ထက္ေခါင္လင္း (Myanmar Now) ● ေက်ာက္မီးေသြးထက္ ေစ်းသက္သာတဲ့စြမ္းအင္ေတြ ရိွပါတယ္ (အင္တာဗ်ဴး)
(မုိးမခ) ဇြန္ ၉၊ ၂၀၁၇
(မုိးမခ) ဇြန္ ၉၊ ၂၀၁၇
ေနစြမ္းအင္သံုးၿပီး လွ်ပ္စစ္ထုတ္ရင္ ကနဦးစရိတ္မ်ားေပမယ့္ ေရရွည္မွာေတာ့ စရိတ္သက္သာမယ္လို႔ ပတ္ဝန္းက်င္ထိန္းသိမ္း သူတစ္ဦးက ေျပာပါတယ္။
ရန္ကုန္ (Myanmar Now) – ႏိုင္ငံမွာ လိုအပ္ေနတဲ့လွ်ပ္စစ္ဓာတ္အား အျမန္ဆံုးရဖို႔အတြက္ဆိုရင္ ေနစြမ္းအင္ကိုလည္း အသံုးခ်သင့္ေၾကာင္း ကမၻာလံုးဆိုင္ရာ သဘာဝပတ္ဝန္းက်င္ ရန္ပံုေငြအဖြဲ (World Wide Fund for Nature - WWF) ရဲ႕ အရာရိွတစ္ေယာက္က တိုက္တြန္းလိုက္ပါတယ္။ အိႏၵိယရဲ႕ မီဂါဝပ္ ၆ဝဝ ထုတ္ စက္ရံုကို ၈ လတည္းနဲ႔ အၿပီးတည္ ေဆာက္ ခဲ့တာကို WWF ျမန္မာရံုးရဲ႕ စြမ္းအင္မန္ေနဂ်ာ ကိုရႊန္းစိုဦးက ေထာက္ျပၿပီး အဲဒီလို တိုက္တြန္းလိုက္တာပါ။ ေနစြမ္းအင္သံုး လွ်ပ္စစ္ထုတ္လုပ္မႈဟာ ကနဦးစရိတ္ မ်ားေပမယ့္ ေရရွည္မွာေတာ့ ေက်ာက္မီးေသြးသံုးတာထက္ ေစ်းသက္သာတယ္လို႔ ေျပာပါတယ္။ မၾကာေသးခင္က ကိုရႊန္းစိုဦးနဲ႔ ေတြ႔ဆံုရာမွာ သူက စြမ္းအင္ ရင္းျမစ္ အမ်ိဳးမ်ိဳးကို အခ်ိဳးက်သံုးစဲြမႈ၊ တည္ၿငိမ္ ျပည့္ဝတဲ့လွ်ပ္စစ္၊ ေရြ႕ေနတဲ့ ေက်ာက္မီးေသြးေစ်းကြက္၊ ဝင္ေငြနည္းျပည္သူေတြအတြက္ မီတာခသက္သာေစတဲ့ နည္း လမ္းေတြအေၾကာင္း ေျပာျပထားပါတယ္။
ေမး - ေက်ာက္မီးေသြးသံုး ဓာတ္အားေပးစက္ရံုေတြ တည္ေဆာက္ေရးဆိုတဲ့အသံနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး ဘယ္လိုယူဆလဲ။
ေျဖ - ျမန္မာႏိုင္ငံမွာရွိတဲ့ လွ်ပ္စစ္မဟာစီမံကိန္းေတြကို ေလ့လာျဖစ္တယ္။ အဲ့ဒီဟာေတြမွာ ေက်ာက္မီးေသြးကို ပိုအေလး သာၿပီး သံုးခ်င္တာကိုေတြ႔ရတယ္။ ေနစြမ္းအင္၊ ေလ၊ ဇီဝေလာင္စာ စတာေတြထဲက ရွိတဲ့ အလားအလာကို အမ်ားႀကီး ႏွိမ့္ၿပီးသံုးထားတာ ေတြ႔ရတယ္။ ဒါ့ေၾကာင့္ ေက်ာက္မီးေသြး၊ ေရအား အမ်ားစုသံုးၿပီး ေနစြမ္းအား၊ ေလစြမ္းအားေတြကို အနည္းစုပဲသံုးမယ္ဆိုရင္ အက်ိဳးေတြက ဘာ၊ အျပစ္ေတြက