ေမာင္အဥၥန - ျမန္မာ့နည္း ျမန္မာ့ဟန္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး (၂)
အမ်ဳိးသားအဆင့္ႏုိင္ငံေရးေဆြးေႏြးပြဲ ႏွင့္ ဖြဲ႔စည္းပုံျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရး
(မိုးမခ) ေမ ၁၁၊ ၂၀၁၇
ဒီေန႔ကမၻာေပၚရွိ အေရွ႕ေတာင္အာရွေဒသထဲမွာတည္ရွိတဲ့ (၇၀)ႏွစ္သား ျပည္ေထာင္စုသမၼတျမန္မာ ႏုုိင္ငံေတာ္ဟု ေခၚတြင္တဲ့တုိင္းျပည္ဟာ ျပည္ေထာင္စုလုိ႔ျဖစ္တည္လာကတည္းက ပီျပင္တဲ့ႏုိင္ငံတစ္ခုအျဖစ္ ဒီေန႔အခ်ိန္ထိ မျမင္ေတြ႔ရေသးပါ။ ၁၉၄၈ ခုႏွစ္ မတုိင္မီ ပေဒသရာဇ္ေခတ္၊ ကုိလုိနီေခတ္ဘ၀တေလွ်ာက္လုံး နယ္ေျမလုစစ္ပြဲေတြရဲ့အနိဌာရုံေတြနဲ႔ရွိေနခဲ့ၾကၿပီး၊ ၿဗိတိသွ်ကုိလုုိနီနယ္ခ်ဲ့ထံမွ လြတ္လပ္ေရးရၿပီးေနာက္မွာလည္း ျပည္ေထာင္စုအတြင္း မွီတင္းေနထုိင္ၾကတဲ့ မတူကြဲျပားတဲ့ တုိင္းရင္းသားအခ်င္းခ်င္းၾကားမွာ တဖန္စစ္ခင္းေနၾက ရျပန္ပါတယ္။ ဒီေန႔အခ်ိန္ထိ တုိင္းျပည္တြင္းမွာရွိၾကတဲ့ သန္း(၅၀)ေက်ာ္ေသာ လူမ်ဳိးစုံျပည္သူလူထုႀကီးဟာျဖင့္ ျပည္တြင္းစစ္ရဲ့ အက်ဳိးဆက္ကုိ တုိက္ရုုိက္ သြယ္၀ုိက္ တနည္းမဟုုတ္တနည္း ပါ၀င္ပတ္သက္ေနၾကရၿပီးေတာ့ ယင္းအက်ဳိးသက္ေရာက္မႈေတြကုိလည္း အနည္းနဲ႔အမ်ားဆုိသလုိ ခံစားေနၾကရပါတယ္။
ဥပမာ - တုိင္းျပည္ ဆင္းရဲတြင္းနစ္သြားၿပီးေတာ့ ကမၻာ့အဆင္းရဲဆုံးႏုုိင္ငံမ်ားစာရင္း၀င္ျဖစ္သြားခဲ့ရတာ၊ စစ္ေျပးဒုကၡသည္ေတြနဲ႔ လူမႈစီးပြားဘ၀ ခၽြတ္ၿခဳံက်မႈေတြဟာ ဒီေန႔အခ်ိန္ထိ နာလံမထူ ေခါင္းမေထာင္ႏုိင္ေသးပါဘူး။ အုပ္စုိးသူအဆက္ဆက္ မွာလည္း ဒီတုိင္းျပည္ရဲ့အေျခခံျပႆနာဟာ ႏုုိင္ငံေရးျပႆနာလုိ႔ သိေသာ္ျငားလည္း ႏုုိင္ငံေရးနည္းအရ တန္းတူရည္တူ ဂုဏ္သိကၡာရွိရွိ ညွိႏႈိင္းအေျဖရွာျခင္းထက္ အင္အားသုံးၿပီး စစ္ေရးနည္းနဲ႔သာ အေျဖရွာခဲ့ၾကရာမွာ ဒီေန႔အခ်ိန္ထိ ျဖစ္ပါတယ္။ အမွန္ကေတာ့ ဒီတုိင္းျပည္ႀကီးရဲ့ ႏုိင္ငံေရးစနစ္တစ္ခုကုိ ပုံေဖာ္ထုဆစ္ၾကရာမွာ အမ်ဳိးသားတန္းတူေရးနဲ႔ လူမ်ဳိးတစ္မ်ဳိးခ်င္းစီရဲ့ ကုိယ္ပုိင္ျပဌာန္းခြင့္ေတြကုိ အေျခခံၿပီး ဖန္တီးတည္ေဆာက္ျခင္း မျပဳလုပ္ႏုုိင္ၾကလုိ႔ပဲ ျဖစ္ပါတယ္။
ေနာက္ဆုံးမွာေတာ့ တုိင္းျပည္ျဖစ္တည္လာခဲ့တဲ့ ပကတိေနာက္ခံအေၾကာင္းတရား ေတြနဲ႔ကင္းကြာၿပီး ညွိႏႈိင္းေျဖရွင္းမရအဆုံး ပဋိပကၡရဲ့ အထြတ္အထိတ္ျဖစ္တဲ့ လက္နက္စြဲကုိင္ၿပီး အင္အားရွိသူက အင္အားနည္းသူကုိ တုိက္ခုိက္အႏုိင္ယူလႊမ္းမုိးတဲ့ အားရွိသူအႏုုိင္ယူတဲ့လမ္းေၾကာင္းေပၚ ေရာက္ရွိသြားရတာပါပဲ။ ဒီေန႔ ဒီတုုိင္းျပည္တာ ဒီအေျခအေနေအာက္ကေန ေဖာက္ထြက္ႏုိင္ပါမွ ျပည္တြင္းစစ္သံသရာက လြန္ေျမာက္ႏုုိင္မွာ ျဖစ္ပါတယ္။
ျပည္ခုုိင္ၿဖဳိးၿငိမ္းခ်မ္းေရးျဖစ္စဥ္
၂၀၁၀ ခုႏွစ္ အေထြေထြေရြးေကာက္ပြဲၿပီးေနာက္မွာ ျပည္ခုိင္ၿဖဳိးပါတီက ဗုိလ္ခ်ဳပ္ေဟာင္းဦးသိန္းစိန္အစုိးရ တက္လာၿပီးေနာက္ ႏုုိင္ငံေရးျပႆနာကုိ ႏုိင္ငံေရးနည္းအရ ေျဖရွင္းမယ္လုိ႔ ကတိျပဳခဲ့ၿပီး၊ ႏွစ္ေပါင္း(၁၄)ႏွစ္ၾကာ တပ္မေတာ္က စိတ္ႀကဳိက္ေရးဆြဲအတည္ျပဳထားတဲ့ ၂၀၀၈-ဖြဲ႔စည္းပုံအေျခခံဥပေဒရဲ့ေဘာင္အတြင္းမွ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး လုပ္ငန္းစဥ္ကုိ စတင္ခဲ့ပါတယ္။ အဲ့ဒီၿငိမ္းခ်မ္းေရးျဖစ္စဥ္ကုိ စတင္လာခဲ့တဲ့အခါမွာ တုိင္းျပည္တနံတလ်ားမွာရွိၾကတဲ့ တုိင္းရင္းသားလက္နက္ကုိင္ေတာ္လွန္ေရးအဖြဲ႔အစည္း စုစုေပါင္း(၂၁)ဖြဲ႔ထဲက (၁၆)ဖြဲ႔ဟာ ညီညြတ္ေသာတုိင္းရင္းသား လူမ်ဳိးမ်ားဖက္ဒရယ္ေကာင္စီ (UNFC) အေနနဲ႔ ရပ္တည္ကာ ခ်ဥ္းကပ္လုပ္ေဆာင္ခဲ့ၾကပါတယ္။
သုိ႔ေသာ္လည္း ႏွစ္ေပါင္း(၆၀)ေက်ာ္ ျပည္တြင္းစစ္အေတြ႔အႀကဳံမွာ ျမန္မာ့တပ္မေတာ္ဟာ တပ္ေပါင္းစုနဲ႔ေတြ႔ဆုံေဆြးေႏြးအေျဖရွာတဲ့ နည္းနာကုိ လက္မခံခဲ့ပါဘူး။ ဒါေၾကာင့္လည္းပဲ UNFC တပ္ေပါင္းစုရဲ့ခ်ဥ္းကပ္ခဲ့မႈကုိ ဦးသိန္းစိန္အစုိးရအေနနဲ႔ လက္မခံခဲ့ပဲ တစ္ဖြဲ႔ခ်င္းစီအေနနဲ႔သာ ျပည္နယ္အဆင့္၊ ျပည္ေထာင္စုအဆင့္ ခြဲျခားၿပီး အပစ္အခတ္ရပ္စဲေရးေတြကုိ အဖြဲ႔အားလုံးနဲ႔ မဟုုတ္ပဲ သူလုိခ်င္တဲ့အဖြဲ႔ေတြနဲ႔သာ လုပ္ေဆာင္ခဲ့ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ အားလုံးပါ၀င္မႈမရွိတဲ့ ျပည္နယ္-ျပည္ေထာင္စုအဆင့္ အပစ္အခတ္ရပ္စဲေရးသေဘာတူညီခ်က္ေတြဟာျဖင့္ တုိင္းျပည္အႏွံ႔ ေသနတ္သံေတြ လႊမ္းမုိး ေနမႈကုိ မရပ္စဲႏုုိင္ခဲ့ပါဘူး။
တုိင္းရင္းသားလက္နက္ကုိင္ေတာ္လွန္ေရးအဖြဲ႔အစည္းအားလုံးနီးပါးဟာ ယခင္အုပ္စုိးသူ အဆက္ဆက္နဲ႔ အပစ္အခတ္ရပ္စဲေရးအေတြ႔အႀကဳံရွိၿပီးသား အဖြဲ႔အစည္းေတြျဖစ္ၾကပါတယ္။ တုိင္းရင္းသား လက္နက္ကုိင္ေတာ္လွန္ေရးအဖြဲ႔အစည္းေတြရဲ့ ႏုုိင္ငံေရးေမွ်ာ္မွန္းခ်က္မွာ ဒီတုိင္းျပည္ကုုိ အမ်ဳိးသားတန္းတူေရးနဲ႔ ကုိယ္ပုိင္ျပ႒ာန္းခြင့္အျပည့္အ၀ရွိတဲ့ အမ်ဳိးသားျပည္နယ္ေတြကုိအေျခခံတဲ့ စစ္မွန္တဲ့ဖက္ဒရယ္ဒီမုိကေရစီ ျပည္ေထာင္စုႏုုိင္ငံအျဖစ္ တည္ေဆာက္လုိၾကတာ ျဖစ္ပါတယ္။
ဒီဘုံႏုုိင္ငံေရးေမွ်ာ္မွန္းခ်က္ကုိ လက္ေတြ႔ အေကာင္အထည္ေဖာ္ႏုိင္ဖုိ႔ အပစ္အခတ္ရပ္စဲၿပီး ႏွစ္ေပါင္း(၂၀)ေက်ာ္ေလာက္ ႏုုိင္ငံေရးေဆြးေႏြးပြဲကုိ ေစာင့္ဆုိင္း ေနခဲ့ၾကရတာျဖစ္ပါတယ္။ ဆယ္စုႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာၾကာလာခဲ့ေသာ္လည္း ႏုိင္ငံေရးေဆြးေႏြးပြဲဟာ ျဖစ္ေပၚမလာခဲ့တဲ့ အဆုံးမွာ တခ်ဳိ႕တုိင္းရင္းသားလက္နက္ကုိင္ေတာ္လွန္ေရးအဖြဲ႔အစည္းေတြဟာ ျမန္မာ့တပ္မေတာ္ရဲ့ အင္အားသုံး ႏွိမ္ႏွင္းျခင္းခံရၿပီး ေပ်ာက္ကြယ္သြားခဲ့ရတာ၊ ျပည္သူ႔စစ္ နယ္ျခားေစာင့္တပ္တုိ႔အျဖစ္ အဓမၼအသြင္ေျပာင္း ခံရတာေတြ ျဖစ္ခဲ့ၾကရပါတယ္။ ဒီလုုိမ်ဳိးအပစ္အခတ္ရပ္စဲေရးအေတြ႔အႀကဳံနဲ႔ သမုိင္းသင္ခန္းစာေတြအရ တုိင္းရင္းသား လက္နက္ကုိင္ေတာ္လွန္ေရးအဖြဲ႔အစည္းေတြအေနနဲ႔ ထာ၀ရၿငိမ္းခ်မ္းေရးဆုိလွ်င္ သတိႀကီးစြာထားၾကၿပီး ၿငိမ္းခ်မ္းေရးျဖစ္စဥ္ကုိ ခ်ဥ္းကပ္တဲ့အခါ ႏုိင္ငံေရးအာမခံခ်က္ ဦးစြာရရွိၿပီးမွသာ အပစ္အခတ္ရပ္စဲေရးလုပ္ဖုိ႔ ျဖစ္လာၾကရပါတယ္။
