ဇင္လင္း ● အဂတိလိုက္စားမႈမ်ားႏွင့္ တရားစီရင္ေရးျပႆနာ

ဇင္လင္း ● အဂတိလိုက္စားမႈမ်ားႏွင့္ တရားစီရင္ေရးျပႆနာ
(မုိးမခ) ေမ ၁၁၊ ၂၀၁၈

ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ လက္ရွိ တရားစီရင္ေရးႏွင့္ တရားဥပေဒစိုးမိုးေရးသည္ မည္သည့္ အေျခအေန ေရာက္ရွိေနသည္ကို ယေန႕ ျပည္သူအမ်ားစု သိရွိေနၾကသည္။ ေငြမ်ားတရားႏိုင္ဆိုသည့္ ေခတ္အတြင္းမွ လြတ္လြတ္ကြ်တ္ကြ်တ္ ရုန္းမထြက္ႏိုင္ေသး။ သို႕ေသာ္ လက္ရွိ NLD အစိုးရ သက္တမ္း ၂ ႏွစ္ေက်ာ္လာခ်ိန္တြင္ အေကာင္းဘက္သို႕ ေျပာင္းႏိုင္သည့္ အလားအလာ တခ်ိဳ႕ေတြ႕လာရသည္။ တရားသူၾကီးမ်ားအပါအ၀င္ တရားေရး၀န္ထမ္း ၁၆၀ ဦးကို ျပီးခဲ့သည့္ ၂၀၁၇ ခုႏွစ္အတြင္းက အေရးယူခဲ့သည္ဟု ျပည္ေထာင္စုတရားလႊတ္ေတာ္ခ်ဳပ္ရုံး အျပည္ျပည္ဆိုင္ရာဆက္ဆံေရးႏွင့္ သုေတသနဌာန လက္ေထာက္ ညႊန္ၾကားေရးမွဴး ဦးေဇာ္ေဇာ္ထြန္းက ေျပာေၾကာင္း မဇၩိမသတင္း၌ ေဖၚျပသည္။

အေရးယူထားသည့္ ၀န္ထမ္း ၁၆၀ ဦးတြင္ အရာထမ္း ၈၈ ဦးႏွင့္ အမႈထမ္း ၇၂ ဦးတုိ႔ ပါ၀င္၍ ညႊန္ၾကားေရးမွဴးခ်ဳပ္အဆင့္မွ ရုံးေစာင့္အဆင့္ထိ အေရးယူထားေၾကာင္း သိရသည္။ အေရးယူရာတြင္ ျပစ္မႈမ်ားအလိုက္ လစာႏႈန္းထားေလ်ာ့ခ်ျခင္း၊ ရာထူးတုိးရပ္ဆိုင္းျခင္း၊ ရာထူးအဆင့္ ေလွ်ာ့ခ် ျခင္း၊ တာ၀န္မွ ယာယီရပ္ဆိုင္းျခင္း၊ ၀န္ထမ္းအျဖစ္မွ ထုတ္ပယ္ျခင္းႏွင့္ ၀န္ထမ္းအျဖစ္မွ ထုတ္ပယ္ ျခင္း စသျဖင့္ အေရးယူခဲ့ေၾကာင္း ‘၂၀၁၇ ခုႏွစ္ တရားရုံးႏွစ္စဥ္ အစီရင္ခံစာ’ စာအုပ္ထဲတြင္ ေဖာ္ျပထားသည္ဟု ဆိုသည္။ ေမလ ၃ ရက္ေန႔ နံနက္ပိုင္းက ေနျပည္ေတာ္ရွိ ‘ျမန္မာ အျပည္ျပည္ဆိုင္ရာ ကြန္ဗင္းရွင္း ဗဟုိဌာန’ တြင္ က်င္းပေသာ ‘၂၀၁၇ ခုႏွစ္ တရားရုံးႏွစ္စဥ္ အစီရင္ခံစာ’ စာအုပ္မိတ္ဆက္ပြဲ အခမ္းအနားတြင္ ဦးေဇာ္ ေဇာ္ထြန္းက တရားရုံးမ်ားတြင္ တရားစီရင္ရာ၌  ၾကန္႔ၾကာမႈမ်ား ေလ်ာ့ခ်ႏိုင္ရန္ႏွင့္ စနစ္သစ္မ်ား အေကာင္အထည္ ေဖာ္သြားရန္အတြက္ “၂၀၁၈-၂၀၂၂ တရားစီရင္ေရး ဆိုင္ရာ မဟာဗ်ဴဟာ စီမံကိန္း” ခ်မွတ္ထားသည္ဟုလည္း ဆိုသည္။

