ေအာင္သူၿငိမ္း ● ခရီးရွည္ အိမ္အျပန္လမ္း

ေအာင္သူၿငိမ္း ● ခရီးရွည္ အိမ္အျပန္လမ္း
(မုိးမခ) ႏုိဝင္ဘာ ၆၊ ၂၀၁၇

● လူငယ္တေယာက္ရဲ႕ ဘဝခ်ည္ေထြး (၁)
" ေမာင္ …
ဒီေန႔ မင္းကို အရမ္းသတိရေနတယ္။ အရင္ေန႔ေတြထက္ကို ဒီေန႔မွ ပိုၿပီးလြမ္းတယ္။ တေန႔လံုးပဲ။ အိမ္ေရွ႔မွာထြက္ထိုင္ ေနျဖစ္တယ္။ ကိုယ့္ရင္ထဲမွာ ဘယ္လိုျဖစ္ေနတယ္ဆိုတာ ေျပာမျပတတ္ေအာင္ပဲ။ ဖုန္းလိုင္းလည္း ျပတ္ေနေတာ့ ဆက္လို႔ မရဘူး။ လူခ်င္းမေတြ႔ႏိုင္ေပမယ့္ အသံၾကားရတယ္ဆိုရင္ ေတာ္ေသးတယ္။

ကိုယ္ေနရတာ ေတာထဲေတာင္ထဲမွာ။ ဘယ္မွလဲ သြားစရာမရွိ။ စိတ္ေျဖစရာ မရွိဘူး။ ညေနဖက္ေတြမွာဆို အိမ္ထဲမွာ ဘယ္လိုမွ ေနလို႔မရႏိုင္ဘူး။ ျခံထဲမွာ ေအာ္ဟစ္ၿပီး ေလွ်ာက္ေျပးေနခ်င္စိတ္ေပါက္လာတယ္။ စိတ္ထဲမွာ တင္းက်ပ္ေန တယ္။

ေက်ာင္းပိတ္ရက္ေတြကို မုန္းလာၿပီ။ မင္းဆီက စာ ၂ ေစာင္ပဲရေသးတယ္။ မဂၤလာဒံုကို ကားၾကံဳနဲ႔ လိုက္လာဖို႔ ႀကိဳးစားမိ ေသးတယ္။ အဲဒီညက မင္းတို႔အိမ္ကို ဖုန္းဆက္လို႔ မရဘူး။ တပ္ကဖုန္းက ခဏခဏ ပ်က္တတ္တယ္။ ဒါနဲ႔ပဲ ကိုယ္ေရာက္ ၿပီး မင္းမရွိမွာ စိုးတာနဲ႔ မလိုက္ျဖစ္ဘူး။ အဲဒီေန႔ တေန႔လံုးပဲ ကိုယ့္မွာ ေနာင္တေတြ ရေနမိေသးတယ္။

ကိုယ့္ဆီကို လာဖို႔ခရီးက ေဝးရံုတင္မဟုတ္ဘူး။ အဆင့္ဆင့္နဲ႔ လာရမွာမို႔ မင္းကို အားနာပါတယ္။ ေရာက္ေအာင္ မလာတဲ့ အတြက္လည္း စိတ္မဆိုးပါဘူး။ ကိုယ္နဲ႔ မရင္းႏွီးတဲ့သူေတြနဲ႔ ဆက္ဆံဖို႔ မင္းစိတ္ညစ္မွာကို ကိုယ္နားလည္ပါတယ္။ … "

