ကုိသန္းလြင္ ● ေဆာ္ဒီအာေရးဗီးယား ေခတ္ေျပာင္းခ်ိန္

ကုိသန္းလြင္ ● ေဆာ္ဒီအာေရးဗီးယား ေခတ္ေျပာင္းခ်ိန္
(မုိးမခ) ႏုိဝင္ဘာ ၁၄၊ ၂ဝ၁၇

(၁)
ေဆာ္လမြန္ဘုရင္ႀကီးႏွင့္နီးစပ္ေသာ  ေဆြမ်ဳိးသားခ်င္းမ်ားမွာ ေဆာ္ဒီအာေရးဗီးယားႏိုင္ငံကို အုပ္ခ်ဳပ္ရုံ သာမက သူတို႔၏စီးပြားေရးလုပ္ငန္းမ်ားမွာလည္းဖြံ႔ျဖိဳးေဝဆာလ်က္ရွိပါသည္။ သားတဦးတည္ေထာင္ေသာ ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံေသာလုပ္ငန္းတခုကို အျခားသားတဦးက ဥကၠဌလုပ္ျပီး ၎တို႔ကႀကီးမားေသာ ကုမၸဏီႀကီးတခုကိုပိုင္ပါသည္။ သူတို႔သည္ အစိုးရစီမံကိန္းမ်ားစြာလုပ္ေဆာင္ေနျပီးျပင္သစ္ကာကြယ္ေရး ကုမၸဏီတခုႏွင့္ပူးေပါင္းကာ သေဘၤာမ်ားတည္ေဆာက္ေရးကို လုပ္ပါသည္။ အျခား မင္းသားတေယာက္ကလည္း က်န္းမာေရးလုပ္ငန္းႏွင့္ ဆက္သြယ္ေရးကရိယာမ်ား၊ ပညာေရးႏွင့္ အျခားႏိုင္ငံေတာ္က ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံေသာလုပ္ငန္းမ်ားကိုလုပ္ေဆာင္ပါသည္။

တခုႏွင့္တခုအက်ဳိးအျမတ္ေငြ ေရာေထြးေနေသာ္လည္း (Conflict of Interest) တခုမွ ဥပေဒႏွင့္ ျငိစြန္းသည္ဟုမရွိပါ။

သို႔ေသာ္ အသက္ (၃၂) ႏွစ္ရွိ အိမ္ေရွ႕မင္းသားျဖစ္ေသာ MBS- Mohamnad Bin Salman က အျခား သားေတာ္ ၁၁ ဦးႏွင့္ ကက္ဘိနက္ဝန္ႀကီးမ်ား ပါဝင္သည့္လူအခ်ဳိ႕ကို ျခစားသည္ (Corruption) ဟူ ေသာစြတ္စြဲခ်က္ျဖင့္ လြန္ခဲ့ေသာ စေနေန႔ (ႏိုဝင္ဘာ ၅ ရက္) က ဖမ္းဆီးလိုက္ပါသည္။ မီဒီယာပိုင္ရွင္မ်ားပါသည္။ ဘီလီယံနာလုပ္ငန္းပိုင္ရွင္ႀကီးေတြ ပါပါသည္။

(၂)
ေဆာ္ဒီအာေရးဗီးယားတြင္ အသံုးျပဳေသာ ႏိုင္ငံေတာ္ဥပေဒသို႔မဟုတ္ အစၥလာန္ဥပေဒဆိုသည္မွာ ေတာ္ဝင္မိသားစုအဖို႔ လိုက္နာရန္မလိုေသာ ဥပေဒျဖစ္သည္။ ႏိုင္ငံေတာ္၏ ေျမာက္မ်ားစြာေသာ ဆီေရာင္းခ်၍ရသည့္ေငြကို ဘယ္လိုသံုးစြဲသည္ကို လည္း စာရင္းရွင္းျပစရာမလိုပါ။ သူတို႔အဖို႔ စာရင္းမရွိ အင္းမရွိ အစိုးရစီမံကိန္းမ်ားမွ ဝင္ေငြရေနသည္။ အလြန္အကြၽံသံုးစြဲ မႈမ်ားကိုလည္း ရွင္းလင္းျပသစရာ မလိုခဲ့ပါ။

