အိခ်ယ္ရီေအာင္ (Myanmar Now) ● အမ်ဳိးသမီးအေရးလုပ္တယ္ဆိုရင္ သိပ္ၿပီးလက္မခံခ်င္ၾကဘူး

အိခ်ယ္ရီေအာင္ (Myanmar Now) ● အမ်ဳိးသမီးအေရးလုပ္ တယ္ဆိုရင္ သိပ္ၿပီးလက္မခံခ်င္ၾကဘူး
(မုိးမခ) ဇူလုိင္ ၅၊ ၂၀၁၇

အမ်ဳိးသမီးေတြ အၾကမ္းဖက္ခံရမႈ ပိုမ်ားလာရျခင္းဟာ ရိုးရာယဥ္ေက်းမႈအေၾကာင္းျပ ဖိႏွိပ္မႈနဲ႔လည္း သက္ဆိုင္တယ္လို႔ အမ်ဳိးသမီးအေရးလႈပ္ရွားသူတစ္ဦးက ေျပာပါတယ္

ရန္ကုန္ (Myanmar Now)   -  အမ်ဳိးသမီး အမ်ဳိးသားတန္းတူေရး လႈပ္ရွားမႈဟာ ယဥ္ေက်းမႈ အဟန္႔အတားေၾကာင့္ အခက္ အခဲနဲ႔ ရင္ဆိုင္ေနရတယ္လို႔ ကခ်င္ျပည္နယ္ ျမစ္ႀကီးနားၿမိဳ ႔ အေျခစိုက္ ထြယ္ေဖာင္းေဒးရွင္း (Htoi Gender and Development Foundation) ဒါရိုက္တာ ေဒၚနန္ပူက ေျပာပါတယ္။

ေဒၚနန္ပူတို႔ ေဖာင္ေဒးရွင္းက အမ်ဳိးသား၊ အမ်ဳိးသမီး တန္းတူညီမွ်ေရးဆိုင္ရာ သင္တန္း၊ ေဆြးေႏြးပဲြနဲ႔ တျခားလႈပ္ရွားမႈေတြ လုပ္ေဆာင္ေနတာ ဆယ္ႏွစ္ေက်ာ္ ရိွပါၿပီ။

ထြယ္ေဖာင္းေဒးရွင္း ဒါရိုက္တာ ေဒၚနန္ပူ (ဓာတ္ပံု - အိခ်ယ္ရီေအာင္/Myanmar Now)

မၾကာေသးခင္ ေတြ႔ဆံုရာမွာ ေဒၚနန္္ပူက ျပည္နယ္အတြင္း ပဋိပကၡျဖစ္စဥ္မ်ား၊  အမ်ဳိးသမီးတို႔ အၾကမ္းဖက္ခံရၿပီး ေနာက္ဆက္တဲြ အေျခအေန၊ ဒုတိယပင္လံုညီလာခံရဲ႕အားနည္းခ်က္ေတြအေၾကာင္း ေျပာျပထားပါတယ္။