ဒါေၾကာင့္ အပစ္အခတ္ရပ္စဲေရးလုပ္ဖုိ႔ ကမ္းလွမ္းခဲ့တဲ့ ဦးသိန္းစိန္အစုိးရလက္ထက္မွာ ႏုိင္ငံေရးေဆြးေႏြးမႈ ဆုိင္ရာမူေဘာင္ကုိ ဦးစြာသေဘာတူညီမႈ ရရွိၿပီးမွသာလုပ္ေဆာင္ဖုိ႔ရန္ UNFC တုိင္းရင္းသားလက္နက္ကုိင္ ေတာ္လွန္ေရးအဖြဲ႔အစည္းအမ်ားစုအေနနဲ႔ တုန္႔ျပန္ခဲ့ၾကပါတယ္။ (၂၀၁၁-၂၀၁၂) ခုႏွစ္ကာလေတြမွာ ဦးသိန္းစိန္ အစုိးရအေနနဲ႔ ျပည္နယ္-ျပည္ေထာင္စုအဆင့္ အပစ္အခတ္ရပ္စဲေရးေတြ လုပ္ေဆာင္ၿပီးေနာက္မွ ႏုိင္ငံေရးမူေဘာင္ ေဆြးေႏြးညွိႏႈိင္းပြဲေတြကုိ ၂၀၁၃ ခုႏွစ္ ေဖေဖာ္၀ါရီလမွာ တစ္ႀကိမ္၊ စက္တင္ဘာလမွာ တစ္ႀကိမ္၊ စုစုေပါင္း ႏွစ္ႀကိမ္တုိင္တုိင္ ထုုိင္းႏိုုင္ငံ၊ ခ်င္းမုုိင္ၿမဳိ႕မွာ UNFC နဲ႔ ေဆြးေႏြးခဲ့ပါတယ္။
(၂၀၁၃ ခု၊ စက္တင္ဘာလမွာ ထုုိင္းႏုိင္ငံ၊ ခ်င္းမုိင္ၿမဳိ႕တြင္ က်င္းပခဲ့ေသာ UNFC ႏွင့္ ဦးသိန္းစိန္အစုိးရကုိယ္စားလွယ္အဖြဲ႔တုိ႔ၾကား ဒုတိယအႀကိမ္ ႏုိင္ငံေရးမူေဘာင္ေဆြးေႏြးပြဲဓာတ္ပုံ)
ၿပီးေနာက္ ဦးသိန္းစိန္အစုိးရဟာ ႏုိင္ငံေရး မူေဘာင္ေဆြးေႏြးမႈကုိ ဆက္မလုပ္ေတာ့ပဲ အပစ္အခတ္ရပ္စဲေရးကုိ ၿပီးျပည့္စုံေအာင္ ဦးစြာလုပ္ၿပီးမွ ႏုိင္ငံေရး မူေဘာင္ေဆြးေႏြးမယ္လုိ႔ရပ္တည္ၿပီး ဖိအားေပးလာခဲ့ပါတယ္။ တုိင္းရင္းသားလက္နက္ကုိင္ေတာ္လွန္ေရး အဖြဲ႔အစည္းေတြမွာ သမုိင္းသင္ခန္းစာေကာင္း ရွိေနတာကေတာ့ ၁၉၉၀ ခုႏွစ္ေနာက္ပုိင္းမွာ တုိင္းျပည္ရဲ့ ေျမာက္ပုိင္းကုုိ အပစ္ရပ္ထားခ်ိန္ ေတာင္ပုိင္းကုိ ေခ်မႈန္းေနခဲ့တာ ႏွစ္ေပါင္း (၂၀)ေက်ာ္ေလာက္ ၾကာပါတယ္။
ဒီကာလအတြင္းမွာ ေတာင္ပုိင္းမွာ အင္အားအေတာင့္တင္းဆုံးျဖစ္တဲ့ ကရင္အမ်ဳိးသားအစည္းအရုံး (KNU) တစ္ဖြဲ႔တည္းကေန သုံးေလးဖြဲ႔မက ျဖစ္သြားေအာင္ ထုိးခြဲျခင္းခံလုုိက္ရၿပီးေတာ့ အိမ္ၾကက္ခ်င္း အုိးမဲသုတ္ခြတ္ခုိင္းတဲ့ အနိဌာရုံအျဖစ္အပ်က္မ်ဳိးစုံကုိ အလူးအလိမ့္ ခံခဲ့ၾကရပါတယ္။ လူမ်ဳိးစုံႏုုိင္ငံေရး ေတာ္လွန္ေရးတပ္ေပါင္းစု အေျခစုိက္ရာဌာနခ်ဳပ္ မာနယ္ပေလာလည္း က်ဆုံးသြားခဲ့ရပါတယ္။ စစ္ေျပးဒုကၡသည္ေပါင္း သိန္းနဲ႔ခ်ီကာ ဒီေန႔ထိ ထုုိင္း-ျမန္မာနယ္စပ္တေလွ်ာက္ ႏုုိင္ငံတကာေထာက္ပံ့မႈေအာက္မွာ ေနေနရဆဲျဖစ္ပါတယ္။
ယခုတဖန္ ၂၀၁၀ ေနာက္ပုိင္းမွာလည္း ေတာင္ပုိင္းကုုိ အပစ္ရပ္ထားၿပီး ေျမာက္ပုိင္းကုုိ ေခ်းမႈန္းေနတဲ့ပုံစံမ်ဳိး ျဖစ္လာေနၿပီး တရုုတ္-ျမန္မာနယ္စပ္တေလွ်ာက္ စစ္ေျပးဒုကၡသည္နဲ႔ ရြာပုန္းရြာေရွာင္ေတြ သိန္းနဲ႔ခ်ီရွိေနပါၿပီ။ ဒီလုိမ်ဳိးအျဖစ္အပ်က္ကေန ေရွာင္လႊဲႏုုိင္ဖုိ႔အတြက္ တစ္ႏုိင္ငံလုံးအတုုိင္းအတာ အပစ္အခတ္ရပ္စဲေရး ေဖာ္ေဆာင္ႏုုိင္ဖုုိ႔ကုိ ႀကဳိးပမ္းလာခဲ့ၾကရ ျပန္ပါတယ္။
NCCT ႏွင့္ NCA ႀကဳိးပမ္းမႈ
ဒါေၾကာင့္ ၂၀၁၃ ခုႏွစ္ ေအာက္တုိဘာလေႏွာင္းပုိင္းမွာ ကခ်င္လြတ္လပ္ေရးအဖြဲ႔ (KIO) ဌာနခ်ဳပ္ လုုိင္ဇာၿမဳိ႕မွာ တစ္ႏုုိင္ငံလုံးအပစ္အခတ္ရပ္စဲေရးဆုိင္ရာညွိႏႈိင္းေရးအဖြဲ႔ (NCCT) ကုိ ဖြဲ႔စည္းၿပီး တုိင္းျပည္အႏွံ႔ ေသနတ္သံေတြ ရပ္စဲဖုိ႔ တစ္ႏုုိင္ငံလုံးအပစ္အခတ္ရပ္စဲေရးသေဘာတူစာခ်ဳပ္ (NCA) ကုိ (၂၀၁၃ - ၂၀၁၅) ခုႏွစ္ ကာလေတြမွာ ဖန္တီးလုပ္ေဆာင္ခဲ့ၾကပါတယ္။
(၂၀၁၃ ခု၊ ေအာက္တုိဘာ-ႏုိ၀င္ဘာ KIO ဌာနခ်ဳပ္ လုိင္ဇာၿမဳိ႕ရွိ EAO Conference ဓာတ္ပုံ)
သုိ႔ေပမယ့္ ဦးသိန္းစိန္အစုိးရအေနနဲ႔ တုိင္းရင္းသားလက္နက္ကုိင္ေတာ္လွန္ေရးအဖြဲ႔အစည္း စုစုေပါင္း (၂၁)ဖြဲ႔လုံး NCA မွာ ပါ၀င္လက္မွတ္ေရးထုိးခြင့္ကုိ ျငင္းပယ္ခဲ့ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ၂၀၁၅ ခုႏွစ္၊ ေအာက္တုိဘာလ (၁၅)ရက္ေန႔မွာ အဖြဲ႔(၈)ဖြဲ႔သာလွ်င္ NCA ကုိ လက္မွတ္ေရးထုိးႏုုိင္ခဲ့ၾကပါတယ္။ အဲ့ဒီ အက်ဳိးဆက္ေၾကာင့္ တုုိင္းျပည္ရဲ့ေတာင္ပုုိင္းမွာ အပစ္ရပ္ထားၿပီး ေျမာက္ပုိင္းမွာ ေသနတ္သံေတြ မရပ္စဲႏုုိင္ ျဖစ္ေနရပါတယ္။ တနည္းအားျဖင့္ ဦးသိန္းစိန္အစုိးရရဲ့ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးအေပၚထားရွိတဲ့ စိတ္ရင္းေစတနာ ဘယ္ေလာက္အတုိင္းအတာထိ ရွိတယ္ဆုိတာကုိ ဒီအခ်က္က ထင္ဟပ္ျပခဲ့တာပဲ ျဖစ္ပါတယ္။
NCA ဟာ စစ္မွန္တဲ့ႏုိင္ငံေရးေဆြးေႏြးပြဲေတြ ျဖစ္ေပၚေစဖုိ႔ အာမခံခ်က္ယူတဲ့ အဆင့္တစ္ခုလုိ႔ ေျပာရင္လည္း ရပါတယ္။ ဒီအေပၚမွာ အစုိးရက အားလုံးပါ၀င္ခြင့္ မျပဳတဲ့အတြက္ အာမခံခ်က္ မျပည့္၀ပါဘူး။ အာမခံခ်က္ မျပည့္၀တဲ့ ၿငိမ္းခ်မ္းျဖစ္စဥ္ကုုိ အားလုံးက ယုံယုံၾကည္ၾကည္နဲ႔ ရဲ၀ံ့ျပတ္သားစြာ မခ်ဥ္းကပ္ႏုုိင္ၾကပါ။ ဒီအက်ဳိးဆက္ေၾကာင့္ NCA အေျခခံတဲ့ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးျဖစ္စဥ္အေပၚ အမ်ားယုံၾကည္မႈ က်ဆင္းလာျခင္းပါပဲ။ အမ်ားယုံၾကည္မႈ ကင္းမဲ့တဲ့ အေနအထားကုိ ေရာက္လာခဲ့ရင္ ဒီလမ္းကုိ ဆက္ေလွ်ာက္မလား၊ မေလွ်ာက္ဘူးလား စဥ္းစားစရာေတြ ျဖစ္လာပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ အမ်ားယုံၾကည္မႈရွိေစဖုိ႔ နဲ႔ အာမခံခ်က္ရရွိေစဖုိ႔အတြက္ အားလုံးပါ၀င္ေရးကုိ ေဖာ္ေဆာင္ရမယ္ဆုိတဲ့ တုိင္းရင္းသားလက္နက္ကုိင္ေတာ္လွန္ေရးအဖြဲ႔အစည္းေတြရဲ့ ရပ္တည္ခ်က္ သံႏၷိ႒ာန္ေတြဟာ ပုိမုိခုိင္မာလာခဲ့ပါတယ္။
NLD ၿငိမ္းခ်မ္းေရးျဖစ္စဥ္
ဒီလုိနဲ႔ ၂၀၁၅ ႏုိ၀င္ဘာအေထြေထြေရြးေကာက္ပြဲမွာ လူထုက NLD ကုိ ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္ႀကီးမားစြာနဲ႔အတူ မဲပုံေအာေပးလုုိက္ၿပီးေနာက္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ ဦးေဆာင္တဲ့ NLD အစုိးရတက္လာခဲ့ပါတယ္။ NLD အစုိးရသစ္ လက္ထက္မွာ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးအေပၚခ်ဥ္းကပ္မႈဟာ အားလုံးပါ၀င္ခြင့္မျပဳတဲ့ အမ်ားယုံၾကည္မႈ က်ဆင္းလာေနတဲ့ NCA လမ္းေၾကာင္းအေပၚ ဆက္ေလွ်ာက္မလား၊ မေလွ်ာက္ဘူးလားဆုိတဲ့ စဥ္းစားရာေတြ ျဖစ္ေပၚခဲ့ပါတယ္။ သုိ႔ေပမယ့္ ဒီတုိင္းျပည္ရဲ့ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးလုပ္ငန္းစဥ္မွာ တစ္ေယာက္တစ္လမ္းစီ သြားေနၾကရင္ ပုိမုိခက္ခဲမယ္၊ တုိင္းျပည္ ပုိနစ္နာမယ္ဆုိတဲ့ စဥ္းစားခ်က္ေတြေၾကာင့္ သုံးေလးႏွစ္ေက်ာ္ၾကာ အားလုံးအတူတကြ အားစုိက္ၿပီးလုပ္ခဲ့ၾကတဲ့ NCA ကုိ ပုိမုိခုိင္မာေအာင္ လုပ္ေဆာင္ျခင္းကသာ ေကာင္းမြန္တဲ့နည္းလမ္းျဖစ္မယ္လုိ႔ အက်ယ္အလည္ ေဆြးေႏြးျငင္းခုံ မႈေတြနဲ႔အတူ UNFC အတြင္း ဆုံးျဖတ္ခ်က္ခ်မွတ္ခဲ့ၾကပါတယ္။
