ခင္စႏၵာျမင့္ ● မသန္စြမ္းသူတစ္ဦး မတရားျပဳခံရေသာအခါ
(မိုးမခ) ဇြန္ ၁၈၊ ၂၀၁၇
(မိုးမခ) ဇြန္ ၁၈၊ ၂၀၁၇
ေစာ္ကားခံရမႈကို တရားခြင္မွာ ရင္ဆိုင္ေျဖရွင္းဖို႔ဆိုတာ မသန္စြမ္းသူအတြက္ အင္မတန္ခက္ခဲလွပါတယ္။
ရန္ကုန္ဆင္ေျခဖံုးက ေျခမသန္တဲ့ ဆယ္ေက်ာ္သက္ မစံပယ္ (အမည္လႊဲ) ကို လြန္ခဲ့တဲ့ ၂ ႏွစ္ေက်ာ္က မိသားစုနဲ႔ နီးစပ္သူ အမ်ဳိးသားတစ္ဦးက အယံုသြင္းၿပီး ဆိတ္ကြယ္ရာတစ္ခုဆီ ေခၚေဆာင္သြားပါတယ္။
အမ်ဳိးသမီးအဖဲြ႔၊ ကေလးသူငယ္ေစာင့္ေရွာက္ေရးအဖြဲ႔မ်ားရဲ႕ ကြင္းဆင္းပညာေပးေဆြးေႏြးပြဲေတြ တက္ေရာက္ဖူးတဲ့ မစံပယ္ ဟာ သူအႏၱရာယ္ရွိေနၿပီဆိုတာကို သိလိုက္တာနဲ႔တၿပိဳင္နက္ အဲဒီလူရဲ႕လက္ထဲကေန ရွိသမွ်ခြန္အားသံုးၿပီး ထြက္ေျပး လြတ္ေျမာက္ႏိုင္ခဲ့ပါတယ္။
“သူက သမီးရဲ႕ရင္သားေတြကိုကိုင္လို႔ သမီး သူ႔လက္ေတြကို ကုန္းကိုက္ပစ္တယ္၊ ရွိသမွ်အားကုန္သံုးၿပီး တြန္းထုတ္ပစ္တယ္” လို႔ မစံပယ္က ေျပာပါတယ္။
သူအိမ္ျပန္ေရာက္တယ္ဆိုရင္ပဲ အေၾကာင္းစံုေျပာျပေတာ့ မိဘေတြက မတရားျပဳက်င့္ဖို႔ ႀကံစည္ႀကိဳးစားသူကို တရားစြဲဆိုခဲ့ပါ တယ္။ အမ်ဳိးသမီးနဲ႔ ကေလးသူငယ္ေစာင့္ေရွာက္ေရးအဖြဲ႔ေတြရဲ႕ အကူအညီယူၿပီး တရားစဲြတာပါ။ ၂ ႏွစ္ေက်ာ္ၾကာ စစ္ ေဆးမႈေတြအၿပီးမွာေတာ့ တရားရံုးက သက္ေသခိုင္လံုတဲ့အမႈမဟုတ္ဘူးလို႔ ဆံုးျဖတ္လိုက္ပါတယ္။
႐ုပ္ပိုင္းဆိုင္ရာ မျပည့္စံုမႈကို အားနည္းခ်က္ သဖြယ္ ထိုးႏွက္တတ္တဲ့ လူမႈဝန္းက်င္မွာ မသန္စြမ္းသူေတြဟာ တရားဥပေဒရဲ႕ အကာအကြယ္ေပးမႈရရိွဖို႔က လြယ္လြယ္နဲ႔ ျဖစ္မလာပါဘူး။
လိင္ပိုင္းဆိုင္ရာေစာ္ကားခံရ၊ ေစာ္ကားဖို႔ႀကံစည္ခံရသူအမ်ားစုဟာ ရင္ဖြင့္ေျပာဆိုဖို႔၊ တိုင္တန္းၾကဖို႔ ခဲယဥ္းလွပါတယ္။ မ သန္စြမ္းသူေတြလည္း ဒီလိုျဖစ္ရပ္မ်ဳိး ႀကဳံရတဲ့အခါ တရားခြင္ကို ေရာက္လာဖို႔ဟာ ေတာ္ရံုခံႏိုင္ရည္နဲ႔ေတာ့ မရႏိုင္ပါဘူးလို႔ မသန္စြမ္းသူမ်ားအေရး လုပ္ေဆာင္ေနသူေတြက မွတ္ခ်က္ျပဳၾကပါတယ္။