ေမး - ကခ်င္ေဒသ အမ်ဳိးသမီးအေရး ေဆာင္ရြက္ရာမွာ ဘယ္လိုအခက္အခဲေတြ ေတြ႔ရသလဲ။
ေျဖ -  အခက္အခဲတခ်ဳိ ႔ကို ေျဖရွင္းႏိုင္ေပမယ့္ တခ်ဳိ႕အခက္အခဲေတြကေတာ့ ဆက္ၿပီးေတာ့ ႀကံဳေတြ႔ေနရတယ္။ ကခ်င္ အသိုင္းအဝိုင္းမွာ ၾသဇာအာဏာလႊမ္းမိုးတဲ့သူေတြက အမ်ဳိးသားေတြျဖစ္တယ္။ ကခ်င္ ၉၉.၉ ရာခိုင္ႏႈန္းက ခရစ္ယာန္ေတြ ေလ။ ခရစ္ယာန္ေတြရဲ ႔ေခါင္းေဆာင္ေတြက အမ်ဳိးသားေတြ ျဖစ္ေနေတာ့ အမ်ဳိးသား ႀကီးစိုးတဲ့ အဖြဲ႔အစည္းလိုျဖစ္ေနတာ။ ရိုးရာ ယဥ္ေက်းမႈအစဲြအလမ္းအရ အမ်ဳိးသမီးေတြကို အရမ္းပဲ ႏွိမ္ထားတဲ့အခါမွာ  သူတို႔အမ်ဳိးသမီးေတြ၊ သူတို႔ သမီးေတြ ကြၽန္မတို႔ရဲ႕ က်ား/မ ေရးရာ သင္တန္း၊ အလုပ္ရံုေဆြးေႏြးပြဲ လာၿပီဆိုရင္ သူတို႔က လက္မခံဘူး။ တခ်ဳိ႕က လက္မခံတဲ့ပံု မျပေပမယ့္ ေယာက္်ားႏိုင္တဲ့ ပညာေတြ သြားသင္ေနတာလား ဆိုၿပီးေတာ့ ေျပာင္သလို၊ ေနာက္သလို၊ ႏွိမ္သလို ေျပာတာ ေတြ ရိွပါတယ္။ သင္တန္းေတြေပးတယ္၊ နားလည္ၾကတယ္၊ လက္ေတြ႔မွာ မလုပ္ႏိုင္ၾကဘူး။  ကုိယ္တိုင္ ေျပာင္းလဲခ်င္ေပမယ့္ လူ႔အသိုင္းအဝုိင္းနဲ႔ရုိးရာယဥ္ေက်းမႈ အစြဲအလမ္းအရ အရမ္းပဲ ခိုင္မာေနေတာ့ ေက်ာ္လႊားဖို႔ ခက္တယ္။ အဲ့ဒါက ကြၽန္မတို႔ရဲ ႔ စိန္ေခၚမႈပါပဲ။

ကြၽန္မတို႔စီမံကိန္းေတြ၊ မူဝါဒေတြေရးဆြဲမယ္ဆိုရင္   ႏိုင္ငံတကာ အဆင့္မီ လုပ္ခ်င္ၾကေတာ့ ကိုယ္က လွည့္ၾကည့္လုိက္ရင္ ပါလာမယ့္သူ မရိွဘူး။   စြမ္းေဆာင္ရည္ျမင့္တဲ့ အမ်ဳိးသမီးေတြ မရိွတာလည္း အခက္အခဲတစ္ခုပဲ။ တစ္ခုခု လုပ္ေတာ့မယ္ဆို ေဟာေျပာႏိုင္တဲ့သူက လုိက္ရွာရင္ ေျပာတတ္တဲ့သူက တစ္ေယာက္ ႏွစ္ေယာက္ပဲ ရိွတယ္။ တစ္ခါလာလည္း ဒီဆရာမ၊ ေနာက္တစ္ခါလည္း ဒီဆရာမပဲ။ သူတို႔ကလည္း ေခၚတ့ဲသူမ်ားေတာ့ ျမစ္ႀကီးနားမွာ မရိွ။ ယဥ္ေက်းမႈေၾကာင့္   အတား အဆီးေတြ၊ အခက္အခဲေတြ မ်ားတယ္။ နည္းပညာပိုင္းဆိုင္ရာ၊ ေငြေၾကးပိုင္းဆုိင္ရာ ခ်ဳိ ႔တဲ့တယ္။ ကခ်င္ျပည္နယ္မွာ အရပ္ ဖက္ အဖြဲ႔အစည္းေတြ အမ်ားႀကီးရိွတယ္။ သူတို႔ေတြ ေဆြးေႏြးပြဲေတြ၊ လႈပ္ရွားမႈေတြ လုပ္ရင္ ကခ်င္အသိုင္းအဝိုင္းက အဲ့ဒီ ေလာက္ႀကီး ပိတ္ပင္၊ ျငင္းဆန္တာ မရိွဘူး။ ဒါေပမဲ့ အမ်ဳိးသမီး၊ အမ်ဳိးသား တန္းတူေရး၊ အမ်ဳိးသမီးအေရး လုပ္တယ္ဆိုရင္ သိပ္ၿပီးလက္မခံခ်င္ၾကဘူး။

