၂၀၁၆ အေမရိကန္သမၼတေရြးေကာက္ပြဲကို လုပ္ၾကံမႈျဖင့္ ရုရွား ၁၃ ဦး တရားစြဲခံရ

 

Saul Loeb | AFP | Getty Images US President Donald Trump and Russia President Vladimir Putin hold a meeting on the sidelines of the G20 Summit in Hamburg, Germany, on July 7, 2017.

၂၀၁၆ အေမရိကန္သမၼတေရြးေကာက္ပြဲကို လုပ္ၾကံမႈျဖင့္ ရုရွား ၁၃ ဦး တရားစြဲခံရ
(ႏိုင္ငံတကာသာဂိ) ေဖေဖာ္၀ါရီ ၂၀၊ ၂၀၁၈

ေဖေဖာ္၀ါရီ ၁၆၊ ျပည္ေထာင္စုခုံရုံးကေန တရားစြဲဆိုတင္ျပလိုက္တာကေတာ့ ၂၀၁၆ အေမရိကန္သမၼတေရြးေကာက္ပြဲကို တိုက္ခိုက္တယ္ဆိုျပီး ရုရွား ၁၃ ေယာက္နဲ႔ သူတို႔အဆက္အသြယ္ ၃ ခုကို စြပ္စြဲလုိက္တာ ျဖစ္ပါတယ္။

အေမရိကန္ေရြးေကာက္ပြဲနဲ႔ ႏိုင္ငံေရးကို ၀င္ေရာက္စြက္ဖက္မႈနဲ႔ အေမရိကန္ရာဇ၀တ္မႈကို က်ဴးလြန္တယ္လို႔ သူတို႔ကို စြပ္စြဲလိုက္တာ ျဖစ္ပါတယ္။ အေသးစိတ္စြပ္စြဲခ်က္ေတြမွာ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုကို လုပ္ၾကံတယ္ရာမွာ တရားမ၀င္ေငြေၾကးေပးကမ္းတယ္၊ အမ်ားသူငွာရဲ့ အမည္ေတြ အလြဲသုံးစားလုပ္တယ္ စတာေတြ ပါ၀င္ပါတယ္။ သူတို႔ေတြထဲက တခ်ဳိ႔ဟာ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုကို လာေရာက္ျပီးေတာ့ အေမရိကန္သမၼတေလာင္း ထရန္႔ မဲႏိုင္ေရးအဖြဲ႔က လူအခ်ဳိ႔ကို သူတို႔အလိုမပါဘဲ လာေရာက္ဆက္သြယ္တယ္။ အျခား ႏိုင္ငံေရးသမားေတြနဲ႔လည္း ခ်ိတ္ဆက္ျပီး ႏိုင္ငံေရးလႈပ္ရွားမႈေတြ လုပ္ကိုင္တယ္လို႔လည္း ေရးသားထားပါတယ္။

လြန္ခဲ့တဲ့ ေသာၾကာေန႔ကမွ ျပည္ေထာင္စုတရားေရးရာဌာနက ဒုတိယေရွ႔ေနခ်ဳပ္ ေရာ့ဒ္ရိုဆင္စတိန္းက သတင္းစာရွင္းလင္းပြဲလုပ္ရာမွာ ရုရွားအစုိးရက အေမရိကန္ကို သတင္းအခ်က္အလက္ေတြနဲ႔ စစ္ဆင္ေရး ဆင္ႏႊဲခဲ့တယ္လို႔ ေျပာလိုက္ပါတယ္။ ရုိဆင္စတိန္းဟာ လက္ရွိ ရုရွားစြက္ဖက္မႈကို စုံစမ္းေနတဲ့ ေရာဘတ္မူလာရဲ့ ေကာ္မရွင္ကို တာ၀န္ခံသူျဖစ္ျပီး စုံစမ္းမႈအေသးစိတ္ေတြထဲက ထုတ္ေဖာ္ေျပာဆိုရာမွာ - ႏိုင္ငံရဲ့ ႏိုင္ငံေရးစနစ္နဲ႔ ကိုယ္စားလွယ္ေလာင္းေတြၾကားမွာ မယုံၾကည္မႈ သံသယေတြ ျပန္႔ႏွံ႔ေအာင္ ထိုးေဖာက္ခဲ့တယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။

