိယာသုံးစြဲျပီးေတာ့ ထိထိေရာက္ေရာက္ကို တန္ျပန္ ေတာ္လွန္ေရး လုပ္ႏိုင္ခဲ့ၾကတယ္မဟုတ္ပါလား။
နိဒါန္းမွာေျပာခဲ့သလို ယခင္သမၼတႀကီးဦးသိန္းစိန္ကေတာ့ အာရပ္ေႏြဦးနဲ႔ ျမန္မာေႏြဦး မတူပါဘူးလို႔ ေကာက္ခ်က္စကားေျပာခဲ့ဖူးပါတယ္။ ျမန္မာေႏြဦးအလြန္မွာ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ဦးေဆာင္တဲ့ လူထုေရြးေကာက္ခံအစုိးရ (၂၀၀၈ အေျခခံဥပေဒေအာက္ကလို႔ပဲ ဆိုခ်င္ဆိုၾကပါ) တကယ္ႀကီးကို တက္ေရာက္လာႏိုင္ခဲ့ပါတယ္။ ျမန္မာေႏြဦးအလြန္မွာ အင္တာနက္ကိရိယာေတြ ေဖ့စ္ဘြတ္ေတြမွာ ယခင္တုန္းကလို ဒီမုိကေရစီဘက္ေတာ္သားခံယူသူေတြသာမက ျမန္မာအစြန္းေရာက္ေတြ၊ အမုန္းသမားေတြ၊ သတင္းလုပ္ၾကံေရးသမားေတြ၊ မင္းမဲ့စရိုက္အားေပးသူေတြ တက္ေရာက္ စီးနင္းလာၾကတာေတြ ျမင္ေတြ႔ ၾကားသိ ခံစားေနၾကရပါတယ္။ ရခုိင္ေဒသက လူမ်ဳိးေရး ဘာသာေရးဆူပူလႈံေဆာ္အၾကမ္းဖက္မႈေတြ ေသြးထိုး လႈံေဆာ္မႈေတြ ရွိေနဆဲပါပဲ။ နယ္စပ္ေဒသက ျပည္တြင္းစစ္မီးေတြေတာက္ေနဆဲမွာ စစ္မီးကို ေမႊးေနသူေတြ ေလပင့္ေနသူေတြလည္း တမ်ဳိးတဘာသာ ရွိေနၾကပါတယ္။ တိုင္းျပည္ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲ တိုးတက္ေရးကို အင္တိုက္အားတိုက္ လုပ္ၾကကိုင္ၾက ေျပာဆို ေဝဖန္ ေထာက္ျပ အားေပးကူညီၾကဖို႔အေရးေတြမွာလည္းပဲ အတိုက္အခံေတြ အဖ်က္အေမွာင့္စကားေတြဟာ အင္တာနက္မိုးေကာင္းကင္မွာ တိမ္မည္းရိပ္ဆင္ေနၾကဆဲ ျဖစ္ပါတယ္။
သို႔ေသာ္လည္း ႏိုင္ငံျပင္ပက သင္ခန္းစာေတြကို ျမန္မာျပည္သူေတြက မိမိကိုယ္ပိုင္ ျဖတ္သန္းခဲ့ရတဲ့ သမိုင္းသင္ခန္းစာေတြ အေတြ႔အၾကဳံေတြနဲ႔ ႏႈိင္းယွဥ္ ခ်ိန္ဆ ေတြးေခၚ ရင္ဆိုင္ႏိုင္ၾကတာကေတာ့ အျခားေဒသက လူေတြထက္ စာရင္ ပိုသာတယ္လို႔ ဆိုႏိုင္ပါတယ္။ ျမန္မာေတြမွာက ေႏြဦးလႈပ္ရွားမႈ မတိုင္ခင္ကတည္းက စစ္အာဏာရွင္လက္ေအာက္ကလြတ္ေျမာက္ႏိုင္ဖို႔ မျပတ္ေသာ လူထုလႈပ္ရွားမႈေတြနဲ႔ ဆက္တိုက္ျဖတ္သန္းေနခဲ့ၿပီး ျဖစ္ပါတယ္။
