ေမာင္ေမာင္စုိး ● ျမန္မာျပည္နိုင္ငံေရးႏွင့္ ေရစီးေၾကာင္း ၂ ခု

ေမာင္ေမာင္စုိး ● ျမန္မာျပည္နိုင္ငံေရးႏွင့္ ေရစီးေၾကာင္း ၂ ခု
(မုိးမခ) ၾသဂတ္စ္ ၁၃၊ ၂၀၁၈

ျမန္မာျပည္နိုင္ငံေရးျပႆနာသည္ ဒီမိုကေရစီႏွင့္ လူ႔အခြင့္အေရး ျပႆနာသက္သက္သာမဟုတ္ဘဲ အမ်ဳိးသားတန္းတူ ေရး ျပႆနာလည္း ျဖစ္သည္။ ထိုျပႆနာရပ္မ်ားသည္ ေပါက္ဖြားသည့္ဇစ္ျမစ္တူေသာ္လည္း ကိုယ္စားျပဳသူမ်ားမတူၾက။ ရည္မွန္းခ်က္မ်ားမတူၾက။ ကိုယ္စားျပဳမႈမ်ား မတူၾက။ ျဖတ္သန္းမႈမ်ား မတူၾကသည့္ ေရစီး ၂ ခုသဖြယ္ျဖစ္သည္။ ထိုေရစီး ေၾကာင္း ၂ ေပါင္းဆံုပါက အရွိန္အဟုန္ၾကီးမားသည့္ ေရစီးေၾကာင္းၾကီးတခုျဖစ္လာ ဖြယ္ရွိေသာ္လည္း ကံအေၾကာင္းမလွ စြာပင္ ျမန္မာျပည္နိုင္ငံေရးျဖစ္စဥ္တြင္ ထိုေရစီးေၾကာင္း ၂ ခုသည္ ေပါင္းဆုံႏိုင္ျခင္းမရွိဘဲ မ်ဥ္းျပိဳင္သဖြယ္ျဖစ္ေန သည္ကို ေတြ႕ရေပသည္။

● ဒီမိုကေရစီႏွင့္ လူ႔အခြင့္အေရး
ျမန္မာျပည္ ျပည္မလူထုအမ်ားစု၏ အဓိက ႏိုင္ငံေရးေရစီးေၾကာင္းမွာ ဒီမိုကေရစီႏွင့္ လူ႔အခြင့္အေရးျဖစ္သည္။ ၁၉၄၈ ခုႏွစ္ လြတ္လပ္ေရးရၿပီးဖဆပလ အစိုးရကာလႏွင့္ ၁၉၆၂ ခုႏွစ္ ဗိုလ္ေနဝင္းအာဏာသိမ္းၿပီးေနာက္ ေတာ္လွန္ေရးေကာင္စီႏွင့္ မဆလအစိုးရကာလတြင္ ျပည္မရွိ ႏိုင္ငံေရးေရစီးေၾကာင္းသည္ တမ်ဳိးတဖုံျဖစ္ခ့ဲေသာ္လည္း ၁၉၈၈ ခုႏွစ္ အေရးအခင္းၿပီး ေနာက္ပိုင္း ျပည္မ၏ အဓိကႏိုင္ငံေရးေရစီးေၾကာင္းမွာ ဒီမိုကေရစီႏွင့္ လူ႔အခြင့္အေရးျဖစ္ခဲ့သည္။