ေမး -  ပဋိပကၡအတြင္း အၾကမ္းဖက္ခံရတဲ့ အမ်ဳိးသမီးေတြရဲ႕ ထိခိုက္နစ္နာမႈေတြအေၾကာင္း ေျပာျပေပးပါ။
ေျဖ -  ကခ်င္ျပည္နယ္တစ္ခုလံုးက ပဋိပကၡေဒသအတြင္းမွာ ပါဝင္ေနတယ္။ လက္နက္ကိုင္တပ္ေတြက ကခ်င္တိုင္းရင္းသားအမ်ဳိးသမီးေတြကို လိင္ပိုင္းဆိုင္ရာ အၾကမ္းဖက္တာ ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားရိွပါတယ္။ တစ္ေနရာမွာ အမ်ဳိးသမီးတစ္ဦးလိင္အၾကမ္းဖက္ခံရရင္ အျခားေနရာက အမ်ဳိးသမီးေတြကလည္း လြတ္လပ္မႈ မရိွေတာ့ဘူး၊ ဘယ္အခ်ိန္မွာ ကိုယ့္ကိုလာၿပီးေတာ့ အၾကမ္းလာဖက္မလဲ  ဆိုတာကို စိုးရိမ္ေနရတာပဲ။   အဲ့ဒါေၾကာင့္   ပဋိပကၡေဒသမွာ လိင္ပိုင္းဆိုင္ရာ အၾကမ္းဖက္မႈခံရတဲ့ အမ်ဳိးသမီးေတြက တရားမွ်တမႈ မရဘူး ဆိုတာကို ေတြ႔ရပါတယ္။   ေသခ်ာ၊ ေကာင္းမြန္တဲ့ စံုစမ္းစစ္ေဆးေရးအဖြဲ႔၊ ေကာင္းမြန္တဲ့ နည္းစနစ္ေတြ ရိွမေနဘူး။   စစ္ျဖစ္တဲ့အခါ အမ်ဳိးသားေတြေရာ၊ အမ်ဳိးသမီးေတြေရာ စစ္ေျပးရတယ္။ စစ္ေျပးတဲ့အခါ အမ်ဳိးသမီးေတြက ထိခိုုက္ရွနာလြယ္တဲ့ လူအုပ္စုထဲမွာ ပါတယ္။    စစ္ေျပးဒုကၡသည္ေတြအတြက္ ထမင္းထုတ္ ေပးတယ္ဆိုရင္ ကုိယ္ဝန္ေဆာင္က တစ္ထုတ္နဲ႔ မေလာက္ဘူး၊ ႏွစ္ထုတ္စားရမယ့္ အေျခအေနရိွေပမယ့္  လံုေလာက္တဲ့ အစာ အာဟာရေတြ မရဘူးဆိုတာ ေတြ႔ရတယ္။ ႏို႔တုိက္မိခင္ဆိုရင္ ကေလးကလည္း ငို၊  စစ္ကလည္းေျပးေနရေတာ့ လံုၿခံဳတဲ့ေနရာေရာက္ရင္ ဖ်ားၿပီးေတာ့ အသက္ ဆံုးရံႈး၊ စစ္ဒဏ္ေၾကာင့္ (ရိွရင္းစဲြ) အသက္ထက္ကို ပိုၿပီး အုိမင္းရင့္ေရာ္တာေတြလည္း ရိွပါတယ္။   ဒုကၡသည္ စခန္းထဲမွာလည္း အမ်ဳိးသမီးေတြရဲ ႔လိုအပ္ခ်က္ေတြ ေသေသခ်ာခ်ာ  စီစဥ္ေပးမႈအားနည္းတာ ေတြ႔ရတယ္။
 
ေမး -  ရိုးရာယဥ္ေက်းမႈအရ အမ်ဳိးသမီးကို  ဦးစားမေပးၾကဘူး။ ဒါဆိုရင္ ဘယ္လိုဆိုးက်ဳိးေတြ ျဖစ္တတ္သလဲ။
ေျဖ -  တိုင္းရင္းသားေတြရဲ ႔ရိုးရာယဥ္ေက်းမႈက အမ်ဳိးသမီးေတြကို  ဖိႏွိပ္ထားတယ္။ ရိုးရာအစြဲအလမ္းအရ အမ်ဳိးသမီးေတြကို ႏွိမ္ထားတာ အစိုးရကလည္း ပေပ်ာက္ေအာင္ လုပ္ေဆာင္မႈေတြမရိွေတာ့ အဲဒီလို အမ်ဳိးသမီးေတြကို ႏွိမ္တဲ့ အသိုင္းအဝိုင္းမွာ စစ္ပဋိပကၡ ျဖစ္လာတဲ့အခါ အမ်ဳိးသမီးကုိ အလြယ္တကူ လိင္အၾကမ္းဖက္လိုက္ဖို႔ ရိွေနတယ္။ အဲ့ဒါေၾကာင့္ ပဋိပကၡေဒသမွာရိွတဲ့ အမ်ဳိးသမီးေတြ ပိုၿပီးေတာ့ အၾကမ္းဖက္ခံရမႈ ရာခိုင္ႏႈန္း ပိုမ်ားလာႏိုင္ပါတယ္။

