ေမာင္အဥၥန ● ျမန္မာ့နည္း ျမန္မာ့ဟန္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး - အပုိင္း (၅)

ေမာင္အဥၥန ● ျမန္မာ့နည္း ျမန္မာ့ဟန္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး - အပုိင္း (၅)
(မုိးမခ) ၾသဂတ္စ္ ၁၁၊ ၂၀၁၈

● ဖြံ႔ၿဖဳိးေရးႏွင့္ ႏုိင္ငံေရးအေျဖ
တႏုိင္ငံလုံးအပစ္အခတ္ရပ္စဲေရးသေဘာတူစာခ်ဳပ္ (NCA) အေျခခံ ျပည္ေထာင္စုၿငိမ္းခ်မ္းေရးညီလာခံ - (၂၁)ရာစု ပင္လုံ တတိယအစည္းအေ၀းကုိ ၂၀၁၈ ခု၊ ဇူလုိင္လ (၁၁)ရက္မွ (၁၆)ရက္ေန႔ထိ (၆)ရက္တုိင္ ေနျပည္ေတာ္(ၾကပ္ေျပး)ရွိ MICC-2 မွာ က်င္းပျပဳလုပ္ခဲ့ၾကပါတယ္။ ဒီတႀကိမ္(၂၁)ရာစုပင္လုံအစည္းအေ၀းႀကီးကုိ ၂၀၁၇ ခု၊ ႏုိ၀င္ဘာလမွာ (၆)လ တႀကိမ္က်င္းပရမယ့္ဟာကုိ ၂၀၁၈ ခု၊ ဇူလုိင္လေရာက္မွ တႏွစ္ေက်ာ္လြန္ၿပီးေနာက္ က်င္းပႏုိင္ခဲ့ျခင္းပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ ဘာေၾကာင့္ တႏွစ္ေက်ာ္အခ်ိန္ယူခဲ့ရတာလဲ…။ အဓိကအားျဖင့္ (၂၁)ရာစုပင္လုံ ဒုတိယအစည္းအေ၀းမွာ ထစ္ဆုိ႔ေနတဲ့ Package Deal သူ႔ဘက္ကုိယ့္ဘက္ အတြဲလုိက္အေပးအယူပုံစံကုိ မွ်ေျခတခုရေအာင္ အေျဖမထုတ္ႏုိင္လုိ႔ပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ထစ္ဆုိ႔မႈခံထားတဲ့ တုိင္းျပည္ရဲ့အေျခခံႏုိင္ငံေရးျပႆနာ အေၾကာင္းအရာေတြထဲက ကုိယ္ပုိင္ျပ႒ာန္းခြင့္၊ ျပည္နယ္ဖြဲ႔စည္းပုံ အေျခခံဥပေဒေရးဆြဲေရး၊ ျပည္ေထာင္စုမွခြဲမထြက္ေရးနဲ႔ တပ္မေတာ္တစ္ခုတည္းရွိေရးမူ၀ါဒတုိ႔ပါ၀င္တဲ့ “Package Deal” ကုိ ေရွာင္လႊဲၿပီး ႏုိင္ငံေရးက႑ေအာက္မွာ က်ား/မ တန္းတူေရးကိစၥကုိသာေဆြးေႏြးဖုိ႔ ခ်မွတ္လာခဲ့ၾကပါတယ္။ အဲ့ဒီလုိျဖစ္လာဖုိ႔ ျမစ္ဖ်ားခံတာက တုိင္းရင္းသားလက္နက္ကုိင္ေတာ္လွန္ေရးအဖြဲ႔အစည္း (EAO) အခ်ဳိ႕မွ ေခါင္းေဆာင္ေနရာ ယူထားသူအခ်ဳိ႕က ခက္တာကုိ ေနာက္မွေဆြးေႏြးၿပီး လြယ္တာကေန စေဆြးေႏြးကာ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးျဖစ္စဥ္ ရပ္တန္႔မသြားရေအာင္ ခရီးဆက္ႏုိင္ဖုိ႔ဆုိတဲ့ စိတ္ကူးေၾကာင့္ျဖစ္ပါတယ္။

● ၂၁ ရာစုပင္လုံ တတိယအစည္းအေ၀း ျပင္ဆင္မႈႏွင့္ လြဲေခ်ာ္မႈ
ဒီလုိနဲ႔ သီတင္းပတ္ ၃ ပတ္ခန္႔အခ်ိန္ယူၿပီး၊ ႏွစ္မူကြဲျဖစ္ေနတဲ့ ႏုိင္ငံေရးေဆြးေႏြးမႈဆုိင္ရာမူေဘာင္ (FPD) လုပ္ထုံးလုပ္နည္းပုိင္း အခ်ဳိ႕ကုိ အေျခခံကာ လုပ္ငန္းေကာ္မတီအစည္းအေ၀းေတြနဲ႔ ျပည္ေထာင္စုၿငိမ္းခ်မ္းေရး ေဆြးေႏြးမႈပူးတြဲေကာ္မတီ (UPDJC) အတြင္း အဆင့္ဆင့္ေသာ အစည္းအေ၀းေတြကုိ ထုိင္ၿပီး (၅)ရက္တာေဆြးေႏြးဖုိ႔ က႑အလုိက္အေျခခံမူ အခ်က္အလက္ေတြကုိ ထုတ္ႏႈတ္စုစည္းခဲ့ၾကပါတယ္။ တနည္းအားျဖင့္ လူရာေထာင္ခ်ီ တက္ေရာက္မယ့္ အစည္းအေ၀း ႀကီးအတြက္ အစီအစဥ္ (Political Agenda) ကုိ ႏွစ္မူကြဲ(FPD) သေဘာတူညီခ်က္ေတြအရ ျပင္ဆင္ျခင္းပါပဲ။ Political Agenda က က႑ႀကီး (၅)ရပ္အေပၚမွာ အေျခခံၿပီး ခ်မွတ္တာပါ။ အဲ့ဒီအခ်က္အလက္ေတြကုိလည္း အမ်ဳိးသားအဆင့္ ႏုိင္ငံေရးေဆြးေႏြးပြဲေတြက ရလာတဲ့ရလဒ္အေပၚ အေျခခံၿပီး လုပ္ငန္းေကာ္မတီအဆင့္ေဆြးေႏြးရလဒ္ကုိ UPDJC အတြင္းေရးမွဴးမ်ားအဖြဲ႔ အစည္းအေ၀းေတြကေနတဆင့္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ဥကၠ႒လုပ္ အမွဴးျပဳတဲ့ UPDJC အစည္း အေ၀းက အဆုံးအျဖတ္ျပဳတာ ျဖစ္ပါတယ္။ မူေဘာင္အရမဟုတ္ဘဲ အမ်ဳိးသားအဆင့္ႏုိင္ငံေရးေဆြးေႏြးပြဲေတြက်င္းပဖုိ႔ မျဖစ္ႏုိင္တဲ့ အေၾကာင္းျပခ်က္နဲ႔ တပ္မေတာ္ဟာ လုပ္ငန္းေကာ္မတီအဆင့္၊ အတြင္းေရးမွဴးမ်ားအဆင့္ အစည္းအေ၀းေတြမွာ သီးသန္႔စာတမ္းတင္ၿပီး ေဆြးေႏြးဆုံးျဖတ္ခြင့္ကုိ အထူးအခြင့္အေရးတခုအေနနဲ႔ ျခြင္းခ်က္ရရွိထားပါတယ္။

ဒီတေခါက္မွာေတာ့ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္အေနနဲ႔ ႏုိင္ငံေရးအစီအစဥ္ (Political Agenda) အတြက္ အတည္ျပဳ ဆုံးျဖတ္ခ်က္ခ်မွတ္ေပးရမယ့္ (၁၆)ႀကိမ္ေျမာက္ UPDJC အစည္းအေ၀းမွာေရာ၊ ေဆြးေနဆဲကာလအတြင္း ညွိႏႈိင္းေဆြးေႏြးပြဲရလဒ္ထုတ္ႏုိင္ဖုိ႔ ထုိင္ျဖစ္ခဲ့တဲ့ (၁၇)ႀကိမ္ေျမာက္ UPDJC အစည္းအေ၀းမွာပါ တက္ေရာက္ဖုိ႔ ပ်က္ကြက္ခဲ့တာကုိ ေတြ႔ရွိရပါတယ္။ အဓိကအားျဖင့္ Package Deal ကုိ မေဆြးေႏြးဘဲ က်ား/မ တန္းတူေရးဆုိင္ရာ ေခါင္းစဥ္ေတြေလာက္ပဲ သိပ္အေရးမႀကီးတဲ့ကိစၥရပ္ေတြဆုံးျဖတ္ရမွာမုိ႔ အျငင္းပြားစရာလည္း သိပ္မရွိလုိ႔ မတက္ေရာက္ခဲ့တာလည္း ျဖစ္ႏုိင္ပါတယ္။

