ေဒါက္တာစိန္၀င္း - “ျမန္မာႏိုုင္ငံသားစစ္စစ္၊ ႏိုုင္ငံသားေဟာင္းလဲ မဟုုတ္ဘူး၊ ႏိုုင္ငံသားအသစ္လဲ မဟုုတ္ဘူး”

ေဒါက္တာစိန္၀င္း - “ျမန္မာႏိုုင္ငံသားစစ္စစ္၊ ႏိုုင္ငံသားေဟာင္းလဲ မဟုုတ္ဘူး၊ ႏိုုင္ငံသားအသစ္လဲ မဟုုတ္ဘူး”
(မိုုးမခ အင္တာဗ်ဴး) ဧျပီ ၁၀ ၊ ၂၀၁၈

က်ေနာ္တို႔က ဒီမိုကေရစီအေရးအတြက္ တိုင္းျပည္က ထြက္သြားတဲ့လူေတြဗ်။ ဒီျပင္တိုင္းျပည္ေတြမွာလည္း သည္လိုလူမ်ဳိးေတြ မ်ဴိးဆက္ေတြ ရွိခဲ့တာပါ။ ဒိီျပင္တိုင္းျပည္ေတြမွာ သည္လိုအေရးကိစၥေတြကို အေလးအနက္ထား စဥ္းစားျပီး ရွင္းလင္းထားတာေတြ စီစဥ္ထားတာေတြ ရွိပါတယ္။ ေလ့လာၾကည့္ရင္ ေတြ႔ႏိုင္ပါတယ္ဗ်ာ။ သို႔ေသာ္လည္းပဲ တဖက္သတ္ေပါ့ဗ်ာ။ က်ေနာ္တို႔ကို ႏိုင္ငံသားေဟာင္းဆိုျပီး လုပ္တာက်ေတာ့ .... က်ေနာ္တို႔က ႏိုင္ငံသားအေဟာင္းလဲ မဟုတ္ဘူးဗ်။ ႏိုင္ငံသားအသစ္လည္း မဟုတ္ဘူးဗ်။ ျမန္မာျပည္ႏိုင္ငံသားပဲ။ အဲဒါကိုေတာ့ က်ေနာ္တို႔ မေလ်ာ့ဘူး။ 

မိုုးမခ - ဆရာ ေနေကာင္းပါလားခင္ဗ်။ က်န္းမာေရးေကာ ေကာင္းရဲ့လား။

ေဒါက္တာစိန္၀င္း - ေကာင္းပါတယ္ခင္ဗ်။ ေကာင္းတယ္ဆိုုေသာ္လည္း ေဆးေတြေတာ့ စားေနရတာေပါ့။ က်ေနာ္က ႏွလုုံးေရာဂါေတာ့ ရွိတယ္ေလ။ သည္ေတာ့ ေဆးေတြ စားေနရတာေပါ့။ က်န္တာ အိုုေကပါတယ္။

မိုုးမခ - ဆိုုေတာ့ ခရီးသြားတာတိုု႔ ဘာတိုု႔အတြက္က်ေတာ့ေကာ ဆရာ။

ေဒါက္တာစိန္၀င္း - ခရီးမသြားေတာ့ပါဘူး။ အိမ္မွာပဲ ေနပါတယ္။ သြားႏိုုင္လာႏိုုင္ေတာ့ ရွိပါတယ္။

မိုုးမခ - ခရီးသြားတယ္ဆိုုလိ႔ုု ခုုထိလည္း ဆရာတိုု႔ ျမန္မာျပည္လည္း မျပန္ျဖစ္ေသးဖူးေပါ့ေနာ္။

ေဒါက္တာစိန္၀င္း - ဘယ္ျပန္ျဖစ္ဦးမလဲ။ အဆင္မေျပေသးပါဘူး။

မုုိးမခ - လြန္ခဲ့တဲ့ ၂ ႏွစ္က ဆရာတိုု႔ ျမန္မာျပည္ကိုု ျပန္ဖိုု႔ လုုပ္ၾကတယ္။ အဆင္မေျပဘူးလိုု႔ ၾကားရတယ္။ အဲဒါက ဘယ္လိုဆက္ျဖစ္ေနေသးလဲ။

ေဒါက္တာစိန္၀င္း - က်ေနာ္တုုိ႔က ေလ်ာက္ေတာ့ အဲသည္တုုန္းက ျပသနာက ခံ၀န္ခ်က္ေတြ ထိုုးရတာ။ ႏိုုင္ငံေရးမလုုပ္ပါဘူးတိုု႔ ဘာတိုု႔ ခံ၀န္ခ်က္ေတြ ထိုုးရတယ္။ အဲဒါကိုု က်ေနာ္တိုု႔က မၾကိဳက္ဘူး။ ေနာက္တခါ တခ်ဳိ႔လူေတြက ၀င္ေျပာတယ္။ ဒါေတြက waiver  ေပါ့။ (ခၽြင္းခ်က္ေပးသည္၊ ေလ်ာ့ေပါ့ေပးသည္ အေနျဖင့္) လက္မွတ္ထိုုးစရာမလုုိပါဘူးလိုု႔ ေျပာတယ္။ သိုု႔ေသာ္လည္း ၀က္ဆိုုက္မွာ စာနဲ႔ေရးထားတယ္။ written လုုပ္ထားတယ္။ ျပီးေတာ့ မထုုိးလည္း ရပါတယ္ ဆိုုတာက်ေတာ့ ဒါဆိုု အစကတည္းက ၀က္ဆိုုက္ထဲမွာ ထည့္ထားသလဲ။

