ဗိုလ္ထက္မင္း - ရခိုင္၊ ဘဂၤလီအေရးနဲ႔ လက္မဲၾကီးမ်ား - ၄

ဗိုလ္ထက္မင္း - ရခိုင္၊ ဘဂၤလီအေရးနဲ႔ လက္မဲၾကီးမ်ား - (၄)
(မိုးမခ) ေအာက္တုိဘာ ၁၂၊ ၂၀၁၇


ၾကိဳတင္ျပင္ဆင္ထားသင့္သည့္ခံစစ္စည္းနဲ႕ ေရရွည္ဆြဲထားသင့္သည့္ မဟာဗ်ဴဟာစီမံခ်က္
(သို႕မဟုတ္)အစိုးရနဲ႕တပ္မေတာ္တို႕က ေက်ာခ်င္းကပ္ျပီး ဘယ္လိုေျဖရွင္းၾကရင္ေကာင္းမလဲ

၃၆။ နယ္စပ္ျခံစည္းရိုးခတ္ရာမွာ ဟိႏၵဴအမ်ိဳးသမီးေတြဖမ္းေခၚထားတဲ ့ အၾကမ္းဖက္ ARSA အဖြဲ႕က ဘယ္လို ေက်ာ္ျဖတ္ေခၚထုတ္သြားနိုင္သလဲဆိုတာ စုံစမ္း ေမးျမန္းျပီး ေနာက္တခါ ဒီလိုနည္းနဲ႕ေက်ာ္လို႕ မရေအာင္ ခိုင္ခန္႕စြာတည္ေဆာက္ရပါမည္။ နယ္စပ္ကို လွည့္ကင္းနဲ႕ စစ္ေဆးတာမ်ိဳးပံုမွန္ လုပ္တာအျပင္ အရပ္ဝတ္နဲ႕ လွည့္လည္ျပီး မသကၤာစရာေတြ႕ပါက စက္နဲ႕ လွမ္းေခၚရင္ လံုျခံဳေရးအဖြဲ႔က ကားနဲ႕ခ်က္ျခင္းေရာက္လာတာမ်ိဳး ေလ့က်င့္သင့္ပါတယ္။ ျခံစည္းရိုး တေလွ်ာက္ လုံျခဳံေရးဆိုင္ရာ လုပ္ပိုင္ခြင့္တခုခု ထုတ္ျပန္နိုင္ဖို႕ လႊတ္ေတာ္မွာ ေဆြးေႏြးျပီး ညဘက္ခ်ဥ္းကပ္လာမႈကို လံုျခံဳေရးတပ္ဖြဲ႕ေတြက အင္အားသုံး တားျမစ္ခြင့္ျပဳထားတာမ်ိဳး၊ နယ္စပ္မွတ္တိုင္မ်ား သင့္ေတာ္တဲ့ အကြာအေဝးလိုက္ လံုျခံဳေရးၾကည့္ေမ်ွာ္စင္မ်ား တည္ေဆာက္သင့္ပါတယ္။ နယ္စပ္ျခံစည္း႐ိုးနဲ႔ ပတ္သက္ျပီး (CCTV ကင္မရာ၊ ဝါယာၾကိဳး လွွ်ပ္စစ္စီး၊ UAV) စတာေတြ ေဆာက္မည္လား၊ ေငြကုန္မ်ားတာမို႔ အဖ်က္သမားေတြ မဖ်က္နိုင္ေအာင္ တခါတည္းအကုန္အက်မ်ားတာ ခံနိုင္မလား ဆိုတာ စဥ္းစားသင့္ပါတယ္။

၃၇။ ေနာက္တခ်က္ကေတာ့ ေဒသႏၱရ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးနဲ႔ စည္ပင္သာယာေရးအဖြဲ႔ေတြကို ေဒသခံအင္အားနဲ႔ ထူေထာင္ျခင္းကို ေဆာင္ရြက္သင့္ပါတယ္။ ဒီေနရာမွာ ျမိဳ႕နယ္အဆင့္သာ ျပည္ထဲေရးမွ (ေထြအုပ္)၊ (လဝက) ဌာနနဲ႕(နယ္စပ္/စည္ပင္) ဌာနတို႕မွ ရံုးနဲ႕စည္ပင္သာယာေရးအဖြဲ႕မွ ဝန္ထမ္းမ်ား ထားရွိခဲ့ရာမွ ဘတ္ဂ်က္တိုး သတ္မွတ္ကာ မီးေလာင္သြားတဲ့ ရြာမ်ားကို ဖိဖိဆီးဆီး (ရပ္ကြက္/ေက်းရြာ) အဆင့္ထိ ဝင္ေရာက္သင့္ပါတယ္။ ျပည္ထဲေရးက(ေထြအုပ္) ဝန္ထမ္းက ဥကၠဌလုပ္ျပီး ရဲစခန္းမွဴး က အတြင္းေရးမွူး၊လဝက သို႕မဟုတ္ စည္ပင္သာယာေရး ဌာနေတြဆီက တြဲဘက္ အတြင္းေရးမွဴး ေတြအျဖစ္ တြဲထားမလား။ ေဒသခံေတြအေနနဲ႕ လည္း မိမိလူၾကီးကို ေက်းရြာအုပ္ခ်ုဳပ္ေရးအဖြဲ႕မွာ ဒုဥကၠဌနဲ႔ အဖြဲ႕ဝင္ေတြ (ရိကၡာေထာက္ပံေရး၊ ပညာေရး၊ က်န္းမာေရးတာဝန္ခံ) အျဖစ္ ထည့္သြင္းပူးေပါင္း ေဆာင္ရြက္ျပီး အုပ္ခ်ုဳပ္ေရးဝန္ထမ္းနဲ႔ စည္ပင္သာယာေရးတို႔ကို အၾကမ္းဖက္သမားမ်ားရန္က ဘယ္လို အကာအကြယ္ေပးထားမလဲ ၾကိဳတင္စဥ္းစားရမွာပါ။

