 |
| Zaw Zaw Aung, Maung Moe Thu, Khin Swe Oo, Maung Swan Yi, Gon Htoo Thein Naing, U WIn Pe |
ေမာင္စြမ္းရည္ - တင္မိုးရဲ႕ သူငယ္ခ်င္းမ်ား (၂)
(မိုးမခ) ေမ ၁၉၊ ၂၀၁၇
တင္မိုးရဲ႕ သူငယ္ခ်င္းမ်ားစာရင္းမွာ အမ်ဳိးသမီးထဲက တေယာက္သာ ေရးစရာ စဥ္းစားလို႔ ရတဲ့အတြက္ အဲဒီတစ္ေယာက္ကိုပဲ ေရးလိုက္ပါတယ္။ မာမာေအးပါ။ ေတးဂီတ၀ါသနာရွင္ေမာင္ႏွမပါ။
ေနာက္တစ္ေယာက္ေရးဖို႔စဥ္းစားေတာ့ အလြယ္တကူေတြးမိျမင္မိတာက အခု "ဂုဏ္ထူးသိန္းႏိုင္"လို႔ နာမည္ေက်ာ္ၾကားေနတဲ့ ကေလာင္အမည္ တကၠသိုလ္ေမာင္သိန္းႏိုင္ျဖစ္ပါတယ္။ တကၠသိုလ္ေက်ာင္းသား ဘ၀မွာ တင္မိုးနဲ႔အတူ ကေလာင္ရွင္အသင္းအတြင္းေရးမွဴး၊ ေက်ာင္းသားညီညြတ္ေရးတပ္ဦးအမႈေဆာင္၊ မန္းတကၠသိုလ္ေက်ာင္းသားသမဂၢအမႈေဆာင္၊ တကၠသိုလ္ႏွစ္ပတ္လည္မဂၢဇင္းရဲ႕ျမန္မာစာ စာတည္း၊ အထက္ဗမာ ႏိုင္ငံစာေရးဆရာအသင္း ဒုတိယဥကၠ႒၊ အတြင္းေရးမွဴး စသျဖင့္ ေက်ာင္းသားအဖြဲ႕အစည္းတာ၀န္ေတြ အသင္းအပင္းတာ၀န္ေတြ အမ်ားႀကီးယူခဲ့ဖူးလို႔ အဖမ္းခံရဖူးတာ အခါခါပါ။
ရွစ္ေလးလံုးအေရးအခင္းမွာ ဇာဂနာရယ္၊ မင္းသိခၤရယ္၊ ဂုဏ္ထူးဦးသိန္းႏိုင္ရယ္ အေျပာေကာင္းလွေခ် ရဲ႕လို႔ နာမည္ေက်ာ္ခဲ့တဲ့အျပင္ စစ္တပ္က အေ၀းကေနၿပီး အမိန္႔ေပးတာခံရပါတယ္။ "ဗိုလ္ေန၀င္းအေၾကာင္း မေကာင္းလာေျပာတာ ခုရပ္၊ မရပ္ရပ္ ေသနတ္နဲ႔ ပစ္မယ္" လို႔ ၿခိမ္းေျခာက္တာခံရျခင္းပါ။ ေျပာတာမရပ္ရပ္ ေသနတ္နဲ႔ တကယ္ပစ္မွာပါ။
မၾကာခင္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ကို ဗဟိုျပဳၿပီး အမ်ဳိးသားဒီမိုကေရစီအဖြဲ႕ခ်ဳပ္ ဖြဲ႕ စည္းတဲ့အခါ ေမာင္မိုးသူ၊ တင္မိုး၊ ေမာင္သိန္းႏို္င္၊ ျမင္းၿခံေအာင္သူ စတဲ့ မတကသ ရဲေဘာ္မ်ားအားလံုး ပါ၀င္ခဲ့ပါ တယ္။ ေမာင္သာႏိုး၊ ကိုတင္မိုးက ဇြတ္ဆြဲပါတယ္။ "လူမသန္႔လို႔ မပါေတာ့ဘူး" လို႔ အေၾကာင္းျပၿပီး ဆက္မပါ ေတာ့ပါ။ ေမာင္စြမ္းရည္ကိုေတာ့ ဦး၀င္းတင္က "ခင္ဗ်ားစာၾကည့္တိုက္မွဴးအလုပ္ (အစိုးရအလုပ္) ဆက္လုပ္ ေနရမယ္ဆိုရင္ မပါနဲ႔ေတာ့။ စာၾကည့္တိုက္ေတြကို ၀င္ထြက္ၿပီး ကၽြန္ေတာ္တို႔အတြက္ ကိုးကားစရာစာအုပ္ေတြ ရွာေပးပါ" လို႔ တာ၀န္ေပးလိုက္ပါတယ္။ စာၾကည့္တိုက္က စာအုပ္ေတြတခ်ုိ႕နဲ႔ ကၽြန္ေတာ့္ကိုယ္ပိုင္စာအုပ္တခ်ဳိ႕ကို သူနဲ႔ အျခားတစ္ေယာက္ ကိုေထြးျမင့္ကို ငွားလိုက္တာ ျပန္မရေတာ့ပါ။ သူကိုေတာင္မက်ရင္ စာအုပ္ခိုးမႈနဲ႔ ကၽြန္ေတာ္အရင္က်မွာပါ။
"တင္မိုးနဲ႔ ေမာင္စြမ္းရည္ မပါလို႔မရဘူး။ တေနရာရာက ပါရမယ္" ဆိုၿပီး ျမင္းၿခံကိုေအာင္သူက လာေခၚ ပါေသးတယ္။ ကိုခင္ေမာင္ျမင့္၊ ကိုလွေရႊ (ဘိုကေလး) တို႔နဲ႔ ပီသံုးလံုးအဖြဲ႕မွာပါမို႔တဲ့။ တင္မိုးကပဲ ဒို႔ႏွစ္ေယာက္လံုး တျခားတာ၀န္ေတြရွိတယ္ဆိုၿပီး သူကိုယ္တိုင္ သဘာပတိအျဖစ္နဲ႔ ေဆာင္ရြက္ရင္း ဦး၀င္းတင္၊ ေမာင္မိုးသူ၊ ဗုိလ္ေသာ္က၊ ကိုစိုးသိန္း (ေမာင္၀ံသ) တို႔နဲ႔ အတူ တတ္သိပညာရွင္အဖြဲ႕ကို ဖြဲ႕လိုက္ပါတယ္။ အဖြဲ႕ခ်ဳပ္ကို ၀န္းရံဖို႔တဲ့။ ပန္းခ်ီ၀င္းေဖနဲ႔ ေပၚဦးသက္တို႔လည္း ပါရပါတယ္။
