ဂါမဏိ ● ကရင္အမ်ဳိးသားတုိ႔ရဲ႕ လူမ်ဳိးစံုေသြးစည္းခ်စ္ၾကည္ေရးခရီး

ဂါမဏိ ● ကရင္အမ်ဳိးသားတုိ႔ရဲ႕ လူမ်ဳိးစံုေသြးစည္းခ်စ္ၾကည္ေရးခရီး
(မုိးမခ) ေအာက္တုိဘာ ၃၀၊ ၂၀၁၇

၁၉၄၉ ဇန္နဝါရီလ ၃၁ ရက္ေန႔မွာ ကရင့္ေတာ္လွန္ေရးေပါက္ကြဲခဲ့ၿပီး ေအာက္ဗမာျပည္မွာ ေစာဘဦးႀကီး ေခါင္းေဆာင္တဲ့ ကရင္နဲ႔ ႏိုင္ဘလြင္-ႏိုင္ေငြသိမ္းေခါင္းေဆာင္တဲ့ မြန္၊ အထက္ဖက္မွာ ဘီတူရယ္နဲ႔ ေစာေရႊ ေခါင္းေဆာင္တဲ့ ကရင္နီ၊ အေနာက္ဖက္မွာ ဦးစိႏၵာနဲ႔ ဗံုေပါက္သာေက်ာ္ ေခါင္းေဆာင္တဲ့ ရခိုင္အမ်ဳိးသားေတြလဲ လက္နက္ကိုင္ေတာ္လွန္ေရး အသီးသီးဆင္ႏႊဲခဲ့ၾကတယ္။

အင္းစိန္တိုက္ပြဲမွာ ကရင္နီအမ်ဳိးသားေတြ မြန္အမ်ဳိးသားေတြ ပါဝင္ခဲ့ၾကသလို ကရင္နဲ႔မြန္ ေပါင္းၿပီး ေမာ္လၿမိဳင္ သထံုတို႔ကို သိမ္းယူႏုိင္ခဲ့တယ္။ ကရင္နဲ႔ကရင္နီေပါင္းၿပီး ေမာ္ခ်ီး၊ လြိဳင္ေကာ္တို႔ကို သိမ္းႏိုင္ခဲ့တယ္။ ဒါေပမဲ့ အဲ့ဒီ အခ်ိန္က ေသြးထုိးမႈေတြ အျမင္က်ဥ္းမႈေတြေၾကာင့္ ဗကပ ျပည္သူ႔ရဲေဘာ္ စတဲ့ ဗမာအမ်ားစုပါဝင္တဲ့ လက္နက္ ကိုင္ေတာ္လွန္ေရးေတြနဲ႔ ညီၫြတ္ေရးမတည္ေဆာက္ႏိုင္လို႔ ေအာင္ပြဲနဲ႔အလွမ္းေဝးခဲ့ရတယ္။ အထူးသျဖင့္ ျပည္သူ႔ရဲေဘာ္က ဖဆပလအစိုးရနဲ႔ေပါင္းၿပီး တိုင္းရင္းသားတပ္ေတြကို ျပန္တုိက္တာေတာင္ရွိခဲ့တယ္။ ကရင္နဲ႔ မြန္ ညီၫြတ္ေရးေတာင္ ကာလတခု ျပန္ပ်က္သြားခဲ့ေသးတယ္။