ေမး -  ကခ်င္ျပည္နယ္ဘက္က လိင္အၾကမ္းဖက္ခံရမႈေတြက ဘယ္လို အဆံုးသတ္သြားတတ္သလဲ။
ေျဖ -  အၾကမ္းဖက္ခံရသူအမ်ားစုက သူတုိ႔နဲ႔နီးစပ္တဲ့ အေမ သို႔မဟုတ္ အစ္မေတြကို ရင္ဖြင့္တယ္။ တခ်ဳိ႕အမ်ဳိးသမီးေတြက ရယ္လိုက္၊ ငိုလိုက္နဲ႔ စိတ္ဂနာမၿငိမ္ျဖစ္သြားတယ္။   မိသားစုဝင္ေတြက ရဲေတြ၊ တရားရံုးေတြကို မသြားဘဲ ရိုးရာလူႀကီးေတြဆီကုုိ သြားပါတယ္။   တရားစီရင္တဲ့ ရိုးရာလူႀကီးေတြက အမ်ဳိးသားေတြပဲ ျဖစ္ေနတယ္။   ေငြေၾကး အနည္းငယ္ ခ်မ္းသာမလား၊  မ်ားမ်ား ခ်မ္းသာမလား၊  အရာရိွျဖစ္မလား စတဲ့အေျခအေနေတြ ရိွတဲ့ အမ်ဳိးသားေတြက ပိုၿပီးေတာ့ က်ဴးလြန္ၾကပါတယ္။ ရိုးရာလူႀကီးေတြက လိင္ပုိင္းဆိုင္ရာ က်ဴးလြန္ခံရတဲ့ မိန္းကေလးဘက္မွာ ရပ္တည္မႈ မရိွဘဲနဲ႔   မုဒိမ္းမႈ က်ဴးလြန္တဲ့လူႀကီးရဲ႕ ဂုဏ္သိကၡာကို ငဲ့တဲ့အပိုင္းေတြ ရိွပါတယ္။

ေမး -  ပင္လံုညီလာခံအၿပီး  တႏိုင္းဘက္မွာ တိုက္ပဲြျဖစ္တာကို ဘယ္လို သံုးသပ္ခ်င္ပါသလဲ။
ေျဖ -  တႏိုင္းဝန္းက်င္က ကခ်င္ရြာ (၉) ရြာက ရြာသားေတြကို ကြၽန္မတို႔  အင္တာဗ်ဴးထားတယ္။ အခုစစ္ေျပးေနရတဲ့ အမ်ဳိးသမီးေတြ ဒုကၡေရာက္ေနတယ္ဆိုတာကိုလည္း သိရပါတယ္။  ေက်ာင္းစဖြင့္တဲ့ အခ်ိန္ ကေလးေတြအတြက္ ေက်ာင္းစာအုပ္၊  လြယ္အိတ္၊ ေက်ာင္းစရိတ္ကို စီစဥ္ေနရတဲ့ အခ်ိန္မွာ စစ္ေျပးရေတာ့  အမ်ားႀကီး ထိခိုက္နစ္နာပါတယ္။    အနာဂတ္ေတြ ေပ်ာက္ဆံုးေနသလို ျဖစ္တယ္။       တႏိုင္းမွာ ျမန္မာတပ္မေတာ္က ေလယာဥ္နဲ႔ျဖန္႔တဲ့စာထဲမွာ ဘာပါလဲဆို ၁၅ ရက္ေန႔ ေနာက္ဆံုးထားၿပီး အျမန္ဆံုးေရႊ ႔ပါ၊ မေရႊ ႔ရင္ KIO/KIA (ကခ်င္လက္နက္ကိုင္အဖဲြ႔) နဲ႔ ဆက္သြယ္တဲ့ အၾကမ္းဖက္ ေသာင္းက်န္းသူအျဖစ္ သတ္မွတ္မွာ ျဖစ္တယ္၊ ေနာက္ၿပီးေတာ့ အဲ့ဒီေဒသက သဘာဝနဲ႔ေဂဟစနစ္ပ်က္စီး သြားၿပီ ျဖစ္တဲ့အတြက္ ကာကြယ္တဲ့လုပ္ငန္းေတြ လုပ္ေဆာင္မွာျဖစ္တဲ့အတြက္ဆိုၿပီး စာထဲမွာ ေရးထားပါတယ္။ စစ္တပ္ရဲ ႔အေၾကာင္းျပခ်က္က သဘာဝနဲ႔ေဂဟစနစ္ ပ်က္စီးေနတာေၾကာင့္ ကာကြယ္ဖို႔ အတြက္လို႔ ေျပာတယ္။ တကယ္က   သဘာဝပတ္ဝန္းက်င္   အပ်က္စီးဆံုးက ဖားကန္႔ေဒသ။ အ့ဲဒီ တကယ္ျဖစ္ေနတဲ့ ေနရာကို ဘာမွမလုပ္ဘဲ ဘာမွမျဖစ္တဲ့ေနရာကို လုပ္တယ္။

