ဇင္လင္း ● အရည္အေသြးျမင့္ သတင္းဓါတ္ပုံပညာကို ေရွ႕ေဆာင္ဖန္တီးခဲ့သူ

ဇင္လင္း ● အရည္အေသြးျမင့္ သတင္းဓါတ္ပုံပညာကို ေရွ႕ေဆာင္ဖန္တီးခဲ့သူ
မာဂရက္ ေဘာ္ေကး- ဝႈိက္  (၁၉ဝ၄ - ၁၉၇၁)

(မုိးမခ) ဇူလုိင္ ၁၂၊ ၂၀၁၇

 

Margaret Bourke-White was the first female war correspondent and the first woman to be allowed to work in combat zones during World War II. In 1941, she traveled to the Soviet Union just as Germany broke its pact of non-aggression. She was the only foreign photographer in Moscow when German forces invaded.

‘မာဂရက္ ေဘာ္ေကးဝိႈက’္ ရဲ႕ ဘဝပုံရိပ္ဟာ အမ်ားသူငါတုိ႔အတြက္ အိပ္မက္ပမာ ျဖစ္ပါတယ္။ မာဂရက္ ျဖတ္သန္းခဲ့တဲ့ သတင္းေထာက္ဘဝမ်ိဳးဟာ တျခားသူေတြ အားက်ေလာက္စရာျဖစ္ေပမယ့္ သူ႕ေလာက္ စြမ္းေဆာင္ႏိုင္ဖုိ႔ေတာ့ မလြယ္ပါ ဘူး။ သူ႕နာမည္အျပည့္အစုံက ‘မာဂရက္ ေဘာ္ေကးဝိႈက’္ (Margaret Bourke) ျဖစ္ပါတယ္။ မာဂရက္ကို ၁၉ဝ၄ ခုႏွစ္ ဇြန္လ ၁၄ ႐က္ေန႔မွာ နယူးေယာ့ခ္ခရိုင္ ဘရန္႕ဇ္ျမိဳ႕မွာ ေမြးပါတယ္။ ဖခင္က ဂ်ိဳးဇက္ ေဘာ္ေကးဝိႈက္ (Joseph Bourke-White)၊ မိခင္က မီနီ ေဘာ္ေကးဝိႈက္ (Minnie Bourke-White) ျဖစ္ပါတယ္။ ေမြးခ်င္း ၃ ေယာက္အနက္ သူက တတိယ သမီးျဖစ္ပါတယ္။ ဖခင္က စာပုံႏွိပ္စက္ဆိုင္ရာ အဂ်ၤင္နီယာတစ္ဦးျဖစ္ျပီး၊ ပတ္လည္ပုံႏွိပ္စက္ေတြ၊ ေအာ့ဆက္ ပုံႏွိပ္စက္ ေတြကို ပိုမိုေကာင္းမြန္ေအာင္ တီထြင္လုပ္ေဆာင္သူျဖစ္ပါတယ္။ မာဂရက္ကေတာ့ သူ႕ဖခင္ကို သတိေမ့ေလ်ာ့တတ္တဲ့ တီထြင္ ပညာရွင္လုိ႔ ခိုင္းႏိႈင္းတင္စားပါတယ္။ မာဂရက္ ေျပာျပတာကေတာ့ သူ႕ဖခင္နဲ႔အတူ စားေသာက္ဆိုင္မွာ စားၾကေတာ့ သူ႕ဖခင္က သူ႔အတြက္မွာထားတဲ့ စားစရာကို  ထိေတာင္မထိဘဲ စားပြဲခင္းေပၚမွာ ပုံၾကမ္းေတြ ဆြဲေနခဲ့တာ ေတြ႕ခဲ့ဖူးတယ္လုိ႔ ေျပာပါတယ္။ အိမ္မွာဆိုရင္ ဖခင္ျဖစ္သူဟာ သူ႕ရဲ႕ ကုလားထိုင္ႀကီးေပၚမွာ မလႈပ္မယွက္ ထိုင္ေနတတ္ျပီး၊ သူ႕အေတြး ေတြကေတာ့ မရပ္မနား ခရီးသြားေနပုံပါပဲလို႔ မာဂရက္က ေျပာျပပါတယ္။

သူ႕စဥ္းစားခန္း ထုတ္ေနတဲ့အထဲမွာ ရႈပ္ေထြးေပြလီလွတဲ့ ယႏၱရားကြန္ယက္ေတြနဲ႔ ေခြးသြားစိပ္ဝန္ရိုးေတြ ပါေနမွာ ေသခ်ာ တယ္လုိ႔ မာဂရက္က ဆိုပါတယ္။ တစ္ေယာက္ေယာက္က သူ႕ကို စကားသြားေျပာရင္လည္း ၾကားပုံမရဘူးလုိ႔ ဆိုပါတယ္။ မာဂရက္ ရဲ႕ မိခင္ မီနီကေတာ့ ပရတ္တကၠသိုလ္ေက်ာင္းထြက္ ပညာတတ္တစ္ဦးျဖစ္ျပီး လက္ေရးတိုပညာ ကြ်မ္းက်င္သူလုိ႔ သိရတယ္။ မိခင္ျဖစ္သူဟာ အိမ္ေထာင္မႈကိစၥကိုလည္း စိတ္ပါဝင္စားသူျဖစ္ျပီး၊ သားသမီးေတြကို ပညာတတ္ေတြ ျဖစ္လာ ေအာင္ အားေပးတိုက္တြန္းသူျဖစ္တယ္။ မိနီဟာ သူ႕ကေလးေတြ ဘာသာရပ္တစ္ခုခုကို စိတ္ဝင္စားေနေၾကာင္းသိတာနဲ႕ အဲဒီဘာသာရပ္ အေၾကာင္းအရာနဲ႕ သက္ဆိုင္တဲ့စာအုပ္ စာတမ္းေတြ ရွာျပီး သူတုိ႔ ေတြ႕ေလာက္တဲ့ ေနရာေတြမွာ တင္ထား ေပးရွိတယ္လုိ႔ဆိုပါတယ္။

မာဂရက္ရဲ႕ မိခင္က ‘လူ႕ဘဝဆိုတာ ျမင့္ျမတ္တယ္ဆိုတဲ့ ယုံၾကည္မႈ’ ျဖစ္ေပၚလာေအာင္ လုပ္ေပးခဲ့တယ္လုိ႔ ေျပာပါတယ္။ သူ႕အေဖကလည္း အလြန္႔အလြန္ တုံဏွိဘာေဝ ေနတတ္သူျဖစ္ေပမယ္ ဘဝကို တန္ဖိုးထားတတ္ျပီး သတၱရွိေအာင္ မာဂရက္ကို လုပ္ေပးခဲ့တယ္လုိ႔ ဆိုပါတယ္။ မာဂရက္ ကေလးဘဝတုံးက ပိုးေကာင္မႊားေကာင္ကေလးေတြ၊  လိပ္ကေလး ေတြ၊ ဖားကေလးေတြကို စိတ္ဝင္စားျပီး၊ စာဖတ္တာ ေျမပုံေတြကို ၾကည့္ရတာမ်ိဳးကိုလည္း ႏွစ္သက္တယ္လုိ႔ ေျပာပါ တယ္။ သူတကယ္ ျဖစ္ခ်င္တာက ေရထဲမွာေရာ ကုန္းေပၚမွာပါ တြားသြားတတ္တဲ့ သတၱဝါေတြကို ေလ့လာတဲ့သူ (Herpetologist) ျဖစ္ခ်င္ခဲ့တာလုိ႔ ေျပာပါတယ္။ မာဂရက္ရဲ႕ “ကြၽႏု္ပ္၏ ရုပ္ပုံလႊာ” ဆိုတဲ့ စာအုပ္မွာ အခုလို ေရးသား ေဖၚျပခဲ့တာ ေတြ႕ရတယ္။
“ကြ်န္မက ကိုယ့္ကိုယ္ကို သပၸံပညာရွင္တစ္ေယာက္လို  စိတ္ကူးပုံေဖၚၾကည့္ပါတယ္။ ေတာေတာင္ေတြထဲ ေလွ်ာက္သြား မယ္။ သဘာဝသမိုင္းျဖစ္စဥ္နဲ႕ပတ္သက္တဲ့ မ်ိဳးစိပ္ နမူနာေတြ ရွာေဖြရယူလာျပီး ျပတိုက္ေတြမွာ ထားမယ္။ အမ်ိဳးသမီးေတြ လုပ္ေလ့လုပ္ထမရွိတဲ့ အလုပ္ေတြမွန္သမွ် လုပ္တယ္…စသျဖင့္ စိတ္ကူးၾကည့္ေလ့ရွိတယ္။”