ရုရွားရဲ့ တရားမ၀င္ေဆာင္ရြက္ခ်က္ေတြထဲမွာ အေမရိကန္ေတြက သိသိၾကီးနဲ႔ ၀င္ေရာက္ အလိုတူ အလိုပါ ေဆာင္ရြက္ခဲ့ျခင္း မရွိပါဘူး၊ သည္လို လုပ္ၾကံလိုက္လို႔လည္း အေမရိကန္ေရြးေကာက္ပြဲ ရလဒ္ေတြ ထိခိုက္ ေျပာင္းလဲသြားျခင္း မရွိပါဘူးလို႔ ကာကြယ္ေျပာဆိုလိုက္ျပန္ပါေသးတယ္။ သေဘာကေတာ့ လက္ရွိ သမၼတၾကီး ထရန္႔ အေမရိကန္ေရြးေကာက္ပြဲ အႏိုင္ရေအာင္ ရုရွားက ၀င္ေရာက္ေဆာင္ရြက္ေပးတာ မဟုတ္ဘူးလို႔ တဖက္လွည့္နဲ႔ ဖာေထးလိုက္တာလည္း ျဖစ္ပါတယ္။

ရုရွားေတြ စြက္ဖက္မႈကို အစဥ္တစိုက္ ျငင္းဆိုျပီး သူသမၼတျဖစ္တာ သူခ်ည္းသက္သက္ ေတာ္လြန္းလို႔ ဆိုေနတဲ့ ထရန္႔ကေတာ့ ေတြ႔လား ရုရွားေတြနဲ႔ ေပါင္းျပီး ၾကံစည္ခဲ့တာ မဟုတ္ေၾကာင္း သက္ေသပဲလို႔ သူ႔တြစ္တာကေန တြစ္လိုက္ပါတယ္။

သမၼတရုံးက ထရန္႔ရဲ့ အာေဘာ္ကို ေျခရာနင္းျပီးေတာ့ ထုတ္ျပန္ခ်က္ ျပန္ၾကားရာမွာလည္း - ငါတို႔ ဒီမုိကေရစီနဲ႔ ေရြးေကာက္ပြဲကို အေမရိကန္ေတြ စည္းစည္းလုံးလုံးနဲ႔ ကာကြယ္ၾက၊ ရုရွားေတြလိုမ်ဴိး ျပည္ပရန္သူေတြ စြက္ဖက္က်ဳးေက်ာ္တာေတြကို တြန္းလွန္ၾက၊ ဒီလိုမ်ဳိး စည္းလုံးညီညြတ္မႈ မျပိဳကြဲေရး အခ်ဳပ္အျခာ တည္တံ့ခိုင္ျမဲေရးအတြက္ မဟုတ္တန္းတရား သတင္းေတြ စြပ္စြဲမႈေတြ မဟုတ္တရုတ္အာေဘာ္ေတြ ရပ္တံ့ၾက ဆိုျပီး ေရးသားလိုက္ပါတယ္။

တေလ်ာက္လုံးမွာ ထရန္႔တို႔အစုိးရကိုယ္တိုင္က ရုရွားေတြ ၀င္ရႈပ္တယ္ဆိုတာကို မဟုတ္မမွန္ လုပ္ၾကံသတင္းေတြပါလို႔ တန္ျပန္ ျငင္းဆိုခဲ့သူေတြ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီလိုထုတ္ေဖာ္ေျပာဆိုတဲ့ သတင္းဌာနေတြကို လုပ္ၾကံဖန္တီးသူေတြလို႔ ျပစ္တင္ရႈပ္ခ်ေနခဲ့သူျဖစ္ပါတယ္။ ျပီးေတာ့လည္း လြန္ခဲ့တဲ့လက လႊတ္ေတာ္ကေနျပီး ရုရွားေတြ အေမရိကန္ေရြးေကာက္ပြဲကို ေျခ၀င္ရႈပ္တဲ့အတြက္ ပိတ္ဆုိ႔အေရးယူမႈ လုပ္ျပီး အေရးယူဖို႔ တိုက္တြန္းခ်က္ကိုလည္း ပယ္ခ်ခဲ့ျပီး ျဖစ္ပါတယ္။

