၈၈၈၈(သို႔) ႏွစ္ ၃၀ ျပည့္ ျပည္သူ႔အေရးအခင္းႀကီး

၈၈၈၈(သို႔) ႏွစ္ ၃၀ ျပည့္ ျပည္သူ႔အေရးအခင္းႀကီး
K ၿငိမ္းခ်မ္း၊ (မိုးမခ) ၾသဂုတ္ ၇၊ ၂၀၁၈

စာေရးသူ -ကိုကိုေလး (ဘာသာျပန္)
စာအုပ္အမည္ – TRUTH ။ အမွန္တရား၊ ၈၈၈၈ အေရးေတာ္ပံုသမိုင္း
အမ်ိဳးအစား – ႏိုင္ငံေရး
ထုတ္ေဝသည့္တိုက္ – ယဥ္မ်ိဳးစာေပ
ထုတ္ေဝသည့္ကာလ – ၂၀၁၈၊ ၾသဂုတ္လ
တန္ဖိုး- ၃၅၀၀ က်ပ္

ျမန္မာ့ႏိုင္ငံေရး သမိုင္းျဖစ္စဥ္ထဲမွာ အႀကီးမားဆံုးနဲ႔အက်ယ္ျပန္႔ဆံုးအထိေရာက္ဆံုး လူထုအေရးေတာ္ပံုႀကီးကိုျပပါဆို ရင္ေတာ့ ၈၈၈၈ လူထုအေရးအခင္းႀကီးကို မလြဲမေသြျပန္သြားရမွာပဲျဖစ္ပါတယ္။ ၁၉၆၂ခု မတ္လ၂ရက္ေန႔မွာ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ ႀကီးေန၀င္း ေခါင္းေဆာင္တဲ့ ေတာ္လွန္ေရးေကာင္စီဟာ အတင္းအဓမၼ အာဏာသိမ္းယူခဲ့လို႔ ျပည္သူလုူထုတေတြ စစ္အုပ္ ခ်ဳပ္ေရးေအာက္ က်ေရာက္ခဲ့တာျဖစ္ပါတယ္။

ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီးေန၀င္းဦးေဆာင္တဲ့ စစ္အာဏာသိမ္း အစိုးရေၾကာင့္ ျပည္သူလူထုဟာ စီးပြားေရး၊ ပညာေရး၊ က်န္းမာေရး ယဥ္ေက်းမႈ အစစအရာရာ က်ပ္တည္းမႈမ်ားနဲ႔ ဖိႏွိပ္အုပ္ခ်ဳပ္ခဲ့မႈမ်ားေၾကာင့္ တိုင္းျပည္ဟာလည္း အဆင္းရဲဆံုးႏိုင္ငံစာရင္း ၀င္ခဲ့ရပါေတာ့တယ္။

ထိုသို႔ အေထြေထြ အက်ပ္အတည္းမ်ားစြာနဲ႔စစ္အုပ္ခ်ဳပ္ေရးေအာက္မွာ မခံရပ္ႏိုင္ဆံုးျဖစ္ခဲ့သူမ်ားကေတာ့ ေက်ာင္းသား ေတြပဲျဖစ္ပါတယ္။ ဦးေန၀င္းဦးေဆာင္တဲ့ မဆလပါတီအစိုးရကို အခြင့္သာတိုင္း ေတာ္လွန္ဆန္႔က်င္ခဲ့ၾကပါတယ္။ ၎အုပ္ ခ်ဳပ္ခဲ့တဲ့ ၂၆ႏွစ္အတြင္း ေက်ာင္းသားအေရးအခင္းမ်ားစြာ ျဖစ္ပြားခဲ့ၿပီး ေက်ာင္းသားအေရးအခင္းတိုင္းကိုလည္း ေသြး ေခ်ာင္းစီး ေျဖရွင္းခဲ့ပါတယ္။