ရွားရွားပါးပါးျဖစ္စဥ္တခ်ိဳ႕ကေတာ့ သူ႕ဖခင္ စက္႐ုံေတြကို သြားတဲ့အခါ မာဂရက္လည္း လိုက္ၾကည့္ခ်င္တာမ်ိဳး ျဖစ္ပါတယ္။ သူ႕ဖခင္က သူ တီထြင္ ေရးဆြဲထားတဲ့ စက္မႈပုံၾကမ္းေတြကို စက္႐ုံေတြမွာ အသုံးခ်ဖုိ႔ သြားေရာက္ေလ့ရွိပါတယ္။

“တေန႔ေတာ့ နယူးဂ်ာစီနယ္ထဲက ဒြန္နယ္လင္း (Dunellen) မွာရွိတဲ့ စက္႐ုံတစ္႐ုံမွာ သံရည္ႀကိဳ ပုံေလာင္းတဲ့စက္ကို ပထမဦးဆုံးအေနနဲ႔ ကြၽန္မ ေတြ႕ျမင္ခဲ့ပါတယ္။ ကြၽန္မအေဖနဲ႕အတူ ညစ္ပတ္ေပတူးေနတဲ့ စက္႐ုံအေပၚထပ္ဆီ တက္သြား ခဲ့တာ မွတ္မိေနတယ္။ အေပၚကေန ေအာက္ဖက္ကို ငုံ႔ၾကည့္လိုက္ေတာ့ အေတာ္အ့ံၾသေလာက္ေအာင္ နက္ရိႈင္းတာကို ေတြ႕ရတယ္။ အေဖက ခနေစာင့္ၾကည့္လိုက္လုိ႔ ေျပာပါတယ္။ အဲဒီမွာ အလြန္ျမန္ဆန္တဲ့ႏႈန္းနဲ႕ နက္ေမွာင္ေနတဲ့ အတုံး အခဲႀကီးက ရုတ္တရက္ မ်က္လွည့္ျပလိုက္သလို မီးလွွံ်မီးပြားေတြ တျဖန္းျဖန္းထျပီး အရည္ေပ်ာ္ စီးဆင္းသြားတာကို ျမင္ လိုက္ရတယ္။ ကြၽန္မေပ်ာ္လိုက္တာဆိုတာ မေျပာပါနဲ႔ေတာ့။ အဲဒီ အသက္အရြယ္တုံးက ကြၽန္မအဖုိ႔ သံရည္ႀကိဳ ပုံေလာင္းတဲ့ ျမင္ကြင္းဟာ ပထမဆုံးနဲ႔ ေနာက္ဆုံး ျမင္ေတြ႕ခဲ့ဖူးတဲ့ အလွဆုံးျမင္ကြင္းပါပဲ” လုိ႔ မာဂရက္ က “ကြၽႏု္ပ္၏ ႐ုပ္ပုံလႊာ” ဆိုတဲ့ စာအုပ္မွာ ေရးသားေဖၚျပထားတယ္။

မာဂရက္ရဲ႕ဖခင္ဟာ ဓါတ္ပုံပညာကို အလြန္ႏွစ္သက္ခုံမင္သူျဖစ္ပါတယ္။ ကင္မရာသုံး မွန္ဘီလူးမ်ားနဲ႔ ပတ္သက္တဲ့ တီထြင္ မႈေတြကိုလည္း စိုက္လိုက္မတ္တတ္လုပ္ခဲ့သူလုိ႔ ဆိုပါတယ္။ တျခား ဓါတ္ပုံပညာ အေထာက္အကူျပဳပစၥည္း ကိရိယာကေလး ေတြလည္း တီထြင္ခဲ့ေၾကာင္း သိရတယ္။ ဒါေပမယ့္ မာဂရက္ကေတာ့ သူ႕ဖခင္ ကြယ္လြန္ျပီးခဲ့တဲ့အခ်ိန္အထိ ဘယ္ ကင္ မရာကိုမွ ကိုင္မၾကည့္ဖူးဘူးလုိ႔ ဆိုပါတယ္။ ၁၉၂၁ ခုႏွစ္မွာ မာဂရက္ဟာ နယူးေယာ့ခ္က ကိုလမ္ဘီယာ တကၠသိုလ္မွာ အႏုပညာဘာသာရပ္ တက္ေရာက္သင္ယူဖုိ႔ စာရင္းသြင္းခဲ့တယ္။ အဲဒီႏွစ္မွာပဲ မိခင္ျဖစ္သူက မာဂရက္ကို ပထမဆုံး ကင္မရာတစ္လုံး ဝယ္ေပးခဲ့တယ္။  အဲဒီကင္မရာက အီကာ ရီဖလက္ (စ္) (3 ¼ x 4 ¼ Ica Reflex) အမ်ိဳးအစား ျဖစ္ျပီး၊ ေဒၚလာ ၂ဝ ေပးရတယ္လုိ႔ ဆိုတယ္။ ေနာက္ မာဂရက္ဟာ ဓါတ္ပုံဆရာ ကလဲရင့္စ္ ဝႈိက္ (Clarence H. White) ထံမွာ သီတင္းတစ္ပတ္ ဓါတ္ပုံသင္တန္းတက္ခဲ့တယ္။ အဲဒီသင္တန္းက ပုံသ႑ာန္နဲ႔ ဖြဲ႕စည္းမႈအပိုင္းကို အထူးျပဳ သင္ေပးတာျဖစ္ တယ္။ ဒါေပမယ့္ မာဂရက္ကေတာ့ ဓါတ္ပုံရိုက္ခ်င္လုိ႔ ေရြးခ်ယ္တက္ေရာက္ခဲ့တာလုိ႔ ဆိုပါတယ္။ ဘာပဲေျပာေျပာ အဲဒီ သင္တန္းက မာဂရက္ကို ဓါတ္ပုံပညာ မ်ိဳးေစ့ခ်ေပးခဲ့တာ ျဖစ္တယ္။