ထုိဆုံးျဖတ္ခ်က္နဲ႔အညီ ၂၀၁၆ ခု၊ ေဖေဖာ္၀ါရီလမွာ ႏုုိင္ငံေရးဆုိင္ရာညွိႏႈိင္းေဆြးေႏြးေရးကုုိယ္စားလွယ္အဖြဲ႔ (DPN) ကုုိ UNFC အေနနဲ႔ ဖြဲ႔စည္းၿပီး NCA ကုိ ခုိင္မာေအာင္လုပ္ေဆာင္ကာ ႏုိင္ငံေရးေဆြးေႏြးပြဲသုိ႔ တက္လွမ္းႏုိင္ေရး ႀကဳိးပမ္းလာခဲ့ၾကပါတယ္။ ၂၀၁၆ ခုႏွစ္ ဇူလုိင္လအတြင္းမွာ NLD အစုိးရရဲ့ ေခါင္းေဆာင္ ႏုုိင္ငံေတာ္၏အတုုိင္ပင္ခံပုဂၢဳိလ္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္နဲ႔ UNFC ေခါင္းေဆာင္ေတြၾကားမွာ မိသားစုစကား၀ုိင္းလုုိမ်ဳိး ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ NRPC မွာ ေတြ႔ဆုံေဆြးေႏြးပြဲ ဖန္တီးလုပ္ေဆာင္ခဲ့ၿပီး၊ ၁၉၄၇ ပင္လုံနဲ႔ ၂၁-ရာစုပင္လုံေတြရဲ့ မူ၀ါဒပုိင္းဆုိင္ရာေတြနဲ႔ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးလုပ္ငန္းစဥ္အေပၚ အျမင္ခ်င္းဖလွယ္ ေဆြးေႏြးမႈေတြ စတင္ခဲ့ၾကပါတယ္။
(၂၀၁၆ ခု၊ ဇူလုိင္လတြင္ ရန္ကုန္ၿမဳိ႕ NRPC အစည္းအေ၀းခန္းမ၌ ႏုိင္ငံေတာ္၏အတုိင္ပင္ခံပုဂၢဳိလ္ႏွင့္ UNFC ေခါင္းေဆာင္ကုိယ္စားလွယ္အဖြဲ႔တုိ႔ မိသားစုစကား၀ုိင္းဓာတ္ပုံ)
ၿပီးေနာက္ NCA ကုိ ပုိမုိခုုိင္မာေအာင္ လုပ္ေဆာင္မယ့္ အခ်က္(၈)ခ်က္ပါတဲ့ DPN ရဲ့ သေဘာတူညီခ်က္(မူၾကမ္း) အဆုိျပဳမႈကုိ NLD အစုိးရရဲ့ ကုိယ္စားလွယ္အဖြဲ႔ျဖစ္တဲ့ ၂၁-ရာစုပင္လုံညီလာခံ က်င္းပေရးဆပ္ေကာ္မတီ(၂)ကုိ ထုုိင္းႏုိင္ငံ၊ ခ်င္းမုိင္ၿမဳိ႕မွာ တရား၀င္ ေတြ႔ဆုံ၍ ေပးအပ္ခဲ့ပါတယ္။ ၎ေနာက္ တုုိင္းရင္းသားလက္နက္ကုိင္ ေတာ္လွန္ေရးအဖြဲ႔အစည္းေတြရဲ့ မ်က္ႏွာစုံညီအစည္းအေ၀းႀကီးကုိ KIO အုပ္ခ်ဳပ္ေရး နယ္ေျမရွိ မုိင္ဂ်ာယာန္ၿမဳိ႕မွာ က်င္းပျပဳလုပ္ၿပီး NCA လက္မွတ္ေရးထုိးထားတဲ့အဖြဲ႔အစည္းေတြနဲ႔ NCA လက္မွတ္မထုိးထားတဲ့ အဖြဲ႔အစည္းေတြၾကားထဲမွာ ညီညြတ္ေရးကုိ ျပန္လည္တည္ေဆာက္ခဲ့ၾကရျပန္ပါတယ္။ ထုိညီညြတ္မႈနဲ႔ ၂၁-ရာစုပင္လုံညီလာခံ ပထမအစည္းအေ၀းကုိ အားလုံးပါ၀င္တက္ေရာက္ႏုိင္ရန္ ကန္႔သတ္ျခင္း ခံခဲ့ရေပမယ့္ တန္းတူရည္တူရွိရွိျဖစ္ေအာင္ ဖန္တီးၿပီး ၿငိမ္းခ်မ္းေရးခရီးၾကမ္းထဲမွာ မုိင္တုိင္တစ္ခုကုိ စုိက္ထူႏုိင္ခဲ့ ၾကပါတယ္။
ယင္းကာလထိတုိင္ NLD အစုိးရလက္ထက္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးျဖစ္စဥ္မွာ အေပါင္းလကၡဏာေဆာင္မယ့္ အရိပ္အေယာင္ေတြျပေနခဲ့ရာကေန ၂၁-ရာစုပင္လုံညီလာခံ ပထမအစည္းအေ၀းၿပီးေနာက္ ၂၀၁၆ ခုႏွစ္ စက္တင္ဘာလေႏွာင္းပုိင္းမွစၿပီး ေျမာက္ပုိင္းမွာ ၁၉၉၀ ေနာက္ပုိင္းအေတြ႔အႀကဳံျဖစ္တဲ့ “ေျမာက္ပုိင္းထိန္း-ေတာင္ပုုိင္းကုုိေခ်မႈန္း” တဲ့နည္းဗ်ဴဟာလုုိမ်ဳိး “ေတာင္းပုိင္းထိန္း-ေျမာက္ပုိင္းကုိေခ်မႈန္းေရး” ျမန္မာ့တပ္မေတာ္ရဲ့ တေက်ာ့ျပန္ဗ်ဴဟာ ခင္းလာေနခဲ့တာ ဒီေန႔ထိတုုိင္ပါပဲ။
NLD အစုိးရအေနနဲ႔ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးေကာ္မရွင္ (Peace Commission – PC) ကုိ ဖြဲ႔စည္းၿပီး UNFC ရဲ့ ေဆြးေႏြးေရးကုုိယ္စားလွယ္အဖြဲ႔ (DPN) နဲ႔ တရား၀င္ ႏွစ္ႀကိမ္တုိင္ ရန္ကုန္ၿမဳိ႕ NRPC မွာ ေဆြးေႏြးခဲ့ၿပီးေနာက္ NCA ကုိ လက္မွတ္ေရးထုိးဖုိ႔ ေသခ်ာရဲ့လားလုိ႔ အစုိးရတပ္မေတာ္တုိ႔မွ အႀကိမ္ႀကိမ္ေမးျမန္လာခဲ့ပါေတာ့တယ္။ ဒါေၾကာင့္ DPN ရဲ့ အဆုိျပဳခ်က္(၈)ခ်က္ထဲမွာ နံပါတ္(၉)အေနနဲ႔ NCA လက္မွတ္ေရးထုိးမွာျဖစ္ေၾကာင္း အခ်က္တစ္ခ်က္ကုိ တရား၀င္ ထပ္မံေပါင္းထည့္ၿပီး အဆုိျပဳခ်က္(၈)ခ်က္ကေန (၉)ခ်က္အေနနဲ႔ ျဖစ္လာခဲ့ရပါတယ္။
၂၀၁၆ ခုႏွစ္ ေအာက္တုိဘာလ (၁၅) ရက္ေန႔ တတိယအႀကိမ္ေျမာက္ DPN နဲ႔ PC တုိ႔ရဲ့ ေနျပည္ေတာ္ တရား၀င္ ေဆြးေႏြးပြဲမွာလည္း NCA လက္မွတ္ေရးထုိးဖုိ႔ ေသခ်ာသလားလုိ႔ ထပ္မံ ေမးျမန္းျခင္းကုုိ ခံခဲ့ရျပန္ပါတယ္။ ဒီအေပၚမွာ DPN အေနနဲ႔ တရား၀င္ အဆုိျပဳမႈထဲမွာ နံပါတ္(၉)အေနနဲ႔ ထည့္သြင္းထားၿပီးျဖစ္တာေၾကာင့္ ဒီထက္ေသခ်ာတာ မရွိေတာ့ေၾကာင္း တုန္႔ျပန္ေျဖၾကားခဲ့ရတဲ့ထိပါပဲ။
ဆုိလုိတာက NCA ကုိ ပုိမုိခုိင္မာအားေကာင္းေစဖုိ႔ အဆုိျပဳခ်က္ (၉)ခ်က္ဟာ ယုံၾကည္မႈတည္ေဆာက္ျခင္းမွာ အခရာက်ေပမယ့္ ေျမာက္ပုုိင္းရွိ ျမန္မာ့တပ္မေတာ္ရဲ့ တုိက္ပြဲအရွိန္အဟုန္ျမွင့္လုပ္ေဆာင္ေနမႈေတြက စားပြဲ၀ုိင္းေဆြးေႏြးပြဲမွာ တုိးတက္မႈကုိ တုန္႔ဆုိင္းေစခဲ့ပါတယ္။ ဒီလုိနဲ႔ပဲ ၂၀၁၇ ခုႏွစ္ကုိ ကူးလာသည့္တုိင္ NCA လက္မွတ္ေရးထုိးဖုိ႔ DPN ရဲ့ အဆုိျပဳခ်က္(၉)ခ်က္ဟာ ေျပလည္မႈမရရွိပဲ ျဖစ္ေနခဲ့ရာကေန ဇန္န၀ါရီလမွာ အလြတ္သေဘာတစ္ႀကိမ္ ထုုိင္းႏုုိင္ငံ၊ ခ်င္းမုုိင္ၿမဳိ႕မွာ ထပ္မံေတြ႔ဆုံ ေဆြးေႏြးခဲ့ၾကရျပန္ပါတယ္။ ၿပီးေနာက္ ၂၀၁၇ မတ္လ (၁) ရက္ေန႔မွာ DPN ကုိယ္စားလွယ္အဖြဲ႔နဲ႔ ႏုုိင္ငံေတာ္၏အတုုိင္ပင္ခံပုဂၢဳိလ္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္တုုိ႔ ေနျပည္ေတာ္မွာ ေတြ႔ဆုံေဆြးေႏြးၿပီး၊ ၂၀၁၇ မတ္လ (၃)ရက္ေန႔ ရန္ကုန္ၿမဳိ႕မွာ စတုတၳအႀကိမ္ DPN နဲ႔ PC ၾကားေဆြးေႏြးပြဲကုိ ျပဳလုပ္ခဲ့ရာ မူအရသေဘာတူညီခ်က္အဆင့္ထိ တုိးတက္မႈအခ်ဳိ႕ ရရွိလာခဲ့ပါတယ္။
(၂၀၁၇ ခု၊ မတ္လတြင္ ႏုိင္ငံေတာ္၏အတုိင္ပင္ခံပုဂၢဳိလ္ႏွင့္ DPN ကုိယ္စားလွယ္အဖြဲ႔တုိ႔ ေတြ႔ဆုံေဆြးေႏြးစဥ္ဓာတ္ပုံ၊ SC Office)
NCA ျပင္ပလမ္းေၾကာင္း
ဒီကာလအတြင္း ၂၀၁၇ ေဖေဖာ္၀ါရီလမွာ UWSP “၀” အဖြဲ႔ဦးေဆာင္တဲ့ တတိယအႀကိမ္ ပန္ခမ္းအစည္းအေ၀းက NCA လမ္းေၾကာင္းျပင္ပကေန ၿငိမ္းခ်မ္းေရးလုပ္ငန္းစဥ္ကုိခ်ဥ္းကပ္ဖုိ႔ ဆုံးျဖတ္ခဲ့ၾကၿပီး၊ ဧၿပီလ သႀကၤန္ကာလအတြင္းမွာ စတုတၳအႀကိမ္ပန္ခမ္းအစည္းအေ၀းကုုိ ထပ္မံက်င္းပကာ “ျပည္ေထာင္စုႏုိင္ငံေရးေဆြးေႏြး ညွိႏႈိင္းေရးေကာ္မတီ” သ႑ာန္နဲ႔ ေနာက္ထပ္လုပ္ငန္းစဥ္တစ္ခု ေပၚေပါက္လာခဲ့ပါတယ္။
(၂၀၁၇ ခု၊ ေဖေဖာ္၀ါရီလတြင္ UWSP က ႀကီးမွဴးက်င္းပျပဳလုပ္ေသာ ပန္ခမ္း တတိယအႀကိမ္အစည္းအေ၀းဓာတ္ပုံ)
