ေမာင္အဥၥန ● ျမန္မာ့နည္း ျမန္မာ့ဟန္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး - အပုိင္း (၄)

ေမာင္အဥၥန ● ျမန္မာ့နည္း ျမန္မာ့ဟန္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး - အပုိင္း (၄)
(မုိးမခ) ေမ ၂၂၊ ၂၀၁၈

● ဖက္ဒရယ္ဒီမုိကေရစီ ႏွင့္ ဒီမုိကေရစီဖက္ဒရယ္ ဘာကြာလဲ …
ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ ၂၀၁၀ ေရြးေကာက္ပြဲေနာက္ပုိင္း ဗုိလ္ခ်ဳပ္ေဟာင္းဦးသိန္းစိန္ရဲ့ စစ္တပုိင္းအစုိးရလက္ထက္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးျဖစ္ စဥ္ကုိ ၂၀၁၁ ၾသဂုတ္လမွာ စတင္ေဖာ္ေဆာင္ခဲ့ပါတယ္။ ၂၀၀၈ ဖြဲ႔စည္းပုံနဲ႔ မိမိတုိ႔လုိသလုိခင္းက်င္းၿပီး တက္လာခဲ့တဲ့ ျပည္ခုိင္ၿဖဳိးပါတီအစုိးရဟာ စစ္ဗုိလ္ခ်ဳပ္ေဟာင္းေတြနဲ႔ပဲ ဖြဲ႔စည္းထားတာျဖစ္သလုိ ႏုိင္ငံတကာရဲ့ ဒဏ္ခတ္အေရးယူ ပိတ္ ဆုိ႔မႈေတြကုိ ခံေနရဆဲအခ်ိန္မွာ လူထုေထာက္ခံမႈနဲ႔ ႏုိင္ငံတကာေထာက္ခံမႈတို႔ကေနတဆင့္ ၎တုိ႔ရဲ့ တရား၀င္မႈကုိ ပုိမုိခုိင္ မာေစေအာင္ လုပ္ေဆာင္တဲ့အခါ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးျဖစ္စဥ္ကုိ လက္နက္ေကာင္းတခုသဖြယ္ အသုံးခ်သြားခဲ့ၾကပါတယ္။

အဲ့ဒီမွာ တုိင္းရင္းသားေတြ တစုိက္မတ္မတ္ေတာင္းဆုိေနတဲ့ ႏုိင္ငံေရးျပႆနာကုိ ႏုိင္ငံေရးနည္းအရအေျဖရွာဖုိ႔ ကိစၥကုိ လုိက္ေလ်ာသလုိလုိျပၿပီး ႏုိင္ငံတကာကုိ မ်က္လွည့္ျပကာ ႏုိင္ငံတကာရဲ့ေထာက္ခံမႈပံ့ပုိးမႈေတြကုိ ရယူသြားႏုိင္ ခဲ့ၾကပါတယ္။ ႏုိင္ငံတကာေထာက္ခံမႈနဲ႔ ဒဏ္ခတ္ပိတ္ဆုိ႔မႈေတြအေပၚ ႐ုတ္သိမ္းေျဖေလ်ာ့မႈေတြ ရရွိၿပီးေနာက္မွာ တုိင္းရင္းသားလက္နက္ကုိင္ေတာ္လွန္ေရးအဖြဲ႔အစည္းေတြနဲ႔ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးျဖစ္စဥ္ကုိ ဦးစားေပးမွာမရွိေတာ့ဘဲ ႏုိင္ငံေရးျပႆနာကုိ ႏုိင္ငံေရးနည္း အရ အေျဖရွာေရးကုိ ေရွာင္လႊဲၿပီး အင္အားသုံးေျဖရွင္းပါေတာ့တယ္။

