ဇင္လင္း ● အျပဳတ္တိုက္မည္ဆိုေသာ စိတ္ဓါတ္မ်ိဳးျဖင့္ ျငိမ္းခ်မ္းေရး ရမည္ထင္ေနသလား

ဇင္လင္း ● အျပဳတ္တိုက္မည္ဆိုေသာ စိတ္ဓါတ္မ်ိဳးျဖင့္ ျငိမ္းခ်မ္းေရး ရမည္ထင္ေနသလား
(မုိးမခ) ေမ ၂၆၊ ၂၀၁၈

ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ ျပည္တြင္းစစ္ရပ္စဲေရးႏွင့္ ျပည္တြင္းျငိမ္းခ်မ္းေရးျပႆနာသည္ အခ်ိန္ၾကာေလ အေျခအေနဆိုးေလျဖစ္လာ ေနသည္။ တနည္းအားျဖင့္ အစိုးရက ေအးခ်မ္းစြာ ေျဖရွင္းရန္ ေဆာင္ရြက္ေနစဥ္ အေျခအေန ပိုမိုရႈပ္ေထြးေစရန္ ႀကံစည္လုပ္ ကိုင္ေနသူမ်ား ရွိေနသည္။ ျငိမ္း ခ်မ္းေရးရရွိေရးအတြက္ဆိုလွ်င္ အရင္ဆုံးလုပ္ရမည္က စစ္ပြဲမ်ား ရပ္စဲဖို႕ ျဖစ္သည္။ စစ္ပြဲမ်ား ဆက္လက္ ျဖစ္ပြားေနျခင္းကို ျပည္သူလူထုက ဆန္႕က်င္ေနၾကသည္။ သို႕ေသာ္ စစ္လိုလားသူမ်ားက အျပဳတ္တိုက္မည္၊ အျပတ္ရွင္းမည္စသည္ျဖင့္ ေၾကြးေၾကာ္ေနၾကေၾကာင္း ၾကားသိေနရသည္။ ျပည္တြင္းစစ္ျဖင့္ စီးပြားရွာေနၾကသူမ်ား ရွိေနပုံရသည္။ စစ္ပြဲမ်ားရပ္တန္႔ရန္ ဆႏၵျပမႈမ်ားေၾကာင့္ ယခု ေမလအတြင္း ႏုိင္ငံႏွင့္အ၀ွမ္း တြင္ တရားစြဲဆိုခံထားရေသာ အမႈ ၁၄ မႈရွိ၍ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးအတြက္ ဆႏၵျပ တက္ႂကြလႈပ္ရွားသူ ၄၅ ဦး တရားရင္ ဆုိင္ေနရ သည္ဟု ၇ ရက္ေန႕စဥ္သတင္း၌ ေဖၚျပသည္။ 

ၿငိမ္းခ်မ္းေရး လႈပ္ရွားမႈ ေၾကာင့္ ၿငိမ္းစုစီပုဒ္မမ်ားျဖင့္ တရားစြဲဆိုခံရမႈသည္ ရန္ကုန္တုိင္းတြင္ ၇ မႈျဖင့္ ၂၉ ဦး၊ မႏၲေလး တိုင္းတြင္ ၃ မႈျဖင့္ ၇ ဦး၊ ပဲခူးတိုင္းတြင္ ၂ မႈျဖင့္ ၅ ဦးႏွင့္ ကခ်င္ျပည္နယ္တြင္ ၿငိမ္းစုစီပုဒ္မအျပင္ အသေရဖ်က္မႈပုဒ္မ ၅၀၀ ျဖင့္ တရားရင္ဆုိင္ေနရသူ ၄ ဦး စုစုေပါင္း ၄၅ ဦးရွိေၾကာင္း အသံ (လြတ္လပ္စြာ ထုတ္ေဖာ္ေျပာဆိုခြင့္ လႈပ္ရွားမႈ အဖြဲ႕) ႏွင့္ ျမန္မာ့မဟာဗ်ဴဟာႏွင့္ မူဝါဒေလ့လာေရးအင္စတီက်ဳဒ္ (ISP Myanmar) တို႕က ေမလ ၁၆ ရက္တြင္ သတင္းထုတ္ျပန္ ထားေၾကာင္း သိရသည္။ တရားစြဲဆိုခံရသူ အမ်ားစုသည္ အသက္ ၂၀ ႏွင့္ ၃၀ အၾကား လူငယ္မ်ားျဖစ္သည္ဟု ထုတ္ျပန္ ခ်က္မ်ားအရ သိရသည္။ တရားစြဲခံရမႈ အမ်ားဆံုးသည္ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ျဖစ္သည္။ ေမလ ၁၂ ရက္ေန႕က တာေမြလမ္းဆုံ ဂုံး တံတားေအာက္၌ စစ္ပြဲမ်ားရပ္စဲေရးဆႏၵျပမႈေၾကာင့္ တက္ႂကြလႈပ္ရွားသူ ၁၇ ဦးကို ၿငိမ္းစုစီပုဒ္မ ၂၀ ျဖင့္ အမႈဖြင့္ထား ေၾကာင္း သိရသည္။