ေဆာ္လမြန္ဘုရင္အဖို႔ လန္ဒန္ျမိဳ႕မွာ ေဒၚလာ၂၈ သန္းတန္အိမ္ဝယ္ရာတြင္ မည္သည့္ဝင္ေငြျဖင့္ ဝယ္ပါသည္ဟု စာရင္းျပ စရာမလိုသည့္အျပင္ သားျဖစ္သူက ျပင္သစ္ျပည္ေတာင္ပိုင္းသို႔ အားလပ္ရက္သြားရင္း ေပ ၄ဝ ေက်ာ္ရွည္သည့္ ေဒၚလာ သန္း ၅ဝဝ တန္ေလွတစီးဝယ္ရာ၌လည္း ေမးျမန္းမည့္သူ မေပၚေပါက္ခဲ့ပါ။

ႏိုင္ငံေတာ္တြင္ လြတ္လပ္စြာရပ္တည္ႏိုင္ေသာ တရားစီရင္ေရးမရွိသည့္အျပင္ အျငင္းပြားစရာကိစၥမ်ားကိုလည္း ေျဖရွင္း မေပးခဲ့ပါ။ အလြဲသံုးစားလုပ္ျခင္းမွာ အမ်ားျပည္သူပိုင္သည့္ေငြကို မိမိကိုယ္ပိုင္ပစၥည္းကဲ့သို႔ သံုးစြဲျခင္းသာျဖစ္သျဖင့္ ဤလုပ္ ရပ္မွာ အျမဲလုပ္ေနက်လုပ္ငန္းျဖစ္ေနသျဖင့္ မထူးဆန္းေတာ့ပါ။

ယခုအခါ လူေပါင္း ၅ဝဝ ေက်ာ္ကို ဖမ္းဆီးထားျပီးျဖစ္သည္။ စေနေန႔ကေၾကညာခ်က္အရ အက်ဥ္းသားအခ်ိဳ႕ကို Ritz Carlton ေဟာ္တယ္တြင္ ထိမ္းသိမ္းထားျခင္းျဖစ္ရာ ကမာၻတြင္ ေစ်းအႀကီးဆံုး အက်ဥ္းေထာင္ႀကီး ျဖစ္သြားေတာ့သည္။

ေဆာ္ဒီဝန္ႀကီးမ်ားေကာင္စီ၏ ေၾကညာခ်က္အရ ယခုဖမ္းဆီးမႈမ်ားသည္ တရားမဝင္ေသာနည္းလမ္းမ်ားကို အသံုးျပဳ၍ တရားမဝင္အက်ဳိးအျမတ္ရမႈမ်ားအတြက္ဖမ္းဆီးရျခင္းျဖစ္သည္ဟု ဆိုသည္။ အဖမ္းဆီးခံရသူမ်ား၏ ရပိုင္ခြင့္မ်ားအားလံုး အညီအမွ်ရရွိေအာင္ ေဆာင္ရြက္ေပးမည္ဟု ေၾကညာသည္။ သို႔ေသာ္အစိုးရအေနျဖင့္ မည္သည့္တရားမဝင္လုပ္ငန္းဟူ၍ ေသခ်ာ မေၾကညာသည့္အျပင္ မည္သူ႔ကို ဖမ္းသည္ဟု တရားဝင္ထုတ္ျပန္ျခင္းမရွိေပ။ MBS ဦးေဆာင္သည့္ အက်င့္ ပ်က္မႈစံုစမ္းေရး ေကာ္မရွင္ဖြဲ႔စည္းေၾကာင္း ေၾကညာအျပီးတြင္ စတင္လုပ္ေဆာင္ျခင္းျဖစ္သည္။ တရားရုံးႏွင့္တရားစီရင္ ေရးသည္ ဘုရင္ႏွင့္အိမ္ေရွ႕မင္းသား၏ လက္ေအာက္မွာပင္ထားရွိသျဖင့္ ဤအမႈတြဲမ်ားကို မည္သူက ဦးေဆာင္၍ စစ္ေဆး မည္ဟု မကြဲျပားေပ။

ေဆာ္ဒီတြင္ လုပ္ေဆာင္သင့္သည္မ်ားကို ေတာ္ဝင္မိသားစုကေရွ႕မွဦးေဆာင္လုပ္ကိုင္ျပီး ေနာက္မွ တရားဝင္ျဖစ္ေအာင္ လိုက္၍လုပ္ရသည္မွာ မဆန္းေတာ့ေပ၊ ေဆာ္ဒီႏိုင္ငံသားမ်ားအဖို႔မွာ ဤလုပ္ရပ္ ကိုလက္ခုပ္တီး၍ အားေပးရန္သာရွိသည္။ လူမ်ားစု ၇ဝ ရာခိုင္ႏႈန္းမွာ အသက္ ၃ဝ ႏွင့္ေအာက္အရြယ္ လူငယ္မ်ားျဖစ္ၾကျပီး ၎တို႔၏ ၂၅ ရာခုိင္ႏႈန္းမွာ အလုပ္အကိုင္ မရွိၾကေပ။ လူအခ်ဳိ႕မွာသာ မတရားခ်မ္းသာျပီး အာဏာရွိသူမ်ား ယခုလိုျဖစ္ျခင္းအတြက္ ဝမ္းသာၾကသည္။