ဒါေပမဲ့ ကရင္အမ်ဳိးသားအစည္းအ႐ံုး KNU ဟာ တိုင္းရင္းသားညီညြတ္ေရးရဲ႕အေရးႀကီးမႈကို စကတည္းက သေဘာေပါက္ခဲ့လို႔ နယ္ေျမခ်င္းနီးစပ္တဲ့ မြန္ေတာ္လွန္ေရး၊ ကရင္နီေတာ္လွန္ ေရးေတြနဲ႔ ခိုင္ခုိင္မာမာ လက္တြဲႏိုင္ခဲ့တယ္။
ဒါ့အျပင္ တႏိုင္ငံလံုးလြတ္ေျမာက္ေရးအတြက္ ဘဝတူ ရွမ္း ပအုိဝ္း ကခ်င္ေတြကို ကူညီဖို႔ ၁၉၄၉ ခုကတည္းက ရွမ္းျပည္ဘက္ကို ကရင္တပ္ေတြလႊတ္ခဲ့တယ္။ ဒါေၾကာင့္ ၁၉၄၉ ခု ဒီဇင္ဘာ ၁၁ ရက္မွာ ပအုိဝ္းအမ်ဳိးသား ေတြရဲ႕ ပေဒသရာဇ္ဆန္႔က်င္ေတာ္လွန္ေရး ေပါက္ဖြားလာတဲ့အခါ ပအုိဝ္းနဲ႔ကရင္ေပါင္းၿပီး ေတာင္ႀကီးၿမိဳ႕အပါ အဝင္ ရွမ္းျပည္ေတာင္ပုိင္း ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားကို သိမ္းႏိုင္ခဲ့တယ္။ အဲ့ဒီတုန္းက KNDO တပ္မႉးေတြျဖစ္တဲ့ တာတီးကလို၊ ေစာစပယ္ရွယ္၊ ေစာတာကလယ္၊ ေစာဖားမူ၊ မန္းကီးေတာင္၊ ဆရာေဘာ္ဘီ၊ ေစာလွတို႔ဟာ ဖရားတန္ေကာင္ခဲ၊ ဗိုလ္ခ်န္ဇံုတို႔ ေခါင္းေဆာင္တဲ့ ပအုိဝ္းအမ်ဳိးသားလြတ္ေျမာက္ေရးအဖြဲ႔ (ပအလဖ) ကို အၿပီး အပိုင္ကူးေျပာင္းၿပီး ဝင္ကူခဲ့ၾကတယ္။ ဗိုလ္လင္းထင္နဲ႔ ဗိုလ္စီးပလိန္းတို႔ကေတာ့ ကာလတခုသြားကူခဲ့ၾကၿပီး ကရင့္ေတာ္လွန္ေရးကို ျပန္လာခဲ့ၾကတယ္။ လြဳိင္ေကာ္သိမ္းတုန္းက ဗိုလ္ခ်ဳပ္ျမေတာင္ ပါခဲ့ပံုရတယ္။

ဗုိလ္ေနာ္ဆုိင္း ေခါင္းေဆာင္တဲ့ ကခ်င္သနက ၁ ေတာခိုၿပီး KNU နဲ႔ေပါင္းတိုက္ၿပီးေနာက္ ကခ်င့္ေတာ္လွန္ေရး ကိုလႈံ႔ေဆာ္ဖို႔ ကခ်င္ျပည္နဲ႔ ရွမ္းျပည္ေျမာက္ပုိင္းကို တက္သြားတဲ့အခါ KNDO တပ္မႉးေတြ ရဲေဘာ္ေတြလဲ လိုက္သြားၾကတယ္။ ဒီထဲက မွတ္မိသေလာက္ နာမယ္ႀကီးတာက ေစာမာတင္နဲ႔ ေစာထြန္းတင္။ သူတို႔ဟာ တ႐ုတ္ျပည္အထိပါသြားခဲ့ၿပီး ၁၉၆၈ မွာ ဗကပနဲ႔အတူ ဗမာျပည္ထဲ ျပန္ဝင္တုိက္ခဲ့တယ္။ တပ္မဟာမႉးအဆင့္ေတြ ျဖစ္ခဲ့ၾကတယ္။ ေစာထြန္းတင္ဆိုရင္ မိုးမိတ္ၿမိဳ႕သိမ္းတုိက္ပြဲကို (ယခု NDAA က) က်န္းစစ္မင္နဲ႔အတူ ဦးစီး ခဲ့တယ္။ ေဒါက္တာဆီးဂေရ႕ရဲ႕ နမ္းခမ္းေဆး႐ံုက ကရင္သူနာျပဳဆရာမအမ်ားအျပားလဲ ဗိုလ္ေနာ္ဆိုင္းတပ္နဲ႔လိုက္သြားခဲ့ၿပီး ၁၉၆၈ ခုေနာက္ပုိင္း ဗကပမွာ ေဆးမႉးႀကီးေတြ အျဖစ္ ေတာ္လွန္ေရးတာဝန္ေတြယူခဲ့ၾကတယ္။

၁၉၅၆ ခုမွာေတာ့ ကရင္ေခါင္းေဆာင္ ပဒိုစံလင္းဟာ KNPP နဲ႔ ပအုိဝ္းေတာ္လွန္ေရးေတြဆီ သြားေရာက္ကူညီ အားေပးခဲ့ တယ္။ ပအိုဝ္းေတာ္လွန္ေရးလက္နက္ခ်သြားေတာ့ ၁၉၅၉ မွာ ကရင္နီေတာ္လွန္ေရးကို ျပန္လာ ကူညီခဲ့တယ္။ ဒါေပမဲ့ ၁၉၆၃ မွာ SSA ဆီကို ခဏသြားကူခဲ့ေသးတယ္။