ဤအေတာအတြင္း ေမလ ၄ ရက္ေန႕က အဂတိလိုက္စားမႈတိုက္ဖ်က္ေရး ဥပေဒျဖင့္ ဖမ္းဆီးခံထားရသည့္ က်န္းမာေရး ဝန္ႀကီးဌာန၊ အစားအေသာက္ႏွင့္ ေဆးဝါးကြပ္ကဲေရး ဦးစီးဌာန (FDA) ညႊန္ၾကားေရးမွဴးခ်ဳပ္ ေဒါက္တာသန္းထြဋ္ကို မႏၲေလးတိုင္းေဒသၾကီး တရားလႊတ္ေတာ္တြင္ ရံုးထုတ္စစ္ေဆးခဲ့ေၾကာင္း မဇၩိမသတင္းအရ သိရသည္။ ျမန္မာႏိုင္ငံ အဂတိလုိက္စားမႈ တိုက္ဖ်က္ေရးေကာ္မရွင္က တိုင္ၾကားမႈမ်ား အေပၚစစ္ေဆးရာမွ လုပ္ကိုင္ခြင့္အာဏာအသံုးျပဳကာ အဂတိလိုက္စားမႈမ်ား စစ္ေဆး ေတြ႔ရွိခဲ႔ျခင္းေၾကာင့္ အဂတိလိုက္စားမႈတိုက္ဖ်က္ေရးေကာ္မရွင္က တရားလိုျပဳလုပ္ကာ ေနျပည္ေတာ္ေကာင္စီနယ္ေျမ ဇမၺဴသီရီၿမိဳ႕နယ္၊ ရဲစန္းတြင္ ၂၀၁၃ ခုႏွစ္ ‘အဂတိလိုက္စားမႈ တုိက္ဖ်က္ေရး’ ‘ဥပေဒပုဒ္မ ၅၆’ အရ ဧၿပီလ ၂၀ ရက္ေန႔က အမႈဖြင့္ခံခဲ႔ရ၍၊ မႏၲေလးတိုင္း ေဒသၾကီး တရားလႊတ္ေတာ္တြင္ အမႈရင္ဆိုင္ေနရေၾကာင္း သိရသည္။ FDA ၏ ညႊန္ၾကားေရးမွဴးခ်ဳပ္ ေဒါက္တာသန္းထြဋ္ကို အဂတိလိုက္စားမႈတိုက္ဖ်က္ေရးေကာ္မရွင္က တရားလို ျပဳလုပ္ကာ တရားစြဲဆိုႏိုင္ျခင္းသည္ တရားဥပေဒစိုးမိုးေရးႏွင့္ တရားစီရင္ေရးျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈျဖစ္စဥ္တြင္ စံျပျဖစ္ေကာင္း ျဖစ္လာႏိုင္သည္။ FDA ၏ ညႊန္ၾကားေရးမွဴးခ်ဳပ္အဆင့္သည္ ငါးအႀကီးႀကီး မဟုတ္ေသာ္လည္း အလတ္စားဟုေတာ့ဆိုႏိုင္ သည္။ ငါးအႀကီးစားမ်ားကို ဆက္လက္ဖမ္းဆီး ေၾကာ္ျပဖို႕ေတာ့ လိုဦးမည္။