၁၉၂၁ ခုႏွစ္ေႏွာင္းပိုင္းမွာ မာဂရက္ဟာ မီရွီဂန္တကၠသိုလ္ကို ေျပာင္းတက္ခဲ့တယ္။ အဲဒီမွာ အဲဗရက္ ခ်ပ္ပီ (Everett “Chappie” Chapman) နဲ႔ ေတြ႕ခဲ့ျပီး သူဟာ ေနာင္အခါ မာဂရက္ရဲ႕အိမ္ေထာင္ဖက္ ျဖစ္လာတယ္။ မာဂရက္ ေဘာ္ေကး-ဝိႈက္ဟာ တကၠသိုလ္ ၇ ခုမွာ တက္ေရာက္ ပညာသင္ၾကားခဲ့တယ္။ အႏုပညာဘာသာရပ္နဲ႕တကြ ရသေျမာက္ အကပညာ၊ ေရကူးပညာတုိ႔အျပင္ သတၱေဗဒနဲ႕ ေက်ာက္ျဖစ္ရုပ္ႂကြင္းဘာသာရပ္ေတြလည္း သင္ယူခဲ့တယ္။ မာဂရက္ ေနာက္ဆုံး တက္ခဲ့တဲ့ ေကာ္န္နဲလ္သကၠသိုလ္မွာ အလုပ္တစ္ခုရဖုိ႔ အေတာ္ခက္ခဲ ခဲ့တယ္လုိ႔ဆိုပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ မာဂရက္ဟာ တကၠသိုလ္နယ္ေျမရႈခင္းအလွ ဓါတ္ပုံေတြရိုက္ျပီး ေရာင္းခ်ခဲ့ရတယ္လုိ႔ ဆိုတယ္။ ေနာက္ေတာ့ ဓါတ္ပုံပညာကို စီးပြားျဖစ္ လုပ္တဲ့ ဓါတ္ပုံဆရာတစ္ဦးနဲ႕ေတြ႕ျပီး၊ ထိုသူက သူ႕ရဲ႕ ဓါတ္ပုံကူးတဲ့ အေမွာင္ခန္းကို မာဂရက္ အသုံးျပဳခြင့္ရခဲ့တယ္။ ဒါဟာ မာဂရက္အတြက္ တကယ့္ဓါတ္ပုံဆရာတစ္ေယာက္ျဖစ္လာဖုိ႔ပထမအဆင့္ အေထာက္အကူျဖစ္ခဲ့တယ္လုိ႔ ဆိုပါတယ္။

မာဂရက္ရဲ႕ ဓါတ္ပုံေတြဟာ အႀကီးအက်ယ္ ေအာင္ျမင္မႈရရွိခဲ့တယ္။ ဗိသုကာအင္ဂ်င္နီယာေတြဆီက ဖိတ္ေခၚစာေတြ ရရွိတဲ့အထိ သူ႕ဓါတ္ပုံေတြက ေအာင္ျမင္ခဲ့တယ္။ ဗိသုကာလုပ္ငန္းႀကီးတစ္ခုျဖစ္တဲ့ York & Sawyer မွာ သူစုေဆာင္း ထားတဲ့ ဓါတ္ပုံေတြ တင္ျပခဲ့တယ္။ သူ႕ဓါတ္ပုံေတြနဲ႔ပတ္သက္လုိ႔ ဘက္လိုက္မႈမရွိဘဲ မွ်တတဲ့ ထင္ျမင္ခ်က္ေတြ ရရွိလိုတဲ့ အတြက္ York & Sawyer မွာ တင္ျပခဲ့တာ ျဖစ္တယ္။ မာဂရက္အေနနဲ႔ ဘယ္လို ဗိသုကာကုမၸဏီကိုပဲသြားသြား သူ႔ပညာကို လက္မခံတဲ့ေနရာမရွိပါဘူးလုိ႔ မွတ္ခ်က္ေပးျခင္း ခံခဲ့ရတယ္။ ဒီေနာက္ မာဂရက္ အလုပ္ထြက္ခဲ့တယ္။ အိမ္ေထာင္သက္ ႏွစ္အနည္းငယ္ၾကာျပီျဖစ္တဲ့ အဲဗရက္ ခ်ပ္ပီနဲ႔လည္း ကြာရွင္းလိုက္တယ္။ အဲဒီေနာက္ေတာ့ သူ႕ဘဝခရီးလမ္းအသစ္ကို လြတ္လြတ္လပ္လပ္ စတင္ေလွ်ာက္လွမ္းခဲ့တယ္လုိ႔ ‘မာဂရက္ ေဘာ္ေကးဝိႈက’္ က ဆိုတယ္။

ေနာက္ေတာ့ ကလိဗ္လန္း (Cleveland) ကို မာဂရက္ ေျပာင္းေရႊ႕ခဲ့တယ္။ အဲဒီအခ်ိန္မွာ ကေလးဘဝတုံးက သိခဲ့ျမင္ခဲ့တဲ့ စက္မႈလက္မႈလုပ္ငန္းေတြရဲ႕ အလွတရားနဲ႔ အသိဉာဏ္ဗဟုသုတ အေၾကာင္းအရာေတြကို သူ႕စိတ္အာ႐ုံမွာ ျပန္လည္ လင္း လက္လာခဲ့တယ္လုိ႔ မာဂရက္ကဆိုပါတယ္။

အိုတစ္(စ္) သံမဏိစက္႐ုံလုပ္ငန္း (Otis Sreel Mills) အတြက္ မာဂရက္ရုိက္ခဲ့တဲ့ ဓါတ္ပုံေတြဟာ သူ႔ကို စက္မႈလုပ္ငန္း ဆိုင္ရာ ဓါတ္ပုံပညာရွင္အျဖစ္ အသိအမွတ္ျပဳျခင္းခံခဲ့ရတယ္။ အဲဒီ ဓါတ္ပုံ တစ္ပုံခ်င္းကို ေဒၚလာ ၁ဝဝ စီ ေစ်းရခဲ့တယ္။ ကလိဗ္လန္းက မိုးေမွ်ာ္အထပ္ျမင့္တိုက္တစ္ခုမွာ ပထမဆုံး ဓါတ္ပုံစတူဒီယိုဖြင့္ႏိုင္တဲ့အထိ မာဂရက္ ေအာင္ျမင္ခဲ့တယ္။

အဲဒီေအာင္ျမင္မႈဟာ သူ႕ရည္မွန္းခ်က္မဟုတ္ေပမယ့္၊ မာဂရက္ဟာ စက္႐ုံအလုပ္႐ုံဆိုင္ရာ ဓါတ္ပုံပညာကို စတင္တီထြင္ ခဲ့တဲ့ ေရွ႕ေဆာင္ ဓါတ္ပုံပညာရွင္ ျဖစ္လာခဲ့တယ္။ ႏွစ္အနည္းငယ္ ၾကာျပီးေနာက္မွာ သူဟာ စက္မႈလုပ္ငန္းေခတ္ကို သရုပ္ ေဖၚျခင္းျဖင့္ လိုက္ (ဖ္) မဂၢဇင္း (Life Magazine) မ်က္ႏွာဖုံး ဓါတ္ပုံပညာရွင္ ျဖစ္လာခဲ့တယ္။ အမွန္ေတာ့ ပထမဦးဆုံး မဂၢဇင္းအလုပ္က Fortune Magazine နဲ႔ စခဲ့တာ ျဖစ္ပါတယ္။ Fortune က မာဂရက္ရဲ႕ ဓါတ္ပုံကို ရရွိဖုိ႔ အျပင္းအထန္ႀကိဳးစားခဲ့တာေၾကာင့္လုိ႔ ဆိုပါတယ္။ လိုက္ (ဖ္) မဂၢဇင္းက နယူးေယာ့ခ္မွာ အေျခစိုက္တယ္။ မာဂရက္က နယူးေယာ့ခ္ကို မေျပာင္းႏိုင္ဘူး။ မာဂရက္ရဲ႕ ကလိဗ္လန္းက ဓါတ္ပုံစတူဒီယိုက အလြန္ေအာင္ျမင္တဲ့အတြက္ နယူးေယာ့ခ္ကို မေျပာင္းႏိုင္ ခဲ့တာျဖစ္တယ္။ မဂၢဇင္းက အခ်ိန္ပိုင္းအလုပ္ လုပ္ဖုိ႔ မာဂရက္ကို တစ္ႏွစ္ ေဒၚလာ ၁၂ဝဝဝ/- နဲ႕စာခ်ဳပ္ခဲ့တယ္လုိ႔ဆိုတယ္။ 