ဒီဟာက ဘာေၾကာင့္ ေပၚေပါက္လာရတာလဲ…။ ရွင္းရွင္းေလးပါ။ စားပြဲ၀ုိင္းမွာအဆင္ေျပရင္ ေျမျပင္မွာ ထုိးစစ္ဆင္ဖိအားေပး အၾကပ္ကုိင္မယ္၊ ေျမျပင္မွာဖိအားေပးအၾကပ္ကုိင္လုိ႔ မရရင္ စားပြဲ၀ုိင္းမွာ တုိးတက္မႈ အရိပ္အေယာင္ျပ ေျဖေလ်ာ့မႈလုပ္ေပးမယ္။ ဒီလုိမ်ဳိးတပ္မေတာ္ရဲ့ မီးစတဖက္ ေရမုတ္တဖက္ ကစားကြက္ ေတြေၾကာင့္ ေျမာက္ပုိင္းအေျချပဳအင္အားစုေတြဟာ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးဗီလိန္ေတြအျဖစ္ ပုံသြင္းကစားခံေနရတာ ၾကာလွၿပီ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီတခါေတာ့ ဒီလုိမ်ဳိးကစားမခံႏုိင္ေတာ့ဘူး။ အားလုံးဆုိးတူေကာင္းဖက္ အတူတကြ တက္ညီလက္ညီ လုပ္ေဆာင္ႏုိင္ၾကဖုိ႔ ႀကဳိးပမ္းအားထုတ္မႈပါပဲ။
ဒါက ၿငိမ္းခ်မ္းေရးလုပ္ငန္းစဥ္ေအာင္ျမင္ျခင္းဆီသုိ႔ ေရာက္ရွိေစမယ့္ စစ္မွန္တဲ့ႏုိင္ငံေရးေဆြးေႏြးပြဲ ေပၚေပါက္လာေရးအတြက္ တြန္းအားတရပ္ျဖစ္ေလမလား…။
NCA လက္မွတ္ထုိးအဖြဲ႔၊ NCA လက္မွတ္မထုုိးအဖြဲ႔နဲ႔ NCA လမ္းေၾကာင္းျပင္ပ အသစ္တစ္အုပ္စု ပုံစံမ်ဳိး တုိင္းရင္းသားလက္နက္ကုိင္ေတာ္လွန္ေရးအဖြဲ႔အစည္းအခ်င္းခ်င္းၾကား ပုိမုိရႈပ္ေထြးေအာင္ ကစားကြက္ထြင္ႏုိင္မယ့္ အခင္းအက်င္းကုိ ဖန္တီးယူသြားမွာလား…။
ဘယ္လုိပဲျဖစ္ျဖစ္ အားလုံးရဲ့ ဘုံရည္မွန္းခ်က္မွာ အမ်ဳိးသားတန္းတူေရးနဲ႔ ကုိယ္ပုုိင္ျပ႒ာန္းခြင့္တုိ႔ အျပည့္အ၀ရွိတဲ့ စစ္မွန္တဲ့ဖက္ဒရယ္ဒီမုိကေရစီျပည္ေထာင္စုႏုုိင္ငံသစ္ ေပၚထြန္းေရးပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီဘုံရပ္တည္ခ်က္ ကုိ အေကာင္အထည္ေဖာ္ဖုိ႔အတြက္ NCA အေျခခံႏုိင္ငံေရးေဆြးေႏြးပြဲေတြကေနပဲ အေျဖထုတ္ႏုိင္မလား၊ NCA အေျခမခံတဲ့လမ္းေၾကာင္းကေနပဲ အေျဖထုတ္ႏုိင္မလား၊ ေရြးခ်ယ္စရာေတြ ထြက္ေပၚလာခဲ့ပါၿပီ။ အဓိက ဘယ္လမ္းေၾကာင္းကုိပဲေရြးေရြး ဒီတုိင္းျပည္မွာ အားလုံးအတူတကြ ေနထုိင္ၾကမယ္ဆုိရင္ အားလုံးစုေပါင္းေတြ႔ဆုံ ေဆြးေႏြးၾကရမွာပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ ႏုိင္ငံေရးဆႏၵရွိရင္ အေျဖရွိပါတယ္။ တကယ္ ႏုိင္ငံေရးအရ အေျဖရွာလုိသလား။
NCA လက္မွတ္ထုိးအဖြဲ႔ေတြ၊ NCA မေရးထုိးထားေပမယ့္ ႏွစ္ဘက္သေဘာတူညီခ်က္ (Bilateral Agreements) ေတြရွိထားၾကတဲ့အဖြဲ႔ေတြနဲ႔ မရွိထားၾကတဲ့အဖြဲ႔ေတြၾကားမွာ တန္းတူရည္တူ ဂုဏ္သိကၡာရွိရွိနဲ႔ အတူတကြ ေဆြးေႏြး ႏုုိင္မယ့္ ႏုုိင္ငံေရးစားပြဲကုိ ခင္းေပးဖုိ႔က အစုိးရရဲ့တာ၀န္ပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ ႏွစ္(၇၀)ေက်ာ္ ျပည္တြင္းစစ္နဲ႔သြားေနရတဲ့ က်ရႈံးႏုုိင္ငံဘက္ကုုိဦးတည္ေနၿပီးျဖစ္တဲ့ ျပည္ေထာင္စုအမည္ခံ ဒီတုုိင္းျပည္ႀကီး ရည္ရွည္တည္တ့ံခုုိင္ၿမဲတဲ့ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး ရရွိဖုိ႔အတြက္ NCA အေျခခံမွ ရမယ္ဆုုိတဲ့တရားေသ၀ါဒနဲ႔ အသာစီးယူကုုိယ္ထင္ရာစုိင္းတဲ့ အားရွိသူအႏုုိင္ယူေၾကး ေဖာ္ျမဴလာေတြဟာ အလုုပ္မျဖစ္ေတာ့ပါ။
လက္ရွိအခ်ိန္မွာ NCA လက္မွတ္ေရးထုိးထားတဲ့ တုိင္းရင္းသားလက္နက္ကုိင္ေတာ္လွန္ေရးအဖဲြ႔အစည္း (၈)ဖြဲ႔ရဲ့ NCA အေျခခံ အမ်ဳိးသားအဆင့္ႏုုိင္ငံေရးေဆြးေႏြးပြဲေတြနဲ႔ ယခုေမလ(၂၄)ရက္ေန႔မွာ က်င္းပဖုိ႔ သတ္မွတ္ထားၾကတဲ့ လာမယ့္ ၂၁-ရာစုပင္လုံညီလာခံ ဒုတိယအစည္းအေ၀းေတြဟာ စစ္အုပ္စုရဲ့ကစားကြက္နဲ႔ ၂၀၀၈ ဖြဲ႔စည္းပုံေအာက္မွာ ကေသာင္းကနင္းႏုိင္လွပါတယ္။ NCA လက္မွတ္ေရးထုိးအဖြဲ႔(၈)ဖြဲ႔ထဲမွာမွ ကရင္၊ ပအုိ၀္၊ ခ်င္း လူမ်ဳိး (၃)မ်ဳိးအေနနဲ႔သာ အမ်ဳိးသားအဆင့္ႏုိင္ငံေရးေဆြးေႏြးပြဲကုိ က်င္းပခြင့္ျပဳထားၿပီး၊ ရွမ္းနဲ႔ရခုိင္လူမ်ဳိးေတြကုိ အေၾကာင္းအမ်ဳိးမ်ဳိးျပကာ စစ္အုပ္စုက ကန္႔သတ္ပိတ္ပင္ထားပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ အားလုံးပါ၀င္မႈကုိ မေဖာ္ေဆာင္ ႏုိင္ခဲ့ရင္ လက္ရွိၿငိမ္းခ်မ္းေရးျဖစ္စဥ္ရဲ့ တရား၀င္မႈနဲ႔ ခုိင္မာမႈေတြကုိ လူထုယုံၾကည္ပံ့ပုိးမႈေတြက အကဲစမ္းမယ့္ အခင္းအက်င္းမ်ဳိး ျဖစ္လာပါလိမ့္မယ္။
ဦးသိန္းစိန္အစုိးရလက္ထက္ ၂၀၁၆ ဇန္န၀ါရီလမွာ က်င္းပခဲ့တဲ့ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး ညီလာခံတစ္ႀကိမ္၊ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္အစုိးရလက္ထက္ ၂၀၁၆ ၾသဂုတ္-စက္တင္ဘာမွာ က်င္းပခဲ့တဲ့ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးညီလာခံတစ္ႀကိမ္၊ ဒီႏွစ္ႀကိမ္မွာ ရရွိခဲ့တဲ့မွတ္တမ္းရလဒ္ေတြကုိ လာမယ့္အႀကိမ္မွာ ဘယ္လုိ ဆက္သယ္ေဆာင္မွာလဲ…။
(၁၄)ႏွစ္ၾကာေညာင္ႏွစ္ပင္ညီလာခံမွာလုိမ်ဳိး မွတ္တမ္းတံဆိပ္ကပ္အမႈိက္ပုံးထဲမွာပဲ ထည့္ထားရစ္ခဲ့မွာလား…။
ဦးသိန္းစိန္အစိုးရလက္ထက္ ဒီတုိင္းျပည္ကုိ ဒီမုိကေရစီ၊ ဖက္ဒရယ္စနစ္အေျခခံနဲ႔ တည္ေဆာက္သြားမယ္လုိ႔ ကတိျပဳထားခဲ့ၿပီးျဖစ္ပါတယ္။ ဖက္ဒရယ္ဒီမုုိကေရစီျပည္ေထာင္စုျဖစ္ဖုိ႔ ဖက္ဒရယ္ဖြဲ႔စည္းပုံ အေျခခံဥပေဒ ေပၚေပါက္လာဖုိ႔ လုိပါတယ္။ လက္ရွိ ၂၀၀၈ ဖြဲ႔စည္းပုုံဟာ ဖက္ဒရယ္အဂၤါရပ္ေတြ ပါ၀င္ေနၿပီး ျဖစ္တယ္လုိ႔ စစ္အုပ္စုက ႏွပ္ေၾကာင္းေပးရပ္တည္ထားပါတယ္။ တုိင္းရင္းသားမ်ားဖက္ကလည္း ဖက္ဒရယ္ဖြဲ႔စည္းပုံ၊ ျပည္နယ္ဖြဲ႔စည္းပုုံ အေျခခံဥပေဒ(မူၾကမ္း)အဆင့္ေတြထိ ျပင္ဆင္ထားၿပီး ျဖစ္ပါတယ္။
ဒီဟာေတြ ဘယ္ေတာ့ ညွိၾကမွာလဲ…။
တကယ္ အႏွစ္သာရနဲ႔အဓိပၺါယ္ျပည့္၀တဲ့ ႏုုိင္ငံေရးေဆြးေႏြးပြဲက ဘယ္မွာလဲ…။
၂၁-ရာစုပင္လုံ ညီလာခံ အခင္းအက်င္းမွာ ရွိမွာလား…။
ညွိႏႈိင္းရလဒ္က ဖြဲ႔စည္းပုံျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရးအတြက္ ျဖစ္ရမယ္။
ဒီအတြက္ အခ်ိန္အတုိင္းအတာ ဘယ္ေလာက္ဆက္ယူၾကဦးမွာလဲ…။
ဒီလုုိမ်ဳိး မွန္ကန္တဲ့အခင္းအက်င္းမ်ဳိးကုိ ခင္းက်င္းေပးဖုိ႔က အာဏာလက္၀ယ္ ပုိက္ထားတဲ့ ႏုိင္ငံတစ္ႏုိင္ငံ အစုိးရႏွစ္ရပ္လုိမ်ဳိးျဖစ္ေနတဲ့ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္အစုိးရနဲ႔ ဗုိလ္ခ်ဳပ္မွဴးႀကီး မင္းေအာင္လႈိင္ တပ္မေတာ္တုိ႔အေပၚမွာ အဓိက မူတည္ေနပါတယ္။ ေညာင္ႏွစ္ပင္ညီလာခံလုိမ်ဳိး မိမိလက္သင့္ရာေခၚ ကုုိယ္လုိရာဆြဲအခင္းအက်င္းမ်ဳိး ျဖစ္သြားခဲ့မယ္ဆုိရင္ လက္ရွိၿငိမ္းခ်မ္းေရးနဲ႔ ႏုုိင္ငံေရးျဖစ္စဥ္ဟာ က်ရႈံးမယ့္ဘက္သုိ႔ ဦးတည္သြားႏုိင္ပါတယ္။
ဆက္လက္တင္ျပပါဦးမယ္…။