ရုရွားေတြ အေမရိကန္ႏိုင္ငံေရးကို ၀င္ေရာက္ စြက္ဖက္လုပ္ၾကံတဲ့အေၾကာင္း တရားေရးဌာနက ထုတ္ျပန္ရာမွာ လြန္ခဲ့တဲ့ ၂၀၁၄ ခုႏွစ္ ေမလကတည္းကလို႔ ေဖာ္ျပခဲ့ျပီး သူတို႔ေတြရဲ့ စစ္ဆင္ေရးကို ရုရွားေတြက ပရိုဂ်က္လာထား  - Project Lakhta လို႔ အမည္ေပးထားပါသတဲ့။

၀င္ရႈပ္တဲ့ ရုရွားအဖြဲ႔အစည္း ၃ ရပ္ထဲမွာ တရားစြဲခံရတဲ့ အၾကီးဆုံးကုမၼဏီကေတာ့ Internet Research Agency ျဖစ္ျပီး သူက ရုရွားက စိန္႔ပီတာစဘတ္မွာ အေျခစိုက္ပါတယ္။ သူကို အမည္ဖုံးကြယ္ထားတဲ့ အဖြဲ႔အစည္းေတြကေန ေငြေၾကး ေထာက္ပံ့ထားပါတယ္။ လူ ၈၀ ခန္႔ ငွားယမ္းထားျပီးေတာ့ အေမရိကန္ေရြးေကာက္ပြဲကို ဖ်က္လိုဖ်က္ဆီးလုပ္ရန္၊ လုပ္ၾကံေႏွာက္ယွက္ရန္ ေဆာင္ရြက္ခ့ဲၾကတယ္လို႔ စြပ္စြဲခ်က္မွာ ေရးသားထားပါတယ္။ စက္တင္ဘာ ၂၀၁၆ ကစျပီး သူတို႔ လစဥ္ဘတ္ဂ်က္သုံးေငြဟာ အေမရိကန္ေဒၚလာ ၁.၂၅ သန္း ရွိျပီး သူတို႔ဌာနခြဲေတြျဖစ္တဲ့ ရုပ္ပုံဒီဇီုင္းဌာန၊ အင္တာနက္ရွာေဖြေရး ျပဳျပင္မြမ္းမံမႈဆိုင္ရာအဖြဲ႔၊ သတင္းနည္းပညာဌာနနဲ႔ ေငြစာရင္းဌာနေတြဆိုျပီးေတာ့ ရွိတယ္လို႔ ထုတ္ေဖာ္ထားပါတယ္။

သူတို႔ေတြဟာ အေမရိကန္ျပည္သူေတြအျဖစ္ အသြင္ယူျပီး မသိနားမလည္တဲ့ ထရန္႔ကင္ပိန္းက လူေတြနဲ႔ ဆက္သြယ္ခဲ့ပါတယ္။ သူတို႔ဟာ အေမရိကန္အသြင္ေဆာင္ျပီး လူနည္းစုေတြျဖစ္တဲ့ (လူျဖဴမဟုတ္သူေတြ) မဲဆႏၵရွင္ေတြ ၂၀၁၆ ေရြးေကာက္ပြဲမွာ မဲမေပးဘဲ ေနၾကဖို႔ မဲေပးရင္လည္း ၂ပါတီလုံးကို မေပးဘဲ အျခားသီးျခားသမၼတေလာင္းကိုသာ မဲထည့္ၾကဖို႔ တိုက္တြန္း ႏိႈးေဆာ္ခဲ့ၾကပါတယ္။ ဒီမုိကရက္ေတြဟာ မဲခိုး မဲလိမ္ေတြဆိုျပီးေတာ့လည္း သတင္းမွားေတြ လုပ္ၾကံသတင္းေတြ ျဖန္႔ၾကျပီး ထရန္႔ကင္ပိန္းသမားေတြ အခြင့္ေကာင္းယူဖို႔ ဖန္တီးေပးခဲ့ၾကတယ္လို႔ တရားရုံးအစီရင္ခံစာမွာ ေရးသားထားပါတယ္။

