ေအာင္သူၿငိမ္း ● ျပည္ထြက္ခန္း - အပုိင္း (၄)

ေအာင္သူၿငိမ္း ● ျပည္ထြက္ခန္း - အပုိင္း (၄)
(မုိးမခ) ႏုိဝင္ဘာ ၄၊ ၂၀၁၇

က်ေနာ္တို႔ ေနာက္ဆံုး ဘုရားသံုးဆူစခန္းကို ေရာက္လာခဲ့ၾကတယ္။ စခန္းကိုေရာက္ေတာ့ ၁၉၈၈ ခုႏွစ္၊ ႏိုဝင္ဘာလ ၃ ရက္။ အဲဒီအခ်ိန္မွာ ABSDF (ျမန္မာႏိုင္ငံလံုးဆိုင္ရာ ေက်ာင္းသားမ်ား ဒီမိုကရက္တစ္တပ္ဦး) နဲ႔ ေက်ာင္းသားတပ္မေတာ္ ကို တရားဝင္ဖြဲ႔ၿပီးေနၿပီ။ ABSDF ကိုဖြဲ႔တဲ့ တရားဝင္ေမြးေန႔က ႏိုဝင္ဘာလ ၁ ရက္ေန႔။ အေစာက ေျပာသလို က်ေနာ္တို႔ ေတာထဲထြက္ဖို႔ လုပ္ေတာ့ ေနာက္က်တယ္။ ျပည္တြင္းမွာလည္း ႏိုင္ငံေရးပါတီေတြ တည္ေထာင္လႈပ္ရွားေနၾကၿပီ။ ေတာထဲကို ေရာက္လာတာ ေနာက္က်တယ္။

ဘုရားသံုးဆူစခန္းကို လာရင္ အဓိကလမ္းေၾကာင္း ၃ သြယ္ရွိတယ္လို႔ ဆိုႏိုင္တယ္။ တလမ္းကေတာ့ ၾကာအင္းဆိပ္ႀကီး ကေန အတၱရံျမစ္အတိုင္းတက္လာ၊ ေခ်ာင္းဆံုေရာက္ေတာ့ ေတာင္တလံုးကို ျဖတ္ေက်ာ္လိုက္ရင္ ဘုရားသံုးဆူ ေတာင္ၾကား လမ္းကတဆင့္ ဘုရားသံုးဆူကို ေရာက္တယ္။ ေနာက္လမ္းတခုက ေရးၿမို႔ေျမာက္ပိုင္းကေန 'ေရရွိသည္' ေတာင္ကိုျဖတ္၊ နယ္စပ္ကိုေရာက္တယ္။ ေနာက္တလမ္းကေတာ့ ေရးၿမိဳ႔ ေတာင္ပိုင္း အလယ္စခန္းကေန ေတာင္ညိဳ ေတာင္တန္းကို ျဖတ္ လို႔ နယ္စပ္ကိုလာတဲ့လမ္း။ က်ေနာ္တို႔ကေတာ့ ေရးၿမိဳ႔ေျမာက္ပိုင္းကေန၊ ေရေခ်ာင္းဖ်ား အတိုင္း တက္လာ၊ 