၈ ေလးလံုးမျဖစ္ခင္၊ ေက်ာင္းေတြ ပိတ္ထားတုန္း စုလိႈင္ဆီက စာေရာက္လာတယ္။ ေက်ာင္းေတြကလည္း ခဏခဏ ပိတ္တယ္။ ႏိုင္ငံေရးမတည္ၿငိမ္ရင္၊ ေက်ာင္းသားေတြ ဆူဆူပူပူ ျဖစ္ရင္ ေက်ာင္းပိတ္လိုက္တာပဲ။ ၁၉၈၇ ခုႏွစ္၊ စက္တင္ ဘာလ ၅ ရက္ေန႔မွာ ၇၅ က်ပ္တန္၊ ၃၅ က်ပ္တန္နဲ႔ ၁၅ က်ပ္တန္ ေငြစကၠဴေတြကို တရားဝင္ေငြစကၠဴ အျဖစ္မွ ရပ္စဲ ေၾကာင္း ေၾကညာေတာ့ လွည္းတန္းမွာ ရန္ကုန္တကၠသိုလ္က ေက်ာင္းသားေတြ မီးအေမွာင္ခ်ၿပီး ဆူပူၾကတယ္။ က်ေနာ္ တို႔ ေဆး-၂ မွာေတာ့ ဘာမွ ျပႆနာမရွိခဲ့ဘူး။ ဒါေပမယ့္ ေက်ာင္းေတြပိတ္၊ ေက်ာင္းသားေတြ နယ္ျပန္ခိုင္းခဲ့တယ္။ ေနာက္ က်ေနာ္တို႔ အပိုင္း (၁) စာေမးပြဲေျဖရတယ္။ က်ေနာ္က စာေမးပြဲက်လို႔ ျပန္ေျဖရတယ္။ ဆပ္ပလီ (ေနာက္ဆက္ တြဲ စာေမးပြဲ) ၿပီးေတာ့ ျပန္ေအာင္တယ္။ ေက်ာင္းခဏ ပိတ္ၿပီး အပိုင္း (ခ) ျပန္တက္ရလို႔ မၾကာေသးဘူး။ ဖုန္းေမာ္ RIT အေရးအခင္း ျဖစ္လာတယ္။ ၁၉၈၈၊ မတ္လ ၁၃ ရက္ေန႔မွာ စက္မႈတကၠသိုလ္ ေက်ာင္းသားေတြ ဆူပူမႈကို လံု/ထိန္း တပ္ရင္းေတြ လူစုခြဲရင္း ေသနတ္နဲ႔ ပစ္တယ္။ စက္မႈတကၠသိုလ္ ေက်ာင္းသား ကိုဖုန္းေမာ္ေသေတာ့ ေက်ာင္းသားသပိတ္ ေတြ ျပန္ျဖစ္လာတယ္။ ေက်ာင္းပိတ္ျပန္တယ္။

မစုလိႈင္က ပဲခူးဖက္က တပ္ရင္းမွဴးတေယာက္ရဲ႔ သမီး၊ ေက်ာင္းပိတ္ရက္ဆိုေတာ့ အိမ္ျပန္သြားရတယ္။ က်ေနာ္တို႔ အင္းစိန္အိမ္မွာ၊ အေဖကဝန္ထမ္းျဖစ္လို႔ သိပ္မၾကာခင္ကေလးကပဲ လိုင္းႀကိဳးတယ္လီဖုန္း တခုရထားတယ္။ သူလည္း နံပါတ္ သိတယ္။ ဒါေပမယ့္ သူကေခၚမယ္ဆိုရင္ အိပ္ခ်ိန္းရံုးကတဆင့္ ေခၚရမယ္။ က်ေနာ္တို႔ ေျပာဆိုေနတာကို အိပ္ခ်ိန္းမွာရွိတဲ့ ရဲေဘာ္က ၾကားေနရမယ္။ အကယ္၍ က်ေနာ္က ဖုန္းေခၚမယ္ဆိုရင္လည္း အိပ္ခ်ိန္းရံုးကတဆင့္ သူ႔အိမ္ကို ေတာင္းရလိမ့္မယ္။ ဒါေၾကာင့္ ဖုန္းလည္း သိပ္မေျပာျဖစ္ၾကဘူး။ စစ္တပ္ဝင္းထဲဆိုေတာ့ ပ်င္းစရာ ေကာင္း မွာပါ။ တပ္ကကား အျပင္ ထြက္မွသာပဲ သူတို႔ လိုက္လာၾကတယ္။