ဗမာျပည္မွာ အေျခအေနက ေျပာင္းေနျပီ။ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုုၾကည္တိုု႔ ေရြးေကာက္ပြဲ အႏိုုင္ရတယ္။ ဒီမုုိကေရစီကိုု သြားေနျပီ။ ဒါဆိုုရင္ လြယ္လြယ္ကူကူ ျဖစ္ရမွာေပါ့ဗ်ာ။ တိုုင္းျပည္ထဲ ၀င္တယ္ဆိုုရင္ တိုုင္းျပည္ရဲ့ ဥပေဒေတြနဲ႔ မေက်နပ္ရင္ ျပန္ေမာင္းထုုတ္လိုု႔ ရတယ္။ ေမာင္းထုုတ္လုုိ႔ရတာပဲေလ။ ဒိျပင္တိုုင္းျပည္ေတြမွာလည္း သည္လုုိပဲ မဟုုတ္လား။ ဒီလိုု ရွိျပီးသားဆိုုေတာ့ အခုုလိုု ၀န္ခံခ်က္ၾကီးေတြ ထိုုးရတာက မဟန္ဘူးေပါ့ဗ်ာ။ တိုုင္းျပည္ကိုု ဟိုုဟာမလုုပ္ပါဘူး၊ ဒီဟာ မလုုပ္ပါဘူး။ က်ေနာ္တုုိ႔က ဘယ္လိုုတုုန္း အဲသလိုု လုုပ္ေနလိုု႔လဲ။ အဲသည္ေတာ့ မသြားျဖစ္ဘူး။

မိုုးမခ - အဲသည္ ၂၀၁၆ ေအာက္တိုုဘာလထဲမွာ ထင္ပါတယ္။ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုုၾကည္ အေမရိကန္ျပည္လာေတာ့ ျမန္မာျပည္သားေတြနဲ႔ ေတြ႔တဲ့အခါက်ေတာ့ အဲသည္လိုု ခံ၀န္ခ်က္ေတြ ထိုုးစရာ မလိုုပါဘူး။ ဒါဟာ အရင္အစုုိးရရဲ့ ကန္႔သတ္ခ်က္သာျဖစ္တယ္။ ဒါေတြကိုု လိုုအပ္သလိုု ျပဳျပင္သြားမယ္။ ျပီးေတာ့ ျမန္မာျပည္ ျပန္လည္ထူေထာင္ေရးအတြက္ ျမန္မာျပည္ဖြားမ်ားရဲ့ အင္အားကိုု အထူးလိုုအပ္ေနတယ္။ ၾကိဳဆိုုေနတယ္လိုု႔ ေျပာသြားပါတယ္။ သိုု႔ေသာ္လည္း ျပည္ပေရာက္ေနတဲ့ ျမန္မာျပည္ဖြားမ်ား အိမ္ျပန္ခ်င္တဲ့အခါ social visa ေလ်ာက္ရတယ္။ အဲသည္မွာ (၁) လက္ရွိအလုုပ္အကိုုင္ကလြဲရင္ အျခားဘယ္အလုုပ္ကိုုမွ အခနဲ႔ျဖစ္ေစ အခမဲ့ျဖစ္ေစ မလုုပ္ရဘူး၊ (၂) တည္ဆဲဥပေဒမ်ားကိုု လိုုက္နာရမယ္၊ ျပည္တြင္းေရးကိုု စြက္ဖက္ျခင္း မလုုပ္ရဘူး။ (၃) ဥပေဒေတြကိုု ေဖာက္ဖ်က္ရင္ အေရးယူျခင္းကိုု ခံယူပါမည္ ဆိုုတဲ့ သတ္မွတ္ခ်က္ေတြ ေရးထားတယ္။ ျပီးေတာ့ အဲသည္ခံ၀န္ခ်က္ကိုု လက္မွတ္ထိုုးတာဟာ ကိုုယ့္ကိုုယ္ကိုု ျမန္မာႏိုုင္ငံသားေဟာင္းတဦးအျဖစ္ လက္ခံျပီး social visa ေလ်ာက္ထားတဲ့ သေဘာတခါတည္း သက္ေရာက္သလိုု ျဖစ္ေနတယ္။ အဲသည္အခ်က္ကိုု ဆရာ့အေနနဲ႔ ဘာထပ္ေျပာခ်င္သလဲ။ ျမန္မာႏိုုင္ငံသားအျဖစ္ကိုု မစြန္႔လႊတ္ဘဲ အျခားႏိုုင္ငံသားလည္းမခံယူဘဲ ေတာက္ေလ်ာက္ေနေနတဲ့ ဆရာတိုု႔အေနနဲ႔ ဘယ္လိုု ေျပာမလဲ။

ေဒါက္တာစိန္၀င္း - ႏိုုင္ငံေရးမလုုပ္ပါဘူးဆိုုတာ ေတာ္ေတာ္ ဂြက်တယ္။ ဟိုုတုုန္းက ေရးထားတာ။ အခုုက်ေတာ့ ဟိုုဟာမလုုပ္ရဘူး ဒီဟာ မလုုပ္ရဘူးလိုု႔ ဆိုုထားတာေတြ ဆက္ရွိေနတယ္။ ျပီးေတာ့ အဲသည္ ေဖာင္ကိုု လက္မွတ္ထိုုးလိုုက္တာဟာ ကိုုယ့္ကိုုယ္ကိုု ဘာအခ်က္ကိုု တခါတည္း ၀န္ခံရာေရာက္ေနသလဲဆိုုေတာ့ အခုု က်ေနာ္ဟာ “ႏိုုင္ငံသားေဟာင္း” တဦးျဖစ္သြားျပီလိုု႔ ခံ၀န္လုုိက္ရာပါ ေရာက္သြားတယ္။ က်ေနာ္တိုု႔က ျမန္မာျပည္သားပဲ။ ျပည္တြင္းက ထြက္လာကတည္းက ျမန္မာျပည္သားပဲ။ မွတ္ပုုံတင္ရွိတယ္။ ဦးသိန္းစိန္လက္ထက္ကတည္းက ေၾကညာတယ္။ ဘလက္လစ္စ္ကေန ဖယ္ရွားေပးတယ္။ သူတိုု႔အဆိုုအရ black list ဆိုုေပမယ့္ က်ေနာ္တိုု႔အတြက္ honor list ပဲ။ အခုေနာက္ျပီးေတာ့လည္း ရင္ၾကားေစ့ေရးလုပ္ေနခ်ိန္မွာ ဒါေတြ မရွိသင့္ေတာ့ဘူး။ လြယ္လြယ္ကူကူ ျဖစ္ရမယ္။ တခုခု ေျပာစရာရွိရင္လည္း ေျပာင္ပဲေျပာ၊ ပြင့္ပြင့္လင္းလင္းေျပာ။ ေအး ခင္ဗ်ားကို မေပးႏိုင္ဘူး။ ဒီအခ်က္ ဒီအခ်က္ေတြေၾကာင့္ရွိတယ္။ ဒါ့ေၾကာင့္ မေပးႏိုင္ဘူး။ သို႔ေသာ္ ၀န္ခံခ်က္ထိုးရမယ္ဆိုတာကေတာ့ မဟုတ္ဘူးေပါ့ဗ်ာ။