ဘာ၊ ေစ်းႏႈန္းေတြက ဘာ၊ ဒါမွမဟုတ္ ေက်ာက္မီးေသြး၊ သဘာ ဝဓာတ္ေငြ႔ေတြကို ေလွ်ာ့ခ်ၿပီး ေနအား၊ ေလအား၊ ေရအား၊ ဇီဝေလာင္စာ၊ ဆည္မလိုတဲ့ေရအား စတာေတြကို အမ်ားႀကီး သံုးမယ္ဆိုရင္ နည္းပညာအရ၊ စီးပြားေရးအရ တြက္ေခ်ကိုက္မွာလား၊ ႏိုင္ငံအတြက္ တျခား ဘာအက်ိဳးေတြရမလဲ၊ အလုပ္ အကိုင္အခြင့္အလမ္းေတြ ပိုမ်ားလာမလား၊ ကာဗြန္ထုတ္လႊင့္တဲ့ပမာဏေတြ ေလွ်ာ့ခ်သြားႏိုင္မလား၊ ျပည္တြင္း သယံဇာတ ေတြသံုးတဲ့အတြက္ ႏိုင္ငံရဲ႕ စြမ္းအင္လံုၿခံဳမႈေတြ ပိုေကာင္းလာႏိုင္မလား၊ ဒါေတြကို ႏိႈင္းယွဥ္ စစ္ေဆးတဲ့ သုေတသန စာ တမ္းကို ထုတ္ခဲ့တယ္။ ၂ဝ၁၆ ေမလက စၿပီးေတာ့ အစိုးရေရာ၊ ျပည္သူေရာ၊ လႊတ္ေတာ္ေရာ တစိုက္မတ္မတ္ တင္ျပခဲ့တယ္။ တစ္ႏွစ္ၾကာတဲ့အခါမွာ ျပည္သူေတြကပါ လွ်ပ္စစ္နဲ႔ပတ္သက္ရင္ အထူးသျဖင့္ ဆိုလာ (ေနစြမ္းအင္) နဲ႔ ေလအားနဲ႔ကို ပိုလို ခ်င္လာတာ ေတြ႔ရတယ္။
ေမး - အစိုးရအေနနဲ႔ ဘာကိုဦးစားေပးလုပ္မယ္လို႔ ယူဆလဲ။
ေျဖ - NLD ပါတီရဲ႕ ၂ဝ၁၅ ခုႏွစ္ေရြးေကာက္ပြဲ ေၾကညာစာတမ္းမွာ လွ်ပ္စစ္က႑ကို စာမ်က္ႏွာ တစ္မ်က္ႏွာ သီးသန္႔ေရး ထားတယ္။ ရုပ္ႂကြင္းေလာင္စာျဖစ္တဲ့ ေက်ာက္မီးေသြး၊ သဘာဝဓာတ္ေငြ႔ စတဲ့ ေျမႀကီးထဲက ပစၥည္းကို ေျမႀကီးထဲမွာပဲ ထားခ်င္တယ္၊ လိုအပ္မွသံုးမယ္၊ ေရအားမွာလည္း ေနာက္လာမယ့္ မ်ိဳးဆက္သစ္ေတြ အတြက္ စဥ္းစားၿပီး အသစ္ ေဆာက္မယ့္နည္းလမ္းကို ေရြးမယ့္အစား ရွိၿပီးသား ဆည္၊ စက္ရံုေတြကို ျပဳျပင္၊ တိုးခ်ဲ႕၊ ျပန္လည္ေဆာက္လုပ္ စတဲ့ အခ်က္ ေတြကို လုပ္မယ္၊ ႏိုင္ငံမွာ အသံုးျပဳတာနည္းေသးတဲ့ ေနအား၊ ေလအားနဲ႔ ဇီဝေလာင္စာကိုလည္း ပိုသံုးမယ္လုိ႔ ေၾကညာ စာတမ္း ထုတ္ခဲ့တယ္။ အစိုးရက ျပန္ျပည့္ၿမဲ စြမ္းအင္ေတြကို ေဇာင္းေပးၿပီး လုပ္လိမ့္မယ္လို႔ေတာ့ ကြၽန္ေတာ္ ယူဆတယ္။
ေမး - စီးပြားေရးအရ တြက္ေခ်ကိုက္မလား။