ရန္ကုန္တကၠသိုလ္ (ပင္မ) ေက်ာင္းသားလႈပ္ရွားမႈထဲ သြားပါမိလို႔ က်ေနာ့္မိတ္ေဆြ ကိုမင္းလြင္ အင္းစိန္ေထာင္ထဲ ခဏပါသြားတယ္။ ျပန္ လြတ္တယ္။ ဒါေပမယ့္ သူနဲ႔ ေဆး-၂ က ေနာက္ေက်ာင္းသား တေယာက္ (ကိုမင္းမင္း၊ ယခု ေမ့ေဆး ဆရာဝန္ႀကီး မႏၱေလး) ေက်ာင္းထုတ္ခံၾကရတယ္။ ေဆး-၁ ကို ေရာက္ေနၿပီျဖစ္တဲ့ ကိုဝင္းမင္းလဲ မတ္လေက်ာင္းသား လႈပ္ရွားမႈမွာ ရန္ကုန္တကၠသိုလ္ကို ပိတ္ဆို႔ေခ်မႈန္းေတာ့ ခဏ ဖမ္းခံရတယ္။ စစ္ေဆးၿပီး ျပန္လႊတ္ေပးတယ္။ သူတို႔ ေက်ာင္းထုတ္ခံရမယ္ဆိုေတာ့ က်ေနာ္တို႔က ေက်ာင္းျပန္တက္ခြင့္ေပးေရး လႈပ္ရွားဖို႔ စဥ္းစား ၾကတယ္။ ဒီလိုနဲ႔ ၁၉၈၈ ခုႏွစ္၊ ဇြန္ ေက်ာင္းသားလႈပ္ရွားမႈေတြျဖစ္လာ၊ ေက်ာင္းျပန္ပိတ္ သြားျပန္တယ္။ သူနဲ႔ က်ေနာ္ ရည္းစား ျဖစ္တယ္သာ ဆိုတယ္။ ဘာမွသိပ္ၾကာၾကာ မရင္းႏွီးရေသးဘူး။ သူကေတာ့ ေရႊတိဂံုဘုရား အတူတူ ဖူးခ်င္တယ္၊ လည္ခ်င္တယ္ ေျပာတယ္။ က်ေနာ္လည္း သူ႔ဆႏၵ မျဖည့္ဆည္းေပးခဲ့ျဖစ္ဘူး။

မစုလိႈင္နဲ႔ က်ေနာ္က ေဆးတကၠသိုလ္-၂ ေရာက္ေတာ့ အတန္းအတူတူ။ အမွန္ေျပာရရင္ က်ေနာ္သူ႔ကို သတိမထားမိခဲ့ ဘူး။ က်ေနာ့္ေရဒါထဲမွာ သူ ရွိမေနခဲ့ဘူး။ သာမာန္အတန္းေဖာ္ တေယာက္ပါပဲ။ ဒါေပမယ့္ ေနာက္ဆံုးႏွစ္ အပိုင္း (က) နယ္ကြင္းဆင္း (Field trip) ထြက္ရေတာ့ တအုပ္စုထဲ ျဖစ္ခဲ့တယ္။ က်ေနာ္တို႔က ေရနံေခ်ာင္းၿမိဳ႔ကို ကြင္းဆင္းထြက္ရ တယ္။ ေျပာရရင္ ေဆးတကၠသိုလ္ ေက်ာင္းသားအမ်ားစုက တလအၾကာေလာက္ အတူတကြ ခရီးထြက္ၾကရတဲ့ Field Trip ကို ရင္ခုန္စိတ္လႈပ္ရွားၾကတယ္။ ကိုယ္မ်က္ေစ့က်ထားသူနဲ႔ အုပ္စုအတူတူ ျဖစ္ေအာင္ ႀကိဳးပမ္းၾကတယ္။ လႈပ္ရွား ၾကတယ္။ ၿပီးတဲ့အခါ ေဆးတကၠသိုလ္-၂ က သီတာေဆာင္ (အမ်ဳိးသမီးေဆာင္) ေရွ႔မွာ ဒြိယံ၊ ဒြိယံ စံုတြဲကေလးေတြ ေတြ႔ လာၾကရတယ္။ ရန္ကုန္တကၠသိုလ္မွာလည္း အဲသလိုမ်ဳိး အေျခအေနျပတဲ့ စာေျပာင္ေလးေတြ ရွိပါတယ္။ "မစြံ ေတာင္ တက္၊ မတက္ေလွေလွာ္၊ မေလွာ္ စာျပ" ဆိုတာမ်ဳိး နီးစပ္မႈ ရၾကေအာင္ ခ်ည္းကပ္ၾကမႈမ်ဳိးပါ။