မိုးမခ - ျပည္ပေရာက္ ျမန္မာႏိုင္ငံသားေတြနဲ႔ ပတ္သက္ျပီးေတာ့ ဦးသိန္းစိန္အစုိးရကပဲျဖစ္ျဖစ္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္အစုိးရကပဲျဖစ္ျဖစ္ လြတ္ျငိမ္းခ်မ္းသာခြင့္ေပးသလိုမ်ဴိး၊ ေလ်ာ့ေပ့ါခြင့္ေပးသလိုမ်ဴိး အားလုံးကို blanket statement ေၾကျငာတာမ်ဳိး မရွိခဲ့ဘူး။ ျပည္တြင္းက ႏိုင္ငံေရးအက်ဥ္းသားေတြကိုေတာ့ အၾကိမ္ၾကိမ္ လြတ္ျငိမ္းခ်မ္းသာခြင့္ေပးခဲ့တယ္။ ျပည္ပေရာက္ ျမန္မာႏိုင္ငံသားအျဖစ္ကို မစြန္႔လႊတ္ဘဲ ေနေနတဲ့သူေတြက်ေတာ့ ဘာထုတ္ျပန္္ခ်က္မွ မရွိဘူးဆိုတဲ့ သေဘာျဖစ္ေနတာေပါ့ဆရာ။

ေဒါက္တာစိန္၀င္း - အရင္က က်ေနာ္တို႔ကို black list ထဲမွာ ထည့္ထားတယ္။ black list ဆိုတာက ဗီဇာမေပးဘူး။ ေနာက္ေတာ့ အေျပာင္းအလဲေတြျဖစ္တယ္။ ဒါေတြကို ဖယ္ပစ္တယ္ဆိုတာ ေၾကညာတယ္။ က်ေနာ္တို႔ နာမည္ေတြက ထိပ္ဆုံးကေပါ့ဗ်ာ။ အဲသည္ထဲက နာမည္ေတြကိုေပါ့ဗ်ာ။ black list ထဲက ဖယ္ရွားလိုက္တယ္လို႔ ေၾကညာတယ္။ ဒီတခုပဲ က်ေနာ္တို႔ သိတယ္။ လြတ္ျငိမ္းခ်မ္းသာခြင့္ေတြ ဘာေတြေတာ့ ေၾကညာတယ္ေတာ့ က််ေနာ္ မၾကားဘူး၊ မသိဘူး။ ျပီးေတာ့ ဘလက္လစ္ကေန ဖယ္ရွားျပီးေတာ့ ျပန္လာပါ ျပန္လာရင္လက္ခံမယ္၊ တိုင္းျပည္က ေျပာင္းလဲေနပါျပီ။ ျမန္မာျပည္မွာ ျပန္လာလို႔ ရျပီ။ တိုင္းျပည္အက်ဴိးကိုလည္း လုပ္လို႔ရပါျပီလို႔ ဖိတ္ေခၚတယ္ ေၾကညာတယ္။ ဒါေတာ့ လုပ္တယ္။ က်န္တာေတ့ာ မပါဘူး။ ဒါေပမယ့္ တဖက္ကေန ၀န္ခံခ်က္ေတြ ထိုးရတယ္။ ႏိုင္ငံေရးမလုပ္ပါဘူးတို႔ ဘာတို႔ေတြ ပါေနတယ္။

