ေမာင္ရစ္ - အေမရိကန္သမတၾကီးထားခဲ့တဲ့ ေနာက္ဆုံးက်န္ရစ္သူၾကီး (Designated Survivor)
(အေတြးအျမင္ အမွတ္ ၃၀၂၊ စက္တင္ဘာ) မိုးမခ၊ စက္တင္ဘာ ၇၊ ၂၀၁၇
က်န္ရစ္သူ ဆိုတာက အိမ္ေထာင္စုတခုမွာ ဦးစီးေခါင္းေဆာင္ ကြယ္လြန္တဲ့အခါ က်န္ရစ္တဲ့ မိသားစုေတြကို ဆိုလိုပါတယ္။ အေမြဆက္ခံဖို႔၊ ပင္စင္လစာ ဆက္ယူေနဖို႔၊ အိမ္ေထာင့္တာ၀န္ေတြ ဆက္ထမ္းေဆာင္ဖို႔အတြက္ အေနာက္ႏိုင္ငံေတြကေတာ့ ေသတမ္းစာမွာ Beneficiary ခံစားခြင့္ရရွိသူ၊ ေနာက္တမ်ဳိးကေတာ့ designated survivor ကို သတ္မွတ္ထားခဲ့ေလ့ရွိတယ္တဲ့။
အစုိးရေခါင္းေဆာင္ေတြမွာလည္း line of succession ဆိုတာ ရွိပါတယ္။ တိုင္းျပည္ေခါင္းေဆာင္ မေတာ္တဆ ကြယ္လြန္ေသာ္ ဆက္လက္ အာဏာလႊဲေျပာင္း အုပ္ခ်ဳပ္မည့္သူေပါ့။ အေမရိကန္မွာကေတာ့ သမၼတ လြန္ေသာ္ ဒုသမတ၊ ျပီးေတာ့ လႊတ္ေတာ္ဥကၠဌ (ေျပာေရးဆိုခြင့္ရွိသူလို႔ သုံးပါတယ္)၊ အထက္လႊတ္ေတာ္ေခါင္းေဆာင္၊ ႏိုင္ငံျခားေရး၀န္ၾကီး၊ ဘ႑ာေရး၀န္ၾကီး၊ ကာကြယ္ေရး၀န္ၾကီး၊ ေရွ႔ေနခ်ဳပ္ စသည္ျဖင့္ အဆင့္ဆင့္ အာဏာရယူႏိုင္ေသာ စာရင္းကို သတ္မွတ္ထားပါတယ္။ သည္လိုနဲ႔ စာရင္းသတ္မွတ္ထားတဲ့အျပင္ အကုန္လုံး မာလကီးယား သြားခဲ့ေသာ္ ေနာက္ဆုံး က်န္ရစ္သူၾကီး တဦး (Designated Survivor) ကိုပါ သတ္မွတ္ထားပါေသးသတဲ့။
ဥပမာ – အေမရိကန္သမတၾကီးက လႊတ္ေတာ္ ၂ရပ္လုံး နဲ႔ အစုိးရတဖြဲ႔လုံး ေရွ႔မွာ တိုင္းျပည္အေရး မိန္႔ခြန္းေျခြတဲ့ အစီအစဥ္ (state of the union) မွာ အကုန္လုံး မေျပာေကာင္း မဆိုေကာင္းျဖစ္သြားခဲ့ရင္ (ေနာက္ဆုံး က်န္ရစ္သူ) က တိုင္းျပည္ကို ဆက္လက္အုပ္ခ်ဳပ္ရဖို႔ ျဖစ္ပါတယ္။ state of the union အခ်ိန္အပိုင္းအျခား အတြက္သာ “ေနာက္ဆုံးက်န္ရစ္သူ” ကို သတ္မွတ္တာ ျဖစ္ပါတယ္။ တျခားအခ်ိန္ေတြမွာေတာ့ အကုန္လုံး တေနရာတည္း တခ်ိန္တည္း ေသကုန္မွာ မဟုတ္ဖို႔ မ်ားေလေတာ့ line of succession အတိုင္းပဲ အာဏာကို လႊဲယူလို႔ ရတာေၾကာင့္ အဲသည္ (ေနာက္ဆုံးက်န္ရစ္သူ) ဆိုတာက မလိုအပ္လို႔ အခ်ိန္တိုင္းမွာ မထားရွိပါဘူး။