ေျဖ - ကြၽန္ေတာ္က အင္ဂ်င္နီယာဆိုေတာ့ ပထမဆံုးေျပးျမင္တာက နည္းပညာအရ ကိုက္ရဲ႕လား၊ စီးပြားေရးအရ တြက္ေခ် ကိုက္ရဲ႕လားပဲ။ လွ်ပ္စစ္စြမ္းအင္ ပမာဏမ်ားမ်ား၊ ေစ်းခ်ိဳခ်ိဳ ထုတ္လုပ္ႏိုင္ဖုိ႔ဆိုရင္ ေက်ာက္မီးေသြးနဲ႔ထုတ္မွရလိမ့္မယ္ဆိုတဲ့ အသံေလးေတြ ၾကားရတယ္။ ဒါေပမယ့္ တစ္ကမာၻလံုးနဲ႔ႏိႈင္းယွဥ္ရင္ ေလအားေရာ၊ ေနအားေရာက ေက်ာက္မီးေသြးထက္ ေစ်းခ်ိဳသြားၿပီ။ ျပည္တြင္းမွာေရာ ေက်ာက္မီးေသြးက ဘယ္ေလာက္ ရွိတုန္း။ ရွိတဲ့ ေက်ာက္မီးေသြးရဲ႕ အရည္အေသြး၊ ဒါေတြကို ထည့္စဥ္းစားရမယ္။ ေခတ္ေပၚျဖစ္တဲ့ သန္႔စင္ေက်ာက္မီးေသြးနည္းပညာနဲ႔ လွ်ပ္စစ္ထုတ္မွာလား။ ဒီနည္းပညာ နဲ႔ဆို ေက်ာက္မီးေသြးရင္းျမစ္ကို ဘယ္ကရမွာလဲ။ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ မရႏိုင္ရင္ ဖိလစ္ပိုင္၊ အင္ဒိုနီးရွား၊ ၾသစေၾတးလ် စတာေတြကေန တင္ပို႔မွာလား။ သယ္ယူတင္ပို႔ဖုိ႔ သီးသန္႔ဆိပ္ကမ္းေတြ ေဆာက္ရမယ္ဆိုရင္ သန္႔စင္ေက်ာက္မီးေသြးနဲ႔ ထုတ္တာမွာ ေစ်းပိုခ်ိဳတယ္ ဆိုတာ ဟုတ္ေသးရဲ႕လားလို႔ ကြၽန္ေတာ္ေမးခြန္း ထုတ္ခ်င္တယ္။
နည္းပညာတစ္ခုတည္းကိုေဇာက္ခ်ၿပီး အသံုးျပဳမယ္ဆိုရင္ စီးပြားေရးအရေရာ၊ နည္းပညာအရေရာ အခက္အခဲ ရွိမယ္။ ဥပမာ … ေနအားနဲ႔ ေလအားကို အဓိကသံုးပါဆိုလည္း ဘယ္လိုမွ မကိုက္ဘူး။ စြမ္းအင္ ရင္းျမစ္ အမ်ိဳးမ်ိဳးကို အခ်ိဳးက်သံုးမွ ႏိုင္ငံတစ္ႏိုင္ငံက အဆင္ေျပတယ္။ ေႏြရာသီဆို ေရခမ္းတဲ့ အခါ ေရအားလွ်ပ္စစ္ ထုတ္လုပ္မႈပမာဏက က်သြားမယ္၊ ေရခမ္းတဲ့အခ်ိန္ အျပင္းဆံုးက ေနအား၊ အဲ့ဒီ ေနအားကို အသံုးျပဳမယ္၊ တစ္ခုနဲ႔တစ္ခု မွ်တေအာင္ လွ်ပ္စစ္ ထုတ္ေပးႏိုင္မယ္ဆိုရင္ ျမန္မာႏိုင္ငံအတြက္ တည္ၿငိမ္ျပည့္ဝတဲ့ လွ်ပ္စစ္က အဆင္ေျပလိမ့္မယ္။
ေမး - ႏိုင္ငံျခား ရင္းႏွီးျမဳပ္ႏွံမႈ လာဖို႔ အေရးတႀကီး လိုအပ္ေနတဲ့ လွ်ပ္စစ္အတြက္ ေက်ာက္မီးေသြးကို အားကိုးရမယ္ဆိုတဲ့ အယူအဆကို ဘယ္လို ထင္ပါသလဲ။