သူတို႔ေတြဟာ အေမရိကန္ႏိုင္ငံသားအသြင္ယူျပီးေတာ့ အင္တာနက္နဲ႔ ဆိုရွယ္မီဒီယာေတြမွာ ေၾကာ္ျငာေတြ ၀ယ္ယူကာ ဒီမုိကရက္သမၼတေလာင္း ဟီလာရီကလင္တန္ကို ထိုးႏွက္တိုက္ခုိက္ခဲ့ၾကပါတယ္။ "ေဒၚနယ္က အစြန္းေရာက္ေတြကို တိုက္မွာ။ ဟီလာရီက အစြန္းေရာက္ေတြဘက္က အားေပးမွာ" ဆိုတဲ့ ေၾကာ္ျငာက ေမ ၁၀၊ ၂၀၁၆ မွာ ထုတ္ခဲ့ပါတယ္။ ဟီလာရီဟာ မာရ္နတ္၊ သူလိမ္တာ သူမွားတာေတြဟာ သူကိုယ္တိုင္ လူယုတ္မာဆိုတာ ျပေနတယ္ ဆိုတဲ့ ေၾကာ္ျငာကို ေရြးေကာက္ပြဲအနီး ေအာက္တို ၁၉၊ ၂၀၁၆ မွာ ရုရွားေတြက ပရိုမုတ္လုပ္ခဲ့ပါတယ္။ အေမရိကန္ အင္တာနက္မွာ ေခတ္စားနဲ႔ hash tag ေတြျဖစ္တဲ့ (အင္တာနက္ဗန္းစကား) #TrumpTrain, #MAGA, HHillary4Prison ဆိုတာေတြ တီထြင္သုံးစြဲခဲ့ပါတယ္။ ထရန္႔ဘက္ေတာ္သားေတြက ရုရွားေတြေနာက္ ေကာက္ေကာက္ပါေအာင္ လိုက္ခဲ့ၾက၊ ဟပ္ခဲ့ၾကပါတယ္။

ရုရွားေတြက အေမရိကန္ေနာက္လိုက္ေတြကုိ ေငြေၾကးအမ်ားအျပားေပးတာ ေျမွာက္ပင့္ေပးတာေတြ လုပ္ျပီးေတာ့ ထရန္႔ေထာက္ခံပြဲ၊ ဟီလာရီဆန္႔က်င္ပြဲေတြ အေမရိကန္ေျမမွာ လိုက္လံ က်င္းပေပးခဲ့ပါတယ္။ ဟီလာရီအသြင္တူတေယာက္ကို ေထာင္၀တ္စုံ၀တ္ျပီး ထရပ္ကားၾကီးေပၚတင္ လွည့္လည္ သရုပ္ျပတာကို ရုရွားေတြက စပြနဆာေပးခဲ့ပါတယ္တဲ့။

ရုရွားက ကုမၼဏီမွာ အေမရိကန္က လူအစစ္ ၁၀၀ ရဲ့ စာရင္းရွိျပီးေတာ့ သူတို႔ေတြက ရုရွားခုိင္းသမွ် စည္းရုံးတာ၊ ၀ါဒျဖန္႔ခ်ိတာေတြ လုပ္ခ့ဲၾကတယ္လို႔ အစီရင္ခံစာမွာ ေရးသားထားပါတယ္။ ရုရွားေတြရဲ့ ဆိုရွယ္မီဒီယာအေကာင့္ေတြက ထရန္႔ကို ေထာက္ခံတာ၊ ဟီလာရီျပိဳင္ဘက္ ဘာနီဆင္ဒါးကို အားေပးတာေတြ လုပ္ခဲ့ၾကပါတယ္။ အဲသည္ ဆိုရွယ္မီဒီယာအေကာင့္အတုေတြကေနျပီးေတာ့ ထရန္႔ရဲ့ ပါတီတြင္း ျပိဳင္ဖက္ေတြျဖစ္တဲ့ တကၠဆပ္က ဆီနိတ္တာ တက္ဒခရု၊ ဖလိုရီဒါအမတ္ မာကိုရူဘီယိုတို႔ကိုလည္း အပုတ္ခ် တိုက္ခိုက္ခ့ဲၾကပါေသးသတဲ့။