ဒါေပမဲ့ Political Agenda အျပင္ တက္ေရာက္ဖုိ႔ ဖိတ္ၾကားမယ့္အဖြဲ႔အစည္းစာရင္းေတြကုိလည္း အတည္ျပဳၾကတာ ျဖစ္ပါ တယ္။ ဖိတ္ၾကားေရးပုိင္းနဲ႔ပတ္သက္လုိ႔ ဒီတႀကိမ္မွာ ထူးျခားခ်က္ရွိလာပါတယ္။ NCA လမ္းေၾကာင္းအျပင္ပ ကေနသြား မယ္လုိ႔ ေႂကြးေႀကာ္ထားတဲ့ FPNCC လုိ႔ေခၚတဲ့ ေျမာက္ပုိင္းမဟာမိတ္ (၇)ဖြဲ႔ဟာ NCA  ျပင္ပလမ္းေၾကာင္းလုိ႔ မေျပာေတာ့ဘဲ NCA ျပင္ဆင္ေရးလမ္းေၾကာင္းကုိ တက္လွမ္းလာပါတယ္။ တရုတ္ရဲ့ ဖိအားေၾကာင့္ တပ္မေတာ္ရဲ့စစ္ပြဲအရွိန္ေတြကုိ ေလ်ာ့ခ်ၿပီး၊ NCA လက္မွတ္ထုိးမွ ၂၁-ရာစုပင္လုံအစည္အေ၀းကုိ တက္ေရာက္ခြင့္ရမယ္ဆုိတဲ့ ရပ္တည္ခ်က္ကေန ျပဳျပင္ လာတဲ့သေဘာျဖစ္ပါတယ္။ ေျမာက္ပုိင္းမဟာမိတ္ အဖြဲ႔၀င္ေတြနဲ႔ အစုိးရအၾကားမွာ ပြဲအခမ္းအနားကုိတက္ေရာက္ဖုိ႔ ဖိတ္ၾကားၿပီး Sideline Meeting လုိမ်ဳိး ေတြ႔ဆုံပြဲေတြလုပ္ေပးႏုိင္ဖုိ႔အတြက္ တရုတ္သံရုံးကေနတဆင့္ ေျမာက္ပုိင္းမဟာမိတ္အဖြဲ႔၀င္ေတြကုိ တဖြဲ႔ခ်င္းစီ သီးျခားဖိတ္ၾကားဖုိ႔ အစုိးရနဲ႔တပ္မေတာ္တုိ႔ရဲ့သေဘာထားကုိ အဆင့္ဆင့္ေသာ UPDJC အစည္းအေ၀းမွာ တင္ျပလာပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ဖိတ္ၾကားေရးပုိင္းမွာ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးျဖစ္စဥ္တေလွ်ာက္ပါ၀င္ခဲ့တဲ့ EAO အဖြဲ႔ (၂၁)ဖြဲ႔ရွိတဲ့အထဲက NSCN-K နာဂအဖြဲ႔နဲ႔ UNFC အဖြဲ႔၀င္ ရခုိင္ျပည္အမ်ဳိးသားေကာင္စီ (ANC)တုိ႔ ႏွစ္ဖြဲ႔ကုိပဲ အေၾကာင္းျပခ်က္အမ်ဳိးမ်ဳိးျပၿပီး ခ်န္လွပ္ထားခဲ့ၾကပါတယ္။ 


(၁၆) ႀကိမ္ေျမာက္ UPDJC အစည္းအေ၀းက်င္းျပဳလုပ္စဥ္။ (NRPC, ေနျပည္ေတာ္) Photo: UPC-21PC III page

NSCN-K အဖြဲ႔မွာ အိႏၵိယဘက္ျခမ္းက နာဂလူမ်ဳိးေတြနဲ႔အတူေပါင္းစပ္ၿပီး သီးျခားလြတ္လပ္တဲ့ နာဂျပည္အေနနဲ႔ ေနထုိင္ဖုိ႔ လြတ္လပ္ေရးမူ သေဘာထားေၾကာင့္ မဖိတ္ၾကားေတာ့ေၾကာင္း၊ ANC အဖြဲ႔မွာလည္း လက္နက္ကုိင္တပ္ဖြဲ႔မရွိေၾကာင္း ၀န္ခံကတိျပဳကာ NCA ကုိလက္မွတ္ေရးထုိးမွ ဖိတ္ၾကားမွာျဖစ္ေၾကာင္း အစုိးရ၊ တပ္မေတာ္တုိ႔က ရပ္တည္ခ်က္သေဘာထား ေပးခဲ့ၾကပါတယ္။ အဲ့ဒါေတြကုိ UPDJC အစည္းအေ၀းထဲမွာ ဆုံးျဖတ္ပုိင္ခြင့္ရွိတဲ့ ႏုိင္ငံေရးပါတီမ်ားအစုအဖြဲ႔နဲ႔ EAO ေတြဘက္က လက္ခံခဲ့ၾကရပါတယ္။

● မူ၀ါဒအေျချပ မိန္႔ခြန္းမ်ား ႏွင့္ ေဆြးေႏြးပြဲပုံစံ
၂၁-ရာစုပင္လုံ တတိယအစည္းအေ၀းဖြင့္ပြဲေန႔မွာ အဖြင့္မိန္႔ခြန္းေတြ ေႁခြခြင့္ရၾကတဲ့ အစုိးရကုိယ္စားလွယ္ ေခါင္းေဆာင္၊ တပ္မေတာ္ကုိယ္စားလွယ္ေခါင္းေဆာင္၊ EAO ကုိယ္စားလွယ္ေခါင္းေဆာင္နဲ႔ ႏုိင္ငံေရးပါတီ ကုိယ္စားလွယ္ေခါင္းေဆာင္တုိ႔ရဲ့ မိန္႔ခြန္းေတြထဲမွာ လူေျပာသူေျပာမ်ားတာကေတာ့ တပ္မေတာ္ ကာကြယ္ေရးဦးစီးခ်ဳပ္ ဗုိလ္ခ်ဳပ္မွဴးႀကီး မင္းေအာင္လႈိင္ပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ သမုိင္းေၾကာင္းအရ တပ္မေတာ္ရဲ့ ရပ္တည္ခ်က္ကုိ ဆြဲယူထုတ္ႏႈတ္တဲ့ အေကာက္အယူေတြထဲမွာ လူထုကုိ ကုိယ္စားျပဳတာဟာ တပ္မေတာ္ ျဖစ္တယ္ဆုိတဲ့အခ်က္၊ သမုိင္းေၾကာင္းအရ ပဋိပကၡျဖစ္စဥ္ထဲမွာ တပ္မေတာ္အေနနဲ႔မဟုတ္ပဲ ေခတ္အဆက္ဆက္ အစုိးရေတြနဲ႔သာ ျပႆနာျဖစ္ပြားခဲ့ရတာဆုိတဲ့အခ်က္၊ EAO အခ်ဳိ႕ အထူးသျဖင့္ KIO ေပါက္ဖြားလာပုံ သမုိင္းေၾကာင္း အရ လြဲေခ်ာ္တဲ့အခ်က္ေတြအပါအ၀င္ အာဏာႏုိင္ငံေရးမွာ တပ္မေတာ္က အမ်ဳိးသားေရးတာ၀န္အရ ပါ၀င္ေနရတာကုိ သက္ေသထူဖုိ႔ႀကဳိးစားရင္းနဲ႔ ထုံးစဥ္အတုိင္း EAO ေတြကုိ ဆူပူႀကိမ္းေမာင္းတဲ့ေလသံနဲ႔ တပ္မေတာ္ဟာ အင္အားခ်ိနဲ႔ေနလုိ႔ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးလုပ္ရတာမဟုတ္ေၾကာင္း ၿခိမ္းေျခာက္သံေတြ ပါ၀င္ခဲ့တာကုိ ေတြ႔ရပါတယ္။

ေနာက္တေယာက္ကေတာ့ ႏုိင္ငံေရးပါတီမ်ားအစုအဖြဲ႔ထဲက ဒီတႀကိမ္မိန္႔ခြန္းေျခြခြင့္ အလွည့္က်တဲ့ ၂၀၁၅ ေရြးေကာက္ပြဲမွာ တတိယမဲအမ်ားဆုံးအႏုိင္ခဲ့တဲ့ ရခုိင္အမ်ဳိးသားပါတီ(ANP)မွ ဒုတိယဥကၠ႒ ေဒၚေအးႏုစိန္ပါပဲ။ ယခင္အႀကိမ္မ်ားက NLD နဲ႔ ျပည္ခုိင္ၿဖဳိးပါတီေတြက ကုိယ္စားလွယ္ေတြေျပာၾကားခဲ့ၾကတဲ့ပုံစံေတြအတုိင္း ၎အေနနဲ႔လည္း ANP ပါတီမူ၀ါဒအေျခခံကေန ၿငိမ္းခ်မ္းေရးျဖစ္စဥ္ကုိ ခ်ဥ္းကပ္ေျပာၾကားရာမွာ မိန္႔ခြန္းပါ အခ်က္တခ်ဳိ႕ဟာ NLD အစုိးရရဲ့ အားနည္းခ်က္အခ်ဳိ႕ကုိ ေထာက္ျပထားခ်က္ေတြနဲ႔ ၎တုိ႔ျပည္နယ္မွာ ႀကဳံေတြ႔ေနရတဲ့ ဘဂၤလီျပႆနာပဋိပကၡကိစၥပါ၀င္ေနတာေၾကာင့္ပါ။ ၎၏မိန္႔ခြန္းအၿပီးမွာ ႏုိင္ငံေတာ္၏ အတုိင္ပင္ခံပုဂၢဳိလ္က လက္ခုတ္မတီးဘဲေနခဲ့တဲ့အခ်က္က အမ်ားရဲ့ေ၀ဖန္ေထာက္ျပစရာ ျဖစ္ခဲ့ရပါတယ္။ ဒီအေၾကာင္းကုိ ေအာက္မွာ အနည္းငယ္ အက်ယ္ေျပာထည့္ေျပာပါမယ္။

