ခင္စႏၵာျမင့္ ● NCA ေဘာင္ထဲမွာပဲ ပိတ္မိမေနဖို႔ လိုပါတယ္ (အင္တာဗ်ဴး)
(မုိးမခ) ဇြန္ ၂၊ ၂၀၁၇
(မုိးမခ) ဇြန္ ၂၊ ၂၀၁၇
တစ္နိုင္ငံလံုး ပစ္ခတ္တိုက္ခိုက္မႈရပ္စဲေရး သေဘာတူစာခ်ဳပ္ (NCA) ကို ျပည္တြင္းျငိမ္းခ်မ္းေရးအတြက္ တစ္ခုတည္းေသာ လမ္းေၾကာင္းအျဖစ္ မွတ္ယူမယ္ဆိုရင္ ပဋိပကၡ ေလွ်ာ့ခ်ေရးမွာ ေရွ႕တိုးနိုင္ဖို႔ မေသခ်ာဘူးလို႔ Institute for Strategy and Policy – Myanmar အဖဲြ႔မွ သုေတသီ ေဒၚဆုမြန္သဇင္ေအာင္က ေျပာပါတယ္။
မၾကာေသးခင္က အစိုးရရဲ႕ ဖိတ္ၾကားခ်က္အရ ၂၁ ရာစု ပင္လံုညီလာခံတက္ေရာက္ၿပီး ပါဝင္သင့္ပါဝင္ထိုက္သူ အစုအဖြဲ႔၊ စီးပြားေရး က႑မွာ ပါဝင္ေဆြးေႏြးခဲ့ပါတယ္။
ၿပီးခဲ့တဲ့ ရက္ပိုင္းအတြင္း ဆက္သြယ္ေမးျမန္းရာမွာ ေဒၚဆုမြန္သဇင္ေအာင္က NCA စာခ်ဳပ္ရဲ႕ အေနအထား၊ လက္နက္ကိုင္ အဖဲြ႔မ်ားနဲ႔ ေစ့စပ္ညိႇႏိႈင္းေရး အေျခအေနေတြအေၾကာင္း ေျပာျပထားပါတယ္။
ေမး - ပထမ ပင္လံုနဲ႔ ဒုတိယ ပင္လံုၾကားမွာ ဘာေတြမ်ား ေျပာင္းလဲထူးျခားမႈရွိသလဲ။
ေျဖ - ရည္ရြယ္ခ်က္နဲ႔ က်င္းပပံု ကြာျခားတာကို ေတြ႕ရပါတယ္။ ပထမအၾကိမ္ပင္လံုညီလာခံက အစိုးရသစ္ရဲ႕ ျငိမ္းခ်မ္းေရး သာ ပဓာနဆိုတဲ့မူကို ထင္ဟပ္ျပသတယ္။ ရက္တစ္ရာအတြင္း က်င္းပဖို႔ၾကိဳးစားခဲ့ေပမဲ့ အေၾကာင္းအမ်ိဳးမ်ိဳးေၾကာင့္ ေလးလ ေက်ာ္မွ က်င္းပနိုင္ခဲ့တယ္။ အဓိကရည္ရြယ္ခ်က္ကေတာ လြန္ခဲ့တဲ့ ၅ ႏွစ္က စတင္ခဲ့တဲ့ ျငိမ္းခ်မ္းေရးလုပ္ငန္းစဥ္ဟာ အစိုးရ သစ္အတြက္လည္း အေရးၾကီးတဲ့ မဟာဗ်ဴဟာ မူဝါဒ ျဖစ္တယ္ဆိုတာကို ျပည္သူကို ခ်ျပတဲ့ပြဲျဖစ္တယ္။
က်င္းပခဲ့တဲ့ ပံုစံကေတာ့ NCA ကို ဆက္လက္က်င့္သံုးမယ္။ ဒါေပမယ့္ တျခားလမ္းေၾကာင္းရွိနိုင္တယ္ ဆိုတာကို ျပင္းျပင္း ထန္ထန္ ျငင္းဆိုတာ မေတြ႕ရခဲ့ဘူး။ ဘာလုိ႔လဲဆိုေတာ့ လက္မွတ္ထိုးထားေသာ အဖြဲ႔မ်ားသာမက မထိုးရေသးေသာ အဖြဲ႔ေတြကပါ အဆိုျပဳခ်က္ေတြ စုစုေပါင္း ၇၂ ေစာင္ တင္နိုင္ခဲ့တယ္။