တရားေရးဌာနက ထုတ္ျပန္ရာမွာ သူတို႔ဆိုရွယ္မီဒီယာအေကာင့္ေတြကေန လူထုအေပၚ ၀ါဒျဖန္႔လႊမ္းမိုးမႈေတြ လုပ္ကိုင္ရာမွာ အေမရိကန္သားစစ္စစ္အေကာင့္ေတြလို အသြင္ယူထားႏိုင္တာေၾကာင့္ အေမရိကန္က လူျပိန္းေတြ ေထာင္နဲ႔ ေသာင္းနဲ႔ခ်ီ သူတို႔ေနာက္ ေကာက္ေကာက္ပါေအာင္ စည္းရုံးႏိုင္ခဲ့ပါသတဲ့။ ရုရွားေတြ လုပ္ၾကံထားတဲ့ တက္နဆီျပည္ကဂ်ီအိုပီ ဆိုတဲ့ အေကာင့္ဆိုရင္ သူ တသိန္းေလာက္ ေနာက္လိုက္ေတြ စုထားႏိုင္ခဲ့ျပီး တကယ္တန္းမွာ တက္နဆီျပည္နယ္က ရီပတ္ဘလစ္ကန္ပါတီကိုယ္စားျပဳတဲ့ အေကာင့္လည္း မဟုတ္ခဲ့ပါဘူး တဲ့။

ရုရွား အဖ်က္သမားေတြဟာ ဆိုရင္ အေမရိကန္ရဲ့ ေန႔အခ်ိန္ ညအခ်ိန္ေတြကို ေလ့လာသိမွတ္ျပီး အဆိုင္း ၂ ဆိုင္းခြဲျပီးေတာင္ အလုပ္လုပ္ၾကတယ္ ဆိုပါတယ္။ အေမရိကန္ အားလပ္ရက္ေတြကုိလည္း ဂရုစိုက္ျပီး ပို႔စ္တင္တာ၊ လူေတြ စိတ္၀င္စားမယ့္ ႏိုင္ငံျခားေရး စီးပြားေရး အေတြးအျမင္ေတြကိုေတာင္ ဟစ္လိုက္လာေအာင္ တင္ေပးႏိုင္ၾကတယ္ ဆိုပါတယ္။

ရုရွားေတြမွာ ေဖ့စ္ဘြတ္နဲ႔ အင္စတာဂရမ္အုပ္စုဆိုျပီး ၂ ခုေတာင္ ခြဲထား လိုက္ပါေသးတယ္တဲ့။ သူတို႔ဟာ ၂၀၁၄ ကတည္းက ဆိုရွယ္မီဒီယာဆိုက္ေတြမွာ ေဒၚလာ ေထာင္ခ်ီသုံးစြဲျပီးေတာ့ ပစ္မွတ္ထားေၾကာ္ျငာေတြ တင္ဆက္စမ္းသပ္ခဲ့ၾကပါတယ္။ သူတို႔ေတြဟာ အဓိကပစ္မွတ္အျဖစ္ ဒီမုိကရက္နဲ႔ ရီပတ္ဘလစ္ကန္ ၾကားက်တဲ့ ျပည္နယ္ေတြ (ပန္းေရာင္ျပည္နယ္ေတြ)ကို သတ္မွတ္ျပီးေတာ့ လက္ရွိ ၂၀၁၆ မဲရလဒ္ကို အေလးသာေစတဲ့ မဲကိုယ္စားလွယ္နယ္ေျမေတြကို တိုက္ခိုက္ခဲ့ၾကတယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။ သူတို႔ထင္သလိုပါပဲ အဲသည္ ပန္းေရာင္ျပည္နယ္ေတြက ထရန္႔ဘက္အေလးသာကုန္တာေၾကာင့္ ထရန္႔ၾကီး သမၼတျဖစ္လာခဲ့တာ ျဖစ္ပါတယ္။