ဒီအေျခအေနမွာပဲ မသန္စြမ္းသူတို႔ အႏိုင္အထက္ျပဳခံရမႈ ဘယ္ေလာက္ရိွတယ္ဆိုတာ မွတ္တမ္းတင္၊ စစ္တမ္းေကာက္ယူမႈ အားနည္းေနေသးတာ ေတြ႔ေနရပါတယ္။
● စိတ္ဒဏ္ရာ
ပညာအလင္းပြင့္ ျမန္မာသုေတသနေဖာင္ေဒးရွင္းက က်ား-မ ေရးရာ လုပ္ငန္းအစီအစဥ္မန္ေနဂ်ာ မေအးလဲ့ထြန္းက တခ်ဳိ႕ မိဘေတြကိုယ္တိုင္က မသန္စြမ္းေတြကို ပစ္ပယ္ထားတာရိွတယ္၊ လာဘ္တိတ္တယ္၊ အလုပ္ရႈပ္တယ္၊ ရွက္စရာေကာင္း တယ္လို႔ ယူဆၾကတယ္လို႔ ဆုိပါတယ္။
"အျခားသားသမီးေတြနဲ႔ အျပင္သြားခ်ိန္မွာ မသန္စြမ္းကေလးေတြကို အိမ္မွာထားခဲ့တာ စတဲ့ ခြဲျခားဆက္ဆံမႈေတြကို က ေလးဘဝကတည္းက ခံစားၾကရတာေၾကာင့္ မသန္စြမ္းအမ်ားစုမွာ စိတ္ဒဏ္ရာေတြ ရွိေနတတ္ပါတယ္” လို႔ မေအးလဲ့ထြန္းက ေျပာပါတယ္။
မသန္စြမ္းသူေတြဟာ အနီးစပ္ဆံုး အသိုင္းအဝိုင္းျဖစ္တဲ့ မိဘ၊ ေဆြမ်ဳိးေတြရဲ႕ ဖယ္ၾကဥ္ထားမႈ၊ လူစဥ္ မမီသူေတြလို႔ ေျပာဆို ဆက္ဆံခံရမႈတို႔ေၾကာင့္ စာသင္ခန္းကို ေက်ာခိုုင္းၾကရပါတယ္။ မစံပယ္လည္း ဒီလိုအေျခအေနနဲ႔ ရင္ဆိုင္ဖူးသူပါ။
“သမီးကို ေက်ာင္းတက္တုန္းက သူငယ္ခ်င္းေတြက ‘အက်ိဳး…အက်ိဳး’ လို႔ ဝိုင္းေခၚၾကတယ္၊ သမီးသူတို႔နဲ႔ မကစားရဘဲ တစ္ေယာက္တည္းေနရတယ္၊ စိတ္မေကာင္းဘူး၊ ေက်ာင္းမေနခ်င္ေတာ့ဘူး” လို႔ ဆ႒မတန္းမွာ ေက်ာင္းထြက္ခဲ့သူ မစံပယ္ က ေျပာျပပါတယ္။
၂ဝ၁၄ ခုႏွစ္ သန္းေခါင္စာရင္းပါ အခ်က္အလက္မ်ားအရ ျမန္မာႏိုင္ငံလူဦးေရ စုစုေပါင္း သန္း ၅ဝ ရဲ႕ ၄ ဒသမ ၆ ရာခိုင္ႏႈန္းဟာ မသန္စြမ္းသူေတြျဖစ္ၾကပါတယ္။
အျမင္အာရံုခ်ိဳ႕တဲ့သူေပါင္း ၁,၂၄၉,၇၃၇၊ အၾကားအာရံုခ်ိဳ႕တဲ့သူေပါင္း ၆၇၃,၁၂၆၊ ဉာဏ္ရည္ မသန္စြမ္းသူေပါင္း ၈၃၅,၅၉၈၊ ခႏၶာကိုယ္မသန္စြမ္းသူေပါင္း ၉၅၇,၇၃၆ ဦးရွိေနတာပါ။