ဦး၀င္းတင္၊ တင္မိုး၊ ေမာင္မိုးသူတို႔ အဖမ္းခံရေတာ့ ကိုသိန္းႏိုင္က ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ေပၚမွာပဲ ေရွာင္ေနတာ ကို ကၽြန္ေတာ္သြားေတြ႕ခဲ့ရပါတယ္။ ႏိုင္ငံေရးအဖြဲ႕အစည္းေတြ တရား၀င္ဖြဲကရမယ္ဆိုေတာ့ အဖြဲ႕ခ်ဳပ္ကေန ကြဲလာတဲ့ ဦးေအာင္ႀကီး (က်ာယီ၀ါလား) အဖြဲ႕ကို ေမာင္သိန္းႏိုင္ ၀င္လိုက္ပါလို႔ ကိုေမာင္မိုးသူက တာ၀န္ခြဲေ၀ေပး လိုက္တယ္။ ဦးေအာင္ႀကီးအဖြဲ႕မွာ အမ္ေအေဒၚအုန္း လဲ ပါတဲ့အတြက္ သူ႔ဆရာမနဲ႔ အတူ ေမာင္သိန္းႏိုင္ပါသြား ေလရဲ႕။ ေနာက္ေတာ့လည္း ဒုန္ရင္းဒုန္ရင္းဆိုသလို က်ဴရွင္ဆရာျပန္လုပ္ပါတယ္။ ျမန္မာစာသင္ရာမွာ "အတူမျမင္တဲ့ က်ဴရွင္ဆရာ" အျဖစ္ လူနာမည္ပါလိုက္ၿပီး "ဂုဏ္ထူးႀကီး" လို႔ေတာင္ နာမည္တြင္လာခဲ့ပါတယ္။ အဲဒါ တင္မိုးရဲ႕ သူငယ္ခ်င္းပါပဲ။
အနီးကပ္အျမင္ကိုေဖာ္ျပရရင္ တင္မိုးက ေမာင္သိန္းႏိုင္ကို တြယ္တာတာထက္၊ ေမာင္သိန္းႏိုင္က တင္မိုးကို တြယ္တာမႈပိုပါတယ္။ ေတြ႕စကတည္းက ေမာင္သိန္းႏိုင္က တင္မိုးကို "ဂ်မ္း"၊ "ဂ်မ္း"နဲ႔ အဖ်ားဆြတ္ေခၚခဲ့ပါတယ္။ တင္မိုးကေတာ့ "ေမာင္သိန္းႏိုင္"လို႔ပဲ ေခၚပါတယ္။ တင္မိုးက ေမာင္သိန္းႏိုင္ထက္ ၂-၃ႏွစ္ေလာက္ အသက္ပိုႀကီးပါတယ္။ တင္မိုးနဲ႔ ေမာင္သိန္းႏိုင္ ႏွစ္ေယာက္ေပါင္းၿပီး ေမာင္စြမ္းရည္ဆိုတဲ့ ကေလာင္အမည္ကို ေမာင္၀င္းေဖ (ျမင္းၿခံ)အတြက္ ခ်ီးျမႇင့္ခဲ့ပါတယ္။ ေမာင္သတၱိကို ျမန္မာလို ဘာသာျပန္ တာ ဆိုပါတယ္။ (ဂုဏ္ထူးႀကီးမွတ္မိပါစ)
သူတို႔ႏွစ္ေယာက္ဟာ တကၠသိုလ္မေရာက္ခင္က တစ္ေယာက္ကိုတစ္ေယာက္ လံုး၀မသိၾကပါ။ ၁၉၅၆ မွာ ေမာင္သိန္းႏိုင္က ျမန္မာစာဂုဏ္ထးနဲ႔ ဆယ္တန္းေအာင္သလို ၁၉၅၇ မွာ တင္မိုးအေလာင္းအလ်ာ ေမာင္ဘဂ်မ္းက ျမန္မာစာဂုဏ္ထူးနဲ႔ ဆယ္တန္းေအာင္ခဲ့ပါတယ္။ ေမာင္သိန္းႏိုင္က မံုရြာကေအာင္တယ္။ ေမာင္ဘဂ်မ္းက ေရစႀကိဳကေအာင္တယ္။ ေမာင္သိန္းႏိုင္က မူလတန္းျပဆရာအျဖစ္ တစ္ႏွစ္လုပ္ၿပီး ေငြစုခဲ့ေသးတယ္။ သူက အိမ္ေထာင္ရွိေနၿပီ။ သားသမီး ၃-၄ ေယာက္ ရွိေနပါၿပီ။ ေနာက္တစ္ႏွစ္ ၁၉၅၇ က်မွ ႏွစ္ေယာက္အတူ တကၠသိုလ္မွာ ဆံုၾကတယ္။ ေရာက္ေရာက္ခ်င္းပဲ မင္းတို႔ေယာက္ ငါ့အိမ္မွာ အတူေန အတူစားလို႔ ျမန္မာစာကထိက ဦးေမာင္ေမာင္တင္က ဖိတ္ေခၚၿပီး ေတြ႕ဆံုေပးခဲ့ပါတယ္။ ဆရာကပဲ သူတို႔ႏွစ္ေယာက္ကို ျမန္မာစာပါေမာကၡ ဦးခ်မ္းျမ (ေခတ္စမ္းစာဆိုျမေကတု) ေရွ႕ေမွာက္ကို ပို႔ေပးခဲ့ပါတယ္။