ဒုတိယအၾကိမ္ ပင္လံုညီလာခံကေတာ့ ယခင္အစိုးရလက္ထက္က အတည္ျပဳခဲ့တဲ့ အပစ္အခတ္ ရပ္စဲေရး သေဘာတူ စာခ်ဳပ္ပါ အခ်က္မ်ားကို အမ်ိဳးသားဒီမိုကေရစီအဖဲြ႔ခ်ဳပ္ (NLD) ဦးေဆာင္တ့ဲ အစိုးရလက္ထက္ ျငိမ္းခ်မ္းေရး လုပ္ငန္းစဥ္ေတြနဲ႔ ျပန္ခ်ိတ္ဆက္တဲ့ သေဘာကို ေတြ႕ရပါတယ္။ ယခင္အစိုးရလက္ထက္ လက္မွတ္ထိုးခဲ့တဲ့ တိုင္းရင္းသားလက္နက္ကိုင္ အဖြဲ႔ ၈ဖြဲ႔ ရွိပါတယ္။ နိုင္ငံေရးမူေဘာင္အရ ထိုးထားတဲ့ အဖြဲ႔ေတြနဲ႔ နိုင္ငံေရးေဆြးေႏြးပြဲေတြကို NLD အစိုးရလက္ထက္မွာ တခ်ိဳ႕ေဒသေတြမွာ က်င္းပခဲ့တယ္။ ဒီနိုင္ငံေရးေဆြးေႏြးပြဲေတြက ရလဒ္ေတြကို အခု ဒုတိယအၾကိမ္ ၂၁ ရာစု ပင္လံုညီလာ ခံမွာ ေဆြးေႏြးတယ္။ NCA စာခ်ဳပ္ပါ ပုဒ္မ ၂ဝ(ဃ)အရ “ျပည္ေထာင္စု ျငိမ္းခ်မ္းေရးညီလာခံက်င္းပျခင္း” ဆိုတာကို ဒီ ဒုတိယ အၾကိမ္ ၂၁ရာစုပင္လံုညီလာခံက အေကာင္ အထည္ေဖာ္ပါတယ္။ က်င္းပတဲ့ ပံုစံကေတာ့ အရင္တေခါက္ကနဲ႔မတူဘဲ NCA အရဆက္လက္ ေဆာင္ရြက္တဲ့ပြဲျဖစ္လို႔ NCA လက္မွတ္ထိုးထားသူမ်ားသာ ညီလာခံမွာ ကိုယ္စားလွယ္မ်ားအျဖစ္ ပါဝင္ ေဆြးေႏြးခြင့္ရပါတယ္။ မထိုးရေသးတဲ့ အဖြဲ႔မ်ားကေတာ့ ေဆြးေႏြးခြင့္မရပါဘူး။
ေမး - ၿငိမ္းခ်မ္းေရးရဖို႔အတြက္ NCA ဟာ ဘယ္ေလာက္အထိ အေရးပါေနတယ္လို႔ ယူဆပါသလဲ။
ေျဖ - အစိုးရရဲ႕ ျငိမ္းခ်မ္းေရးမူဝါဒဟာ လူထုကို လတ္တေလာ သက္ေရာက္ေစတဲ့ အခ်က္ ၂ ခ်က္ ရွိပါတယ္။ ပထမအခ်က္ ကေတာ့ အစိုးရနဲ႔ လက္မွတ္မထိုးရေသးတဲ့ အဖြဲ႔ေတြနဲ႔ ဆက္ဆံေရးပါ။ မထိုးရေသးသူေတြနဲ႔ လက္မွတ္ထိုးနိုင္မလား။ စစ္ပြဲေတြ ရပ္ေစနိုင္မလားေပါ့။ ဒုတိယအခ်က္ကေတာ့ လက္မွတ္ထိုးထားတဲ့ အဖြဲ႔ေတြနဲ႔ အစိုးရရဲ႕ ဆက္ဆံေရးပါ။ နိုင္ငံေရး ေဆြးေႏြးပြဲေတြ က်င္းပနိုင္ေရး၊ ၾကားကာလ အစီအစဥ္ေတြ အလ်င္အျမန္ အေကာင္ထည္ေဖာ္နို္င္ေရး NCA ပါအခ်က္ေတြကို ဘယ္ေလာက္ထိ ေအာင္ေအာင္ျမင္ျမင္ ေဆာင္ရြက္နိုင္သလဲေပါ့။ အဲဒီနွစ္ခ်က္လံုးကို ေအာင္ေအာင္ ျမင္ျမင္ ေဆာင္ ရြက္နိုင္ေရးအတြက္ အစိုးရ၊ တပ္မေတာ္၊ တိုင္းရင္းသားလက္နက္ကိုင္အဖြဲ႔ေတြရဲ႕ NCA အေပၚထားတဲ့ သေဘာထားဟာ အင္မတန္ အေရးၾကီးပါတယ္။
လက္မွတ္မထိုးရေသးတဲ့ အဖြဲ႔ေတြကို ထိုးျဖစ္ေအာင္လုပ္ဖို႔က NCA ဟာ ထြက္ေပါက္မရွိတဲ့ လမ္းေၾကာင္း မျဖစ္ဖို႔ လိုပါတယ္။ ၂ဝ၁၁ ေနာက္ပိုင္း ေဆြးေႏြးပြဲေတြမွာ တပ္မေတာ္က ျငိမ္းခ်မ္းေရး မူဝါဒ ၆ခ်က္ကို လက္ကိုင္ထားခဲ့တယ္။ NCA လက္ မွတ္ထိုးျပီးတဲ့အခါ တပ္မေတာ္က ျငိမ္းခ်မ္းေရး မူဝါဒ ၆ ခ်က္အျပင္ NCA ကိုပါ အထိုင္ထားျပီး ေဆြးေႏြးပါတယ္။ NCA ကုိုလည္း ျပင္ဆင္ဖို႔ သိပ္မရွိဘူးလို႔ ေျပာပါတယ္။ ဒါက တပ္မေတာ္ရဲ႕ ရပ္တည္ခ်က္ပါ။
တစ္ဘက္မွာ လက္မွတ္ မထိုးရေသးတဲ့ အဖြဲ႔ေတြထဲမွာ လက္မွတ္ထိုးနိုင္ေခ် ရွိခဲ့တဲ့ UNFC (ညီၫြတ္ေသာ တုိင္းရင္းသား လူမ်ိဳးမ်ား ဖက္ဒရယ္ေကာင္စီ) မွာပါဝင္တဲ့ အခ်ိဳ႕အဖြဲ႔ေတြရွိသလို၊ ထိုးနိုင္ေခ်နည္းတဲ့ ေျမာက္ပိုင္းအဖြဲ႔ေတြလည္း ရွိပါတယ္။ ထိုးနိုင္ေခ် ရွိခဲ့တဲ့ UNFC အခ်ိဳ႕အဖြဲ႔ေတြကေတာ့ ညိွႏိႈင္းမႈေတြလုပ္ဖို႔ လိုေသးတယ္။ NCA ကို တိုက္ရိုက္မထိုးေသးခင္ ျဖစ္နိုင္ေခ်ရွိခဲ့တဲ့ လမ္းေၾကာင္းကေတာ့ Deed Of Commitment (ကတိကဝတ္) လိုမ်ိဳး အရင္ထိုးထားမယ္၊ ျပီးမွ NCA ထိုး မယ္ေပါ့။ ဒါေပမဲ့ အေၾကာင္းအမ်ိဳးမ်ိဳးေၾကာင့္ ဒီႏွစ္ခုလံုး မထိုးျဖစ္ေသးဘူး၊ ဒီပြဲကိုလည္း တက္ေရာက္ျခင္း မရွိဘူးေပါ့။