မိုးမခ - ဟုတ္ကဲ့ဆရာ။ အဲသည္မွာ social visa ေလ်ာက္တဲ့ဆီမွာ ၀န္ခံခ်က္ထိုးခိုင္းတဲ့ဆီမွာ ေရးထားတာက ျမန္မာႏိုင္ငံသားေဟာင္းေတြအတြက္လို႔ ဆုိထားတယ္ေလ။ ျမန္မာႏိုင္ငံသားအျဖစ္ ဆက္လက္ ခံယူထားတဲ့သူေတြကို ေျပာတာမဟုတ္ဘဲ အျခားႏိုင္ငံသားခံယူထားသူေတြ အျခားခရီးသြားလက္မွတ္ကိုင္ထားသူေတြ ကိုင္ေဆာင္ထားသူလို႔ ဆိုထားတယ္။ ဆရာတို႔အတြက္က်ေတာ့ ျမန္မာႏိုင္ငံသားအျဖစ္ မစြန္႔လႊတ္ခဲ့ဘူး၊ black list ကလည္း ဖယ္ရွားထားျပီးသားျဖစ္ေနတယ္။ ျပန္ဖို႔ကိုလည္း ဖိတ္ေခၚထားတယ္။ ျပန္ဖို႔အတြက္ ျပင္ဆင္တဲ့အခါက်ေတာ့ ဆရာတို႔လို ျမန္မာႏိုင္ငံသားမစြန္႔လႊတ္သူ ျမန္မာႏိုင္ငံသားေဟာင္းလို႔ ၀န္မခံသူအတြက္က်ေတာ့ က႑တခုအျဖစ္ ပါမလာဘူး။ သည္ေတာ့ social visa ေလ်ာက္ျပန္ရင္လည္း ခံ၀န္ခ်က္ေတြ ပါလာျပန္ေရာ၊ ႏိုင္ငံသားေဟာင္းလို႔ ကိုယ့္ဖာသာကိုယ္ စြန္႔လႊတ္တဲ့ ပုံစံကို လက္မွတ္ထိုးရသလို ျဖစ္ေနျပန္ေရာ ဆိုေတာ့ အခု ျမန္မာအစုိးရလုပ္ထားတာက အေ၀းေရာက္ ျမန္မာႏိုင္ငံသားေတြကို သည္ကန္႔သတ္ခ်က္ေတြထဲမွာ ကိုယ့္ဖာသာကိုယ္ ခ်ဳပ္မိေနေအာင္ လုပ္ထားသလို ျဖစ္မေနဘူးလား။ သည္ေတာ့ ဆရာတို႔ကိုယ္တိုင္က သံရုံးကို ဆက္သြယ္ျပီးေတာ့ ငါတို႔က ျမန္မာႏိုင္ငံသားအျဖစ္ကေန စြန္႔လႊတ္ထားတာမဟုတ္ဘူး။ ငါတို႔ တိုင္းျပည္ကို လြတ္လပ္စြာ ဂုဏ္သိကၡာရွိရွိ ျပန္ႏိုင္ဖို႔အတြက္ ငါတို႔ကို ျမန္မာႏိုင္ငံသား ႏိုင္ငံကူးလက္မွတ္ ထုတ္ေပးပါလို႔ ေတာင္းဆိုထားတာ၊ ေမးျမန္းထားတာေကာ မရွိဘူးလား။

ေဒါက္တာစိန္၀င္း - က်ေနာ္တို႔ စျပီးေတာ့ စုံစမ္းပါတယ္။ သံရုံးထံကိုေပါ့။ ဒါေပမယ့္ ဘာသံမွ မၾကားဘူး။ ေနာက္ျပီးေတာ့ ဒီလိုကိစၥမ်ဳိးေတြဆိုတာ မခက္ပါဘူး။ ဘယ္လိုအေျခအေနမ်ဳိးေတြမွာ ဘယ္လို procedure နဲ႔ ေတာင္းရတယ္၊ ဘယ္ေလာက္ၾကာတယ္ဆိုတာ သတ္မွတ္ေပးဖို႔ လြယ္လြယ္ေလးပဲ။ ျခြင္းခ်က္ရွိတယ္ဆိုရင္လည္း ျခြင္းခ်က္နဲ႔ သတ္သတ္လုပ္ေပါ့။ ေယဘူယ်အားျဖင့္ ႏိုင္ငံျခားသားလည္း မခံယူထားဘူး၊ ျမန္မာႏိုင္ငံသားေတြ အျပင္ေရာက္လာတဲ့သူေတြကို ျပန္လက္ခံမလား မလက္ခံဘူးလား၊ ဘယ္လိုပုံစံနဲ႔ လက္ခံမလဲ။ ဘယ္ေလာက္ၾကာမလဲဆိုတာ စသည္အားျဖင့္ တခုခုေတာ့ ေၾကညာရမယ္ေလ။ အခုဟာက ႏွစ္ေပါင္းၾကာျပီဗ်။ မေန႔တေန႔ကမွ ျဖစ္တာ မဟုတ္ဘူးေလ။ သည္ေတာ့ ဒီကိစၥကို ရွင္းရွင္းလင္းလင္း သိဖို႔ လုပ္ဖို႔ လိုတယ္ေလ။ က်ေနာ္တုိ႔ ၀က္ဆိုက္ေတြ တယ္လီဖုံးေတြ ရွိပါတယ္ဆိုျပီးေျပာေနေပမယ့္ ဒါကို သီးသန္႔ ထုတ္ျပန္ထားတာ မေတြ႔ဘူးဗ်။ ျပီးေတာ့ အေစာက ေျပာထားတဲ့ အျခားအဆင္ေျပတာနဲ႔ လက္ခံတယ္။ ျမန္မာႏိုင္ငံသားေဟာင္းဆိုရင္ေတာ့ လက္ခံတယ္။ က်ေနာ္တို႔က ႏိုင္ငံျခားသားမဟုတ္ဘူးေလ။

ႏိုင္ငံျခားသားအျဖစ္လည္း မခံယူဘူးဆိုေသာ္လည္း သူေနထိုင္တဲ့ႏိုင္ငံက ခရီးသြားလက္မွတ္နဲ႔ ျပန္လာျပန္ေတာ့လည္း ဗမာႏိုင္ငံသားမဟုတ္ေတာ့ဘူးလို႔ သူတို႔က ေလ်ာက္လႊာနဲ႔ ခံ၀န္ခ်က္နဲ႔ ၀န္ခံခိုင္းထားသလို ျဖစ္ေနတယ္ေလ။ က်ေနာ္တို႔က ျမန္မာႏိုင္ငံသားပဲဗ်။ က်ေနာ္႔မွာ မွတ္ပုံတင္ရွိတယ္။ က်ေနာ့္ အေဖေတြ အေမေတြကိုလည္း အားလုံးက သိေနၾကတာပါပဲ။ ျမန္မာႏိုင္ငံသားေတြပဲ။ ျပန္လာရင္ ျပန္လက္ခံဖို႔ officially ျဖစ္ဖို႔ လိုတယ္။ က်ေနာ္တို႔ ထြက္လာကတည္းက အျပင္မွာ ေနဖို႔ ထြက္လာတာမဟုတ္ဘူး၊ ျပန္ဖို႔။ ဒါကို သူတို႔အေနနဲ႔က အားလုံး ေျပာင္းလဲေနပါျပီလို႔ ေျပာထားတယ္။ သည္ေတာ့ က်ေနာ္တို႔မွာ ခရီးသြားလက္မွတ္လိုတယ္။ လက္ခံတဲ့ တိုင္းျပည္က ခရီးသြားလက္မွတ္ထုတ္ေပးတယ္။ ဒါက ထုံးစံပဲ။ ဒါကို တဖက္လွည့္ျပီးေတာ့ ခင္ဗ်ားတို႔ကိုင္လာတာ ႏိုင္ငံျခားခရီးသြားလက္မွတ္နဲ႔ ႏိုင္ငံျခားသားပဲလို႔ ေျပာတာ သတ္မွတ္တာက မဟုတ္ေသးဘူးဗ်။ က်ေနာ္တို႔ ၾကားသိေနရတာေတြ ရွိေနတယ္။