တိုင္းျပည္ရဲ႕ အစိတ္အပိုင္းတစ္ခုအျဖစ္တည္ရွိေနတဲ့ အမ်ားနဲ႔ကြဲျပားစြမ္းေဆာင္ႏိုင္သူ မသန္စြမ္းေတြကို မလိုလားအပ္သူ ေတြအျဖစ္ မရႈျမင္ဘဲ လုပ္အားအျဖစ္ တိုင္းျပည္တည္ေဆာက္ေရးမွာ သူတို႔တတ္ႏိုင္တဲ့ေနရာကေန ပါဝင္ေစရမယ္၊ သူတို႔ရဲ႕ အခြင့္အေရးကိုလည္း ကာကြယ္ေပးရမယ္လို႔ မသန္စြမ္းသူမ်ားအေရး ေဆာင္ရြက္ေနသူတို႔က ေထာက္ျပၾကပါတယ္။
လက္ေတြ႕မွာလည္း သူတုိ႔အေပၚ အျမင္သစ္၊ အေတြးသစ္နဲ႔ ျပဳမူဆက္ဆံ ေနရာေပးႏိုင္ဖို႔က တိုင္းျပည္မွာ အဆင္သင့္မျဖစ္ ေသးပါဘူး။ ဒီထက္ပို ဆိုးေနတာကေတာ့ မသန္စြမ္းေတြ လိင္ေစာ္ကားခံရမႈလိုမ်ဳိး စိတ္ပိုင္းဆိုင္ရာ ႐ုပ္ပိုင္းဆိုင္ရာ နစ္နာမႈ ေတြက လူအမ်ားရဲ႕ အာရံုစိုက္ျခင္း မခံရေသးတာပါပဲ။ လိင္ပိုင္းဆိုင္ရာ အႏိုင္က်င့္ခံရတဲ့ မသန္စြမ္း အမ်ဳိးသမီးေတြနဲ႔ ပတ္ သက္ၿပီး မွတ္တမ္းျပဳထားတာ အားနည္းေနေသးတယ္လို႔ ျမန္မာႏိုင္ငံ နားမၾကားသူမ်ား ဖြံ႔ၿဖိဳးတိုးတက္ေရးအဖြဲ႕ လုပ္ငန္း အစီအစဥ္ညႊန္ၾကားေရးမွဴး ဦးေက်ာ္ေက်ာ္က ေျပာပါတယ္။
“ကြၽန္ေတာ္တို႔ မသန္စြမ္းအဖြဲ႔ေတြမွာ အခ်က္အလက္ေတြ စနစ္တက် ထိန္းသိမ္းထားတာ သိပ္မရွိဘူး” လို႔ ဦးေက်ာ္ေက်ာ္က ေျပာပါတယ္။
အမ်ဳိးသမီးတစ္ေယာက္ မတရားႀကံစည္ခံရရင္ အေနအထိုင္၊ ဝတ္စားဆင္ယင္မႈ၊ အသြားအလာ မဆင္ျခင္လို႔ ျဖစ္ရတာဆိုၿပီး ျပစ္တင္ေျပာဆိုတာ ခံရတတ္ပါတယ္။
မသန္စြမ္းမိန္းကေလး မစံပယ္ဟာလည္း လိင္ေစာ္ကားခံရတဲ့ျဖစ္ရပ္အတြက္နဲ႔ ကဲ့ရဲ႕ေျပာဆိုတာကို ခံရမွာစိုးရိမ္ေနခဲ့ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ကေလးသူငယ္နဲ႔ အမ်ဳိးသမီးမ်ား သင္တန္းက ဆရာ၊ ဆရာမေတြ လိုက္ပါ ကူညီေပးႏိုင္မယ္ဆိုတာကို ယံုၾကည္တဲ့စိတ္နဲ႔ တရားရင္ဆိုင္ တိုင္ၾကားဖို႔ ဆံုးျဖတ္ခဲ့တာပါ။
● ဥပေဒပိုင္းဆိုင္ရာ လိုအပ္ခ်က္
မသန္စြမ္းသူမ်ား အခြင့္အေရးဥပေဒကို ၂ဝ၁၅ ခုႏွစ္မွာ ျပ႒ာန္းထားၿပီးပါၿပီ။ ဒီဥပေဒမွာ မသန္စြမ္းသူေတြဟာ ႏိုင့္ထက္စီးနင္း အၾကမ္းဖက္ခံရမႈ၊ အိမ္တြင္းအၾကမ္းဖက္မႈအမ်ဳိးမ်ဳိး အပါအဝင္ အလြဲသံုးခံရမႈ၊ ေခါင္းပံုျဖတ္ခံရမႈ၊ ခြဲျခားဆက္ဆံခံရမႈတို႔မွ အကာအကြယ္ ရထိုက္ခြင့္ရွိတယ္ဆိုၿပီး ထည့္သြင္းျပ႒ာန္းထားပါတယ္။