ေျမာက္ပိုင္း ၇ ဖြဲ႔ကေတာ့ ဒီပြဲကို ေလ့လာသူအျဖစ္ တက္ေရာက္ေပမယ့္ ဒီညီလာခံ က်င္းပေနစဥ္အတြင္းမွာပဲ NCA ကို လက္မွတ္ထိုးဖို႔မျဖစ္နိုင္ဘူးလို႔ သူတုိ႔ရဲ႕ရပ္တည္ခ်က္ေတြကို အတိအလင္း ေျပာၾကားသြားတယ္။ NCA အျပင္ တျခားနည္း လမ္းတစ္ခုကို လုိလားတယ္ေပါ့။ ဒီအဖြဲ႔ ၇ ဖြဲ႔ ဆိုတာ ပထဝီနိုင္ငံေရးအရ အေရးၾကီးတဲ့ တရုတ္-ျမန္မာ နယ္နိမိတ္ေဒသမွာ လႊမ္းမိုးမႈရွိတဲ့၊ လက္နက္အင္အားေတာင့္တင္းတဲ့ အဖြဲ႔ေတြ ျဖစ္ပါတယ္။ NCA လမ္းေၾကာင္းအရ အေကာင္ေဖာ္ေနတဲ့ ျငိမ္းခ်မ္းေရးျဖစ္စဥ္မွာ ဒီအဖြဲ႔ေတြ မပါဝင္တဲ့အတြက္ ျမန္မာနုိင္ငံ ေျမာက္ပိုင္းေဒသမွာရွိေနတဲ့ ပဋိပကၡကို ေလွ်ာ့ခ်ေပးနိုင္ေခ် နည္းပါလိမ့္မယ္။ ဒီအေျခအေနေတြေၾကာင့္ အစိုးရအေနနဲ႔လည္း NCA ဟာ ျပည္တြင္းျငိမ္းခ်မ္းေရးအတြက္ တစ္ခုတည္း ေသာ လမ္းေၾကာင္းအေနနဲ႔ မွတ္ယူမယ္ဆိုရင္ ပဋိပကၡေလွ်ာ့ခ်ေရးမွာ ေရွ႕တိုးနိုင္ဖို႔ မေသခ်ာပါဘူး။ တပ္မေတာ္နဲ႔ တိုင္း ရင္းသား လက္နက္ကိုင္အဖြဲ႔ၾကားမွာ ႏွစ္ဘက္စလံုးျဖစ္ေစ၊ တစ္ဘက္ဘက္ကျဖစ္ေစ အေလွ်ာ့အတင္းကို ျပဳလုပ္မွ ရမယ့္ သေဘာျဖစ္ေနတာေပါ့။ ဒါ့ေၾကာင့္ အစိုးရအေနနဲ႔ ကစားသမားတစ္ေယာက္အျဖစ္ တစ္ဘက္ဘက္က ဝင္ေရာက္ ပါဝင္ တာထက္ ဒီအင္အားစုေတြၾကားမွာ ဒိုင္တစ္ဦးအျဖစ္ ေျပလည္ႏိုင္မယ့္ မ်ွေျခအေျဖတစ္ခုကို ဘယ္လို ရွာေပးနိုင္မလဲ ဆိုတာ အေရးၾကီးပါတယ္။
အစိုးရနဲ႔ လက္မွတ္ထိုး ျပီးသားအဖြဲ႔ေတြနဲ႔ ဆက္ဆံေရးဟာ NCA ဆိုတဲ့ အင္စတီက်ဴးရွင္းအေပၚ မူတည္ထားတာပါ။ NCA အင္စတီက်ဴးရွင္း အသက္ဝင္ဖို႔NCA မွာ ပါတဲ့ အခ်က္ေတြကို အျမန္ဆံုး အေကာင္အထည္ေဖာ္နိုင္ဖို႔ အေရးၾကီးပါတယ္။ ဒါမွလည္း ထိုးထားသူမ်ား NCA အေပၚ ပိုမို သက္ဝင္ ယံုၾကည္လာနိုင္ပါ့မယ္။ စာခ်ဳပ္အရ လက္မွတ္ထိုးထားတဲ့ အဖြဲ႔ေတြက နို္င္ငံေရးေဆြးေႏြးပြဲေတြကို