စံုစမ္းစစ္ေဆးမႈျပဳလုပ္လိုသည့္အမႈတခုမွာ ဂ်ီဒါး (Jidda) ျမိဳ႕တြင္ ေရလႊမ္းမိုးခံရျခင္းႏွင့္သက္ဆိုင္သည္။ ေဆာ္ဒီလုပ္ငန္း ရွင္တဦးက ျမိဳ႕ကိုေရႀကီးျခင္းေဘးမွကာကြယ္ရန္ ပိုက္ႏွင့္အျခားကရိယာမ်ား တပ္ဆင္ရန္အတြက္ ေငြအေျမာက္အမ်ားကို ထုတ္ယူသြားျပီးျဖစ္သည္။ ေငြသာေပ်ာက္သြားျပီး ဘာမွျဖစ္မလာသည့္အတြက္ လူ ၁ဝဝ ေက်ာ္ေသဆံုးရေသာ ဤျဖစ္ရပ္မွာ ေဆာ္ဒီလူအမ်ားအဖို႔ ဤကိစၥမွာ မေမ့ႏိုင္ေသးေပ။

ေနာက္အေရးႀကီးေသာအမႈတခုမွာ ယခင္ဘုရင္ႀကီး၏သားျဖစ္သူ Mutaib Bin Abdulla သည္ အမ်ဳိးသားကာကြယ္ေရးဌာနအႀကီးအကဲတဦးျဖစ္ျပီး ရန္ပံုေငြအေျမာက္အမ်ားကို အလုပ္သမားအတု၊ လက္မွတ္အတု၊ ေျပစာအတုမ်ားျဖင့္ ထုတ္ယူ သည္ဟု စြတ္စြဲခံရသည္။ သူတို႔က ငွားရမ္းသည္ဟု တကယ္မရွိသည့္ ကုမၸဏီမ်ားအတုလုပ္ျခင္းသည္လည္း ပါဝင္သည္။

သူ၏ညီျဖစ္သူ Turki Bin Abdullah  မွာ ရီရဒ္ (Riyadh) ျမိဳ႕ေတာ္ဝန္ျဖစ္ျပီး သူပိုင္ကုမၸဏီတခုသို႔ ျမိဳ႕ေတာ္၏ ေျမေအာက္ ရထား (Subway) လုပ္ငန္းအတြက္ ေငြအေျမာက္အမ်ားကို တရားမဝင္ လႊဲေျပာင္းျပီး အလြဲသံုးစားလုပ္ခဲ့သည္ဟု စြတ္စြဲခံရ သည္။

အုပ္ခ်ဳပ္ေသာေတာ္ဝင္မိသားစုအမည္ကို အစြဲျပဳ၍တည္ေဆာက္ထားေသာ ႏိုင္ငံေတာ္ႀကီးတြင္ အမ်ားပိုင္ေငြႏွင့္ မိမိပိုင္ေငြ ဟူ၍ ခြဲျခားမႈမွာ အားနည္းလွသည္။ အိမ္ေရွ႕မင္းသားအဖို႔ လူတိုင္းကို ျခစားေနပါသည္ဟုေျပာ၍ ဖမ္းပိုင္ခြင့္ရွိသည္။

အဖမ္းခံရသူမ်ားတြင္ ေက်ာ္ၾကားသူတဦးမွာ မင္းသားႀကီး Alwaleed Bin Talal ျဖစ္သည္။ သူသည္ အျပည္ျပည္ဆိုင္ရာ Stock Exchange တြင္ ထင္ရွားသူတဦးလည္းျဖစ္သည္။ ကမာၻ႕အခ်မ္းသာဆံုး လူမ်ားစာရင္းဝင္ျဖစ္ျပီး သူ၏ဝင္ေငြမွာထင္သာ ျမင္သာ ရွိသည္။ ၎မွာ ႏိုင္ငံေတာ္၏ ပိတ္စုိ႔ထားေသာ စီးပြားေရးစနစ္ႏွင့္ ေနရာတကာရွိေနေသာ ျခစားမႈမ်ားကို မ႐ႈစိမ့္္ႏိုင္ သူျဖစ္သည္။ ၁၉၉၆ ခုႏွစ္  အေမရိကန္သံအမတ္က ေရးခဲ့ေသာစာတေစာင္တြင္ အခ်ဳိ႕ေသာစီနီယာမင္းသားမ်ားသည္ ဘီ လီယံခ်ီေသာေငြမ်ားကို အလြဲသံုးစားလုပ္ေၾကာင္းေရးသားခဲ့သည္။ မင္းသားႀကီးမွာ ဗလီႏွစ္ခုႏွင့္ ကာကြယ္ေရး ဂိုေဒါင္တခု ေဆာက္လုပ္ရာတြင္ ရန္ပံုေငြမ်ားကို အလြဲသံုးစားလုပ္သည္ဟု စြတ္စြဲခံရသည္။