ေမလ ၄ ရက္ေန႕က ႏုိင္ငံေတာ္သမၼတ ဦး၀င္းျမင့္သည္ တရားလႊတ္ေတာ္ေရွ႕ေန ဦးဉာဏ္၀င္းဦးေဆာင္သည့္ “ျပည္ ေထာင္စု ဥပေဒဆုိင္ရာ အေထာက္အကူေပးေရး အဖဲြ႕” ေတြ႕ဆုံခဲ့သည္ဟု ဆိုသည္။ ထိုသို႕ေတြ႕ဆုံရာတြင္ ဥပေဒႏွင့္ မညီသည့္ ဖမ္းဆီး ခ်ဳပ္ေႏွာင္မႈမ်ား ပေပ်ာက္ေစရန္ ေဆာင္ရြက္ေစလိုေၾကာင္း ျပည္ေထာင္စုဥပေဒဆုိင္ရာ အေထာက္ အကူေပးေရးအဖဲြ႕ကို  ႏုိင္ငံေတာ္သမၼတ က မွာၾကားေၾကာင္း ‘၇ ရက္ေန႕စဥ္’ သတင္းအရသိရသည္။ သမၼတ ဦး၀င္းျမင့္ သည္ တရားလႊတ္ေတာ္ေရွ႕ေန ဦးဉာဏ္၀င္းဦးေဆာင္သည့္ အဆိုပါအဖဲြ႕ကုိ လက္ခံေတြ႕ဆုံစဥ္ ရဲအခ်ဳပ္ႏွင့္ အက်ဥ္း ေထာင္မ်ား၌ မလိုလားအပ္သည့္ ဖမ္းဆီးခ်ဳပ္ေႏွာင္မႈမ်ား ေလ်ာ့နည္းေစရန္ လမ္းၫႊန္မွာၾကားခဲ့သည္ဟု  ႏုိင္ငံေတာ္ သမၼတ႐ုံးက သတင္းထုတ္ျပန္ခဲ့သည္။

၎အျပင္ ႏုိင္ငံေတာ္သမၼတ က တရားဥပေဒစိုးမိုးေရးႏွင့္ တရားစီရင္ေရးမ႑ိဳင္ တည့္မတ္ မွန္ကန္ေရး အေကာင္အထည္ ေဖာ္ေဆာင္ရြက္ရန္၊ ႏုိင္ငံသူႏုိင္ငံသားအားလုံးကို ဥပေဒႏွင့္အညီ တန္းတူညီမွ်မႈ၊ တရားမွ်တမႈႏွင့္လြတ္လပ္မႈ အခြင့္အေရး မ်ား ရရွိရန္လည္း ထိုေတြ႕ဆုံပဲြ၌ ထည့္သြင္းေျပာၾကားခဲ့သည္ဟု ဆိုသည္။ ဆက္လက္၍ ျပစ္မႈက်ဴးလြန္သူႏွင့္ က်ဴးလြန္ ခံရသူမ်ား အေနျဖင့္လည္းေကာင္း၊ သက္ေသမ်ားအေနျဖင့္လည္းေကာင္း ဥပေဒဆုိင္ရာ အေထာက္အကူမ်ား ရရွိရန္၊ ျပည္သူလူထုကိုလည္း တည္ဆဲဥပေဒမ်ား၊ ႏုိင္ငံသား တစ္ေယာက္၏ အေျခခံရပိုင္ခြင့္ မ်ားကို က်ယ္က်ယ္ျပန္႔ျပန္႔ သိရွိ ေအာင္ လူပုဂၢိဳလ္တစ္ဦး၏ ဥပေဒအရ ရပိုင္ခြင့္မ်ားကို အသိပညာေပးရန္ ဦး၀င္းျမင့္က မွာၾကားေၾကာင္း ထုတ္ျပန္ခ်က္တြင္ ေဖာ္ျပသည္။ ‘တရားဥပေဒစိုးမုိးေရးႏွင့္ တရားစီရင္ေရးမ႑ိဳင္’ တည့္မတ္ မွန္ကန္ေစေရး အဓိကအေကာင္အထည္ေဖာ္ ေဆာင္ရြက္ရန္ ‘ျပည္ေထာင္စုဥပေဒဆုိင္ရာ အေထာက္အကူေပးေရးအဖဲြ႕’ ကို ဖဲြ႕စည္းခဲ့ျခင္းျဖစ္သည္ဟု သိရသည္။ ထို အဖြဲ႕၏ ရည္ရြယ္ခ်က္မွာ ဆင္းရဲႏြမ္းပါးသူမ်ားအား ေရွ႕ေနငွားေပးျခင္း၊ ဥပေဒဆုိင္ရာ အႀကံေပးျခင္းအျပင္၊ ဥပေဒပညာ အသိပညာဗဟုသုတ ျပန္႔ပြားေရးေတြ လုပ္ေဆာင္ေပးမည္ဟု အဆိုပါအဖဲြ႕၀င္ တရားလႊတ္ေတာ္ ေရွ႕ေန ဦးေက်ာ္ဟုိးက ႏုိင္ငံေတာ္သမၼတႏွင့္ ေတြ႕ဆုံမႈအၿပီးတြင္ ေျပာျပသည္။