သူတို႔ေတြက ထရန္႔ကို ႏိုင္ေအာင္ခ်ည္း လုပ္တာထက္ အေမရိကန္ေရြးေကာက္ပြဲစနစ္ ခ်ည့္နဲ႔ အားနည္းေအာင္ အႏၱိမရည္မွန္းခ်က္ထားခဲ့တာျဖစ္ပါတယ္။ သူတို႔က အေမရိကန္ေတြအခ်င္းခ်င္း သံသယေတြ ေသြးကြဲမႈေတြ တိုးပြားေအာင္ လုပ္ခဲ့ၾကတယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။ ဥပမာ နယူးေယာက္ျပည္နယ္တခုတည္းမွာတင္ ထရန္႔ဘက္ကေကာ ဟီလာရီဘက္ကပါ ႏွစ္ဘက္စလုံးကို အျပိဳင္ စည္းရုံး လႈံေဆာက္ ေမႊေႏွာက္ႏိုင္ခဲ့ၾကပါတယ္။

အထက္လႊတ္ေတာ္က ေထာက္လွမ္းေရးဆိုင္ရာေကာ္မီတီ၀င္ ဒီမိုအမတ္ အဒမ္ရွစ္ေျပာတာကေတာ့  အေမရိကန္ ဒီမုိကေရစီနဲ႔ ေရြးေကာက္ပြဲစနစ္ကို ရုရွားရဲ့ တိုက္ခိုက္ေစာ္ကားမႈ ဗူးေပၚသလို ေပၚလာတာ ျဖစ္တယ္၊ သူတို႔ေတြကို ထိထိေရာက္ေရာက္ တုန္႔ျပန္အေရးယူရမယ္လို႔ ဆိုလိုက္ပါတယ္။

အစီရင္ခံစာမွာ အေမရိကန္ေတြ မသိနားမလည္ဘဲ ရုရွားေနာက္လိုက္ၾကတယ္လို႔ အပ္ခ်မွတ္ခ် ေကာက္ခ်က္ မဆြဲထားေသးပါဘူးလို႔ သူက ေထာက္ျပပါတယ္။ ထရန္႔ကင္ပိန္းက လူေတြဟာ သိသိၾကီးနဲ႔ ရုရွားေတြနဲ႔ ပူးေပါင္းၾကံစည္ခဲ့တာေတြ ရွိသလားဆိုတာကို ေမးခြန္းထုတ္ရမွာ ျဖစ္တယ္လို႔ ဆိုလိုက္ပါတယ္။

ဒီမုိအမတ္ မတ္၀ါနားကေတာ့ ရုရွားေတြက ေဖ့စ္ဘြတ္နဲ႔ တြစ္တာတို႔ကို အလြဲသုံးစားလုပ္ အသုံးခ်ခဲ့ၾကတယ္ဆိုရင္ ဒီလိုဆိုရွယ္မီဒီယာေတြက ရွယ္သမွ် တင္သမွ်ေတြကိုလည္း လူေတြဟာ အသိရွိရွိ ဆင္ျခင္မႈမ်ားမ်ားနဲ႔ ေစာင့္ၾကည့္ၾကဖို႔ လိုအပ္တယ္ဆိုတာ ျပေနျပီလို႔ မွတ္ခ်က္ေပးပါတယ္။

ျပိဳင္ဘက္သမၼတေလာင္းျဖစ္တဲ့ ဘာနီဆင္ဒါးက ေျပာလိုက္တာကေတာ့ - ေဒၚနယ္ထရန္႔ကလြဲရင္ လူအားလုံးကေတာ့ ရုရွားေတြ အေမရိကန္ေရြးေကာက္ပြဲကို ၀င္ဖ်က္ဆီးခဲ့တယ္ဆိုတာ သိေနၾကပါျပီ။ ၂၀၁၈ ေရြးေကာက္ပြဲကိုလည္း ဒီေကာင္ေတြ ၀င္ေျခရႈပ္အုံးမယ္ဆိုတာလည္း ထင္ရွားေနပါျပီ။ အေမရိကန္ေတြဟာ ကိုယ့္ၾကမၼာ ကိုယ္ဖန္တီးၾကဖို႔ အခ်ိန္ေရာက္ပါျပီ။ ပုတင္နဲ႔ အေပါင္းအပါေတြ ၾကိဳးဆြဲရာ ကေနဖို႔ အခ်ိန္မဟုတ္ေတာ့ဘူး လို႔ ထုတ္ျပန္လိုက္ပါတယ္။