ေမလ ၁၃ ရက္ေန႕က စစ္ပြဲမ်ား ရပ္တန္႔ရန္ ဆႏၵျပေတာင္းဆိုသူမ်ားအား ရဲတပ္ဖြဲ႕က အင္အားသုံး ၿဖိဳခြင္း ဖမ္းဆီးမႈ လုပ္ခဲ့ ေၾကာင္း သတင္းမ်ားေတြ႕ရသည္။ ဆႏၵျပမႈ စတင္ေသာ တာေမြလမ္းဆုံ ဂုံးတံတားေအာက္တြင္ တနာရီၾကာ ႐ုန္းရင္း ဆန္ခတ္ ျဖစ္ပြားခဲ့သည္ဟု ၇ ရက္ေန႕စဥ္သတင္းက ဆိုသည္။ ဦးေဆာင္ဆႏၵျပသူ အမ်ိဳးသား ၅ ဦးႏွင့္ အမ်ိဳးသမီး ၂ ဦး စုစုေပါင္း ၇ ဦးကို ရဲတပ္ဖြဲ႕က ဖမ္းဆီးခဲ့သည္။ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးလႈပ္ရွားသူမ်ားက ျမန္မာႏိုင္ငံအတြင္း ျဖစ္ပြားေနေသာ စစ္ပြဲ မ်ား ရပ္တန္႔ေရးႏွင့္ စစ္ေဘးသင့္ ျပည္သူမ်ားအား လြတ္လပ္စြာကူညီေထာက္ပံ့ခြင့္ ရရွိေရးအတြက္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး လူထု လႈပ္ရွားမႈ ခ်ီတက္လမ္းေလွ်ာက္ ဆႏၵျပပြဲကို တာေမြ Ocean စင္တာေရွ႕မွ စတင္ကာ မဟာဗႏၶဳလပန္းၿခံအထိ ျပဳလုပ္ရန္ စီစဥ္ထားခဲ့သည္ဟု ဆိုသည္။

သို႕ေသာ္ စစ္ပြဲမ်ားရပ္တန္႔ရန္ ဆႏၵျပ ေတာင္းဆိုသူမ်ား ေၾကညာထားသည့္ ညေန ၅ နာရီ မေထိုးမီ တနာရီအလို က တည္းက ၎တို႔ကို တန္ျပန္ဆႏၵျပရန္ ‘အမ်ိဳးသားေရးလႈပ္ရွားသူမ်ား’ အပါအဝင္ အမည္မသိ လူပုဂၢိဳလ္အင္အား ၅၀ ခန္႔ ႏွင့္ ရဲတပ္ဖြဲ႕ဝင္အင္အား ၁၀၀ ခန္႔က ဆႏၵျပသူမ်ားကို တားဆီးရန္ တာေမြလမ္းဆုံတြင္ ႀကိဳတင္ေစာင့္ဆိုင္းေနခဲ့ေၾကာင္း သတင္းမ်ားက ဆိုသည္။ ဆႏၵျပသူမ်ားႏွင့္ ရဲတပ္ဖြဲ႕တို႔ မိနစ္ ၂၀ ေက်ာ္ၾကာ ထိပ္ တိုက္ေတြ႕ခ်ိန္တြင္ ဆႏၵျပသူမ်ားကို ‘အမ်ိဳးသားေရးလႈပ္ရွားသူမ်ား’ ႏွင့္ လာေရာက္ၾကည့္႐ႈေသာ အရပ္၀တ္လူအခ်ိဳ႕က ေအာ္ဟစ္ဆဲဆိုမႈမ်ားျပဳလုပ္ခဲ့ေၾကာင္း သိရသည္။ ထို႔ေနာက္ ဆႏၵျပသူမ်ားက ေရွ႕ဆက္တိုးမရ၍ လူစုခြဲေနခ်ိန္တြင္ အမည္မသိ လူပုဂၢိဳလ္မ်ားက ဆႏၵျပသူမ်ားကို ဝင္ေရာက္ ႐ုိက္ႏွက္ခဲ့သည္ဟု ဆိုသည္။ ထိုအခ်ိန္ တြင္ ရဲတပ္ဖြဲ႕ကလည္း ဦးေဆာင္ ဆႏၵျပသူမ်ားကို ႐ိုက္ႏွက္ ဖမ္းဆီးခဲ့ သည္။ ရဲတပ္ဖြဲ႕က ဆႏၵျပသူမ်ားကို ဖမ္းဆီးေခၚေဆာင္လာစဥ္ အမည္မသိ လူအုပ္စုက ဝင္ေရာက္ထိုးႀကိတ္ခဲ့ေသာ္လည္း ရဲအဖြဲ႕က ထိုသူမ်ားကို တစုံတရာ အေရးယူျခင္း မရွိခဲ့ဟု သိရသည္။