ႏုိင္ငံေတာ္၏အတုိင္ပင္ခံပုဂၢဳိလ္ေႁခြတဲ့မိန္႔ခြန္းကေတာ့ ထုံးစဥ္အတုိင္း အေထြအထူးေျပာစရာ မရွိၾကပါ။ ၎မိန္႔ခြန္းနဲ႔ တပ္/ခ်ဳပ္မိန္႔ခြန္းမွာ ဆင္တူၿပီး သဟဇာတက်ေနတာတခုက ၿငိမ္းခ်မ္းေရးျဖစ္စဥ္ရဲ့ အခ်ိန္ဇယားပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ NLD အစုိးရအေနနဲ႔ လာမယ့္ ၂၀၂၀ မွာ ေနာက္ထပ္တႀကိမ္ ေရြးေကာက္ပြဲရွိမွာျဖစ္တဲ့အတြက္ အဲ့ဒီမတုိင္မီ လက္ရွိၿငိမ္းခ်မ္းေရးလုပ္ငန္းစဥ္က ျပည္သူကုိခ်ျပႏုိင္တဲ့ရလဒ္ေကာင္းတခု ေဖာ္ထုတ္တင္ျပခ်င္စိတ္ကုိ ျပသခဲ့ပါတယ္။ ၂၁-ရာစုပင္လုံအစည္းအေ၀း ေနာက္ထပ္ (၃)ႀကိမ္လုပ္မယ္။ ၂၀၁၈ ခုႏွစ္အတြင္းမွာ ေနာက္ထပ္ တႀကိမ္၊ ၂၀၁၉  ခုႏွစ္အတြင္းမွာ ၂ ႀကိမ္ စုစုေပါင္း (၃) ႀကိမ္ထပ္လုပ္ၿပီးရင္ ဖက္ဒရယ္အေျခခံမူေတြကုိ အၿပီးအျပတ္ လက္စသတ္မယ္။ အဲ့ဒီကေနတဆင့္ ၂၀၀၈ ဖြဲ႔စည္းပုံကုိ ျပင္ဆင္လုိ႔ရသေလာက္ ျပင္ဆင္ဖုိ႔ ေမွ်ာ္မွန္းပုံရပါတယ္။ တပ္/ခ်ဳပ္အေနနဲ႔လည္း ၿငိမ္းခ်မ္းေရးလုပ္ငန္းစဥ္ကုိ ၂၀၂၀ မွာ အားလုံးကုိ ၿပီးျပတ္ေစခ်င္တယ္။ အဲ့ဒါေၾကာင့္ အခ်ိန္မဆြဲၾကဖုိ႔န႔ဲ အခ်ိန္ဆြဲေနၾကရင္ ေဘးပေယာဂေတြ၀င္ၿပီး ေႏွာင့္ေႏွးႀကံ့ၾကာသြားႏုိင္တယ္လုိ႔ ထုတ္ေျပာသြားပါတယ္။ ဆုိေတာ့ ၂၀၂၀ မွာ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးလုပ္ငန္းစဥ္ေတြကုိ အၿပီးအျပတ္လုပ္ခ်င္တဲ့  ဗုိလ္ခ်ဳပ္မွဴးႀကီးမင္းေအာင္လႈိင္ရဲ့သေဘာဆႏၵနဲ႔ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ရဲ့ ၂၀၂၀ မွာ ဖက္ဒရယ္မူေတြ အၿပီးသတ္မယ္ဆုိတဲ့ အခ်က္ေတြက အခ်ိန္ဇယားကုိက္ညီေနတာကုိေတြ႔ရပါတယ္။

ေနာက္ထပ္မိန္႔ခြန္းေျပာသူတဦးက EAO ကုိယ္စားလွယ္ေခါင္းေဆာင္ KNU ဥကၠ႒ ေစာမူတူးေစးဖုိးပါပဲ။ သူက အသက္အရြယ္အားျဖင့္ (၈၀)ေက်ာ္ေနပါၿပီ။ အစည္းအေ၀းအႀကိမ္တုိင္းလုိလုိမွာ မိန္႔ခြန္းတက္တက္ေႁခြေနရတာကုိ ေတြ႔ရပါတယ္။ သူ႔ရဲ့မိန္႔ခြန္းဖတ္ၾကားပုံကလည္း ဇရာေၾကာင့္ေလးလံေနတဲ့ေလသံနဲ႔ တခါတခါ စကားေျပာေနရင္း ေျပာေနတဲ့မိန္႔ခြန္းစာရြက္ကုိ စုိက္ၾကည့္အခ်ိန္ယူရပုံ အားယူေျပာဖုိ႔ ပရိတ္သတ္ဖက္ကုုိ မ်က္ႏွာမူၿပီး ရြတ္ျပေနရပုံက ပရိတ္သတ္အတြက္ အားမလုိအားမရ ျဖစ္စရာပါ။ ေတာထဲမွာ ဘ၀တေလ်ာက္လုံး ရုန္းကန္တုိက္ပြဲ၀င္ရင္း ျဖတ္သန္းလာခဲ့တဲ့ဘ၀အေတြ႔အႀကဳံေတြအရ ပရိတ္သတ္က ၎အေပၚမွာ နားလည္မႈရွိၾကၿပီးသားပါ။ ၎အေနနဲ႔ မိခင္ဘာသာစကားမဟုတ္တဲ့ ျမန္မာစာကုိ ကရင္ဘာသာနဲ႔ ေခါင္းထဲမွာဘာသာျပန္ရတဲ့ အခက္အခဲကုိလည္း စာနာနားလည္စိတ္နဲ႔ ၎ကဘယ္လုိပုံစံမ်ဳိးနဲ႔ ေျပာေနတယ္ဆုိတာထက္ ၎ေျပာတဲ့စာရြက္ပါ မူ၀ါဒပုိင္းဆုိင္ရာ အခ်က္အလက္ေတြက ဘာေတြလဲဆုိတာကုိ ပုိနားေထာင္ၾကတာျဖစ္ပါတယ္။ ဒီတႀကိမ္မွာ KNU ဥကၠ႒ဟာ မိန္႔ခြန္းေျပာဖုိ႔ စင္ေပၚထက္အတက္ ေနာက္ဆုံးေလွကားထစ္မွာ ေျခေခ်ာ္လဲက်ၿပီး မရႈမလွျဖစ္ခဲ့ရတဲ့ဟာက ၎အတြက္ အေတာ္လည္း စိတ္မသက္မသာ ျဖစ္စရာပါ။ ဒါေပမယ့္ ၎ရဲ့ႀကဳိးပမ္းအားထုတ္မႈကုိ အသိအမွတ္ျပဳတဲ့အေနနဲ႔ မိန္႔ခြန္းေျပာဖုိ႔ စကားေျပာစင္ျမင့္ထက္မွာ အဆင္သင့္ျဖစ္ခ်ိန္ ပရိတ္သတ္က ၾသဘာ လက္ခုပ္တီး ခ်ီးျမွင့္ဂုဏ္ျပဳေပးခဲ့ၾကေတာ့ ၎အေနနဲ႔ လက္ခံအသိအမွတ္ျပဳေၾကာင္း လက္ေထာင္ျပသခဲ့ပါတယ္။ ၎ရဲ့မိန္႔ခြန္းကလည္း ထုံးစဥ္အတုိင္းပါပဲ။ EAO ေတြရဲ့ ဘုံရပ္တည္ခ်က္သေဘာထားအပါအ၀င္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး ျဖစ္စဥ္မွာ အစည္းအေ၀းတႀကိမ္နဲ႔တႀကိမ္အၾကား ထူးျခားခ်က္ေတြကုိ ထည့္သြင္းေျပာၾကားရင္း ေနာက္ဆုံး ဘယ္လုိဆက္လုပ္သြားသင့္တဲ့အေၾကာင္း အႀကံျပဳခ်က္ေတြပါပဲ။ ဒီတႀကိမ္မိန္႔ခြန္းမွာလည္း ၿငိမ္းခ်မ္းေရးျဖစ္စဥ္ကုိ ဘယ္လုိစိန္ေခၚမႈပဲရွိရွိ ဆက္လက္ႀကဳိးပမ္းေဆာင္ရြက္သြားမယ္ဆုိတဲ့အေၾကာင္းအပါအ၀င္ စာရြက္ထဲမွာ ႀကဳိမေရးထားတဲ့ ၎ရဲ့ရင္တြင္းခံစားခ်က္လာအတုိင္း ေခ်ာတုိင္တက္တဲ့ဥပမာနဲ႔ နိဂုံးခ်ဳပ္မွာ ခုိင္းႏႈိင္းေျပာၾကား သြားခဲ့ပါတယ္။ ၎အေနနဲ႔ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးမာရသြန္မွာ ဇြဲဆုထုိက္တန္ေကာင္းႏုိင္ပါရဲ့။