 ေဒသခံဆိုတာက လက္ရွိ ေနထိုင္ေနၾကတဲ့ ဘဂၤလီရြာေတြကိုပါ ဆိုလိုပါတယ္။ ယံုၾကည္မႈ တည္ေဆာက္အေနနဲ႕ ရဲနဲ႕ပူးတြဲထမ္းေဆာင္နိုင္ဖို႕ ေဒသခံလူၾကီး တာဝန္ယူတဲ့ စိတ္ခ်ရ လူငယ္မ်ားနဲ႔ ေက်းရြာလံုျခံဳေရးအဖြဲ႕ကို ဖြဲ႕စည္းထားသင့္ပါတယ္။

တိုင္းရင္းသား ေဒသခံေတြမွာလည္း စည္ပင္နဲ႔ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးအျပင္ ေဒသကာကြယ္ေရးအတြက္ ျပည္သူ႕စစ္အဖြဲ႕ဆို တာကို ဖြဲ႔စည္းထားမွာလား။ ဒါ့အျပင္ NCA ထိုးထားတဲ့ ALPလို ဌာေန တုိင္းရင္းသားမ်ားပါတဲ့ လက္နက္ငယ္တတ္ဆင္ေပးထားတဲ့ ျပည္သူ႕စစ္အဖြဲ႕ဖြဲ႕ထားေပးျပီး ရြာလုံျခဳံေရး ရဲစခန္းေတြကို အျမန္စစ္ကူေပး ႏိုင္တဲ့ အခ်က္အျခာေနရာေတြမွာ အေျချပဳျပီး ရြာ တရြာနဲ႕တရြာ လမ္းေၾကာင္းနဲ႕ရြာအျပင္ခရီး၊ လယ္၊ ေတာ ေတာင္သစ္ခုတ္ရြာသားမ်ား လံုျခံဳေရးအတြက္ ေဒသခံေတြရဲ့ အကူအညီနဲ႔ ဘယ္လို ပူးေပါင္း တည္ေဆာက္ၾကမွာလဲ စဥ္းစားသင့္ပါတယ္။

၃၈။ ေဒသခံ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးအဖြဲ႔၊ ျပည္သူ႔စစ္၊ ေဒသခံရဲတပ္ဖြဲ႔ အျပင္ တပ္မေတာ္စစ္စခန္းေတြနဲ႔လည္း ကြန္ယက္ကို တည္ေဆာက္ထားသင့္ပါတယ္။ သီးျခားစီ ထားရွိရင္ သတင္း စုံစမ္းေထာက္လွမ္းမႈမ်ား အခ်င္းခ်င္း မွ်ေ၀မႈ အားနည္းတာေၾကာင့္ စည္းရုံးေရးမွာ အားနည္းျပီး ထပ္မံ အတိုက္ခံရတာ၊ ေဒသခံေတြ အလစ္အငိုက္ အၾကမ္းဖက္ခံရတာေတြ ျဖစ္ႏိုင္ပါတယ္။ အမ်ားစုရဲ့ ဘာသာစကားျဖစ္တဲ့ ဘဂၤလီစကားကိုလည္း တတ္ထားသင့္တာမို႔ တပ္နဲ႕ရဲကို ေဒသခံမ်ားရဲ့ လုံျခဳံေရး အုပ္ခ်ဳပ္ေရးအဖြဲ႔ေတြက အေထာက္အကူေပးနိုင္မွာျဖစ္ပါတယ္။ လဝက၊ ရဲအထူးသတင္းတပ္ဖဲြ႔နဲ႔ စရဖ - ေထာက္လွမ္းေရးအဖြဲ႕က ေက်ာေထာက္ေနာက္ခံရွိေနျပီး စစ္တပ္စိုးမိုးရာ ေဒသေတြမွာ လုပ္ေနက် တပ္နယ္အစည္းအေဝး ပုံမွန္ လုပ္ျပီး သတင္းဖလွယ္ျခင္းနဲ႔ သံုးသပ္ျခင္း လုပ္ေဆာင္ရပါမယ္။

ဒီလို လံုျခံဳေရးအဖြဲ႔ေတြနဲ႔ ၾကပ္မတ္တာကို အေဝးေရာက္ဘဂၤလီေတြက ခြဲျခားဆက္ဆံခံေနရပါတယ္လို႕ ေအာ္ဟစ္ ေ၀ဖန္ၾကဦးမည္ျဖစ္ရာ ျမန္မာျပည္အတြင္းက ျမန္မာမြတ္ဆလင္မ်ားနဲ႔ ဘာသာေပါင္းစုံ လူမ်ဳိးေပါင္းစုံကို iNGO ေတြ လုပ္သလို ဘဂၤလီရြာထဲအေရာက္ လူမႈေရး ကူညီမႈေတြ သြားလုပ္ဖို႔ အားေပးတာေတြ၊ မိတ္ဖက္ အာဆီယံႏိုင္ငံေတြကို အကူအညီ ေတာင္းျပီး ဝိုင္းရံေပးေတြ လုပ္ၾကည့္ေစလိုပါတယ္။

ဒီေနရာမွာ UN ,NGO ေတြကို ေဒသခံေတြက အျမင္မၾကည္လင္ၾကရာ သူတို႕ခ်ည္းသာ မေစလႊတ္ေတာ့ဘဲ ျပည္တြင္း NGO မ်ား၊လူထုလူတန္းစားအဖြဲ႕အစည္းမ်ားနဲ႕ ေပါင္းစပ္ျပီးအစိုးရဖြဲ႕ထားတဲ့ အဖြဲ႕အေနနဲ႕ ေစလႊတ္သင့္ပါတယ္။ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ရဲ႕မိန္႕ခြန္းအရ ျပည္တြင္း၊ျပည္ပက ျမန္မာအင္အားစုရဲ႕ ေထာက္ခံအင္အားဟာ ဘယ္အင္အားနဲ႕ မတူတာ ေျပာသြားတာ ၾကိဳဆိုဝမ္းသာမိပါတယ္။