'ေရရွိသည္' ေတာင္ ကိုျဖတ္လို႔ နယ္စပ္ကိုလာတဲ့လမ္းပဲ။ ေရရွိသည္ေတာင္ဆိုတာ အဲဒီေဒသမွာ အေတာ္ျမင့္တဲ့ေတာင္၊ ဒါေၾကာင့္လည္း မြန္ျပည္သစ္က စခန္းတခုထိုင္၊ ဆက္သြယ္ေရးစက္ေတြကို အျမင့္က ထိန္းခ်ဳပ္ ထားတဲ့ စခန္းမ်ဳိးသဖြယ္ လုပ္ထားတယ္။ က်ေနာ္က ဝတ္စံု ၂ စံုပဲပါတယ္။ ေစာင္ ဘယ္သယ္ႏိုင္ပါ့မလဲ။ ေရရွိသည္ ေတာင္ေပၚေရာက္ေတာ့ ေအးလိုက္တာ၊ တည လံုး မအိပ္ႏိုင္ဘူး။ ပုဆိုးေလးျခံဳၿပီး ေကြးရတယ္။ မနက္မိုးလင္းတဲ့အထိ၊ ေႏြးေအာင္ တေယာက္နဲ႔ တေယာက္ ေက်ာခ်င္း ကပ္၊ အိပ္မေပ်ာ္ၾကဘူး။ အဲဒီကေန နယ္စပ္ရွိ တပ္ရင္းစခန္းတခုကို ေရာက္တယ္။ မြန္ျပည္သစ္ပါတီက (၃၃၃) တပ္ရင္းမွဴး ႏိုင္ကားေရာ့နဲ႔ေတြ႔တယ္။ ေနာက္တေန႔က်ေတာ့ စက္ေလွစီး၊ ထိုင္းနယ္ထဲကေန ခိုးျဖတ္ၿပီး၊ ေတာင္ေက်ာေတြက တဆင့္ ေနာက္ဆံုး မြန္ျပည္သစ္ပါတီ ဌာနခ်ဳပ္၊ နမ့္ကုတ္စခန္းကို ေရာက္တယ္။ မြန္ျပည္သစ္ပါတီဌာနခ်ဳပ္ထဲ တညအိပ္ရတယ္။ အဲသည္နမ့္ကုတ္စခန္းကေန ဘုရားသံုးဆူရြာကို ေလွ်ာက္ရင္ ၅ ကီလိုမီတာေလာက္ ေဝးမယ္။ တနာရီေက်ာ္ေလာက္ လမ္းေလွ်ာက္ခ်င္တယ္။ က်ေနာ္တို႔က ေရာက္ခ်င္လွၿပီ။ ေက်ာင္းသားစခန္းတကယ္ရွိတယ္ ဆိုတာ မ်က္ဝါးထင္ထင္ ေတြ႔ခ်င္လွၿပီ။ ေနာက္တေန႔က်ေတာ့ စစ္ျဖစ္လို႔ ရြာပ်က္ေနတဲ့ ဘုရားသံုးဆူေက်းရြာမွာ စခန္းခ်ေနတဲ့ က်ေနာ္တို႔ ညီ အစ္ကိုေတာ္ ေက်ာင္းသားေတြကို ေတြ႔ရတယ္။