ဒီမိုကေရစီအခြင့္အေရးမ်ားရရွိေရး လူ႔အခြင့္အေရးမ်ားအျပည့္အဝရရွိေရးႏွင့္အတူ နိုင္ငံေရးအရ ပါတီစုံဒီမိုကေရစီစနစ္ တ ရပ္ေဖၚေဆာင္ေရး၊ လြတ္လပ္ၿပီးတရားမွ်တသည့္ ပါတီစုံဒီမိုကေရစီေရြးေကာက္ပြဲတရပ္က်င္းပၿပီး လူထုအမ်ားစုက ေရြး ေကာက္တင္ေျမႇာက္သည့္ ဒီမိုကေရစီအစိုးရတရပ္ တင္ေျမႇာက္နိုင္ေရးကို ေရွ႕႐ႈခ့ဲသည္။ လြတ္လပ္စြာ မိမိဆႏၵကို ထုတ္ေဖၚ ေျပာဆိုခြင့္၊ လြတ္လပ္စြာေရးသားထုတ္ေဝခြင့္၊ လြတ္လပ္စြာစည္း႐ံုးစုေဝးခြင့္မ်ားကို အေလးထားခ့ဲသည္။

လက္ရွိအခ်ိန္တြင္ အကန္႔အသတ္အခ်ဳိ႕ရွိေနဆဲျဖစ္ေသာ္လည္း တိတိက်က်ေျပာရလ်င္ ျမန္မာစစ္ဖက္ႏွင့္ပတ္သက္ယွက္ ႏြယ္ေသာ အေၾကာင္းအခ်င္းအရာမ်ားအပ က်န္သည့္အပိုင္းမ်ားတြင္ အေတာ္အတန္လြတ္လပ္စြာ ေျပာဆိုေရးသားခြင့္ရ သည့္အေျခအေနျဖစ္သည္။ ႏွစ္ ၅၀ ခန္႔ၾကာခ့ဲ စစ္အုပ္္ခ်ဳပ္ေရးကာလႏွင့္ ကြာျခားမႈ တစုံတရာရရွိခ့ဲသည္။

ျပည္မအင္အားစုမ်ား၏ ဒီမိုကေရစီႏွင့္လူအခြင့္အေရးရည္မွန္းခ်က္မ်ားအတြက္ အဓိကျပႆနာမွာ တိုင္းျပည္အုပ္ခ်ဳပ္ေရး၊ ဥပေဒျပဳေရး၊ တရာစီရင္ေရးတို႔တြင္ ျမန္မာစစ္ဖက္၏ပါဝင္မႈကို ေလွ်ာ့ခ်နိုင္ေရးျဖစ္သည္။ ထိုသုိ႔ စစ္ဖက္ပါဝင္မႈအခန္းကို တရားဝင္ ေရးဆြဲျပဌာန္းထားေသာ ၂၀၀၈ အေျခခံဥပေဒကို ျပင္ဆင္နိုင္ေရးျဖစ္သည္။ ဤအတြက္ အဓိကလႈပ္ရွားမႈမွာ ေျမ ေပၚ လူထုလႈပ္ရွားမႈႏွင့္ ၂၀၀၈ အေျခခံဥပေဒပါ အခြင့္အေရးႏွင့္အညီျပဳလုပ္ေသာ ေရြးေကာက္ပြဲမ်ားတြင္ပါဝင္ၿပီး လႊတ္ ေတာ္တြင္း လႈပ္ရွားမႈမ်ားကို အားျပဳသည္။

ထိုလႈပ္ရွားမႈမ်ားတြင္ ေျမေပၚနိုင္ငံေရးပါတီမ်ားစြာ ပါဝင္လႈပ္ရွားေနၾကေသာ္လည္း လူထုအမ်ားစု ေထာက္ခံမႈရရွိသည္မွာ အမ်ဳိးသားဒီမိုကေရစီအဖြဲ႕ခ်ဳပ္ NLD ျဖစ္သည္။ ၂၀၁၅ ေရြးေကာက္ပြဲတြင္ NLD မွ ျပတ္သားစြာအနိုင္ရၿပီးေနာက္ အေျခ အေနတမ်ဳိးေျပာင္းသြားသည္။ မူလကလႊတ္ေတာ္တြင္း၌ အတိုက္အခံအျဖစ္သာရွိေနေသာ NLD သည္ အစိုး ရဖြဲ႕နိုင္သြား သည္။ ျမန္မာစစ္ဖက္၏ ေက်ာေထာက္ေနာက္ခံရယူထားေသာ ၾက့ံခိုင္ေရးပါတီမွာ လႊတ္ေတာ္ထဲတြင္ ေသးငယ္ေသာ အင္ အားစုျဖစ္ကာ လုံေလာက္သည့္ ကန္႔ကြက္မဲေပးနိုင္သည့္ အေျခအေနမရွိေတာ့ေပ။