၃၉။ လူဦးေရ သန္းေကာင္စာရင္းကို ယခင္တေခါက္တုန္းက ေကာက္ယူရာမွာ ဘဂၤလီ၊ ရိုဟင္ဂ်ာ ေ၀ါဟာရကိစၥေၾကာင့္ မထိေရာက္ခဲ့ဘူးဆိုရင္ ဒီတေခါက္မွာ ျပန္လည္ ေနရာခ်ထားေရးကို တစ္ကေန ျပန္စၾကရတာမို႔ လူဦးေရစာရင္းကိုေတာ့ ဘာပဲျဖစ္ျဖစ္ ေကာက္ျဖစ္ေအာင္ စာရင္း ေကာက္ရမွာ ျဖစ္သလို ဧည့္စာရင္းစစ္တာ လို၊ မလိုစဥ္းစားရပါမယ္။ ဘဂၤလားေဒ့ခ်္က ရိုဟင္ဂ်ာအစား ျမန္မာလို႔ေတာင္ အမည္တပ္ျပီး ေကာက္ေနသလို သူတို႔ ထုတ္ျပန္ခ်က္မ်ားအရ ဒုကၡသည္ေတြဟာ ၅ သိန္းကေန ၁၀သိန္းအထိ တိုးတိုးလာေနတာ ေန႔စဥ္ ျပည္ပသတင္းေတြမွာ ျမင္ေတြ႔ေနရပါတယ္။

ဘဂၤလီရြာမ်ားကို ဒီအတိုင္းဆက္ထားသင့္၊ မသင့္စဥ္စားရပါမယ္။ ျပန္ဝင္လာသူေတြရဲ႕ရြာအမ်ားစုဟာ မီးေလာင္ပ်က္စီးကုန္လို႕အသစ္တဖန္ေနရာခ်မည့္အတူတူ ေအာက္ပါ မဟာဗ်ဴေျမာက္စီမံခ်က္မ်ားကို စဥ္စားဆံုးျဖတ္နိုင္ဖို႕တင္ျပေပးလိုက္ပါတယ္-

(က) တရြာနဲတရြာ အုပ္ခ်ဳပ္မႈနဲ႕ခရီးလမ္းကြာေဝးလို႕စုစည္းရြာပံုစံမ်ိဳး လုပ္နုိင္မလား၊

(ခ) (ရခိုင္၊ ဟိႏၵဴ၊ ျမိဳ၊ ဒိုင္းနက္ စတဲ့လူမ်ိဳးစု) ရြာေတြနဲ႔ သံုးခ်ိဳးတခ်ိဳး ဖိုခေနာင့္ဆိုင္ တည္ေဆာက္ေပးမလား၊

(ဂ) ေနာက္တနည္းက ရခိုင္ျပည္နယ္နဲ႔ တနသၤရီတိုင္းေဒသၾကီးရဲ့ သီးျခားနယ္ေျမတခုမွာ စိစစ္ဖို႔အတြက္ ပို႔ထားျပီး ေရတပ္အေျခစိုက္စခန္းနဲ႔ တပ္မေတာ္၊ ရဲ၊ ေဘာ္ဒါဂတ္၊ ျပည္သူ႔စစ္ စတဲ့အင္အားေတြနဲ႔ ထိန္းသိမ္း ေစာင့္ေရွာက္ေပးထားမလား၊

(ဃ) ကိုဖီအာနန္ရဲ႕အစီရင္စာအရ အေကာင္အထည္ေဖၚေၾကာင္း ထင္ရွားစြာစတင္ လုပ္ေဆာင္သင့္တာကေတာ့ အၾကမ္းဖက္မ်ားနဲ႔ မပူးေပါင္းတဲ့ ဘဂၤလီရြာသားေတြနဲ႔ မိသားစုေတြကို ၁၉၈၂ခုႏွစ္ နိုင္ငံသားဥပေဒအရ အက်ဳးံဝင္တဲ့ ခံစားခြင့္ကို ခ်မွတ္ေပးတာနဲ႔တျပိဳင္နက္ နယ္စပ္ကိုလည္း တင္းက်ပ္စြာ စိစစ္ထားႏိုင္မည္လား၊

(စ) တပ္မေတာ္ဟာ မဆလေခတ္နဲ႔ န၀တ၊ နအဖ ေခတ္တေလ်ာက္လုံးမွာ ေသာင္းက်န္းသူမ်ားနဲ႔ အားေပးသူမ်ားကို ႏွိမ္ႏွင္းရာမွာ ျဖတ္ေလးျဖတ္ ေပၚလစီကုိ ထိေရာက္ ကၽြမ္းက်င္စြာ သုံးစြဲႏိုင္တဲ့ အေတြ႔အၾကဳံ ရွိျပီး ျဖစ္ပါတယ္။ အၾကမ္းဖက္ဘဂၤလီARSA ေတြကို နိမ္ႏွင္းရာမွာ ျဖတ္ေလးျဖတ္ နဲ႕ေအာင္ျမင္ဖို႕ ျပည္သူေတြ အသိစိတ္ဓါတ္ရွိရွိပါဝင္ၾကမွသာ အရွိန္ရျပီး နယ္စပ္ကို ထိထိ ေရာက္ေရာက္ ပိတ္ထားနိုင္မွလည္း ေအာင္ျမင္နိုင္ပါတယ္။