၁၉၈၈၊ ၾသဂုတ္လမွာေတာ့ ဘက္ေပါင္းစံုက အာဏာရွင္ရဲ႕ဖိႏွိပ္မႈေတြကို မခံရပ္ႏိုင္ေတာ့တဲ့ေက်ာင္းသား၊ ရဟန္းသံဃာ၊ ေစ်းသည္အပါ၀င္ လူထုတရပ္လံုးက လမ္းေပၚထြက္ ဆႏၵျပ အာဏာရွင္ ဦးေန၀င္းနဲ႔ အေပါင္းအပါမ်ားကို ျဖဳတ္ခ်ဖို႔ႀကိဳးစား ၾကေတာ့တာပါပဲ။

ျမန္မာႏိုင္ငံေရးသမိုင္းမွာ ျပည္သူလူထုတရပ္လံုးပါ၀င္ေတာင္းဆိုတိုက္ပြဲ၀င္ခဲ့တဲ့ ၁၉၈၈၊ ၾသဂုတ္လအတြင္းျဖစ္ပြားခဲ့တဲ့ လူထုအေရးေတာ္ပံုႀကီး ဟာ ၂၀၁၈၊ ၾသဂုတ္လဆိုရင္ ေငြရတုေက်ာ္လို႔ ႏွစ္ေပါင္း ၃၀တိုင္ခဲ့ၿပီျဖစ္ပါတယ္။

၈၈၈၈ အေရးေတာ္ပံုႀကီးဟာ ေက်ာင္းသား၊ ရဟန္းသံဃာနဲ႔ျပည္သူလူထုေတြရဲ႔အသက္၊ ေသြး၊ ေခၽြးေတြကို စေတးၿပီး အာဏာရွင္ရဲ႕မ်က္ႏွာဖံုးကို ခြာခ်ႏိုင္ခဲ့ၾကတာမို႔ ကမၻာသိ ထင္ရွားခဲ့ပါတယ္။

အာဏာရွင္ ဦးေန၀င္း အစိုးရရထူးကေနဆင္းေပးလိုက္ရၿပီး ၎ေနာက္ အေမြဆက္ခံတဲ့ အာဏာရုူးလက္သစ္မ်ားကလည္း အဲဒီ အဆိုပါ ၈၈၈၈အေရးအခင္းႀကီးကို နည္းမ်ိဳးစံု သံုး ပံုဖ်က္ၿပီး ဆက္လက္အုပ္ခ်ဳပ္ခဲ့ၾကတာ ၂၀၀၈ဖြဲ႔စည္းပံုစာအုပ္ႀကီး ႀကိတ္ေရးဆြဲၿပီးသည္ အထိပဲဆိုပါေတာ့။

တကယ္ေတာ့ ႏွစ္ေပါင္း ၃၀ဆိုတာ မ်ိဳးဆက္တခုစာတိုင္ခဲ့ၿပီလည္းျဖစ္ပါတယ္။ ယေန႔အသက္ ၃၁ ႏွစ္လူငယ္တေယာက္ ဟာ အဲဒီအခ်ိန္ကာလက တႏွစ္သားပဲရွိပါတယ္။ သမိုင္းအေထာက္အထား မွတ္တမ္းမရွိလို႔ကေတာ့ ဘယ္လို႔မွ လက္ဆင့္ ကမ္းဖို႔ လမ္းမျမင္ပါ။ စစ္အစိုးရကာလမ်ားတေလွ်ာက္ သမိုင္းမွတ္တမ္းစာအုပ္ျပဳစုဖို႔ေရးသားဖို႔ဆိုတာ ဘယ္လိုမွမလြယ္တဲ့ ကိစၥရပ္ႀကီးျဖစ္ပါတယ္။

၂၀၁၂ေနာက္ပိုင္းက်မွ ေျပာခြင့္ဆိုခြင့္ အနည္းငယ္ရလာၿပီး သမိုင္းေဖာ္ထုတ္မႈမ်ား ရွိလာတဲ့အခါ ျမန္မာ့ႏိုင္ငံေရးထဲက အေရးအခင္းမ်ားကို ေမာ္ကြန္းထိုးမွတ္တမ္းတင္ႏိုင္ခဲ့ပါတယ္။