လက္ရွိလႊတ္ေတာ္အတြင္း ၂၀၀၈ အေျခခံဥပေဒျပင္ဆင္ေရးအတြက္ အဓိက အတိုက္အခံေနရာ (သုိ႔မဟုတ္) ပုဒ္မ ၄၃၆ အရ ဥပေဒျပင္ရန္လိုအပ္သည့္ေထာက္ခံမႈကို ျမန္မာစစ္ဖက္ကိုယ္စားလွယ္မ်ား၏ သေဘာတူညီမႈရယူနိုင္ရန္သာ အဓိက ျဖစ္လာသည္။

၂၀၁၅ ေရြးေကာက္ပြဲအၿပီး အစိုးရလည္းဖြဲ႕နိုင္၊ လႊတ္ေတာ္တြင္လည္းအမ်ားစုျဖစ္လာေသာ NLD ၏ လက္ရွိေဆာင္ပုဒ္မွာ အမ်ဳိးသားရင္ၾကားေစ့ေရးျဖစ္သည္။ အစိုးရလုပ္ငန္းေဆာင္တာမ်ားတြင္လည္းေကာင္း၊ လႊတ္ေတာ္တြင္လည္းေကာင္း၊ ျမန္မာစစ္ဖက္ႏွင့္ ပူးေပါင္းညိႇႏႈိင္းေဆာင္ရြက္မည္ဟူေသာ သေဘာျဖစ္သည္။ ၂၀၁၃/၂၀၁၄ အေျခခံဥပေဒျပင္ဆင္ေရး လူထုလႈပ္ရွားမႈမ်ားက့ဲသုိ႔ NLD ၏ လူထုလႈပ္ရွားမ်ား ေတြ႕နိုင္ရန္ ခဲယဥ္းသြားျပီျဖစ္သည္။ လက္ရွိအခ်ိန္တြင္ NLD အစိုးရ အေနႏွင့္ ျမန္မာစစ္ဖက္ႏွင့္ညိႇႏႈိင္းၿပီး အုပ္ခ်ဳပ္ေရးဥပေဒျပဳေရးတို႔က္ိုလုပ္ေဆာင္ကာ တည္ျငိမ္သည့္ ကာလတခုအျဖစ္ပုံေဖၚ ရန္ ႀကိဳးပမ္းသြားဖြယ္ရွိသည္။

ယေန့အမ်ားေျပာေနၾကသည့္ "အရပ္ဖက္ စစ္ဖက္ဆက္ဆံေရး" အသစ္တရပ္တည္ေထာင္နိုင္ရန္ ႀကိဳးပမ္းဖြယ္ရွိသည္။ ထိပ္တိုက္ရင္ဆိုင္ေရးထက္ ေစ့စပ္ညိႇႏႈိင္းေရးကို အေလးတင္းမည့္ အလားအလာျဖစ္သည္။ ထို႔ေၾကာင့္ လက္ရွိအုပ္ခ် ဳပ္ ေရး ႏွင့္ ဥပေဒျပဳ ေရး အပိုင္းမ်ားတြင္ NLD ႏွင့္ျမန္မာစစ္ဖက္သည္ ညႊန္႔ေပါင္းအစိုးရသဖြယ္ ျဖစ္ေနဘြယ္ရာရွိေပသည္။သုိ႔ျဖစ္ရာ ျပည္မ၏ အဓိက ႏိုင္ငံေရး ေရစီးေၾကာင္းျဖစ္သည့္ ဒီမိုကေရစီေရးလူအခြင့္အေရး ရည္မွန္းခ်က္လမ္းေၾကာင္းသည္ အမ်ဳိး သားရင္ၾကားေစ့ေရးလမ္းေၾကာင္းေပၚတြင္ရွိသည္။ ထို႔ျပင္ ၎ေရစီးေၾကာင္းအား ကိုယ္စားျပဳေနသည့္ NLD အတြက္ ျမန္ မာစစ္ဖက္ႏွင့္ ရင္ၾကားေစ့ေရးသည္ အဓိကဦးစားေပးျဖစ္၍ေနသည္ဟုဆိုရပါမည္။