ဆရာဦးေမာင္ေမာင္တင္က ကၽြန္ေတာ္မႏၱေလးအထက(၁)မွာ ၈တန္း၊ ၉တန္း ကတည္းက စာေပ၀ါသနာ ပါခဲ့၊ စာေရးခဲ့တာကို ၾကားသိထားရလို႔ ကၽြန္ေတာ့္ကိုလည္း သူတို႔နဲ႔ တြဲေပးပါတယ္။ ပါေမာကၡ အခန္းကို၀င္ၾကေတာ့ တင္မိုးက ဖိနပ္ခၽြတ္ ၀င္မယ္လုပ္တယ္။ တင္မိုးရဲ႕ ဖိနပ္က စုတ္ေနလို႔တဲ့။ ဆရာက ေက်ာင္းသားတစ္ေယာက္ကို အသစ္၀ယ္ခိုင္းတယ္။ ျမန္မာစာဂုဏ္ထူးခ်င္းဆိုေပမယ့္ တင္မိုးက ေမာင္သိန္းႏိုင္မွာ ေျမာက္ၾကြေျမာက္ၾကြနဲ႔ တခၽြင္ခၽြင္ျမည္ေနတဲ့ ဆာလာအိတ္ႀကီးထမ္းလာလို႔ မ်က္စိေနာက္ေနပါတယ္။ "ခင္ဗ်ားေရာ ဒါေတြမပါဘူးလား"လို႔ ေမာင္သိန္းႏိုင္ကေမးတယ္။ "ဘာေတြလဲ" ဆိုေတာ့ ဆုတံဆိပ္ေတြ၊ ဖလား ေတြတဲ့။ တင္မိုးက "က်ဳပ္မွာ အဲဒါမ်ဳိးေတြ တစ္ခုမွမရွိဘူး" လို႔ ျပန္ေကာလိုက္ပါတယ္။
ေမာင္သိန္းႏိုင္မွာ ဆုတံဆိပ္ေတြက ဆာလာအိတ္ႀကီးနဲ႔ တင္းေနေအာင္ထည့္ၿပီး ထမ္းလာရေအာင္ မ်ားပါတယ္။ ဦးသိန္းေဖျမင့္စာေပဆုတဲ့။ ေက်ာင္းတြင္းစာေပဆု။ ၿမိဳ႕နယ္အလိုက္စာေပဆု စသျဖင့္၊ ဆုေတြ ဒိုင္းေတြရထားတာပါ။ တင္မိုးက ေရစႀကိဳကဆိုေတာ့ ၿမိဳ႕ကငယ္လို႔နဲ႔ တူပါရဲ႕။ ဆုတံဆိပ္နည္းပံုရပါတယ္။ ရသမွ်ကိုလည္း လံုး၀မသယ္ခဲ့ပါဘူး။ သူက မၾကြားတတ္ဘူးတဲ့ေလ။
သူတို႔ႏွစ္ဦးကို ကေလာင္ရွင္အသင္းနဲ႔ ေက်ာင္းသားညီညြတ္ေရးတပ္ဦးအဖြဲ႕ ေတြထဲ ဆြဲထည့္သူက တကၠသိုလ္၀င္းတဲ့။ အမည္ရင္း "၀င္းေမာင္" လူထုဂ်ာနယ္မွာ စာေပေဆာင္းပါးေတြ ေမာင္သာႏိုး နဲ႔ အတူေနေရးေနသူပါ။ တင္မိုးက ကိုရင္ေလးဘ၀နဲ႔ "ကိုရင္ဂ်မ္း"နာမည္ခံၿပီး လူထုမွာကဗ်ာေတြ ေရးေနလို႔ သူတို႔ခ်င္း ဆက္စပ္မိသြားတာပါ။ ျမန္မာစာဂုဏ္ထူးဆိုတာ အဲဒီေခတ္က သိပ္ရွားတာလည္း ပါတယ္။ တစ္ႏွစ္မွ တစ္ေယာက္ႏွစ္ေယာက္ပါဖို႔ မလြယ္ပါဘူး။ ခုေခတ္ေတာ့ ႏွစ္တိုင္း ရာခ်ီၿပီး ၁၀တန္း ျမန္မာစာဂုဏ္ထူးေတြ ထြက္ေနပါတယ္။ သူတို႔ ၂ေယာက္ရဲ႕ စာစီစာကံုးေတြကို တ႐ုတ္ကျပားေတြက က်က္ေျဖၾကတာပါ။ သူတို႔မွတ္စု၊ သူတို႔ျမန္မာအေျဖေတြကလည္း "ေရာင္းမေလာက္"။
သူတို႔ႏွစ္ေယာက္ မႏၱေလးေရာက္လွ်င္ေရာက္ခ်င္းပဲ ဆရာဦးေမာင္ေမာင္တင္က ပံုႏွိပ္တိုက္ေတြ၊ စာအုပ္တိုက္ေတြနဲ႔ ဆက္ေပးပါတယ္။ အလြတ္ပညာသင္ေက်ာင္းေတြနဲ႔လည္း ဆက္ေပးပါတယ္။ သူတို႔စာစီစာ ကံုးေတြကို ေက်ာင္းေတြမွာ နမူနာယူရေအာင္ဆိုၿပီး ဦးေမာင္ေမာင္တင္ပဲ ျဖန္႔ေပးပါတယ္။ ေမာင္သိန္းႏိုင္က ရတနာပံုအလြတ္ပညာသင္ေက်ာင္းမွာ ေမာင္ဘဂ်မ္း (တင္မိုး) က ပြဲကုန္းအလြတ္ပညာသင္ေက်ာင္းမွာ ျမန္မာစာအခ်ိန္ပိုင္းက်ဴရွင္ဆရာေတြ ျဖစ္လာၾကပါတယ္။ အလြတ္ပညာသင္ေက်ာင္း ေဘာ္ဒါေဆာင္ေတြမွာ လည္း ေက်ာင္းအိပ္ေက်ာင္းစား အခမဲ့ေနခြင့္ရၿပီး အေဆာင္ဆရာအျဖစ္လည္း ေနခြင့္ရပါတယ္။ တစ္ေနရာစီ ေနၾကေပမယ့္ တကၠသိုလ္ေက်ာင္းသားလႈပ္ရွားမႈေတြနဲ႔ စာေပကိစၥေတြမွာ သူတို႔ႏွစ္တစ္ေနကုန္ တြဲလုပ္ေနၾက တဲ့အျပင္ ညက်ေတာ့ တင္မိုးရွိရာ နန္းေရွ႔ ပြဲကုန္းေက်ာင္းေဘာ္ဒါေဆာင္မွာ ေမာင္စြမ္းရည္ပါ အတူသြားအိပ္ေလ့ ရွိၾကပါတယ္။ ၾကမ္းပိုးကိုက္တဲ့ ကုတင္ေသးေသး၊ တစ္ေယာက္အိပ္ကုတင္မွာ သံုးေယာက္အိပ္ၾကပါတယ္။ သူတို႔ႏွစ္ေယာက္လံုး အအိပ္ၾကမ္းလို႔ ကၽြန္ေတာ္က ၾကမ္းျပင္ေပၚ ဆင္းအိပ္ရတာမ်ားပါတယ္။