ျပီးေတာ့ က်ေနာ္တုိ႔ကို ဖိတ္ေခၚပါတယ္။ လာၾကပါ။ ၀ိုင္း၀န္းၾကပါလို႔ ေျပာေနတယ္။ တိုင္းျပည္မွာ လိုအပ္ပါတယ္လို႔ ေျပာၾကျပန္ေရာ။ တကယ္တန္းက ဒီကိစၥကို ေျပလည္ေစဖို႔က ဘာမွ ခက္တာမဟုတ္ပါဘူး။ ဒီလို ရွိတယ္။ ဒီအတြက္ လုပ္စရာရွိတာက သည္လိုရွိတယ္။ ႏိုင္ငံကူးလက္မွတ္ျပန္ေလ်ာက္ေပးဖို႔ဆိုရင္ သည္လို လုပ္ေပးလို႔ ရတယ္ ဆိုရင္ ျဖစ္ရမွာေပါ့။

က်ေနာ္တို႔က အေဟာင္းေတြ အသစ္ေတြကို ေျပာေနတာ မဟုတ္ဘူး။ က်ေနာ္တို႔က ဘယ္တုန္းကမွ အျခားႏိုင္ငံသား မခံယူဘူး။ သူမ်ားတိုင္းျပည္မွာ စီတင္ဇင္မဟုတ္ဘူး။ ျမန္မာျပည္သား စစ္စစ္။ မိဘေတြကလည္း ျမန္မာျပည္သားစစ္စစ္။ ဘိုးဘြားေတြကလည္း ျမန္မာျပည္သားစစ္စစ္။ က်ေနာ္တို႔မွာ ျဖတ္သန္းမႈရွိတယ္။ ဒါကို က်ေနာ္တို႔ကို ျမန္မာႏိုင္ငံသားေဟာင္းလို႔ ခံ၀န္ခ်က္ ထိုးခိုင္းလိုက္တာနဲ႔ က်ေနာ္တို႔က ဘာျဖစ္သြားလဲ။ က်ေနာ္တို႔ကို ခင္ဗ်ားတို႔က ျမန္မာႏိုင္ငံသားစစ္စစ္ျဖစ္ပါတယ္ဆိုတာကို လက္ခံျပီးေတာ့ က်ေနာ္တို႔ကို ျမန္မာႏိုင္ငံသားတဦးအေနနဲ႔ ႏိုင္ငံကူးလက္မွတ္ ဘယ္ေတာ့ ထုတ္ေပးမွာလဲ။ သူတို႔မွာ procedure ရွိရမယ္ေလ။ အခုက်ေတာ့ အခ်ိန္ေတြကို ဆြဲျပီးေတာ့ ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ ၾကာေနရတာကေတာ့ အဓိပၸါယ္ မရွိဘူးေလ။

မိုးမခ - အင္း ... မႏႈိင္းေကာင္း ႏႈိင္းေကာင္းေပါ့ဆရာရယ္။ ရခိုင္ျပည္ေျမာက္ပိုင္းေဒသက အၾကမ္းဖက္ျဖစ္စဥ္ေတြေၾကာင့္ ဘဂၤလားေဒ့ခ်္နယ္စပ္ကိုေက်ာ္ျပီး ေနရပ္စြန္႔ခြာ ထြက္ေျပးရတဲ့ ဒုကၡသည္ေတြ လက္တေလာမွာကို သိန္းနဲ႔ခ်ီျပီး ရွိလာတယ္။ အခုသူတို႔ကို ႏိုင္ငံတကာဖိအားေတြ ျပည္ပက စြက္ဖက္တာေတြနဲ႔ သူတို႔ကို ျမန္မာအစုိးရက ျပန္လည္စိစစ္ျပီး လက္ခံေနတဲ့ လုပ္ငန္းစဥ္ေတြ ရွိေနတယ္။ ရွိလာတယ္။ ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ ျမန္မာျပည္ ဒီမိုကေရစီေရး လူ႔အခြင့္အေရး လြတ္လပ္ေရးအတြက္ ၈၈ အေရးေတာ္ပုံကို အနီးဆုံးထား စဥ္းစားရင္ ႏွစ္ေပါင္း ၃၀ နီးပါးက စလို႔ ျပည္ပကို ေရာက္ရွိသြားတဲ့ ျမန္မာႏိုင္ငံသားေတြဆိုတာ သိန္းနဲ႔ ခ်ီျပီး ရွိတယ္။ သူတို႔က ျငိမ္းခ်မး္တဲ့နည္းလမ္းေတြနဲ႔ ျမန္မာျပည္အေရး လႈပ္ရွားခဲ့ၾကရတာ။ စစ္အစုိးရအဆက္ဆက္က လူ႔အခြင့္အေရးခ်ဳိးေဖာက္လို႔ ေနရပ္ကို စြန္႔ခြာခဲ့ၾကရတာ။ အဲသည္လို ျမန္မာႏိုင္ငံသားေတြ ဆရာတို႔ေတြလို မိသားစုေတြအေနနဲ႔ဆိုရင္ ဆရာ ဘယ္လိုေျပာမလဲ။