ထိုျမင္ကြင္းသည္ ဥပေဒစိုးမိုးေရးတာ၀န္ယူထားသည့္ ျပည္ထဲေရးမွ အရာရွိမ်ားအား ေမးခြန္းထုတ္စရာ ျဖစ္ေနသည္။ ျငိမ္းခ်မ္းေရးအတြက္ ဆႏၵျပသူမ်ားကို ဖမ္းဆီးအေရးယူေသာ္လည္း အမ်ိဳးသားေရးလႈပ္ရွားသူမ်ားဆိုသည့္ အရပ္၀တ္ အၾကမ္းဖက္သူမ်ားကိုမူ ရဲအဖြဲ႕က မည္သည့္အတြက္ အေရးမယူသနည္းဟု ေမးစရာျဖစ္ေနသည္။ ထိုသူမ်ားသည္လည္း ၿငိမ္းစုစီဥပေဒပုဒ္မ ၁၉ အရ ႀကိဳတင္ ခြင့္ျပဳခ်က္ရယူထား ျခင္း မရွိသျဖင့္ ရဲအဖြဲ႕အေနျဖင့္ တေျပးညီ အေရးယူဖို႕လိုသည္။ သို႕ေသာ္ ထိုအရပ္၀တ္လူစုကို အေရး မယူခဲ့။ သို႕ရာတြင္ ဆႏၵျပရာ၌ ပါ၀င္သျဖင့္ ဖမ္းဆီးခံခဲ့ရသူ ၈ ဦးကို ၿငိမ္းစုစီ ဥပေဒ ပုဒ္မ ၂၀ ျဖင့္ ဗဟန္းၿမိဳ႔နယ္ ရဲစခန္းက အမႈဖြင့္ခဲ့ျပီး၊ အာမခံေပးခဲ့ေၾကာင္း သိရသည္။ ဥပေဒေအာက္၌ ေက်ာသားရင္သား ခြဲျခားမႈရွိေနျခင္းကို အဆိုပါျမင္ကြင္းက သက္ေသခံေနသည္။ ၎ကိစၥကိုေဖၚထုတ္၍ ဥပေဒႏွင့္အညီ အေရးယူရန္ မွာ ျပည္ထဲေရး၏ တာ၀န္ျဖစ္သည္။

ေမလ ၁၄ ရက္ က မဟာဗႏၶဳလပန္းၿခံအတြင္း ၿငိမ္းခ်မ္းေရးကဗ်ာရြတ္ဆိုမႈတြင္ ပါဝင္သူ ၃ ဦးကို ၿငိမ္းစုစီပုဒ္မ ၁၉ ျဖင့္ အမႈဖြင့္ထားေၾကာင္း ၇ ရက္ေန႕စဥ္သတင္း၌ ေဖၚျပသည္။ စစ္ပြဲမ်ားရပ္တန္႔ရန္ ၿငိမ္း ခ်မ္းေရးလႈပ္ရွားသူမ်ားကို ရဲတပ္ ဖြဲ႕က ၿငိမ္းစုစီပုဒ္မ ၁၉၊ ၂၀ တို႔ျဖင့္ အမႈဖြင့္ထားၿပီး ကခ်င္ျပည္နယ္ရွိ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးလႈပ္ရွားသူမ်ားကို တပ္မေတာ္က ပုဒ္မ ၅၀၀ ျဖင့္ အမႈဖြင့္ထားေၾကာင္း ‘အသံအဖြဲ႕’ မွ ေမာင္ေဆာင္းခက ေျပာသည္။ ရန္ကုန္တြင္ တမႈတည္း ၁၇ ေယာက္ တရားစြဲခံထားရသည္ဟု ဆိုသည္။ ပဲခူးတိုင္း နတ္တလင္းျမိဳ႕တြင္ ေက်ာင္းသား ၃ ေယာက္ ထပ္အမႈဖြင့္ခံထားရသည္ဟု ေမာင္ေဆာင္းခက ေျပာသည္။ ၿငိမ္းစုစီမတင္ေသာေၾကာင့္ တရားစြဲခံရသူမ်ားရွိသကဲ့သို႕ ၿငိမ္းစုစီတင္လ်က္ႏွင့္လည္း တရားစြဲခံေနရသည့္ အမႈမ်ားရွိသည္ဟု ၎က ဆိုသည္။ သို႔ေသာ္ ျမန္မာႏိုင္ငံရဲတပ္ ဖြဲ႕(ေနျပည္ေတာ္) ေျပာေရးဆိုခြင့္ ရွိသူ ရဲမွဴးႀကီးမ်ိဳးသူစိုးက ၿငိမ္းခ်မ္းေရးဆႏၵျပသူမ်ား တရားစြဲဆိုခံရမႈသည္ ခြင့္ျပဳခ်က္မရွိဘဲ ေဆာင္ရြက္ျခင္းေၾကာင့္ျဖစ္ သည္ဟု ေျပာဆုိထားသည္။