ျပည္မနိုင္ငံေရးတြင္ NLD ႏွင့္မတူေသာ နိုင္ငံေရးအင္အားစုအခ်ဳိ႕ႏွင့္ နိုင္ငံေရးအယူအဆ လႈပ္ရွားမႈ အခ်ဳိ႕ေတြ႕ရွိရေသာ္လည္း လူထုအမ်ားစုေထာက္ခံမႈ မရရွိနိုင္ေသး၍ NLD ၏ ပင္မေရစီးကို ေက်ာ္လႊားနိုင္ျခင္း မရွိေသးေပ။

● အမ်ဳိးသားတန္းတူေရး
တိုင္းရင္းသားမ်ား၏ အမ်ဳိးသားတန္းတူေရးအတြက္ တိုက္ပြဲဝင္သည့္လႈပ္ရွားမႈသည္ ၁၉၄၈ ခုႏွစ္ လြတ္လပ္ေရးႏွင့္အတူ ေပၚေပါက္ခ့ဲသည္ဟုဆိုရမည္။ တိုင္းရင္းသားမ်ား၏လႈပ္ရွားမႈမွာ ၂ ပိုင္းရွိသည္။ တပ္ိုင္းက ၿမိဳ႕ေပၚဥပေဒတြင္း နိုင္ငံေရးပါတီ မ်ား၏ လႈပ္ရွားမႈမ်ားျဖစ္သည္။ တပိုင္းကေတာ့ လက္နက္ကိုင္တိုက္ပြဲဝင္ေနေသာ လက္နက္ကိုင္အဖြဲ႕မ်ားျဖစ္သည္။

ၿမိဳ႕ေပၚတိုင္းရင္းသားပါတီမ်ားကေတာ့ ၁၉၄၈ ခုႏွစ္ေနာက္ပိုင္း ဖဆပလ အစိုးရလက္ထက္တြင္ ၁၉၄၇ ခုႏွစ္အေျခခံဥပေဒ တြင္ပါရွိသည့္ ၁၀ ႏွစ္ၾကာတြင္ ခြဲထြက္နိုင္ေသာအခြင့္အေရးအားလည္းေကာင္း၊ ဖက္ဒရယ္မူအားလည္းေကာင္း ကိုင္စြဲခ့ဲၾက သည္။ သုိ႔ေသာ္ ဥပေဒတြင္း တိုင္းရင္းသားပါတီမ်ားသည္ ၁၉၆၂ ခုႏွစ္မွစ၍ ႏွစ္ ၅၀ ခန္႔ သက္ဝင္လႈပ္ရွားႏိုင္စြမ္းမရွိခ့ဲေပ။ တိုင္းရင္းသားစာေပ ယဥ္ေက်းမႈအဖြဲ႕မ်ား အေနႏွင့္ရပ္တည္လႈပ္ရွားခ့ဲေသာ္လည္း လြန္ခ့ဲေသာႏွစ္မ်ားက ၿမိဳ႕ေပၚႏိုင္ငံေရးလႈပ္ရွားစည္းရံုးရန္မဆိုထားႏွင့္ တိုင္းရင္းသား စာေပသင္ၾကားရန္ပင္ မ်ားစြာဖိႏွိပ္ခ်ဳပ္ခ်ယ္ခံရၿပီး တ႐ုတ္စာသင္ရသည္ ေလာက္ပင္ လြယ္ကူလြတ္လပ္ျခင္း မရွိခ့ဲေပ။