က်င္းပနိုင္တယ္ဆိုေပမဲ့ လက္ေတြ႕မွာ အခ်ိဳ႕ေဒသေတြမွာ က်င္းပဖို႔ခက္ခဲေနဆဲပါ။ NCA အခန္း ၆ ပုဒ္မ ၂၅မွာ နိုင္ငံေရး ေဆြးေႏြးပြဲမ်ား က်င္းပေနစဥ္မွာ ေဆာင္ရြက္ရမည့္ ၾကားကာလ အစီအစဥ္ေတြကို လက္ေတြ႕မွာ အေကာင္အထည္ေဖာ္ဖို႔ၾကန္႕ၾကာမႈေတြ ရွိေနခဲ့ပါတယ္။ ဒါ့ေၾကာင့္ ေဒသခံျပည္သူေတြမွာ NCA ရဲ႕ လက္တေလာ အက်ိဳးခံစားခြင့္ေတြ ့ျပည့္ျပည့္ဝဝ မေတြ႕ရွိေသးပါဘူး။ နိုင္ငံေရး ေဆြးေႏြးမႈ မူေဘာင္အရ ညီလာခံက်င္းပရာမွာ ေအာက္ ေျခကတက္လာတာကို ထင္ဟပ္တာထက္ ဗဟိုခ်ဳပ္ကိုင္မႈ မ်ားေနတယ္ဆိုတာေတြ ကိုယ္စားလွယ္ေတြဆီက ၾကားရပါတယ္။ ဒါ့ေၾကာင့္ ဒီညီလာခံအျပီးမွာေတာ့ NCA လမ္းေၾကာင္းမွာ ခ်ထားတဲ့မူေတြနဲ႔ လက္ေတြ႕ အေကာင္ထည္ေဖာ္ ရာမွာ ကြာျခား ခ်က္ေတြ၊ နည္းနာဆို္င္ရာ အခက္ခဲေတြကို ျပန္လည္ သံုးသပ္ဖို႔လိုပါတယ္။
ေမး - ညီလာခံမွာ က႑အလိုက္၊ ေခါင္းစဥ္အလိုက္ေဆြးေႏြးတာဆိုေတာ့ အားလံုး ပါဝင္ေဆြးေႏြးဖို႔ အခြင့္အေရးေရာ ရွိပါသလား။
ေျဖ - အားလံုးပါဝင္ေဆြးေႏြးနိုင္ေရးဆိုတာ မူအားျဖင့္ မွန္ကန္ပါတယ္။ လက္ေတြ႕မွာ ပထမဆံုးအၾကိမ္ အေကာင္ထည္ ေဖာ္တာျဖစ္လို႔ အကန္႕အသတ္မ်ားရွိပါတယ္။ နိုင္ငံေရးေဆြးေႏြးပြဲေတြက ရလာတဲ့ အခ်က္ ၄၁ ခ်က္ေပၚမွာ နိုင္ငံေရး၊ စီးပြား ေရး၊ လူမႈေရး၊ လံုျခံဳေရး၊ ေျမယာ၊ သယံဇာတႏွင့္ သဘာဝ ပတ္ဝန္းက်င္ဆိုင္ရာ မူဝါဒေတြအတြက္ က႑ေတြ ၅ခုခြဲျပီး ေဆြးေႏြးရပါတယ္။ ေဆြးေႏြးခ်ိန္ စုစုေပါင္း ၉ နာရီသာ ရွိပါတယ္။ က႑တစ္ခုမွာ အစိုးရ၊ လႊတ္ေတာ္၊ တပ္မေတာ္၊ လက္မွတ္ထိုးထားတဲ့ EAOs၊ တရားဝင္နိုင္ငံေရးပါတီ ကိုယ္စားလွယ္ အနည္းဆံုး ၁ဝဝ ေက်ာ္ပါတယ္။ အခ်က္ ၁ ခ်က္ကို ေဆြးေႏြးရာမွာ တစ္ႀကိမ္မွာ အစုအဖြဲ႔ တစ္ခုစီမွ ၅ မိနစ္ထက္ မပိုဘဲ ေဆြးေႏြးရတဲ့အတြက္ အစုအဖြဲ႔ ၅ ခုနဲ႔ တစ္ႀကိမ္ ျပည့္ဖို႔ အနည္းဆံုး ၂၅ မိနစ္မွ ၃၅ မိနစ္ဝန္းက်င္ ၾကာပါတယ္။ အဲဒီေတာ့ ကိုယ့္အစုအဖြဲ႔က တစ္ေယာက္က ေျပာျပီးရင္ ကိုယ့္ အလွည့္ ေရာက္ဖို႔ေနာက္ထပ္ မိနစ္ ၃ဝ ေလာက္ ေစာင့္ရပါတယ္။ မေရာက္ခင္မွာ ေဆြးေႏြးခ်က္က ျပီးသြားျပီ။ ေနာက္ တစ္ခ်က္ကို ေရာက္သြားတာရွိပါတယ္။ အဲဒါေၾကာင့္ အေၾကာင္းအရာ ေဆြးေႏြးခ်က္ကို ဘယ္ေလာက္ ေၾကလည္တယ္ ဆိုတာထက္၊ ဘယ္ေလာက္ျမန္ျမန္ ျပီးမလဲ ၾကည့္ရတဲ့သေဘာ ျဖစ္ေနပါတယ္။ အခ်ိန္ အကန္႔အသတ္ ေပးထားခ်က္ေၾကာင့္ တက္ေရာက္တဲ့သူ အကုန္ အားလံုး ပါဝင္ဖို႔ဆိုတာကေတာ့ မျဖစ္နိုင္ပါဘူး။ ပါဝင္ေဆြးေႏြးတဲ့ သူေတြကလည္း ၅ မိနစ္အတြင္း ကိုယ့္ရပ္တည္ခ်က္ Position ကို လုျပီး ေျပာရတဲ့အတြက္ အျပန္အလွန္ ညိွႏႈိင္းလုိ႔ရတဲ့ အခင္းအက်င္းေတာ့ မဟုတ္ပါဘူး။ ေဆြးေႏြးခ်က္ေတြကို ျပန္စုစီးျပီး အစုအဖြဲ႔ေတြမွာ ဆံုးျဖတ္ခ်က္ ခ်တာထက္ UPDJC (ျပည္ေထာင္စုု ျငိမ္းခ်မ္းေရးေဆြးေႏြးမႈ ပူးတြဲ ေကာ္မတီ) အစည္းအေဝးကိုပဲ ျပန္တင္ရပါတယ္။ ေနာက္ဆံုးမွာေတာ့ UPDJC ရဲ႕ အဆံုးအျဖတ္ ေပၚမွာသာ မူတည္တာပါ။
ေမး - ညီလာခံမွာ တိုင္းရင္းသားေတြရဲ႕ စိုးရိမ္မႈ၊ ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္ေတြဟာ ဘာျဖစ္ႏိုင္ပါသလဲ။
ေျဖ - NLD အစိုးရဟာ ႏွစ္ေပါင္း ၅ဝေက်ာ္အတြင္း ပထမဆံုးတက္လာတဲ့ အရပ္သား အစိုးရျဖစ္တယ္။ ဒါ့ေၾကာင့္ အရင္ အစိုးရေတြနဲ႔ေတာ့ မတူဘဲ NLD အစိုးရဟာ တပ္မေတာ္နဲ႔ တိုင္ရင္းသားေတြၾကားမွာ ႏွစ္ဘက္စလံုး လက္ခံႏိုင္မယ့္ အေျခ အေနေရာက္ေအာင္ ေျပေျပလည္လည္ ညိွႏိႈင္းေပးနိုင္မယ့္ အခင္းအက်င္းတစ္ခုကို ေမွ်ာ္လင့္တယ္။ တစ္ဖက္မွာလည္း တပ္မေတာ္နဲ႔ ဘက္တူရပ္ျပီး ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ လက္တြဲခဲ့တဲ့ မဟာမိ္တ္ျဖစ္သူ တိုင္းရင္းသားေတြရဲ႕ လုိလားခ်က္ေတြကို အေလးမထားတာကို စိုးရိမ္တယ္လို႔ ထင္ပါတယ္။