၁၉၆၈ ခုမွာေတာ့ ကရင္တပ္မႉးေတြျဖစ္တဲ့ ဗိုလ္မႉးေအးဟန္၊ ဗိုလ္မႉးဘာဘာ တို႔ဦးေဆာင္ၿပီး ပဒိုမန္းရွာ၊ ေစာ သမိန္ထြန္း၊ ေစာပါစကား၊ ေစာဝါးဝါး၊ ကိုသိန္းလြင္တို႔ဟာ ရလလဖ၊ SSA နဲ႔ ပေလာင္နယ္ေျမေတြကတဆင့္ တ႐ုတ္ျပည္အထိ ေရာက္ သြားခဲ့တယ္။ သူတို႔နဲ႔အတူ တ႐ုတ္ကြန္ျမဴနစ္ပါတီရဲ႕ ရန္ကုန္ ယူဂ်ီတာဝန္ခံ အန္စုလ်ံနဲ႔ တ႐ုတ္ေက်ာင္းသား တေယာက္လဲ တ႐ုတ္ျပည္ကို ေတာလမ္းနဲ႔ လိုက္သြားခဲ့တယ္။ လမ္းခရီးမွာ ဗိုလ္မႉးေအးဟန္ က်ဆံုးခဲ့ၿပီး ဗိုလ္မႉးဘာဘာ အဖမ္းခံခဲ့ရတယ္။ က်န္တဲ့ရဲေဘာ္ေတြက ၁၉၇၀ ခုက်မွ ေတာင္ငူခ႐ိုင္နဲ႔ ပဲခူး႐ိုးမကို ျပန္ေရာက္ခဲ့တယ္။
အဲ့ဒီေနာက္ ၁၉၇၂ ခုမွာ ကရင္ေခါင္းေဆာင္ စေကာလယ္ေတာ ေခါင္းေဆာင္ၿပီး အင္အား ၃၀ ေလာက္ပါတဲ့ ေဒါနအဖြဲ႔ဟာ KNPP ရလလဖ SSA နဲ႔ ဗကပ ဆီ ညီၫြတ္ေရး-ေသြးစည္းေရး ခရီးရွည္ ထပ္ခ်ီတက္ခဲ့ၾကတယ္။ ပါဝင္တဲ့ရဲေဘာ္ေတြကေတာ့ မွတ္မိသေလာက္ ဗိုလ္မီးသတ္၊ မန္းရွာ၊ ေစာသမိန္ထြန္း၊ ေစာလိေလး၊ ေစာ တင္ေငြ၊ ဗိုလ္မင္းသိန္း၊ ေစာထုိ၊ ေစာတာ မလာထူး၊ ေစာအယ္ထူး၊ ေစာဖုိးခ်ဳိ၊ ေစာသန္းျမ၊ ေအာင္ျမတ္ေက်ာ္၊ ေစာနီေကာ္၊ ေစာဘီထူး၊ ေစာဟင္နရီ (7 July ဒဏ္ရာရေက်ာင္းသား)၊ ေစာဝီဖရက္ (KNU ဗဟိုေကာ္မတီ ရခိုင္ အမ်ဳိးသား ဦးစုိးေအာင္၏သား)၊ ေစာပါစကား၊ ေစာဝါးဝါး၊ ေစာဖားဒဲ၊ ေစာဗမိုး၊ ေစာငဖယ္၊ ဆရာထြန္းလွ၊ ေစာဆာယု၊ ဆရာသဒါး၊ မန္းစပီ စသူတို႔ျဖစ္တယ္။ ဒီထဲမွာ ေတာ္ေတာ္မ်ား မ်ားဟာ KNPP ကလလတ ရလလဖ ဗကပ တို႔ဆီကိုကူးေျပာင္းတာဝန္ယူၿပီး လူမ်ဳိးစံုေသြးစည္းခ်စ္ၾကည္ေရးစိတ္ဓာတ္နဲ႔ တျပည္လံုးေတာ္လွန္ေရး အတြက္ စြမ္းစြမ္းတမန္ႀကိဳးပမ္း ကူညီေပးခဲ့ၾကတယ္။ က်န္တဲ့လူေတြက ၁၉၇၅ မွာ ေတာင္ငူခ႐ိုင္ ျပန္ေရာက္ လာတယ္။