ေျဖ - ၂ဝ၅ဝ ျပည့္ႏွစ္ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ တိုးလာတဲ့ လွ်ပ္စစ္လိုအပ္ခ်က္အရ ဘယ္နည္းပညာနဲ႔ျဖစ္ျဖစ္ စက္ရံုေတြ တိုးတိုး ေဆာက္ရင္ အေမရိကန္ေဒၚလာ ၆၅ ဘီလီယံက ေန ၈ဝ ဘီလီယံေလာက္ထိ ကုန္မယ္လို႔ ကြၽန္ေတာ္တုိ႔ စာတမ္းမွာ လည္း ခန္႔မွန္းထားတယ္။ ကြၽန္ေတာ္ေျပာခ်င္တာက ရင္းႏွီးျမဳပ္ႏွံမႈမွာ ေဒၚလာ ၆၅ ဘီလီယံေလာက္ကို အစိုးရက စုိက္ထုတ္ကုန္ က်ရမယ္ဆိုတာ ဘယ္လိုမွ မတရားတဲ့ဟာပဲေလ။ အခု အစိုးရ ေျပာေနတာက ျပည္တြင္းေရာ ျပည္ပပါ ရင္းႏွီးျမဳပ္ႏွံမႈေတြ ဖိတ္ေခၚ လုပ္ၾကဖုိ႔ေလ။ သူမ်ားလာရင္းႏွီးျမဳွပ္ႏွံရင္ ကိုယ့္အိတ္ထဲက ပဲ့ပါစရာ မရွိေတာ့ဘူး။ လာလုပ္တဲ့သူေတြကလည္း ဒီလိုလုပ္ငန္းဟာ ႏွစ္ရွည္အတြက္ တြက္ခ်က္ၿပီးသား။ ေလနဲ႔ေနအားလွ်ပ္စစ္ထုတ္တာ ကနဦးကုန္က် စရိတ္မ်ားတယ္ ဆိုေပမယ့္ ေနာင္အႏွစ္ ၂ဝ နဲ႔ တြက္တဲ့အခါ ေလာင္စာက အလကားရေနေတာ့ ဒီဟာေတြက ေက်ာက္မီးေသြးထက္စာရင္ ေစ်းအမ်ားႀကီး ခ်ိဳသြားၿပီ။ လွ်ပ္စစ္က ျမန္ျမန္္ လိုတယ္ ဆိုတာ သေဘာတူေပမယ့္ ေက်ာက္မီးေသြးလွ်ပ္စစ္စက္ရံုတစ္ခု တည္ေဆာက္တာမွာ အခ်ိန္ ၄ ႏွစ္ကေန ၆ ႏွစ္အထိ ၾကာတယ္။ ဒီေန႔စတည္မယ္ဆိုရင္ေတာင္ ဒီအစိုးရ သက္တမ္းအတြင္း ရဖို႔ လံုးဝ မရွိဘူး။ ဒီေန႔မ်ား ဆိုလာပေရာဂ်က္ ၆ဝဝ မီဂါဝပ္စက္ရံုတစ္ခု စလုပ္မယ္ဆိုပါစိို႔။ အိႏၵိယႏိုင္ငံမွာ ၈ လ တည္းနဲ႔ အၿပီး ေဆာက္ႏိုင္တယ္ဆိုတာ သက္ေသျပသြားတယ္။ လွ်ပ္စစ္ျမန္ျမန္လိုခ်င္ရင္ ဘာကိုသံုးမလဲဆိုတာ အေျဖကရွင္းပါတယ္။
ေမး - ေနအား ေလအားသံုးၿပီး လွ်ပ္စစ္ထုတ္မယ္ဆိုရင္ ကုန္က်စရိတ္မ်ားတယ္၊ မီတာခ ပိုမ်ားလာမယ္လို႔ အမ်ားအျပားက စုိးရိမ္ေနၾကတယ္ မဟုတ္လား။
ေျဖ - အခုခ်ိန္မွာက အစိုးရက အရံႈးခံေရာင္းေနတယ္။ နည္းပညာအရေျပာမယ္ဆိုရင္ အစိုးရက ျပည္သူ႔ဘ႑ာထဲကေန လွ်ပ္စစ္ရေနတဲ့ ျပည္သူ ၃ဝ ရာခိုင္ႏႈန္းေက်ာ္ အတြက္ ဖဲ့ထုတ္ၿပီး ျပည္သူေတြ ေစ်းသက္သာေအာင္ျဖည့္ေပးေနရတယ္။ အရံႈးခံေရာင္းေပးတယ္ ဆိုေပမယ့္ ဒီပိုက္ဆံေတြက ဘယ္သူ႔ပိုက္ဆံမွ မဟုတ္ဘူး၊ ျပည္သူ႔ပိုက္ဆံပဲေလ။ တကယ္လို႔ ဒီလိုအရံႈး မေပၚဘူးဆိုရင္ လမ္းေတြ၊ တံတားေတြ၊ တျခားေနရာတိုးတက္မႈေတြမွာ ပိုအာရံုစိုက္လုိ႔မရဘူးလား။ အဲ့ဒါေၾကာင့္ ေစ်းႏႈန္း ခ်ိဳသာတယ္ ဆိုတာထက္ ျပည္သူေတြတတ္ႏိုင္တဲ့ေစ်းႏႈန္းမ်ိဳး ျပန္ညွိလိုက္မယ္ဆိုရင္ လွ်ပ္စစ္လည္း အရံႈးမ ေပၚေတာ့ဘူး။ ဒီကျပန္ရတဲ့ေငြနဲ႔လည္း လွ်ပ္စစ္က႑ကို ပိုတိုးတက္ေအာင္ လုပ္လုိ႔ရတယ္။ ေရအားကေတာ့ ဆည္ ေဆာက္ၿပီး သက္တမ္းကုန္လုိ႔ ဆည္ျပန္ဖ်က္တဲ့အထိ ႏွစ္ရွည္ကုန္က်စရိတ္နဲ႔ ေစ်းႏႈန္းတြက္ခ်က္တာဟာ ေနအားနဲ႔ေလ အားတို႔ထက္ ကုန္က်စရိတ္ သက္သာတယ္ဆိုတာေတာ့ မွန္ပါတယ္။ ေရအားလွ်ပ္စစ္စီမံကိန္းရဲ႕ သက္တမ္း က ႏွစ္ ၈ဝ ကေန ၁ဝဝ ၾကား ရွိတယ္။ လွ်ပ္စစ္အမ်ားႀကီးထုတ္လု႔ိရေတာ့ တစ္ယူနစ္တန္ဖိုးက အမ်ားႀကီး သက္သာပါတယ္။ ျမန္မာ ႏိုင္ငံအတြက္ လွ်ပ္စစ္ေစ်းႏႈန္းက သက္သာဖုိ႔လိုတယ္ ဆိုတာလည္း မွန္ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ေစ်းသက္သာလို႔ လွ်ပ္စစ္ကို ျဖဳန္းေနၾကတာမ်ိဳးလည္း မျဖစ္သင့္ဘူး။
ေမး - ဓာတ္အားခ ေစ်းတက္လာရင္ေတာ့ ဓာတ္အားသံုးစဲြသူေတြ လက္ခံႏိုင္ပါ့မလား။
ေျဖ - ကြၽန္ေတာ္တို႔စာတမ္းမွာ ေသခ်ာစီမံၿပီး ေစ်းႏႈန္း သက္သာေစတဲ့ဥပမာေတြ ေပးခဲ့ဖူးတယ္။ သီရိလကၤာႏိုင္ငံမွာဆိုရင္ တစ္ယူနစ္ကို ၂ဝ က်ပ္ေလာက္လုိ႔ ေျပာရင္လည္း မွန္တယ္။ ၂ဝဝ က်ပ္လုိ႔ ေျပာရင္လည္း မွန္တယ္။ ဘာျဖစ္လို႔လဲဆိုေတာ့ သူတို႔က ယူနစ္အသံုးျပဳႏႈန္း အဆင့္ဆင့္ေတြ ခြဲထားလုိ႔။ ကြၽန္ေတာ္တုိ႔ႏိုင္ငံမွာ ေစ်းအခ်ိဳဆံုးယူနစ္နဲ႔ ေစ်းအႀကီးဆံုး ယူနစ္ေစ်း ကြာျခားခ်က္က ၁၅ က်ပ္ပဲ ရွိတယ္။ စီးပြားျဖစ္လုပ္ငန္းမ်ိဳးမွာေတာ့ ၇၅ က်ပ္ ကြာတယ္ေပါ့။ ကြၽန္ေတာ္တုိ႔ဆီမွာ ပထမသံုးတဲ့ ယူနစ္ ၂ဝဝ အထိက ၇,၅ဝဝ ပဲ ေပးရတယ္။ ထပ္ပိုသံုးတဲ့ယူနစ္ေတြကိုမွ တစ္ယူနစ္ကို ၅ဝ က်ပ္လိုက္ထပ္တိုးေပါ့။ သီရိလကၤာမွာက အဲ့ဒီလိုမဟုတ္ဘူး။ ပထမ ယူနစ္ ၃ဝ သံုးရင္ က်ပ္ ၂ဝ နဲ႔ ရတယ္၊ ျမန္မာႏိုင္ငံထက္ေတာင္ ေစ်းခ်ိဳေသးတယ္။ အဲ့ဒီ ပထမယူနစ္ဆိုတာ ကြၽန္ေတာ္တုိ႔ႏိုင္ငံက ဝင္ေငြနည္းတဲ့အိမ္ေထာင္စုေတြအတြက္ မီးေလး ၂ ပြင့္ေလာက္၊ ထမင္းခ်က္၊ တီဗီၾကည့္တာေလာက္နဲ႔ေတာ့ လံုေလာက္တဲ့ လွ်ပ္စစ္ပမာဏပါ။ အိမ္အႀကီးႀကီးေတြနဲ႔ လွ်ပ္စစ္ကို နင္းကန္သံုးမယ္ ဆိုရင္ေတာ့ ေစ်းက ႀကီးႀကီးလာတာေပါ့။ ယူနစ္မ်ားမ်ားသံုးေလ ေစ်းႀကီးတဲ့ႏႈန္းေတြနဲ႔ တစ္ယူနစ္ခ်င္း အလိုက္ကို ေပးရတာ။ အဲ့ဒီလိုလုပ္လုိက္ေတာ့ စြမ္းအင္ကို ေသေသခ်ာခ်ာ စနစ္တက်နဲ႔ မျဖဳန္းဘဲသံုးတဲ့သူေတြက ေစ်းႏႈန္း ခ်ိဳခ်ိဳနဲ႔ ရတယ္။ ဝင္ေငြျမင့္တဲ့သူေတြက လွ်ပ္စစ္ကို သံုးခ်င္သေလာက္သံုး၊ က်သေလာက္ေတာ့ ေပးကိုေပးရမယ္။ အဲ့ဒီလို သာ စိစစ္မယ္ ဆိုရင္ ျပည္သူေတြလည္း ေစ်းအမ်ားႀကီး မေပးရဘူး၊ မ်ားမ်ားသံုးျပန္ရင္လည္း ျပည္သူ႔ဘ႑ာမဆံုးရံႈးဘဲ လွ်ပ္စစ္က႑ကေန အစိုးရကို ေငြ ျပန္ဝင္ေစမယ္။ ျဖဳန္းခ်င္သေလာက္ျဖဳန္း၊ မ်ားမ်ားေပးရမယ္ ဆိုရင္ ျပည္သူေတြမွာလည္း လွ်ပ္စစ္ကို အရမ္းသံုးဖုိ႔ တြန္႔သြားလိမ့္မယ္။ ဒီလို ေသခ်ာ စနစ္တက်နဲ႔ ျပန္ေရးဆြဲလိုက္မယ္ဆိုရင္ ဝင္ေငြနည္းတဲ့ျပည္သူ ေတြအတြက္ လွ်ပ္စစ္ေစ်းႏႈန္းက ေစ်းပါပိုခ်ိဳသြားေလာက္တယ္။
ေမး - လႊတ္ေတာ္၊ အစိုးရအဖြဲ႔တို႔ကို စာတမ္းခ်ျပေတာ့ တုံ႔ျပန္မႈက ဘယ္လိုလဲ။
ေျဖ - ဒီစာတမ္း ေတြ႔ရွိခ်က္အေျဖေတြကို အစိုးရကိုတင္ျပတာ သူတို႔စိတ္ဝင္စားတာ ျပတယ္ခင္ဗ်။ အထူးသျဖင့္ လွ်ပ္စစ္နဲ႔စြမ္းအင္ဝန္ႀကီးဌာန၊ သဘာဝပတ္ဝန္းက်င္ ထိန္းသိမ္းေရးဌာန၊ ျပည္နယ္နဲ႔တိုင္းအစိုးရေတြကို တင္ျပတာ စိတ္ဝင္ စားပါတယ္။ သူတို႔ဘက္ကလည္း စိုးရိမ္တဲ့အခ်က္ေတြကို ျပန္ေျပာတာေတြ ရွိခဲ့တယ္။ ဆိုလာနဲ႔ေလအားက ရတဲ့လွ်ပ္စစ္ကို အခုသံုးေနတဲ့ဓာတ္အားလိုင္းေတြထဲ ထည့္မယ္ဆိုရင္ တည္ၿငိမ္တဲ့လွ်ပ္စစ္ရဖုိ႔ နည္းပညာလိုတယ္ေပါ့၊ ဒါက နည္းပညာ အသစ္ကိုး။ လႊတ္ေတာ္ပိုင္းဆိုရင္ ဒါေတြဟာ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ တကယ့္ကို သံုးသင့္တယ္၊ သူတို႔ အေနနဲ႔ ဘာကူညီေပးရမလဲ ဆိုတဲ့ တံု႔ျပန္မႈမ်ိဳး ရတယ္။ တစ္ႏိုင္ငံလံုး ဖြံ႕ၿဖိဳးဖုိ႔ရာမွာ မူဝါဒေရးရာေတြကို အဖက္ဖက္က ဝိုင္းကူညီေပးဖုိ႔ လိုတယ္။ တံခါးဖြင့္ ၿပီးႀကိဳဆိုတဲ့ပံုစံဆိုေတာ့ ကြၽန္ေတာ္တုိ႔လည္း ဝမ္းသာပါတယ္။
