မ်ဳိးေတဇာေမာင္ ● မာဂရီတာ အဲန္ဂဲလ္

မ်ဳိးေတဇာေမာင္ ● မာဂရီတာ အဲန္ဂဲလ္
(Margarita Engle - 1951 , USA /Cuban)
(မုိးမခ) ေမ ၁၆၊ ၂၀၁၇

ကဗ်ာဆရာမ မာဂရီတာ အဲန္ဂဲလ္ကို ကယ္လဖိုးနီးယားျပည္နယ္၊ ပါဆာဒီးနားမွာ ၁၉၅၁ မွာဖြားျမင္တယ္။ ကဗ်ာအျပင္ ဝတၳဳ တိုလည္း ေရးတယ္။ ဂ်ာနယ္လစ္လည္းျဖစ္တယ္။

အေမက က်ဴးဘားလူမ်ိဳး၊အေဖက အေမရိကန္။ ကယ္လဖိုးနီးယား ျပည္နယ္ပိုလီတကၠနစ္တကၠသိုလ္ကေန ပထမဘြဲ႔ BSကိုရယူခဲ့ၿပီး အိုင္အိုးဝါးျပည္နယ္တကၠသိုလ္ကေန မဟာသိပၸံဘြဲ႔ MS ကို ဆြတ္ခူးခဲ့တယ္။ ဇီဝေဗဒပီအိပ္ခ်္ဒီအတြက္ ကယ္လဖိုးနီးယားတကၠသိုလ္ (Riverside) မွာ ေလ့လာဆည္းပူးခဲ့တယ္။ ကေလးစာေပဆိုင္ရာစာအုပ္မ်ားစြာေရးသားခဲ့သူလည္းျဖစ္ပါတယ္။ သူမရဲ႕ အေရးအသားေတြကို The Atlanta Review, Bilingual Review, California Quarterly, Caribbean Writer တို႔မွာ ဖတ္ႏိုင္ပါတယ္။ သူမရ႐ွိခဲ့တဲ့ဆုေတြကေတာ့  San Diego Book Award, Willow Review Poetry Award, Jane Addams Award, and Claudia Lewis Poetry Award တို႔ျဖစ္ပါတယ္။

ဒီႏွစ္မွာThe Poetry Foundation က အဲန္ဂဲလ္ကို လူငယ္ဆိုင္ရာPoet Laureatအျဖစ္ဂုဏ္ျပဳပါတယ္။ ႏွစ္ႏွစ္တစ္ႀကိမ္ေပးတဲ့ဆုျဖစ္ၿပီး အေမရိကန္ေဒၚလာ၂၅၀၀၀ ခ်ီးျမႇင့္ပါတယ္။လူငယ္ေတြအတြက္အဓိကရည္ရြယ္တဲ့၊လူငယ္စာဖတ္ပရိသတ္အတြက္အက်ိဳးသက္ေ႐ာက္မႈႀကီးတဲ့ သက္႐ွိထင္႐ွားကဗ်ာေရးသူေတြကို ခ်ီးျမႇင့္တဲ့ဆုပါ။ခ်ီးျမႇင့္ခံရသူဟာ The Poetry Foundationကိုလူငယ္စာေပနဲ႔ပတ္သက္တဲ့အၾကံဉာဏ္ေတြေပးရပါတယ္။

အခုဘာသာျပန္တင္ဆက္မယ့္ကဗ်ာကေတာ့ အဲန္ဂဲလ္ရဲ႕ More Dangerous Air ဆိုတဲ့ကဗ်ာပါ။ အေမရိကအေျခခ် က်ဴး ဘန္းကေလးငယ္တစ္ေယာက္ရဲ႕ အေတြ႔အၾကံဳကိုပံုေဖၚထားပါတယ္။ ပထမစာပိုဒ္ေတြမွာ we/us စတဲ့ First Person နာမ္ စား အမ်ားကိန္းနဲ႔ေရးၿပီးေနာက္တံုးအပိုဒ္မွာ I /me /my စတဲ့ နာမ္စားေတြနဲ႔ တစ္​သီးပုဂၢလ ခံစားမႈဆီေျပာင္း သြားပါတယ္။