ေဒါက္တာစိန္၀င္း - ေျပာရေတာ့ ခက္တယ္ဗ်ာ။ က်ေနာ္တို႔က စထြက္ကတည္းက ျမန္မာျပည္စီတီဇင္၊ ျမန္မာျပည္သား။ ျမန္မာမွတ္ပုံတင္ရွိတယ္။ ဘာကဒ္ ညာကဒ္ေတြ မဟုတ္ဘူး။ ဘယ္ႏွစ္ခုႏွစ္က စလုပ္လုပ္ မွတ္ပုံတင္စလုပ္ေပးကတည္းက က်ေနာ္တို႔ ပါတာပဲ။ က်ေနာ့္ မိဘဘိုးဘြားေတြ ပါတာပဲ။ ေျဖရွင္းေပးသင့္တဲ့လူေတြကို တိုင္းျပည္က ဒီမိုကေရစီကို သြားေနပါျပီ။ ေျပာင္းလဲေနပါျပီ၊ ရင္ၾကားေစ့ေနျပီ ဆိုုျပီး ေျပာေနၾကျပီးေတာ့ အဲသည္အခ်ိန္မွာ ႏိုင္ငံသားေဟာင္းဆိုျပီးေတာ့ ဇြတ္သြင္းလိုက္ျပီးေတာ့ ရွိရင္းသား ႏိုင္ငံသားကိုေတာင္မွ ျပဳတ္သြားေအာင္ လုပ္ေနတယ္၊ ပ်က္ျပယ္သြားေအာင္ လုပ္ေနတယ္လို႔ က်ေနာ္တို႔ ျမင္ေနတယ္။ အဲဒါေတာ့ မဟုတ္ေတာ့ဘူး။

မိုးမခ - သည္ေတာ့ အခုလို ရႈျမင္ ဆုံးျဖတ္ထားပုံကို အေျခခံျပီး ဆရာတို႔ ဘာဆက္လုပ္မလဲ။

ေဒါက္တာစိန္၀င္း - က်ေနာ္တို႔ ေျပာထားတယ္။ ေျပာေနတယ္။ လူသိရွင္ၾကားလည္း ေျပာမယ္။ အားလုံး က်ေနာ္တို႔လိုပဲ ျပည္တြင္းက ထြက္လာတယ္။ ျမန္မာႏုိင္ငံသားစစ္စစ္ေတြပဲ။ အခ်ိန္ယူျပီး လုပ္ေနတယ္ဆိုတာ နားလည္ႏိုင္ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ အခ်ိန္ကို သည္ထက္ ျမန္ျမန္လုပ္ရမယ့္ ကိစၥေလ။ ႏွစ္ေပါင္းအၾကာၾကီး ဆြဲထားရမယ့္ကိစၥ မဟုတ္ဘူး။ ဥပေဒလုပ္ႏိုင္တဲ့ ပါလီမန္ ရွိတယ္။ ပါလီမန္မွာလည္း ျပည္သူလူထု တိုက္ရိုက္ေရြးေကာက္ထားတဲ့ အမတ္ေတြ ကိုယ္စားလွယ္ေတြ ရွိတယ္။ အသံထြက္လာရမယ္။ အဲလိုျဖစ္ေအာင္ က်ေနာ္တို႔ တိုက္တြန္းမွာပဲ။ လုပ္မယ္ဆိုတာက က်ေနာ္တို႔ လုပ္ႏိုင္သေလာက္ေပါ့ဗ်ာ။ စီတီဇင္ရွစ္ဆိုတာကို ၃၊ ၄ မ်ဳိး မထားသင့္ဘူး။ စီတီဇင္က စီတီဇင္ပဲ။ ျပတ္ျပတ္သားသားရွိရမယ္။ က်ေနာ္တို႔က သူမ်ားႏိုင္ငံသားမခံထားဘူး။ ဒီမွာ ေရာက္ေနတယ္။ ျပန္ဖို႔ အေျခအေနေပးတယ္။ ဖိတ္လည္း ဖိတ္ေခၚထားတယ္။ တိုင္းျပည္အတြက္ လုပ္ၾကပါတဲ့။ ျပန္လည္း ျပန္ခ်င္တယ္။ ျပန္လာဖို႔လည္း စိတ္ကူးထားတယ္။ ဆုံးျဖတ္ထားတယ္။ အဲသည္အခ်ိန္မွာ အဆုံးအျဖတ္ကို ေပးဖို႔က ဘယ္သူလဲဆိုတာ က်ေနာ္ မေျပာခ်င္ဘူး။ လက္ညိဴးလည္း မထိုးခ်င္ဘူး။ ျမန္မာျပည္မွာ ပါလီမန္ရွိျပီ၊ ရင္ၾကားေစ့ေရးဆိုျပီး သြားေနၾကတယ္။ သည္အခ်ိန္မွာ သူတို႔ ဆုံးျဖတ္ရမယ္၊ ျမန္ျမန္ ဆုံးျဖတ္ရမယ္။ ဘာေၾကာင့္လဲဆိုေတာ့ ႏွစ္ေတြ ၾကာေနရင္ တိုင္းျပည္ရဲ့ သိကၡာနဲ႔ မညီဘူးဗ်။ ဘယ္တိုင္းျပည္မွ ဆိုရွယ္ဗီဇာဆိုျပီးေတာ့ ေစ်းႏႈန္းေပါင္းမ်ားစြာနဲ႔ လက္မွတ္ေတြထိုး ဒါေတြ အမ်ဳိးမ်ဳိး ရွိေနတာ မျဖစ္သင့္ဘူး။ facts ေတြေတာ့ ေတာင္းရမယ္၊ ေပးရမယ္၊ ဒါေတြေတာ့ ရွိရမယ္ လက္ခံတယ္။