လက္ရွိမွာ တပ္မေတာ္၊ ျပည္ထဲေရး နဲ႔ နယ္စပ္ေရးရာ ဌာနေတြဟာ (အခု ဘဂၤလီအေရးအျပင္) ျပည္တြင္းက မူးယစ္ေဆး၀ါး ကုန္သြယ္မႈ၊ ျဖန္႔ခ်ိမႈ၊ ေရာင္း၀ယ္ေဖာက္ကားမႈေတြကို ထိေရာက္စြာ တားဆီးႏိုင္ျခင္း မရွိတာဟာလည္း စဥ္းစားစရာ အခ်က္ေတြထဲမွာ ပါေနပါတယ္။ ရခိုင္မွာ မူးယစ္ေဆး၀ါးေတြ ျဖန္႔ခ်ိ လုပ္ကိုင္ေနတာေတြဟာလည္း ေနာက္ခံ ျပသနာေတြထဲမွာ ၾကီးၾကီးမားမား ပါေနတယ္လုိ႔ စဥ္းစားေစခ်င္ပါတယ္။ ဒါေတြကို တပ္မေတာ္က သိရွိနားလည္ျပီး စံမူနာျပ ေျဖရွင္းဖို႔ ၾကိဳးစားလာမည္လား။

၄၀။ အထက္ပါတင္ျပခ်က္ပါ စီမံခ်က္အခ်ိဳ႕အမ်ိဳးအစားေတြဟာ အမ်ိဳးသားေရးဝါဒီမ်ားနဲ႔ နယ္ေျမေဒသခံ တိုင္းရင္းသားအခ်ိဳ႔ရဲ႕ဆန္႔က်င္မႈနဲ႕ေတြ႕ၾကံဳနိုင္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ကိုဖီအာနန္အစီရင္ခံစာပါ အၾကံျပဳခ်က္အရ ရခိုင္ပါတီကလူမ်ားကို ၾသဇာရွိတဲ့ တပ္ခ်ဳပ္၊ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္နဲ႔ အျခားေခါင္းေဆာင္ေတြဟာ ရုပ္ျမင္သံၾကားမွတဆင့္ ေျပာတာထက္ ကိုယ္တိုင္ ထိေတြ႕ေျပာဆိုရွင္းလင္းရပါလိမ့္မယ္။ သူတို႔ကို တိုင္းရင္းသားအျဖစ္ ေပးတာ မဟုတ္ေၾကာင္း ေသခ်ာစြာရွင္းျပဖို႕လိုျပီး၊ ႏိုင္ငံသား၊ ဧည့္ႏိုင္ငံသား စတာေတြနဲ႔ အေရအတြက္တခုထိ နိုင္ငံသားအခြင့္အေရးတိုးေပးလိုက္မယ္ဆိုရင္ ႏိုင္ငံတကာမွာ အျမင္ေကာင္းကာ အရွိန္က်သြားေစပါမယ္။

၄၁။ ဘဂၤလီမ်ားအား ျမန္မာစကားသင္တန္းမ်ား ဖြင့္လွစ္တက္ေရာက္ေစကာ ျမန္မာနိုင္ငံဥပေဒနဲ႔ လူမ်ိဳးေတြရဲ႕ ဓေလ့စရိုက္ ေဟာေျပာပိုခ်ေပးရပါမယ္။ သူတို႔ရဲ့ က်န္းမာေရး၊ လူမႈေရးတာ၀န္မ်ား၊ ပညာေရးဝန္ေဆာင္မႈ၊ သက္သာေခ်ာင္ခ်ိေရးကိစၥမ်ားကို လူမ်ိဳး၊ ဘာသာမခြဲျခားဘဲ ထိေတြ႔ ဆက္ဆံေပးရပါမယ္။ ဘာသာေပါင္းစံု ဆုေတာင္းပြဲအခမ္းအနားေတြ က်င္းပတာကို ၾကိဳဆိုရပါမယ္။ နိုင္ငံအတြင္း ဗလီေတြမွာ လြတ္လပ္စြာ ဝတ္ျပဳ ဥပုဒ္သီလေစာင့္ေနတယ္ဆိုတာ ျပန္ၾကားေရးက ဥပုဒ္ေန႕နဲ႕တိုက္ဆိုင္ရင္ ျပသသင့္ပါတယ္။ ဘာသာေရးတံဆိပ္ မကပ္ေရးအတြက္ လက္ဦးမႈ ယူရပါမယ္၊

ဒီလိုေျဖကြက္လုပ္မွသာ ဘဂၤလီအစြန္းေရာက္ေတြေျပာသလိုမဟုတ္ဆိုတဲ့ အေတြးအေခၚ နိုင္ငံတကာက လက္ခံပါလိမ့္မယ္။ အၾကမ္းဖက္နည္းလမ္းအတိုင္း ေတာင္းဆိုလို႕ မရဖူးဆိုတာ သက္ေသျပလိုက္တာလည္း ျဖစ္ပါတယ္။ တကယ္လို႕ နိုင္ငံတကာက ဒီၾကားထဲ အစိုးရက ေစတနာထား လုပ္ေပးေနတာကို မေစာင့္ဘဲ ဖိအားေပးလာပါက အခုလို ေဆာင္ရြက္ေပးေနတာေတြ ရပ္ဆိုင္းကုန္တာ ၾကန္႔ၾကာကုန္တာဟာ ဘဂၤလီလူမ်ဳိးစုေတြပဲ ထိခိုက္နစ္နာတယ္ဆိုတာကို လက္ေတြ႔ အသိန႔ဲ သိေစရပါမယ္။

၄၂။ ခံစစ္ဆင္တာဥပေဒအရ ေကာင္းေပမဲ့ စစ္သေဘာအရ တိုက္စစ္က ခံစစ္ထက္ တပမ္းသာျပီး အေျခအေန ဖန္တီးခြင့္ပိုရပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ မိမိအတြင္းစည္းထဲမွာပင္ ၾကိတ္မေနဘဲ အလြတ္သေဘာျဖစ္ျဖစ္၊ ဖိတ္ၾကားရင္ဘဲျဖစ္ျဖစ္ တိုက္စစ္မ်က္ႏွာစာ ဖြင့္ကစားက တပမ္းသာနုိင္ပါတယ္။ အတိတ္မွာတုန္းက နိုင္ငံေတာ္အတိုင္ပင္ခံအေနနဲ႕ ဥေရာပကို သြားေရာက္ရွင္းျပမႈေၾကာင့္ ကုလသမဂၢလူ႕အခြင့္အေရးေကာင္စီက ဖြဲ႕ထားတဲ့ အခ်က္အလက္ရွာေဖြေရးအဖြဲ႔ အၾကပ္ေတြခဲ့ဖူးပါတယ္။