လႊတ္ေတာ္က ရီပတ္ဘလစ္ကန္ေခါင္းေဆာင္ ေပါရိုင္ယမ္ကေတာ့ ထရန္႔ထက္စာရင္ ရုရွားေျခရႈပ္တာကို အေတာ္အသင့္ လက္ခံထားပုံရပါတယ္။ အနာဂတ္ေရြးေကာက္ပဲြနဲ႔ ႏိုင္ငံေရးလမ္းေၾကာင္းေတြ ေရြးခ်ယ္ရာမွာ က်ေနာ္တို႔တေတြဟာ အခ်က္အလက္ အစစ္အမွန္ေတြ အလုပ္အစစ္အမွန္ေတြကို လိုက္ၾကဖို႔ လိုတယ္လို႔ တိုက္တြန္းသြားပါတယ္။ ရုရွားေတြဟာ က်ေနာ္တိ႔ု စနစ္ကို ၾကိဳတင္ျပင္ဆင္ျပီး တိုက္ခိုက္ခဲ့တယ္။ က်ေနာ္တို႔ကို ႏွိမ္ခ်ေစာ္ကားလိုက္တယ္။ ဒီမုိကေရစီကိုပါ ပစ္မွတ္ထားခဲ့တယ္လို႔ ဆိုလိုက္ပါတယ္။

ရီပတ္ဘလစ္ကန္အမတ္လည္းျဖစ္ ထရန္႔ကိုလည္း ေ၀ဖန္ျပစ္တင္သူလည္းျဖစ္တဲ့ အမတ္ဘင္ဆာဆီကေတာ့ ဒီမူလားတရားစြဲဆိုခ်က္ဟာ ရုရွားကို သတိေပးလိုက္တာ ျဖစ္တယ္လို႔ ေျပာလိုက္ပါတယ္။ ၀ါရွင္တန္ကလူေတြ ႏိုးၾကားၾကဖို႔ အခ်ိန္ေရာက္ေနျပီ။ ပူတင္ဟာ အေမရိကန္စံႏႈန္းနဲ႔ တန္ဖိုးေတြကို စစ္ေၾကျငာလိုက္တာ ျဖစ္ပါတယ္။ ရုရွားဟာ ၂၀၁၈ မွာေကာ ၂၀၂၀ မွာပါ ထပ္လာျပီး က်ဳးေ်က်ာ္ဦးမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီျခိမ္းေျခာက္မႈကို မေပါ့ၾကနဲ႔လို႔ သတိေပးလိုက္ပါတယ္။

သို႔ေသာ္လည္း ရီပတ္ဘလစ္ကန္ပါတီရဲ့ ဦးေဆာင္ေကာ္မီတီဥကၠဌ အမ်ဳိးသမီး ရိုနာမက္ဒန္နီယယ္ကေတာ့ ေဒၚနယ္ထရန္႔နဲ႔ တေလသံတည္းထြက္ျပီး ကာကြယ္ေျပာဆိုသြားပါတယ္။ သည္စြပ္စြဲခ်က္ အစီရင္ခံစာမွာ အေမရိကန္ေတြဟာ သိသိၾကီးနဲ႔ ရုရွားနဲ႔ ပူးေပါင္း လႈပ္ရွားခဲ့တယ္လို႔ ေျပာမသြားပါဘူး။ ရုရွားေတြဟာ အေမရိကန္ေရြးေကာက္ပြဲကို စြက္ဖက္မႈဟာ ေအာင္ျမင္ျခင္း မရွိခဲ့ဘူးလို႔လည္း ေရးထားပါတယ္ ဆိုျပီး ဆင္ေျခေတြ ထုတ္ျပလိုက္ပါတယ္။ ေျပာခ်င္တာကေတာ့ သူတို႔ ရီပတ္ဘလစ္ကန္ ေရြးေကာက္ပြဲႏိုင္တာဟာ ရုရွား၀င္စြက္ေပးလို႔မဟုတ္ သူတို႔ဟာသူတို႔ ေတာ္လြန္းလို႔ ႏိုင္တာလို႔ ေျပာခ်င္ပုံ ရပါတယ္။