ဒီတႀကိမ္ ၂၁-ရာစုပင္လုံ တတိယအစည္းအေ၀းက ေနာက္ဆုံးထြက္ေပၚလာခဲ့တဲ့ က႑အလုိက္ရလဒ္ေတြကုိ ၾကည့္ရင္ ႏုိင္ငံေရး (၄) ခ်က္၊ စီးပြားေရး (၁)ခ်က္၊ လူမႈေရး (၇)ခ်က္၊ ေျမယာႏွင့္သဘာ၀ပတ္၀န္းက်င္ (၂) ခ်က္ စုစုေပါင္း (၁၄) ခ်က္ကုိ ေတြ႔ရပါတယ္။ ဒီအခ်က္ေတြကုိ ေနာက္ဆုံးပိတ္ပြဲအခမ္းအနားနဲ႔ ကုိယ္စားျပဳလက္မွတ္ ေရးထုိးၾကတဲ့အခါ ၿပီးခဲ့တဲ့ ၂၁-ရာစုပင္လုံ ဒုတိယအစည္းအေ၀းကလုိမ်ဳိး ကုိယ္စားျပဳမႈနဲ႔ပတ္သက္လုိ႔ ရပ္တည္ခ်က္ အျငင္းပြားမႈ ျပႆနာမတက္ခဲ့တာကုိ ေတြ႔ရပါတယ္။ Package Deal ပါ အဓိကအေရးႀကီးတဲ့ အေၾကာင္းအရာေခါင္းစဥ္ေတြ မဟုတ္တဲ့အတြက္ ဆုံးျဖတ္ခ်က္ခ်မွတ္ၾကတဲ့အခါမွာ အဆင္ေျပခဲ့ၾကပုံရပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ အဓိက အႀကိတ္အေန ေဆြးေႏြးျဖစ္ခဲ့ၾကတာကေတာ့ က်ား/မ တန္းတူေရးေခါင္းစဥ္ေအာက္မွာ တႏြယ္ငင္တစင္ပါ တြယ္ကပ္ပါလာတဲ့ ျပည္ေထာင္စုအမည္နဲ႔ပတ္သက္လုိ႔ ျဖစ္ပါတယ္။ ျပည္ေထာင္စုအမည္ကုိ ဘာေခၚမလဲဆုိတဲ့အခ်က္က ၂၁-ရာစုပင္လုံ ပထမအႀကိမ္အစည္းအေ၀းကတည္းက UNFC မွ ႏုိင္ငံသာ (NMSP ဒုတိယဥကၠ႒)အေနနဲ႔ တင္ျပခဲ့တာ ျဖစ္ပါတယ္။ အဲ့ဒါေၾကာင့္ တပ္မေတာ္ဘက္က ၂၀၀၈ ဖြဲ႔စည္းပုံအရ လက္ရွိတုိင္းျပည္အမည္အေပၚမွာ အေျခခံရပ္တည္ေနတာေၾကာင့္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးေဆြးေႏြးပြဲအႏွစ္သာရအေပၚမွာလည္း ေမးခြန္းထုတ္စရာေတြ ျဖစ္ေပၚခဲ့ရပါတယ္။ ေနာက္ဆုံးမွာ NCA သေဘာတူညီခ်က္ပါ စာသားအရ “ဒီမုိကေရစီႏွင့္ဖက္ဒရယ္စနစ္တုိ႔ကုိ အေျခခံေသာျပည္ေထာင္စုကုိ တည္ေဆာက္ရာတြင္ ျပည္ေထာင္စု သမၼတျမန္မာႏုိင္ငံေတာ္၏ မည္သည့္ႏုိင္ငံသားကုိမွ်…….” ဟု သုံးစြဲရန္ သေဘာတူညီခ်က္ ရရွိခဲ့ၾကပါတယ္။

အမွန္က ႏွစ္ေပါင္း(၇၀)ေက်ာ္ ျပည္တြင္းစစ္ဟာ ႏုိင္ငံေရးအရ ရပ္တည္ခ်က္မူကြဲေတြေၾကာင့္ ျဖစ္တယ္။ သူ႔ရပ္တည္ခ်က္ ကုိယ့္ရပ္တည္ခ်က္ကုိ ညွိႏႈိင္းေဆြးေႏြးၾကတဲ့အခါ တဖက္ဖက္ရဲ့ရပ္တည္ခ်က္ေဘာင္ေအာက္ကုိ အတင္းဆြဲသြင္းၿပီး အေျဖရွာရတဲ့ပုံစံက မွန္ကန္တဲ့နည္းလမ္းမဟုတ္ပါ။ အစုိးရတပ္မေတာ္က ၂၀၀၈ ဖြဲ႔စည္းပုုံ ေဘာင္ေအာက္က အေသရပ္ တည္ေဆြးေႏြးမယ္၊ EAO ေတြဘက္ကလည္း ၎တုိ႔ဘုံရပ္တည္ခ်က္ေဘာင္ကေန အေသရပ္တည္ေဆြးေႏြး ေနၾကရင္ အေျဖထြက္လာစရာ အေၾကာင္းမရွိသလုိ စစ္မွန္တဲ့ၿငိမ္းခ်မ္းေရးရဖို႔ ဦးတည္ႏုိင္မွာ မဟုတ္ပါ။ ေနာက္လာမယ့္ အစည္းအေ၀းေတြမွာ အလြယ္ေတြေဆြးေႏြးၿပီးလုိ႔ အခက္ေတြပဲ စုုခ်န္ထားတဲ့ အခက္ဆုံးေတြကုိ ေဆြးေႏြးတဲ့အခါ “ဆင္ေကာင္ႀကီး အၿမီးက်မွတစ္” ဆုိသလုိမ်ဳိး မျဖစ္ဖုိ႔ လုိပါလိမ့္မယ္။

● တရုတ္ OBOR စီမံကိန္း ႏွင့္ ေျမာက္ပုိင္းမဟာမိတ္
ဒီတစ္ႀကိမ္ ၂၁-ရာစုပင္လုံ တတိယအစည္းအေ၀းကုိ တက္ေရာက္လာႏုိင္ဖုိ႔ FPNCC လုိ႔ေခၚတဲ့ ေျမာက္ပုိင္း မဟာမိတ္အဖြဲ႔ကုိ ဖိတ္ၾကားတဲ့အခါ တရုတ္က အဓိက အခန္းက႑ကေန ပါ၀င္လာခဲ့ပါတယ္။ ၿပီးခဲ့တဲ့ ၂၁-ရာစုပင္လုံ ဒုတိယအစည္းအေ၀းတုန္းကလည္း တရုတ္အစုိးရအေနနဲ႔ ကူမင္းကေန ေလယာဥ္စင္းလုံးငွားနဲ႔ ေခၚလာေပးခဲ့ပါတယ္။ ဒီတစ္ႀကိမ္မွာလည္း ေျမာက္ပုိင္းမဟာမိတ္ (၇)ဖြဲ႔ကုိ ကူမင္းကေန ေလယာဥ္နဲ႔ သယ္ယူေခၚေဆာင္လာခဲ့တာပါ။ ၎တုိ႔ကုိ ၂ အုပ္စုခြဲၿပီး တပ္မေတာ္နဲ႔ အစုိးရတုိ႔က သီးျခားစီ ေတြ႔ဆုံေပးခဲ့ၾကပါတယ္။ UWSA ၀အဖြဲ႔၊ NDAA မုိင္းလားအဖြဲ႔၊ KIO ကခ်င္အဖြဲ႔ နဲ႔ SSPP ရွမ္းအဖြဲ႔ (၄)ဖြဲ႔တုိ႔ကုိ တအုပ္စုအေနနဲ႔ တပ္/ခ်ဳပ္န႔ဲ ႏုိင္ငံေတာ္အတုိင္ပင္ခံပုဂၢဳိလ္တု႔ိက သီးျခားစီလက္ခံေတြ႔ဆုံပါတယ္။ PSLF ပေလာင္အဖြဲ႔၊ ULA ရကၡဳိင္အဖြဲ႔၊ MNDAA ကုိးကန္႔အဖြဲ႔ (၃)ဖြဲ႔တုိ႔ကုိ ဒု-တပ္/ခ်ဳပ္ နဲ႔ ႏုိင္ငံေတာ္အတုိင္ပင္ခံပုဂၢဳိလ္တုိ႔က သီးျခားစီလက္ခံေတြ႔ဆုံျဖစ္ခဲ့ပါတယ္။ ၿပီးေနာက္ အစုိးရရဲ့ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးေကာ္မရွင္ (PC) အေနနဲ႔ ေျမာက္ပုိင္းမဟာမိတ္ (၇)ဖြဲ႔လုံးကုိ အတူတကြ လက္ခံေတြ႔ဆုံၿပီး FPNCC ရဲ့ ဘုံသေဘာထားကုိ တင္ျပခဲ့ၾကတာကုိ ေတြ႔ရပါတယ္။ ေျမာက္ပုိင္းမဟာမိတ္အဖြဲ႔အေနနဲ႔ PC နဲ႔ေတြ႔ဆုံတဲ့အခါ ၎တုိ႔ျပင္ဆင္ထားတဲ့ မူ၀ါဒစာတမ္းကုိ ေပးခဲ့တယ္လုိ႔ ဆုိပါတယ္။ အဲ့ဒီမူ၀ါဒက ၂၁-ရာစုပင္လုံ ဒုတိယ အစည္းအေ၀းကာလတုန္းက သတင္းမီဒီယာေတြကုိ ျဖန္႔ေ၀ခဲ့တဲ့မူအေပၚမွာ အေျခခံထားတာပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ ေျမာက္ပုိင္းမဟာမိတ္အဖြဲ႔၀င္ေတြဟာ ၂၁-ရာစုပင္လုံ တတိယအစည္းအေ၀း ဖြင့္ပြဲ၊ ညစာစားပြဲတုိ႔တက္ေရာက္ၿပီး ေနာက္တေန႔မွာ ယခုလုိေတြ႔ဆုံခဲ့ၾကျခင္းျဖစ္ပါတယ္။