အဲ့ဒီမွာ ႏုိင္ငံေရးျပႆနာလုိ႔ေျပာလုိက္တာနဲ႔ ၁၉၆၁ ေတာင္ႀကီးညီလာခံကတည္းက ခ်မွတ္ခဲ့တဲ့ ဖက္ဒရယ္မူဆုိတာ ရွိၿပီး သားပါ။ အဲ့ဒါေၾကာင့္ ဖက္ဒရယ္ကုိ အေျခခံအားျဖင့္ လက္ခံသလုိလုိျပၿပီး တုိင္းရင္းသားေတြကုိ သိမ္းသြင္း စည္း႐ုံးပါတယ္။ ဖက္ဒရယ္ကုိလက္ခံေၾကာင္း ႏႈတ္အားျဖင့္ ေျပာၾကားခဲ့တဲ့ေနရာမွာ သမၼတလုပ္သူ ဗုိလ္ခ်ဳပ္ေဟာင္း ဦးသိန္းစိန္နဲ႔ လႊတ္ေတာ္ ဥကၠ႒လုပ္သူ ဗုိလ္ခ်ဳပ္ေဟာင္းဦးေရႊမန္းတုိ႔က အဓိကအားျဖင့္ လူသိရွင္ၾကား စ,ေျပာၾကားခဲ့ ၾကပါတယ္။ ေနာက္ဆုံးမွာ ဦးသိန္းစိန္သက္တမ္းသာကုန္ဆုံးမလုိျဖစ္လာတယ္၊ ဦးသိန္းစိန္တုိ႔ စစ္ဗုိလ္ခ်ဳပ္ေဟာင္း ေတြဦးစီးတဲ့ ျပည္ခုိင္ၿဖဳိးပါတီအစုိးရဟာ ဖက္ဒရယ္မူကုိလည္းအေျဖမရွာသလုိ ဖက္ဒရယ္ျပည္ေထာင္စုကုိလည္း ကတိေပးထားတဲ့အတုိင္း မလုပ္ခဲ့ဘဲ တုိင္းျပည္ရဲ့ ကာကြယ္အေဆာက္အဦ (Defense Institution) ျဖစ္တဲ့ တပ္မေတာ္(Army) ကုိ ႏုိင္ငံေရးဓားစာခံအျဖစ္ ဆက္ထားခဲ့ပါ တယ္။ အဲ့ဒီမွာ လူၾကမ္းမင္းသားေတြအျဖစ္ တုိင္းျပည္ရဲ့ ကယ္တင္ရွင္ေတြအျဖစ္ တပ္မေတာ္ကဗုိလ္ခ်ဳပ္ေဟာင္းသစ္တအုပ္စုဟာ ၎တုိ႔ဗုိလ္ခ်ဳပ္မွဴးႀကီးေဟာင္းေတြျဖစ္ၾကတဲ့ ဦးေန၀င္းနဲ႔ ဦးသန္းေရႊတုိ႔ ခင္းထားခဲ့တဲ့ လမ္းစဥ္အေဟာင္းတုိင္းပဲ ဆက္လက္ေလွ်ာက္လွမ္းေနပါေတာ့တယ္။

၂၀၁၅ ႏုိ၀င္ဘာေရြးေကာက္ပြဲမွာ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ဦးေဆာင္တဲ့ NLD က ေျပာင္းလဲခ်ိန္တန္ၿပီနဲ႔ မဲအျပတ္ အသတ္ အႏုိင္ရကာ အစုိးရျဖစ္လာပါတယ္။ NLD အစုိးရက ၂၀၀၈ ဖြဲ႔စည္းပုံေအာက္မွာ အဓိကအာဏာရင္းျမစ္ေတြ ျဖစ္ၾကတဲ့ အုပ္ခ်ဳပ္ေရး၊ ဥပေဒျပဳေရး၊ တရားစီရင္ေရး၊ ကာကြယ္ေရး၊ လုံၿခဳံေရးဆုိင္ရာေတြမွာ တပ္မေတာ္က ကန္႔ သတ္ထားတာေၾကာင့္ သူ႔လုပ္ပုိင္ခြင့္မွာ အျပည့္အ၀မရွိရွာပါဘူး။ တုိင္းျပည္ရဲ့ အရင္းခံျပႆနာျဖစ္တဲ့ ႏုိင္ငံေရးျပႆနာကုိ ႏုိင္ငံေရးအရ အေျဖရွာဖုိ႔အတြက္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးျဖစ္စဥ္နဲ႔သက္ဆုိင္ေနပါတယ္။ ၂၀၁၅ ႏုိ၀င္ဘာေရြးေကာက္ ပြဲကာလမွာ ျပည္သူကုိခ်ျပခဲ့တဲ့ NLD ရဲ့ ေရြးေကာက္ပြဲေက်ညာစာတမ္းထဲမွာ တုိင္းျပည္ၿငိမ္းခ်မ္းေရးျဖစ္စဥ္နဲ႔ပတ္သက္ၿပီး “ဖက္ဒရယ္ဒီမုိကေရစီျပည္ ေထာင္စု” တည္ေဆာက္သြားမယ္လုိ႔ အတိအလင္းေဖာ္ျပကာ လူထုကုိ ကတိေပး မဲဆြယ္စည္း႐ုံးခဲ့ပါတယ္။ NLD အစုိးရအဖြ႔ဲ စတင္ဖြဲ႔စည္းၿပီးေနာက္ သမၼတအျဖစ္ ဦးထင္ေက်ာ္က လႊတ္ေတာ္မွာ က်မ္းသစၥာက်ိန္ဆုိၿပီး ႏုိင္ငံေတာ္အေျချပမိန္႔ခြန္းေျပာၾကားတဲ့အခါ “ဒီမုိကေရစီဖက္ဒရယ္ျပည္ေထာင္စု” ဟု မဲဆြယ္ကတိနဲ႔ ေျပာင္းျပန္သုံးႏႈန္းသြားခဲ့ပါတယ္။