ဘုရားသံုးဆူ ေတာင္ၾကားလမ္းဆိုတာ ေရွးျမန္မာဘုရင္ေတြ ေခတ္ကတည္းက ယိုးဒယားကိုစစ္ခ်ီမယ္ဆိုရင္ သံုးတဲ့ လမ္းပါပဲ။ ထိုင္းႏိုင္ငံက မင္းသားႀကီး ဒမ္ေရာင္း ရာဂ်န္ႏုဘတ္ (Prince Damrong Rajanubhab, 1862-1943) ေရးသား ၿပီး၊ အဲသည္ကတဆင့္ အဂၤလိပ္ဘာသာျပန္၊ ေနာက္ေတာ့ ဗိုလ္မွဴးဘရွင္ ျမန္မာဘာသာျပန္ထားတဲ့၊ "ယိုးဒယား-ျမန္မာစစ္" စာအုပ္မွာ အခုလို ဖတ္ရတယ္။

"မုတၱမမွ အတၱရံျမစ္ေၾကာင္းအတိုင္း စမိ (Sami) ၿမိဳ႔အထိလာသည္။ ထိုမွတဆင့္ ကုန္းေၾကာင္းသြား၍ မဲစလက္ (Mae Saklik) ႏွင့္ မဲကရစက္ (Mae Krasat) ျမစ္တို႔ကို ျဖတ္ၿပီးလွ်င္ ေတာင္ကုန္းတခုကို ျဖတ္ေက်ာ္၍ ဘုရားသံုးဆူတြင္ ယိုးဒယားျပည္တြင္းသို႔ ဝင္ေသာလမ္း ျဖစ္သည္။ ထို႔ေနာက္ မဲႏြိဳင္ (Me Noi)၊ စန္ေတး (San Tay) ႏွင့္ ဗီကီ (Bikee) ျမစ္သံုးျမစ္တို႔ ဆံုရာသို႔ မဲႏြိဳင္ျမစ္အတိုင္း၊ ထိုျမစ္ဆံုမွေလွျဖင့္ စိုင္ေယာက္ၿမိဳ႔ (Saiyoke) သို႔ သြားရာလမ္းထိပ္ထိ၊ ထိုမွတဆင့္ ခြဲယိုင္ (Khwe Yai) ျမစ္အတိုင္း လန္ခ်န္ (Lan Chang) ရွိ ကန္ခ်နပူရီၿမိဳ႕ထိသြားရသည္။" (စာ-၁၆။ ဗိုလ္မွဴး ဘရွင္၊ ယိုးဒယား-ျမန္မာစစ္)။ ဟုတ္တယ္။ ေရွးလူႀကီးေတြက လမ္းမွတ္မိရေအာင္ ေက်ာက္တံုးေလးေတြ ခ်ထားရင္း တည္ထားၾက လို႔ "ဘုရားသံုးဆူ"လို႔ ေခၚတယ္ဆိုတာ ေျပာျပၾကတယ္။

"ျမစ္ ၃ ဆံု၊ ဘုရား ၃ ဆူ" လို႔ ေျပာစမွတ္ျပဳၾကတယ္။ က်ေနာ္တို႔ နယ္စပ္ ပနန္းေထာ္ဖက္က စီးလာတဲ့ (ယခုလက္ရွိ) ဘီးခီးေခ်ာင္း၊ လက္ရွိဘုရားသံုးဆူဖက္က စီးလာတဲ့ စြန္ခလီယာေခ်ာင္း၊ ရမ္တီးတံတား ဖက္က စီးလာတဲ့ ရမ္တီးေခ်ာင္း ၃-ခု ဆံုတဲ့ေနရာပဲ။ အရင္က မူလလက္ေဟာင္းဘုရားသံုးဆူက ေကြးျမစ္ (River Kwai) ကို ဆည္ပိတ္လိုက္တဲ့ ဗာဂ်ီရာ ေလာင္ကြန္ (လက္ရွိဘုရင္အမည္) ဆည္ႀကီး ၁၉၇၉ မွာ တည္ေဆာက္လိုက္ေတာ့ ေရျမဳပ္သြားတယ္။ အခုတည္ရွိေနတဲ့ ဘုရားသံုးဆူက ဘယ္အခ်ိန္က ဘယ္သူတည္ထားမွန္း မသိရဘူး။

ဘုရားသံုးဆူ စခန္းေရာက္ေတာ့ ေက်ာင္းသားေတြက ေခါင္းေဆာင္မႈေကာ္မီတီ ဖြဲ႔ထားၿပီးၿပီ။ ေဒါက္တာႏိုင္ေအာင္က ဥကၠ႒၊ ၾကာအင္းဆိပ္ႀကီးနယ္သား ကိုဆန္းထြန္း (ယခု ေဆာက္လုပ္ေရးလုပ္ငန္းရွင္) က ဒု-ဥကၠ႒၊ ေမာ္လၿမိဳင္ သပိတ္က ကိုေအာင္မ်ဳိးဆန္းက အေထြေထြအတြင္းေရးမွဴး တာဝန္ယူထားၾကတယ္။ နယ္စပ္ေရာက္တဲ့ ေက်ာင္းသားလူငယ္ ၅၀၀ ေက်ာ္ မကရွိမယ္။ တေထာင္ေလာက္ေတာ့ မရွိဘူးထင္မိတယ္။ မြန္-ကရင္စစ္ပြဲျဖစ္လို႔၊ ပ်က္သြားတဲ့ ဘုရားသံုးဆူရြာက လူမေနတဲ့ အိမ္လြတ္ေတြမွာ တတ္ေနၾကတယ္။ က်ေနာ္တို႔အဖြဲ႔ (က်ေနာ္၊ ကိုမင္းလြင္၊ ကိုသက္ေဌးႏိုင္၊ ကိုမ်ဳိးညြန္႔၊ ကိုနႏၵ၊ ကိုဆန္းမင္း) တို႔လည္း ဝါးထရံကာ ဖက္မိုး အိမ္ကေလးတလံုးရတယ္။ ေစာင္တထည္ရေတာ့ က်ေနာ္ေပ်ာ္လိုက္ ရတာ။ တသက္လံုး ေတာ္လွန္ေရးလုပ္လို႔ရၿပီလို႔ေတာင္ ထင္မိသြားတယ္။ ကံဆိုးခ်င္ေတာ့ ေစာင္က ေခါင္းၿမီးျခံဳရေလာက္ ေအာင္ မရွည္ဘူး။ ေခါင္းျခံဳရင္ ေျခေထာက္လြတ္တယ္။ ေျခေထာက္လံုရင္ ေခါင္းလြတ္တယ္။ က်ေနာ္တို႔ေရာက္စ ေဆာင္းတြင္းက အေတာ္ေအးၿပီ။ ညဆိုရင္ မီးဖိုအိပ္ၾကရတယ္။ အိပ္ယာခင္းအတြက္ေတာ့ စကၠဴခ်ပ္ထူျပားေတြကို ခင္းၾကရတယ္။ စခန္းထဲမွာ အစားအေသာက္ အေထာက္အပံ့ေတြ စရေနၿပီဆိုေတာ့ ငါးေသတၱာ၊ ေခါက္ဆြဲေျခာက္၊ ဆန္၊ ဆီကေတာ့ မပူရဘူး။ က်ေနာ္တို႔အစုအတြက္ အိုးတလံုးပဲရတယ္။ ရတဲ့အိုးနဲ႔ ဟင္းခ်က္၊ ထမင္းခ်က္ဖို႔ေတာ့ ဆီပံုးေဟာင္း ေလးေထာင္သံပံုးနဲ႔ ခ်က္တတ္ေအာင္ ေလ့က်င့္ၾကရတယ္။ ရြာပ်က္ႀကီးဆိုေတာ့ ဟင္းသီးဟင္းရြက္ကေတာ့ ရွာစားလို႔ ရတယ္။ ခ်ဥ္ေပါင္၊ ေရႊဖရံု၊ ေက်ာက္ဖရံုပင္ေတြ ရွိေနၾကတယ္။ ဒါေပမယ့္ စစ္လက္က်န္မိုင္းေတြ၊ မကြဲေသးတဲ့ က်ည္သီး ေတြ အႏၱရာယ္ရွိတယ္။ တခါတေလလည္း အေလာင္းေတြ မေသမသပ္ျမဳပ္ထားလို႔ ဟုိေပၚသည္ေပၚ ရွိေနတာလည္း ျမင္ၾကရတယ္။