(ေဆာင္းပါးရွင္ ေမာင္အဥၥနမွာ နယ္စပ္အေျခစုိက္ ျမန္မာ့အေရးေလ့လာသူတစ္ဦး ျဖစ္သည္)
အမ်ဳိးသားအဆင့္ႏုိင္ငံေရးေဆြးေႏြးပြဲ ႏွင့္ ဖြဲ႔စည္းပုံျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရး
(မိုးမခ) ေမ ၁၁၊ ၂၀၁၇
ဒီေန႔ကမၻာေပၚရွိ အေရွ႕ေတာင္အာရွေဒသထဲမွာတည္ရွိတဲ့ (၇၀)ႏွစ္သား ျပည္ေထာင္စုသမၼတျမန္မာ ႏုုိင္ငံေတာ္ဟု ေခၚတြင္တဲ့တုိင္းျပည္ဟာ ျပည္ေထာင္စုလုိ႔ျဖစ္တည္လာကတည္းက ပီျပင္တဲ့ႏုိင္ငံတစ္ခုအျဖစ္ ဒီေန႔အခ်ိန္ထိ မျမင္ေတြ႔ရေသးပါ။ ၁၉၄၈ ခုႏွစ္ မတုိင္မီ ပေဒသရာဇ္ေခတ္၊ ကုိလုိနီေခတ္ဘ၀တေလွ်ာက္လုံး နယ္ေျမလုစစ္ပြဲေတြရဲ့အနိဌာရုံေတြနဲ႔ရွိေနခဲ့ၾကၿပီး၊ ၿဗိတိသွ်ကုိလုုိနီနယ္ခ်ဲ့ထံမွ လြတ္လပ္ေရးရၿပီးေနာက္မွာလည္း ျပည္ေထာင္စုအတြင္း မွီတင္းေနထုိင္ၾကတဲ့ မတူကြဲျပားတဲ့ တုိင္းရင္းသားအခ်င္းခ်င္းၾကားမွာ တဖန္စစ္ခင္းေနၾက ရျပန္ပါတယ္။ ဒီေန႔အခ်ိန္ထိ တုိင္းျပည္တြင္းမွာရွိၾကတဲ့ သန္း(၅၀)ေက်ာ္ေသာ လူမ်ဳိးစုံျပည္သူလူထုႀကီးဟာျဖင့္ ျပည္တြင္းစစ္ရဲ့ အက်ဳိးဆက္ကုိ တုိက္ရုုိက္ သြယ္၀ုိက္ တနည္းမဟုုတ္တနည္း ပါ၀င္ပတ္သက္ေနၾကရၿပီးေတာ့ ယင္းအက်ဳိးသက္ေရာက္မႈေတြကုိလည္း အနည္းနဲ႔အမ်ားဆုိသလုိ ခံစားေနၾကရပါတယ္။
ဥပမာ - တုိင္းျပည္ ဆင္းရဲတြင္းနစ္သြားၿပီးေတာ့ ကမၻာ့အဆင္းရဲဆုံးႏုုိင္ငံမ်ားစာရင္း၀င္ျဖစ္သြားခဲ့ရတာ၊ စစ္ေျပးဒုကၡသည္ေတြနဲ႔ လူမႈစီးပြားဘ၀ ခၽြတ္ၿခဳံက်မႈေတြဟာ ဒီေန႔အခ်ိန္ထိ နာလံမထူ ေခါင္းမေထာင္ႏုိင္ေသးပါဘူး။ အုပ္စုိးသူအဆက္ဆက္ မွာလည္း ဒီတုိင္းျပည္ရဲ့အေျခခံျပႆနာဟာ ႏုုိင္ငံေရးျပႆနာလုိ႔ သိေသာ္ျငားလည္း ႏုုိင္ငံေရးနည္းအရ တန္းတူရည္တူ ဂုဏ္သိကၡာရွိရွိ ညွိႏႈိင္းအေျဖရွာျခင္းထက္ အင္အားသုံးၿပီး စစ္ေရးနည္းနဲ႔သာ အေျဖရွာခဲ့ၾကရာမွာ ဒီေန႔အခ်ိန္ထိ ျဖစ္ပါတယ္။ အမွန္ကေတာ့ ဒီတုိင္းျပည္ႀကီးရဲ့ ႏုိင္ငံေရးစနစ္တစ္ခုကုိ ပုံေဖာ္ထုဆစ္ၾကရာမွာ အမ်ဳိးသားတန္းတူေရးနဲ႔ လူမ်ဳိးတစ္မ်ဳိးခ်င္းစီရဲ့ ကုိယ္ပုိင္ျပဌာန္းခြင့္ေတြကုိ အေျခခံၿပီး ဖန္တီးတည္ေဆာက္ျခင္း မျပဳလုပ္ႏုုိင္ၾကလုိ႔ပဲ ျဖစ္ပါတယ္။
ေနာက္ဆုံးမွာေတာ့ တုိင္းျပည္ျဖစ္တည္လာခဲ့တဲ့ ပကတိေနာက္ခံအေၾကာင္းတရား ေတြနဲ႔ကင္းကြာၿပီး ညွိႏႈိင္းေျဖရွင္းမရအဆုံး ပဋိပကၡရဲ့ အထြတ္အထိတ္ျဖစ္တဲ့ လက္နက္စြဲကုိင္ၿပီး အင္အားရွိသူက အင္အားနည္းသူကုိ တုိက္ခုိက္အႏုိင္ယူလႊမ္းမုိးတဲ့ အားရွိသူအႏုုိင္ယူတဲ့လမ္းေၾကာင္းေပၚ ေရာက္ရွိသြားရတာပါပဲ။ ဒီေန႔ ဒီတုုိင္းျပည္တာ ဒီအေျခအေနေအာက္ကေန ေဖာက္ထြက္ႏုိင္ပါမွ ျပည္တြင္းစစ္သံသရာက လြန္ေျမာက္ႏုုိင္မွာ ျဖစ္ပါတယ္။
ျပည္ခုုိင္ၿဖဳိးၿငိမ္းခ်မ္းေရးျဖစ္စဥ္
၂၀၁၀ ခုႏွစ္ အေထြေထြေရြးေကာက္ပြဲၿပီးေနာက္မွာ ျပည္ခုိင္ၿဖဳိးပါတီက ဗုိလ္ခ်ဳပ္ေဟာင္းဦးသိန္းစိန္အစုိးရ တက္လာၿပီးေနာက္ ႏုုိင္ငံေရးျပႆနာကုိ ႏုိင္ငံေရးနည္းအရ ေျဖရွင္းမယ္လုိ႔ ကတိျပဳခဲ့ၿပီး၊ ႏွစ္ေပါင္း(၁၄)ႏွစ္ၾကာ တပ္မေတာ္က စိတ္ႀကဳိက္ေရးဆြဲအတည္ျပဳထားတဲ့ ၂၀၀၈-ဖြဲ႔စည္းပုံအေျခခံဥပေဒရဲ့ေဘာင္အတြင္းမွ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး လုပ္ငန္းစဥ္ကုိ စတင္ခဲ့ပါတယ္။ အဲ့ဒီၿငိမ္းခ်မ္းေရးျဖစ္စဥ္ကုိ စတင္လာခဲ့တဲ့အခါမွာ တုိင္းျပည္တနံတလ်ားမွာရွိၾကတဲ့ တုိင္းရင္းသားလက္နက္ကုိင္ေတာ္လွန္ေရးအဖြဲ႔အစည္း စုစုေပါင္း(၂၁)ဖြဲ႔ထဲက (၁၆)ဖြဲ႔ဟာ ညီညြတ္ေသာတုိင္းရင္းသား လူမ်ဳိးမ်ားဖက္ဒရယ္ေကာင္စီ (UNFC) အေနနဲ႔ ရပ္တည္ကာ ခ်ဥ္းကပ္လုပ္ေဆာင္ခဲ့ၾကပါတယ္။
သုိ႔ေသာ္လည္း ႏွစ္ေပါင္း(၆၀)ေက်ာ္ ျပည္တြင္းစစ္အေတြ႔အႀကဳံမွာ ျမန္မာ့တပ္မေတာ္ဟာ တပ္ေပါင္းစုနဲ႔ေတြ႔ဆုံေဆြးေႏြးအေျဖရွာတဲ့ နည္းနာကုိ လက္မခံခဲ့ပါဘူး။ ဒါေၾကာင့္လည္းပဲ UNFC တပ္ေပါင္းစုရဲ့ခ်ဥ္းကပ္ခဲ့မႈကုိ ဦးသိန္းစိန္အစုိးရအေနနဲ႔ လက္မခံခဲ့ပဲ တစ္ဖြဲ႔ခ်င္းစီအေနနဲ႔သာ ျပည္နယ္အဆင့္၊ ျပည္ေထာင္စုအဆင့္ ခြဲျခားၿပီး အပစ္အခတ္ရပ္စဲေရးေတြကုိ အဖြဲ႔အားလုံးနဲ႔ မဟုုတ္ပဲ သူလုိခ်င္တဲ့အဖြဲ႔ေတြနဲ႔သာ လုပ္ေဆာင္ခဲ့ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ အားလုံးပါ၀င္မႈမရွိတဲ့ ျပည္နယ္-ျပည္ေထာင္စုအဆင့္ အပစ္အခတ္ရပ္စဲေရးသေဘာတူညီခ်က္ေတြဟာျဖင့္ တုိင္းျပည္အႏွံ႔ ေသနတ္သံေတြ လႊမ္းမုိး ေနမႈကုိ မရပ္စဲႏုုိင္ခဲ့ပါဘူး။
တုိင္းရင္းသားလက္နက္ကုိင္ေတာ္လွန္ေရးအဖြဲ႔အစည္းအားလုံးနီးပါးဟာ ယခင္အုပ္စုိးသူ အဆက္ဆက္နဲ႔ အပစ္အခတ္ရပ္စဲေရးအေတြ႔အႀကဳံရွိၿပီးသား အဖြဲ႔အစည္းေတြျဖစ္ၾကပါတယ္။ တုိင္းရင္းသား လက္နက္ကုိင္ေတာ္လွန္ေရးအဖြဲ႔အစည္းေတြရဲ့ ႏုုိင္ငံေရးေမွ်ာ္မွန္းခ်က္မွာ ဒီတုိင္းျပည္ကုုိ အမ်ဳိးသားတန္းတူေရးနဲ႔ ကုိယ္ပုိင္ျပ႒ာန္းခြင့္အျပည့္အ၀ရွိတဲ့ အမ်ဳိးသားျပည္နယ္ေတြကုိအေျခခံတဲ့ စစ္မွန္တဲ့ဖက္ဒရယ္ဒီမုိကေရစီ ျပည္ေထာင္စုႏုုိင္ငံအျဖစ္ တည္ေဆာက္လုိၾကတာ ျဖစ္ပါတယ္။
ဒီဘုံႏုုိင္ငံေရးေမွ်ာ္မွန္းခ်က္ကုိ လက္ေတြ႔ အေကာင္အထည္ေဖာ္ႏုိင္ဖုိ႔ အပစ္အခတ္ရပ္စဲၿပီး ႏွစ္ေပါင္း(၂၀)ေက်ာ္ေလာက္ ႏုုိင္ငံေရးေဆြးေႏြးပြဲကုိ ေစာင့္ဆုိင္း ေနခဲ့ၾကရတာျဖစ္ပါတယ္။ ဆယ္စုႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာၾကာလာခဲ့ေသာ္လည္း ႏုိင္ငံေရးေဆြးေႏြးပြဲဟာ ျဖစ္ေပၚမလာခဲ့တဲ့ အဆုံးမွာ တခ်ဳိ႕တုိင္းရင္းသားလက္နက္ကုိင္ေတာ္လွန္ေရးအဖြဲ႔အစည္းေတြဟာ ျမန္မာ့တပ္မေတာ္ရဲ့ အင္အားသုံး ႏွိမ္ႏွင္းျခင္းခံရၿပီး ေပ်ာက္ကြယ္သြားခဲ့ရတာ၊ ျပည္သူ႔စစ္ နယ္ျခားေစာင့္တပ္တုိ႔အျဖစ္ အဓမၼအသြင္ေျပာင္း ခံရတာေတြ ျဖစ္ခဲ့ၾကရပါတယ္။ ဒီလုုိမ်ဳိးအပစ္အခတ္ရပ္စဲေရးအေတြ႔အႀကဳံနဲ႔ သမုိင္းသင္ခန္းစာေတြအရ တုိင္းရင္းသား လက္နက္ကုိင္ေတာ္လွန္ေရးအဖြဲ႔အစည္းေတြအေနနဲ႔ ထာ၀ရၿငိမ္းခ်မ္းေရးဆုိလွ်င္ သတိႀကီးစြာထားၾကၿပီး ၿငိမ္းခ်မ္းေရးျဖစ္စဥ္ကုိ ခ်ဥ္းကပ္တဲ့အခါ ႏုိင္ငံေရးအာမခံခ်က္ ဦးစြာရရွိၿပီးမွသာ အပစ္အခတ္ရပ္စဲေရးလုပ္ဖုိ႔ ျဖစ္လာၾကရပါတယ္။