ျပည္ေထာင္စုဥပေဒဆုိင္ရာ အေထာက္အကူေပးေရး အဖဲြ႕တြင္ အမ်ဳိးသားဒီမုိကေရစီအဖဲြ႕ခ်ဳပ္ပါတီ ဗဟုိအလုပ္အမႈေဆာင္ အဖဲြ႕ အတြင္းေရးမွဴးအဖဲြ႕၀င္ ဦးဉာဏ္၀င္းက ဥကၠ႒အျဖစ္တာ၀န္ယ၍ူ ဌာနဆုိင္ရာအရာရွိႀကီးမ်ား ၆ ဦး၊ တရားလႊတ္ေတာ္ ေရွ႕ေန ဥပေဒကြၽမ္းက်င္ ပညာရွင္ ၆ ဦး၊ စုစုေပါင္း ၁၃ ဦးျဖင့္ ဖဲြ႕စည္းထားေၾကာင္း သိရသည္။ တုိင္းႏွင့္ ျပည္နယ္အဆင့္ ဥပေဒဆုိင္ရာ အေထာက္အကူ အဖဲြ႕မ်ားကို ဆက္လက္ဖဲြ႕စည္းႏုိင္ေရး သက္ဆုိင္ရာ တုိင္းေဒသႀကီးႏွင့္ ျပည္နယ္အစိုးရ အဖဲြ႕မ်ားႏွင့္ ေပါင္းစပ္ညႇိႏႈိင္း၍ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရး စိတ္ေစတနာအျပည့္ျဖင့္ မွန္မွန္ကန္ကန္ ေဆာင္ရြက္ႏုိင္သူမ်ားကို ေရြးခ်ယ္ဖဲြ႕စည္းေဆာင္ရြက္ရန္ သမၼတက လမ္းၫႊန္ေၾကာင္း သိရသည္။ သမၼတဦး၀င္းျမင့္သည္ ဧၿပီ ၁၁ ရက္ ေန႕တြင္ တရားသူႀကီးခ်ဳပ္ ဦးထြန္းထြန္းဦးႏွင့္ တရားလႊတ္ေတာ္ခ်ဳပ္ တရားသူႀကီးမ်ားကို သမၼတအိမ္ေတာ္၌ လက္ခံ ေတြ႕ဆုံကာ “ျမန္မာႏုိင္ငံ၏ တရားစီရင္ေရးမ႑ိဳင္” တည့္မတ္ခိုင္မာေစ ေရးႏွင့္ပတ္သက္၍ လမ္းၫႊန္မွာၾကားသည္ဟု ဆိုသည္။

၂၀၁၇ ခုႏွစ္ မတ္လ ၇ ရက္ေန႕က ဒုတိယအႀကိမ္ ျပည္သူ႕လႊတ္ေတာ္ စတုတၳအႀကိမ္ပုံမွန္အစည္းအေ၀းသို႕ ေ၀ါမဲဆႏၵ နယ္မွ ဦးတင္ေထြး က “တရားစီရင္ေရးက႑ တိမ္းေစာင္းေနမႈအား ျပန္လည္ တည့္မတ္ႏိုင္ေရးအတြက္ ျပည္ေထာင္စု တရားလႊတ္ေတာ္ခ်ဳပ္သို႔ တိုက္တြန္းေၾကာင္း” အဆိုကို တင္သြင္းခဲ့ေၾကာင္း အစိုးရသတင္းမီဒီယာမ်ားတြင္ ေဖၚျပခဲ့ ေၾကာင္း ေတြ႕ခဲ့ရသည္။ ၎အဆိုႏွင့္ ပတ္သက္၍ အုတ္တြင္းမဲဆႏၵနယ္မွ ေဒၚခ်ိဳခ်ိဳက တရားစီရင္ေရးက႑သည္ ယခု အခ်ိန္အထိ တိမ္းေစာင္းေန ျပီး တရားဥပေဒ စိုးမိုးမႈ က်ဆင္းေနသည့္ ေ၀ဖန္မႈမ်ားကို ၾကားသိေနရသည္ဟု နိဒါန္းပ်ိဳးကာ အဆိုကို ေထာက္ခံေဆြးေႏြး ခဲ့သည္။ ေဒၚခ်ိဳခ်ိဳက ႏိုင္ငံေတာ္ ဖြံ႕ျဖိဳးတိုးတက္ေရးအတြက္ တရားစီရင္ေရးက႑သည္ အေရးႀကီးေၾကာင္း၊ တရားစီရင္ေန ၾကသည့္ တရားရုံးမ်ားသည္ မိမိတို႕ စီရင္ပိုင္ခြင့္အရ တရားစီရင္ရာတြင္ ဆင္ျခင္တုံ တရားအေျခခံ၍ အဂတိတရားေလးပါး ကင္းစြာ တရားစီရင္ရန္ အထူးအေရးႀကီးေၾကာင္း၊ တရားစီရင္ေရးႏွင့္ ပတ္သက္၍ ျပည္သူ႕အသံမ်ားကို ၾကားေနရျပီး အမႈ ရင္ဆိုင္ရခ်ိန္ ၾကာလြန္းျပီး အခ်ိန္ကုန္ ေငြကုန္ လူပင္ပမ္းျပီး စီးပြားပ်က္မႈမ်ား ႀကဳံေတြ႕ရသည့္ အေျခအေနမ်ား ၾကားသိရ ေၾကာင္း စသျဖင့္ ေထာက္ခံေဆြးေႏြးခဲ့သည္။

တရားစီရင္ေရးတြင္ အဂတိ လိုက္စားမႈမ်ား က်ယ္ျပန္႕စြာရွိေနျပီး၊  တရားသူႀကီးမွ စာပို႔လုလင္အထိ ပါ၀င္ ပတ္သက္ေန သျဖင့္ ထင္သာျမင္သာျဖစ္ေအာင္ ေဖာ္ထုတ္ရန္ ခက္ခဲေနေၾကာင္း “တရားစီရင္ေရး၊ ဥပေဒေရးရာႏွင့္ တိုင္ၾကားစာမ်ား၊ အသနားခံစာမ်ား စိစစ္ေဆာင္ရြက္ေရး ေကာ္မတီ” က ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္သို႕ အစီရင္ခံစာ တင္သြင္းခဲ့ဖူးသည္ဟု အလဲဗင္းမီဒီယာသတင္း၌ ေဖၚျပခဲ့ဖူးသည္။  ထို႕ျပင္ တရားစီရင္ေရးတြင္ အဂတိတရားမ်ား လႊမ္းျခံဳလ်က္ ရွိေနသည္ကို ေတြ႕ရေၾကာင္း၊ တရားသူႀကီး အဆင့္ဆင့္သည္ အထက္တရားသူႀကီး အဆင့္ဆင့္၏ ႀကီးၾကပ္မႈျဖင့္ ေဆာင္ရြက္ရာတြင္ အေပးအယူကိစၥမ်ားတြင္ ကြင္းဆက္မ်ား ရွိေနေၾကာင္း၊ အလားတူပင္ ဥပေဒ၀န္ထမ္း အဆင့္ဆင့္၌လည္း ႀကီးၾကပ္သူ အဆင့္ဆင့္ ၀န္ထမ္းမ်ားသည္ ေယ်ဘုယ်အားျဖင့္ ကြင္းဆက္ရွိေနၿပီး နားလည္မႈျဖင့္ ေဆာင္ရြက္လ်က္ ရွိေၾကာင္းႏွင့္ အမ်ားအားျဖင့္ ျပစ္မႈမ်ားတြင္ အဆုိပါ အေျခအေနမ်ားကို ေတြ႕ရွိရေၾကာင္း အဆိုပါ ေကာ္မတီက အစီရင္ခံစာ၌ ေဖၚျပခဲ့ဖူး သည္။ တရားစီရင္ေရးဟု ဆိုရာတြင္ တရားသူႀကီးမ်ားသာမက တရားေရး၀န္ထမ္းမ်ား၊ ေရွ႕ေနမ်ား၊ ဥပေဒ၀န္ထမ္းမ်ား၊ တရားစြဲ အဖြဲ႔အစည္းမ်ား၊ ၀န္ထမ္း အႀကီးအမွဴးျဖစ္ေသာ ညႊန္ၾကားေရးမွဴးခ်ဳပ္အဆင့္ တာ၀န္ထမ္းေဆာင္သူမ်ားမွ အဆင့္ဆင့္ စာပို႔လုလင္အထိ ပါ၀င္ဆက္စပ္လ်က္ရွိရာ ၄င္းတို႔အားလံုး၏ အဂတိ လိုက္စားမႈကို ထင္သာျမင္သာေအာင္ ေဖာ္ထုတ္ႏိုင္ရန္မွာ လြယ္ကူေသာ ကိစၥ မဟုတ္ေၾကာင္း ေကာ္မတီက လႊတ္ေတာ္သို႔ အစီရင္ခံစာ တင္သြင္းရာတြင္ ေဖၚျပခဲ့ဖူးသည္။

ႏိုင္​ငံ​တ​ကာ​တြင္ ​ျဖစ္​ေပၚေန​ေသာ ​အ​က်င့္​ပ်က္ ျခ​စားမႈမ်ားကို ​ေစာင့္​ၾကည့္​သည့္ Transparency International ​​အ​ဖြဲ႕၏ ၂၀၁၇ ခုႏွစ္ ​ထုတ္​ျပန္​ခ်က္အ​ရ ​ျမန္​မာ​ႏိုင္​ငံသည္ ​ႏိုင္​ငံ​ေပါင္း ၁၈၀ ​အနက္ ​အ​ဆင့္ ၁၃၀ ၌ ရွိ​ေန​သည္။ အဂတိလိုက္စားမႈ အေျခအေန ဆိုးေနဆဲျဖစ္သည္။ အဂတိလိုက္စားမႈမ်ား က်ယ္ျပန္႕လာရသည့္ အဓိက အေၾကာင္းရင္းတစ္ခုမွာ အစိုးရႏွင့္ ပုဂၢလိကပိုင္းမွ အခြင့္အာဏာ တာ၀န္ရွိသူမ်ား၏ ဆုံးျဖတ္လုပ္ေဆာင္ခ်က္မ်ား ပြင့္လင္းျမင္သာမႈ မရွိျခင္းေၾကာင့္ျဖစ္သည္။ အစိုးရအရာရွိမ်ား ၀န္ထမ္းမ်ားအေနျဖင့္ လုပ္ငန္းစီမံကိန္းမ်ား အေကာင္အထည္ေဖၚရာ၌ တာ၀န္ယူမႈ တာ၀န္ခံမႈ ပြင့္လင္း ျမင္သာမႈမ်ား ရွိဖို႕ အလြန္အေရးႀကီးသည္။ ပြင့္လင္းျမင္သာမႈ (Transparency) ရွိ မရွိ၊ တာ၀န္ခံမႈ (Accountability) ရွိ မရွိ၊ ဆိုေသာ အေျခအေနမ်ားကို ေစာင့္ၾကည့္ရာ၌ တာဝန္သိ သတင္းမီဒီယာမ်ား၏ စံုစမ္းေဖာ္ထုတ္ သတင္းတင္ဆက္မႈ အပိုင္းသည္ အေရးႀကီး အခန္းက႑တြင္ ရွိသည္။  အဂတိလိုက္စားမႈ လာဘ္ေပးလာဘ္ယူမႈမ်ားကို ကန္႔သတ္ ထိန္းခ်ဳပ္ ႏိုင္ေရးအတြက္ သတင္းမီဒီယာက ေစာင့္ၾကည့္ေဖၚထုတ္ေရးတာဝန္ကို ထမ္းေဆာင္ရျခင္း ျဖစ္သည္။ ထို႕ေၾကာင့္ အဂတိ လိုက္စားမႈ လာဘ္ေပးလာဘ္ယူမႈမ်ားကို ထိန္းေက်ာင္းရာ၌ သတင္းမီဒီယာမ်ားသည္ ေသာ့ခ်က္အခန္းက႑၌ ရွိသည္။