ေျမာက္ပုိင္းမဟာမိတ္အဖြဲ႔၀င္ေတြထဲက UWSA ၀အဖြဲ႔၏ ေခါင္းေဆာင္ကုိယ္စားလွယ္ ႏွစ္ဦးအေနနဲ႔ ခရီးပန္း၊ အစားအေသာက္နဲ႔ နယ္ေျမမတူညီမႈအေျခအေနတုိ႔ေၾကာင့္ က်န္းမာေရးမေကာင္းျဖစ္ၿပီး၊ ေနျပည္ေတာ္(ၾကပ္ေျပး)ရွိ အစုိးရေဆးရုံသုိ႔ တက္ေရာက္ ကုသခံယူေနစဥ္ တပ္/ခ်ဳပ္အေနနဲ႔ ၎အိမ္မွာလုပ္လာတဲ့ ဆန္ျပဳတ္ပူပူေႏြးေႏြးကုိ ေဆးရုံသုိ႔ လူကုိယ္တုိင္သြားေရာက္တုိက္ေကၽြးေပးခဲ့တာကုိၾကည့္ၿပီး UWSA နဲ႔ တပ္မေတာ္ၾကားမွာ ဆက္ဆံေရးက တျခားအဖြဲ႔အစည္းေတြနဲ႔မတူပဲ ထူးကဲမႈရွိေနေၾကာင္း အမ်ားက မွတ္ခ်က္ေပးေျပာၾကားခဲ့ၾကပါတယ္။ ၂၁-ရာစုပင္လုံ တတိယအစည္းအေ၀းရဲ့ တတိယေျမာက္ေန႔မွာပဲ ေျမာက္ပုိင္းမဟာမိတ္အဖြဲ႔၀င္ေတြဟာ တရုတ္အစုိးရရဲ့ စီစဥ္ေပးမႈအရ လာတဲ့လမ္းေၾကာင္းအတုိင္း တအုပ္စုနဲ႔ NDAA, SSPP တုိ႔ဟာ ၎တုိ႔ရဲ့ျပည္တြင္း လမ္းေၾကာင္းအတုုိင္း သီးျခားစီ ျပန္လည္ထြက္ခြာသြားခဲ့ၾကပါတယ္။ ဒီဟာေတြအားလုံးက တရုတ္အစုိးရရဲ့ အာရွေရးရာအထူးကုိယ္စားလွယ္ မစၥတာဆြမ္ေကာ္ရွန္းရဲ့ စီစဥ္ေဆာင္ရြက္ေပးခဲ့မႈေၾကာင့္ ျဖစ္ပါတယ္။ 

Myanmar State Counsellor Daw Aung San Suu Kyi (L) smiles at Chinese President Xi Jinping and his wife Peng Liyuan during a welcome ceremony for leaders attending the Belt and Road Forum, at the Great Hall of the People in Beijing, China May 14, 2017.  Photo: REUTERS

တရုတ္အစုိးရအေနနဲ႔ OBOR လုိ႔ေခၚတဲ့ ကမၻာတလႊား ပုိးလမ္းမႀကီးေဖာက္မယ့္ မဟာဗ်ဴဟာစီမံကိန္းႀကီးမွာ ျမန္မာျပည္က မဟာဗ်ဴဟာအရ အေရးပါတဲ့ ေနေျမေဒသတခုျဖစ္တဲ့အခါမွာ တရုတ္နယ္စပ္တေလွ်ာက္မွာရွိတဲ့ တည္ၿငိမ္ေအးခ်မ္းေရးကုိ ေဖာ္ေဆာင္ႏုိင္ဖုိ႔ အထူးအေရးႀကီးေနပါတယ္။ ၂၀၁၇ ခုႏွစ္၊ ေမလအတြင္း တရုတ္ျပည္မွာ Belt & Road Forum အစည္းအေ၀းႀကီး က်င္းပတုန္းက ႏုိင္ငံေတာ္အတုိင္ပင္ခံပုဂၢဳိလ္ ကုိယ္တုိင္တက္ေရာက္ခဲ့ပါတယ္။ အဲ့ဒီမွာ တရုတ္အစုိးရအေနနဲ႔ ျမန္မာအစုိးရကုိ ျပည္တြင္းၿငိမ္းခ်မ္းေရးရရွိဖုိ႔အတြက္ ကူညီေဆာင္ရြက္ ေပးသြားမယ္ဆုိတဲ့ အခုိင္အမာကတိျပဳေျပာၾကားခ်က္ေတြ ရွိေနခဲ့ၿပီးသားျဖစ္ပါတယ္။ ဒီႏွစ္မကုန္မီမွာ တရုတ္သမၼတကုိယ္တုိင္ ျမန္မာျပည္ကုိ အလည္လာတဲ့အခါ OBOR အတြက္ MOU သေဘာတူညီခ်က္ လက္မွတ္ေရးထုိးႏုိင္ဖုိ႔ အစီအစဥ္ရွိတယ္လုိ႔ သတင္းေတြလည္း ထြက္ေပၚေနပါတယ္။ အဲ့ဒါနဲ႔ အခ်ိန္မီ ေျမာက္ပုိင္းမဟာမိတ္အဖြဲ႔၀င္ေတြကုိ NCA လက္မွတ္ေရးထုိးႏုိင္ေစဖုိ႔ တရုတ္အေနနဲ႔ အင္တုိက္အားတုိက္ ႀကဳိးပမ္းေနပုံရပါတယ္။ ၂၁-ရာစုပင္လုံ တတိယအစည္းအေ၀းကာလအတြင္းမွာ တရုတ္အစုိးရအထူးကုိယ္စားလွယ္ မစၥတာဆြမ္ေကာ္ရွန္းဟာ တပ္/ခ်ဳပ္နဲ႔ သီးျခားေတြ႔ဆုံမႈေတြလုပ္ခဲ့တာကုိလည္း ေတြ႔ရပါတယ္။ 

Senior General Min Aung Hlaing receives Special Envoy H.E. Mr. Sun Gouxiang of Asian Affairs of Ministry of Foreign Affairs of the People’s Republic of China, at Bayintnaung villa in Nay Pyi Taw. July 13, 2018 (Photo: Sr. Gen. Min Aung Hlaing website)