တကယ္ေတာ့ အစြန္းေရာက္မြတ္ဆလင္အၾကမ္းဖက္ေတြရဲ႕ မသမာမႈကို ဆိုးဝါးစြာခံေနရတဲ့ ဥေရာပနဲ႔ အေမရိကန္နိုင္ငံေတြဟာ ျမန္မာျပည္ကိုက်ေတာ့ အခုလိုမ်ဳိး ဆက္ဆံေနတာ အမ်ားအျမင္မွာ ထင္ရွားလာသင့္ပါတယ္။ သူတုိ႔ႏိုင္ငံေတြလိုပဲ ဒုကၡသည္ေတြေၾကာင့္ ေဒသခံႏိုင္ငံသားေတြက မလိုလား မႏွစ္သက္လို႔ အစိုးရေတြ ေျဖရွင္းေနရတာကိုလည္း ျမန္မာျပည္သူေတြေကာ ႏိုင္ငံတကာကိုေကာ ေထာက္ျပတာ လုပ္ႏိုင္ပါတယ္။

အၾကမ္းဖက္ကို အၾကမ္းဖက္ေတြလို ဆက္ဆံျပီး၊ ဒုကၡသည္ေတြကို ဒုကၡသည္ေတြကို စာနာကူညီတာဟာ ႏိုင္ငံတကာထုံးစံျဖစ္တာမို႔ ျမန္မာျပည္ကလည္း သည္လို သေဘာထားရွိေၾကာင္း လက္ေတြ႔ျပႏိုင္ပါတယ္။
သံတမန္နည္းမ်ားကို သုံးရာမွာလည္း အစိုးရနဲ႔ တပ္မေတာ္ဟာ တရုတ္၊ အိႏၵိယ၊ ရုရွား၊ အာဆီယံ စတဲ့ အိမ္နီးခ်င္းႏိုင္ငံမ်ားနဲ႔ ေက်လည္မႈ နားလည္မႈ တည္ေဆာက္ထားျပီးေနာက္ အေနာက္အုပ္စုေတြနဲ႔ ကုလကို ဆက္လက္ ရင္ဆိုင္ရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။

၄၃။ တဖန္ တန္ျပန္ထိုးစစ္အေနနဲ႕ ဘဂၤလီအၾကမ္းဖက္ ARSA နဲ႕ပတ္သက္နိုင္တဲ့ အဖြဲ႔ေတြ လူပုဂၢဳိလ္ေတြ အားလုံးကို BLACK LIST ေၾကညာဖို႔ လိုအပ္ပါက ထုတ္ျပန္ အသိေပး ေၾကညာသင့္ပါတယ္။ ႏိုင္ငံတကာက sanction သုံးသလို ျမန္မာအစုိးရကလည္း အဆိုပါအဖြဲ႕ေတြနဲ႕သူေတြအား sanction လုပ္တာကို လူထုနဲ႔ ျပည္ပအဖြဲ႔အစည္းေတြ သိရွိ နားလည္ေအာင္ ထုတ္ျပန္ရပါမယ္။

ေအာက္တုိဘာ ၈ ရက္အထိ စိစစ္ေဖာ္ထုတ္မႈအရ ရခိုင္ျပည္နယ္မွာ ျဖစ္ပြားခဲ့တဲ့ ရဲကင္းစခန္းေတြကို အၾကမ္းဖက္တုိက္ခုိက္မႈျဖစ္စဥ္မွာ ပါ၀င္ခဲ့တဲ့ အၾကမ္းဖက္အင္အား ၁၇၈၅ ဦးကို နာမည္နဲ႔ ရြာအမည္ေတြကို စာရင္းရရွိထားတယ္လို႔ တပ္မေတာ္ကာကြယ္ေရးဦးစီးခ်ဳပ္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္မွဴးႀကီး မင္းေအာင္လိႈင္က ေျပာပါတယ္။

လူသားဒိုင္းကာျပီးARSA အၾကမ္းဖက္ေတြက သံုးလာတဲ့ စစ္နည္းဗ်ဴဟာအေပၚ ဘယ္လိုေျဖရွင္းရမလဲ ဆိုတာ နိုင္ငံတကာက်ြမ္းက်င္သူမ်ားေခၚျပီးWork Shop လုပ္သင့္ပါတယ္။ (ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္က အိႏၵိယကိုေမးေတာ့ စစ္နည္းဗ်ဴဟာမွာ ဒီလိုပံုစံကို ေျဖရွင္းရမည့္ နည္းလမ္း၊ အဓိကရုန္းနိမ္နင္းေရး ပံုစံမွာလည္း မရွိဖူး။ အေတြ႕အၾကံဳမရွိဖူးလို႕ျပန္လာပါတယ္။) ႏိုင္ငံတကာဥပေဒ ကၽြမ္းတဲ့ပညာရွင္ အစစ္အမွန္ေတြကို ဖိတ္ေခၚဖို႔ ေျပာသင့္ပါတယ္။ ႏိုင္ငံတကာဥပေဒနဲ႔ အမ်ဳိးသားေရးအေနအထား မွန္မွန္ကန္ကန္ ေပါင္းစပ္ျပႏိုင္ဖုိ႔ လိုပါတယ္။