ေမး -  ဒုတိယပင္လံု ေဆြးေႏြးမႈေတြကို ဘယ္လိုျမင္လဲ။
ေျဖ - ကြၽန္မတုိ႔ ကခ်င္ေဒသက လက္နက္ကိုင္ျဖစ္တဲ့ KIO/KIA က တစ္ႏိုင္ငံလံုး အပစ္အခတ္ရပ္စဲေရးစာခ်ဳပ္ (NCA) မွာ လက္မွတ္မထုိးထားေတာ့ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးေဖာ္ေဆာင္မႈမွာ ပါဝင္ခြင့္ မရိွဘူး။ ကခ်င္ျပည္နယ္အေရးကို တိုင္းရင္းသား လက္နက္ကိုင္ဘက္က အသံျပင္းျပင္းနဲ႔ ေျပာဆိုမယ့္သူ မရိွဘူးလုိ႔ ျမင္ပါတယ္။ ဒီၿငိမ္းခ်မ္းေရးေဖာ္ေဆာင္မႈက အေရြ႕တစ္ခုနဲ႔ သြားေနပါတယ္ဆိုၿပီး ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္က ေျပာခဲ့ေပမယ့္ ကြၽန္မတို႔ ကခ်င္ျပည္နယ္အတြက္ကေတာ့ မပါပါဘူး၊ အဲ့ဒါၿပီးတာနဲ႔ စစ္ပြဲႀကီး အႀကီးႀကီး ျပန္ျဖစ္လာတာေလ။   ၿငိမ္းခ်မ္းေရး ေဖာ္ေဆာင္မႈက ဆက္မသြားသင့္ဘူးလုိ႔ ထင္တယ္။ ပဋိပကၡေဒသမွာျဖစ္ေနတဲ့ လူေတြရဲ ႔ ကိုယ္စားျပဳမႈက ဒီၿငိမ္းခ်မ္းေရးေဖာ္ေဆာင္မႈမွာ မပါဘူး။

ကြၽန္မက ေျမယာနဲ႔ သဘာဝပတ္ဝန္းက်င္ကို သြားေလ့လာတယ္၊ အေျခခံမူတစ္ခ်က္နဲ႔ ပတ္သက္ၿပီးေတာ့ အဖြဲ႔အစည္း ၅ ခုက ၅ မိနစ္ ေဆြးေႏြးခြင့္ရိွတယ္။ ဘယ္အေၾကာင္းအရာကိုပဲ ေဆြးေႏြး၊ ေဆြးေႏြး အဲ့ဒီ လူပုဂၢိဳလ္ပဲ ၅ ႀကိမ္မွာ သူက ၄ ႀကိမ္ေလာက္ ေဆြးေႏြးတယ္။ တိုင္းရင္းသား လက္နက္ကိုင္ ကိုယ္စားလွယ္ ၂ဝ ေက်ာ္ထဲမွာ ေဆြးေႏြးတဲ့သူက ႏွစ္ေယာက္ေလာက္ပဲ။  မျပင္ဆင္ထားဘူးလား ဆိုတာ ေမးခြန္းထုတ္စရာပါ။   ေမးၾကည့္ေတာ့ အေျခခံမူက ပြဲမလုပ္ခင္ ညေနကမွရတာလို႔ ေျပာတယ္။ စစ္တပ္ဘက္ကက်ေတာ့ ေခါင္းစဥ္ ေျပာလိုက္တာနဲ႔ လူတစ္ေယာက္က ထၿပီးေတာ့ ေသေသခ်ာခ်ာ ရိုက္ၿပီးထားတဲ့ စာရြက္နဲ႔ထုတ္ထားတဲ့ စာကို ဖတ္ေနတာေလ။ ထေျပာတိုင္းမွာ သူတုိ႔ဘက္ကေတာ့ လူမထပ္ဘူး။  တို႔ျပည္တို႔ေျမဆိုၿပီး ကာကြယ္ခ်င္တယ္၊  လုိခ်င္တယ္၊  တို႔ျပည္တို႔ေျမမွာ တို႔ေျခေထာက္နဲ႔ တို႔ရပ္တည္ခ်င္တယ္ဆိုတဲ့ဟာနဲ႔ ႏွစ္ေပါင္း ၅ဝ၊ ၆ဝ ေက်ာ္ တိုက္ပြဲဝင္ေနတဲ့ တိုင္းရင္းသားလက္နက္ကိုင္ေတြ ေျမယာနဲ႔သဘာဝ ေခါင္းစဥ္ေအာက္မွာ ဘာလို႔ မေဆြးေႏြးႏိုင္တာလဲ။