ဘုရားသံုးဆူစခန္းမွာ ေက်ာင္းသားလူငယ္ေတြက အုပ္စုအလိုက္ ရွိၾကတယ္။ နယ္နီးစပ္တဲ့အေလ်ာက္ မုဒံုအုပ္စု၊ သံျဖဴဇရပ္အုပ္စု၊ ၾကာအင္းဆိပ္ႀကီးအုပ္စုေတြက လူမ်ားတယ္။ ရန္ကုန္အုပ္စုကလည္း အားေတာင့္တယ္။ အဲဒါအျပင္ ရေနာင္း (ေကာ့ေသာင္းတဖက္ကမ္း) ကို ေလွနဲ႔ထြက္လာၾကၿပီး၊ ရေနာင္းၿမိဳ႔က ငါးဖမ္းေလွဂိုေဒါင္ေတြမွာ ေသာင္တင္ေန၊ ေနာက္ေတာ့ ဘုရားသံုးဆူစခန္းဖက္ကို ေျပာင္းေရႊ႔လာၾကတဲ့ အုပ္စုေတြလည္း ရွိတယ္။ အဲဒီအုပ္စုထဲက တစုက ရေနာင္း ကေန ငါးဖမ္းပိုက္ႀကီးေတြ တခါတည္းအတူ သယ္လာခဲ့ၾကတယ္။ ငါးဖမ္းပိုက္အႀကီးကို သစ္ပင္ႀကီးမွာ လႊားလို႔၊ ဟိုဖက္ တက္ သည္ဖက္ဆင္း၊ ေလ့က်င့္ခန္းေတြ လုပ္ၾကတယ္။ စခန္းက တရားဝင္စစ္သင္တန္းေတြ မစေသးေတာ့ သူတို႔ဘာသာ မနက္ ကိုယ္ကာယေလ့က်င့္ခန္း လုပ္တယ္။ ေျပးတယ္။ သူတို႔အစုကို က်ေနာ္တို႔က "တုန္လႈပ္ေျခာက္ျခားေရးအဖြဲ႔" လို႔ ေခၚတယ္။ ေနာက္ပိုင္းမွာ သူတို႔က (ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ေဟာင္း ဦးႏုသား) ဦးေအာင္ႏုေခါင္းေဆာင္တဲ့ ဒညတ အဖြဲ႔နဲ႔ ေပါင္းမိတယ္။ ေဖာက္ခြဲေရးသင္တန္းေတြ တက္ၾကတယ္။ ကိုစိုးျမင့္တို႔လို ေလယာဥ္ပ်ံေပးဆြဲတဲ့ အစုေတြလည္း ပါတယ္။ [ဒညတအဖြဲ႔နဲ႔ တုန္လႈပ္ေျခာက္ျခားေရးအဖြဲ႔အေၾကာင္း ေနာက္မွ သီးသန္႔ေရးရမယ္။] က်ေနာ္တို႔အဖြဲ႔က ဘုရားသံုးဆူရြာ မွာ ၾကာၾကာမေနရဘူး။ က်ေနာ္တို႔လို ေဆးေက်ာင္းသားေတြေရာက္လာေတာ့ အံက်ျဖစ္သြားတယ္။ စခန္းသစ္ေဆာက္ ေနတဲ့ ေနရာမွာ ေဆးမွဴးမရွိဘူးဆိုၿပီး၊ တာဝန္ေပးလို႔ ထြက္သြားၾကရတယ္။ ဘုရားသံုးဆူရြာမွာ ေက်ာပူေအာင္ မေနလိုက္ ၾကရဘူး။ ကိုမင္းဆန္းမင္းကေတာ့ စခန္း၊ ႏိုင္ငံျခားေရးဌာနမွာ တာဝန္ေပးခံရတယ္။ သူက အဂၤလိပ္စာေကာင္းတယ္။

ဘုရားသံုးဆူရြာက ေက်ာက္ေတာင္ႀကီးေတြရွိတယ္။ လွမ္းၾကည့္ရင္ စိမ္းစိုတဲ့ ေတာင္တန္းေတြ ျမင္ေနရတုန္းပဲ။ ေတာင္ ပတ္လည္ဝိုင္းထားတဲ့ ေတာင္ၾကားျဖတ္လမ္း စခန္းေလးတခုလို႔ ဆိုႏိုင္တယ္။ အရင္သမိုင္းကာလက ဘယ္လိုရွိတယ္ မသိႏိုင္ေပမယ့္၊ အခုေတာ့ ထိုင္းနယ္ထဲကေန လက္ေခ်ာင္းကေလးလို ထိုးထြက္ေနတဲ့ လမ္းကေလးရွိတယ္။ လမ္းတဖက္ တခ်က္က ျမန္မာပိုင္။ လက္ေခ်ာင္းလို ရွည္ေမ်ာေမ်ာလမ္းကေလးက ထိုင္းပိုင္၊ အခုဘုရားသံုးဆူ ေသးေသးရွိတဲ့ေနရာကို ဆက္ထားၿပီး၊ ေလာရွမ္း (လာအို-ထိုင္း)၊ ထိုင္းလူမ်ဳိးေတြလည္း ကုန္သည္လုပ္ ေနထိုင္ၾကတယ္။ အဓိကအားျဖင့္ မြန္-ကရင္ လူမ်ဳိးေတြေနထိုင္ၾကတယ္။ သစ္ခိုးထုတ္တာေတြ ရွိၿပီး၊ ဖုန္ထူထူေျမလမ္းမွာ ညညဆိုရင္ မီးေရာင္စံုထြန္းထားတဲ့ သစ္ကားႀကီးေတြ ျဖတ္ျဖတ္သြားတာ ရင္နာဖြယ္ေတြ႔ရတယ္။