ေနာက္ဆုံးက်န္ရစ္သူဆိုတာ အေမရိကန္ေျမမွာ ေမြးေသာ၊ အသက္ ၃၅ ႏွစ္ထက္ ၾကီးေသာ အစိုးရအဖြဲ႔၀င္၊ လႊတ္ေတာ္အဖြဲ႔၀င္ စသျဖင့္ သမတၾကီးက ေရြးခ်ယ္တဲ့ ပုဂၢိဳလ္တဦး ျဖစ္ပါတယ္။ သမၼတရဲ့ အေဆာင္အေယာင္ေတြအားလုံးကို အဲသည္ သတ္မွတ္ထားတဲ့ ကာလ (အစုိးရနဲ႔ လႊတ္ေတာ္ ေခါင္းေဆာင္ေတြ အားလုံး စုေ၀းေနတဲ့ အခမ္းအနားအခ်ိန္ကာလ အပုိင္းအျခား) အတြင္း လ်ဴိ႔၀ွက္ လုံျခဳံျပီး ေနျပည္ေတာ္နဲ႔ ေ၀းကြာေသာ တေနရာမွာ အကုန္လုံး ခံစားခြင့္နဲ႔ အေစာင့္အေရွာက္ေပးျပီး ထားရပါတယ္။ သူ႔ထံမွာ နဴကလီးယားေဘာလုံး (Nuclear football) လို႔ အာလုပ္ျပဳတဲ့ ႏူလက္နက္ေတြ ပစ္လႊတ္ႏိုင္တဲ့ ကိရိယာလည္း ပါရွိတယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။ ေနာက္ဆုံး အေမရိကန္အစုိးရနဲ႔ ေခါင္းေဆာင္ေတြ အားလုံး ေသဆုံးကုန္လို႔ သူခ်ည္းသာ က်န္ရစ္ရင္ သူကိုယ္တိုင္က တိုင္းျပည္ကို ဦးေဆာင္ျပီး အုပ္ခ်ဳပ္ရ စစ္တိုက္ရေတာ့မွာမို႔ အဲသည္ ကိရိယာေတြ ဘာေတြ အဆင္သင့္ ထားရွိေပးတယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။ အေတာ္ကို ေစ့ေစ့စပ္စပ္နဲ႔ ၾကံၾကံဖန္ဖန္ စီစဥ္ထားမႈ ပါပဲ။
ဒါက အေမရိကန္နဲ႔ ရုရွားတို႔ ေသြးေအးစစ္ပြဲၾကီးအတြင္းမွာ စတင္ခဲ့တဲ့ အေလ့အက်င့္လို႔ ဆိုပါတယ္။ အခုခ်ိန္ထိလည္း လုပ္ေဆာင္ဆဲျဖစ္ပါတယ္။ ၂၀၁၆ ဇန္န၀ါရီလက အိုဘားမားက လႊတ္ေတာ္မိန္႔ခြန္း ေျပာတဲ့အခ်ိန္မွာ သမတၾကီးရဲ့ ေနာက္ဆုံးက်န္ရစ္သူက ျပည္ထဲေရး၀န္ၾကီး ပါတဲ့ ခင္ဗ်။ အဲသည္လူက ၀ါရွင္တန္ဒီစီနဲ႔ မနီးတဲ့ လုံျခဳံတဲ့ေဒသမွာ သီးျခား သမၼတအဆင့္ အေစာင့္အေရွာက္နဲ႔ စတင္းဘိုင္ ေနေနခဲ့ရပါသတဲ့။