● ထား၀ယ္ေရနက္ဆိပ္ကမ္းစီမံကိန္းႏွင့္ NCA-S EAO
၂၁-ရာစုပင္လုံ တတိယအစည္းအေ၀းမတုိင္မီ ၂၀၁၈ ခု၊ ေဖေဖာ္၀ါရီလ (၁၃)ရက္ေန႔မွာ မြန္ျပည္သစ္ပါတီ (NMSP) နဲ႔ NCA လက္မွတ္ေရးထုိးႏုိင္ေရးအတြက္ ဖိအားေပးေဆာင္ရြက္သြားခဲ့တာကုိ ေတြ႔ရပါတယ္။ UNFC-DPN နဲ႔ NLD အစုိးရရဲ့ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးေကာ္မရွင္ (PC) တုိ႔ (၁၇)လေက်ာ္ၾကာေဆြးေႏြးမႈဟာ “ဖက္ဒရယ္ဒီမုိကေရစီ” ေ၀ါဟာရ အဓိပၺါယ္ဖြင့္ဆုိခ်က္နဲ႔ ထစ္ဆုိ႔ေနၿပီး၊ နည္းလမ္းရွာေနခ်ိန္မွာ NMSP အေနနဲ႔ ေျမျပင္မွာ KNU တပ္ဖြဲ႔အခ်ဳိ႕န႔ဲ တပ္မေတာ္လက္ေအာက္ခံ ကရင္နယ္ျခားေစာင့္တပ္ဖြဲ႔ (BGF) တုိ႔ရဲ့တုိက္ခုိက္မႈနဲ႔ ရင္ဆုိင္ခဲ့ရျခင္း၊ NMSP ဂိတ္စခန္း အခ်ဳိ႕ကုိ တပ္မေတာ္က အေၾကာင္းအမ်ဳိးမ်ဳိးျပၿပီး သိမ္းပုိက္ခဲ့ျခင္း၊ NMSP အုပ္ခ်ဳပ္ေရးနယ္ေျမေဒသအတြင္း ဂ်ပန္မွ ေပးေနတဲ့လူသားခ်င္းစာနာမႈ အကူအညီေတြကုိ ဆက္လက္ေပးဖုိ႔ရန္ ဆုိင္းငံ့ခံရျခင္းတုိ႔ ျဖစ္ေပၚခဲ့ပါတယ္။ ၿပီးေနာက္ UNFC ထဲကေန NMSP နဲ႔အတူ LDU လားဟူအဖြဲ႔တုိ႔ပါ NCA မွာ ပါ၀င္လက္မွတ္ေရးထုိးေစဖုိ႔ ဒရြတ္တုိက္ ဆြဲေခၚသြားခဲ့ပါတယ္။ ေဖေဖၚ၀ါရီလ (၁၃)ရက္ေန႔ လက္မွတ္မေရးထုိးမွီ ဂ်ပန္အစုိးရရဲ့အထူးကုိယ္စားလွယ္ မစၥတာဆာဆာကာ၀ါနဲ႔ NMSP ဥကၠ႒တုိ႔ ေနျပည္ေတာ္(ၾကပ္ေျပး)မွာ ပူးတြဲ သတင္းစာရွင္းလင္းပြဲလုပ္ၿပီး မြန္ျပည္နယ္ရွိ ဖြံ႔ၿဖဳိးေရးလုပ္ငန္းေတြမွာ ကူညီေဆာင္ရြက္ေပးသြားမွာျဖစ္ေၾကာင္း ရွင္းလင္းေျပာၾကားခဲ့ၾကပါတယ္။

အျခားတဖက္မွာလည္း ဂ်ပန္ႏုိင္ငံျခားေရး၀န္ႀကီးဌာနလက္ေအာက္ခံ JICA အဖြဲ႔က ထား၀ယ္ေရနက္ဆိပ္ကမ္း စီမံကိန္းအတြက္ တနသၤာရီးတုိင္းအတြင္း ကြင္းဆင္းေလ့လာေရးေတြကုိ စဥ္ဆက္မျပတ္ေဆာင္ရြက္ေနလွ်က္ ရွိပါသည္။ Italian-Thai ကုမၺဏီနဲ႔ ဂ်ပန္တုိ႔ရဲ့ ရင္းႏွီးျမွဳပ္ႏွံမႈတုိ႔ပါ၀င္ေနတဲ့ အေမရိကန္ေဒၚလာ (၈.၆) ဘီလ်ံတန္ဖုိးရွိတဲ့ ထား၀ယ္ေရနက္ဆိပ္ကမ္းစီမံကိန္းႀကီးဟာ ေဒသတည္ၿငိမ္မႈနဲ႔ ေဒသခံလူထုရဲ့ ေထာက္ခံသေဘာတူညီခ်က္ကုိရရွိဖုိ႔ရန္ အထူးအေရးႀကီးေနပါတယ္။ (၆-၈-၂၀၁၈)ရက္ေန႔ VOA ျမန္မာပုိင္းအစီ အစဥ္မွာ တနသၤာရီးတုိင္းအစုိးရ စီးပြားေရးနဲ႔ဘ႑ာေရး၀န္ႀကီးျဖစ္တဲ့ ဦးၿဖဳိး၀င္းထြန္းက ေျပာၾကားတဲ့အထဲမွာ သဘာ၀ေဘးအႏၱရာယ္မရွိ၊ ဘာသာေရးပဋိပကၡမရွိ၊ KNU နဲ႔ NMSP တုိ႔ဟာ NCA လက္မွတ္ထုိးၿပီး ၿငိမ္းခ်မ္းေရးသေဘာတူညီခ်က္တုိ႔ ရထားၿပီးျဖစ္တာေၾကာင့္ ၿငိမ္းခ်မ္းတဲ့ေဒသျဖစ္ေနၿပီ၊ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးညီလာခံကုိလည္း ပထမဆုံးလုပ္ႏုိင္တဲ့ေဒသျဖစ္လုိ႔ တနသၤာရီတုိင္းဟာ ႏုိင္ငံျခားရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမႈေတြ ၀င္လာႏုိင္ဖုိ႔ေမွ်ာ္လင့္ေၾကာင္း ပါ၀င္ခဲ့ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ထား၀ယ္ေရနက္ဆိပ္ကမ္းစီမံကိန္းဟာ NCA လက္မွတ္ေရးထုိးေရးနဲ႔ ဆက္စပ္ခဲ့တဲ့သေဘာမွာ ရွိပါတယ္။ ၂၁-ရာစု ပင္လုံတတိယအစည္းအေ၀းဖြင့္ပြဲအခမ္းအနားကုိ တက္ေရာက္လာခဲ့တဲ့ ဂ်ပန္အစုိးရအထူးကုိယ္စားလွယ္ မစၥတာဆာဆာကာ၀ါဟာလည္းပဲ အခမ္းအနားတက္ေရာက္ၿပီးေနာက္ တပ္/ခ်ဳပ္နဲ႔ သီးသန္႔ေတြ႔ဆုံခဲ့တာေတြ ရွိခဲ့ပါတယ္။ 

Senior General Min Aung Hlaing, at a meeting with Mr. Yohei SASAKAWA, chairman of the Nippon Foundation and Special Envoy of the Government of Japan for National Reconciliation in Myanmar, at Bayintnaung villa in Nay Pyi Taw. (Photo: Sr. Gen. Min Aung Hlaing website) July 11, 2018

● ဖြံ႔ၿဖဳိးေရးအေျချပဳ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးလား ၊ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးအေျချပဳ ဖြံ႔ၿဖဳိးေရးလား
စစ္မွန္တဲ့ႏုိင္ငံေရးအေျဖထုတ္ႏုိင္ပါမွ ေရရွည္တည္တံ့ခုိင္ၿမဲတဲ့ၿငိမ္းခ်မ္းေရးကုိ ရရွိႏုိင္မွာပါ။ လက္ရွိမွာ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး ေဖာ္ေဆာင္မႈနဲ႔အတူ တြဲပါလာေနတဲ့ ျပည္တြင္းစစ္ျဖစ္ေနတဲ့ မတည္ၿငိမ္တဲ့တုိင္းရင္းသား နယ္ေျမေဒသေတြက မဟာဖြံ႔ၿဖဳိးေရးစီမံကိန္းႀကီးေတြဟာ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးကုိအေထာက္အကူျပဳဖုိ႔ လုိအပ္ပါလိမ့္မယ္။ ဖြံ႔ၿဖဳိးေရးနဲ႔ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးဟာ ဒြန္တြဲေနတာမွန္ေပမယ့္ မဟာစီမံကိန္းႀကီးေတြ အေကာင္အထည္ေဖာ္ႏုိင္ဖုိ႔ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး လုပ္ငန္းစဥ္ကုိ အသုံးခ်ခံကိရိယာတစ္ခုအျဖစ္ အသုံးမျပဳမိဖုိ႔ အထူးအေရးႀကီးပါတယ္။