အိပ္ရာထ၊ စားေသာက္ၿပီးရင္ တကၠသိုလ္ႏွစ္လည္မဂၢဇင္းကိစၥ၊ တကၠသိုလ္ကေလာင္ရွင္ရန္ပံုေငြ အလွဴခံေရးကိစၥ၊ တကသနဲ႔ တပ္ဦးအဖြဲ႕ကိစၥေတြနဲ႔ လံုးလည္လိုက္ေနတတ္ပါတယ္။ ထူးျခားတာကေတာ့ တကၠသိုလ္၀န္း ေမာင္သိန္းႏိုင္၊ တင္မိုးတို႔ သံုးေယာက္ေပါင္းမိမွ စာဆိုေတာ္ေန႔တိုင္း စာဆိုေတာ္ကန္ေတာ့ပြဲကို တကၠသိုလ္မွာ ႏွစ္စဥ္တခမ္းတနား လုပ္ျဖစ္လာတာပါပဲ။ မိနး္ဘီလ္ဒင္ေခၚတဲ့ တကၠသိုလ္အေဆာင္မႀကီးရဲ႕ ေတာင္ဘက္ကြင္းျပင္မွာ သဲျဖဴခင္း၊ ရာဇမက္ကာ၊ ေဒါင့္ေတြမွာ ငွက္ေပ်ာပင္စိုက္ၿပီး အေဆာင္မႀကီးေပၚက မီးေမာင္းထိုးက်င္းပတာပါ။ အမာစိန္၊ ႏြဲ႕ႏြဲ႕စန္းတို႔ အၿငိမ့္ပြဲနဲ႔ ဧည့္ခံပါတယ္။ ေမာင္သိန္းႏိုင္လုပ္မွ ပိုၿပီး စည္ကား လာလိုက္တာ၊ ကေလာင္ရွင္အသင္းလႈပ္ရွားမႈဟာ ေက်ာင္းသားတပ္ဦးလႈပ္ရွားမႈၿပီးရင္ အစည္ကားဆံုးပါ။ ႏိုင္ငံေရးအယူအဆမတူသူေတြ၊ ေက်ာင္းသားအဖြဲအစည္းမတူသူေတြ အားလံုးစာေပ၀ါသနာပါရင္ လာေရာက္ စုစည္းႏိုင္ၾကတာကိုး။
၁၉၅၆-၅၇ ခုႏွစ္ဆိုတာ ေမာင္သိန္းႏိုင္၊ တင္မိုး၊ ေမာင္ေစာလြင္ (လူထု)၊ ေမာင္စြမ္းရည္၊ ၾကည္ေအာင္၊ ေမာင္မိုးသူ၊ ညြန္႔ေအး၊ ပင္းယေမႊး၊ ပင္းယေဌး၊ အ႐ိုင္း (ေရႊမန္းညာေျမ)၊ ေရႊဘိုတူးမာ၊ ေမာင္လူခင္စတဲ့ ကေလာင္ေသြးေနသူေတြ တစ္ၿပိဳင္တည္း မန္းတကၠသိုလ္ကို ေရာက္လာၾကတဲ့အျပင္ ၁၉၅၃ ေအာက္တိုဘာ ေက်ာင္းသားလႈပ္ရွားမႈမွာ အဖမ္းခံ၊ အထုတ္ခံရတဲ့ ေမာင္သာႏိုး (ေမာင္သိဂၤါ)၊ မံုရြာတင္ေရႊ၊ တကၠသိုလ္၀င္းတို႔ လို ေက်ာင္းသားေဟာင္းေတြ ျပန္၀င္ခြင့္ရတဲ့ႏွစ္လည္း ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါ့ေၾကာင့္ စာေပသမားေတြ တစ္ၿပိဳင္တည္း ဆံုမိေနၾကပါတယ္။ သူတို႔အရင္စာေပေလာကထဲ ေရာက္ၾကတဲ့ ေမာင္ေပါက္စည္တို႔၊ ေဇာ္ေဇာ္ေအာင္ေခၚ ေဇာ္(သလႅာ) တို႔ကလည္း ရွိေနၾကတဲ့အျပင္၊ ျပင္ပမွာ ေရွ႕ေနလုပ္ေနတဲ့ တကၠသိုလ္ေမာင္ထြန္းေ၀၊ ေမာင္ေအာင္သွ်န္ (က်ဴရွင္ဆရာ)၊ ဘုတလင္ခ်စ္ေလး (အထက္တန္းျပဆရာ) တို႔ကလည္း အဆက္အသြယ္ မျပတ္လွပါဘူး။ တကၠသိုလ္ေမာင္ထြန္းေ၀က လူထုဦးလွနဲ႔အတူ တကၠသိုလ္ဆီးနိတ္အဖြဲ႕မွာ ေက်ာင္းသား သမဂၢကိုယ္စားလွယ္အျဖစ္ ပါ၀င္ေနပါေသးတယ္။
ႏွစ္စဥ္ စာဆိုေတာ္ေန႔ အခမ္းအနားေတြမွာ ဆရာႀကီးေရႊဥေဒါင္း၊ ဆရာႀကီးျမမ်ဳိးလြင္၊ ဆရာႀကီး စစ္ကိုင္းဦးဖိုးသင္း၊ လူထုဦးလွ၊ ဆရာႀကီးျမေကတု (ျမန္မာစာပါေမာကၡဦးခ်မ္းျမ)၊ ဆရာမႀကီးေဒၚအုန္း၊ လူထု ေဒၚအမာစတဲ့ သက္ႀကီးစာဆိုမ်ားကို ကန္ေတာ့ၾကပါတယ္။ ကန္ေတာ့ၿပီးရင္ အၿငိမ့္ပြဲနဲ႔ ဧည့္ခံပါတယ္။ အမစိန္ကို ကေလာင္ရွင္အသင္းက တကၠသိုလ္အမာစိန္-စလြယ္ႀကီးခ်ိတ္ဆြဲေပးၿပီး ပြဲထုတ္ေျမႇာက္စားခဲ့ၾကပါ တယ္။ အမာစိန္ရဲ႕ ဖခင္ႀကီးက ေလဘာတီမျမင္ရင္ရဲ႕ အၿငိမ့္တိုင္းအဖြဲ႕မွာပါခဲ့တာဆိုေတာ့ မျမရင္သီခ်င္း (နန္းေတာ္ေရွ႕ဆရာတင္နဲ႔ ၿမိဳ႕မၿငိမ္းတို႔ေရးတဲ့ သီခ်င္းေတြလည္း ျပန္လည္ေခတ္စားခဲ့ပါတယ္။