အဲ … လႊတ္ေတာ္မိန္႔ခြန္းျပီးသြားတာနဲ႔ ေနာက္ဆုံးက်န္ရစ္သူ အဆင့္အတန္းကို ခ်က္ျခင္း ရုတ္သိမ္းျပီး စ်န္ေလ်ာလိုက္ပုံက တရားက်စရာလို႔ ဆိုပါတယ္။ သမတၾကီးတို႔ အားလုံး ကိစၥျပီးစီးသြားျပီဆိုတာနဲ႔ က်န္ရစ္သူၾကီးဆီကေန လုံျခဳံေရးေတြက ဆုတ္ခြာသြားလိုက္တာမ်ား အဲသည္လူမွာ အိမ္ျပန္ဖို႔ေတာင္ တကၠစီ ငွားမရလို႔ လမ္းေလ်ာက္ေတာင္ ျပန္ရတယ္ ဆိုပဲ။ (ဒါလည္း ခ်ဲ႔ကားေျပာတာ ေနမွာပါ၊ မသကာ ဘတ္စကားေလာက္ေတာ့ စီးျပန္ခ်င္ ျပန္မွာေပါ့)။
ျမန္မာျပည္မွာကေတာ့ ၾကားဖူးနား၀ အဂၤါစဥ္ ဆိုတာ ရွိတယ္လို႔ ေျပာပါတယ္။ ကိုးကားရန္ အစဥ္အတိုင္း ေဖာ္ျပရေသာ္ အမွတ္စဥ္ ၁ ကေန ၃၈ အထိ ရွိပါတယ္။ အေရးၾကီးတဲ့ ထိပ္တန္းေတြကေတာ့ -
၁ နိုင္ငံေတာ္သမၼတ
၂ ႏိုင္ငံေတာ္၏အတိုင္ပင္ခံပုဂၢိဳလ္
၃ ဒုတိယသမၼတ (၁)
၄ ဒုတိယသမၼတ (၂)
၅ ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္ဥကၠ႒
၆ အမ်ိဳးသားလႊတ္ေတာ္ဥကၠ႒
၇ ျပည္ေထာင္စုတရားသူႀကီးခ်ဳပ္
၈ တပ္မေတာ္ကာကြယ္ေရးဦးစီးခ်ဳပ္
၉ နိုင္ငံေတာ္ဖြဲ႔စည္းပံုအေျခခံဥပေဒဆိုင္ရာခံုရံုးဥကၠ႒
၁၀ ျပည္ေထာင္စုေရြးေကာက္ပြဲေကာ္မရွင္ဥကၠ႒
၁၁ ဒုတိယတပ္မေတာ္ကာကြယ္ေရးဦးစီးခ်ဳပ္
၁၂ ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္ဒုတိယဥကၠ႒
၁၃ အမ်ိဳးသားလႊတ္ေတာ္ဒုတိယဥကၠ႒
၁၄ ျပည္ေထာင္စုဝန္ႀကီးမ်ား
၁၅ ျပည္ေထာင္စုေရွ႕ေနခ်ဳပ္
၁၆ ျပည္ေထာင္စုစာရင္းစစ္ခ်ဳပ္
၁၇ ျပည္ေထာင္စုရာထူးဝန္အဖြဲ႔ဥကၠ႒
၁၈ ေနျပည္ေတာ္ေကာင္စီဥကၠ႒
၁၉ ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္မ်ား
ဆိုျပီး ေတြ႔ရပါတယ္။ Designated Survivor ထားတယ္လို႔ေတာ့ မေတြ႔မိပါ။ စာဖတ္နာသူမ်ား အလင္းျပၾကရင္ စိတ္၀င္စားဖြယ္ ျဖစ္ပါလိမ့္မယ္။
တိုင္းျပည္ရဲ့ အရံေခါင္းေဆာင္ ဆိုျပီး သီးျခားသတ္မွတ္ထားကာ အထက္ပါ ပုဂၢိဳလ္ၾကီးမ်ားအားလုံး တစုတစည္းတည္း စည္းေ၀းေနၾကခ်ိန္ ေဘးရန္ကင္းရာတေနရာမွာ အရံေခါင္းေဆာင္ဆိုသူကို အေစာင့္အေရွာက္နဲ႔ ထားတဲ့ အေလ့ ရွိေၾကာင္း ျမန္မာျပည္မွာေတာ့ မၾကားမိေသးပါေၾကာင္း။
Comments