၄၄။ မိမိ္အပတ္စဥ္က နယ္ဘက္ဌာနမွာ တိုင္းဦးစီးမွူးလုပ္ခဲ့တဲ့ သူငယ္ခ်င္းလာေရာက္လည္ပတ္ခဲ့စဥ္က ေမာင္းေတာေဒသစစ္ဆင္ေရးမွာ တကယ္ဘဲ တပ္က ခပ္ၾကမ္းၾကမ္းကိုင္ခဲ့တာ ရွိလားလို႕ ေမးျမန္းခဲ့သလို စက္ရံုလုပ္ငန္းရွင္ စစ္သားထြက္ မိတ္ေဆြတစ္ဦးကိုလည္း တီးေခါက္ခဲ့ရာ သူတို႕ ေျပာျပခ်က္ေတြကို တူတာေတြရွိလို႕ ေကာက္ႏႈတ္စုစည္းတင္ျပလိုက္ပါတယ္-

“ပစ္တာေတာင္ ေနရာအမ်ားစုမွာ အနားကပ္မွ ထိန္းျပီးတေတာင့္ျခင္း ပစ္တာမ်ားတယ္လို႕ သိရတယ္။ သူတို႕က ေသနတ္နဲ႕ပစ္ခံရတယ္ဆိုျပီး ငိုျပေနတယ္၊ဘယ္မွာလဲ ေသနတ္ဒဏ္ရာ တိတိက်က် မျပဖူး ၊ အင္တာနက္က အေဝးၾကီးက ရိုက္ထားတဲ့ ေကာင္းကင္ဓါတ္ပံုေတြနဲ႕ ရြာမီးရွိဴ႕တယ္ စြပ္စြဲတာ သူတို႕လူေတြ အစားထိုး မီးရွိူ႕ခိုင္းတာေရာ မျဖစ္နိုင္ဖူးလား၊ တပ္တံဆိပ္လည္း မတတ္ဖူး၊ မုဒိမ္းမႈ ဆိုတာ အမ်ားၾကီးပို႕လို႕ေတာင္ မျဖစ္နိုင္ေသးတယ္။ အေထာက္အထားခိုင္လံုမွ၊ ေဆးစစ္ခ်က္ျပည့္စံုမွ၊ သက္ေသရွိမွ မုဒိမ္းမႈ ေျမာက္တာ၊ ရဲေဘာ္ေတြကို အၾကမ္းဖက္ေတြက ေထာင္ေခ်ာက္ဆင္မယ္လို႔ အထက္က ေျပာထားတာ အမိန္႕စည္းကမ္းထုတ္ၾကပ္ထားတာ ဘယ္ေတာ့မွ ဒီလိုစစ္ဆင္ေရး အခ်ိန္မလုပ္ဘူး။”

၄၅။ “တခုေတာ့ရွိတယ္၊ သတင္းမရဘဲ စမ္းတဝါးဝါးနဲ႕ရွင္းေနရတာသိပ္ခက္တယ္၊စစ္တပ္က ေတာင္ေပၚတက္ စခန္းကို ရွင္းလင္းရွာေဖြဖို႕ အာရံုေရာက္ေနတာမို႕ ေျမျပန္႕ရြာေတြကို တပ္မ်ားမ်ား မလႊတ္နိုင္ခ်ိန္ ရြာသားေတြက အစုလိုက္ အျပံဳလိုက္ ထြက္ေျပးတာကို မပိတ္မိတာျဖစ္တယ္။ အၾကမ္းဖက္ေတြက ရိပ္မိေတာ့ ၇ြာသားေတြကို ျခိမ္းေခ်ာက္လို႕ ရြာျပင္ထြက္လာခိုင္းကာ ရြာက ကေလးေတြ လူသားဒိုင္းပံုစံမ်ိဳး မပစ္ရဲေအာင္ ေရွ႕တင္လာတယ္။ ရြာသားအေယာင္ေဆာင္ျပီး အနားေရာက္မွ ဒါးထုတ္ ရုတ္တရက္တိုက္ခိုက္လာတဲ့ ရန္သူကို သတိေပးေနရဦး မလား၊ ပစ္ျပီေပါ့။ အၾကမ္းဖက္သမား ရဲ႕အင္အား(၄၀၀၀) မွာ (၄၀၀) ပစ္သတ္နိုင္တဲ့ အခ်ိဳးက အင္မတန္မွ ထိန္းထိန္းသိမ္းသိမ္းလုပ္ခဲ့တာ သိသာတယ္။ ရဲစခန္း (၃၀) ကို တိုက္ခိုက္တာ လူ(၄၀၀၀)ကို ပ်ွမ္းမ်ွ အခ်ိဳးခ်ၾကည့္ပါ။ (၄၀၀) ႏႈန္းတိုက္ခိုက္လာမည္ဆိုပါက ဒီလူအုပ္ကို လူ(၅)ဦး ႏႈန္းနဲ႕ပစ္လိုက္မွ ျငိမ္ရင္၊ စခန္း(၃၀)ဆိုပါက (၁၅၀)ရိွသြားကာ က်န္တဲ့ (၂၅၀)ဟာ ရြာ၊စခန္းေတြ ရွင္းလင္းတဲ့အခါ အုံနဲ႕က်င္းနဲ႕ထြက္တိုက္တဲ့သူေတြကို ပစ္တဲ့အေရအတြက္သာျဖစ္လုိ႕ နည္းပါးတယ္လို႕ဆိုရပါမယ္။ တကယ္ငွက္ေပ်ာပင္တအုပ္တအုပ္ကို တပ္စိတ္တစိတ္ပစ္အားနဲ႕ နမူနာပစ္ျပေပးမယ္။ ေက်ေတာင္ထြက္သြားမယ္။ တကယ္ မလုပ္ခဲ့ပါဖူး။”