ေမး - တခ်ိဳ႕တိုင္းရင္းသားေခါင္းေဆာင္ေတြက NCA ကို ျပဳလြယ္ေျပာင္းလြယ္ ျဖစ္ရမယ္လို႔ ေျပာေနတာကုိ ဘယ္လို ျမင္ ပါသလဲ။
ေျဖ - မထိုးရေသးတဲ့ EAOs ေတြက လက္မွတ္မထိုးေပမဲ့ နိုင္ငံေရးေဆြးေႏြးပြဲေတြကို က်င္းပနိုင္ခြင့္ရွိဖို႔ ေတာင္းဆိုခဲ့ပါတယ္။ ေျမာက္ပိုင္း ၇ ဖြဲ႔ကေတာ့ NCA ဆိုတာကို ထားျပီး အျခားသေဘာတူညီခ်က္တစ္ခု ျပဳလုပ္နိုင္ဖို႔ ေတာင္းဆိုေနၾကပါတယ္။ ကြၽန္မသေဘာကေတာ့ NCA က ဥပေဒမဟုတ္ပါဘူး၊ စာခ်ဳပ္တစ္ခုပါ။ NCA မွာ ျပင္ဆင္ခ်က္အခန္း မပါရွိပါဘူး။ အဲဒီ အတြက္ စာခ်ဳပ္ကိုျပင္ဆင္တာ လက္တေလာအေျခအေနမွာ မလြယ္ကူနိုင္ဘူး ထင္ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ NCA က ျဖစ္ေပၚ လာတဲ့ နိုင္ငံေရးေဆြးေႏြးမႈ မူေဘာင္ကိုေတာ့ ျပင္ဆင္မယ္ဆို အခန္း (၁ဝ) အပိုဒ္ (၁၇) အရ ျပင္ဆင္နိုင္ပါတယ္။
ကြၽန္မအျမင္ကေတာ့ NCA ဟာ ေရာဂါအားလံုးအတြက္ တစ္ခုတည္းေသာ ေပ်ာက္ေစ ေဆးအျဖစ္ မဟုတ္ဘဲ ေရာဂါေတာ္ ေတာ္မ်ားမ်ား သက္သာရာ ရွာနိုင္တဲ့ ေဆးတစ္မယ္အျဖစ္ မွတ္ယူပါတယ္။ အျခား ေရာဂါေတြ သက္သာေစမယ့္ ေဆးေတြ ရွိနိုင္ပါေသးတယ္။ NCA ေဆးေၾကာင့္ေလး ျဖစ္ေစနုိင္တာကို သတိျပဳရပါမယ္။ ကြၽန္မတို႔ အဓိက အလိုရွိတာ စစ္ပြဲေတြ ခ်ဳပ္ျငိမ္းဖို႔၊ နိုင္ငံေရး အေျဖရဖို႔ပါ၊ NCA ေဘာင္ထဲမွာပဲ ပိတ္မိမေနဖို႔ လိုပါတယ္။ NCA လမ္းေၾကာင္းကို ပိုမို ထင္ရွားေစခ်င္လို႔ NCA ပါ နိုင္ငံေရးလမ္းျပေျမပံုပါ အခ်က္ေတြကို တစ္ဆင့္မျပီးခင္ ေနာက္တစ္ဆင့္ အေဆာတလ်င္ အေကာင္အထည္ ေဖာ္မယ္ဆိုရင္ အားလံုးပါဝင္တဲ့ နိုင္ငံေရး အေျဖရဖို႔ ဆိုတာ လက္ေတြ႕မွာ မနီးစပ္နိုင္ေသးပါဘူး။