ထို႕ျပင္ စစ္ပဲြမ်ားရပ္တန္႔ေပးရန္ ေတာင္းဆုိဆႏၵျပမႈ ျဖစ္စဥ္အတြင္း သတင္းမီဒီယာသမားမ်ားကိုလည္း ၿခိမ္းေျခာက္ေျပာ ဆုိမႈမ်ားျဖစ္ပြားခဲ့သည္။ သို႕ေသာ္ တာဝန္က် ရဲဝန္ထမ္းမ်ားက သတင္းေထာက္မ်ားအား အကာအကြယ္မေပးခဲ့ေသာ ေၾကာင့္ ‘ျမန္မာႏုိင္ငံ သတင္းမီဒီယာေကာင္စီ’ က ရႈတ္ခ်ေၾကာင္း ေမလ ၁၈ တြင္ ေၾကညာခ်က္ တေစာင္ထုတ္ျပန္ခဲ့ သည္။ “ျမန္မာသတင္းသမားမ်ား ကာကြယ္ေရးေကာ္မတီ” ၏ တုိင္ၾကားခ်က္အရ ထုတ္ျပန္ျခင္းျဖစ္ေၾကာင္း ‘သတင္းမီဒီယာေကာင္စီ’ ၏ ေျပာေရးဆုိခြင့္ရွိသူ ကိုေဇယ်ာလႈိင္ က RFA သတင္းသို႕ေျပာၾကားခဲ့သည္။

စစ္ပြဲရပ္ရန္ ေတာင္းဆုိဆႏၵျပခဲ့သူမ်ားကို အရပ္ဝတ္ႏွင့္ လူမ်ားက ၀င္ေရာက္ဖမ္းဆီးျခင္း၊  သတင္းမီဒီယာသမားမ်ားကို လည္း ဖမ္းဆီး ႐ိုက္ႏွက္ရန္ ၿခိမ္းေျခာက္ေျပာဆုိျခင္းမ်ား ရွိေၾကာင္း ‘ျမန္မာသတင္းသမားမ်ား ကာကြယ္ေရးအဖြဲ႔’ က ဆိုသည္။ ရဲတပ္ဖြဲ႕အေနျဖင့္ စစ္ပြဲမ်ားအတြင္းျဖစ္ေစ၊ ရုန္းရင္းဆန္ခတ္အေျခအေနမ်ားတြင္ျဖစ္ေစ၊ ဥပေဒအရ သတင္း ေထာက္ႏွင့္ မီဒီယာသမားမ်ားကို ကာကြယ္ေစာင့္ေရွာက္ရမည္ျဖစ္ေသာ္လည္း တာေမြ Ocean စင္တာေရွ႕ျဖစ္စဥ္တြင္ ၿခိမ္းေျခာက္ခံရသူမ်ားအား ရဲဝန္ထမ္းမ်ားက ကာကြယ္ေစာင့္ေရွာက္မႈ မေပးခဲ့ေၾကာင္း၊ လူ႔အခြင့္အေရး ေကာ္မရွင္ထံ သို႕လည္း ထုတ္ျပန္ ေၾကညာခ်က္ကို ေပးပုိ႔သြားမည္ ျဖစ္ေၾကာင္း ‘ျမန္မာႏုိင္ငံ သတင္းမီဒီယာေကာင္စီ’ က ဆိုသည္။

ေဖၚျပပါ ျဖစ္စဥ္ကို ေလ့လာၾကည့္ပါက ရန္ကုန္ကဲ့သို႕ေသာ အထင္ကရ ျမိဳ႕ႀကီးမွာပင္ တရားဥပေဒစိုးမိုးေရးကို တာ၀န္ယူရ မည့္ ျပည္ထဲေရးလက္ေအာင္ခံ ရဲတပ္ဖြဲ႕သည္ မိမိတို႕၏ တာ၀န္ႏွင့္ က်င့္၀တ္ကို လိုက္နာမႈ မရွိသကဲ့သို႕ ျဖစ္ေနသည္။ ယေန႕ေခတ္သည္ သတင္းနည္းပညာေခတ္ျဖစ္သည္ကို ရဲတပ္ဖြဲ႕အပါအ၀င္ အစိုးရ အရာထမ္းအမႈထမ္းမ်ား မေမ့ၾကဖို႕ လိုသည္။ ဆိုရွယ္မီဒီယာတြင္ ဓါတ္ပုံမ်ားႏွင့္တကြ ေပၚလြင္ထင္ရွားစြာ သတင္းမ်ားထြက္ေပၚခဲ့ျပီးျဖစ္သျဖင့္ ျဖစ္စဥ္အမွန္ကို ျပည္သူအမ်ားက သိေနၾကျပီးျဖစ္သည္။ သို႕ေသာ္ အရပ္၀တ္မ်ား၏ ျပႆနာကို တာ၀န္ယူေျဖရွင္းရမည့္အစား တာ၀န္ ေရွာင္ၾကသည့္ ျဖစ္စဥ္မွာ ဥပေဒစိုးမိုးေရးတာ၀န္ရွိသူမ်ား မလုပ္သင့္သည့္ ကိစၥျဖစ္သည္။ ထို႕ျပင္ ျငိမ္းခ်မ္းေရးလိုလားသူ မ်ားက စစ္ပြဲမ်ားရပ္ရန္ ဆႏၵထုတ္ေဖၚျခင္းသည္ အစိုးရ၏ မူ၀ါဒႏွင့္ လြဲေခ်ာ္ျခင္းမရွိသျဖင့္ ဤကိစၥမ်ိဳးကို ညွိႏိႈင္းေျဖရွင္းေပး လွ်င္ ရႏိုင္ပါလွ်က္၊ ယခုကဲ့သို႕ ရိုက္ႏွက္ဖမ္းဆီးျခင္းသည္ အစိုးရအေပၚ ျပည္သူလူထု အၾကည္ညိဳပ်က္ေစရန္ တမင္လုပ္ ျခင္းလားဟု ေ၀ဖန္သုံးသပ္စရာလည္း ျဖစ္ေနသည္။