၁၉၄၈ ခုႏွစ္ေနာက္ပိုင္းမွစ၍ တိုင္းရင္းသားလူမ်ဳိး တမ်ဳိးၿပီးတမ်ဳိးတဖြဲ႕ၿပီးတဖြဲ႕ ဗဟိုအစိုးရအား လက္နက္ကိုင္တိုက္ခိုက္လာခ့ဲၾကသည္။ ၁၉၄၈မွစ၍ ယေန႔ထိ အႏွစ္ ၇၀ နီးပါးၾကာသည့္ တိုင္းရင္းသားမ်ား လက္နက္ကိုင္တိုက္ခိုက္ခ့ဲသည့္ သမိုင္း တြင္ စဖြဲ႕ကတည္း ေရရွည္ရပ္လာနိုင္ေသာအဖြဲ႕မ်ားလည္းေသာအဖြဲ႕မ်ားလည္းရွိသည္။ အဖြဲ႕မ်ားကြဲ၍ အင္အားခ်ိနဲ့သြားေသာအဖြဲ႕မ်ားလည္းရွိသည္။ အင္အားေတာင့္တင္းလာေသာအဖြဲ႕မ်ားလည္းရွိသည္။ အဖြဲ႕မ်ားပ်က္သြားလိုက္ ျပန္ဖြဲ႕လိုက္ႏွင့္ လႈပ္ရွားရုန္းကန္ေနရသည့္ တိုင္းရင္းသားမ်ားလည္းရွိသည္။ ျမန္မာစစ္ဖက္ႏွင့္ပူးေပါင္းသြားသည့္ အဖြဲ႕မ်ားလည္းရွိသည္။ မည္သိ့႔ပင္ဆိုေစကာမူ လက္ရွိအခ်ိန္တြင္ ျမန္မာျပည္၌ တိုင္းရင္းသားလက္နက္ကိုင္အဖြဲ႕ ၂၀ ဝန္းက်င္ခန္႔ႏွင့္ လက္နက္ကိုင္ အင္အား ၁ သိန္းခန္႔ရွိေနသည္။

တိုင္းရင္းသားလက္နက္ကိုင္အဖြဲ႕မ်ား၏ ကနဦးနို္င္ငံေရးရည္မွန္းခ်က္မွာ သီးျခားသမတနိုင္ငံထူေထာင္ေရးျဖစ္သည္။ ခြဲ ထြက္ေရးျဖစ္သည္။ ယခုေနာက္ပိုင္းတြင္ သီးျခားႏိုင္ငံထူေထာင္ေရးကို မေတာင္းဆိုေတာ့။ ဖက္ဒရယ္ကို ေတာင္းဆိုသည္။ သုိ႔ေသာ္ ၎တုိ႔ေတာင္းဆိုသည့္ ဖက္ဒရယ္ျပည္နယ္ဆိုသည္မွာ ဥပေဒျပဳအာဏာ၊ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးအာဏာ၊ တရားစီရင္ေရး အာဏာ ၃ ရပ္ရွိသည့္ ဖက္ဒရယ္ျပည္နယ္ျဖစ္သည္။ အဆိုပါဖက္ဒရယ္ကို လက္ရွိနိုင္ငံေရးအေျခအေနအရ ေျပာင္းလဲ ေတာင္းဆိုသည့္တိုင္ ခြဲထြက္ခြင့္ကို လုံးဝစြန္႔လႊတ္လိုက္သည္ဟု အဓိပၸါယ္မရေခ်။ တိုင္းရင္းသားမ်ားၾကား ျမင့္တက္လာသည့္ နိုင္ငံေရးအသိစိတိ အမ်ဳိးသားစိတ္တုိ႔သည္ တေန႔တျခား ျမင့္တက္လာေနသည္ဆိုသည္ကိုေတာ့ သတိျပဳရန္လိုသည္။