လြန္ခဲ့ေသာ ၇ ႏွစ္ကလည္း  ဝီကီလိခ္က ေတာ္ဝင္မိသားစုအတြင္း ေငြေပးေငြယူလုပ္ငန္းမ်ား၊ ႏိုင္ငံေတာ္ပိုင္ရန္ပံုေငြႏွင့္ ပရုိက္ဗိတ္လုပ္ငန္းမ်ားမွ ရန္ပံုေငြအရႈပ္ေတာ္ပံုမ်ားကို ဖြင့္ခ်ခဲ့သည္။

သံရုံးဝန္ထမ္းတေယာက္၏ ၁၉၉၆ ခုႏွစ္က မွတ္တမ္းတခုတြင္ ဘ႑ာေရးဝန္ႀကီးဌာနမွ စတိုင္ပင္ ထုတ္ေပးေနပံုမ်ား ပါဝင္ သည္။ အခ်ိဳ႕မင္းသားမ်ားမွာ တလလ်င္ အေမရိကန္ေဒၚလာ ၂၇ဝဝဝဝ အထိ ရရွိၾကသည္။ သားမ်ား သမီး၊ ေျမးျမစ္အထိ ေဒၚလာရွစ္ေထာင္ ရရွိသူမ်ားရွိသည္။ အခ်ဳိ႕မွာ ေဘာနပ္ဆုေငြအျဖစ္ ေဒၚလာ ၁ သန္းမွ ၃ သန္းအထိ ရရွိၾကသည္။

မင္းသားမ်ားမွာ အစိုးရဆီမွ ေခ်းငွားသည္လည္းရွိသည္။ ေခ်းေငြမ်ားကို ျပန္လည္ေပးဆပ္သည္ဟူ၍ မရွိေပ။ National Commercial Bankမွာ ပိတ္ပစ္ရသည္အထိ အေျခအေနဆိုးရြားခဲ့သည္။

အစိုးရကႏိုင္ငံပိုင္ေျမယာမ်ားကို မင္းသားမ်ားထံ လႊဲေပးသည္။ မင္းသားမ်ားကအဆမတန္အျမတ္ေငြႏွင့္ လက္လႊဲေရာင္း ခ်ၾကသည့္ သံတမန္တဦးကေျပာျပသည္မွာ မင္းသားႀကီး Bandar Bin Sultan ႏွင့္ Abdulaziz Bin Fahd တို႔မွာ ဂ်ီဒါး ျမိဳ႕ေျမာက္ဘက္ မီဂါစီတီပေရာဂ်က္မွွ အျမတ္ေငြသန္းခ်ီ၍ရရွိသည္ဟု ဆိုသည္။

စစ္လက္နက္ပစၥည္းေရာင္းဝယ္သူတို႔မွာလည္း ကာလၾကာရွည္စြာေသာ ခ်မ္းသာမႈ၏အေၾကာင္း ျဖစ္သည္။ ျဗိတိသွ်မီဒီယာ မ်ားက ေရးသားၾကရာတြင္ မင္းသားဘန္ဒါမွာ ျဗိတိသွ်မွ စစ္လက္နက္ (BAE System) တခု အတြက္ဆယ္ႏွစ္အတြင္း ေဒၚလာ ၁ ဘီလီယံအထိ ရျပီးျပီဟု ဆိုသည္။ ပထမဘုရင္ႀကီး၏ ဆရာဝန္ျဖစ္သူ၏သား (Adnan Khashoggi) မွာ လက္ နက္မ်ားေရာင္းခ်ရာတြင္ ဝင္ေရာက္အက်ဳိးေဆာင္သူတဦးျဖစ္ျပီး ဘီလီယံခ်ီ၍ခ်မ္းသာခဲ့သည္။

အျခားႏိုင္ငံမ်ားတြင္ မျဖစ္စေလာက္ေငြကေလးႏွင့္ျခစားသည္ဟု ေျပာဆိုၾကေသာ္လည္း ေဆာ္ဒီအာေရးဗီးယား၏ ျခစား မႈမွာ ပမာဏႀကီးထြားသည္။