ဒါေၾကာင့္ အပစ္အခတ္ရပ္စဲေရးလုပ္ဖုိ႔ ကမ္းလွမ္းခဲ့တဲ့ ဦးသိန္းစိန္အစုိးရလက္ထက္မွာ ႏုိင္ငံေရးေဆြးေႏြးမႈ ဆုိင္ရာမူေဘာင္ကုိ ဦးစြာသေဘာတူညီမႈ ရရွိၿပီးမွသာလုပ္ေဆာင္ဖုိ႔ရန္ UNFC တုိင္းရင္းသားလက္နက္ကုိင္ ေတာ္လွန္ေရးအဖြဲ႔အစည္းအမ်ားစုအေနနဲ႔ တုန္႔ျပန္ခဲ့ၾကပါတယ္။ (၂၀၁၁-၂၀၁၂) ခုႏွစ္ကာလေတြမွာ ဦးသိန္းစိန္ အစုိးရအေနနဲ႔ ျပည္နယ္-ျပည္ေထာင္စုအဆင့္ အပစ္အခတ္ရပ္စဲေရးေတြ လုပ္ေဆာင္ၿပီးေနာက္မွ ႏုိင္ငံေရးမူေဘာင္ ေဆြးေႏြးညွိႏႈိင္းပြဲေတြကုိ ၂၀၁၃ ခုႏွစ္ ေဖေဖာ္၀ါရီလမွာ တစ္ႀကိမ္၊ စက္တင္ဘာလမွာ တစ္ႀကိမ္၊ စုစုေပါင္း ႏွစ္ႀကိမ္တုိင္တုိင္ ထုုိင္းႏိုုင္ငံ၊ ခ်င္းမုုိင္ၿမဳိ႕မွာ UNFC နဲ႔ ေဆြးေႏြးခဲ့ပါတယ္။
(၂၀၁၃ ခု၊ စက္တင္ဘာလမွာ ထုုိင္းႏုိင္ငံ၊ ခ်င္းမုိင္ၿမဳိ႕တြင္ က်င္းပခဲ့ေသာ UNFC ႏွင့္ ဦးသိန္းစိန္အစုိးရကုိယ္စားလွယ္အဖြဲ႔တုိ႔ၾကား ဒုတိယအႀကိမ္ ႏုိင္ငံေရးမူေဘာင္ေဆြးေႏြးပြဲဓာတ္ပုံ)
ၿပီးေနာက္ ဦးသိန္းစိန္အစုိးရဟာ ႏုိင္ငံေရး မူေဘာင္ေဆြးေႏြးမႈကုိ ဆက္မလုပ္ေတာ့ပဲ အပစ္အခတ္ရပ္စဲေရးကုိ ၿပီးျပည့္စုံေအာင္ ဦးစြာလုပ္ၿပီးမွ ႏုိင္ငံေရး မူေဘာင္ေဆြးေႏြးမယ္လုိ႔ရပ္တည္ၿပီး ဖိအားေပးလာခဲ့ပါတယ္။ တုိင္းရင္းသားလက္နက္ကုိင္ေတာ္လွန္ေရး အဖြဲ႔အစည္းေတြမွာ သမုိင္းသင္ခန္းစာေကာင္း ရွိေနတာကေတာ့ ၁၉၉၀ ခုႏွစ္ေနာက္ပုိင္းမွာ တုိင္းျပည္ရဲ့ ေျမာက္ပုိင္းကုုိ အပစ္ရပ္ထားခ်ိန္ ေတာင္ပုိင္းကုိ ေခ်မႈန္းေနခဲ့တာ ႏွစ္ေပါင္း (၂၀)ေက်ာ္ေလာက္ ၾကာပါတယ္။
ဒီကာလအတြင္းမွာ ေတာင္ပုိင္းမွာ အင္အားအေတာင့္တင္းဆုံးျဖစ္တဲ့ ကရင္အမ်ဳိးသားအစည္းအရုံး (KNU) တစ္ဖြဲ႔တည္းကေန သုံးေလးဖြဲ႔မက ျဖစ္သြားေအာင္ ထုိးခြဲျခင္းခံလုုိက္ရၿပီးေတာ့ အိမ္ၾကက္ခ်င္း အုိးမဲသုတ္ခြတ္ခုိင္းတဲ့ အနိဌာရုံအျဖစ္အပ်က္မ်ဳိးစုံကုိ အလူးအလိမ့္ ခံခဲ့ၾကရပါတယ္။ လူမ်ဳိးစုံႏုုိင္ငံေရး ေတာ္လွန္ေရးတပ္ေပါင္းစု အေျခစုိက္ရာဌာနခ်ဳပ္ မာနယ္ပေလာလည္း က်ဆုံးသြားခဲ့ရပါတယ္။ စစ္ေျပးဒုကၡသည္ေပါင္း သိန္းနဲ႔ခ်ီကာ ဒီေန႔ထိ ထုုိင္း-ျမန္မာနယ္စပ္တေလွ်ာက္ ႏုုိင္ငံတကာေထာက္ပံ့မႈေအာက္မွာ ေနေနရဆဲျဖစ္ပါတယ္။
ယခုတဖန္ ၂၀၁၀ ေနာက္ပုိင္းမွာလည္း ေတာင္ပုိင္းကုုိ အပစ္ရပ္ထားၿပီး ေျမာက္ပုိင္းကုုိ ေခ်းမႈန္းေနတဲ့ပုံစံမ်ဳိး ျဖစ္လာေနၿပီး တရုုတ္-ျမန္မာနယ္စပ္တေလွ်ာက္ စစ္ေျပးဒုကၡသည္နဲ႔ ရြာပုန္းရြာေရွာင္ေတြ သိန္းနဲ႔ခ်ီရွိေနပါၿပီ။ ဒီလုိမ်ဳိးအျဖစ္အပ်က္ကေန ေရွာင္လႊဲႏုုိင္ဖုိ႔အတြက္ တစ္ႏုိင္ငံလုံးအတုုိင္းအတာ အပစ္အခတ္ရပ္စဲေရး ေဖာ္ေဆာင္ႏုုိင္ဖုုိ႔ကုိ ႀကဳိးပမ္းလာခဲ့ၾကရ ျပန္ပါတယ္။
NCCT ႏွင့္ NCA ႀကဳိးပမ္းမႈ
ဒါေၾကာင့္ ၂၀၁၃ ခုႏွစ္ ေအာက္တုိဘာလေႏွာင္းပုိင္းမွာ ကခ်င္လြတ္လပ္ေရးအဖြဲ႔ (KIO) ဌာနခ်ဳပ္ လုုိင္ဇာၿမဳိ႕မွာ တစ္ႏုုိင္ငံလုံးအပစ္အခတ္ရပ္စဲေရးဆုိင္ရာညွိႏႈိင္းေရးအဖြဲ႔ (NCCT) ကုိ ဖြဲ႔စည္းၿပီး တုိင္းျပည္အႏွံ႔ ေသနတ္သံေတြ ရပ္စဲဖုိ႔ တစ္ႏုုိင္ငံလုံးအပစ္အခတ္ရပ္စဲေရးသေဘာတူစာခ်ဳပ္ (NCA) ကုိ (၂၀၁၃ - ၂၀၁၅) ခုႏွစ္ ကာလေတြမွာ ဖန္တီးလုပ္ေဆာင္ခဲ့ၾကပါတယ္။
(၂၀၁၃ ခု၊ ေအာက္တုိဘာ-ႏုိ၀င္ဘာ KIO ဌာနခ်ဳပ္ လုိင္ဇာၿမဳိ႕ရွိ EAO Conference ဓာတ္ပုံ)
သုိ႔ေပမယ့္ ဦးသိန္းစိန္အစုိးရအေနနဲ႔ တုိင္းရင္းသားလက္နက္ကုိင္ေတာ္လွန္ေရးအဖြဲ႔အစည္း စုစုေပါင္း (၂၁)ဖြဲ႔လုံး NCA မွာ ပါ၀င္လက္မွတ္ေရးထုိးခြင့္ကုိ ျငင္းပယ္ခဲ့ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ၂၀၁၅ ခုႏွစ္၊ ေအာက္တုိဘာလ (၁၅)ရက္ေန႔မွာ အဖြဲ႔(၈)ဖြဲ႔သာလွ်င္ NCA ကုိ လက္မွတ္ေရးထုိးႏုုိင္ခဲ့ၾကပါတယ္။ အဲ့ဒီ အက်ဳိးဆက္ေၾကာင့္ တုုိင္းျပည္ရဲ့ေတာင္ပုုိင္းမွာ အပစ္ရပ္ထားၿပီး ေျမာက္ပုိင္းမွာ ေသနတ္သံေတြ မရပ္စဲႏုုိင္ ျဖစ္ေနရပါတယ္။ တနည္းအားျဖင့္ ဦးသိန္းစိန္အစုိးရရဲ့ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးအေပၚထားရွိတဲ့ စိတ္ရင္းေစတနာ ဘယ္ေလာက္အတုိင္းအတာထိ ရွိတယ္ဆုိတာကုိ ဒီအခ်က္က ထင္ဟပ္ျပခဲ့တာပဲ ျဖစ္ပါတယ္။
NCA ဟာ စစ္မွန္တဲ့ႏုိင္ငံေရးေဆြးေႏြးပြဲေတြ ျဖစ္ေပၚေစဖုိ႔ အာမခံခ်က္ယူတဲ့ အဆင့္တစ္ခုလုိ႔ ေျပာရင္လည္း ရပါတယ္။ ဒီအေပၚမွာ အစုိးရက အားလုံးပါ၀င္ခြင့္ မျပဳတဲ့အတြက္ အာမခံခ်က္ မျပည့္၀ပါဘူး။ အာမခံခ်က္ မျပည့္၀တဲ့ ၿငိမ္းခ်မ္းျဖစ္စဥ္ကုုိ အားလုံးက ယုံယုံၾကည္ၾကည္နဲ႔ ရဲ၀ံ့ျပတ္သားစြာ မခ်ဥ္းကပ္ႏုုိင္ၾကပါ။ ဒီအက်ဳိးဆက္ေၾကာင့္ NCA အေျခခံတဲ့ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးျဖစ္စဥ္အေပၚ အမ်ားယုံၾကည္မႈ က်ဆင္းလာျခင္းပါပဲ။ အမ်ားယုံၾကည္မႈ ကင္းမဲ့တဲ့ အေနအထားကုိ ေရာက္လာခဲ့ရင္ ဒီလမ္းကုိ ဆက္ေလွ်ာက္မလား၊ မေလွ်ာက္ဘူးလား စဥ္းစားစရာေတြ ျဖစ္လာပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ အမ်ားယုံၾကည္မႈရွိေစဖုိ႔ နဲ႔ အာမခံခ်က္ရရွိေစဖုိ႔အတြက္ အားလုံးပါ၀င္ေရးကုိ ေဖာ္ေဆာင္ရမယ္ဆုိတဲ့ တုိင္းရင္းသားလက္နက္ကုိင္ေတာ္လွန္ေရးအဖြဲ႔အစည္းေတြရဲ့ ရပ္တည္ခ်က္ သံႏၷိ႒ာန္ေတြဟာ ပုိမုိခုိင္မာလာခဲ့ပါတယ္။
NLD ၿငိမ္းခ်မ္းေရးျဖစ္စဥ္
ဒီလုိနဲ႔ ၂၀၁၅ ႏုိ၀င္ဘာအေထြေထြေရြးေကာက္ပြဲမွာ လူထုက NLD ကုိ ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္ႀကီးမားစြာနဲ႔အတူ မဲပုံေအာေပးလုုိက္ၿပီးေနာက္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ ဦးေဆာင္တဲ့ NLD အစုိးရတက္လာခဲ့ပါတယ္။ NLD အစုိးရသစ္ လက္ထက္မွာ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးအေပၚခ်ဥ္းကပ္မႈဟာ အားလုံးပါ၀င္ခြင့္မျပဳတဲ့ အမ်ားယုံၾကည္မႈ က်ဆင္းလာေနတဲ့ NCA လမ္းေၾကာင္းအေပၚ ဆက္ေလွ်ာက္မလား၊ မေလွ်ာက္ဘူးလားဆုိတဲ့ စဥ္းစားရာေတြ ျဖစ္ေပၚခဲ့ပါတယ္။ သုိ႔ေပမယ့္ ဒီတုိင္းျပည္ရဲ့ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးလုပ္ငန္းစဥ္မွာ တစ္ေယာက္တစ္လမ္းစီ သြားေနၾကရင္ ပုိမုိခက္ခဲမယ္၊ တုိင္းျပည္ ပုိနစ္နာမယ္ဆုိတဲ့ စဥ္းစားခ်က္ေတြေၾကာင့္ သုံးေလးႏွစ္ေက်ာ္ၾကာ အားလုံးအတူတကြ အားစုိက္ၿပီးလုပ္ခဲ့ၾကတဲ့ NCA ကုိ ပုိမုိခုိင္မာေအာင္ လုပ္ေဆာင္ျခင္းကသာ ေကာင္းမြန္တဲ့နည္းလမ္းျဖစ္မယ္လုိ႔ အက်ယ္အလည္ ေဆြးေႏြးျငင္းခုံ မႈေတြနဲ႔အတူ UNFC အတြင္း ဆုံးျဖတ္ခ်က္ခ်မွတ္ခဲ့ၾကပါတယ္။