ဒုတိယပင္လံုညီလာခံမွာ ကခ်င္ျပည္နယ္အေရးနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီးေတာ့ ကြၽန္မ စိုးရိမ္ပါတယ္။  ေျပာခ်င္တာက ျမန္မာေတြက အမ်ားႀကီးလို႔ ေျပာခ်င္တာ။ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး ေဖာ္ေဆာင္မႈဆိုတာ တိုင္းရင္းသားအေရး ပဋိပကၡကို ေျဖရွင္းတာျဖစ္တယ္။ ဒါေပမဲ့ တုိင္းရင္းသားက နည္းနည္းပဲ ပါေနတယ္။     ဘာမွ ပဋိပကၡမျဖစ္တဲ့ တုိင္းနဲ႔ ျပည္နယ္ေတြက ကိုယ္စားျပဳတဲ့ လူေတြက ငါးေယာက္၊ ပဋိပကၡေဒသမွာ ကိုယ္စားျပဳတဲ့သူေတြက ငါးေယာက္၊ အဲ့ဒါက အခ်ဳိးညီမွ်တယ္လို႔ ေျပာလို႔မရဘူး။ ဥပမာ ကြၽန္မတို႔ ကိုယ္ဝန္ေဆာင္အမ်ဳိးသမီးက ထမင္း ႏွစ္ပန္းကန္၊ လူႏွစ္ေယာက္စာ စားရမွာေလ။ ကိုယ္ဝန္ မေဆာင္တဲ့ ကြၽန္မက တစ္ပန္းကန္မစားဘူး၊ တစ္ဝက္ဆို ဝၿပီ။  အကုန္လံုးကို ထမင္း တစ္ပန္းကန္ပဲ ေပးတာ၊ အခ်ဳိးညီညီမွ်မွ်ေပးတာ မဟုတ္ဘူး။ ေျပာခ်င္တာက မလိုတဲ့သူကိုေလွ်ာ့၊ လိုတဲ့သူကို မ်ားမ်ားေခၚရမွာေလ။ အခ်ဳိးညီညီမွ်မွ်ဆိုတာ ထမင္းစားဝၿပီလားလို႔ ေမးလုိက္ရင္ အားလံုး ညီညီမွ်မွ်နဲ႔ ဝၿပီလို႔ေျပာမွ ညီမွ်တယ္လုိ႔ေျပာရမွာပါ။ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး ေဖာ္ေဆာင္မႈမွာ  ပဋိပကၡျဖစ္တဲ့ေဒသနဲ႔ မျဖစ္တဲ့ေဒသ ကိုယ္စားျပဳမႈ အေရအတြက္ အတူတူေခၚတာ။ ကုိယ္စားလွယ္ ကိုယ္စားျပဳမႈလုပ္တာ တရားမွ်တမႈမရိွဘူး။