လိုက္ (ဖ္) မဂၢဇင္းဟာ ေရွ႕ေဆာင္ ဓါတ္ပုံမဂၢဇင္းႀကီးအျဖစ္ အလွ်င္အျမန္ေအာင္ျမင္လာျပီး၊ ‘မာဂရက္ ေဘာ္ေကးဝိႈက’္ ရဲ႕ နာမည္က မဂၢဇင္းထက္ေတာင္ ပိုျပီးေအာင္ျမင္ထင္ရွားခဲ့တယ္လုိ႔ ဆိုပါတယ္။ ဆက္လက္ျပီး ၁၉၃ဝ ခုႏွစ္မွာ ခရိုင္စလာ အေဆာက္အဦး (Chrysler Building) ကို ေမာ္ကြန္းမွတ္တမ္းတင္တဲ့ အလုပ္ကို တာဝန္ယူေပးဖုိ႔ မာဂရက္ကို အထူး တာဝန္အပ္ႏွင္းတာ ခံရပါတယ္။ အဲဒီ အေဆာက္အဦးမွာပဲ ‘မာဂရက္ ေဘာ္ေကးဝိႈက’္ ရဲ႕ဒုတိယေျမာက္ ဓါတ္ပုံစတူဒီယို ဖြင့္ လွစ္ခဲ့တယ္။ အေဆာက္အဦးရဲ႕ ၆၁ ထပ္ကေန မာဂရက္အတြက္ အလွဆင္ ဆြဲဆန္႔ထုတ္ေပးထားတဲ့ေနရာဟာ အေတာ္ ကေလး အႏၱရာယ္ရွိတဲ့သ႑ာန္ျဖစ္ပါတယ္။

၁၉၃ဝ ခုႏွစ္မွာပဲ ‘မာဂရက္ ေဘာ္ေကးဝိႈက’္ ဟာ ဆိုဗီယက္ယူနီယံႏိုင္ငံသို႔ အကန္႔အသတ္မရွိ သြားလာခြင့္ရရွိခဲ့တဲ့ ပထမဆုံး ႏိုင္ငံျခားသား ဓါတ္ပုံဆရာျဖစ္လာပါတယ္။ ၁၉၃၅ ခုႏွစ္မွာ မာဂရက္ဟာ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုရဲ႕ထူးျခား ထင္ရွားမႈ အရွိဆုံး အမ်ိဳးသမီး ၂ဝ ဦးထဲမွာ တစ္ဦးအျဖစ္ ဆႏၵေပးေရြးခ်ယ္ျခင္း ခံခဲ့ရတယ္။ ၁၉၃၆ ခုႏွစ္မွာေတာ့ အေမရိကန္ျပည္ ေထာင္စုရဲ႕ထူးျခား ထင္ရွားမႈအရွိဆုံး အမ်ိဳးသမီး ၁ဝ ဦးထဲမွာ တစ္ဦးျဖစ္ခဲ့တယ္။ ၁၉၃၆ ဟာ မာဂရက္အတြက္ ထူးျခားတဲ့ ႏွစ္လည္း ျဖစ္လာပါတယ္။ ဆိုဗီယက္ျပည္ေထာင္စုရဲ႕ စက္မႈလုပ္ငန္းဖြံ႕ျဖိဳးတိုးတက္မႈအေျခအေနကို မွတ္တမ္းတင္တဲ့ အလုပ္ကို လုပ္ေနစဥ္မွာ၊ မာဂရက္ဟာ ျပည္လူထုရဲ႕ အေျခအေနကိုလည္း သတိျပဳမိခဲ့တယ္။

မာဂရက္အေနနဲ႕ျပည္သူေတြရဲ႕ ဘဝအေျခအေနေတြကို ေမာ္ကြန္းမွတ္တမ္းတင္ရာမွာ စိတ္ခံစားမႈကို ေရွ႕တန္းမတင္ဘဲ ဓါတ္ပုံေတြ ရိုက္ယူခဲ့တာျဖစ္တယ္။ ဒါေၾကာင့္ သူ႕ရိုက္ခ်က္ ဓါတ္ပုံေတြဟာ အနာဂတ္မွာ ထုထုပ္ခဲ့တဲ့ ရုပ္လုံးေတြအတြက္ အေျခခံ စံထားစရာ ပုံရိပ္ေတြ ျဖစ္ခဲ့တယ္လုိ႔ဆိုပါတယ္။ မာဂရက္ဟာ အိပ္မက္တစ္ခု မက္ခဲ့ဖူးတယ္လုိ႔ ဆိုတယ္။ အိပ္မက္ ထဲမွာ ေမာ္ေတာ္ကားေတြကို သူ ဓါတ္ပုံလိုက္ရိုက္ေနသတဲ့။ အဲဒီ ေမာ္ေတာ္ကားေတြက စက္ေခါင္းအဖုံးေတြ ဖြင့္ျပီး မာဂရက္ကို စားေတာ့ ဝါးေတာ့မယ့္ပုံနဲ႔ ေျပးလာၾကတယ္လုိ႔ အိပ္မက္ထဲမွာ ျမင္တယ္လုိ႔ ဆိုတယ္။ အဲဒီအိပ္မက္ မက္ျပီး ေနာက္မွာ မာဂရက္ သႏၷိ႒ာန္တစ္ခု ခ်လိုက္တယ္။ “ေနာင္ အသက္ရွင္ေနသမွ် ကာလပတ္လုံး ကြၽန္မစိတ္ထဲမွာ အျပဳသ ေဘာေဆာင္ျပီး ဖန္တီးဆန္းသစ္တဲ့ ခံစားခ်က္ ျဖစ္ေပၚႏိုင္မယ့္ ဓါတ္ပုံမ်ိဳးကိုပဲ ရိုက္ေတာ့မယ္” လုိ႔ ဆုံးျဖတ္ခဲ့ေၾကာင္း မာဂရက္က ေျပာဖူးတယ္။ အဲဲဒီေနာက္မွာ လူမႈေရးဆိုင္ရာ ေမာ္ကြန္းမွတ္တမ္းတင္တဲ့ ဓါတ္ပုံေတြ ရိုက္ျဖစ္ခဲ့တယ္။ အဲဒီလို လူမႈေရးေမာ္ကြန္းမွတ္တမ္းေတြ ရိုက္ျဖစ္တဲ့အတြက္ နာမည္ေက်ာ္ စာေရးဆရာ ‘အာ့စ္ကိုင္း ေကာ့ဒ္ဝဲလ္စ္’ (Erskine Caldwell) နဲ႔ ေတြ႕ဆုံဖုိ႔ျဖစ္လာခဲ့တယ္။ အာ့စ္ကိုင္း ေကာ့ဒ္ဝဲလ္စ္ဟာ ၁၉၃၂ ခုႏွစ္က သူေရးခဲ့တဲ့  Tobacco Road ဆိုတဲ့ ဝတၳဳနဲ႕ နာမည္ေက်ာ္ခဲ့သူျဖစ္တယ္။ အေမရိကန္ စီးပြားပ်က္ကပ္ႀကီး (The Great Depression) ႀကဳံခဲ့တဲ့ ေခတ္ကာလကို ေနာက္ခံထားျပီး ေရးခဲ့တဲ့ ဂႏၳဝင္ဝတၳဳျဖစ္တယ္။ စာေပအကဲျဖတ္ေတြက ေကာ့ဒ္ဝဲလ္စ္ရဲ႕ Tobacco Road ဂႏၳဝင္ဝတၳဳကို ၂ဝ ရာစုႏွစ္အတြင္း အေကာင္းဆုံး ဝတၳဳ ၁ဝဝ မွာ စာရင္းသြင္းခဲ့ၾကတယ္လုိ႔ဆိုတယ္။