အလားတူ အစိုးရယႏၱရားအတြင္း တာ၀န္ထမ္းေဆာင္ေနၾကေသာ အရာရွိ၀န္ထမ္းအဆင့္ဆင့္ကလည္း ဥပေဒ စည္းမ်ဥ္း စည္းကမ္း လိုက္နာၾကရန္ အေရးႀကီးသည္။ အထူးသျဖင့္ လုပ္ပိုင္ခြင့္ရွိသူ ေခါင္းေဆာင္ပိုင္းက ကိုယ္က်င့္ သီလမပ်က္ဖို႕၊ သန္႕သန္႔ရွင္းရွင္း ဆုံးျဖတ္ လုပ္ကိုင္ၾကဖို႕ လိုသည္။ သို႕မွသာ ျမန္မာနိုင္ငံတြင္ အဂတိလိုက္စားမႈမ်ားကို ထိန္းခ်ဳပ္ႏိုင္ဖြယ္ ရာရွိ၍၊ ႏိုင္ငံေရး စီးပြားေရး အေျခအေနမ်ားလည္း ျပန္လည္ ေကာင္းမြန္တည္ျငိမ္လာကာ၊ တရားဥပေဒ စိုးမိုးေရးလည္း ျပန္လည္ဦးေမာ့လာႏိုင္မည္။ လက္ရွိ ျမန္မာႏိုင္ငံ တရားစီရင္ေရးစနစ္ကိုလည္း လာဘ္ေပး လာဘ္ယူ အက်င့္စရိုက္ အေဟာင္းမ်ား၏ ၾသဇာေအာက္မွ လြတ္ေျမာက္ေအာင္ ၀ိုင္း၀န္းထိန္းေက်ာင္းခ်ိန္တန္ျပီျဖစ္သည္။ တရားစီရင္ေရး စနစ္ အေပၚ ျပည္သူမ်ား ယုံၾကည္လက္ခံလာေအာင္ တရားရံုးမ်ား ေစာင့္ၾကည့္ေရး လုပ္ငန္းစဥ္တစ္ရပ္ ခ်မွတ္ ေဆာင္ရြက္ခ်ိန္ ေရာက္ျပီဟု ဆိုခ်င္သည္။ စစ္မွန္၍ တရားမွ်တမႈအေျခခံေသာ “တရားစီရင္ေရးမ႑ိဳင္” တရပ္ အေနျဖင့္ အုပ္ခ်ဳပ္ေရး အာဏာပိုင္မ်ားႏွင့္ ေငြေၾကးဓနအင္အားႀကီးသူမ်ား၏ ဖိအားကို ေၾကာက္စရာမလိုဘဲ၊ လြတ္လပ္စြာ တရားစီရင္ပိုင္ခြင့္ ရွိေၾကာင္း လူထုက ယုံၾကည္မႈရွိေစရန္ အစိုးရသစ္က ပြင့္လင္းျမင္သာစြာ ေရွ႕ေဆာင္လမ္းျပတာ၀န္ယူရမည္ ျဖစ္သည္။

ဤေနရာ၌ အလ်ဥ္းသင့္သျဖင့္ လူထုကို ကိုယ္စားျပဳ လူထုအစိုးရ တစ္ရပ္ ဖြဲ႕စည္းေရးအတြက္ ဒုတိယအႀကိမ္ ျပည္ေထာင္စုလႊတ္ေတာ္ ပထမဆံုးေန႔ျဖစ္သည့္ ၂၀၁၆ ေဖေဖာ္၀ါရီ ၁ ရက္ေန႕တြင္ NLD ဗဟုိအလုပ္အမႈေဆာင္ တာေမြ ၿမိဳ႕နယ္  ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္ ကိုယ္စားလွယ္ ဦး၀င္းျမင့္အား ‘ျပည္သူ႔ လႊတ္ေတာ္ဥကၠ႒’ အျဖစ္ စတင္တင္ေျမႇာက္ခဲ့စဥ္က ျပည္သူ႔ လႊတ္ေတာ္ဥကၠ႒အျဖစ္ ပထမ ဆံုးစတင္ေျပာၾကားသည့္ မိန္႔ခြန္းကို ျပန္လည္ ေဖၚျပလိုသည္။