ေနာက္ပုိင္းမွာ သမၼတရဲ့အထက္မွာေနမယ္ဆုိၿပီး ႏုိင္ငံေတာ္အတုိင္ပင္ခံရာထူးနဲ႔ ႏုိင္ငံျခားေရး၀န္ႀကီးအျဖစ္ တာ၀န္ယူ လုပ္ေဆာင္ေနရတဲ့ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ဟာလည္း “ဖက္ဒရယ္ဒီမုိကေရစီျပည္ေထာင္စု” ၊ “ဒီမုိကေရစီဖက္ဒရယ္ ျပည္ေထာင္စု” ဆုိတာကုိ တေျပးညီမဟုတ္ပဲ ေရွ႕ေနာက္ေျပာင္းျပန္သုံးႏႈံးၿပီး မတင္မက် လုပ္ထားပါေတာ့တယ္။ NLD အစုိးရယႏၱရားေအာက္က တရား၀င္ထုတ္ျပန္တဲ့ ထုတ္ျပန္ခ်က္နဲ႔ သတင္းေဖာ္ျပခ်က္ေတြမွာလည္း အတည္တက် မရွိဘဲ သုံးႏႈံးလာပါေတာ့တယ္။ ေနာက္ပုိင္းမွာ “ဒီမုိကေရစီဖက္ဒရယ္ျပည္ေထာင္စု” ကုိပဲ ၂၁-ရာစုပင္လုံညီလာခံနဲ႔ ယွဥ္တြဲကာ တရား၀င္အသုံးတြင္လာတာကုိ ေတြ႔ရပါတယ္။ ဒီေတာ့ တုိင္းရင္းသားမ်ားလုိလားတဲ့ “ဖက္ဒရယ္ဒီမုိကေရစီျပည္ေထာင္စု” နဲ႔ NLD အစုိးရအဖြဲ႔အေနနဲ႔ ေျပာေနတဲ့ “ဒီမုိကေရစီဖက္ဒရယ္ျပည္ေထာင္စု” တုိ႔ဟာ ဘာကြာျခားပါသလဲ ေမးခြန္းရွိလာပါ ေတာ့တယ္။

ဒီအသုံးအႏႈန္းကုိေနာက္ေၾကာင္းလုိက္ၾကည့္ရင္ တုိင္းရင္းသားလက္နက္ကုိင္ေတာ္လွန္ေရးတပ္ေပါင္းစုတစ္ခုျဖစ္တဲ့ UNFC အေနနဲ႔ ၂၀၁၃ ခုႏွစ္၊ ဇူလုိင္လမွာ ျပည္တြင္း ျပည္ပမွ တိုင္းရင္းသားနဲ႔ ဒီမုိကေရစီအင္အားစုေတြပါ၀င္တဲ့ တုိင္းရင္းသားညီလာခံ တရပ္ကုိ ထုိင္းႏုိင္ငံ၊ ခ်င္းမုိင္ၿမဳိ႕မွာ က်င္းပျပဳလုပ္ခဲ့ပါတယ္။ အဲ့ဒီပြဲမွာ “ဒီမုိကရက္တစ္ ဖက္ဒရယ္ျပည္ေထာင္စု” အသုံးအႏႈန္း ကုိ သုံးစြဲ၍ ဖြဲ႔စည္းပုံအေျခခံဥပေဒ အသစ္ေရးဆြဲျခင္းမူကုိ ခ်မွတ္ခဲ့ၾကပါတယ္။ ၿပီးေနာက္ ၂၀၁၃ ၾသဂုတ္ (၈)ရက္ေန႔မွာ က်ေရာက္တဲ့ ရန္ကုန္ၿမဳိ႕ ၈၈၈၈ လူထုအေရးေတာ္ပုံေငြရတုပြဲမွာ အဲ့ဒီေ၀ါဟာရကုိပဲ သုံးႏႈံးခဲ့ၾကၿပီး၊ “ဒီမုိကရက္တစ္ဖက္ဒရယ္ျပည္ေထာင္စု” တည္ေဆာက္ေရးမူကုိ ဘုံမူ၀ါဒအျဖစ္ ခ်မွတ္ခဲ့ၾကပါတယ္။