(၃)
ယေန႔ ေဆာ္ဒီအာေရးဗီးယားတြင္ ျဖစ္ပ်က္ေနသည္တို႔ကို နားလည္ႏိုင္ရန္မွာ လြန္ခဲ့ေသာႏွစ္အနည္းငယ္အတြင္း ေဆာ္ဒီ ႏိုင္ငံတြင္ ျဖစ္ပ်က္ေနသည္မ်ားကို နားလည္ရန္လိုသည္။

ႏိုင္ငံ၏ယခုဘုရင္မွာ ၈၁ ႏွစ္ရွိျပီး သူက အစားထိုးလိုက္ရေသာ ဘုရင္မွာ အသက္ ၉ဝ အရြယ္တြင္ကြယ္ လြန္သြားခဲ့သည္။ သူကအစားထိုးရသည္မွာ ၈၄ အရြယ္တြင္ ကြယ္လြန္ေသာဘုရင္ျဖစ္သည္။ ဤအသက္အရြယ္မွာ အယ္ဇိုင္းမား (Alzheimer) ျဖစ္တတ္သည့္အရြယ္ျဖစ္သည္။ ထိုမွ် အိုမင္းေနျပီ ျဖစ္ေသာ ဘုရင္ႀကီးတို႔မွာ (Reform) ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရးလုပ္ငန္းမ်ားကို မလုပ္သည္မဟုတ္၊ သူတို႔ တတ္မီသမွ် သူတို႔ႏႈန္း သူတို႔ခံယူခ်က္ျဖင့္ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရးလုပ္ငန္းမ်ားကို လုပ္ၾကသည္သာျဖစ္သည္။

သို႔ပါေသာ္လည္း သူတို႔ျပဳျပင္ၾကသည္မွာ တနာရီ ၁ဝ မိုင္ႏႈန္းသာျဖစ္သည္။ ယေန႔ေခတ္က အရွိန္အဟုန္ႏွင့္ ဒလစပ္ေျပာင္း လဲေနသည္။ ပညာေရး၊ စက္မႈအတတ္ပညာ၊ ဆက္သြယ္ေရး အဖက္ဖက္မွ အင္တိုက္အားတိုက္ေျပာင္းလဲေနျခင္းျဖစ္ သည္။ ဟိုတခ်ိန္ကေတာ့ ေရနံေစ်းေကာင္းေနစဥ္တြင္ ရရွိေသာ ေငြေတြႏွင့္ ဖိထားခဲ့သည္။

ယခုတိုးတက္လာေသာ လူငယ္ထုကေတာင္းဆိုလာခ်ိန္တြင္ MBS မင္းသားက ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရးလုပ္ငန္းကို လုပ္ေန သည္။ သူမရွိလ်င္ သူ႔လိုလူကို စနစ္ႀကီးက တီထြင္ေပးရမည္ထင္သည္။

မိန္းခေလးမ်ားကို ကားေမာင္းခြင့္ေပးျခင္း၊ ဘာသာေရးပုလိပ္ကို ဖယ္ရွားေပးျခင္း စသည္တို႔မွာ ထင္ရွားေသာေျပာင္းလဲေရးလုပ္ငန္းမ်ားပင္ျဖစ္သည္။ သူကအစိုးရကိုအကဲျဖတ္ရာတြင္ဘာသာေရးကို မေရာရွက္ေစလို၊ “ကိုရမ္” ေပၚတြင္မူမတည္ဘဲ KPIS –Key performance Indicators ေခၚ အလုပ္လက္မဲ့ျပႆနာ၊ စီးပြားေရးတိုးတက္မႈ၊ ေနစရာအိမ္၊ က်မ္းမာေရး အစ ရွိသည့္ အခ်က္မ်ားေပၚတြင္ အေျခခံေစလိုသည္။  MBS က ကာတာႏိုင္ငံကို အီရန္ႏွင့္ ရင္းရင္းႏွီးႏွီးဆက္ဆံေနျခင္းအတြက္ ဖိအားေပးရန္ကိစၥကို ပင္လယ္ေကြ႔ ႏိုင္ငံမ်ားအား ဦးေဆာင္ႏိုင္စြမ္းရွိသည္။

တနည္းဆိုေသာ္ ေဆာ္ဒီအာေရးဗီးယားကို တေျဖးေျဖးေသသြားျခင္း (Slow Death) မွကာကြယ္ေပးေနျခင္းျဖစ္သည္။

ကိုသန္းလြင္

Ref: Saudi Arabia shows Signs of Selective Crackdown, Nicholas Kulish New York Times November 9 2017

Comments