ဒီဥပေဒကို လက္ေတြ႕က်င့္သံုးေရးအတြက္ နည္းဥပေဒထြက္လာဖို႔ လိုအပ္ေနေသးတယ္လို႔ ျမန္မာႏိုင္ငံ နားမၾကားသူမ်ား ဖြံ႔ၿဖိဳး တိုးတက္ေရးအဖြဲ႕ လုပ္ငန္းအစီအစဥ္ ညႊန္ၾကားေရးမွဴး ဦးေက်ာ္ေက်ာ္က ေထာက္ျပပါတယ္။
“ဥပေဒပါျပ႒ာန္းခ်က္ေတြကို ခ်ိဳးေဖာက္တဲ့အမႈအခင္းေတြျဖစ္လာရင္ တိုင္ၾကားလို႔ရမယ့္ ယႏၱရားကလည္း မရွိေသးဘူး” လို႔ ဦးေက်ာ္ေက်ာ္က ေျပာပါတယ္။
တရားစီရင္ေရးမွာ အသံုးျပဳေနတဲ့ ရာဇသတ္ႀကီးဥပေဒေတြနဲ႔ စြဲခ်က္ေတြဟာလည္း ၁၈၆၁ ခုႏွစ္ကတည္းက ျပ႒ာန္းထား တာျဖစ္တယ္၊ မသန္စြမ္းေတြကို ဘယ္လိုေမးျမန္းရမယ္၊ ဘယ္လိုဆက္ဆံရမယ္ဆိုတာနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး ညႊန္ၾကားထားဖို႔ လိုေနေသးေၾကာင္း ဥပေဒေရးရာ ကုစားေရးအဖြဲ႔ (ျမန္မာ) ရဲ႕ညႊန္ၾကားေရးမွဴး တရားလႊတ္ေတာ္ ေရွ႕ေန ေဒၚလွလွရီက ဆိုပါတယ္။
မသန္စြမ္းအမ်ဳိးသမီးေတြကို မႈခင္းေရးရာ ေမးျမန္းစစ္ေဆးမႈေတြအတြက္ သီးသန္႔လမ္းညႊန္ခ်က္မ်ား ထုတ္ျပန္ထားသင့္ တယ္လို႔ ေဒၚလွလွရီက ေျပာပါတယ္။
ရဲစခန္း၊ တရားရံုးစတဲ့ ေနရာေတြက စစ္ေဆးေမးျမန္းမႈေတြဟာ သာမန္လူေတြအတြက္ေတာင္ အခက္အခဲေတြနဲ႔ ရင္ဆိုင္ရ တယ္၊ မ်က္စိမျမင္သူ၊ နားမၾကားသူ၊ စကားမေျပာႏိုင္သူ၊ ဉာဏ္ရည္မမီသူေတြ စတဲ့ မသန္စြမ္းသူေတြ ပိုၿပီး ခက္ခဲေၾကာင္း မသန္စြမ္းသူမ်ားအေရးလုပ္ကိုင္ေနသူတို႔က ေထာက္ျပၾကပါတယ္။
လိႈင္သာယာၿမိဳ႕နယ္ မသန္စြမ္းသူမ်ားအသင္းရဲ႕ ေျပာေရးဆိုခြင့္ရွိသူ ဦးစိုးပိုင္က တရားခြင္မွာ မသန္စြမ္းသူေတြ ႀကံဳရတတ္ တဲ့ အခက္အခဲေတြထဲကအခ်ိဳ႕ကို ေျပာရာမွာေတာ့ “နားမၾကားတဲ့ကေလးေတြဆိုရင္ တရားခြင္မွာ အသံုးျပဳလို႔ရတဲ့ Sign Language (သေကၤတ စကားေျပာနည္း) လည္း