NCA လက္မွတ္ေရးထုိးထားတဲ့ အဖြဲ႔အစည္းေတြကုိ စီးပြားေရးလုပ္ငန္းေတြလုပ္ကုိင္ႏုိင္ဖုိ႔အတြက္ ျမန္မာႏုိင္ငံ တုိင္းရင္းသားလုပ္ငန္းရွင္မ်ားအသင္းကုိ မၾကာမီက ဖြဲ႔စည္းခဲ့တာကုိ ေတြ႔ရပါတယ္။ အစုိးရၿငိမ္းခ်မ္းေရးေကာ္မရွင္ (PC) ရဲ့ အႀကံေပးအဖဲြ႔၀င္ ေဒါက္တာေအာင္ထြန္းသက္နဲ႔ UMFCCI တုိ႔ကုိယ္တုိင္ ပါ၀င္အားျဖည့္ေဆာင္ရြက္ ေပးေနတာကုိလည္း ေတြ႔ရပါတယ္။ စီးပြားေရးလုပ္ငန္းဟာ ေဒသဖြံ႔ၿဖဳိးေရးလုပ္ငန္းကုိဦးတည္ဖုိ႔ ရည္ရြယ္တာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ လြန္ခဲ့တဲ့ကာလေတြက ၿငိမ္းခ်မ္းေရးေဖာ္ေဆာင္မႈကေန ရရွိခဲ့တဲ့သင္ခန္းစာေတြကုိလည္း ျပန္ၾကည့္သင့္ပါတယ္။ ဥပမာ - (၂၁)ရာစုပင္လုံ တတိယအစည္းအေ၀းဖြင့္ပြဲကုိ လာေရာက္တက္တဲ့ PSLF အဖြဲ႔ရဲ့ ကုိယ္စားလွယ္က ႏုိင္ငံေတာ္အတုိင္ပင္ခံပုဂၢဳိလ္နဲ႔ေတြ႔တဲ့အခါ ၎တုိ႔အေနနဲ႔ တပ္မေတာ္အစုိးရလက္ထက္မွာ ေဒသဖြံ႔ၿဖဳိးေရးကတိက၀တ္နဲ႔ လက္နက္ခ်ကာ PSLO အဖြဲ႔ကုိလည္း ဖ်က္သိမ္းခံခဲ့ရေၾကာင္း၊ သုိ႔ေသာ္လည္း လမ္းေကာင္းေကာင္းတခုေတာင္ မေဖာက္ႏုိင္ခဲ့ဘဲ ေဒသအေျခအေနဟာ မူးယစ္ေဆး၀ါးနဲ႔ ပ်က္စီးေနခဲ့ရေၾကာင္း လက္ေတြ႔ပကတိအေျခအေနေတြကုုိ တင္ျပခဲ့တာကုိ ေတြ႔ရပါတယ္။ KIO ကခ်င္အဖြဲ႔ဟာလည္း ၁၉၉၄ ခုႏွစ္မွာ တပ္မေတာ္အစုိးရနဲ႔ အပစ္အခတ္ရပ္စဲေရးသဘာတူစာခ်ဳပ္ခ်ဳပ္ဆုိၿပီးေနာက္ ဘူးဂါးဆုိတဲ့စီးပြားေရးကုုမၺဏီတခု သီးသန္႔တည္ေထာင္ၿပီး ႏွစ္ေပါင္း (၂၀)ခန္႔ လုပ္ကုိင္ခဲ့ၾကပါတယ္။ ယခုလည္းပဲ အဲ့ဒီကုမၺဏီက ရပ္တည္ေနဆဲ ထင္ပါတယ္။ ယင္းကာလက စီးပြားေရးလုပ္ငန္းေတြကုိ နားလည္မႈနဲ႔ ပြင့္လင္းျမင္သာမႈကင္းမဲ့စြာ လုပ္ခဲ့ၾကတာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ KIO ကခ်င္အဖြဲ႔ဘက္ကေနၾကည့္ရင္ ေအာင္ျမင္မႈရွိခဲ့တယ္လု႔ိ ဆုိရမွာျဖစ္ပါတယ္။ KIO နယ္ေျမထဲမွာရွိတဲ့ ေျမေပၚေျမေအာက္ သဘာ၀သယံဇာတေတြကုိ ထုတ္လုပ္ေရာင္းခ်ခဲ့ၿပီး၊ တရုတ္ရင္းႏွီးျမွဳပ္မႈေတြနဲ႔ ေရအားလွ်ပ္စစ္စီမံကိန္းေတြကုိလည္း ေဖာ္ေဆာင္ႏုိင္ခဲ့ၾကပါတယ္။ KIO အုပ္ခ်ဳပ္ေရးနယ္ေျမထဲက ေရးအားလွ်ပ္စစ္ကုိ ျမစ္ႀကီးနာၿမဳိ႕ေတာ္အထိ ျဖန္႔ျဖဴးေပးၿပီး အစုိးရအုပ္ခ်ဳပ္ေရးနယ္ေျမရွိ လွ်ပ္စစ္ဓာတ္အား လုိအပ္မႈကုိ တစိတ္တပုိင္းေထာက္ပံ့ေပးႏုိင္ခဲ့ပါတယ္။ အဲ့ဒါေၾကာင့္ KIO ဘက္က ျဖန္႔ျဖဴးေပးတဲ့ လွ်ပ္စစ္ဓာတ္အားကုိသုံးစြဲမႈေၾကာင့္ အစုိးရဘက္ကလည္း က်သင့္ေငြေတြကုိ KIO ဘက္သုိ႔ ျပန္ေပးေဆာင္ရပါတယ္။ အခုအခ်ိန္ထိ အစုိးရဘက္က KIO ဘက္ကုိ ေပးေဆာင္ရန္ အေႂကြးေတြရွိေနေသးေၾကာင္း သိရွိရပါတယ္။ အဲ့ဒီလုိမ်ဳိး အစုိးရနဲ႔ ေတာ္လွန္ေရးအဖြဲ႔အစည္းတုိ႔အၾကား ပူးတြဲစီမံခန္႔ခြဲမႈတုိ႔ လက္ေတြ႔က်က် ေဖာ္ေဆာင္ႏုိင္ခဲ့ၾကတာကုိ အေကာင္းဘက္ကေန ရႈျမင္ၾကည့္လုိ႔ရပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ၂၀၁၁ ခုႏွစ္၊ ဇြန္လမွာ ေသနတ္ျပန္ေပါက္ဖုိ႔ အခြင့္အလမ္းေပးခဲ့တာကလည္း အားလုံးသိၾကတဲ့အတုိင္း တာပိန္ေရအားလွ်ပ္စစ္စီမံကိန္းကုိ အေၾကာင္းျပဳလုိ႔ ႏွစ္ေပါင္း (၁၇)ႏွစ္ၾကာ အပစ္အခတ္ရပ္စဲေရးဟာ ပ်က္ျပားခဲ့ရၿပီး၊ ဒီေန႔ထိ ေသနတ္သံေတြမစဲေသးပါ။ စစ္ေဘးဒုကၡသည္ေတြ သိန္းခ်ီျဖစ္ေနပါၿပီ။ ၎တုိ႔ကုိယ္တုိင္ ေဖာက္လုပ္ တည္ေဆာက္ခဲ့ၾကတဲ့ လမ္း၊ တံတားနဲ႔ စံျပ ေက်းရြာႀကီး ေက်းရြာငယ္ေတြဟာ တုိက္ပြဲေတြေၾကာင့္ ဖ်က္ဆီးၿပဳိပ်က္ျခင္းတုိ႔ ခံထားရပါၿပီ။ ဆုိေတာ့ ႏွစ္ရွည္လမ်ားတည္ေဆာက္ခဲ့ရတဲ့ အေျခခံအေဆာက္အဦနဲ႔ ေဒသခံလူမႈစီးပြားဘ၀ေတြဟာ သုံးေလးႏွစ္ ကာလတုိတခုအတြင္း ပ်က္စီးသြားခဲ့ၾကရၿပီး၊ ဒီေန႔ထိ ျပန္လည္ထူေထာင္ႏုိင္ဖုိ႔ အခြင့္အလမ္း မရရွိတဲ့အျပင္ ဆုိးက်ဳိးနဲ႔ အနိဌာရုံေတြကသာ တုိးပြားလာေနပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ေရရွည္တည္တံ့ခုိင္ၿမဲတဲ့ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးကသာ တာရွည္ခံတဲ့ ဖြံ႔ၿဖဳိးေရး တုိးတက္ေရးတုိ႔ကုိ ေဖာ္ေဆာင္ႏုိင္မွာပါ။