အေမရိကမွာေမြးတဲ့ က်ဴးဘန္းအေမရိကန္ကျပားေပမယ့္ က်ဴးဘန္းစိတ္ကပိုကဲေလသလားမသိဘူး လက္တင္အေမရိက တိုင္းရင္း႐ိုးရာ ဂီတတူရိယာျဖစ္တဲ့ လားတို႔၊ ျမည္းတို႔ရဲ႕ေမး႐ိုးခြံကိုလႈပ္ၿပီး ဂီတဖန္တီးတာေလးကိုလည္း ကဗ်ာထဲတည့္ေရး သြားပါေသးတယ္။ ဖတ္ၾကည့္ၾကပါအုန္း။

|အႏၱရာယ္ ပို႐ွိတဲ့ေလ|

သတင္းသမားေတြက အဲ့ဒါကို က်ဴးဘားဒုန္းပ်ံအေရးအခင္းလို႔ေခၚၾကၿပီး
ေက်ာင္းဆရာေတြက ကမာၻႀကီးရဲ႕အဆံုးသတ္လို႔ေျပာၾကတယ္။

ေက်ာင္းမွာသူတို႔ က်မတို႔ကိုၫႊန္ၾကားတာက
က်ိန္စာသင့္ေနတဲ့က်ဴးဘားေကာင္းကင္ကို
ေမာ့ၾကည့္ၿပီးေစာင့္ၾကည့္ဖို႔
လွ်ပ္ပန္းလွ်ပ္ႏြြယ္အလင္းေရာင္ကို႐ွာေဖြဖို႔
စူးစူးရွရွ ထိုးေဖာက္လာတဲ့အသံေတြကုိနားေထာင္ဖို႔
အဲ့ဒီ့ ခရာမႈတ္သံဟာ က်မတို႔ကိုသတိေပးတယ္
အဆိပ္႐ွိတဲ့အက္တမ္ဗံုးေတြလို
ျမင္ကြြင္းကိုအနီးကပ္ဆြဲ။

စာသင္ခံုေစာင္းေအာက္မွာပုန္းၾက
အဲ့ဒီ့ပရိေဘာဂပစၥည္းဟာ
အႏၱရာယ္မီးလွ်ံေတြကေန
က်မတို႔ကိုကာကြယ္ေပးႏိုင္ေလာက္ေအာင္လံုျခံဳတယ္ဆိုတဲ့ဟန္ေဆာင္စိတ္နဲ႔။
​ေရဒီယိုသတၱိႂကြျခင္း။ဇီဝပိုးမႊား။အဆိပ္ေငြ႕။

ေလေၾကာင္းရန္ကာကြယ္ေရးေလ့က်င့္မႈတိုင္းဟာ
ေၾကာက္လန္႔စရာခ်ည္းပဲ
ဒါေပမယ့္ ၿမိဳ႕သားကေလးေတြ တခစ္ခစ္ရယ္ၾကတယ္
အဲ့ဒီ့ေသျခင္းတရားဟာအစစ္လို႔ သူတို႔မယံုၾကဘူး။

သူတို႔က်ည္ဆံတစ္ေတာင့္ကိုေတာင္မတို႔ထိဖူးဘူး
ဠင္းတတစ္ေကာင္ကိုမျမင္ဖူးဘူး
လားတစ္ေကာင္ရဲ႕
ေမး႐ိုး ခြံကိုလႈပ္ၿပီး
ဂီတမဖန္တီးဖူးဘူး။

နဲ႔ေနတဲ့ စာသင္ခုံေစာင္းေအာက္မွာ
က်မဝင္ပုန္းေနတဲ့အခါ
အ႐ွိတရားရဲ႕မိႈင္းညိဳ႕မႈကေန က်မကိုမကာကြယ္ႏုိင္တဲ့
ပ်ဥ္ျပားတစ္ခ်ပ္လို
က်မရဲ႕ႏွလံုးသား မာေက်ာကြၽတ္ဆတ္လာေပါ့။

Margarita Engle ရဲ႕ More Dangerous Air