ထုိဆုံးျဖတ္ခ်က္နဲ႔အညီ ၂၀၁၆ ခု၊ ေဖေဖာ္၀ါရီလမွာ ႏုုိင္ငံေရးဆုိင္ရာညွိႏႈိင္းေဆြးေႏြးေရးကုုိယ္စားလွယ္အဖြဲ႔ (DPN) ကုုိ UNFC အေနနဲ႔ ဖြဲ႔စည္းၿပီး NCA ကုိ ခုိင္မာေအာင္လုပ္ေဆာင္ကာ ႏုိင္ငံေရးေဆြးေႏြးပြဲသုိ႔ တက္လွမ္းႏုိင္ေရး ႀကဳိးပမ္းလာခဲ့ၾကပါတယ္။ ၂၀၁၆ ခုႏွစ္ ဇူလုိင္လအတြင္းမွာ NLD အစုိးရရဲ့ ေခါင္းေဆာင္ ႏုုိင္ငံေတာ္၏အတုုိင္ပင္ခံပုဂၢဳိလ္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္နဲ႔ UNFC ေခါင္းေဆာင္ေတြၾကားမွာ မိသားစုစကား၀ုိင္းလုုိမ်ဳိး ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ NRPC မွာ ေတြ႔ဆုံေဆြးေႏြးပြဲ ဖန္တီးလုပ္ေဆာင္ခဲ့ၿပီး၊ ၁၉၄၇ ပင္လုံနဲ႔ ၂၁-ရာစုပင္လုံေတြရဲ့ မူ၀ါဒပုိင္းဆုိင္ရာေတြနဲ႔ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးလုပ္ငန္းစဥ္အေပၚ အျမင္ခ်င္းဖလွယ္ ေဆြးေႏြးမႈေတြ စတင္ခဲ့ၾကပါတယ္။
(၂၀၁၆ ခု၊ ဇူလုိင္လတြင္ ရန္ကုန္ၿမဳိ႕ NRPC အစည္းအေ၀းခန္းမ၌ ႏုိင္ငံေတာ္၏အတုိင္ပင္ခံပုဂၢဳိလ္ႏွင့္ UNFC ေခါင္းေဆာင္ကုိယ္စားလွယ္အဖြဲ႔တုိ႔ မိသားစုစကား၀ုိင္းဓာတ္ပုံ)
ၿပီးေနာက္ NCA ကုိ ပုိမုိခုုိင္မာေအာင္ လုပ္ေဆာင္မယ့္ အခ်က္(၈)ခ်က္ပါတဲ့ DPN ရဲ့ သေဘာတူညီခ်က္(မူၾကမ္း) အဆုိျပဳမႈကုိ NLD အစုိးရရဲ့ ကုိယ္စားလွယ္အဖြဲ႔ျဖစ္တဲ့ ၂၁-ရာစုပင္လုံညီလာခံ က်င္းပေရးဆပ္ေကာ္မတီ(၂)ကုိ ထုုိင္းႏုိင္ငံ၊ ခ်င္းမုိင္ၿမဳိ႕မွာ တရား၀င္ ေတြ႔ဆုံ၍ ေပးအပ္ခဲ့ပါတယ္။ ၎ေနာက္ တုုိင္းရင္းသားလက္နက္ကုိင္ ေတာ္လွန္ေရးအဖြဲ႔အစည္းေတြရဲ့ မ်က္ႏွာစုံညီအစည္းအေ၀းႀကီးကုိ KIO အုပ္ခ်ဳပ္ေရး နယ္ေျမရွိ မုိင္ဂ်ာယာန္ၿမဳိ႕မွာ က်င္းပျပဳလုပ္ၿပီး NCA လက္မွတ္ေရးထုိးထားတဲ့အဖြဲ႔အစည္းေတြနဲ႔ NCA လက္မွတ္မထုိးထားတဲ့ အဖြဲ႔အစည္းေတြၾကားထဲမွာ ညီညြတ္ေရးကုိ ျပန္လည္တည္ေဆာက္ခဲ့ၾကရျပန္ပါတယ္။ ထုိညီညြတ္မႈနဲ႔ ၂၁-ရာစုပင္လုံညီလာခံ ပထမအစည္းအေ၀းကုိ အားလုံးပါ၀င္တက္ေရာက္ႏုိင္ရန္ ကန္႔သတ္ျခင္း ခံခဲ့ရေပမယ့္ တန္းတူရည္တူရွိရွိျဖစ္ေအာင္ ဖန္တီးၿပီး ၿငိမ္းခ်မ္းေရးခရီးၾကမ္းထဲမွာ မုိင္တုိင္တစ္ခုကုိ စုိက္ထူႏုိင္ခဲ့ ၾကပါတယ္။
ယင္းကာလထိတုိင္ NLD အစုိးရလက္ထက္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးျဖစ္စဥ္မွာ အေပါင္းလကၡဏာေဆာင္မယ့္ အရိပ္အေယာင္ေတြျပေနခဲ့ရာကေန ၂၁-ရာစုပင္လုံညီလာခံ ပထမအစည္းအေ၀းၿပီးေနာက္ ၂၀၁၆ ခုႏွစ္ စက္တင္ဘာလေႏွာင္းပုိင္းမွစၿပီး ေျမာက္ပုိင္းမွာ ၁၉၉၀ ေနာက္ပုိင္းအေတြ႔အႀကဳံျဖစ္တဲ့ “ေျမာက္ပုိင္းထိန္း-ေတာင္ပုုိင္းကုုိေခ်မႈန္း” တဲ့နည္းဗ်ဴဟာလုုိမ်ဳိး “ေတာင္းပုိင္းထိန္း-ေျမာက္ပုိင္းကုိေခ်မႈန္းေရး” ျမန္မာ့တပ္မေတာ္ရဲ့ တေက်ာ့ျပန္ဗ်ဴဟာ ခင္းလာေနခဲ့တာ ဒီေန႔ထိတုုိင္ပါပဲ။
NLD အစုိးရအေနနဲ႔ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးေကာ္မရွင္ (Peace Commission – PC) ကုိ ဖြဲ႔စည္းၿပီး UNFC ရဲ့ ေဆြးေႏြးေရးကုုိယ္စားလွယ္အဖြဲ႔ (DPN) နဲ႔ တရား၀င္ ႏွစ္ႀကိမ္တုိင္ ရန္ကုန္ၿမဳိ႕ NRPC မွာ ေဆြးေႏြးခဲ့ၿပီးေနာက္ NCA ကုိ လက္မွတ္ေရးထုိးဖုိ႔ ေသခ်ာရဲ့လားလုိ႔ အစုိးရတပ္မေတာ္တုိ႔မွ အႀကိမ္ႀကိမ္ေမးျမန္လာခဲ့ပါေတာ့တယ္။ ဒါေၾကာင့္ DPN ရဲ့ အဆုိျပဳခ်က္(၈)ခ်က္ထဲမွာ နံပါတ္(၉)အေနနဲ႔ NCA လက္မွတ္ေရးထုိးမွာျဖစ္ေၾကာင္း အခ်က္တစ္ခ်က္ကုိ တရား၀င္ ထပ္မံေပါင္းထည့္ၿပီး အဆုိျပဳခ်က္(၈)ခ်က္ကေန (၉)ခ်က္အေနနဲ႔ ျဖစ္လာခဲ့ရပါတယ္။
၂၀၁၆ ခုႏွစ္ ေအာက္တုိဘာလ (၁၅) ရက္ေန႔ တတိယအႀကိမ္ေျမာက္ DPN နဲ႔ PC တုိ႔ရဲ့ ေနျပည္ေတာ္ တရား၀င္ ေဆြးေႏြးပြဲမွာလည္း NCA လက္မွတ္ေရးထုိးဖုိ႔ ေသခ်ာသလားလုိ႔ ထပ္မံ ေမးျမန္းျခင္းကုုိ ခံခဲ့ရျပန္ပါတယ္။ ဒီအေပၚမွာ DPN အေနနဲ႔ တရား၀င္ အဆုိျပဳမႈထဲမွာ နံပါတ္(၉)အေနနဲ႔ ထည့္သြင္းထားၿပီးျဖစ္တာေၾကာင့္ ဒီထက္ေသခ်ာတာ မရွိေတာ့ေၾကာင္း တုန္႔ျပန္ေျဖၾကားခဲ့ရတဲ့ထိပါပဲ။
ဆုိလုိတာက NCA ကုိ ပုိမုိခုိင္မာအားေကာင္းေစဖုိ႔ အဆုိျပဳခ်က္ (၉)ခ်က္ဟာ ယုံၾကည္မႈတည္ေဆာက္ျခင္းမွာ အခရာက်ေပမယ့္ ေျမာက္ပုုိင္းရွိ ျမန္မာ့တပ္မေတာ္ရဲ့ တုိက္ပြဲအရွိန္အဟုန္ျမွင့္လုပ္ေဆာင္ေနမႈေတြက စားပြဲ၀ုိင္းေဆြးေႏြးပြဲမွာ တုိးတက္မႈကုိ တုန္႔ဆုိင္းေစခဲ့ပါတယ္။ ဒီလုိနဲ႔ပဲ ၂၀၁၇ ခုႏွစ္ကုိ ကူးလာသည့္တုိင္ NCA လက္မွတ္ေရးထုိးဖုိ႔ DPN ရဲ့ အဆုိျပဳခ်က္(၉)ခ်က္ဟာ ေျပလည္မႈမရရွိပဲ ျဖစ္ေနခဲ့ရာကေန ဇန္န၀ါရီလမွာ အလြတ္သေဘာတစ္ႀကိမ္ ထုုိင္းႏုုိင္ငံ၊ ခ်င္းမုုိင္ၿမဳိ႕မွာ ထပ္မံေတြ႔ဆုံ ေဆြးေႏြးခဲ့ၾကရျပန္ပါတယ္။ ၿပီးေနာက္ ၂၀၁၇ မတ္လ (၁) ရက္ေန႔မွာ DPN ကုိယ္စားလွယ္အဖြဲ႔နဲ႔ ႏုုိင္ငံေတာ္၏အတုုိင္ပင္ခံပုဂၢဳိလ္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္တုုိ႔ ေနျပည္ေတာ္မွာ ေတြ႔ဆုံေဆြးေႏြးၿပီး၊ ၂၀၁၇ မတ္လ (၃)ရက္ေန႔ ရန္ကုန္ၿမဳိ႕မွာ စတုတၳအႀကိမ္ DPN နဲ႔ PC ၾကားေဆြးေႏြးပြဲကုိ ျပဳလုပ္ခဲ့ရာ မူအရသေဘာတူညီခ်က္အဆင့္ထိ တုိးတက္မႈအခ်ဳိ႕ ရရွိလာခဲ့ပါတယ္။
(၂၀၁၇ ခု၊ မတ္လတြင္ ႏုိင္ငံေတာ္၏အတုိင္ပင္ခံပုဂၢဳိလ္ႏွင့္ DPN ကုိယ္စားလွယ္အဖြဲ႔တုိ႔ ေတြ႔ဆုံေဆြးေႏြးစဥ္ဓာတ္ပုံ၊ SC Office)
NCA ျပင္ပလမ္းေၾကာင္း
ဒီကာလအတြင္း ၂၀၁၇ ေဖေဖာ္၀ါရီလမွာ UWSP “၀” အဖြဲ႔ဦးေဆာင္တဲ့ တတိယအႀကိမ္ ပန္ခမ္းအစည္းအေ၀းက NCA လမ္းေၾကာင္းျပင္ပကေန ၿငိမ္းခ်မ္းေရးလုပ္ငန္းစဥ္ကုိခ်ဥ္းကပ္ဖုိ႔ ဆုံးျဖတ္ခဲ့ၾကၿပီး၊ ဧၿပီလ သႀကၤန္ကာလအတြင္းမွာ စတုတၳအႀကိမ္ပန္ခမ္းအစည္းအေ၀းကုုိ ထပ္မံက်င္းပကာ “ျပည္ေထာင္စုႏုိင္ငံေရးေဆြးေႏြး ညွိႏႈိင္းေရးေကာ္မတီ” သ႑ာန္နဲ႔ ေနာက္ထပ္လုပ္ငန္းစဥ္တစ္ခု ေပၚေပါက္လာခဲ့ပါတယ္။
(၂၀၁၇ ခု၊ ေဖေဖာ္၀ါရီလတြင္ UWSP က ႀကီးမွဴးက်င္းပျပဳလုပ္ေသာ ပန္ခမ္း တတိယအႀကိမ္အစည္းအေ၀းဓာတ္ပုံ)