၁၉၈၈ -၈ေလးလုံးအေရးေတာ္ပုံႀကီးကေန တပါတီအာဏာရွင္စနစ္ကို ဇာတ္သိမ္းႏိုင္ခဲ့ၿပီး ျဖစ္ပါတယ္။ ေနာက္ထပ္တပါတီအာဏာရွင္ဆိုတာကို ေနာက္ေၾကာင္း ျပန္မလွည့္ေတာ့ပါဘူး။ စစ္အာဏာရွင္ေတြ ေခတ္အဆက္ဆက္ ဖိႏွိပ္တိုက္ခိုက္ ေခ်မႈန္းခဲ့သမွ်ကိုလည္း ဘိုးဘြားမိဘ သားေျမးအဆက္ဆက္ လက္ဆင့္ကမ္းၿပီး ရင္ဆိုင္ခဲ့ၾကရတာပါ။ တခ်က္ကေလးမွ အနားမရခဲ့ရပါဘူး။ စစ္အာဏာရွင္ေတြ တေက်ာ့ျပန္လာဖို႔ဆိုတာကို ဘယ္လိုနည္းနဲ႔မွလက္မခံႏိုင္ၾကေတာ့ပါဘူး။ ၂၀၀၇ ေရႊဝါေရာင္ေတာ္လွန္ေရးဟာ လည္း ဘာသာေရး လူမ်ဳိးေရးေသြးခြဲမခံတဲ့ အမ်ဳိးသားေရးလႈပ္ရွားမႈအျဖစ္ မွတ္ေက်ာက္တင္ခဲ့ၿပီး ျဖစ္ပါတယ္။ အဲသည္ေနာက္က တဖက္သတ္ နာဂစ္အေျခခံဥပေဒႀကီးနဲ႔ အတည္ျပဳၿပီး ၂၀၁၀ ေရြးေကာက္ပြဲနဲ႔ စစ္အုပ္စုေတြ အာဏာလႊဲေျပာင္းဖို႔ ၾကံစည္ခ့ဲၾကေသာ္လည္း လူထုဟာ လူထုအားနဲ႔ ၾကံ့ၾကံ့ခံၿပီး ၂၀၁၅မွာ မဲအင္အားနဲ႔ ဒီမိုကေရစီအစိုးရကို အၾကပ္အတည္းမ်ားၾကားကေန ျဖစ္ေျမာက္ေအာင္ ေဆာင္ႏိုင္ခဲ့ၾကပါတယ္။ စစ္အုပ္စုေတြ အာဏာရွင္မ်ဳိးဆက္ေတြ အစြယ္အပြားေတြ ဘယ္နည္းနဲ႔မွ ျပန္အသက္၀င္မလာႏိုင္ေအာင္ ျပည္သူက သႏၷိ႒ာန္ခ်ၿပီးျဖစ္တာ ထင္ရွားခဲ့ပါၿပီ။
ေႏြဦးအလြန္မွာေတာ့ျဖင့္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးေတးသံကိုသာ ျမန္မာျပည္သူလူထုက လိုခ်င္ရယူေတာ့မွာ ျဖစ္တယ္လို႔ ဆိုလိုက္ပါရေစေတာ့။ ျမန္မာျပည္ ေတာ္လွန္ေရးအဆက္ဆက္မွာ သတင္းမွားေတြ၊ လုပ္ၾကံသတင္းေတြ၊ အစြန္းေရာက္ အမုန္းစကားေတြ၊ ေသြးထိုးလႈံေဆာ္မႈေတြနဲ႔ ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ အႀကိမ္ႀကိမ္ တိုက္ခိုက္ ထိုးႏွက္ တာေတြကို ခံစားတြန္းလွန္ခဲ့တဲ့ ျမန္မာျပည္သူေတြအတြက္ကေတာ့ သည္တခါ ျမန္မာေႏြဦးအလြန္မွာ က်ေနာ္တို႔ေတြအားလုံး စည္းလုံးညီညြတ္ ခ်စ္ခင္ နားလည္မႈရွိစြာနဲ႔ ဆက္လက္ခ်ီတက္ၾကဖို႔သာ ေမွ်ာ္လင့္ပါေၾကာင္း။