အဲဒီအခ်ိန္က ‘အာ့စ္ကိုင္း ေကာ့ဒ္ဝဲစ္’ ဟာ သူရဲ႕ ဒုတိယေျမာက္ လုံးခ်င္းဝတၳဳေရးဖုိ႔အတြက္ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စု ေတာင္ပိုင္းဘက္ ခရီးထြက္ဖုိ႔ျပင္ဆင္ေနခ်ိန္ ျဖစ္တယ္။ သူ႕ခရီးစဥ္အတြက္ ဓါတ္ပုံဆရာေကာင္းတစ္ေယာက္ကို ေခၚသြားဖုိ႔ ရွာေဖြေနခိုက္လည္း ျဖစ္တယ္။ စိတ္ဓါတ္ၾကံံ႕ခိုင္ျပီး လြတ္လြတ္လပ္လပ္အလုပ္လုပ္တတ္တဲ့ မာဂရက္အေနနဲ႕ သူမ်ား ခိုင္း တဲ့အလုပ္မ်ိဳးကို လုပ္ေလ့ရွိသူမဟုတ္ဘူး။ ဒါေၾကာင့္ ပထမေတာ့ ေကာ့ဒ္ဝဲလ္စ္နဲ႔အတူ ေတာင္ပိုင္ခရီးစဥ္မွာ လိုက္ပါဖုိ႔ ျငင္း ခဲ့တယ္။ ေနာက္ေတာ့ ေကာ့ဒ္ဝဲစ္ကလည္း သူနဲ႔သေဘာထားမတိုက္ဆိုင္တဲ့အတြက္ မာဂရက္နဲ႔အတူ ခရီးသြားဖုိ႔ ကိစၥကို ဖ်က္သိမ္းလိုက္တယ္။ ဒါေပမယ့္ ေကာ့ဒ္ဝဲလ္စ္ေရးမယ့္စာအုပ္ဟာ မာဂရက္ရဲ႕ ေမာ္ကြန္းဓါတ္ပုံ လုပ္ငန္းအတြက္ အေရးပါ တဲ့အတြက္ ေနာက္ဆုံးမွာ လိုက္သြားျဖစ္တယ္။ ေကာ့ဒ္ဝဲလ္စ္က ေတာင္ပိုင္းက လူပုဂိၢဳလ္ေတြကို ေတြ႕ဆုံေမးျမန္းမႈေတြ လုပ္တဲ့အခါ အဲဒီလူေတြရဲ႕ မ်က္ႏွာသြင္ျပင္ ခံစားမႈေတြ ေပၚလြင္ေအာင္ မာဂရက္က ဓါတ္ပုံနဲ႔ မွတ္တမ္းတင္ခဲ့ျခင္းျဖစ္ပါတယ္။ ခရီးစဥ္ ရလဒ္အေနနဲ႔ ၁၉၃၇ ခုႏွစ္မွာ  “You Have Seen Their Faces” ဆိုတဲ့ မွတ္တမ္းစာအုပ္ ေပၚထြက္လာခဲ့တယ္။

တခ်ိန္ထဲမွာ ကမၻာေက်ာ္ လိုက္ဖ္ Life မဂၢဇင္းကလည္း စတင္ဖြဲ႕စည္းခ်ိန္ျဖစ္ျပီး မာဂရက္ကို ပထမဆုံး ဓါဆ္ပုံဆရာအျဖစ္ ေခၚယူခဲ့တယ္။ Life မဂၢဇင္းက ပထမဆုံး မာဂရက္ကို အပ္တဲ့လုပ္ငန္း (Assignment) က မြန္တာနာျပည္နယ္မွာ လူထု လုပ္ငန္းမ်ား စီမံအုပ္ခ်ဳပ္ေရးအဖြဲ႕အေနနဲ႔ ေဆာက္လုပ္ေနတဲ့ ေရကာတာစီမံကိန္းကို ဓါတ္ပုံမွတ္တမ္းတင္ေပးဖုိ႔ျဖစ္ တယ္။ မာဂရက္ရဲ႕ မွတ္တမ္းဓါတ္ပုံေတြဟာ ပထမဆုံးမဂၢဇင္းထြက္ဖုိ႔ ၂၄ နာရီအလိုမွ ေရာက္လာေပမယ့္၊ မ်က္ႏွာဖုံးပုံနဲ႔ မ်က္ႏွာ ဖုံးေဆာင္းပါးအျဖစ္ အသုံးျပဳျခင္းခံရတယ္။ ပိုျပီးထူးျခားတာက သူ႕ဓါတ္ပုံေတြဟာ ပတမဆုံး ျဖစ္ရပ္မွန္ ဓါတ္ပုံ ေဆာင္းပါး (Photo Essay) အျဖစ္လည္း မွတ္တမ္းဝင္ခဲ့တယ္။ 

“မာဂရက္ရဲ႕ဓါတ္ပုံပညာၾသဇာဟာ အတိုင္းအဆမရွိ ကြၽန္ေတာ္တုိ႔အေပၚမွာ လႊမ္းမိုးထားခဲ့တယ္။ ပုံႏွိပ္ မွတ္တမ္းတင္ထားတဲ့ ဓါတ္ပုံတစ္ပုံရဲ႕ အရည္အေသြးကို တန္ဖိုးထား ျမတ္ႏိုးတတ္ဖုိ႔ မာဂရက္ဆီကေန ကြၽန္ေတာ္ သင္ယူေလ့လာခဲ့ရတယ္။ တစ္ ရက္ၿပီး တစ္ရက္ အရည္အေသြးတက္လာတဲ့ သူ႕ဓါတ္ပုံေတြကို ေစာင့္ၾကည့္ျပီး ျပန္လည္ပုံႏွိပ္ဖုိ႔ အတြက္ ေနာက္တန္းကို ကြ်န္ေတာ္ ျပန္ပို႔ေပးရတယ္။ သူ႕စံခ်ိန္စံညႊန္းကို မွီတဲ့အထိ ထပ္တလဲလဲ ပုံႏွိပ္ခဲ့ရတယ္။” လုိ႔ ဓါတ္ပုံဆရာ ကားလ္မိုင္ဒင္က ေရးခဲ့ဖူးပါတယ္။ မာဂရက္ဟာ ဓါတ္ပုံသတင္းစာပညာနဲ႔ အရည္အေသြးဆိုင္ရာ စံခ်ိန္စံညႊန္းေတြကို ခ်မွတ္ေပးခဲ့သူလည္းျဖစ္ တယ္လုိ႔ ဆိုပါတယ္။

ခ်ပ္ပီကို အိမ္ေထာင္ဖက္အျဖစ္က ကြာရွင္းျပီးကတည္းက ေနာက္ထပ္ ဘယ္သူ႔ကိုမွ အခ်စ္ေရးအတြက္ မစဥ္းစားေတာ့ ဘူး လုိ႔ မာဂရက္ဆုံးျဖတ္ထားခဲ့ေပမယ့္ ေကာ့ဒ္ဝဲလ္စ္က တနည္းတဖုံ ဆြဲေဆာင္ခဲ့တယ္လုိ႔ဆိုပါတယ္။ အေမရိကန္ ေတာင္ပိုင္း ခရီးစဥ္အတြင္းမွာ တစ္ဦးအေပၚတစ္ဦး ေမတၱာသက္ဝင္ခဲ့ၾကတယ္။ သူတုိ႔ႏွစ္ဦး နယူးေယာ့ခ္ျမိဳ႕က တိုက္ခန္း တစ္ခန္းဆီ ေရႊ႕ေျပာင္းေနထိုင္ခဲ့ၾကတယ္။ ဒါေပမယ့္ မာဂရက္ကေတာ့ သူ႕ရဲ႕ Life မဂၢဇင္းတာဝန္ေတြနဲ႕အလုပ္မ်ားျမဲ မ်ားေနခ်ိန္ ျဖစ္ပါတယ္။ သူတုိ႔ႏွစ္ေယာက္ ပူးတြဲျပီး စာအုပ္တစ္အုပ္ ထပ္မံထုတ္ေဝခဲ့ပါတယ္။ စာအုပ္အမည္က “ဒႏၷယုျမစ္ရဲ႕ ေျမာက္ ဖက္” (North of the Danube) ျဖစ္ပါတယ္။ အဲဒီေခတ္က ခ်က္ကိုဆလိုေဗးကီးယားႏိုင္ငံ (Czechoslovakia) ကို ရည္ညႊန္းတဲ့ စာအုပ္ျဖစ္တယ္။ ၎ႏိုင္ငံဟာ ဘယ္နည္းဘယ္ပုံ နာဇီတုိ႔လက္ေအာက္ က်ေရာက္ ခဲ့ရေၾကာင္း ေဖၚျပတဲ့ စာ အုပ္လုိ႔ ဆိုပါတယ္။ ဒီစာအုပ္ကို ေရးေနခ်ိန္မွာ ေကာ့ဒ္ဝဲလ္စ္က မာဂရက္ကို လပ္ထပ္ဖုိ႔ ခ်ဥ္းကပ္ခဲ့ခ်ိန္လုိ႔ဆိုတယ္။ ဒါေပမယ့္ မာဂရက္က ျငင္းဆိုေနခ်ိန္ျဖစ္ေၾကာင္းလည္း သိရတယ္။