ဒီဟာက ဘာေၾကာင့္ ေပၚေပါက္လာရတာလဲ…။ ရွင္းရွင္းေလးပါ။ စားပြဲ၀ုိင္းမွာအဆင္ေျပရင္ ေျမျပင္မွာ ထုိးစစ္ဆင္ဖိအားေပး အၾကပ္ကုိင္မယ္၊ ေျမျပင္မွာဖိအားေပးအၾကပ္ကုိင္လုိ႔ မရရင္ စားပြဲ၀ုိင္းမွာ တုိးတက္မႈ အရိပ္အေယာင္ျပ ေျဖေလ်ာ့မႈလုပ္ေပးမယ္။ ဒီလုိမ်ဳိးတပ္မေတာ္ရဲ့ မီးစတဖက္ ေရမုတ္တဖက္ ကစားကြက္ ေတြေၾကာင့္ ေျမာက္ပုိင္းအေျချပဳအင္အားစုေတြဟာ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးဗီလိန္ေတြအျဖစ္ ပုံသြင္းကစားခံေနရတာ ၾကာလွၿပီ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီတခါေတာ့ ဒီလုိမ်ဳိးကစားမခံႏုိင္ေတာ့ဘူး။ အားလုံးဆုိးတူေကာင္းဖက္ အတူတကြ တက္ညီလက္ညီ လုပ္ေဆာင္ႏုိင္ၾကဖုိ႔ ႀကဳိးပမ္းအားထုတ္မႈပါပဲ။
ဒါက ၿငိမ္းခ်မ္းေရးလုပ္ငန္းစဥ္ေအာင္ျမင္ျခင္းဆီသုိ႔ ေရာက္ရွိေစမယ့္ စစ္မွန္တဲ့ႏုိင္ငံေရးေဆြးေႏြးပြဲ ေပၚေပါက္လာေရးအတြက္ တြန္းအားတရပ္ျဖစ္ေလမလား…။
NCA လက္မွတ္ထုိးအဖြဲ႔၊ NCA လက္မွတ္မထုုိးအဖြဲ႔နဲ႔ NCA လမ္းေၾကာင္းျပင္ပ အသစ္တစ္အုပ္စု ပုံစံမ်ဳိး တုိင္းရင္းသားလက္နက္ကုိင္ေတာ္လွန္ေရးအဖြဲ႔အစည္းအခ်င္းခ်င္းၾကား ပုိမုိရႈပ္ေထြးေအာင္ ကစားကြက္ထြင္ႏုိင္မယ့္ အခင္းအက်င္းကုိ ဖန္တီးယူသြားမွာလား…။
ဘယ္လုိပဲျဖစ္ျဖစ္ အားလုံးရဲ့ ဘုံရည္မွန္းခ်က္မွာ အမ်ဳိးသားတန္းတူေရးနဲ႔ ကုိယ္ပုုိင္ျပ႒ာန္းခြင့္တုိ႔ အျပည့္အ၀ရွိတဲ့ စစ္မွန္တဲ့ဖက္ဒရယ္ဒီမုိကေရစီျပည္ေထာင္စုႏုုိင္ငံသစ္ ေပၚထြန္းေရးပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီဘုံရပ္တည္ခ်က္ ကုိ အေကာင္အထည္ေဖာ္ဖုိ႔အတြက္ NCA အေျခခံႏုိင္ငံေရးေဆြးေႏြးပြဲေတြကေနပဲ အေျဖထုတ္ႏုိင္မလား၊ NCA အေျခမခံတဲ့လမ္းေၾကာင္းကေနပဲ အေျဖထုတ္ႏုိင္မလား၊ ေရြးခ်ယ္စရာေတြ ထြက္ေပၚလာခဲ့ပါၿပီ။ အဓိက ဘယ္လမ္းေၾကာင္းကုိပဲေရြးေရြး ဒီတုိင္းျပည္မွာ အားလုံးအတူတကြ ေနထုိင္ၾကမယ္ဆုိရင္ အားလုံးစုေပါင္းေတြ႔ဆုံ ေဆြးေႏြးၾကရမွာပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ ႏုိင္ငံေရးဆႏၵရွိရင္ အေျဖရွိပါတယ္။ တကယ္ ႏုိင္ငံေရးအရ အေျဖရွာလုိသလား။
NCA လက္မွတ္ထုိးအဖြဲ႔ေတြ၊ NCA မေရးထုိးထားေပမယ့္ ႏွစ္ဘက္သေဘာတူညီခ်က္ (Bilateral Agreements) ေတြရွိထားၾကတဲ့အဖြဲ႔ေတြနဲ႔ မရွိထားၾကတဲ့အဖြဲ႔ေတြၾကားမွာ တန္းတူရည္တူ ဂုဏ္သိကၡာရွိရွိနဲ႔ အတူတကြ ေဆြးေႏြး ႏုုိင္မယ့္ ႏုုိင္ငံေရးစားပြဲကုိ ခင္းေပးဖုိ႔က အစုိးရရဲ့တာ၀န္ပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ ႏွစ္(၇၀)ေက်ာ္ ျပည္တြင္းစစ္နဲ႔သြားေနရတဲ့ က်ရႈံးႏုုိင္ငံဘက္ကုုိဦးတည္ေနၿပီးျဖစ္တဲ့ ျပည္ေထာင္စုအမည္ခံ ဒီတုုိင္းျပည္ႀကီး ရည္ရွည္တည္တ့ံခုုိင္ၿမဲတဲ့ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး ရရွိဖုိ႔အတြက္ NCA အေျခခံမွ ရမယ္ဆုုိတဲ့တရားေသ၀ါဒနဲ႔ အသာစီးယူကုုိယ္ထင္ရာစုိင္းတဲ့ အားရွိသူအႏုုိင္ယူေၾကး ေဖာ္ျမဴလာေတြဟာ အလုုပ္မျဖစ္ေတာ့ပါ။
လက္ရွိအခ်ိန္မွာ NCA လက္မွတ္ေရးထုိးထားတဲ့ တုိင္းရင္းသားလက္နက္ကုိင္ေတာ္လွန္ေရးအဖဲြ႔အစည္း (၈)ဖြဲ႔ရဲ့ NCA အေျခခံ အမ်ဳိးသားအဆင့္ႏုုိင္ငံေရးေဆြးေႏြးပြဲေတြနဲ႔ ယခုေမလ(၂၄)ရက္ေန႔မွာ က်င္းပဖုိ႔ သတ္မွတ္ထားၾကတဲ့ လာမယ့္ ၂၁-ရာစုပင္လုံညီလာခံ ဒုတိယအစည္းအေ၀းေတြဟာ စစ္အုပ္စုရဲ့ကစားကြက္နဲ႔ ၂၀၀၈ ဖြဲ႔စည္းပုံေအာက္မွာ ကေသာင္းကနင္းႏုိင္လွပါတယ္။ NCA လက္မွတ္ေရးထုိးအဖြဲ႔(၈)ဖြဲ႔ထဲမွာမွ ကရင္၊ ပအုိ၀္၊ ခ်င္း လူမ်ဳိး (၃)မ်ဳိးအေနနဲ႔သာ အမ်ဳိးသားအဆင့္ႏုိင္ငံေရးေဆြးေႏြးပြဲကုိ က်င္းပခြင့္ျပဳထားၿပီး၊ ရွမ္းနဲ႔ရခုိင္လူမ်ဳိးေတြကုိ အေၾကာင္းအမ်ဳိးမ်ဳိးျပကာ စစ္အုပ္စုက ကန္႔သတ္ပိတ္ပင္ထားပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ အားလုံးပါ၀င္မႈကုိ မေဖာ္ေဆာင္ ႏုိင္ခဲ့ရင္ လက္ရွိၿငိမ္းခ်မ္းေရးျဖစ္စဥ္ရဲ့ တရား၀င္မႈနဲ႔ ခုိင္မာမႈေတြကုိ လူထုယုံၾကည္ပံ့ပုိးမႈေတြက အကဲစမ္းမယ့္ အခင္းအက်င္းမ်ဳိး ျဖစ္လာပါလိမ့္မယ္။
ဦးသိန္းစိန္အစုိးရလက္ထက္ ၂၀၁၆ ဇန္န၀ါရီလမွာ က်င္းပခဲ့တဲ့ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး ညီလာခံတစ္ႀကိမ္၊ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္အစုိးရလက္ထက္ ၂၀၁၆ ၾသဂုတ္-စက္တင္ဘာမွာ က်င္းပခဲ့တဲ့ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးညီလာခံတစ္ႀကိမ္၊ ဒီႏွစ္ႀကိမ္မွာ ရရွိခဲ့တဲ့မွတ္တမ္းရလဒ္ေတြကုိ လာမယ့္အႀကိမ္မွာ ဘယ္လုိ ဆက္သယ္ေဆာင္မွာလဲ…။
(၁၄)ႏွစ္ၾကာေညာင္ႏွစ္ပင္ညီလာခံမွာလုိမ်ဳိး မွတ္တမ္းတံဆိပ္ကပ္အမႈိက္ပုံးထဲမွာပဲ ထည့္ထားရစ္ခဲ့မွာလား…။
ဦးသိန္းစိန္အစိုးရလက္ထက္ ဒီတုိင္းျပည္ကုိ ဒီမုိကေရစီ၊ ဖက္ဒရယ္စနစ္အေျခခံနဲ႔ တည္ေဆာက္သြားမယ္လုိ႔ ကတိျပဳထားခဲ့ၿပီးျဖစ္ပါတယ္။ ဖက္ဒရယ္ဒီမုုိကေရစီျပည္ေထာင္စုျဖစ္ဖုိ႔ ဖက္ဒရယ္ဖြဲ႔စည္းပုံ အေျခခံဥပေဒ ေပၚေပါက္လာဖုိ႔ လုိပါတယ္။ လက္ရွိ ၂၀၀၈ ဖြဲ႔စည္းပုုံဟာ ဖက္ဒရယ္အဂၤါရပ္ေတြ ပါ၀င္ေနၿပီး ျဖစ္တယ္လုိ႔ စစ္အုပ္စုက ႏွပ္ေၾကာင္းေပးရပ္တည္ထားပါတယ္။ တုိင္းရင္းသားမ်ားဖက္ကလည္း ဖက္ဒရယ္ဖြဲ႔စည္းပုံ၊ ျပည္နယ္ဖြဲ႔စည္းပုုံ အေျခခံဥပေဒ(မူၾကမ္း)အဆင့္ေတြထိ ျပင္ဆင္ထားၿပီး ျဖစ္ပါတယ္။
ဒီဟာေတြ ဘယ္ေတာ့ ညွိၾကမွာလဲ…။
တကယ္ အႏွစ္သာရနဲ႔အဓိပၺါယ္ျပည့္၀တဲ့ ႏုုိင္ငံေရးေဆြးေႏြးပြဲက ဘယ္မွာလဲ…။
၂၁-ရာစုပင္လုံ ညီလာခံ အခင္းအက်င္းမွာ ရွိမွာလား…။
ညွိႏႈိင္းရလဒ္က ဖြဲ႔စည္းပုံျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရးအတြက္ ျဖစ္ရမယ္။
ဒီအတြက္ အခ်ိန္အတုိင္းအတာ ဘယ္ေလာက္ဆက္ယူၾကဦးမွာလဲ…။
ဒီလုုိမ်ဳိး မွန္ကန္တဲ့အခင္းအက်င္းမ်ဳိးကုိ ခင္းက်င္းေပးဖုိ႔က အာဏာလက္၀ယ္ ပုိက္ထားတဲ့ ႏုိင္ငံတစ္ႏုိင္ငံ အစုိးရႏွစ္ရပ္လုိမ်ဳိးျဖစ္ေနတဲ့ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္အစုိးရနဲ႔ ဗုိလ္ခ်ဳပ္မွဴးႀကီး မင္းေအာင္လႈိင္ တပ္မေတာ္တုိ႔အေပၚမွာ အဓိက မူတည္ေနပါတယ္။ ေညာင္ႏွစ္ပင္ညီလာခံလုိမ်ဳိး မိမိလက္သင့္ရာေခၚ ကုုိယ္လုိရာဆြဲအခင္းအက်င္းမ်ဳိး ျဖစ္သြားခဲ့မယ္ဆုိရင္ လက္ရွိၿငိမ္းခ်မ္းေရးနဲ႔ ႏုုိင္ငံေရးျဖစ္စဥ္ဟာ က်ရႈံးမယ့္ဘက္သုိ႔ ဦးတည္သြားႏုိင္ပါတယ္။
ဆက္လက္တင္ျပပါဦးမယ္…။
(ေဆာင္းပါးရွင္ ေမာင္အဥၥနမွာ နယ္စပ္အေျခစုိက္ ျမန္မာ့အေရးေလ့လာသူတစ္ဦး ျဖစ္သည္)