က်ေနာ္ကေတာ့ က်ေနာ္ရင္းႏွီးေနတဲ့ ကိုသက္ဦး (ယခု UK) နဲ႔ ပတ္သက္လုိ႔ Field Trip အုပ္စုတြဲမိၾကတယ္။ ကိုသက္ဦး က စာဖတ္တယ္။ သို႔ေသာ္ စာေတြဘာေတြ မေရးဘူး။ အဂၤလိပ္ စာေပ၊ ဝတၳဳ စသည္ျဖင့္လည္း ဖတ္ေတာ့ စကားေျပာဆို လို႔ ရတယ္။ ဒါနဲ႔ပဲ က်ေနာ္၊ သူ အပါအဝင္ ၇ ေယာက္ အုပ္စုဖြဲ႔ျဖစ္ၾကတယ္။ ခရီးမထြက္ခင္ ကတည္းက စုေဝးျပင္ဆင္ၾက ရတယ္။ ကုန္က်မယ့္ ပိုက္ဆံကို စုထည့္ၿပီး၊ ဘံုရန္ပံုေငြ တရပ္ သတ္မွတ္ၾကတယ္။ ကြင္းဆင္းရင္ ဝတ္ဖို႔ ဘက္တံဆိပ္နဲ႔ ဂ်က္ကက္အက်ၤ ီေတြခ်ဳပ္ၾက၊ လိုအပ္တဲ့ ပစၥည္း၊ အပိုေဆာင္း ေဆးဝါးေတြ ဝယ္ၾက၊ တတြဲတြဲ အလုပ္ရႈပ္ၾကရတယ္။ ဒီလိုနဲ႔ ၁၉၈၇ ခုႏွစ္၊ မတ္လ ၁၇ ရက္ေန႔မွာ ေဆး-၂ က စထြက္တယ္။ က်ေနာ္တို႔ကို ပါေမာကၡခ်ဳပ္ ေဒါက္တာ ဦးမ်ဳိးသြယ္ နဲ႔ ကာကြယ္ေရးနဲ႔ လူမႈေရးေဆးပညာဌာန (PSM)၊ ဌာနမွဴး ေဒါက္တာ ဒီခင္လိႈင္တို႔က အမွာစကား ေျပာၾကတယ္။ သိပ္ ထူးထူးျခားျခားေတာ့ မဟုတ္ပါဘူး။ ေဆး-၂ ဂုဏ္သိကၡာကို ထိန္းဖို႔၊ ျပည္သူ႔ဘဝ ေသခ်ာေလ့လာၾကဖို႔၊ ျပည္သူ႔ဆန္႔က်င္ ေရး မလုပ္ၾကဖို႔ ေလာက္ပါပဲ။ ဒီလိုနဲ႔ မတ္လ ၂၁ မွာ သာစည္အျမန္ရထားနဲ႔ စထြက္ၾကတယ္။ ဧၿပီ ၁၁ ရန္ကုန္ျပန္ေရာက္ တဲ့အထိ။

ဒီအေျခအေနက ျမန္မာ့ဆိုရွယ္လစ္ လမ္းစဥ္ပါတီ (မဆလ) ရဲ႔ ေနာက္ဆံုး ေန႔ရက္မ်ားလို႔ ဆိုႏိုင္တယ္။ တိုင္းျပည္ စီးပြား ေရး ခၽြတ္ျခံဳက်တာက သိသာလာတယ္။ ၁၉၈၈ ခုႏွစ္ေရာက္ေတာ့ (မဆလ) အစိုးရက ႏိုင္ငံျခားေခ်းေငြ ေဒၚလာသန္း ၄,၀၀၀ ေက်ာ္ ဆိုက္လာၿပီဆိုတာ ေၾကညာရတယ္။ ျပႆနာကေတာ့ တိုင္းျပည္ထဲ လြတ္လပ္ခြင့္ေတြ ဆံုးရႈံးလာတာ၊ စီးပြားေရးအေနနဲ႔ အစိုးရက စီမံကိန္းခ် လုပ္ေဆာင္တဲ့ ကိစၥက တကယ္မေအာင္ျမင္ဘူး။ ရုပ္ျပသာ ရွိတယ္။ ျပည္ပပို႔ကုန္ အစားထိုးဆိုၿပီး၊ ျပည္တြင္းမွာ ကုန္ထုတ္လုပ္ေရးကလည္း အစားမထိုးႏိုင္ဘူး။ လူသံုးကုန္ပစၥည္းေတြ ရွားပါးလာတယ္။ တခါ ကုန္စည္ကူးသန္းမႈေတြ ကန္႔သတ္တယ္။ ဆန္ကို ဟိုဖက္တိုင္း၊ သည္ဖက္တိုင္း မသယ္ရ၊ ထန္းလ်က္ေတာင္ မသယ္ရ ကန္႔သတ္ပစၥည္း ျဖစ္ၾကတဲ့ေခတ္။

ဘယ္လိုအေၾကာင္းေၾကာင့္မွန္း မသိဘူး။ ၁၉၈၅ ခုႏွစ္၊ ႏိုဝင္ဘာလ ၃ ရက္ေန႔မွာ တစ္ရာတန္ေငြစကၠဴေတြကို တရား မဝင္ ေၾကညာရပ္စဲခဲ့တယ္။ ကနဦးကေတာ့ ျပန္လဲေပးမလိုလို ေျပာတယ္။ ေနာက္ေတာ့ ေငြျပန္လဲေပးဖို႔ ကိစၥ ေျပာဆိုသံမၾကား ရဘူး။ ရပ္ဆိုင္းသြားတယ္။ အခ်ဳိ႔လူႀကီးေတြကေတာ့ နယ္စပ္မွာ (အထူးသျဖင့္ ကရင္သူပုန္ေတြ ေဒသ၊ ဂိတ္ေတြမွာ) ေမွာင္ခို စီးပြားေရးေၾကာင့္ စီးပြားျဖစ္ထြန္းလာ၊ အင္အားႀကီးလာတာကို တိုက္ခိုက္ခ်င္လို႔ ေငြေတြ သိမ္းတာလို႔ ဆိုၾက တယ္။ ဒီအခါမွာ ေကအဲန္ယူသူပုန္ေတြ လက္ထဲရွိတဲ့ ေငြေတြ၊ စကၠဴျဖစ္သြားရမယ့္ ကိန္းမ်ဳိးေပါ့။ ဒါေပမယ့္ ျပည္သူအမ်ား ခံလိုက္ၾကရတယ္။ သိပ္မၾကာဘူး။ ၁၉၈၆ ခုႏွစ္၊ ၾသဂုတ္လ ၁ ရက္ေန႔ ၇၅ က်ပ္တန္၊ ၃၅ က်ပ္တန္နဲ႔ ၁၅ က်ပ္တန္ေငြ စကၠဴေတြ ရိုက္ထုတ္ ျဖန္႔ခ်ိတယ္။ အဆန္းႀကီး၊ ကိန္းဂဏန္းကလည္း ပိုက္ဆံတြက္ရ ခ်က္ရ ခက္လိုက္တာ။ သိပ္မၾကာ ဘူး။ ၁၉၈၇ ခုႏွစ္၊ စက္တင္ဘာလ ၅ ရက္မွာ ၇၅ က်ပ္တန္၊ ၃၅ က်ပ္တန္နဲ႔ ၁၅ က်ပ္တန္ေငြစကၠဴေတြကို တရားမဝင္ ေတာ့ဘူးဆိုၿပီး ေၾကညာျပန္တယ္။ အစိုးရရဲ႔ လုပ္ရပ္ေတြအေပၚ ျပည္သူေတြက ေတာ္ေတာ္ေဒါသ ျဖစ္လာၾကတယ္။ အခု ထုတ္၊ အခုသိမ္း ဆိုတာမ်ဳိး ျဖစ္လာၿပီ။ အခ်ဳိ႔ကလည္း ဦးေနဝင္း ယၾတာေခ်တယ္လို႔ ေျပာဆိုေနၾကတယ္။ ၁၉၈၇ ခုႏွစ္၊ စက္တင္ဘာလ ၂၂ ရက္ေန႔မွာ ၄၅ က်ပ္တန္နဲ႔ ၉၀ က်ပ္တန္ ေငြစကၠဴေတြကို ရိုက္ႏွိပ္ထုတ္ေဝျပန္တယ္။ ဒါလည္း အဆန္းႀကီး။ ေငြစကၠဴ မူဝါဒက ဗေလာင္းဗလဲ ျဖစ္ေနရတယ္။

၁၉၈၈ ခုႏွစ္ေရာက္ေတာ့ ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္အစည္းအေဝးတခုမွာ တင္ျပတယ္။ ျမန္မာႏိုင္ငံကို ဖြံ႔ၿဖိဳးမႈအနည္းဆံုး ႏိုင္ငံ တခု (LDC) အဆင့္အတန္း အျဖစ္ အသိအမွတ္ျပဳပါလို႔၊ ကုလသမဂၢဆီကို ေတာင္းဆိုခဲ့ေၾကာင္း သိရတယ္။ ဒါဟာ ႏိုင္ငံ ျပည္သူေတြရဲ႔ ဇာတိပုည ဂုဏ္မာနကို အရိႈက္ထိုးလိုက္သလိုပဲ။ သူတို႔ (မဆလ) ပါတီ အုပ္ခ်ဳပ္ခဲ့တဲ့ ႏွစ္ ၂၀ ေက်ာ္ကာလ မွာ တိုင္းျပည္ဟာ မြဲေဆးေဖာ္ခဲ့တယ္။ အဆင္းရဲဆံုး ႏိုင္ငံတခုအျဖစ္ က်ဆင္းသြားတာ သိလိုက္ရတဲ့သူတိုင္း စိတ္မခ်မ္း သာၾကဘူး။