ျပည္သူလူထုပါဝင္မွ ခိုင္မာတဲ့ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးတည္ေဆာက္မႈျဖစ္မယ္။ ခိုင္မာတဲ့ ဖြံ႔ၿဖိဳး တုိးတက္မႈျဖစ္မယ္။ ျပည္သူလူထုထဲမွာ အမ်ဳိးသမီးကိုယ္စားလွယ္၊  လူငယ္ကိုယ္စားလွယ္၊  ႏိုင္ငံေရးေခါင္းေဆာင္၊  အရပ္ဖက္ လူ႔အဖြဲ႔အစည္းဆိုတဲ့ ေလးခုရိွတယ္။ အဲ့ဒီေလးခုမွာ အရပ္ဖက္ လူ႔အဖြဲ႔အစည္းက ေလ့လာသူပဲ၊ အမ်ဳိးသမီးလည္း ေလ့လာသူ အဆင့္ပဲ ရတယ္။ လူငယ္ကေတာ့ ဇီးရိုးပဲ (လံုးဝ မရ)။ ဘာသာေရးေခါင္းေဆာင္ ဇီးရိုးပဲ။ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးေဖာ္ေဆာင္မႈ လုပ္ငန္းစဥ္မွာ အမ်ဳိးသားအဆင့္ ႏိုင္ငံေရးေဆြးေႏြးပြဲလုပ္ရမယ္၊ အဲ့ဒါက NCA ထိုးၿပီးမွ လုပ္ရမွာေလ။  KIO/KIA က မထုိးထားရင္   တက္ေရာက္ခြင့္ မရိွဘူး။ အဲ့ဒီေတာ့ ကခ်င္ေတြက ၿငိမ္းခ်မ္းေရးေဖာ္ေဆာင္မႈ လုပ္ငန္းစဥ္မွာ ပါဝင္ခြင့္ မရဘူး။ 
 
ေမး -  ဒုတိယပင္လံုမွာ အမ်ဳိးသမီး ၁၇ ရာခိုင္ႏႈန္း ပါဝင္လာတာကို ဘယ္လိုမွတ္ခ်က္ျပဳခ်င္လဲ။
ေျဖ -  ၿငိမ္းခ်မ္းေရးေဖာ္ေဆာင္မႈမွာ အမ်ဳိးသမီးပါဝင္ေရး ကြၽန္မတို႔ေျပာတယ္။ ေျပာတဲ့အတိုင္း ၁၇ ရာခိုင္ႏႈန္း တက္လာတယ္။ ကြၽန္မ ေလ့လာသူအျဖစ္ တက္ေရာက္ခြင့္ရခဲ့တဲ့ ဒုတိယအႀကိမ္ ပင္လံုညီလာခံမွာ ပဋိပကၡ ေျဖရွင္းတဲ့ အစည္းအေဝး ဆိုေပမယ့္ အမ်ဳိးသမီးေတြ လိင္ပိုင္းဆိုင္ရာ အၾကမ္းဖက္ခံရတာနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီးေတာ့ မည္သူ တစ္ဦးတစ္ေယာက္မွ ေဆြးေႏြးျခင္း၊ ေျပာျခင္း မရိွဘူး။   ေဆြးေႏြးတဲ့ အေျခခံဥပေဒ (၆) ခ်က္ ထဲမွာလည္း မပါဘူး။ အရမ္း ေယဘုယ် ဆန္ေနလားဆိုတာကိုေတာ့ ေဆြးေႏြးဖို႔ လုိပါတယ္။

ေမး -  ျပည္တြင္းစစ္အရိွန္ေလ်ာ့လာေအာင္ တပ္မေတာ္၊ တိုင္းရင္းသားလက္နက္ကိုင္တပ္ေတြက ဘာလုပ္သင့္ပါသလဲ။
ေျဖ - ၂ဝဝ၈ ဖြဲ႔စည္းပံု အေျခခံဥပေဒ မျပင္သေရြ႕ ျပည္တြင္းစစ္ ၿငိမ္းလာမယ္လို႔ မထင္ပါဘူး။ တပ္မေတာ္က ၂ဝဝ၈ ကုိ ျပင္ဖို႔ ဆႏၵရိွဖို႔ လိုပါတယ္၊ တပ္မေတာ္က ထုိးစစ္ဆင္တာကို ရပ္ဖို႔လိုပါတယ္။ ထိုးစစ္ဆင္တာ ရပ္ဖို႔ေတာ့ ပိုၿပီး အေရးႀကီးပါတယ္။ အခု ဆြမ္ပရာဘြမ္၊  ပူတာအိုဘက္ေတြမွာဆို လမ္းေပၚမွာ စစ္ကားေတြ ျပည့္ေနတာပဲ။ တပ္မေတာ္ကို ေျပာဖို႔အတြက္ ႏိုင္ငံတကာရဲ ႔ဖိအား လိုပါတယ္။      ။