တိုင္းရင္းလက္နက္ကိုင္အဖြဲ႕မ်ားသည္ မတရားသင္းအက္ဥပေဒႏွင့္ညိေနသျဖင့္ ၿမိဳ႕ေပၚရွိ ၎တုိ႔တိုင္းရင္းသားကိုယ္စားျပဳ ပါတီမ်ားႏွင့္ တရားဝင္လက္တြဲျခင္းမရွိၾကေသာ္လည္း ၎တုိ႔တိုင္းရင္းသားျပည္နယ္မ်ားအေရးႏွင့္ပတ္သက္၍ ၎တုိ႔ၾကား ကြဲလြဲမႈလည္းရွိၾကသက့ဲသုိ႔ အေျခခံတူညီမႈမ်ားလည္းရွိၾကသည္။

တိုင္းရင္းသားပါတီမ်ား တိုင္းရင္းသားလက္နက္ကိုင္အဖြဲ႕မ်ားအေနႏွင့္ ၎တုိ႔ဦးတည္ခ်က္အတြက္ ဦးတည္တိုက္ပြဲဝင္ေန သည္မွာ ဗဟိုအစိုးရအား ျဖစ္သည္။ ယခင္ဖဆပလအစိုးရ ေနာက္ပိုင္းတြင္ စစ္အစိုးရျဖစ္ခ့ဲေသာ္လည္း လက္ရွိကာလ တြင္ေတာ့ NLD အစိုးရႏွင့္ ျမန္မာစစ္ဖက္တုိ႔ ပူးတြဲထိန္းေက်ာင္းေနသည့္ ဗဟိုအစိုးရျဖစ္ေနသည္။
● ကြဲလြဲခ်က္မ်ား
သုိ႔ျဖစ္ရာ လက္ရွိအခ်ိန္တြင္ ဒီမိုကေရစီေရး လူအခြင့္အေရးအတြက္ရည္မွန္းခ်က္ထားသည့္ ျပည္မအင္အားစုမ်ားႏွင့္ အ   မ် ဳိးသားတန္းတူေရးကိုဦးတည္သည့္ တိုင္းရင္းသားအင္အားစုမ်ား၏ ဦးတည္ရာသည္ အနဲငယ္ ကြဲလြဲခ်က္ရွိသည္ဟုဆိုရမည္။ ဒီမိုကေရစီႏွင့္လူအခြင့္အေရးအတြက္ ဦးတည္ခ်က္သည္ ျမန္မာစစ္ဖက္အား ဦးတည္သည္။ သုိ႔ေသာ္ အမ်ဳိးသားတန္းတူေရး ဦးတည္ခ်က္သည္ ဗဟိုအစိုးရျဖစ္ေပရာ ျမန္မာစစ္ဖက္သာမက NLD အစိုးရပါ ပါဝင္ေနသည္။