အဲဒီအခ်ိန္က မြန္-ကရင္စစ္ပြဲၿပီးလို႔ အမ်ဳိးသားဒီမိုကေရစီ တပ္ေပါင္းစု- မဒတ (NDF) ရဲ႕ ေစ့စပ္ျဖန္ေျဖေပးမႈနဲ႔ မြန္-ကရင္ ပူးတြဲအုပ္ခ်ဳပ္ေရး ေကာ္မီတီဖြဲ႔စည္းထားတယ္။ ကရင္ဖက္ကဆိုရင္ ဖဒို ဗိုလ္မွဴးတူးတူးေလးက ဦးေဆာင္ၿပီး၊ မြန္ဖက္က ႏိုင္ဗညားေအာင္က ဦးေဆာင္တယ္။ သူတို႔ႏွစ္ဦးလံုးက သံတမာန္ေရးညက္တယ္၊ ယဥ္ေက်းေပ်ာ့ေျပာင္းတယ္၊ နည္းနာ ႂကြယ္တယ္လို႔ ဆိုႏိုင္တယ္။ (ေနာက္ပိုင္းမွာ ဆရာမန္းေအာင္ေဌးက ေကအဲန္ယူအဖြဲ႔ဖက္က ဦးေဆာင္တယ္)။ က်ေနာ္ တို႔က လိုအပ္တာရွိရင္ သူတို႔နဲ႔ ေျပာၾကရတယ္။ အပစ္ရပ္စဲေရး ထိန္းသိမ္းေစာင့္ၾကည့္ဖို႔ တပ္ေပါင္းစုကိုယ္စားလွယ္ ကခ်င္ ေကအိုင္ေအ ဗိုလ္မွဴးေဇာ္ေဘာင္လည္း တခါတေလ လာေနတယ္။

ဘာျဖစ္လို႔ မြန္-ကရင္ စစ္ျဖစ္ၾကတာလဲ။ ဘယ္လူႀကီးကမွေတာ့ ေသခ်ာမရွင္းျပပါဘူး။ ေနာက္ပိုင္းမွာေတာ့ အခ်ဳိ႔ မြန္ ေခါင္းေဆာင္ေတြဆီက "ဘာေၾကာင့္မြန္ျပည္သစ္ပါတီ ႏွစ္ခု ကြဲရတာလဲ"။ [မြန္ျပည္သစ္ပါတီလည္း ႏိုင္ေရႊက်င္ ဦးေဆာင္တဲ့ အဖြဲ႔- ႏိုင္ႏြံလာ (ႏိုင္စိမ္းႏို႔) ဦးေဆာင္တဲ့ အဖြဲ႔ဆိုၿပီး ကြဲၾကေသးတယ္။ တိုက္ၾကေသးတယ္။ ျပန္လည္ ေပါင္းစည္းမိတာ မၾကာေသးဘူး။ ေပါင္းစည္းမိလို႔ အင္အားနည္းနည္း ျပန္ေကာင္းလာတဲ့ အေျခအေနမွာ ကရင္ တပ္ဖြဲ႔ေတြနဲ႔ ျပန္တိုက္ရတယ္။] "ဘာျဖစ္လို႔ မြန္-ကရင္စစ္ ျဖစ္ရသလဲ" ရွင္းျပထားတဲ့ စာအုပ္၊ စာတန္းေလးေတြ ဖတ္ၾကရ တယ္။

ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ဦးႏု ပါလီမာန္ဒီမိုကေရစီေခတ္မွာ "လက္နက္နဲ႔ ဒီမိုကေရစီ လဲမယ္ဆိုၿပီး" ၁၉၅၈ ခုႏွစ္မွာ မြန္ျပည္သူ႔တပ္ဦးက လက္နက္ခ်သြားခဲ့တယ္။ အလုပ္မျဖစ္ပါဘူး။ ဒီအခါ ဥကၠ႒ျဖစ္သူ ႏိုင္ေရႊက်င္နဲ႔ လူနည္းစုကေလးပဲ က်န္တယ္။ သူတို႔ကို ကရင္ (ေကအဲန္ယူ) က လက္နက္တပ္ဆင္ေပးတယ္။ ေစာင့္ေရွာက္ထားေပးတယ္။ မြန္ျပည္သူ႔တပ္ဦး ထိန္းခ်ဳပ္နယ္ေျမ ေတြကို ကရင္က ထိန္းသိမ္းထားေပးခဲ့တယ္။ မြန္ျပည္သစ္ပါတီအေနနဲ႔ ေနာက္ထပ္ ေတာ္လွန္ေရးျပန္ဆက္တယ္။ အကယ္၍ မြန္ျပည္သစ္ပါတီအေနနဲ႔ တၿမိဳ႔နယ္မွာ တပ္ခြဲတစ္ခြဲ ရွိလာၿပီဆိုရင္၊ နယ္ေျမေတြကို မြန္ျပည္သစ္ပါတီ ထိန္းခ်ဳပ္ မႈေအာက္ ျပန္လည္ လႊဲေျပာင္းေပးမယ္လို႔ ကတိရွိထားတယ္ ဆိုတယ္။ ေနာက္ပိုင္းမွာ မြန္ျပည္သစ္ပါတီက အင္အားရွိလာလို႔ နယ္ေျမ ျပန္လည္ေတာင္းဆိုတဲ့အခါ ျပႆနာစၾကေတာ့တယ္။ ၾကာအင္းဆိပ္ႀကီးေဒသ၊ ေတာင္ေပါက္ ၂၄ ရြာဆိုရင္လည္း မြန္-ကရင္ရြာေတြက ေဒြးေရာယွက္တင္ ရွိေနၾကလို႔၊ ကရင္-မြန္သက္သက္ ခြဲျခားဖို႔ဆိုတာေတာ့ လက္ေတြ႔အရ ခက္ခဲႏိုင္တယ္။ မြန္ျပည္သစ္ပါတီက စြပ္စြဲတာကေတာ့ သူတို႔အသက္ေသြးေၾကာလို ျဖစ္ေနတဲ့၊ မြန္က အေကာက္ရေနတဲ့ ဘုရားသံုးဆူစခန္းကို ကရင္က ထိန္းခ်ဳပ္ခ်င္တယ္။ မြန္ျပည္သစ္ပါတီ ဆက္သြယ္ေရးလမ္းေၾကာင္း ေတြကို ခက္ခဲေအာင္လုပ္ခ်င္တယ္။ မြန္ျပည္သစ္ပါတီကို လူထုအၾကား ၾသဇာက်ေအာင္ လုပ္ခ်င္တယ္၊ ေကအဲန္ယူက ဗိုလ္က်တယ္လို႔ စြပ္စြဲၾကတယ္။ တိုက္ပြဲငယ္ေတြ ႀကိဳၾကားျဖစ္တာေပါင္းရင္ မြန္-ကရင္စစ္ပြဲက ၂၈ ရက္ ၾကာျမင့္တယ္။ မြန္က အင္အားေတာင့္လာလို႔ စုမိေဆာင္းမိတဲ့ လက္နက္၊ က်ည္လည္း ကုန္သေလာက္နီးပါး သံုးလိုက္ ရတယ္။ ေနာက္ေတာ့ (မဒတ) တပ္ေပါင္းစု ျဖန္ေျဖမႈနဲ႔ ၁၉၈၈ ခုႏွစ္၊ ၾသဂုတ္လ ၂၄ ရက္ေန႔မွာ စစ္ေျပၿငိမ္းၾကတယ္။ က်ေနာ္တို႔ေရာက္ေတာ့ စစ္ပြဲၿပီးစ၊ ဘုရားသံုးဆူက ရြာပ်က္ႀကီး။