ဗုိလ္ခ်ဳပ္ေဟာင္းဦးသိန္းစိန္တုိ႔ ျပည္ခုိင္ၿဖဳိးပါတီ ၂၀၁၅ ႏုိ၀င္ဘာေရြးေကာက္ပြဲမွာ မဲရႈံးၿပီး၊ ဦးသိန္းစိန္လည္း အနားယူပါတယ္။ ဖက္ဒရယ္ျပည္ေထာင္စုတည္ေဆာက္ေရးကုိ ျပည္ခုိင္ၿဖဳိးပါတီအေနနဲ႔လည္း စိတ္၀င္တစားမရွိဘဲ တပ္ကုိေက်ာေထာက္ ေနာက္ခံျပဳၿပီး တပ္လုိင္းနဲ႔ဟန္ခ်က္ညီ ကစားေနပါတယ္။ NLD အစုိးရအေနနဲ႔လည္း ဖက္ဒရယ္ ျပည္ေထာင္စုတည္ ေဆာက္ေရးမွာ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးျဖစ္စဥ္ကေနတဆင့္ ဖြဲ႔စည္းပုံအေျခခံဥပေဒျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရးကုိ ပြင့္လင္းျမင္သာမႈမရွိဘဲ တပ္နဲ႔အေပးအယူလုပ္ ကစားေနပါတယ္။ ဒီေနရာမွာ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ဦးေဆာင္တဲ့ NLD အစုိးရအေနနဲ႔ “ဒီမုိကေရစီ ဖက္ဒရယ္ျပည္ေထာင္စု” လု႔ိ ေၾကြးေႀကာ္ၿပီး ယေန႔အခ်ိန္ထိ ဘာမွထူးျခားမလာတဲ့ အခါ “ဖက္ဒရယ္ဒီမုိကေရစီ” နဲ႔ “ဒီမုိ ကေရစီဖက္ဒရယ္” ဟာ ႐ုိး႐ုိးသာမန္ ေရွ႕ေနာက္ေျပာင္းျပန္ကြဲလြဲျခင္း မဟုတ္ေတာ့ လက္ေတြ႔အရွိတရားအရ စဥ္းစားေတြး ေခၚမႈ အယူအဆပုိင္းဆုိင္ရာမွာ ပုိမုိေလးနက္လာပါေတာ့တယ္။

ဘာေၾကာင့္ NLD အစုိးရက “ဒီမုိကေရစီဖက္ဒရယ္” ကုိေရြးခ်ယ္ရသလဲ…။ ဗမာလူမ်ဳိးနဲ႔ ဒီမုိကေရစီအင္အားစု အမ်ားစုေတြ အေနနဲ႔ ဒီမုိကေရစီရွိၿပီးမွ ဖက္ဒရယ္ဆုိတာလာမယ္။ ဒီမုိကေရစီမရွိပဲ ဖက္ဒရယ္မရွိႏုိင္ဘူး။ ဖက္ဒရယ္ရဖုိ႔ ဒီမုိကေရစီစနစ္ က်ေအာင္ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရး (Democratization) ကုိ ဦးစားေပးလုပ္မွ ျဖစ္ႏုိင္မယ္။ ဖက္ဒရယ္ကုိ အရင္လုပ္လုိက္ရင္ ခြဲထြက္ေရးတုိ႔ဘာတုိ႔နဲ႔ ႀကဳံေတြ႔ရႏုိင္တယ္။ ဒီမုိကေရစီအရ ထိန္းေက်ာင္းမႈမရွိဘဲ ဖက္ဒရယ္သြားလုပ္မိရင္ ျပည္ေထာင္စု ၿပဳိကြဲေရးဘက္ကုိ ဦးတည္သြားႏုိင္တယ္…စသည္ျဖင့္ အေၾကာင္းျပခ်က္ေတြတည္ၿပီး၊ ဖက္ဒရယ္စနစ္က်ေအာင္ ျပဳျပင္ ေျပာင္းလဲမႈ (Federation / Federalization) လုပ္ေရးမွာ ဦးစားေပးမႈ မရွိတာကုိ ေတြ႔ရပါတယ္။