တဖန္ ၁၉၄၈ ေနာက္ပိုင္းမွစခ့ဲေသာ တိုင္းရင္းသားလက္နက္ကိုင္တိုက္ခိုက္မႈမ်ားသည္ ၁၉၈၉ မွစ၍ ျမန္မာစစ္ဖက္ အပစ္ရပ္ ျငိမ္းခ်မ္းေရးယူထားၾကသည္။ အဆိုပါတိုင္းရင္းသားလက္နက္ကိုင္အဖြဲ႕မ်ား အပစ္ရပ္ထားခ်ိန္တြင္ ျပည္တြင္းဒီမိုကေရစီေရးလႈပ္ရွားမႈက ျမင့္တက္ျပင္းထန္ေနသည္။ ျပည္တြင္းျပႆနာက္ို ေျဖရွင္းရန္ ျမန္မာစစ္ဖက္ေခါင္းေဆာင္မ်ားကတိုင္းရင္းသားမ်ားႏွင့္ လက္နက္ကိုင္တိုက္ခိုက္ေနမႈ အားေလွ်ာ့ခ် အခ်ဳိသတ္ထားသည္ဟု အမ်ားကသုံးသပ္ၾကသည္။ သုိ႔ေသာ္ ဤျပႆနာကို တဖက္တည္းၾကည့္၍မရ တဖက္တြင္လည္း ႏွစ္ေပါင္း ဆယ္အခ် ဳိ့ စစ္တိုက္လာေသာ တိုင္းရင္းသားလက္နက္ကိုင္အဖြဲ႕မ်ားေရာ တိုင္းရင္းသားေဒသမ်ားပါစစ္ပမ္းေနျပီျဖစ္၍ ေခတၱစစ္ရပ္နားလိုၾကျပီျဖစ္သည္။ ဥပမာ ဝ နယ္၌ ရြာ တိုင္းတြင္ ေျချပတ္ လက္ျပတ္ ဒုကိၡတရဲေဘာ္ မရွိသည့္ရြာ မရွိသေလာက္ျဖစ္သည္။ အာဇာနည္အိမ္ေထာင္ဟုေခၚသည့္ က် ဆံုးရဲေဘာ္မရွိသည့္ ရြာ မရွိသေလာက္ျဖစ္ေနသည္။ ထိုရဲေဘာ္မ်ား၊ မိသားစုဝင္မ်ားအား ေထာက္ပ့ံ ပ့ံပိုး ရန္လိုအပ္သက့ဲသုိ့ စစ္ဒဏ္ပိေနေသာ ေဒသခံတိုင္းရင္းသားဘဝမ်ားသည္လည္းခက္ခဲေပရာ စစ္ပြဲကိုရပ္နားၿပီး ျငိမ္းခ်မ္းေသာနည္းျဖင့္ ျပႆ နာေျဖ ရွင္းၾကည့္လိုၾကသည္။

၂၀၁၂ ေနာက္ပိုင္းတြင္ ျပည္မရွိ ဒီမိုကေရစီေရး လူအခြင့္အေရးလႈပ္ရွားသူမ်ားအတြက္ ေရြးေကာက္ပြဲလမ္းေၾကာင္း ပြင့္ သည္။ အယူအဆကြဲျပားမႈမ်ားရွိေသာ္လည္း လူထုေထာက္ခံမႈ အမ်ားစုုရထားသည့္ NLD ကေရြးေကာက္ပြဲလမ္းေၾကာင္းကိုေရြးသည္။ NLD အဖို႔ လူထုတိုက္ပြဲလမ္းေၾကာင္းထက္ ပို၍ လူထုထိခိုက္နာက်င္မႈနည္းသည့္လမ္းကို ေရြးမည္ဟုဆုံး ျဖတ္သည္ဟု ဆိုခ့ဲသည္။ ျပည္မရွိ ဒီမိုကေရစီေရး လူအခြင့္အေရးလႈပ္ရွားသူမ်ားအတြက္ လက္နက္ကိုက္တိုက္ပြဲဝင္ရန္ အေျခအေနအခ်က္အလက္လည္း မရွိေပ။

ထိုအခ်ိန္တြင္ အႏွစ္ ၂၀ နီးပါး ျငိမ္းခ်မ္းေနေသာ တိုင္းရင္းသားေဒသမ်ားတြင္ တိုက္ပြဲမ်ားျပန္ျဖစ္သည္။ တိုင္းရင္းသားလက္နက္ကိုင္အဖြဲ႕မ်ားအေနႏွင့္ ျမန္မာစစ္ဖက္၏ တိုင္းရင္းသားမ်ားႏွင့္ပတ္သက္သည့္၊ တိုင္းရင္းသားလက္နက္ကိုတပ္မ်ားႏွင့္ပတ္သက္သည့္သေဘာထားကို လက္မခံရာမွ တိုင္းရင္းသားအဖြဲ႕မ်ားႏွင့္ တပ္မေတာ္ ျပန္လည္တင္းမာမႈျဖစ္ပြါးသည္။ တိုင္းရင္းသားမ်ားအေနႏွင့္ ျငိမ္းခ်မ္းသည့္ကာလထက္ တိုင္းရင္းသားအခြင့္အေရးက ပို၍ အေရးၾကီးသြားသည္ဟုဆိုရမည္။ သုိ့အတြက္ လက္နက္ကိုင္ တိုက္ခိုက္သည့္ဖက္သုိ႔ ျပန္လည္ဦးတည္သြားသည္။