“မိန္းမတစ္ေယာက္ဟာ သူ႔ကို သိပ္ျပီး စြဲလန္းစုံမက္တဲ့ ေယာက်ၤားမ်ိဳးကို ပိုျပီးအားစိုက္ ဆြဲေဆာင္တတ္ၾကတယ္လုိ႔ ေျပာ တတ္ၾကတယ္။ ေယာက်ၤားတစ္ေယာက္အေပၚ အဲဒီလို သေဘာမ်ိဳးနဲ႕ ဆြဲေဆာင္တာဟာ သိပ္တစ္ကိုယ္ေကာင္းဆန္တယ္ လုိ႔ ကြ်န္မထင္တယ္။ ဒါေပမယ့္ အဲဒီ စိတ္ထားမ်ိဳး ကြ်န္မမွာ နည္းနည္းေလာက္ရွိေနႏိုင္တယ္လုိ႔လည္း ထင္မိတယ္။” လုိ႔ မာဂရက္က သူ႕ရဲ႕ ကိုယ္တိုင္ေရးအတၳဳပတၱိမွာ ေရးခဲ့ဖူးတယ္။ အဲဒီလိုနဲ႕ေနာက္ဆုံးမွာေတာ့ ၁၉၃၉ ေဖေဖၚဝါရီမွာ သူတုိ႔ လက္ထပ္ျဖစ္ခဲ့တယ္။ မာဂရက္ ကေတာ့ သူ႕ရဲ႕ Life မဂၢဇင္းအလုပ္ေတြနဲ႕ ခရီးေတြ ဆက္ျပီးသြားေနခဲ့ရတယ္။ ဒါေပမယ့္ မာဂရက္ လက္ထပ္ျပီး မၾကာမီမွာ သူ႕ရဲ႕ ဓါတ္ပုံေတြ Life မဂၢဇင္းမွာ ပုံႏွိပ္ေဖၚျပတာ နည္းပါးလာခဲ့တယ္။ သူ႕ခင္ပြန္း က လည္း မာဂရက္ကို အိမ္မွာပဲ ေနေစခ်င္တယ္။ အဲဒီအေတာအတြင္းမွာ PM ဆိုတဲ့ နယူးေယာ့ခ္ သတင္းစာတစ္ေစာင္က မာဂရက္ရဲ႕ စိတ္ကူးေတြကို သရုပ္ေဖၚတဲ့ ဓါတ္ပုံေတြကို အသုံးျပဳလိုေၾကာင္း ကမ္းလွမ္းခဲ့တယ္။ မာဂရက္က သေဘာတူ ခဲ့ျပီး အဲဒီ သတင္းစာအတြက္ ဓါတ္ပံုေတြ ရိုက္ျဖစ္တယ္။ အဲဒီဓါတ္ပုံအေၾကာင္းအရာေတြက တစ္ဘာသာဆန္းသစ္တယ္။ ပန္းအလွေတြ၊ အင္းဆက္ပိုးမႊားေတြ၊ တိရိစၦာန္ သတၱဝါအမ်ိဳးမ်ိဳး စသျဖင့္ ရိုက္ကူးေဖၚျပတာ ျဖစ္တယ္။ သူ႕ဓါတ္ပုံေတြကို အရည္အေသြးျပည့္ျပည့္ဝဝ ခံစားလုိ႔ရေအာင္ သတင္းစာက ေဖၚျပေပးဖုိ႔ မာဂရက္ကေတာင္းဆိုခဲ့တယ္။ ဒါေပမယ့္ ေရရွည္ မွာ သတင္းစာတစ္ေစာင္အေနနဲ႔ သူ႕ေတာင္းဆိုမႈကို ျဖည့္ဆည္းေပးဖုိ႔ခက္ခဲတာ ေတြ႕လာရတာေၾကာင့္ အဲဒီအလုပ္ကို ရပ္လိုက္တယ္။ မၾကာမီမွာ Life မဂၢဇင္းမွာ ျပန္အလုပ္လုပ္ျဖစ္ခဲ့တယ္။

၁၉၄၁ ခုႏွစ္မွာ ေကာ့ဒ္ဝဲလ္စ္ နဲ႕ မာဂရက္ ေဘာ္ေကး-ဝိႈက္  တုိ႔ ဆိုဗီယက္ယူနီယံႏိုင္ငံသို႕ ခရီးထြက္ခ့ဲၾကတယ္။ အဲဒီ ခရီးမွာ ကင္မရာ ၅ လုံး၊ မွန္ဘီလူး ၂၂ ခု၊ ကင္မရာ ဖလက္ရွ္မီးသီး ၃ဝဝဝ၊ ခရီးေဆာင္ေသတၱာႀကီး ၄ လုံးအပါအဝင္ မာဂရက္ရဲ႕ ဝန္စည္စလယ္အေလးခ်ိန္က ေပါင္ခ်ိန္ ၆ဝဝ ရွိတယ္လုိ႔ ဆိုပါတယ္။ အဲဒီအခ်ိန္က ဂ်ာမန္ေတြက ဆိုဗီယက္ ရုရွားကို ထိုးစစ္ ဆင္ေနခ်ိန္ျဖစ္တယ္။ အဲဒီလို စစ္ပြဲကာလမွာ မာဂရက္ဟာ ေမာ္စကိုျမိဳ႕သို႔ေရာက္ရွိေနတဲ့ တစ္ဦးတည္းေသာ ဓါတ္ပုံသတင္း ေထာက္ျဖစ္တယ္လုိ႔ ဆိုပါတယ္။ အဲဒီလိုအေျခအေနမ်ိဳးမွာ မာဂရက္ဟာ ဆိုဗီယက္ရုရွား ေခါင္းေဆာင္ ဂ်ိဳးဇက္ စတာလင္ကို ဓါတ္ပုံမွတ္တမ္းတင္ ရိုက္ကူးခြင့္ ရရွိခဲ့သူလည္းျဖစ္ပါတယ္။