လက္ရွိ NLD အစုိးရ၊ ဒီမုိကေရစီအင္အားစုေတြအေနနဲ႔ Democratization ကုိ ဦးစားေပးျဖစ္ဖုိ႔ အျမင့္ဆုံး ေမွ်ာ္မွန္းေနသည္မွာ ....
▪ လႊတ္ေတာ္ထဲက တပ္မေတာ္ကုိယ္စားလွယ္ (၂၅ %) စစ္တန္းလ်ားသုိ႔ ျပန္ၿပီး ႏုိင္ငံေရးထဲက အၿပီးအပုိင္ထြက္ခြာသြား ေရးပါပဲ။
▪ အဲ့ဒီေနာက္မွ ဖက္ဒရယ္ကိစၥကုိ ဗဟုိခ်ဳပ္ကုိင္မႈေလ်ာ့ခ်ေရး (Decentralization) အေျခခံနဲ႔ လုပ္သြားမယ္။ အခုလည္း အဲ့ဒီအတုိင္းပဲ ႀကိဳးပမ္းေဆာင္ရြက္ေနတာကုိ ေတြ႔ေနရပါတယ္။

အဲ့ဒါေၾကာင့္ ဗမာမဟုတ္တဲ့တုိင္းရင္းသားေတြဘက္က ...
▪ အမ်ဳိးသားတန္းတူေရးနဲ႔ ကုိယ္ပုိင္ျပ႒ာန္းခြင့္ရရွိေရးအေျခခံကေန ဖက္ဒရယ္စနစ္က်ေအာင္ လုပ္ေဆာင္ေရးကုိ ခ်ဥ္းကပ္ ေနၾကတာျဖစ္ပါတယ္။
▪ အမ်ဳိးသားတန္းတူေရးနဲ႔ ကုိယ္ပုိင္ျပ႒ာန္းခြင့္တုိ႔ရရွိေရးကုိ ဦးစားေပးေဖာ္ေဆာင္ျခင္းဟာ ဖက္ဒရယ္ စနစ္က်ေအာင္လုပ္ ေဆာင္ျခင္းပဲ ျဖစ္ပါတယ္။
ဖက္ဒရယ္ကုိ ဒီမုိကေရစီရဲ့ ေရွ႕မွာထားၿပီး “ဖက္ဒရယ္ဒီမုိကေရစီျပည္ေထာင္စု” ဟု သုံးႏႈန္းလုိက္ျခင္းဟာ ဦးစားေပး အစီ အစဥ္ ေရြးခ်ယ္မႈပုိင္းမွာ အေျခခံအားျဖင့္ ကြာျခားသြားျခင္းပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ တခ်ဳိ႕ေနရာေတြမွာ Federalization နဲ႔ Democratization တုိ႔ဟာ တၿပဳိင္တည္း သြားေနရမွာေတြလည္း ရွိမွာပါ။

ဒီအရာေတြအားလုံးက ဖြဲ႔စည္းပုံအေျခခံဥပေဒျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရးအေပၚ အဓိက မူတည္ေနတာျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ လႊတ္ေတာ္ထဲက ျပည္သူ႔ေရြးေကာက္ခံမဟုတ္တဲ့ တပ္မေတာ္သားပါ၀င္မႈ (၂၅%) စစ္တန္းလ်ားကုိ ျပန္ရန္၊ ႏုိင္ငံေရးထဲက တပ္မေတာ္အေနနဲ႔ အၿပီးပုိင္ထြက္ခြာၿပီး လူထုေရြးေကာက္ခံအရပ္သားအစုိးရ ထိန္းခ်ဳပ္မႈ ေအာက္မွာ ရွိေနဖုိ႔ရန္တုိ႔အတြက္ ဖြဲ႔စည္းပုံျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရးကုိ လုပ္ရမွာျဖစ္သလုိ အမ်ဳိးသားတန္းတူေရးနဲ႔ ကုိယ္ပုိင္ျပ႒ာန္းခြင့္တုိ႔ ေဖာ္ေဆာင္၍ ဖက္ဒရယ္စနစ္က်ေအာင္လုပ္ေဆာင္ေရးတုိ႔ဟာလည္း ဖြဲ႔စည္းပုံျပဳျပင္ေျပာင္းလဲ ေရးလုပ္မွသာ ရမွာျဖစ္ပါတယ္။