ေမး - ႀကိဳဆိုတယ္လို႔ေျပာေနခ်ိန္မွာ ေက်ာက္မီးေသြး အသံေတြက ထြက္ေနတယ္ မဟုတ္လား။
ေျဖ - အဲ့ဒါေၾကာင့္ ကြၽန္ေတာ္ေတြးမိတာက အခုအစိုးရက တစ္ႏွစ္သားေပါ့။ ဒီမိုကေရစီဆိုထဲက လူတိုင္းမွာ ကိုယ့္ယံုၾကည္ ရာကို၊ ကိုယ့္ယံုၾကည္ခ်က္ကို အားလံုး ေဆြးေႏြးႏိုင္ဖုိ႔က အဓိကပဲေလ။ ကြၽန္ေတာ္တို႔အဖြဲ႕နဲ႔ လက္တြဲလုပ္ေနၾကသူေတြဆိုတာ တစ္ႏိုင္ငံလံုးနဲ႔ယွဥ္ရင္ ေသးေသးေလး။ ကြၽန္ေတာ္တုိ႔က သက္ဆိုင္ရာေတြကို အႀကံျပဳ တင္ျပတယ္။ အဲ့ဒီလိုပဲ ျပည္သူေတြ ကလည္း ကိုယ္မလိုခ်င္တာ ျပတ္ျပတ္သားသား ျငင္းထုတ္ဖုိ႔၊ လိုခ်င္တာကို ျပတ္ျပတ္သားသား ေတာင္းဆိုဖုိ႔က အေရးႀကီး ပါတယ္။ ေက်ာက္မီးေသြးသံုးစက္ရံုတစ္ခု ထပ္တည္မယ္ဆိုရင္၊ ကြၽန္ေတာ္တုိ႔ေရာ၊ က်န္တဲ့အဖြဲ႕အစည္းေတြ ကေရာ၊ ျပည္သူေတြကေရာ ေနအား၊ ေလအားကေန ထုတ္တဲ့ လွ်ပ္စစ္စက္ရံုတစ္ခု ျဖစ္ေပၚလာဖုိ႔ လုပ္ၾကဖုိ႔ မလိုဘူးလား။ အဲ့ဒီလိုျဖစ္ လာဖုိ႔ အားလံုးဝိုင္းေတာင္းဆိုဖုိ႔ လုပ္ၾကစို႔လား။
ေမး - ေနအား၊ ေလအားသံုး နည္းပညာသစ္ေတြအတြက္ ပညာရွင္ေတြေရာ အဆင္သင့္ျဖစ္ေနၿပီလားဗ်။
ေျဖ - ရွိသလားဆိုရင္ နည္းေသးတယ္ခင္ဗ်။ ဒီအခ်က္ကိုလည္း ထည့္သြင္း စဥ္းစားသင့္ပါတယ္။ ျပည္တြင္းမွာ စီမံကိန္းတစ္ခု လုပ္ၿပီဆိုရင္ ျပည္တြင္းအလုပ္ကိုင္ အခြင့္အလမ္း မ်ားျပားေရးဆိုတာလည္း ပါသင့္တာပဲေလ။ ကြၽန္ေတာ္တုိ႔ႏိုင္ငံက လွ်ပ္ စစ္အင္ဂ်င္နီယာေတြ ေပါပါတယ္။ တည္ေဆာက္ေရးနဲ႔ တပ္ဆင္ေရးမွာေတာ့ အဆင္ေျပႏိုင္တယ္။ ဒါေပမယ့္ ျပဳျပင္ေရး၊ ထိန္းသိမ္းေရးနဲ႔ ေရရွည္ေစာင့္ၾကည့္ေရးအတြက္ဆိုရင္ေတာ့ ျပည္တြင္းက ပညာရွင္ေတြကို တျဖည္းျဖည္း ေလ့က်င့္ သင္ ၾကားေပးဖုိ႔က အရမ္း အေရးႀကီးပါတယ္။ ကြၽန္ေတာ္တုိ႔ စာတမ္းက တြက္တာမမွားရင္ ေနာက္ထပ္ ၃၃ ႏွစ္အတြင္း ျပန္ ျပည့္ၿမဲစြမ္းအင္ေၾကာင့္ အလုပ္အကိုင္ အခြင့္အလမ္းေပါင္း သန္းနဲ႔ခ်ီ ထြက္လာလိမ့္မယ္။ အဲဲ့ဒီအတြက္ ပညာရွင္ေတြ အမ်ားႀကီး ထြက္ေပၚလာဖုိ႔ လိုပါတယ္။