တခ်ိန္တည္းတြင္ ျပည္ေထာင္စုၿငိမ္းခ်မ္းေရးညီလာခံ- ၂၁ ရာစုပင္လံု တတိယအစည္းအေ၀းကို ေမလကုန္တြင္ က်င္းပ ရန္ သေဘာတူ ထားေသာ္လည္း လက္ရွိၿငိမ္းခ်မ္းေရးလုပ္ငန္းစဥ္ အေျခအေနမ်ားအရ သတ္မွတ္ခ်ိန္အတိုင္း က်င္းပရန္ မေသခ်ာေတာ့ဟု သတင္းထြက္လာသည္။ အစိုးရႏွင့္ အပစ္ရပ္အဖြဲ႕မ်ားအၾကား အဓိကညႇိႏိႈင္းေနသည့္ အခ်က္မ်ားသည္ ၂၀၁၇ ေမလတြင္ က်င္းပခဲ့သည့္ ၂၁ ရာစုပင္လံု ဒုတိယ အစည္းအေ၀း၌ သေဘာတူရန္ က်န္ေနသည့္အခ်က္မ်ား ျဖစ္ၿပီး ႏုိင္ငံေရးတြင္ ျပည္ေထာင္စုမွ ခြဲမထြက္ရကိစၥ၊ လံုၿခံဳေရး၌ တခုတည္းေသာ တပ္မေတာ္တည္ေဆာက္ေရးကိစၥတို႔ ပါ၀င္ ေၾကာင္း တိုင္းရင္းသားအဖြဲ႕ ေခါင္းေဆာင္အခ်ဳိ႕က ေျပာသည္။

၂၁ ရာစုပင္လံုကို တႏွစ္လွ်င္ ႏွစ္ႀကိမ္က်င္းပရန္ သေဘာတူထားေသာ္လည္း (ယခု)ေမလအတြင္းမက်င္းပႏုိင္သျဖင့္ တႏွစ္ေက်ာ္ၾကာသည္အထိ မက်င္းပႏိုင္သည့္အေျခအေနျဖစ္သည္။ ၂၁ ရာစုပင္လံု တတိယ အစည္းအေ၀းကို၂၀၁၇ ဒီဇင္ဘာတြင္ က်င္းပရမည္ျဖစ္ေသာ္လည္း မက်င္းပႏုိင္၍ ၂၀၁၈ ဇန္န၀ါရီလကုန္ပိုင္းသို႔ ေျပာင္းလဲသတ္မွတ္ခဲ့သည္။ သို႔ရာတြင္ အမ်ဳိးသား အဆင့္ ႏုိင္ငံေရးေဆြးေႏြးပြဲ၊ လူထုေတြ႕ဆံုပြဲမ်ားႏွင့္ ပတ္သက္၍ မေျပလည္မႈမ်ားရွိ၍ ဧၿပီလကုန္ (သို႔မဟုတ္) ေမလဆန္းသို႔ ေျပာင္းလဲခဲ့သည္။ ထို႔ေနာက္ ေမလကုန္ပိုင္းသို႔ ထပ္မံသတ္မွတ္ ရက္ေရႊ႕ခဲ့ရာ ယခု ေမလ အလယ္ေရာက္သည္အထိ သတ္မွတ္ခ်ိန္အတိုင္း က်င္းပႏုိင္ရန္ မေသခ်ာျဖစ္ေနေၾကာင္း အစိုးရႏွင့္ တိုင္းရင္းသား လက္နက္ကိုင္အဖြဲ႕ကိုယ္စားလွယ္မ်ားက ေျပာသည္။ ေဖေဖာ္၀ါရီ ၂၈ ရက္က ေနျပည္ေတာ္၌ က်င္းပသည့္ အစိုးရ၊ တပ္မေတာ္ႏွင့္ အပစ္ရပ္ လက္မွတ္ထိုး တိုင္းရင္းသားလက္ နက္ကိုင္အဖြဲ႕ ထိပ္သီးေခါင္း ေဆာင္မ်ား၏ NCA အေကာင္အ ထည္ေဖာ္မႈဆိုင္ရာ ညႇိႏိႈင္း အစည္းအေ၀း (JICM) ၌ ၂၁ရာစု ပင္လံုကို ဧၿပီလကုန္ (သို႔မဟုတ္) ေမလဆန္းတြင္ က်င္းပရန္ သေဘာတူခဲ့သည္။ သို႔ေသာ္ အဆင္သင့္မျဖစ္၍ ေမလကုန္တြင္ က်င္းပရန္ ဧၿပီလလယ္က ေနျပည္ေတာ္၌ က်င္းပသည့္ အစိုးရႏွင့္ တိုင္းရင္းသားလက္နက္ကိုင္အဖြဲ႕မ်ား၏ အလြတ္သေဘာ ေဆြးေႏြးပြဲ၌ သေဘာတူခဲ့သည္။