 “ႏုိင္ငံေတာ္မွာ ဥပေဒျပဳေရး၊ အုပ္ခ်ဳပ္ေရး၊ တရားစီရင္ေရးဆိုတဲ့ အာဏာႀကီးသံုးရပ္အနက္ လႊတ္ေတာ္ရဲ့ အဓိကတာ၀န္ ဟာ ဥပေဒျပဳေရးျဖစ္ပါတယ္။ ဥပေဒျပဳသူသည္ ဥပေဒခ်ိဳးေဖာက္သူ မျဖစ္ေစရဆိုတဲ့ ဆို႐ိုးစကားႏွင့္အညီလႊတ္ေတာ္ ဆိုင္ရာ ဥပေဒ၊နည္းဥပေဒ၊ စည္းမ်ဥ္း စည္းကမ္းတို႔ကို ေလ့လာဖတ္႐ႈၿပီး ေလးစားလိုက္နာျခင္းျဖင့္ ကိုယ္စားလွယ္မ်ားရဲ႕  ဂုဏ္ရည္ကိုျပသေစလိုပါတယ္။ ဒါ့အျပင္ တည္ဆဲဥပေဒမ်ား၊ နည္းဥပေဒမ်ား၊ အမိန္႔မ်ား၊ ေၾကညာခ်က္မ်ားဟာ ဒီမိုကေရစီက်င့္စဥ္နဲ႔ ညီမညီ၊ လူ႔အခြင့္ အေရးစံႏႈန္းမ်ားနဲ႔  ကိုက္မကိုက္၊ အျပည္ျပည္ဆိုင္ရာ သေဘာတူညီခ်က္မ်ားႏွင့္ ဆီေလ်ာ္မႈ ရွိမရွိ၊ႏိုင္ငံတကာ စာခ်ဳပ္၊ စာတမ္းမ်ားနဲ႔အက်ဴံး၀င္၊ မ၀င္ ျပည္သူလူထုအတြက္ အက်ိဳးရွိ မရွိ၊ ျပည္သူလူထုရဲ႕ ဘ၀လံုၿခံဳေရးနဲ႔ စိတ္လံုၿခံဳေရး ကို အကာအကြယ္ ေပးမေပးတို႔ကို ေလ့လာစိစစ္ၾကၿပီး ျပင္ဆင္ျခင္း၊ ျဖည့္စြက္ျခင္း၊ ပယ္ဖ်က္ျခင္း၊ အသစ္ေရးဆြဲျခင္းတို႔ကို ေဆာင္ရြက္ေနၾကရမွာျဖစ္ပါတယ္။” ဟု ဦး၀င္းျမင့္က ထည့္သြင္းေျပာၾကား ခဲ့ဖူးသည္။

ဥပေဒျပဳသူသည္ ဥပေဒခ်ိဳးေဖာက္သူ မျဖစ္ေစရဆိုသည့္ အခ်က္သည္ လက္ရွိ တိုင္းျပည္အေျခအေနအရ အလြန္ အေရး ႀကီးသည္။ ဥပေဒျပဳ လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္မ်ားသည္ လႊတ္ေတာ္ဆိုင္ရာ ဥပေဒ၊ နည္းဥပေဒ၊ စည္မ်ဥ္း စည္းကမ္းတို႔ ကို ေလးစားလိုက္နာရမည့္ တာ၀န္ရွိသည္။ အလားတူ တရားစီရင္ေရးက႑၌ တာ၀န္ရွိသည့္ တရားသူႀကီးမ်ားအပါအ၀င္ တရားေရး၀န္ထမ္းမ်ားသည္လည္း တကယ့္ တရားမွ်တမႈလႊမ္းမိုးႏိုင္ေရးအတြက္ ေျဖာင့္မတ္စြာ ေဆာင္ရြက္ၾကခ်ိန္တန္ျပီ။ ႏိုင္ငံေတာ္ သမၼတ ဦး၀င္းျမင့္အေနျဖင့္လည္း တရားဥပေဒစိုးမိုးေရး ေဖၚေဆာင္ရာ၌ လႊတ္ေတာ္ဥကၠ႒တာ၀န္ယူခဲ့စဥ္က သေဘာထားအတိုင္း ေက်ာသားရင္သားမခြဲျခားဘဲ တိတိက်က် စီမံေဆာင္ရြက္ရန္ ဦးေဆာင္လိမ့္မည္ဟု ေမွ်ာ္လင့္ပါ သည္။