က်ေနာ္တို႔ ကြင္းဆင္းခရီးမွာလည္း ျပည္သူေတြ ဘဝကို ကြက္ကြက္ကြင္းကြင္း ျမင္ၾကရတယ္။ က်ေနာ္တို႔ ေရနံေခ်ာင္း ေရာက္ေတာ့ ေဆးရံုက အခန္းတခုမွာ စုေပါင္းေနရာခ်ထားေပးတယ္။ အဲသည္ အခ်ိန္မွာပဲ ကေလးတေယာက္ ေသနတ္ ဒဏ္ရာနဲ႔ ေဆးရံုေပၚေရာက္လာတယ္။ ေရနံေျမထဲ ေရနံဝင္ခိုးလို႔ အေစာင့္က ပစ္ခံရတာ။ ေရနံေျမထဲမွာ ျပင္ပက ေရနံ ထုတ္ခြင့္ မရွိဘူး။ အစိုးရကပဲ ေရနံတူးခြင့္ရွိတယ္။ အဲသည္ေတာ့ ေရနံတူးစက္က က်ေနတဲ့ ဖိတ္စင္ေနတဲ့ ေရနံစိမ္းေတြ ကို ကေလးေတြက ဝင္ခပ္ၾကတယ္။ အစိုးရအျမင္မွာေတာ့ ခိုးတာေပါ့။ သူတို႔က ဂါလံပံုးကေလးေတြနဲ႔ ခပ္ၿပီး၊ မန္းေခ်ာင္း ေရတိမ္ထဲ ေမွ်ာလိုက္ၾကတယ္။ ေအာက္က တေယာက္က ဆယ္ယူေပါ့။ ၿပီးေတာ့ ျဖစ္သလိုနည္းေတြနဲ႔ ေရနံခ်က္ၾက တယ္။ အဲသည္ေခတ္က ဓာတ္ဆီ၊ ေလာင္စာဆိုတာ အစိုးရခြဲတမ္းစနစ္နဲ႔ ဆိုင္က ဝယ္ၾကရတဲ့ေခတ္။ ျပင္ပမွာေတာ့ ေလာင္စာ၊ ဓာတ္ဆီ ေမွာင္ခိုေစ်းကြက္ရွိတယ္။ ဒီလို ေရနံခိုးၿပီးခပ္မယ္ဆိုရင္ အေစာင့္ေတြကို ႀကိဳတင္ညိႇ၊ ေငြေပးထား ၾကရတယ္။ ေငြေပးထားတဲ့ၾကားက အခုလို ပစ္ခတ္မႈ ျဖစ္ရတာ။ အဲဒီကေလးက ေသသြားတယ္။

အခ်ဳိ႔ က်ေနာ္တို႔ ေရာက္တဲ့ရြာေတြမွာ ဧည့္ခံေရေႏြးတိုက္ၾကေတာ့ ကန္ေရ နီနီေတြကို ေရေႏြးႀကိဳ လက္ဖက္ေျခာက္ခတ္ ထားတာ ေသာက္ ၾကရတယ္။ က်ေနာ္တို႔ကို ရွင္းျပထားတာက ကုလသမဂၢ ေရ ၁၀-စုႏွစ္ (UN for Water Decade- 1981-1990) အစီအစဥ္အရ ႏိုင္ငံတကာ အကူအညီနဲ႔ စက္ေရတြင္းေတြ တူးထားတယ္။ ကမၻာႀကီးတခုလံုးမွာ လူသန္း ၁၀၀၀ အတြက္ ေသာက္သံုးေရ ရရွိေရး ႀကိဳးပမ္းခ်က္ပါ။ ႏိုင္ငံတကာအကူအညီနဲ႔ တူးထားေပးတဲ့ စက္ေတြ ေရတြင္းေတြ ရွိတယ္။ ဒါေပမယ့္ စက္လည္ဖို႔ ေလာင္စာ ဓာတ္ဆီမရွိလို႔ ေရမရၾကဘူးတဲ့။ ေရနံထြက္တဲ့ ေရနံေခ်ာင္းက ေဖာင္စီးရင္း ေရငတ္အေျခအေန ၾကံဳေနၾကရတယ္။ ဘယ္လို စီမံခန္႔ခြဲမႈေတြ အတြက္ေၾကာင့္ပါလဲ။