ဤအေတာအတြင္း ျမန္မာႏိုင္ငံ ကခ်င္ျပည္နယ္ႏွင့္ ရွမ္းျပည္နယ္ေျမာက္ပိုင္းတြင္ တပ္မေတာ္ႏွင့္ တိုင္းရင္းသား လက္နက္ ကိုင္အဖြဲ႕မ်ားအၾကား တိုက္ပြဲမ်ားျဖစ္ပြားေနျခင္းႏွင့္ စစ္ေရးတင္းမာမႈမ်ားရွိေနျခင္းအေပၚ အထူးစိုးရိမ္ေၾကာင္း ကုလသမဂၢ လူ႔အခြင့္အေရးဆိုင္ရာမဟာမင္းႀကီး႐ံုး၏ ေမလ ၁၅ ရက္ ‘ျမန္မာႏိုင္ငံဆိုင္ရာ သတင္းထုတ္ျပန္ခ်က္’ တြင္ ေဖာ္ျပထား သည္။ အဆိုပါျပည္နယ္ႏွစ္ခုတြင္ ကာလရွည္ ျဖစ္ပြားခဲ့သည့္ ပဋိပကၡေၾကာင့္ ျပည္သူမ်ား ႀကီးစြာဒုကၡေရာက္ရေၾကာင္းႏွင့္ ႏွစ္ဖက္အဖြဲ႕အစည္းအေနျဖင့္ ႏိုင္ငံေရးအရ ေတြ႕ဆံုေဆြးေႏြးမႈမွ တဆင့္ စစ္ေရးတင္းမာမႈ အေျခအ ေနမ်ားကို ေျဖရွင္း ရန္ တိုက္တြန္းထားသည္။ ေနရပ္စြန္႔ခြာ ဒုကၡသည္ (IDPs) တသိန္းခန္႔ရွိေနသည့္ ကခ်င္ျပည္နယ္တြင္ ဧၿပီလဆန္းမွစ၍ လူ  ၇,၄၀၀ ခန္႔ အသစ္ထပ္မံ ေနရပ္စြန္႔ခြာခဲ့ရေၾကာင္း ေဖာ္ျပထားသည္။ ပဋိပကၡဒဏ္ခံစားရသည့္ ေဒသမ်ားတြင္ ေနထုိင္ သည့္ ပုဂၢိဳလ္မ်ားႏွင့္ အိုးအိမ္စြန္႔ခြာထြက္ေျပးရသူမ်ားအတြက္ လူသားခ်င္း စာနာမႈဆိုင္ရာ အကူအညီမ်ား ဝင္ေရာက္ခြင့္ ေပးရန္ ေမတၱာ ရပ္ခံေၾကာင္း ကုလသမဂၢထုတ္ျပန္ခ်က္တြင္ ေဖာ္ျပထားသည္။

အျခားစိတ္၀င္စားစရာ သတင္းတရပ္မွာ ျမန္မာအစိုးရက ၂၁ ရာစု ပင္လံုညီလာခံသို႕ တက္ေရာက္ရန္ ဖိတ္ၾကားခဲ့ပါက  တက္ေရာက္ရန္ ‘ျပည္ေထာင္စုနုိင္ငံေရး ေဆြးေႏြးညိွႏိိုင္းေရး ေကာ္မတီ’ (ေခၚ) ေျမာက္ပိုင္းမဟာမိတ္အဖြဲ႔ (FPNCC ) အား တရုတ္ႏိုင္ငံ အာရွေရးရာ အထူးကိုယ္စားလွယ္ မစၥတာ ဆြန္ေကာ္ရွန္း (Mr Sun Guoxiang) က အၾကံျပဳတိုက္တြန္းသည္ ဟု RFA သတင္းက ေဖၚျပသည္။ တရုတ္ႏိုင္ငံ အာရွေရးရာ အထူးကိုယ္စားလွယ္က FPNCC အဖြဲ႔အား ေတြ႔ဆံုေဆြးေႏြးရန္ ေမလ ၁၈ ရက္က ဖိတ္ၾကားခဲ့ၿပီး တရုတ္ျပည္ ကူမင္းၿမိဳ႕၌ ေတြ႔ဆံုခဲ့ေၾကာင္း FPNCC အဖြဲ႔၏ ေမလ ၁၈ ရက္ေန႔ ထုတ္ျပန္ ေၾကညာခ်က္၌ ေဖၚျပခဲ့သည္။ ၎ေဆြးေႏြးပြဲတြင္ တရုတ္-ျမန္မာ နယ္စပ္တည္ၿငိမ္ေရး ၀ိုင္း၀န္းေဆာင္ရြက္ရန္၊ နိုင္ငံေရး၊ ေဒသတည္ၿငိမ္ေရး ျပႆနာရပ္မ်ားကို လက္နက္ကိုင္နည္းလမ္းျဖင့္ မေျဖရွင္းဘဲ ေတြ႕ဆုံေဆြးေႏြးအေျဖရွာရန္ကိစၥမ်ား ေဆြးေႏြးၾကသည္ဟု သိရသည္။ FPNCC အဖြဲ႔အေနျဖင့္လည္း လက္ရွိ ႏိုင္ငံေရးျပႆနာမ်ားကို ေတြ႔ဆံု ေဆြးေႏြးျခင္းျဖင္႔ အေျဖရွာရန္ အသင့္ရွိသည္ဟု ေဆြးေႏြးခဲ့ေၾကာင္း ေၾကညာခ်က္၌ ေဖၚျပထားသည္။