မန္းတကၠသိုလ္နဲ႔ ရန္ကုန္တကၠသိုလ္တို႔ပူးေပါင္းၿပီး တကၠသိုလ္နဲ႔ ေကာလိပ္ေက်ာင္းသားေပါင္းစံု ပညာေရးႏွီးေႏွာဖလွယ္ပြဲကို ၁၉၅၈ မွာ ၀န္ႀကီးခ်ဳပ္ဦးႏုရဲ႕ အားေပးမႈနဲ႔ ရန္ကုန္မွာ က်င္းပေတာ့ ေမာင္သိန္းႏိုင္ နဲ႔ ေမာင္စြမ္းရည္တို႕က တကသတာ၀န္၊ ကေလာင္ရွင္အသင္းတာ၀န္ေတြနဲ႔ လိုက္ပါရပါတယ္။ တင္မိုးက မလိုက္ေတာ့ဘူးလို႔ဆိုၿပီးမွ အေဖာ္ေတြမက်န္ရစ္ေတာ့ လိုက္ခ်င္တယ္ဆိုလို႔ ကၽြန္ေတာ္က မလိုက္ျဖစ္တဲ့ ခ်င္းေက်ာင္သားကိုယ္စားလွယ္တစ္ေယာက္ကိုယ္စား တင္မိုးကို ေခၚခဲ့ပါတယ္။ နာမည္က "ေက-အယ္လ္-တိုက္ကြဲလ္" တဲ့။ တင္မိုးကို အဲဒီကစၿပီး ေမာင္သိန္းႏိုင္က "တိုက္ကြဲႀကီး" လို႔ ေခၚပါတယ္။ ရန္ကုန္ေရာက္ေတာ့ ေန႔ခင္းတင္မိုးသြားခ်င္သမွ် ကသာ၀င္းၾကြယ္ (ခင္ေမာင္၀င္း) က လိုက္ပို႔ရတယ္။ ညက်ေတာ့ ကမၻာေအး၊ ေဒၚျမရီတန္ေဆာင္းမွာ အိပ္ၾကတဲ့အခါ ေမာင္သိန္းႏိုင္က ေစာင့္ေရွာက္ရပါတယ္။ ေမာင္သိန္းႏိုင္နဲ႔ ေမာင္စြမ္း ရည္တို႔က အစည္းအေ၀းထိုင္ေနၾကစဥ္ တင္မိုးကအိပ္ေနၿပီး မႏၱေလးက ရဲေဘာ္ေတြ လုပ္ၾကပါဦးလို႔ေအာ္ရင္ ကိုသိန္းႏိုင္က တင္မိုး ေစာင္လပ္ေနတာ ေျပးၿပီး ဖံုးဖိေပးရပါတယ္။ ခဏခဏထရတာ အလုပ္ပ်က္ေတာ့ အတြင္းခံေဘာင္းဘီ၀တ္ေလ့မရွိတဲ့ သူယ္ခ်င္းကို စြပ္က်ယ္အက်ႌေျပာင္းျပန္စြပ္ေနၿပီး လံုခ်ည္ခါးေတာင္းက်ဳိက္ ေပးထားလိုက္မွ ၿငိမ္သြားခဲ့ပါတယ္။
ပညာေရးႏွီးေႏွာဖလွယ္ပြဲအဖြင့္ပြဲမွာ ကၽြန္ေတာ္တို႔သံုးေယာက္ အတူဆံုခဲ့ပါတယ္။ မွတ္မွတ္ရရ ဖြင့္ပြဲ ေန႔မွာ သီခ်င္းဆိုၾကတယ္။ "ပညာေရးႏွီးေႏွာဖလွယ္ရန္လာ။ လာ-လာ-ေဟ့လာ" ဆိုတဲ့သီခ်င္းကို ဆိုဖို႔ မတ္တတ္ရပ္လိုက္ေတာ့ ေမာင္သိန္းႏိုင္ ႐ုတ္တရက္ ရပ္လိုက္တာ သူ႔ေရွ႕က စားပြဲခံုကို တိုက္ၿပီး လဲက်လို႔ ပြဲလန္႔သြားတာကို သတိရမိပါရဲ႕။ ပြဲၿပီးလို႔ ျပန္ၾကေတာ့ ဘူတာႀကီးကို ႐ုပ္ရွင္မင္းသားကိုျမတ္လးတို႔ လိုက္ပို႔တယ္။ တင္မိုးက "ရန္ကုန္ေရာက္လို႔မွ ေရႊတိဂံုဘုရားမဖူးရေသးသ၍ မျပန္ေသးဘူး" လို႔ ဘူတာေရာက္မွ "ဂ်ီက်" ပါတယ္။ ကိုျမတ္ေလးက "ငါတာ၀န္ယူတယ္၊ ေနခဲ့" လို႔ ၀င္ေျပောတာ့ သူ႔ေငြကိုပါ ထိန္းသိမ္းရတဲ့ ေမာင္သိန္းႏိုင္ကို "ပိုက္ဆံေပးခဲ့" လို႔ ေတာင္းတယ္။ ေမာင္သိန္းႏိုင္နဲ႔ ေမာင္စြမ္းရည္ႏွစ္ေယာက္ေပါင္းမွ ဆယ့္သံုးက်ပ္ပဲ က်န္တယ္။ လမ္းမွာ မုန္႔၀ယ္စားဖို႔ တစ္က်ပ္စီပဲ ႏုတ္ထားပါတယ္။ "ကဲ-ဒါအကုန္ပဲ" လို႔ ေမာင္သိန္းႏိုင္ေငြစကၠဴက်ပ္တန္ဆယ့္သံုးရြက္ကို တင္မိုးလက္ထဲ လက္ႏွစ္ဖက္နဲ႔ ႐ို႐ိုေသေသေပးတယ္။ တင္မိုးက ထြက္စျပဳေနတဲ့ ရထားဘီးေတြၾကားထဲကို ေငြစကၠဴေတြ လံုးေခ်ၿပီး လႊင့္ပစ္လိုက္ပါတယ္။ ၿပီးမွ လာသြားမယ္ဆိုၿပီး ကိုျမတ္ေလးရဲ႕ လက္ကိုဆြဲၿပီး ေနရစ္ေလရဲ႕။