ဒီကရင္ကိုယ္စားလွယ္အဖြဲ႔ဟာ ဗကပနဲ႔ တ႐ုတ္ျပည္ကြန္ျမဴနစ္ပါတီမွာ သူတို႔ကို ကရင္ပစၥည္းမဲ့ပါတီ (ဝါ) ကရင္ကြန္ျမဴနစ္ ပါတီအျဖစ္ အသိအမွတ္ျပဳဖုိ႔ ေတာင္းဆိုခဲ့ေတာ့ "တိုင္းျပည္တျပည္မွာ ကြန္ျမဴနစ္တပါတီ တည္းရွိရမယ္" ဆိုတဲ့ေခတ္ျဖစ္ေန လို႔ အဆင္မေျပျဖစ္ခဲ့တယ္။ ကိုယ္စားလွယ္အဖြဲ႔ထဲမွာလဲ အဲ့ဒီကိစၥအေပၚ ကရင္အခ်င္းခ်င္း သေဘာကြဲလြဲမႈေတြျဖစ္ခဲ့တယ္။ ဗကပ ရဲ႕ေခါင္းေဆာင္မႈ မခံယူလို႔ ဗကပ နဲ႔ အဆင္မေျပ ျဖစ္ၿပီး အကူအညီမေပးတဲ့ျပႆနာ မဟုတ္ခဲ့ဘူးလို႔ သိမွီသူေတြက ျပန္ရွင္းပါတယ္။

အဲ့ဒီအခ်ိန္မွာ ရလလဖ (ပအိုဝ္းနီ) အဖြဲ႔ထဲ ၁၉၄၉-၅၀ ကတည္း လာေရာက္ကူညီခဲ့ၾကတဲ့ ဗိုလ္စပယ္ရွယ္၊ ဗိုလ္ တာကလယ္၊ ေစာဖားမူ၊ မန္းကီးေတာင္၊ ဆရာေဘာ္ဘီ၊ ေစာလွတို႔ဟာ တခ်ဳိ႕က ထိပ္တန္းရာထူးေတြနဲ႔ တာဝန္ ထမ္းေဆာင္ေနၾကၿပီး တိုက္ပြဲမွာက်တဲ့လူေတြလဲက်ကုန္ၿပီျဖစ္တယ္။ ဖယ္ခံု-မုိးျဗဲကားလမ္းမွာ အစိုးရတပ္ တပ္ခြဲတခြဲလံုးကုိ ျခံဳခိုတိုက္ ေခ်မႈန္းႏုိင္လို႔ 'စပယ္ရွယ္ေကြ႔'လို႔ေတာင္ နာမယ္တြင္သြားခဲ့ေသးတယ္။ အခုေတာ့ အဲ့ဒီ KNDO ရဲေဘာ္အားလံုးမရွိၾကေတာ့ပါ။ ၁၉၇၃-၇၆ မွာ ကူးေျပာင္းတာဝန္ထမ္းေဆာင္ခဲ့သူေတြလဲ အခု ေတာ့ အားလံုးနီးပါးက်ဆံုးခဲ့ၾကပါၿပီ။ ေနာက္ပိုင္းမွာ အပစ္ရပ္အဖြဲ႔ေတြထဲ ေရာက္သြားတာေတြရွိေပမဲ့ လက္နက္ ခ်အညံ့ခံသြားသူေတာ့ တေယာက္မွမရွိပါ။ ကရင့္အာဇာနည္စာရင္းဝင္႐ံုတင္မက ကရင္နီအာဇာနည္၊ ပအိုဝ္း အာဇာနည္၊ ရွမ္းအာဇာနည္စာရင္းထဲပါ ဝင္သြားခဲ့ၾကတယ္။ ဆီးဘူးက ကယန္းျပည္သစ္ အာဇာနည္ကုန္းမွာလဲ ကမၸည္းထိုးထားတယ္။