ဆိုဗီယက္ရုရွားကေန နယူးေယာ့ခ္ကို ျပန္ေရာက္ခ်ိန္မွာ ေကာ့ဒ္ဝဲလ္စ္က မာဂရက္ကို ကေလးတစ္ေယာက္ေလာက္ ယူၾကဖုိ႔ တိုက္တြန္းခဲ့ပါတယ္။ မာဂရက္ကိုယ္တိုင္လည္း ကေလးတစ္ေယာက္ေလာက္ လိုခ်င္ေပမယ့္ သူ႕အလုပ္နဲ႕ သူ႕လြတ္လပ္ ခြင့္က ပိုအေရးႀကီးတယ္လုိ႔ယူဆေနခ်ိန္ျဖစ္ပါတယ္။ ဆိုဗီယက္ရုရွားက ျပန္လာျပီး မၾကာမီမွာပဲ Life မဂၢဇင္း က မာဂရက္ကို အဂၤလန္ႏိုင္ငံသြားဖုိ႔ တာဝန္ေပးလာပါတယ္။ စစ္ႀကီးအတြင္း တိုက္ပြဲဝင္ဖုိ႔ ျပင္ဆင္ေနတဲ့ အေမရိကန္ရဲ႕ နာမည္ေက်ာ္ ဘီ-၁၇ ဗုံးက်ဲတိုက္ေလယာဥ္ေတြကို ဓါတ္ပုံမွတ္တမ္းတင္ ရိုက္ကူးဖုိ႔ေစလႊတ္ျခင္း ျဖစ္ပါတယ္။ မာဂရက္ ဟာ သူ႕ရဲ႕ဓါတ္ပုံသတင္း ေထာက္အလုပ္ကို ဦးစားေပးေရြးခ်ယ္ခဲ့တဲ့အတြက္ ေကာ့ဒ္ဝဲလ္စ္က သူ႕ကို ကြာရွင္းခဲ့ပါတယ္။

အဲဒီေနာက္မွာ မာဂရက္ ေဘာ္ေကး-ဝိႈက္ က အာဖရိကတိုက္ ေျမာက္ပိုင္းေဒသ စစ္ဆင္ေရးသတင္းေတြ လိုက္လိုေၾကာင္း ေတာင္းဆိုတဲ့အတြက္ Life မဂၢဇင္းက ခြင့္ျပဳခဲ့တယ္။ အာဖရိကစစ္မ်က္ႏွာသို႔ မာဂရက္ကို သေဘၤာခရီးနဲ႔ ေစလႊတ္ခဲ့တယ္။ ကမ္းေျခေရာက္ခါနီး တစ္ည သန္းေခါင္ယံမွာ မာဂရက္စီးလာတဲ့သေဘာၤဟာ ေတာ္ပီဒို ေရေအာက္ဒုံးလက္နက္နဲ႕ ပစ္ခတ္ခံ ခဲ့ရတယ္။ အသက္ကယ္ေလွနဲ႕ အသက္လု ေျပးရခ်ိန္မွာ မာဂရက္ဟာ သူ႕ရဲ႕ ရိုလီဖလက္ (Rolleiflex) ကင္မရာတစ္လုံးကိုသာ အမိအရဆြဲလာႏိုင္ခဲ့တယ္။ အဲဒီသေဘၤာ ပစ္ခတ္ႏွစ္ျမႇဳပ္ခံလိုက္ရတဲ့အထဲက သခၤန္းစာတစ္ခု ရခဲ့တယ္လုိ႔ မာဂရက္ကဆို တယ္။ ဒီလိုခရီးစဥ္မ်ိဳးမွာ ပစၥည္းပစၥယ လိုအပ္တာေလာက္ပဲ နည္းႏိုင္သမွ် နည္းနည္းသာ ယူေဆာင္သင့္တယ္ဆိုတဲ့ သခၤန္း စာပဲလုိ႔ ဆိုပါတယ္။ အဲဒီ ခရီးစဥ္အျပီးမွာ မာဂရက္ဟာ ေနာက္ထပ္ သတင္းလိုက္ဖုိ႔ တာဝန္တစ္ခု ထပ္ေပးျခင္း ခံရတယ္။ ေနာက္ယူရတဲ့ တာဝန္ကေတာ့ ဘီ-၁၇ ဗုံးက်ဲတိုက္ခိုက္ေရး ေလယာဥ္ေတြ ဗုံးက်ဲဖုိ႔သြားရတဲ့ တိုက္ခိုက္ေရးခရီးစဥ္မွာ မာဂရက္က ဓါတ္ပုံသတင္းေထာက္အေနနဲ႔ ဘီ-၁၇ တစ္စီးေပၚမွာ လိုက္ပါသတင္းယူ ရတာျဖစ္ပါတယ္။ အဲဒီခရီးစဥ္အ တြင္း မာဂရက္ ရိုက္ယူခဲ့တဲ့ သတင္းဓါတ္ပုံေတြကို မတ္လ ၁ ရက္ေနထုတ္ Life မဂၢဇင္း မွာ ပုံႏွိပ္ေဖၚျပျခင္းခံရတယ္။ ေလယာဥ္ပ်ံတက္ျခင္း မျပဳမီ ပ်ံသန္းေရးဝတ္စုံျပည့္ ဝတ္ဆင္ထားတဲ့ မာဂရက္ရဲ႕ ဓါတ္ပုံကိုလည္း အဲဒီ Life မဂၢဇင္းမွာ အတူ ပုံႏွိပ္ေဖၚျပျခင္းခံခဲ့ရတယ္။ တိုက္တိုက္ဆိုင္ဆိုင္ ကံထူးမႈတစ္ခုက အဆိုပါ မာဂရက္ရဲ႕ ေလယာဥ္သားဝတ္စုံနဲ႔ ဓါတ္ပုံဟာ အေမရိကန္တပ္မေတာ္ရဲ႕ စိတ္ႀကိဳက္အျဖစ္ဆုံး ဓါတ္ပုံေတြအနက္က တစ္ပုံအျဖစ္ လူအမ်ားၾကည့္ရႈႏိုင္ဖုိ႔ ပိုစတာပုံႀကီး ရိုက္ႏွိပ္ျဖန္႕ေဝျခင္းခံခဲ့ရတယ္လုိ႔ ဆိုပါတယ္။ “အဲဒီ မာဂရက္ရဲ႕ ဓါတ္ပုံဟာ စစ္ပြဲသမိုင္းတေလွ်ာက္လုံး အဝတ္အစား အ ေသသပ္ဆုံး ပိုစတာပုံျဖစ္တယ္။” လုိ႔ ဗစ္ကီ ဂိုးလ္ဘတ္ က ဆိုပါတယ္။

မာဂရက္ဟာ စစ္ျပီးတဲ့အထိ စစ္သတင္းေတြ လိုက္ခဲ့ေရးခဲ့တယ္။ ဂ်ာမန္လက္နက္ခ်ျပီးတဲ့ေနာက္မွာ ‘ခ်စ္ေသာ အဖ ႏိုင္ငံေတာ္’ (Dear Fatherland) နဲ႕  ‘ျငိမ္သက္စြာ အနားယူပါ’ (Rest Quietly) ဆိုတဲ့ စာအုပ္ ၂ အုပ္ ေရးသား ထုတ္ေဝခဲ့ တယ္။ အဲဒီ စာအုပ္ထဲမွာ မာဂရက္က ဂ်ာမနီအေပၚ မုန္းတီးမႈ၊ သူ႕ရဲ႕လြတ္လပ္မႈ တရားမွ်တမႈ အယူအဆ အတြက္ ထဲထဲ ဝင္ဝင္ ပါဝင္ေဆာင္ရြက္ခဲ့ပုံေတြ ေဖၚထုတ္ေရးသားထားတယ္။ ဒီ့အျပင္ အေမရိကန္ရဲ႕ စစ္ပြဲအတြင္း ကိုယ္က်င့္သိကၡာဆိုင္ရာစြဲခ်က္တင္ခံရမႈေတြကို တာဝန္ယူမႈမရွိတဲ့ကိစၥအတြက္လည္း စိတ္ပ်က္ေဒါသထြက္ရပုံ ထည့္သြင္း ေရးသားေဖၚျပခဲ့ တယ္လုိ႔ ဗစ္ကီ ဂိုးလ္ဘတ္(Vicky Goldberg) က ေျပာျပဖူးတယ္။