ႏုိင္ငံတကာအကူအညီရရွိဖုိ႔ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးပြဲေတြ လုပ္ျပရသလုိမ်ဳိး မျဖစ္ဖုိ႔ကလည္း အထူးအေရးႀကီးပါတယ္။ ၿပီးခဲ့တဲ့ ၂၁-ရာစုပင္လုံ တတိယအစည္းအေ၀းဖြင့္ပြဲအခမ္းအနားမွာ ရခုိင္အမ်ဳိးသားပါတီ (ANP) ဒုတိယဥကၠ႒ ေဒၚေအးႏုစိန္ရဲ့ မိန္႔ခြန္းမွာ ဘဂၤလီကိစၥကုိ ထည့္သြင္းေျပာၾကားခဲ့မိလုိ႔ ဖြင့္ပြဲတက္ေရာက္လာတဲ့ ႏုိင္ငံတကာသံတမန္အသုိင္းအ၀ုိင္းက ေ၀ဖန္သံေတြ ထြက္ခဲ့ပါတယ္။ NLD အစုိးရရဲ့ ဘဂၤလီျပႆနာေျဖရွင္းေရးမွာ လုိအပ္ခ်က္နဲ႔ အားနည္းခ်က္ေတြကုိ ေထာက္ျပခဲ့မိလုိ႔ စိတ္ကြက္ခဲ့တာေတြေၾကာင့္ UPDJC ရဲ့ ႏုိင္ငံေရးပါတီမ်ားအစုအဖြဲ႔ကေန ၎တုိ႔သေဘာထား မဟုတ္ေၾကာင္းကုိ ခ်က္ခ်င္းထုတ္ျပန္ၿပီး ANP ကုိယ္စားလွယ္ေခါင္းေဆာင္ရဲ့ မိန္႔ခြန္းကုိ သြယ္၀ုိက္တဲ့ ကန္႔ကြက္မႈ ျပသကာ ႏုိင္ငံတကာသိေအာင္ ထုတ္ျပန္ခဲ့ၾကပါတယ္။ ဒီဟာက ဘာေၾကာင့္ျဖစ္ရတာပါလဲ…။ ၂၁-ရာစုပင္လုံ အစည္းအေ၀းႀကီးေတြအပါအ၀င္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးျဖစ္စဥ္ႀကီးတခုလုံးကုိ ႏုိင္ငံတကာအသုိင္းအ၀ုိင္းက ဦးသိန္းစိန္အစုိးရ လက္ထက္ကတည္းကေန ေတာက္ေလွ်ာက္ေထာက္ပံ့ေပးထားတာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဦးသိန္းစိန္အစုိးရလက္ထက္မွာ ႏုိင္ငံတကာအစုိးရေတြအေနနဲ႔ International Peace Support Group (IPSG) / Peace Support Fund (PSF) ဆုိၿပီး စုဖြဲ႔ကူညီခဲ့ၾကပါတယ္။ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္အစုိးရလက္ထက္မွာ Joint Peace Fund (JPF) ဆုိၿပီး စုဖြဲ႔ကာ ႏုိင္ငံတကာၿငိမ္းခ်မ္းေရးရန္ပုံေငြအဖြဲ႔အေနနဲ႔ ေငြေၾကးနဲ႔ နည္းပညာပုိင္းအရ ေတာက္ေလွ်ာက္ ကူညီေပးေနတာပါ။ ႏုိင္ငံတကာရဲ့ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးရန္ပုံေငြနဲ႔လုပ္တဲ့ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးပြဲအခမ္းအနားေတြမွာ ႏုိင္ငံတကာမွ အျမင္ေစာင္းမႈ အျဖစ္မခံႏုုိင္တဲ့သေဘာထားကုိ သူ႔ဆန္စားေတာ့ သူ႔မ်က္ႏွာၾကည့္ရတဲ့သေဘာမ်ဳိး ထင္ဟပ္ျပပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ျပည္တြင္းၿငိမ္းခ်မ္းေရးအတြက္ အေႏွာင္အဖြဲ႔ကင္းကင္းနဲ႔ ကူညီတဲ့ႏုိင္ငံတကာအကူအညီျဖစ္လာဖုိ႔အတြက္ မိမိတုိ႔ ကုိယ္တုိင္က အေႏွာင္အဖြဲ႔ကင္းေအာင္ လုပ္ကုိင္တတ္ဖုိ႔ လုိအပ္ပါလိမ့္မယ္။ ႏုိင္ငံတကာမွ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး ရန္ပုံေငြေတြကုိ လက္ခံရယူတဲ့အခါမွာ NCA လက္မွတ္ထုိး၊ လက္မွတ္မထုိး EAO အဖြဲ႔ေတြနဲ႔ အစုိးရတုိ႔အၾကား ညွိႏႈိင္းေပါင္းစပ္ေရးအဖြဲ႔ Joint Coordination Body (JCB) ဆုိၿပီး ဖြဲ႔စည္းထားတာ ရွိပါတယ္။ အဲ့ဒီယႏၱရားကုိ ဖန္တီး တည္ေဆာက္တုန္းက ႏုိင္ငံတကာၿငိမ္းခ်မ္းေရးရန္ပုံေငြေတြကုိ အသုံးျပဳတဲ့အခါ OECD ရဲ့ National Ownership မူကုိ လက္ခံက်င့္သုံးေနတာကုိ ေတြ႔ရပါတယ္။ အစုိးရအေနနဲ႔ ႏုိင္ငံတကာၿငဳိျငင္တာထက္ မိမိတို႔ျပည္တြင္း အမ်ဳိးသား အင္အားစုေတြအၾကား နားလည္မႈ၊ ယုံၾကည္မႈနဲ႔ သေဘာထားႀကီးမႈတုိ႔ကုိ ျပသႏုိင္ဖုိ႔က ပုိအေရးႀကီးပါလိမ့္မယ္။

ဒီတစ္ႀကိမ္ ၂၁-ရာစုပင္လုံ တတိယအစည္းအေ၀းၿပီးေနာက္ NCA လက္မွတ္ေရးထုိးထားၿပီး အမ်ဳိးသားအဆင့္ ႏုိင္ငံေရးေဆြးေႏြးပြဲ လြတ္လြတ္လပ္လပ္လုပ္ခြင့္မရေသးတဲ့ RCSS အဖြဲ႔ရဲ့ ဥကၠ႒ ဗုိလ္ခ်ဳပ္ႀကီး ယြက္စစ္ကလည္း ၎ရဲ့သေဘာထားအျမင္ကုိ မီဒီယာမွတဆင့္ ျပင္းျပင္းထန္ထန္ထုတ္ေျပာလာပါတယ္။ ၂၁-ရာစုပင္ တတိယ အစည္းအေ၀းက အစုိးရအေနရဲ့ ႏုိင္ငံေရးအျမတ္ထုတ္တဲ့ပြဲ၊ တုိင္းရင္းသားေတြအတြက္ ဘာအႏွစ္သာရနဲ႔ အဓိပၺါယ္မွ မရွိဘူးလုိ႔ ေျပာင္ထုတ္ေျပာလာခဲ့ပါတယ္။ ၎ရဲ့လူသိရွင္ၾကား ေ၀ဖန္ေထာက္ျပခ်က္အၿပီး (၂၀-၇-၂၀၁၈) ရက္ေန႔မွာ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးေကာ္မရွင္(PC)မွာ တပ္မေတာ္ကုိယ္စားလွယ္အေနနဲ႔ပါ၀င္ေနတဲ့ PC အတြင္းေရးမွဴး ဦးခင္ေဇာ္ဦး (ဒု-ဗုိလ္ခ်ဳပ္ႀကီးၿငိမ္း) ေခါင္းေဆာင္တဲ့ကုိယ္စားလွယ္အဖြဲ႔ ခ်င္းမုိင္ကုိ လာေရာက္ၿပီး ဥကၠ႒ယြက္စစ္နဲ႔ ေတြ႔ဆုံေဆြးေႏြး ခဲ့ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ေျမျပင္တုိက္ပြဲအေျခအေနေတြက အၿပီးတုိင္ရပ္တန္႔မႈထိ ထူးျခားလာတာကုိ မေတြ႔ရွိရေသးပါ။ ဒီ့အျပင္ ဦးခင္ေဇာ္ဦးနဲ႔အဖြဲ႔ဟာ KIO ဥကၠ႒ ဗုိလ္ခ်ဳပ္ႀကီးအင္ဘန္လနဲ႔အဖြဲ႔ကုိလည္း တေန႔တည္းမွာ ေရွ႕ဆင့္ေနာက္ဆင့္ ေတြ႔ဆုံေဆြးေႏြးခဲ့တာကုိ ေတြ႔ရပါတယ္။ ဒီေဆြးေႏြးပြဲကလည္း ကခ်င္၊ ရွမ္းျပည္ေတြက ေျမျပင္တုိက္ပြဲေတြကုိ ရပ္တန္႔ႏုိင္ျခင္းမရွိခဲ့ပါ။ (၅-၈-၂၀၁၈)ရက္ေန႔မွာ ဒု-ဗုိလ္ခ်ဳပ္ႀကီးထြန္းထြန္းေနာင္ဦးေဆာင္တဲ့ တပ္မေတာ္ ကုိ္ယ္စားလွယ္အဖြဲ႔နဲ႔ KIO ကုိယ္စားလွယ္အဖြဲ႔တို႔ တရုတ္ႏုိင္ငံ၊ ဒါလီၿမဳိ႕မွာ ထပ္မံေတြ႔ဆုံျဖစ္ၾကပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ ေဆြးေႏြးပြဲက နာရီ၀က္သာၾကာၿပီး၊ ေအာင္ျမင္မႈ မရရွိခဲ့ျပန္ပါဘူး။ ေဆြးေႏြးပြဲေတြက ၿငိမ္းခ်မ္းေရးကုိ ဦးတည္ဖုိ႔ အတြက္ စီးပြားေရးနဲ႔ ဖြံ႔ၿဖဳိးေရးစီမံကိန္းေတြကုိအေျခခံတာထက္ ႏုိင္ငံေရးဆႏၵေတြအေပၚအေျခခံမွ ျဖစ္ပါလိမ့္မယ္။

ေနာက္ဆုံးေျပာရရင္ ႏုုိင္ငံျခားရင္းႏွီးျမွဳပ္ႏွံမႈလာဖုိ႔အတြက္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးကုိအေၾကာင္းျပေကာင္းေအာင္လုပ္တာထက္ စစ္မွန္တဲ့ႏုိင္ငံေရးအေျဖရရွိဖုိ႔ လုိအပ္ပါတယ္။ ႏုိင္ငံေရးအေျဖ (Political Settlement) မရမျခင္း ေရရွည္တည္တ့ံ ခုိင္ၿမဲတဲ့ ဖြံ႔ၿဖဳိးေရး (Sustainable Development) ျဖစ္လာႏုိင္မွာ မဟုုတ္ပါ။

ေဆာင္းပါးရွင္ ေမာင္အဥၥနမွာ နယ္စပ္အေျခစုိက္ ျမန္မာ့အေရးေလ့လာသူတဦး ျဖစ္သည္။