ေမး - တခ်ိဳ႕ပညာရွင္ေတြက ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ လွ်ပ္စစ္က႑အတြက္ သီးသန္႔ စီမံခ်က္ေတြ၊ စီမံကိန္းေတြ မရွိေသးဘူးလုိ႔ ဆိုၾကတယ္။ ဒါက အဓိက အားနည္းခ်က္တစ္ခုလုိ႔ ယူဆႏိုင္သလား။
ေျဖ - ယူဆပါတယ္။ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ လွ်ပ္စစ္နဲ႔ စြမ္းအင္က႑အတြက္ အဓိက Master Plan က စာမူၾကမ္း အဆင့္မွာပဲ ရွိေနေသးတယ္။ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ ဦးတည္ခ်က္ မရွိေသးတဲ့အခါ ရင္းႏွီးျမဳပ္ႏွံမႈေတြကလည္း နည္းနည္း တန္႔သြားေစတယ္။ ျပည္သူေတြမွာလည္း အစိုးရက ဘာလုပ္မယ္ဆိုတာ ေသေသခ်ာခ်ာ မသိၾကေတာ့ဘူး။
ေမး - ဖြံ႕ၿဖိဳးၿပီးႏိုင္ငံေတြမွာ ေက်ာက္မီးေသြးကေန လွ်ပ္စစ္ ထုတ္လုပ္တဲ့ လုပ္ငန္းေတြကို ေလွ်ာ့ခ်လာၾကၿပီ။ ဟိုဘက္မွာ ေစ်းကြက္ေပ်ာက္လာလို႔ အာရွဘက္ကို ေရႊ႕လာတဲ့သေဘာမ်ိဳး ျဖစ္မေနဘူးလား။
ေျဖ - လံုးဝကို မွန္ပါတယ္။ ရွင္းရွင္းေျပာရရင္ သူမ်ားႏိုင္ငံေတြမွာ အိမ္အသစ္ေဆာက္လုိ႔ ဖ်က္လိုက္တဲ့ ဟာေတြနဲ႔ ကိုယ့္ႏိုင္ငံမွာ အိမ္အေဟာင္းကို လာျပန္္ေဆာက္သလိုပဲ။ အေနာက္ဥေရာပေရာ၊ အေမရိကေရာ ေက်ာက္မီးေသြးကို ေလွ်ာ့ခ်လာေနၿပီ။ အဲ့ဒီလို ေက်ာက္မီးေသြးေစ်းကြက္က မရွိေတာ့တဲ့ အခါက်ေတာ့ သန္႔စင္ေက်ာက္မီးေသြးနဲ႔ လွ်ပ္စစ္ထုတ္ ဖုိ႔ လွ်ပ္စစ္အျမန္လိုေနတဲ့ႏိုင္ငံေတြကို ေက်ာက္မီးေသြးနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး စီးပြားေရးလုပ္တဲ့ အဖြဲ႕အစည္းအႀကီးႀကီးေတြက အရမ္းကို အားစိုက္လုပ္ဖို႔ႀကိဳးစားေနၾကတယ္၊ မက္လံုးေတြနဲ႔ေပါ့။ အေၾကာင္းရင္းကေတာ့ ဟိုဘက္က တျခားဘယ္ႏိုင္ငံကမွ သူတုိ႔ေတြကို လက္ခံေတာ့မွာ မဟုတ္တဲ့အတြက္ အေရွ႕ေတာင္အာရွ၊ အာဖရိကႏိုင္ငံေတြကို ေက်ာက္မီးေသြးမွ ေက်ာက္မီး ေသြးဆိုၿပီး လံႈ႕ေဆာ္တာေတြ ခံေနၾကရတာပါ။ ။
ပုံစာ - WWF ျမန္မာရံုးရဲ႕ စြမ္းအင္ဆိုင္ရာမန္ေနဂ်ာ ကိုရႊန္းစိုဦး (ဓာတ္ပံု - ထက္ေခါင္လင္း/Myanmar Now)