၄၆။ အစိုးရ ျပန္ၾကားေရးနဲ႔ တပ္မေတာ္ျပန္ၾကားေရး (ျမ၀တီ စသည္) တို႔ဟာ ဒီဘဂၤလီအၾကမ္းဖက္ အေရးအခင္းမွာ ျပည္တြင္း ျပည္ပ မီဒီယာမ်ား၊ ႏိုင္ငံတကာအစိုးရမ်ား၊ အုပ္စုမ်ားရဲ့ ေနာက္မွာ က်က်န္ရစ္ခဲ့တာ အထင္အရွားျဖစ္ပါတယ္။ သာမန္ရိုးက် ၀ါဒျဖန္႔ခ်ိေရး ကိရိယာအျဖစ္ အသုံးေတာ္ခံေနတဲ့ စက္၀န္းထဲက မထြက္ႏိုင္တာေၾကာင့္အျပင္ ျပည္တြင္းမီဒီယာေတြနဲ႔လည္း မိတ္ဖက္အသြင္ ဆက္ဆံေရး ခိုင္မာစြာ တည္ေဆာက္ထားႏိုင္ျခင္း မရွိတာေတြေၾကာင့္ ယုံၾကည္စိတ္ခ်ရတဲ့ ကိုးကားမႈကို မခံခဲ့ရပါ။ ဒီမိုကေရစီအသြင္ကူးေျပာင္းေရးျဖစ္စဥ္မွာ လက္၀ါးၾကီးအုပ္ ခ်ဳပ္ကိုင္ထားမႈေတြ ရွိေနဆဲျဖစ္တာမို႔ မိတ္ေဆြအျဖစ္ ဆက္ဆံလိုတဲ့ ျပည္တြင္းမီဒီယာမ်ားရဲ့ တြန္႔ဆုတ္မႈကိုလည္း ေတြ႔ခဲ့ရပါတယ္။ ဒါမ်ဳိး ျဖစ္စဥ္ေတြဟာ အမ်ားၾကီး ၾကဳံခဲ့ရပါျပီ။ တုိင္းရင္းသားအေရး၊ ျပည္တြင္းျငိမ္းခ်မ္းေရး၊ အလုပ္သမားအေရး၊ ၀မ္ေပါင္လို စီမံကိန္းမ်ားအေရး စတာေတြမွာ အစိုးရနဲ႔ တပ္မေတာ္ျပန္ၾကားေရးကုိ ျပည္တြင္းျပည္ပ မီဒီယာေတြနဲ႔ နီးကပ္တဲ့ ဆက္ဆံေရးေတြ မတည္ေဆာက္ မျဖတ္သန္းခဲ့တာေတြကိုလည္း သင္ခန္းစာ ယူသင့္ပါတယ္။

၄၇။ အစိုးရ MRTVနဲ႕ ပုဂၢလိကမီဒီယာေတြက ျမဝတီကိုဘဲ ကိုးကားျပီး တင္တင္ေနတာ ၾကာေတာ့ သိပ္ေတာ့ သဘာဝမက်ေတာ့ဘဲ သတင္းက တေနရာထဲကဘဲ လာေနလို႕ဝန္ၾကီးက ေခၚညွိကာ ဘက္စံုရွူေထာင့္ေပါင္းစံုက မီဒီယာေတြ တက္လာေအာင္ လုပ္သင့္ပါတယ္။ စာေရးသူ ယူဆခ်က္က တပ္က Impression ယူတာနားလည္ေပမဲ့ စစ္တပ္မီဒီယာမို႕ စစ္တပ္က တင္လိုက္တဲ့ သတင္းကို အျခားပုဂၢလိက မီဒီယာတခုက ရွူေထာင့္တမ်ိဳးနဲ႕ အတည္ျပဳတင္ေပးလိုက္ရင္ ပိုမေကာင္းဖူးလား၊ စာေရးသူေတြးၾကည့္တာပါ။ ဒီအခ်ိန္မွာ နုိင္ငံတကာက လက္ခံသြားဖို႕အေရးၾကီးတယ္။

ျဖစ္နုိင္ရင္ ေမာင္းေတာမွာ သတင္းမွန္အဖြဲ႔ ကိုယ္စားလွယ္ရံုးထိုင္ျပီး မီဒီယာကြန္ယက္ ျဖန္႕က်က္ထားသင့္တယ္။ ေမာင္းေတာက တက္လာတဲ့ သတင္းေတြကို သတင္းစီစစ္ေရးအဖြဲ႕က အတည္ျပဳျပီးတာနဲ႔ နိုင္ငံတကာသိေအာင္ အဂၤလိပ္လို ဘာသာျပန္တင္နိုင္ေရး အတြက္ ေန႕ဆိုင္း ညဆိုင္း အလွည့္က် တာဝန္ခြဲေဝမွူဇယားနဲ႕ Stand By ေစာင့္သင့္ပါတယ္။ ျပည္တြင္းမီဒီယာကို အခါအားေလ်ာ္စြာ သံုးတာထက္ မ်ားမ်ားသံုးသင့္သလို နိုင္ငံျခားမီဒီယာထဲက VOA, RFAနဲ႕ အာရွတိုက္မွ မီဒီယာမ်ားကို ဖိတ္ေခၚသံုးျခင္းျဖင့္ နိုင္ငံတကာယံုၾကည္မွူရေစပါတယ္။