မာဂရက္ ေဘာ္ေကး-ဝိႈက္ ရဲ႕ အလြန္ထင္ရွားေက်ာ္ၾကားခဲ့တဲ့ သရုပ္ေဖၚဓါတ္ပုံေတြထဲမွာ မဟတၱမဂႏၵီရဲ႕ပုံေတြလည္း ပါဝင္ တယ္လုိ႔သိရတယ္။ ၁၉၄၆ ခုႏွစ္က ရိုက္ကူးခဲ့တဲ့ အိမ္တြင္းခ်ည္ငင္ရဟတ္ကေလးနဲ႕ ဂႏၵီ ဗိုင္းငင္ေနတဲ့ဓါတ္ပုံဟာ သမိုင္း ဝင္ပုံ ျဖစ္ပါတယ္။ အဲဒီ ဓါတ္ပုံရိုက္ခဲ့ရစဥ္က စည္းမ်ဥ္းကန္႔သတ္ခ်က္ ၂ ခ်က္နဲ႔ရိုက္ခဲ့ရတာလုိ႔ မာဂရက္က ေျပာဖူးတယ္။ အဲဒီေန႔က ဂႏၵီ ဝဇီပိတ္ေနတဲ့ရက္မို႔ သူ႔ကို လုံးဝ စကားေျပာခြင့္ မရွိဘူး။ ေနာက္တစ္ခ်က္က ဓါတ္ပုံရိုက္ရာမွာ မီးလုံးဆလိုက္ မသုံးရဘူးလုိ႔ ဆိုပါတယ္။ ဂႏၵီ ရွိေနတဲ့ အခန္းထဲကို မာဂရက္ ေခ်ာင္းၾကည့္လိုက္ေတာ့ အခန္းက လုံးဝ ေမွာင္ပိန္းေနတယ္လုိ႔ ဆိုတယ္။ ဒါေၾကာင့္ အေျခအေနကို သိရွိနားလည္ေအာင္ မာဂရက္က စိတ္ရွည္လက္ရွည္ ရွင္းျပျပီး ဖလက္ရွ္ မီးလုံး ၃ လုံး အသုံးျပဳခြင့္ေပးဖုိ႔ေမတၱာရပ္ခံခဲ့ရေၾကာင္း ေျပာျပခဲ့ဖူးတယ္။ ဒါေတာင္ အိႏၵိယရဲ႕ အပူရွိန္နဲ႔ အခိုးရိုက္မႈေတြေၾကာင့္ ဂႏၵီ ဗိုင္း ငင္ေနပုံကို လွလွပပရေအာင္ အေတာ္ခက္ခက္ခဲခဲအားထုတ္ေဆာင္ရြက္ခဲ့ရတယ္လုိ႔ ဆိုပါတယ္။ မာဂရက္ဟာ အိႏၵိယမွာ ၂ ႏွစ္ေလာက္ေနခဲ့ျပီး လူေတြ ေနရာေဒသေတြ လူမႈဖြဲ႕စည္းပုံ အခင္းအက်င္းေတြကို မွတ္တမ္းတင္ ကူးခဲ့တယ္။ 

(၁၉၄၆ ခုႏွစ္က  Margret ရိုက္ကူးခဲ့တဲ့ အိမ္တြင္းခ်ည္ငင္ရဟတ္ကေလးနဲ႔ မဟတၱမဂႏၵီရဲ႕ပုံ)

အဲဒီက တဆင့္ မာဂရက္ဟာ ကိုးရီးယားစစ္ပြဲသို႕ သြားေရာက္ခဲ့ျပီး စစ္သတင္းေတြ ေရးသားခဲ့ တယ္။ ကိုးရီးယားစစ္ သတင္း ေတြလိုက္ေနစဥ္ ၁၉၅၇ ခုႏွစ္မွာ မာဂရက္ဟာ ပါကင္ဆန္ေရာဂါ (Parkinson’s disease) ခံစားေနရေၾကာင္း သတိျပဳမိခဲ့ တယ္။ အဲဒီေနာက္မွာေတာ့ မာဂရက္ဟာ ဓါတ္ပုံမရိုက္ႏိုင္ေတာ့ဘူး။ ေရာဂါခံစားေနရစဥ္မွာ မာဂရက္ဟာ သူ႕ရဲ႕ ကိုယ္တိုင္ ေရးအတၳဳပတၱိ ‘ကြၽႏု္ပ္၏ ရုပ္ပုံလႊာ’ (Portrait of Myself) ကို ေရးသားခဲ့တယ္။ ေနာက္ ေဟာေျပာပို႔ခ်မႈေတြ လုပ္တယ္။ သူ႕ဘဝ အေတြ႕အႀကဳံေတြကို ရသစာတမ္း (Essays) ေရးဟန္နဲ႔ အက္ေဆးအမ်ားအျပားေရးခဲ့တယ္။ ဒီအေတာအတြင္း ပါကင္ဆန္ေရာဂါကုသဖုိ႔ ဦးေႏွာက္ခြဲစိပ္ကုသမႈ ႏွစ္ႀကိမ္ခံယူခဲ့ေပမယ့္ မေအာင္ျမင္ခဲ့ဘူး။ မာဂရက္ဟာ ကြန္နတီကတ္မွာ ရွိတဲ့ စတန္းဖုိ႔ဒ္ေဆး႐ုံမွာ ၁၉၇၁ ခုႏွစ္ ၾသဂုတ္လ ၂၇ ရက္ေန႔မွာ  ကြယ္လြန္ခဲ့ပါတယ္။

မာဂရက္ ဓါတ္ပုံရိုက္ခြင့္ ရခဲ့တဲ့သူေတြထဲမွာ ခ်ာခ်ီ (Winston Churchill)၊  ႐ူးစဗဲ့လ္တ္ (Roosevelt), ပုတ္ ပီးယာ့စ္ (Pope Pius XII) စတဲ့ ပုဂိၢဳလ္ေတြလည္း ပါတယ္။ ဒီ့အျပင္ စစ္ပြဲရဲ႕ အနိ႒ာ႐ုံေတြ၊ စစ္ဒဏ္သင့္တဲ့ ျပည္သူေတြရဲ႕ ဘသပုံရိပ္ေတြ ကိုလည္း ရိုက္ကူးတင္ျပႏိုင္ခဲ့တယ္။ တိုးတက္ဖြ႕ံျဖိဳးလာခဲ့တဲ့ စက္မႈကမၻာအေၾကာင္း ရိုက္ကူးခဲ့တဲ့ မာဂရက္ရဲ႕ ပုံေတြဟာ ကမၻာ့သမိုင္းကို ျပန္ေျပာင္းေျပာျပႏိုင္႐ုံမက၊ ဓါတ္ပုံေလာကသမိုင္းကိုပါ ထင္ဟပ္တင္ျပႏိုင္ခဲ့တယ္။  မာဂရက္ဟာ အရည္ အေသြးျမင့္ ဓါတ္ပုံသတင္းပညာ (Quality Photojournalism) နဲ႔ ဓါတ္ပုံေဆာင္းပါး (Photo Essay) တုိ႔ကို ေရွ႕ေဆာင္ ဖန္တီးခဲ့သူျဖစ္တယ္။ စာအုပ္ ၁၁ အုပ္ကို ေရးထုတ္ႏိုင္ခဲ့သူလည္းျဖစ္တယ္။ ဓါတ္ပုံဆရာေကာင္းေတြဟာ အမွန္ရိုက္ရမယ့္ ရိုက္ကြင္းေနရာမွာ အခိ်န္ကိုက္ တိတိက်က် ရိုက္ယူႏိုင္သူေတြျဖစ္တယ္လုိ႔ မာဂရက္က ေျပာပါတယ္။

Ref: * Margaret Bourke (1904-1971) By Lori Oden [http://iphf.org/inductees/margaret-bourke/ ]
** https://www.britannica.com/biography/Margaret-Bourke-White