ေမး - ႏိုင္ငံေရးသုေတသနလုပ္ငန္းေတြမွာ အမ်ိဳးသမီးတစ္ေယာက္အတြက္ အခက္အခဲ၊ စိန္ေခၚခ်က္ေတြ ရွိပါသလား။
ေျဖ - ရွိပါတယ္လုိ႔ေျပာရမွာပါ။ တန္းတူ ဆက္ဆံခံရဖို႔ ၾကိဳးစားရပါတယ္။ လူအခ်င္းခ်င္း မိတ္ဆက္တဲ့ေနရာမွာ နိုင္ငံတကာ မွာေတာ့ လက္ဆြဲနႈတ္ဆက္ၾကပါတယ္။ က်ား မ မခြဲျခားဘဲ၊ တန္းတူ လုပ္ေဖာ္ကိုင္ဖက္လို သေဘာထားတယ္ ဆိုတာမ်ိဳး ျဖစ္နိုင္ပါတယ္။ ကြၽန္မ သုေတသန လုပ္ငန္းခြင္မွာ အမ်ဳိးသားအမ်ားစုက အခ်င္းခ်င္း မိတ္ဆက္ရင္ လက္ဆြဲႏႈတ္ဆက္ၾကေပမဲ့ ကြၽန္မကိုေတာ့ အမ်ဳိးသမီးျဖစ္လို႔ လက္ဆြဲႏႈတ္ဆက္တာမ်ိဳးကို ေရွာင္ပါတယ္။ ကြၽန္မရဲ႕ လုပ္ေဖာ္ကိုင္ဖက္မ်ားကိုေတာ့ “ဆရာ” လို႔ အလြယ္တကူ ေခၚၾကေပမဲ့ ကြၽန္မကိုေတာ့ “ဆရာမ” လုိ႔မေခၚပဲ “ညီမ” လုိ႔ေခၚၾကတာ ရွိပါတယ္။ အခ်ိဳ႕ ေဒသ ေတြကို သုေတသနကိစၥအတြက္ ခရီးသြားမယ္ဆိုရင္ မိန္းကေလးျဖစ္လို႔ လံုျခံဳေရးအရ မသြားခဲ့ရတာေတြ ရွိပါတယ္။ ဒါက အရွိတရားပါ။ ျမန္မာနိုင္ငံမွာ ရွိေနတဲ့ အလုပ္လုပ္တဲ့ အမ်ိဳးသမီးေတြ ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားအတြက္ ဒီျပႆနာေတြက အထူးအဆန္း မဟုတ္ေတာ့ပါဘူး ထင္ပါတယ္။ အဲဒီေတာ့ အမ်ဳိးသမီးမ်ားဟာ အမ်ဳိးသားမ်ားတဲ့ တန္းတူျဖစ္တယ္ဆိုတာကို လက္ခံေစခ်င္တယ္ဆိုရင္ အမ်ဳိးသမီးမ်ားအတြက္ေပးတဲ့ အခြင့္ထူးခံရရွိေရးထက္စာရင္ ကိုယ္လုပ္တဲ့ အလုပ္မွာ အမ်ဳိးသား မ်ားနဲ႔ တန္းတူ အေကာင္းဆံုး ၾကိဳးစားဖို႔လိုပါမယ္လုိ႔ထင္ပါတယ္။ အမ်ိဳးသမီးေတြအတြက္ လုပ္ပိုင္ခြင့္ စြမ္းပကား အပ္ႏွင္းဖို႔ အမ်ိဳးသမီးေတြ ကိုယ္တိုင္ကပဲ စတင္ရမွာပါ။
ဓာတ္ပံု - ရန္ကုန္ၿမိဳ႕အေျခစိုက္ Institute for Strategy and Policy – Myanmar အဖဲြ႔ရဲ႕ သုေတသီ ေဒၚဆုမြန္သဇင္ေအာင္