အဲဒီက ျပန္လာၿပီးမွ (ထင္တယ္) ကေလာင္ရွင္အသင္း စာစဥ္ဆိုၿပီး တင္မိုးနဲ႔ ေမာင္သိန္းႏိုင္တို႔ စီစဥ္ တယ္။ ပထမဆံုးထုတ္ျဖစ္တဲ့ စာအုပ္က "ဖလ္မီးအိမ္"ကဗ်ာစာအုပ္ပါ။ သူတို႔ႏွစ္ေယာက္ထဲ ကိ်တ္ႀကံၿပီး ေမာင္သိန္းႏိုင္ရဲ႕ ဆြဲႀကိဳးေပါင္ၿပီး စာစဥ္ (၁) ကို ထုတ္ၾကဖို႔ စီစဥ္တာပါ။ ျမန္မာစာပါေမာကၡဆီကို အမွာစာ ေတာင္းဖို႔ကိစၥမွာ သူတို႔မသြားရဲမွ ေမာင္စြမ္းရည္ကို ေခၚတိုင္ပင္ေျပာဆိုတာပါ။ ျမန္မာစာပါေမာကၡေရး မေပးလို႔ ဆရာေဇာ္ဂ်ီ၊ ဆရာမင္းသု၀ဏ္၊ ဆရာဒဂုန္တာရာတို႔ဆိုလို႔ အမွာစာသြားေတာင္းေခ်ဆိုေတာ့လည္း "လူရည္လည္" လို႔ သူတို႔ထင္တားတဲ့ ေမာင္စြမ္းရည္ကို ရန္ကုန္လႊတ္ပါတယ္။ ဆရာေဇာ္ဂ်ီတို႔ကေတာ့ စာေပဗိမာန္ကဗ်ာဆုေရြးခ်ယ္ေရးအဖြဲ႕မွာ သူတို႔ပါေနလို႔ အမွာေရးဖို႔မသင့္ဘူး။ ဒါေပမဲ့ အမွာစာထက္ေကာင္းတဲ့ ခ်ီက်ဴးအားေပးစာေတြ ေရးေပးလိုက္ၾကလို႔ ဆရာတေြကိုပါ ျပတဲ့အခါ ျမန္မာစာပါေမာကၡကပါ အံ့ၾသ၀မ္းသာ ျဖစ္ခဲ့ပါတယ္။ စာေပေလာကမွာ ကဗ်ာၾကယ္တပြင့္ ေတာက္လာမွာမို႔ ၀မ္းသာေၾကာင္း ေရးတဲ့စာပါ။
ဖန္မီးအိမ္စာအုပ္ထြက္ခါနီးမွ ကေလာင္နာမည္ "ကန္ၿမဲနန္းျမင့္ႏြယ္" လို႔ ေျပာင္းဖို႔ ႀကိဳးစားၾကပါတယ္။ "ေမာင္သတၱိ"လို႔ ေရြးၿပီးမွ ျမန္မာလိုလုပ္ပါလို႔ တစ္ေယာက္က ၀င္ေျပာလို႔ ေမာင္သတၱိကိုပဲ ျမန္မာလို "ေမာင္စြမ္းရည္"၊ ""ေမာင္ရဲရင့္" စသည္ေတြးၾကပါတယ္။ ေနာက္ဆံုး "ေမာင္စြမ္းရည္" လို႔ ကိုဘဂ်မ္းက ေရြးလိုက္ၿပီးမွ ေဘးမွာခ်ထားတဲ့ ေငြတာရီမဂၢဇင္းထဲက ထင္ပါရဲ႕။ ကဗ်ာစာသား "ထိပ္၀ယ္တင္မိုး၊ ငါရွိခိုးသည္၊ မိုးသို႔ ငါ့ဉာဏ္က်ယ္ေစေသာ" ဆိုတာကို သြားဖတ္မိၿပီး တင္မိုးလို႔ ေရြးလိုက္ပါတယ္။ "ေမာင္စြမ္းရည္"နာမည္ကို ေမာင္သိန္းႏိုင္ယူပါဆိုေတာ့ "ငါက ေသြးေသာက္မွာ "တကၠသိုလ္သိန္းႏိုင္"၊ "အရက္ဖိုေမာင္ယိမ္းယိုင္" ဆိုတဲ့ ကေလာင္နာမည္ယူၿပီးေနၿပီ။ "မင္းယူ"ဆိုၿပီး ေမာင္၀င္းေဖ (ျမင္းၿခံ) ကို ေမာင္စြမ္းရည္ဘြဲ႕ႏွင္းလိုက္ပါတယ္။ ဒီလိုနဲ႔ ေမာင္၀င္းေဖကို ေမာင္ဘဂ်မ္းနဲ႔ ေမာင္သိန္းနိုင္တို႔ရဲ႕ "အခ်စ္"ေတြနဲ႔ ေမာင္စြမ္းရည္နာမည္ ခ်ီးျမႇင့္ ေပးလိုက္ခဲ့ၾကပါတယ္။
တင္မိုးရဲ႕ "ဖန္မီးအိမ္" ကဗ်ာစာအုပ္က နာမည္ႀကီးကဗ်ာဆရာေတြကိုေက်ာ္ၿပီး စာေပဗိမာန္ဆုရလိုက္ ေတာ့ ေမာင္သိန္းႏိုင္က သူဆုရသလို ေဆြ႕ေဆြ႕ခုန္၀မ္းသာတယ္။ ကေလာင္ရွင္အသင္းစာစဥ္ေတြ ဆက္ထုတ္ဖို႔ ႀကိဳးစားပါတယ္။ ၾကည္ေအာင္ ဆုရျပန္ေတာ့ ပိုအားတက္လာၾကၿပီး တင္မိုးနဲ႔ ေမာင္ညိဳႀကီးတို႕က ေမာင္စြမ္းရည္ရဲ႕ "အနီနဲ႔ အျပာ" ကို အဂၤလိပ္လုိနဲ႔တြဲထုတ္ေပးတယ္။ ဆုရတယ္။ ေနာက္ ကိုေလး ဆုရျပန္တယ္။ ေမာင္သိန္းႏိုင္ကလည္း ဇာတ္သဘင္တို႔၊ ႐ုပ္ေသးတို႔နဲ႔ သုေတသနဆိုင္ရာ ဆုေတြရတယ္။ ဒုတိယ၊ တတိယ စသည္ ရပါတယ္။ သူလည္း မံုရြာအထက္တန္းေက်ာင္းမွာ ကဗ်ာဆုေတြရခဲ့တယ္။ တကၠသိုလ္ေရာက္မွ ျမန္မာစာၿပိဳင္ပြဲေတြ လုပ္ေတာ့ တင္မိုးနဲ႔ ေမာင္သိန္းႏိုင္တို႔ပဲ ကဗ်ာဆု ေဆာင္းပါးဆုေတြရၾကပါတယ္။ ဒီေတာ့ သူလည္း သူ႔သူငယ္ခ်င္းေတြနဲ႔အတူ စာေပဗိမာန္ကဗ်ာဆု ၊ (အမ်ဳိးသားစာေပ-ကဗ်ာဆု) ရခ်င္တယ္။ ဒါေၾကာင့္ သူငယ္ခ်င္းေတြ အံ့အားသင့္သြားေအာင္ တိတ္တိတ္ၿပိဳင္ပြဲ၀င္တယ္။ ပံုႏွိပ္မူနဲ႔ မတင္ဘဲ လက္ႏွိပ္စက္မူနဲ႔တင္ တယ္။ ဆုမရေတာ့မွ "ငါမင္းတို႔ကို ကဗ်ာဆုရခ်င္လို႔ ကဗ်ာစာအုပ္တစ္အုပ္ေရးၿပီး လက္ႏွိပ္စက္စာမူနဲ႔ တင္ခဲ့တယ္။ မရဘူးဟ" ဖြင့္ေျပာပါတယ္။ (အဲဒီ စာအုပ္ထုတ္လိုက္ပါသူငယ္ခ်င္း။)
ကိုသိန္းႏိုင္ဟာ ကဗ်ာကို စနစ္တက်ေရးတတ္ေပမယ့္ ကဗ်ာဉာဏ္မရွိဘူး။ သူ႔စြမ္းေဆာင္ႏိုင္တာ အစစ္က ျပဇာတ္ပဲ။ ေရွးေဟာင္းသုေတသနေတာင္ ဇြဲနဲ႔ မလုပ္ခ်င္ဘူး။ ျပဇာတ္ကိုေတာ့ ဆက္မလုပ္ဘူး။ လုပ္ရင္ ေအာင္ျမင္မွာပါ။ သူနဲ႔ တင္မိုးတို႔ကို ဆရာေတြနဲ႔ တျခားသူငယ္ခ်င္းေတြ အထင္ႀကီးတာက ေရွးစာေပ အဖတ္အမွတ္မ်ားတယ္ ထင္လို႔ပါ။ ကိုသိန္းႏိုင္က တင္မိုးဟာ သူ႔ထက္ ျမန္မာစာေပအဖတ္အမွတ္ မ်ားတယ္ဆို လို႔ အထင္ႀကီးပါတယ္။ ဒါ့ေၾကာင့္ တင္မိုးကို သူငယ္ခ်င္းျဖစ္ေပမယ့္ ဆရာတစ္ဆူလို သေဘာထားၿပီး ခ်စ္ခင္ ေလးစားခဲ့တယ္။ တင္မိုးကို ထိုင္ၿပီး ဦးခ်ကန္ေတာ့ဖူးပါတယ္။ တင္မိုးက အဲသလို၊ အဲသေလာက္ ႐ိုက်ဳိးတာမ်ဳိး မႀကိဳက္ဘူး။
တစ္ခါက တင္မိုးနဲ႔ ေမာင္သိန္းႏိုင္တို႔ တကၠသိုလ္နယ္ေျမမွာ လမ္းေလွ်ာက္ေနစဥ္ ျမန္မာစာပါေမာကၡ (ရန္ကုန္) ဦးဧေမာင္နဲ႔ ဆံုမိၾကေတာ့ ေမာင္သိန္းႏိုင္က ႐ုတ္ခ်ည္းထိုင္၀တ္ခ်တယ္။ ဒီလိုပဲ ဦးသိန္းေဖျမင့္ကို လည္း လမ္းသြားရင္းေတြ႕ေတာ့ ေမာင္သိန္းႏိုင္ ထိုင္ ၀တ္ခ်တယ္။ အတူလာၾကတာဆိုေတာ့ တင္မိုးလည္း ရပ္ေနလို႔မသင့္တဲ့အတြက္ ထိုင္၀တ္ခ်ရတယ္။ လူႀကီးေတြ လြန္သြားေတာ့ တင္မိုးက ေမာင္သိန္းႏိုင္ကို ဆူပူျငဴစူတယ္။ သူပါထိုင္ၿပီး ၀တ္ခ်လိုက္ရလို႔တဲ့။ ေမာင္သိန္းႏိုင္က "ဟ-ငါ့ဖာသာ၀တ္ခ်တာ၊ မင္း၀တ္မခ်ခ်ရင္ မခ်နဲ႔ေပါ့" လို႔ ျပန္ေျပာသတဲ့။ တင္မိုးက ေတာ္႐ံုသူမေျပာနဲ႔ ေတာ္႐ံုဘုန္းႀကီးေတာင္၀တ္ခ်ေလ့မရွိပါ။ ေတာ္႐ံု တန္႐ံုစာေပသမားကိုလည္း "ပညာရွိ" ေခၚေလာက္ေအာင္ တတ္သိတယ္လို႔ မထင္ပါ။ လူငယ္ေတြၾကား မွာလည္း သူအထင္ႀကီးေလာက္ေအာင္ စာတတ္သူသိပ္မရွိပါ။ သူ႔အေနနဲ႔ သိသိသာသာ အေလးထား၊ ေလးစားသူက ေမာင္သာႏိုးတစ္ေယာက္ပဲ ရွိပါတယ္။ ႐ိုးဂုဏ္ကိုလည္း ေလးစားပါတယ္။
ေမာင္သိန္းႏိုင္က တင္မိုးေမြးေန႔ကို ႏွစ္စဥ္လုပ္ပါတယ္။ တင္မိုးတားလို႔မရပါ။ တင္မိုးေထာင္က်ေန လည္း အလြတ္မခံဘဲ တင္မိုးရဲ႕အိမ္ကို သြားၿပီး ထမင္းဟင္းအစံုနဲ႔ ေမြးေန႔ပြဲ ႏွစ္စဥ္က်င္းပပါတယ္။ ဖန္မီးအိမ္ ကဗ်ာစာအုပ္ေငြရတုပြဲ၊ ေရႊရတုပြဲမ်ားလည္း တခမ္းအနား က်င္းပပါတယ္။ ဖန္မီးအိမ္ေငြရတုပြဲမွာဆိုရင္ ၿခံက်ယ္ႀကီးတစ္ခုအတြင္းမွာ ႀကိဳးတန္းေတြနဲ႔ ဖန္မီးအိမ္ေတြခ်ိတ္ၿပီး အေၾကအညာက တင္မိုးေလးစား ခ်စ္ခင္တဲ့ ဆရာသမားေတြနဲ႔ သူငယ္ခ်င္းေတြကိုဖိတ္ၿပီး ေခၚက်င္းပခဲ့ပါတယ္။ ေခတ္စမ္းစာဆိုမ်ားပါရွိပါတယ္။ အခမ္းအနားမွဴးက ေမာင္စြမ္းရည္ပါ။