မတတ္ဘူး။ ဒါကိုသင္ေပးတာကလည္း တစ္ႏိုင္ငံလံုးမွာမွ ရန္ကုန္နဲ႔ မႏၱ ေလးမွာ တစ္ေက်ာင္းစီပဲရွိတယ္။ လႊမ္းၿခံဳမႈ အရမ္းနည္းေတာ့ အမ်ားစုက မသိၾကဘူး။ မိသားစုတြင္းမွာသံုးတဲ့ ေျခဟန္ လက္ဟန္နဲ႔ ေျပာတာပဲရွိတယ္။ ဒါကို အနီးစပ္ဆံုးမိသားစုဝင္က ဘာသာျပန္ေပးတာကို တရားရံုးက လက္ခံႏိုင္ဖို႔ အခက္ အခဲရွိတယ္” လို႔ ဆိုပါတယ္။
တရားခြင္မွာ ဒီလို အခက္အခဲေတြ ရွိေနတာဟာ မသန္စြမ္းေတြကို အႏိုင္က်င့္ေစာ္ကားဖို႔ ေခ်ာင္းေျမာင္းေနသူေတြအတြက္ အခြင့္အေရးတစ္ခုလိုျဖစ္ေနေၾကာင္း ဥပေဒေရးရာ ကုစားေရးအဖြဲ႕ (ျမန္မာ)ရဲ႕ ညႊန္ၾကားေရးမွဴး ေဒၚလွလွရီက ေထာက္ျပပါ တယ္။
“လက္ရွိက်ဴးလြန္ေနၾကတဲ့ မုဒိမ္းမႈေတြဟာ မသန္စြမ္းအမ်ဳိးသမီးေတြနဲ႔ ကေလးေတြကို ဦးတည္ၿပီး က်ဴးလြန္ေနသလားလို႔ သံသယျဖစ္မိတယ္” လို႔ ေဒၚလွလွရီက ေျပာပါတယ္။
မသန္စြမ္းေတြ မတရားခံရလို႔ တိုင္တန္းၿပီဆိုရင္ ‘ဦးေႏွာက္က ပံုမွန္မဟုတ္လို႔ ေလွ်ာက္ေျပာေနတာ’ လို႔ ယူဆသူမ်ားရွိ တတ္ၾကၿပီး၊ မသန္စြမ္းေတြရဲ႕ အခြင့္အေရးကို ျမႇင့္တင္ေပးရမယ့္အစား ဖံုးဖိဖို႔ ႀကိဳးစားေနၾကသူမ်ားပင္ရွိေနတယ္ဆိုတာ ပါပဲ။
ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ျပင္ ဆင္ေျခဖုံး ရပ္ကြက္တစ္ခုမွာ ဆန္အိတ္ေဟာင္းေတြ ကာထားၿပီး၊ သံုးထပ္သားျပား အပိုင္းေလးေတြ ဟို တစ္စ ဒီတစ္စခင္းထားတဲ့ ခပ္နိမ့္နိမ့္ ခပ္ယိုင္ယိုင္အိမ္ေလးထဲမွာေတာ့ ဘယ္အရာေတြ ဘယ္ေလာက္ပဲ ခက္ခဲေနပါေစ၊ အမွန္တရားဆိုတာ တစ္ေန႔ေပၚမွာပါလို႔ ယံုၾကည္ေနတဲ့ မသန္စြမ္းသူေလး မစံပယ္ရိွေနပါတယ္။
“သမီး မတရားခံရတာေလ။ သမီးမွာလည္း သိကၡာနဲ႔ပါ။ ဒီတရားရံုးမရရင္ ေနာက္တရားရံုးတက္မွာပဲ။ သမီးဘယ္ေတာ့မွ အေလွ်ာ့မေပးဘူး” လို႔ မစံပယ္က ေျပာလုိက္ပါတယ္။ ။
ပံုစာ - ရန္ကုန္ဆင္ေျခဖံုးက ေျခမသန္တဲ့ ဆယ္ေက်ာ္သက္ မစံပယ္ (ဓာတ္ပံု - ခင္စႏၵာျမင့္)