သင္ပုန္းေခ်ဖို႔ေတြ ကလဲ့စားေခ်ဖို႔ေတြထက္ ျဖစ္ရပ္မွန္ သမိုင္းအတြက္ကေတာ့ စာအုပ္တအုပ္ထက္တင္မကဘဲ ၈၈၈၈ အထိမ္းအမွတ္ေတြကို တေနရာတည္းမွာ ေလ့လာႏိုင္ဖို႔ ၈၈၈၈ျပတိုက္အျဖစ္ေတာင္ ႏိုင္ငံေတာ္အဆင့္သတ္မွတ္ၿပီး ျပဳလုပ္သင့္ပါတယ္။

ယခုစာအုပ္ကေတာ့ TRUTH (The Methods of Nonviolent straggle in Burma.Nonviolence international Southeast Asia(2005)) ဆိုတဲ့စာအုပ္ကို ကိုကိုေလး ဘာသာျပန္ထားၿပီး အမွန္တရား ၈၈၈၈ အေရးေတာ္ပံုသမိုင္းလို႔ အမည္ေပးထားၿပီး ယဥ္မ်ိဳးစာေပက ၈၈၈၈အေရးေတာ္ပံု ႏွစ္၃၀အထိမ္းအမွတ္နဲ႔ ထုတ္ေ၀ျဖန္႔ခ်ိထားတာျဖစ္ပါတယ္။ စာအုပ္ကို မူရင္းစာေရးဆရာထည့္သြင္းေဖာ္ျပထားျခင္းမရွိပါဘူး။ ဒု-အႀကိမ္ျပန္လည္ရိုက္ႏွိပ္ထုတ္ေ၀ျဖစ္ရင္ေတာ့ မျပတ္မ ကြက္ ထည့္သြင္းမွ ပိုျပည့္စံုႏိုင္မယ္လို႔ အႀကံျပဳခ်င္ပါတယ္။

စာအုပ္မွာ ဘာသာျပန္ဆိုသူရဲ႕နိဒါန္းအမွာစာနဲ႔အတူ အခန္း(၁)-ရန္ကုန္ကို သိမ့္သိမ့္တုန္ေစခဲ့ေသာ ၁၉၈၈ခုႏွစ္ မတ္လ အျဖစ္အပ်က္မ်ား၊ အခန္း(၂)-ဦးေအာင္ႀကီးမွ အိတ္ဖြင့္ ေပးစာမ်ား၊ အခန္း(၃)-ဇြန္လအေရးအမခင္း၊ အခန္း(၄) ဦးစိန္ လြင္ႏွင့္ ရွစ္ေလးလံုးအမွတ္တရ အခန္း(၅)-မဆလပါတီ၏ ေနာက္ဆံုးမင္းဆက္၊ အခန္း(၆)- ရာသက္ပန္၀န္ႀကီးခ်ဳပ္ဦးႏု အခန္း(၇)-တပ္မေတာ္မွ ဒုတိယအႀကိမ္ အာဏာသိမ္းၿပီး န၀တအစိုးရအာဏာရရွိလာျခင္း၊ အခန္း(၈)-ေဒၚေအာင္ဆန္း စုၾကည္ႏွင့္ န၀တ၊ အခန္း(၉)-ဓႏုျဖဴေအာင္ပြဲ၊ အခန္း(၁၀)-၁၉၉၀ အေထြေထြ ေရြးေကာက္ပြဲႏွင့္ န၀တ၏ကတိစကား၊ အခန္း(၁၁)-နိဂံုး အစရွိတဲ့အခန္းမ်ားပါ၀င္ပါတယ္။