၁၉၇၆ ခုမွာ KNU အေရွ႕ျခမ္းနဲ႔ အေနာက္ျခမ္းျပန္လည္ေပါင္းစည္းၿပီးေနာက္ KNU ကေန ေျမာက္ပိုင္းကို ကူး ေျပာင္းလာသူတခ်ဳိ႕ကေတာ့ မန္းသက္ေဖာ၊ ေစာဗမိုး၊ ေစာဖားဒဲ၊ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ျမေမာင္ရဲ႕ ကိုယ္ေရးအရာရွိလုပ္ခဲ့သူ ေစာေအးကို တို႔ျဖစ္ၿပီး ဗကပ၊ ကယန္းျပည္သစ္၊ ရလလဖ၊ KNPP-ကလလတ တို႔မွာ တာဝန္ထမ္းေဆာင္ခဲ့ၾက တယ္။ ၁၉၇၇ ခုမွာေတာ့ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ျမရဲ႕ အနီးကပ္ကိုယ္ေရးအရာရွိလုပ္ခဲ့သူ ေစာကိုဦးလဲ ရလလဖ ကတဆင့္ ဗကပကို ကူးေျပာင္းေရာက္ရွိလာတယ္။
KNU ကေန ဗကပ နဲ႔ ရွမ္းျပည္ေတာ္လွန္ေရး ကရင္နီျပည္ေတာ္လွန္ေရးေတြကို ကူးေျပာင္း အားေပးတဲ့အထဲမွာ ေနာက္ဆံုးလို႔ေျပာႏိုင္တာက ပဒိုမန္းရွာလက္မွတ္နဲ႔ေရာက္လာတဲ့ ေအာင္ဆန္း ေခၚ စည္သူေအာင္ျမင့္ (ယခု ဂ်ာနယ္လစ္) ျဖစ္တယ္။ ဒါေပမဲ့ သူေရာက္ၿပီးမၾကာခင္ ဗကပ ထဲမွာ ဝ အာဏာသိမ္းပြဲျဖစ္လို႔ ဇခုန္တိန္႔ယိန္း NDAK အဖြဲ႔ဆီခိုလႈံရၿပီး ေနာက္ဆံုးေတာ့ လက္နက္ခ်သြားခဲ့တယ္။ (လက္နက္ခ်တာ မဟုတ္ဘူး၊ ေအးေအး ေဆးေဆးၿမိဳ႕ျပန္သြားတာလို႔လဲ ဆိုေနပါတယ္)

ကရင့္ေတာ္လွန္ေရး ႏွစ္ေပါင္း ၆၀ ေက်ာ္သမိုင္းမွာ ကရင္တမ်ဳိးသားတည္း လြတ္ေျမာက္ေရးတင္မကဘဲ က်န္ တဲ့တုိင္းရင္း သားေတြပါ အတူတကြလြတ္ေျမာက္ဖို႔အတြက္ ကရင္ရဲေဘာ္အေျမာက္အျမားဟာ တနယ္တေက်း မွာ အသက္ေသြးေခြၽးေတြ အဲသလိုေပးဆပ္ခဲ့ၾကတာျဖစ္တယ္။ အဲဒါကို သက္ဆိုင္ရာ ကရင္နီ ကယန္း ပအုိဝ္း ရွမ္း တိုင္းရင္းသားေတြက ထာဝရအမွတ္ရ ဂုဏ္ျပဳေနၾကမွာျဖစ္တယ္။

ဒီဘက္ေခတ္မွာေတာ့ ကရင့္ေတာ္လွန္ေရးကေန ညီေနာင္ေတာ္လွန္ေရးတပ္ဖြဲ႔ေတြကို အဲ့သလိုမ်ဳိး လူမ်ဳိးစံု ေသြးစည္း ခ်စ္ၾကည္ေရး၊ တခုလံုးအေရးစိတ္ဓာတ္နဲ႔ သြားကူေနတာ DKBA(NCA မထိုး) က ဗိုလ္ဆန္းေအာင္နဲ႔ အဖြဲ႔ေတြျဖစ္တယ္။ ကရင့္ေတာ္လွန္ေရးရဲ႕ ႏွစ္ ၆၀ ေက်ာ္အစဥ္အလာအတိုင္း သူတို႔ဟာ အခု MNDAA ကိုးကန္႔၊ AA ရခိုင္ နဲ႔ TNLA တအာင္းေတာ္ လွန္ေရးေတြနဲ႔အတူ တိုင္းရင္းသားတန္းတူေရး၊ ကိုယ္ပုိင္ျပ႒ာန္းခြင့္နဲ႔ စစ္မွန္တဲ့ၿငိမ္းခ်မ္းေရး ရရွိေရးတို႔အတြက္ ကိုယ္တိုင္ ကိုယ္က် လက္တြဲတိုက္ပြဲဝင္ေနၾကတယ္။

ဂါမဏိ