မုိးမခ - အခုလို အေ၀းေရာက္ ျမန္မာႏိုင္ငံသားအျဖစ္ မစြန္႔လႊတ္ပဲ ရပ္တည္ေနၾကသူေတြဟာ အခုလို အခ်ိန္ေတြ အၾကာၾကီးဆြဲျပီးထားတဲ့ေအာက္မွာ ဒီမိုကေရစီအေရးေတာ္ပုံေအာက္ကေနျပီး အေ၀းေရာက္လာရတဲ့ မ်ဳိးဆက္တခုဟာ ေပ်ာက္ဆုံးသြားရေတာ့မွာမ်ဳိး စေတးပစ္လုိက္ရေတာ့တာမ်ဳိး ျဖစ္ေနရတယ္၊ ျပဳံးတီးသြားရတယ္။ အလကားျဖစ္သြားရတယ္ဆို ဘယ္လို ေျပာမလဲ။

ေဒါက္တာစိန္၀င္း - ေအးဗ်ာ။ ရွိမွာေပါ့ဗ်ာ။ အဲဒါကေတာ့ ရွိမွာေပါ့။ သို႔ေသာ္လည္းပဲ ဒါကိုေတာ့ ရွင္းရမယ္ေလ။ ဘယ္သူက လုပ္ေနသလဲဆိုတာ ရွင္းရမယ္ေလ။ က်ေနာ္တို႔က ဒီမိုကေရစီအေရးအတြက္ တိုင္းျပည္က ထြက္သြားတဲ့လူေတြဗ်။ ဒီျပင္တိုင္းျပည္ေတြမွာလည္း သည္လိုလူမ်ဳိးေတြ မ်ဴိးဆက္ေတြ ရွိခဲ့တာပါ။ ဒိီျပင္တိုင္းျပည္ေတြမွာ သည္လိုအေရးကိစၥေတြကို အေလးအနက္ထား စဥ္းစားျပီး ရွင္းလင္းထားတာေတြ စီစဥ္ထားတာေတြ ရွိပါတယ္။ ေလ့လာၾကည့္ရင္ ေတြ႔ႏိုင္ပါတယ္ဗ်ာ။ သို႔ေသာ္လည္းပဲ တဖက္သတ္ေပါ့ဗ်ာ။ က်ေနာ္တို႔ကို ႏိုင္ငံသားေဟာင္းဆိုျပီး လုပ္တာက်ေတာ့ .... က်ေနာ္တို႔က ႏိုင္ငံသားအေဟာင္းလဲ မဟုတ္ဘူးဗ်။ ႏိုင္ငံသားအသစ္လည္း မဟုတ္ဘူးဗ်။ ျမန္မာျပည္ႏိုင္ငံသားပဲ။ အဲဒါကိုေတာ့ က်ေနာ္တို႔ မေလ်ာ့ဘူး။ ဘယ္ေတာ့မွ မေလ်ာ့ဘူး။ အဲဒါပါပဲ။

မိုးမခ - ေက်းဇူးတင္ပါတယ္ ဆရာ။

ေဒါက္တာ(ဦး) စိန္၀င္းကိုု ျပန္မိတ္ဆက္ေပးရမယ္ဆိုုရင္ ၁၉၉၀ ေရြးေကာက္ပြဲအႏိုုင္ရ NLD ပါတီက ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္ကိုုယ္စားလွယ္မ်ားနဲ႔  ျမန္မာျပည္နယ္စပ္မွာ ဖြဲ႔စည္းခဲ့တဲ့ အေ၀းေရာက္ညြန္႔ေပါင္းအစုုိးရရဲ့ ၀န္ၾကီးခ်ဳပ္ျဖစ္ပါတယ္။ စစ္အစုုိးရက ၉၀ခုုႏွစ္ ေရြးေကာက္ပြဲအႏိုုင္ရ NLD ပါတီကိုု အာဏာလႊဲမေပးဘဲ ဖမ္းဆီး ႏွိမ္ႏွင္းမႈေတြ တိုုးျမွင့္လုုပ္ကိုုင္လာတဲ့အတြက္ ႏိုုင္ငံေရးရပ္တည္ခ်က္ လိုုအပ္ခ်က္အျဖစ္ ျပည္ပမွာ အေ၀းေရာက္ညြန္႔ေပါင္းအစုုိးရအဖြဲ႔ကိုု ထူေထာင္ခဲ့ၾကတာ ျဖစ္ပါတယ္။ ျမန္မာျပည္ ဒီမုုိကေရစီေရး လႈပ္ရွားမႈသမိုုင္းမွာ အခမ္းက႑တခုုကေန ေတာက္ေလာ်က္ လႈပ္ရွားခဲ့ပါတယ္။

 ေဒၚေအာင္ဆန္းစုုၾကည္ ၂၀၁၀ ခုုႏွစ္ ေနအိမ္အက်ယ္ခ်ဳပ္က လြတ္ေျမာက္လာျပီးေနာက္၊ ၂၀၁၂ မွာ ပါတီကုုိ ျပန္လည္ဖြဲ႔စည္းျပီး ၾကားျဖတ္ေရြးေကာက္ပြဲကိုု ၀င္ေရာက္ အႏိုုင္ရတဲ့ေနာက္မွာ ေဒါက္တာစိန္၀င္းက ျပည္ပမွာ ထူေထာင္ရပ္တည္ထားတဲ့ အေ၀းေရာက္ညြန္႔ေပါင္းအစုုိးရကိုု ကိုုယ္တိုုင္ဖ်က္သိမ္းခဲ့ပါတယ္။