အၾကမ္းဖ်င္းအေနနဲ႔ ၁၉၆၂ ဗိုလ္ေန၀င္း စစ္အစိုးရတက္လာၿပီးေနာက္ ၁၉၈၈ လူထုအေရးအခင္းလႈိင္းႀကီးမျဖစ္မီအထိ အာဏာရွင္နဲ႔ေက်ာင္းသားထုၾကား တင္းမာမႈလႈိင္းမ်ားျဖစ္တဲ့ 7ဇူလိုင္အေရးအခင္း၊ ကၽြန္းဆြယ္အေရးအခင္း၊ ဦးသန္႔ အေရးအခင္း၊ မႈိင္းရာျပည့္၊ မတ္လ ဖုန္းေမာ္အေရးအခင္း၊ ဇြန္အေရးအခင္း အစရွိသျဖင့္ ဦးေန၀င္းအစိုးရရဲ႕ရက္စက္ယုတ္ မာႏွိပ္ကြက္ေခ်မႈန္းမႈေတြ ကို ျပည္သူလူထုက စက္ဆုတ္ရြံရွာေနခ်ိန္ ၁၉၈၈၊ ၾသဂုတ္လမွာေတာ့ အေထြေထြအက်ပ္ အ တည္းမ်ားေၾကာင့္ လွည္းေနေလွျမင္းေစာင္းမက်န္ ျပည္သူလူထုပါ လမ္းေပၚထြက္ တိုက္ပြဲ၀င္ခဲ့ၾကတာျဖစ္ပါတယ္။

မဆလပါတီနဲ႔ဦးေန၀င္းတို႔ကေရာ ၈၈၈၈အေရးအခင္းႀကီးကို ဒီအတိုင္း လက္ပိုက္ၾကည့္ေနမွာ မဟုတ္တာေတာ့ လူတိုင္း အသိျဖစ္ပါတယ္။ အာဏာ၊ လက္နက္၊ နည္းမ်ိဳးစံုသံုးၿပီး တဗိုလ္က် တဗိုလ္တက္စနစ္နဲ႔ လက္ဗလာနဲ႔ျပည္သူေတြကို အ စြမ္းကုန္ေခ်မႈန္းခဲ့ၾကတာ လူဘယ္ႏွေယာက္ေသဆံုးခဲ့ရသလဲဆိုတာေတာင္ ယေန႔ဘယ္သူမွ တိတိက်က် မေျပာႏိုင္ ေတာ့ပါ။

“ဇူလိုင္လကုန္ပိုင္းတြင္ မဆလပါတီဥကၠဌရာထူးႏွင့္ ႏိုင္ငံေတာ္သမၼတရာထူးမ်ားကို ဦးစိန္လြင္အား တာ၀န္ေပးလိုက္ သည္ဟု ေၾကညာခဲ့သည္။” (စာ-၇၉)

“မတ္္လ အင္းစိန္ႀကိဳ႕ကုန္းအေရးအခင္းတြင္ စက္မႈတကၠသိုလ္ေက်ာင္းသားေမာင္ဖုန္းေမာ္ႏွင့္ ေက်ာင္းသားမ်ားထိခိုက္ ဒဏ္ရာရၿပီး ကုသစဥ္ေသဆံုးခဲ့ၾကေသာျဖစ္စဥ္တြင္ လံုထိန္းတပ္ဖြဲ႔ကို ပစ္မိန္႔ေပးသူသည္ ဦးစိန္လြင္ျဖစ္သည္။ တံတား ျဖဴ(တံတားနီ)အဓိကရုဏ္းတြင္ ေက်ာင္းသားေက်ာင္းသူမ်ားကို ရက္ရက္စက္စက္ပစ္သတ္ရန္အမိန္႔ေပးသူသည္ ဦးစိန္ လြင္ျဖစ္သည္။” (စာ-၈၀)

“ႏိုင္ငံတကာစာနယ္ဇင္းမ်ားက ေရးသားၾကေသာ ရန္ကုန္မွ သားသတ္သမား(Rangoon Butcher)ကိ္ု ႏိုင္ငံေတာ္သမၼ တႏွင့္ ပါတီဥကၠဌတာ၀န္ေပးျခင္းသည္ အုပ္ခ်ဳပ္ခံျပည္သူလူထုကို အျမင့္မားဆံုး အတိုင္းအတာထိေစာ္ကားခဲ့ျခင္းျဖစ္ သည္။ ထိုေစာ္ကားမႈေၾကာင့္ ကမၻာေက်ာ္သည့္ ရွစ္ေလးလံုးအေရးအခင္းႀကီး ေပၚေပါက္ခဲ့ျခင္းျဖစ္သည္။” (စာ-၈၀)