လက္ရွိ KIA တပ္မ်ား တိုက္ခိုက္ခံေနရသည့္ ျဖစ္စဥ္တြင္ ေျမာက္ပိုင္း မဟာမိတ္အဖြဲ႕(FPNCC) က အကူအညီေပးျခင္း မရွိေသာ္လည္း၊ ေစာင့္ၾကည့္လွ်က္ရွိသည္ဟု ဆိုသည္။ FPNCC အဖြဲ႕တြင္ ပါ၀င္ေသာ အဖြဲ႕ ၄ ဖြဲ႕စလံုး တပ္မေတာ္၏ ထိုးစစ္ဆင္ျခင္းခံေနရသျဖင့္  ကိုယ့္ေနရာ၌ ကိုယ္ေနျပီး၊ သတိအေနအထားျဖင့္ ေစာင့္ၾကည့္ေနၾကသည္ဟု ဦးလနန္က ေျပာေၾကာင္း ဘီဘီစီက ဆိုသည္။ အေျခအေနအရပ္ရပ္ကို သုံးသပ္ၾကည့္ပါက ျပည္တြင္းစစ္သည္ မည္သူ႕အတြက္မွ် အက်ိဳးမရွိေၾကာင္း ျမင္ႏိုင္ပါသည္။ ကခ်င္ျပည္နယ္အတြင္း ျဖစ္ပြားေနေသာ ပဋိပကၡမ်ားႏွင့္ပတ္သက္၍ တပ္မေတာ္၏ ထုိးစစ္ဆင္မႈမ်ား အျမန္ဆံုး ရပ္ဆုိင္းေပးရန္ႏွင့္ စစ္ေျပးဒုကၡသည္မ်ားအား အေရးေပၚကူညီေပးရန္ ကခ်င္ႏုိင္ငံေရးပါတီ ၄ ပါတီျဖင့္ ဖြဲ႕စည္း ထားသည့္ KPMC က သမၼတ ဦးဝင္းျမင့္ထံ ဧၿပီ ၁၈ ရက္စြဲျဖင့္ အိတ္ဖြင့္ေပးစာေပးပို႔ခဲ့သည္ဟု ဆိုသည္။
ကခ်င္ျပည္နယ္အတြင္း အေျခအေနမ်ားသည္ ႏုိင္ငံ၏ လက္ရွိျငိမ္းခ်မ္းေရးျဖစ္စဥ္ကို မ်ားစြာထိခိုက္ေစသည့္အျပင္ အစိုးရ၊ တပ္မေတာ္ႏွင့္ တိုင္းရင္းသားလက္နက္ကိုင္အဖြဲ႕အစည္းမ်ားအၾကား ယံုၾကည္မႈတည္ေဆာက္ေရးကို လြန္စြာ ထိခုိက္ေစ သည္ဟု စာတြင္ေဖၚျပထားသည္။

မၾကာေသးမီ ေမလ ၅ ရက္ေန႔က မြန္ျပည္နယ္ ေရးၿမိဳ႕၌ မြန္လူမ်ိဳးအလိုုက္ ‘အမ်ိဳးသားအဆင့္ ႏိုင္ငံေရး ေဆြးေႏြးပြဲ’ က်င္းပခဲ့ေၾကာင္း သိရသည္။ တနိုင္ငံလံုးအပစ္ခတ္ရပ္စဲေရး သေဘာတူစာခ်ုပ္ NCA ကို လက္မွတ္ေရးထိုးထားျပီး ေသာ္ လည္း အခ်ိဳ႕ေသာ တိုင္းရင္းသားလက္နက္ကိုင္အဖြဲ႕(EAO) ႏွင့္ တပ္မေတာ္ၾကား ေသနတ္သံၾကားေနရဆဲျဖစ္သည္ ဟု မြန္ျပည္သစ္ပါတီ ဥကၠ႒ ‘နိုင္ေထာမြန္’ က ေရးျမိဳ႕တြင္ က်င္းပလ်က္ရွိေသာ မြန္လူမ်ိုးအလိုက္ အမ်ိုးသားအဆင့္ နိုင္ငံေရး ေဆြးေနြးပြဲအဖြင့္မိန္႕ခြန္း၌ ထည့္သြင္းေျပာၾကားခဲ့သည္။