 ေဒါက္တာစိန္၀င္းဟာ ဗိုုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္း၏အကိုု ဦးဘ၀င္း၏ သားတဦးျဖစ္ပါတယ္။ ဦးဘ၀င္းနဲ႔ ဗိုုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းတိုု႔ဟာ ၁၉၄၇ ဇူလိုုင္ ၁၉  ရက္ေန႔မွာ အျခားအာဇာနည္မ်ားနဲ႔အတူ လုုပ္ၾကံခံရျပီး က်ဆုုံးခဲ့ပါတယ္။ ၁၉၈၈ အေရးေတာ္ပံုုေနာက္ပိုုင္း ေဒၚေအာင္ဆန္းစုုၾကည္ရဲ့ အမ်ဳိးသားဒီမုုိကေရစီအဖြဲ႔ခ်ဳပ္ပါတီရဲ့ မဟာမိတ္ပါတီအျဖစ္ ေဒါက္တာစိန္၀င္းက အမ်ဳိးသားဒီမုုိကေရစီပါတီကိုု ထူေထာင္ျပီး လက္တြဲေဆာင္ရြက္ခဲ့ၾကတာ ျဖစ္ပါတယ္။  ေနာက္တၾကိမ္ ၂၀၁၅ ပါတီစုုံေရြးေကာက္ပြဲမွာ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုုၾကည္ဦးေဆာင္တဲ့ NLD  ပါတီ အျပတ္အသတ္အႏိုုင္ရျပီး အစိုုးရေကာ လႊတ္ေတာ္ပါ စိတ္တိုုင္းက် ဖြဲ႔စည္းႏိုုင္ခဲ့ပါတယ္။

အဲသည္ကတည္းက ေဒါက္တာစိန္၀င္းမိသားစုုဟာ ဒီမိုုကေရစီနည္းက် တက္လာတဲ့ NLD အစုုိးရနဲ႔ လႊတ္ေတာ္တိုု႔ရဲ့ ျပဌာန္းထားတဲ့ ဥပေဒ စည္းမ်ဥ္းမ်ားနဲ႔အညီ ဂုုဏ္သိကၡာရွိစြာ အေ၀းေရာက္ ျမန္မာႏိုုင္ငံသားမ်ားအေနန႔ဲ ျပည္ေတာ္ျပန္ဖိုု႔ ေလ်ာက္ထားခဲ့ၾကေသာ္လည္း ယခုုအခ်ိန္ထိ ကန္႔သတ္ခ်က္မ်ားစြာနဲ႔ ရင္ဆိုုင္ေနရတယ္လိုု႔ သိရပါတယ္။

(ျပန္ဖတ္ခ်င္ရင္ ဖတ္ဖိုု႔ -  http://moemaka.com/archives/53772 (ေဒါက္တာစိန္၀င္းနဲ႔ အင္တာဗ်ဴး) http://moemaka.com/archives/52678 (ဆရာဇနီး ေဒၚစီစီသြယ္၏ အိပ္ဖြင့္ေပးစာ))

၂၀၁၆ ေအာက္တိုုဘာကတည္းက ၾကိဳးပမ္းခဲ့ေသာ္လည္း အရာမထင္ပါ။ ေဒၚစုုက ခံ၀န္ခ်က္ေတြ လက္မွတ္ထိုုးစရာမလိုုပဲ ျမန္မာေတြ အိမ္ျပန္ခြင့္ရရမယ္။ ျမန္မာေတြ ၀ိုုင္း၀န္းတဲ့ အားကိုု လိုုတယ္လိုု႔လည္း ေျပာသြားပါတယ္။ သိုု႔ေသာ္လည္း ခံ၀န္ခ်က္ေတြ ရွိေနတုုန္းပါပဲ။ ျမန္မာႏိုုင္ငံသားတဦးအေနနဲ႔ အိမ္ျပန္ခြင့္ဆိုုတာထက္“ ႏိုုင္ငံသားေဟာင္းအျဖစ္ အိမ္ျပန္ဖိုု႔ ” အခြင့္အလမ္းကိုုသာ ျမန္မာျပည္အစုုိးရအဆက္ဆက္က ဖြင့္ထားပါတယ္။ ၂၀၁၇ ဒီဇင္ဘာမွာ ေဒါက္တာစိန္၀င္းဇနီး ေဒၚစီစီသြယ္က သူ႔ခင္ပြန္း “က၀ိအိုု” အိမ္ျပန္ခ်င္လွပါျပီလုု႔ိ ေပးစာေရးျပီး ေတာင္းဆိုုခဲ့ပါတယ္။ ဘာမွ ထူးလာတာ မေတြ႔ရပါဘူး။

ကဝိအိုုရဲ့ အိမ္ျပန္ခ်ိန္။ ျမန္မာႏိုင္ငံသား ကဝိအိုအိမ္ ျပန္ခ်င္လွၿပီ။ တေယာက္တလွည့္ ဝိုင္း၍ကူလွည့္ပါ။
ဒီသတင္းေလးကိုျပည္ေထာင္စုျမန္မာႏိုင္ငံေတာ္ သမၼတႀကီးဦးထင္ေက်ာ္ႏွင့္ႏိုင္ငံေတာ္အတိုင္ပင္ခံ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္တို႔၏ “နား”သို႔ အျမန္ဆံုးေရာက္ေအာင္ ေဆာင္ၾကဥ္းေပးပါ။
ကဝိရဲ့ အိမ္ျပန္ခ်ိန္၊ ျမန္မာျပည္ဒီမိုကေရစီရရွိေရးအတြက္ ႏွစ္ေပါင္း၂၈ႏွစ္ၾကာ ျပည္ပတြင္ အစဥ္တစိုက္လႈပ္ရွားေပးခဲ့ေသာ အသက္၇၄ႏွစ္အရြယ္ ကဝိအိုႀကီး အိမ္ျပန္ခ်င္လွၿပီ။ ျမန္မာသီခ်င္းေတြ နားေထာင္ၿပီး အလြမ္းေျဖေနေလရဲ႕။
အမိေျမ နင္းခြင့္ရေရး … အမ်ားသူငွာ ၀ိုုင္း၀န္းကူညီလွည့္ပါ။ http://moemaka.com/archives/62103

 ဒီေန႔မွာေတာ့ျဖင့္ ေဒါက္တာစိန္၀င္းနဲ႔ မိုုးမခ ထပ္မံေတြ႔ဆုုံျပီး ဆရာ့ရဲ့ အေတြးအျမင္ သေဘာထားကိုု ေမးျမန္း တင္ျပလိုုက္ပါတယ္။