တင္မိုးက ေမာင္သိန္းႏိုင္ကို အရြယ္ခ်င္းမကြာလွေပမယ့္ ညီငယ္လိုပဲ ခ်စ္ပါတယ္။ သူ႔အေပၚဂရုစိုက္ ယုယလြန္းတာကိုေတာ့ မေနတတ္ပါ။ ေက်ာင္းသားဘ၀မွာကို ေရမိုးခ်ဳိး၊ အ၀တ္အစား လဲလွယ္ေပးတာကအစ ဂ႐ုစိုက္ခဲ့တာမဟုတ္လား။ ဘာပဲျဖစ္ျဖစ္ ေမာင္သိန္းႏိုင္ကေတာ့ တင္မိုးကို သူငယ္ခ်င္းလိုေရာ၊ ဆရာသမား လိုပါ ခ်စ္ရွာတာပါ။ ေလးစားခ်စ္ခင္တာလို႔ ေျပာရမွာပါ။ တင္မိုးေထာင္ကလြတ္တဲ့ေန႔မွာဆိုရင္ ေမာင္သိန္းႏိုင္က ေထာင္ဗူး၀ထိ ကားနဲ႔ သြားႀကိဳတာပါ။ သူငယ္ခ်င္းႏွစ္ေယာက္ ဖက္ငိုၾကတာပါ။ တင္မိုးကြယ္လြန္ေတာ့ အေမရိက ေရျခားေျမျခားရာအရပ္မွာပါ။ ရင္းႏွီးသူငယ္ေပါင္းထဲက ပန္းခ်ီ၀င္းေဖ၊ ကဗ်ာ၀င္းေဖ (ေမာင္စြမ္းရည္) နဲ႔ ေဒါက္တာေအာင္ထြန္း (ေရစႀကိဳေက်ာင္းေနဖက္) တို႔ပဲ ရွိတာ။ ေမာင္သိန္းႏိုင္ကေတာ့ ဗမာျပည္မွာပဲ ငိုပြဲဆင္ခဲ့ရတယ္ ၾကားပါတယ္။
တင္မုိးကြယ္လြန္တာ ၁၀ႏွစ္ေျမာက္ေန႔က ဗမာျပည္ရန္ကုန္မွာ တင္မိုးအ႐ိုးအိုးကို အေမရိကားက သယ္ယူသြားၿပီး ဂူသြင္းသၿဂိ ၤဳဟ္ခဲ့ပါတယ္။ သူ႔သမီးမ်ားက တင္မိုးရဲ႕ အုတ္ဂူကို သူတို႔အေမရဲ႕ အုတ္ဂူၾကားမွာ ယွဥ္ၿပီး ျပဳလုပ္ခဲ့ၾကပါတယ္။ တင္မိုးကြယ္လြန္ ၁၀ႏွစ္ေျမာက္ပြဲမွာ ငယ္သူငယ္ခ်င္းေမာင္သိန္းႏိုင္ အားရပါးရ လြမ္းစကား ေခၽြခြင့္ရသြားခဲ့ပါတယ္။ တကယ္ေတာ့ ေမာင္သိန္းႏိုင္ရယ္၊ တင္မိုးရယ္၊ ေမာင္စြမ္းရည္ရယ္၊ သံုးေယာက္အတြဲပါ။ ေဘးကျမင္တာက သူတို႔ကို ျမန္မာစာဂုဏ္ထူးရွင္ေတြအျဖစ္ ႏွစ္ေယာက္တြဲပဲ ျမင္ခဲ့ၾကပါ တယ္။ သူတို႔ႏွစ္ေယာက္ကလည္း ေမာင္စြမ္းရည္ကို သံုးေယာက္အတြဲလိုက္ရယ္လို႔ ျမင္ခဲ့ၾကရဲ႕လား မသိပါ။ အေမရိကားမွာေတာ့ တင္မိုးနဲ႔ ေမာင္စြမ္းရည္ႏွစ္ေယာက္တြဲပဲ ျမင္စရာရွိပါတယ္။ တကယ္တာ့ မႏၱေလးက ခြဲသြားတာလည္း တင္မိုးပါ။ ရန္ကုန္ကခြဲသြားတာလည္း တင္မိုးပါ။ ေနာက္ဆံုးအေမရိကားမွာ ခြဲသြားတာလည္း တင္မိုးပါပဲ။ ဗမာျပည္မွာေတာ့ ေမာင္သိန္းႏိုင္က အသက္ ၈၀ ေက်ာ္ေပမယ့္ အလုပ္က အနားမယူေသးပါ။ တြဲခ်ိန္ရမယ္ မဟုတ္ပါ။ ဘာပဲျဖစ္ျဖစ္ တစ္ေန႔ေတာ့ အၿပီးအပိုင္ခြဲၾကရမွာခ်ည္းပါပဲမဟုတ္ပါဘား။ ဒင္းတို႔ႏွစ္ဦး ေနာင္ဘ၀မွာလည္း ဆံုၾကပါေစ။
ေမာင္စြမ္းရည္
၂၀၁၇ မတ္ ၈
နယူးေယာက္
(မိုးမခမအယ္ဒီတာမွတ္ခ်က္ - ဒီစာကို ဖတ္မိသူမ်ား ဆရာၾကီး ဂုဏ္ထူးသိန္းႏိုင္ကို သြားေျပာၾကပါ၊ သူငယ္ခ်င္း တင္မိုး ဆိုတဲ့ ေခါင္းစဥ္နဲ႔ ေမာင္စြမ္းရည္စာအုပ္ထုတ္မွာ၊ ခုထိ ဦးသိန္းႏိုင္ဆီက အမွာစာ မရေသးပါေၾကာင္းလို႔။ ဆရာၾကီး ေမာင္မိုးသူနဲ႔ ဆရာၾကီး ေမာင္သာႏိုးဆီကလည္း အမွာစာေတြ မရေသးပါေၾကာင္း၊ (ေမာင္ရစ္)) သက္ဆိုက္ရာကို အေၾကာင္းၾကားေပးၾကပါရန္)