အဲ့ဒါေၾကာင့္ ဘယ္ဟာကုိအရင္လုပ္၊ ဘယ္ဟာကုိေနာက္လုပ္ဟူ၍ ခြဲျခားမရတဲ့ အရင္းခံကိစၥရပ္ေတြကုိ တၿပိဳင္တည္းလုပ္ ေနၾကရင္ “ဖက္ဒရယ္ဒီမုိကေရစီ” နဲ႔ “ဒီမုိကေရစီဖက္ဒရယ္” ေ၀ါဟာရႏွစ္ခုလုံးဟာ ေရွ႕ေနာက္ ေျပာင္းေသာ္ျငားလည္း ျပႆနာမရွိႏုိင္ပါ။ ဒါေပမဲ့ ျပည္ေထာင္စုျဖစ္တည္ခဲ့တဲ့ ၁၉၄၇ ပင္လုံသေဘာတူညီခ်က္ကေန အလိမ္ခံခဲ့ရတဲ့ ဗမာမဟုတ္တဲ့ တုိင္းရင္းသားေတြရဲ့ စိတ္ႏွလုံးထဲက ဒဏ္ရာဒဏ္ခ်က္ေတြဟာ မ်ဳိးဆက္အလုိက္ ခံစားေနရတာပါ။ ဒါကုိ ကုစားႏုိင္ဖုိ႔ ယုံၾကည္မႈတည္ေဆာက္ေရးပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ ယုံၾကည္မႈကုိလည္း လက္ေတြ႔က်က် ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲျခင္းကသာ ေဖာ္ေဆာင္ ေပးႏုိင္မွာပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ ျပည္ေထာင္စုသေႏၶတည္ေပးခဲ့တဲ့ ပင္လုံစာခ်ဳပ္ကုိေတာင္ အုပ္ခ်ဳပ္သူလူတန္းစား အာဏာရွင္ အဆက္ဆက္က ေဖာက္ဖ်က္ထားမွေတာ့ လက္ေတြ႔အားျဖင့္ အေကာင္ အထည္ေဖာ္ျခင္းမရွိတဲ့ ေနာက္ထပ္ဘယ္စာခ်ဳပ္ကုိမွ ဗမာမဟုတ္တဲ့တုိင္းရင္းသားေတြအေနနဲ႔ စိတ္၀င္စားမႈ မရွိၾကတာ အမွန္ပါ။

လက္ရွိအေျခအေနမွာ NLD အစုိးရနဲ႔ တပ္မေတာ္တုိ႔ဟာ အမ်ဳိးသားျပန္လည္သင့္ျမတ္ေရးစကားလုံးေအာက္မွာ Democratization ေရာ Federalization ကုိေရာ ပီပီျပင္ျပင္ လုပ္ေနႏုိင္တာကုိ မေတြ႔ရပါ။ ဒါေပမယ့္ ဒီမုိကေရစီ ျပဳျပင္ေျပာင္း လဲေရးကုိပဲ ဦးစားေပးခ်ဥ္းကပ္လုပ္ေဆာင္ေနၾကတာေတြေၾကာင့္ ဗမာမဟုတ္တဲ့တုိင္းရင္းသားေတြ အေနနဲ႔ “ဖက္ဒရယ္ဒီမုိ ကေရစီျပည္ေထာင္စုု” တည္ေဆာက္ေရးကုိသာ အခုိင္အမာရပ္တည္ၿပီး ဖက္ဒရယ္ စနစ္က်ေအာင္ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရး (Federation / Federalization) ကုိ ဦးစားေပးအေနနဲ႔ အားထည့္ေရြးခ်ယ္ ေဆာင္ရြက္ဖုိ႔ရန္ ျဖစ္လာပါေတာ့တယ္။

“ဖက္ဒရယ္ဒီမုိကေရစီ” ကုိ ယုံၾကည္ၾကသူေတြဟာ “ဖက္ဒရယ္ဒီမုိကရက္” ေတြ ျဖစ္ၾကပါတယ္။ ဒီေနရာမွာ ဖက္ဒရယ္ဒီမုိ ကရက္ေတြအေနနဲ႔ ဆုံရပ္၊ ရပ္၀န္းတခုအျဖစ္ အမွန္တကယ္ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲဖုိ႔ အတူတကြ လက္တြဲညီ ခ်ီတက္သြားၾကရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။

ေဆာင္းပါးရွင္ ေမာင္အဥၥနမွာ နယ္စပ္အေျခစုိက္ ျမန္မာ့အေရးေလ့လာသူတဦး ျဖစ္သည္။