အစိုးရသတင္းစာေတြမွာ ဒီတိုက္ပြဲသတင္းက ႀကိဳၾကားပါတယ္။ က်ေနာ္တို႔က သတိလည္း မထားမိဘူး။ မယံုၾကဘူး။
ဦးေနဝင္း ပါတီဥကၠ႒အျဖစ္က ရာထူးႏႈတ္ထြက္ဖို႔ မိန္႔ခြန္းေျပာတဲ့ ဇူလိုင္လ ၂၃ ရက္ေန႔မွာပဲ၊ ေကအဲန္ယူတပ္ေတြက ဘုရားသံုးဆူေက်းရြာက မြန္ျပည္သစ္ပါတီ အဓိကကင္းစခန္းကို စတိုက္တယ္။ ၾသဂုတ္လ ၅ ရက္ေန႔မွာ ေကအဲန္ယူ တပ္ေတြက မြန္ျပည္သစ္ပါတီ နမ္းကုတ္ဗဟိုဌာနခ်ဳပ္ကို ဝင္တိုက္တယ္။ က်ေနာ္တို႔ ၈၈၈၈ က ျဖစ္ေတာ့မယ္။ က်ေနာ္တို႔ ၿမိဳ႔ျပမွာ လူထုသပိတ္ႀကီး အရွိန္ ျမင့္ေနစဥ္ကာလတေလွ်ာက္လံုးမွာ ဘုရားသံုးဆူေက်းရြာမွာ တိုက္ပြဲေတြက အျပင္း အထန္။ (ႏိုင္ပန္းသာ၊ မြန္ ႏိုင္ငံေရး လႈပ္ရွားမႈ သမိုင္းအေတြ႔အၾကံဳ၊ ဒုၾကိမ္၊ အေရွ႔ၾကယ္စာေပ၊ ၂၀၁၄)

ဒီလိုနဲ႔ က်ေနာ္၊ ကိုဝင္းမင္း၊ ကိုမင္းလြင္တို႔ စခန္းသစ္ေဆာက္ေနတဲ့ နမ္းကုတ္ေက်းရြာ နားက စခန္းသစ္ကို ေရာက္သြား ၾကတယ္။ ေဆးရံုစတင္ ေဆာက္ၾကရတယ္။ စခန္းေဆာက္လုပ္ေနသူေတြက သံျဖဴဇရပ္အုပ္စု၊ မုဒံုအုပ္စုက မ်ားတယ္။ သူတို႔က က်ေနာ္တို႔ကို "ဆရာဝန္၊ ဆရာဝန္"လို႔ ေခၚၾကတယ္။ ပစားေပးၾကတယ္။ က်န္းမာေရးအတြက္ တနည္းတဖံု စိတ္ခ်ရလို႔ အားလည္းတက္ၾကတယ္။

"ကိုေအာင္သူ… မစုလိႈင္ကို သတိမရဘူးလားဗ်"။ တရက္မွာ ကိုမင္းလြင္က ေမးလာတယ္။ မစုလိႈင္ဆိုတာ ေက်ာင္းမွာ က်ေနာ္နဲ႔ တရားဝင္ရည္းစားျဖစ္ခဲ့သူ။ သူတို႔လည္း သိသေလာက္ သိၾကတယ္။
"အင္း…" က်ေနာ္သက္ျပင္းခ်ရင္း ေျပာမိတယ္။ "က်ေနာ္ သူ႔ကို ဖြင့္ေျပာခဲ့မိတာ မွားတယ္လို႔ ထင္ေနမိတယ္။"

က်ေနာ္တို႔က ေနာက္ဆံုးႏွစ္ အပိုင္း (က)၊ ကာကြယ္ေရးနဲ႔ လူမႈေရးေဆးပညာ သင္ခန္းစာအတြက္ နယ္ထြက္ၾကအၿပီး၊ ျပန္လာ၊ ကာလတခုေနမွ ဖြင့္ေျပာျဖစ္တာ။ သူကလည္း ခ်က္ခ်င္းအေျဖျပန္ေပးလိုက္ေတာ့ ရည္းစားလို ျဖစ္သြားၾကတယ္။ ဒါေပမယ့္ ေနာက္ပိုင္း ေက်ာင္းပိတ္ရက္ေတြက ဆက္တိုက္ဆိုသလိုမ်ားေတာ့ လူခ်င္းသိပ္မဆံုျဖစ္ၾကဘူး။ စိတ္ခ်င္းေတာင္ သိပ္ရင္းႏွီးမိသလို မျဖစ္ေသးဘူး။ အခု ေတာထဲထြက္လာေတာ့လည္း က်ေနာ္သူ႔ကို ဘာတခြန္းမွ မေျပာခဲ့မိဘူး။

"ဟုတ္တယ္… က်ေနာ္ သူ႔ကို ဖြင့္ေျပာခဲ့မိတာ မွားတယ္"။