သုေတသနပါ ဘဂၤလီေတြရဲ႕မဟာဗ်ဴဟာစီမံခ်က္ေရွ႕ေျပးနမိတ္
၄၈။ စာေရးသူတင္ျပေနတဲ့ သုေတသနေဆာင္းပါးရဲ႕အပိုင္း(၂) အပိုဒ္ (၁၆/၁၇) ပါ ဘဂၤလီေတြရဲ႕ မဟာဗ်ဴဟာ ဒုတိယစီမံခ်က္အရ က်င္းပရန္ရွိေနတဲ့ NCA ညီလာခံမွာ တုိင္းရင္းသား လက္နက္ကိုင္အဖြဲ႕မ်ားနဲ႕တန္းတူထား တက္ေရာက္လိုတာျဖစ္ျပီး ေဆာင္းပါးတင္ေနဆဲမွာပင္ ARSA အၾကမ္းဖက္အဖြဲ႕ေၾကညာခ်က္ထုတ္လိုက္တဲ့ အစိုးရနဲ႕ျငိမ္းခ်မ္းေရး ေတြ႕ဆံုေဆြးေႏြးဖို႔ ကမ္းလွမ္းခဲ့တာဟာ သူတို႔စီမံခ်က္ စတင္ ေျခလွမ္းလွမ္း ရုပ္လံုးေဖၚတာျဖစ္ေနတာေၾကာင့္ စာေရးသူထင္ျမင္ခန္႕မွန္းခ်က္ မွန္ကန္ေၾကာင္း ေထာက္ျပလိုပါတယ္။

သူတို႕အစီအမံက ျငိမ္းခ်မ္းေရးေဆြးေႏြးဖို႔ အရင္ဆံုးကမ္းလွမ္းတဲ႔အဖြဲ႕အစည္းအျဖစ္ အမွတ္ယူျပီး ကမၻာကေန သူတို႔ကို ျငိမ္းခ်မ္းေရးသမားျကီးေတြအျဖစ္ ျမင္သာလာေအာင္ ျကိဳးစားမယ္၊တစ္ဖက္မွာ ေသခ်ာတာက တပ္မေတာ္ဟာ ဘယ္ေတာ့မွ ေဆြးေႏြးမွာမဟုတ္ဘူး ဆိုတာကို သိထားရာ အဲ႔ဒီလို မေဆြးေႏြးလို႕ ျမန္မာအစိုးရဟာ ရခိုင္ေဒသတြင္း ျငိမ္းခ်မ္းတည္ျငိမ္ေအးခ်မ္းမႈကို မလိုလားသူအျဖစ္ ကမၻာက ထင္ျမင္လာေအာင္ ျကိဳးပမ္းျခင္းသာ ျဖစဟန္တူပါတယ္၊ ေနာက္ဆံုးမွာေတာ့ ျမန္မာအစိုးရဟာ ေဆြးေႏြးမႈကို လက္မခံတဲ႔အတြက္ ျပနလည္္တိုက္ခိုက္ရတဲ႔ အေျခအေနေတြ အထိျဖစ္ေအာင္ ဖန္တီးထားတဲ႔ ေထာင္ေခ်ာက္ေတာင္မွ ျဖစ္နိုင္တယ္လို႕သံုးသပ္ပါတယ္။

ဘဂၤလီအေရး အသုံးေတာ္ခံမ်ား လာရာနဲ႔ လားရာ

၄၉။ ARU ေခါင္းေဆာင္ ေဒါက္တာ ဝါကာအူဒင္ နဲ႕ ARSA က Ataullah abu Ammar Junjuni တို႔ ႏွစ္ဦးက သည္မ်က္ေမွာက္ ဘဂၤလီအေရးအခင္းမွာ ေရွ႔တန္းကို ေရာက္လာပါတယ္။ အစိုးရသတင္းထုတ္ျပန္ခ်က္တခုမွာ အၾကမ္းဖက္ေတြရွိတတ္တဲ့ နိုင္ငံတနိုင္ငံမွာ (ပါကစၥတန္နိုင္ငံ ကို ဆိုလိုတာျဖစ္ႏိုင္) ARSA ဟာအၾကမ္းဖက္သင္တန္းေတြနဲ႔ ဆက္စပ္ပတ္သက္နိုင္တယ္လုိ႕ ဆိုထားရာ ပါကစၥတန္ေနာက္ခံေတာင္ ျဖစ္မလို ျဖစ္လာျပန္ပါတယ္။

၂၀၁၆ ခုႏွစ္​ကစၿပီး Global Rohingya Center ဆိုၿပီး ၀ါကာအူဒင္က ေနရာယူထားျပီး ျဖစ္ပါတယ္။ US မွာ ေဒၚစုအစိုးရ တက္လာျပီးေနာက္ပိုင္း ရိုဟင္ဂ်ာအေရး တိုးျပီး ေဆာ္ၾသခဲ့သူ ​ေရႊေမာင္​တို႔ အုပ္စုက ငုတ္သြားျပန္​ပါတယ္​။ ၿဗိတိန္​မွာ BROUK ​ေခါင္​း​ေဆာင္​လုပ္​​ေနတဲ့ ထြန္​းခင္​တို႔နဲ႔ အ​ေမရိကန္​တကၠသိုလ္​​ေတြမွာ လိုက္​​ေဟာ​ေျပာရတဲ့ Civil Rights Movement -Myanmar Muslim တာဝန္​ခံ​ ေဌးလြင္​ဦးတို႔ကိုလည္း သူတို႔ အသိုင္းအ၀ိုင္းထဲမွာ ေရွ႔တိုးလာတာ မေတြ႔ရျပန္ပါ။ ဒါ့အျပင္​ မြတ္​စလင္​လူ ့အခြင္​့အ​ေရးတက္​ႂကြလႈပ္​႐ွားသူဆိုၿပီး ၿဗိတိန္​တကၠသိုလ္​​ေတြမွာ လိုက္​​ေဟာ​ေျပာ​ေနတဲ့ ​ေဒါက္​တာ ဇာနည္​လည္​း သည္တေခါက္ ဝါကာအူဒင္​ ေနာက္ကိုကေန ေထာက္ခံအားေပးသူအျဖစ္ လႈပ္ရွားေနရုံသာ ရွိပါတယ္။ ဒါကေတာ့ ရိုဟင္ဂ်ာဇာတ္ခုံမွာ ဇာတ္ဆရာေတြ အလိုက် သရုပ္ေဆာင္ေနရတဲ့ သူေတြရဲ့ အတက္အက်ေတြကို ေထာက္ျပလုိတာပါ။

(ဆက္လက္ေဖာ္ျပပါမည္)