“လက္မွတ္ထိုးျပီးသား တခ်ိဳ႕တိုင္းရင္းသားလက္နက္ကိုင္ေတြနဲ႕ တပ္မေတာ္အၾကားမွာ ေသနတ္သံေတြ ၾကားေနရဆဲ၊ မေၾကလည္မႈေတြရွိရင္ ဆက္လက္ေဆြးေႏြးအေျဖရွာ ရမွာပါ။  တႏိုင္ငံလံုးမွာ ျငိမ္းခ်မ္းေရးအဓြန္႕ရွည္ေအာင္  တဖက္နဲ႕ တဖက္ေတြ႕ေဆြးေႏြးျပီး ယံုၾကည္မႈေတြ တည္ေဆာက္သြားရမယ္။ ျငိမ္းခ်မ္းေရးကို တည္ေဆာက္ တဲ့ေနရာမွာ အျပန္ အလွန္ ယံုၾကည္မႈေတြ ထားရွိျပီးေတာ့ ျငိမ္းခ်မ္းကာလၾကာရွည္ေအာင္ ဆက္လက္ေျဖရွာဖို႕ လိုတယ္။” ဟု နိုင္ေထာမြန္က မြန္ဘာသာျဖင့္ ေျပာၾကား သြားေၾကာင္း မြန္သတင္းေအဂ်င္စီ သတင္းက ဆိုသည္။

ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ဦးေဆာင္သည့္ NLD အစိုးရက ျငိမ္းခ်မ္းေရး ေဆြးေႏြးပြဲ တံခါး အျမဲတမ္း ဖြင့္ထားျပီး၊ လက္မွတ္မထုိးရေသးေသာ (EAOs) တိုင္းရင္းသားအဖြဲ႕မ်ား အခ်ိန္မေရြး လက္မွတ္ ထုိးႏိုင္သည္ဟု  ဆိုထားသည္။ သတ္မွတ္ခ်ိန္အတြင္း လက္မွတ္မထုိးလွ်င္ တံခါးပိတ္ၿပီ ဆုိတာမ်ဳိး မလုပ္ဟု ႏိုင္ငံေတာ္၏ အတိုင္ပင္ခံ ပုဂိၢဳလ္က ပြင့္လင္းစြာ ေၾကညာေျပာဆိုထားသည္။ သို႕ရာတြင္ တပ္မေတာ္က စစ္ဆင္ေရးမ်ားမရပ္သျဖင့္ EAOs အမ်ားစု က စိတ္မသက္မသာ ရွိေနသည္။ တပ္မေတာ္အေနျဖင့္ အစိုးရ၏ မူ၀ါဒကို သေဘာတူပါက စစ္ေရးနည္းနာျဖင့္ အက်ပ္ကိုင္မႈမ်ားကို မက်င့္သုံးသင့္ေတာ့ဟု ယူဆသည္။ ျငိမ္းခ်မ္းေရးေထာက္ခံလိုလားေၾကာင္း ဆႏၵထုတ္ေဖၚသည့္ ျပည္သူမ်ားကိုလည္း စစ္အစိုးရေခတ္လုပ္နည္းလုပ္ဟန္မ်ားျဖင့္ အေရးမယူသင့္ေတာ့ဟု ဆိုခ်င္သည္။ ထိုဆႏၵေဖၚျပသူမ်ားသည္ ျငိမ္းခ်မ္းလိုသူမ်ားျဖစ္သျဖင့္ ျပည္ထဲေရးအာဏာပိုင္တို႕က ေဆြးေႏြးညွိႏိႈင္းျခင္းျဖင့္ ျပီးေျပေစႏိုင္သည္။ အၾကမ္းနည္းျဖင့္ တုံ႕ျပန္သည့္အတြက္ ရလဒ္မွာ လူထု၏ ယုံၾကည္မႈပ်က္ျပားေစျခင္းသာ အဖတ္တင္က်န္ေပသည္။ အလားတူ စစ္ေရးဖိအားျဖင့္ ေျဖရွင္းမႈ၏ ရလဒ္သည္ EAOs အမ်ားစုက (အစိုးရအေပၚ ယုံၾကည္နားလည္ၾကေသာ္လည္း) တပ္မေတာ္အေပၚ ယုံၾကည္မႈ မရွိျဖစ္လာႏိုင္သည္။ ထိုသို႕ယုံၾကည္မႈပ်က္ျပားလာပါက အစိုးရ၏ ျငိမ္းခ်မ္းေရး ႀကိဳးပမ္းမႈရလဒ္မ်ား အေဟာသိကံ ျဖစ္ႏိုင္သည္ကို သတိျပဳ ေစခ်င္သည္။ အျပဳတ္တိုက္မည္ဆိုေသာ စိတ္ဓါတ္မ်ိဳးျဖင့္ ျငိမ္းခ်မ္းေရးရလိမ့္မည္ဟု ေမွ်ာ္လင့္လွ်င္ အမွားႀကီး မွားလိမ့္မည္ဟု ႏိႈးေဆာ္လိုက္ပါရေစ။