အာဏာသိမ္းေခါင္းေဆာင္ႀကီး ဗိုလ္ေန၀င္းဟကာ အာဏာတည္ၿမဲေရးအတြက္ ႀကံရာမရျဖစ္ကာ သူ႔ေနာက္လိုက္လက္ ေ၀ခံမ်ားျဖစ္တဲ့ ဗိုလ္စိန္လြင္၊ ဗိုလ္စန္းယု၊ ေမာင္ေမာင္၊ ဗိုလ္ေစာေမာင္အစရွိသျဖင့္ အာဏာမီးကို ဆက္တိုက္လႊဲေပးရင္း ေနာက္ကေန ထိန္းေက်ာင္းရင္း သမိုင္းဆိုးကို ဖန္တီးခဲ့ပါတယ္။

“ႏိုင္ငံေတာ္အာဏာကို မည္သူက ေပးထားသနည္းဆိုသည္ကို ကိုယ့္ဘာသာကိုယ္ တပ္မေတာ္ရဲ႕ေက်ာေထာက္ ေနာက္ခံ ႏွင့္ ရလာတာဟု ဦးေန၀င္း အေျဖေပးလိမ့္မည္။ ထို႔ေၾကာင့္ ျပည္သူကို နည္းနည္းေလးမွ မညွာတာတာ ျဖစ္ႏိုင္သည္။ ျပည္သူက အေရးမႀကီး။ ျပည္သူကို ဂရုစိုက္ဖို႔မလို။ ပစ္သတ္လိုက္ရင္ ေၾကာက္ၿပီး ၿငိမ္က်သြားမည္။ ေနာက္ေတာ့ တ ျဖည္းျဖည္း ၿငိမ္၀ပ္ပိျပားမႈရလာရင္ ကာဗ်ဴး(စစ္မိန္႔)ကို ျပန္ၿပီး ရုတ္သိမ္းကာ “ဗိုလ္ေနၿမဲ က်ားေနၿမဲ” ႏိုင္ငံေတာ္ အာဏာ ကို ဆက္လက္ ဆုပ္ကိုင္ထားရံုပဲဟု ထင္ျမင္ယူဆေနဆဲျဖစ္သည္။ လူအိုေပမယ့္ အာဏာက မအိုေသး။ ထာ၀ရ ႏုပ်ိဳေန ဆဲျဖစ္သည္။ သို႔ေသာ္ ကံဆိုးမိုးေမွာင္က်တဲ့အခ်ိန္မွာ ေကသရာဇာျခေသၤ့မင္းေတာင္မွ ျမက္စား ရမည့္ကိန္းဆိုက္ခဲ့ေသး သည္။”(စာ-၅၂)

ဦးေန၀င္းနဲ႔အေပါင္းအပါတစုဟာ သူတို႔အာဏာတည္တံ့ခိုင္ၿမဲေရးအတြက္ အစြမ္းကုန္ႀကိဳးပမ္းခဲ့ပံုမ်ားကို ယခုလိုမွတ္တမ္း လုပ္ခဲ့တာကို ဖတ္ရႈရမွာျဖစ္ပါတယ္။

“ရန္ကုန္ေဆးရံုႀကီးမွာ ဆရာ၀န္ေတြႏွင့္သူနာျပဳဆရာမေတြကို လုပ္အားေပးေနတဲ့ ေဆးတကၠသိုလ္ေက်ာင္းသား ကိုစစ္ ႏိုင္က ရွင္းျပသည္မွာ ‘ေန႔စဥ္ေန႔တိုင္း ေသနတ္ဒဏ္ရာရေနတဲ့ေက်ာင္းသားေတြ လူငယ္ေတြကို ေခၚလာၾကတယ္။ တတ္ ႏိုင္သမွ် ခြဲစိတ္ကုသေပးခဲ့ပါတယ္။ ေဆးရံုမွာ ၈-၈-၈၈ ကစၿပီး ၁၀-၈-၈၈ထိ သံုးရက္အတြင္း ေသနတ္ဒဏ္ရာ ရသူမ်ားကို သာ ဆက္တိုက္ ခြဲစိတ္ကုသေနရပါတယ္။ ၉-၈-၈၈မွာ ေတာင္ဥကၠလာပ၊ေျမာက္ဥကၠလာပ သဃၤန္းကၽြန္းနဲ႔ သာေကတ ဘက္လာဖို႔ႀကိဳးစားသူေတြကို တပ္မေတာ္ေရက ပုစြန္ေတာင္ေခ်ာင္းတံတားကိုျဖတ္ေက်ာ္သည္ႏွင့္ပစ္ခတ္ရာ အေတာ္မ်ား မ်ားေသဆံုးၿပီး ဒဏ္ရာရသူ အေယာက္၁၀၀ေက်ာ္ေက်ာ္ ရန္ကုန္ျပည္သူ႔ေဆးရံုႀကီး ကိုေရာက္လာခဲ့ပါတယ္’ ဟု ကိုစစ္ႏိုင္ က သူ႔အေတြ႔အႀကံဳကို ရွင္းျပသည္။(စာ-၁၁၃)