သို႔ေသာ္လည္း ရိုနာမက္ဒန္နီယယ္က ထရန္႔လိုမ်ဳိး မ်က္စိပိတ္ ျငင္းပယ္တာမ်ဳိးေတာ့ မလုပ္လိုက္ပါဘူး။ ရုရွားလို ျပည္ပအဖ်က္အေမွာင့္ေတြကေန ငါတို႔ အနာဂတ္ေရြးေကာက္ပြဲကို ၀င္ေရာက္ စြက္ဖက္ ေႏွာက္ယွက္တာ မွန္သမွ် စည္းစည္းလုံးလုံးနဲ႔ တြန္းလွန္ကာကြယ္သြားဖို႔ လိုတယ္လို႔ေတာ့ ၀န္ခံလိုက္ပါတယ္။

ျပီးေတာ့ ရီပတ္ဘလစ္ပါတီေခါင္းေဆာင္ အမ်ဳိးသမီးက FOX NEWS ကေန ေတြ႔ဆုံပြဲမွာ အယင္သမၼတ ဘာရက္အိုဘားမားကို ရုရွားတိုက္ခိုက္မႈနဲ႔ ပတ္သက္ျပီး ျပစ္တင္ေ၀ဖန္လိုက္ျပန္ပါေသးတယ္။ ရုရွားေတြ ေစာ္ကားတာကို ယခင္အစုိးရက အေလးအနက္မထားလို႔ သည္လိုျဖစ္ရတာလို႔ ပုံခ်လိုက္ပါတယ္။ သူ႔သမၼတၾကီး ထရန္႔က မဲဆြယ္ပြဲေတြမွာ ရုရွားေတြကို အမည္တတ္ ေခၚျပီး သူ႔ကို ၀ိုင္းကူၾကဖို႔ ဟီလာရီကို အထုပ္ေျဖဖို႔ ေအာ္ဟစ္တိုက္တြန္းခဲ့တာေတြကိုေတာ့ ေမ့သြားဟန္တူပါတယ္။

အယင္အပတ္က အထက္လႊတ္ေတာ္ၾကားနားပြဲမွာ အေမရိကန္ေထာက္လွမ္းေရးအဖြဲ႔ေပါင္းစုံက ေခါင္းေဆာင္ေတြအားလုံးက အစီရင္ခံရာမွာလည္း ရုရွား၏ ေစာ္ကားစြက္ဖက္မႈေတြဟာ ခုခ်ိန္ထိ အသက္၀င္ေနဆဲျဖစ္ေၾကာင္း၊ ဒီႏွစ္ ၂၀၁၈ ၾကားျဖတ္ေရြးေကာက္ပြဲမွာလည္း ရုရွားေတြ အစြမ္းျပႏိုင္ေၾကာင္း သတိေပးထားခဲ့ျပီး ျဖစ္ပါတယ္။

အိုဘားမား လက္ထက္က ေထာက္လွမ္းေရးဒါရိုက္တာအျဖစ္ တာ၀န္ထမ္းခဲ့သူ ဂၽြန္ဘရီနန္ကေတာ့ တြစ္တာကေန သည္အေၾကာင္းကို မွတ္ခ်က္တုန္႔ျပန္ခဲ့ပါတယ္။ သူေျပာတာကေတာ့ ခုခ်ိန္မွာ အေမရိကန္တရားေရးဌာနကေနျပီး ရုရွား၏ တိုက္ခိုက္မႈေတြကို လက္ဆုပ္လက္ကိုင္ ထုတ္ေဖာ္လိုက္ျပီ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေတြက မဟုတ္တန္းတရားေတြ လုပ္ၾကံသတင္းေတြဆိုတာေတြကို ေခ်ဖ်က္ပစ္လိုက္ပါျပီ တဲ့။

(NPR သတင္းကေန ျပန္ေရးပါတယ္။)