“ဒဏ္ရာရတဲ့ကေလးေတြက အသက္၁၅ႏွစ္ ၁၆ႏွစ္အရြယ္ေတြပဲျဖစ္ပါတယ္။ အသက္အႀကီးဆံုး ေက်ာင္းသားမွာ အသက္ ၂၂ ႏွစ္ပဲ ရွိပါတယ္။” (စာ-၁၁၄)

ဒါေတြကေတာ့ မူရင္းစာအုပ္ေရးသားသူက ၈၈၈၈အေရးအခင္းမွာ ကိုယ္ေတြ႔ႀကံဳခဲ့သူတို႔ရဲ႕စကားသံေတြကို ေဖာ္ျပထား တာျဖစ္ပါတယ္။

TRUTH စာအုပ္ကို ေရးသားခဲ့သူဟာ ယခုစာအုပ္ေရးသားဖို႔အခ်က္အလက္မ်ားအတြက္ ၈၈၈၈နဲ႔ ပတ္သက္တဲ့ လူပု ဂၢိဳလ္မ်ား၊ ေခါင္းေဆာင္မ်ားကို အတတ္ႏိုင္ဆံုး ခ်ည္းကပ္ ေတြ႔ဆံုေမးျမန္းမႈေတြ လုပ္ထားတာကိုလည္း ေတြ႔ရပါတယ္။

အာဏာရွင္ေတြက ဘယ္ေလာက္ပင္ေခ်မႈန္းခဲ့ေသာ္လည္း လူထုရဲ႕ရပ္ခံယံုၾကည္ရဲ၀ံ့မႈေတြေၾကာင့္ ေနာက္ဆံုးေတာ့ တပါတီအာဏာရွင္စနစ္ကို ဖ်က္သိမ္းၿပီး အာဏာသိမ္းေခါင္းေဆာင္မ်ား ကမၻာ့တံေတြးခြက္ထဲနစ္က်ခဲ့ရပါတယ္။ ေရြး ေကာက္ပြဲက်င္းပေပးခဲ့ရၿပီး အတိုက္အခံတို႔ ႏိုင္သြားတဲ့အခါမွာလည္း ဒုတိယအႀကိမ္ အာဏာထပ္သိမ္းခဲ့ပါတယ္။

စာမ်က္ႏွာ ၃၀၀ေက်ာ္ပါ၀င္ၿပီး ဓာတ္ပံုအေထာက္အထားမွတ္တမ္းမ်ားလည္း ပါ၀င္တဲ့ ယခုစာအုပ္မွာေတာ့ အာဏာသိမ္း ေခါင္းေဆာင္နဲ႔အေပါင္းအပါမ်ားကို ျပည္သူလူထုတရပ္လံုးက ရြပ္ရြပ္ခၽြံခၽြံ ေတာ္လွန္ တိုက္ပြဲ၀င္ခဲ့ရသလဲဆိုတာကို ေနာင္ မ်ိးဆက္သစ္ေတြ သိမွတ္ဖို႔ သမိုင္းဆိုင္ရာအေထာက္အထား မွတ္တမ္းတခုျဖစ္မယ္လို႔လည္း ညႊန္းဆိုလိုက္ရပါတယ္။