သုိ့ျဖစ္ရာ ျပည္မရွိ ဒီမိုကေရစီေရး လူ႔အခြင့္အေရးလႈပ္ရွားမႈႏွင့္ တိုင္းရင္းသားတုိ႔၏ အမ်ဳိးသားတန္းတူေရးလႈပ္ရွားမ်ားသည္ စည္းခ်က္ဝါးခ်က္မညီဟုဆိုရမည္။ တေယာက္က ထိုင္လွ်င္ တေယာက္က ထ ျဖစ္ေနသည္ဟု ဆိုရေပမည္။

ထို႔ျပင္ ဒီမိုကေရစီေရး လူ႔အခြင့္အေရးလႈပ္ရွားသူမ်ားအတြက္ အဓိကဦးတည္ခ်က္မွာ စစ္အာဏာရွင္စနစ္ျဖစ္သည္။ တိုင္း ရင္းသားမ်ားအတြက္ကေတာ့ စစ္အာဏာရွင္သက္သက္မဟုတ္ ဗမာလူမ်ဳိးႀကီးဝါဒလည္း ပါဝင္သည္။ ၁၉၆၀ ဝန္းက်င္က ဗုဒၶဘာသာကို နိုင္ငံေတာ္ဘာသာျပဌာန္းခဲ့သည္မွာ ျမန္မာစစ္ဖက္ေခါင္းေဆာင္မ်ားမဟုတ္ ဖဆပလ ဦးႏုအစိုးရျဖစ္သည္။ သုိ႔ျဖစ္ရာ မည္သည့္အုပ္ခ်ဳပ္သူကျဖစ္ေစ သူတုိ႔၏အခြင့္အေရးေပးသည္ဆိုပါက သူတုိ႔ပူးေပါင္းမည္ျဖစ္သည္။ သူတုိ႔ အတြက္လိုအပ္သည္မွာ သူတုိ႔တိုင္းရင္းသားေဒသကို သူတုိ႔စီမံအုပ္ခ်ဳပ္ပိုင္ခြင့္သာျဖစ္သည္။ အကယ္၍ မရရွိပါက မည္ သည့္အစိုးရျဖစ္ေစ သူတုိ႔ ဆန္႔က်င္မည္သာျဖစ္သည္။

ဤအခ်က္ႏွင့္ပတ္သက္၍ အျငင္းပြါးဖြယ္ရာမ်ားစြာရွိသည္။ သုိ႔ေသာ္ ဂ႐ုျပဳမိၾကရန္လိုသည္။ ယခုတေလာ တိုင္းရင္းသားျပည္ နယ္မ်ားတြင္ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းေၾကးရုပ္စုိက္ထူမည့္ကိစၥႏွင့္ပတ္သက္ၿပီး ကန္႔ကြက္ ေျပာဆိုျငင္းခုံေနၾကျခင္းသည္ ထိုဦး တည္ခ်က္ ၂ ခုကြာျခားမႈေပၚမွ မတူသည့္အျမင္မ်ားထြက္ေပၚလာျခင္းျဖစ္သည္။

အခ်ဳိ႕ကေတာ့ ျမန္မာမ်ားလည္း တိုင္းရင္းသားေတြလိုဘဲ ခံေနရတာဘဲဟု ေယဘုယ်ေျပာဆိုၾကသည္။ သုိ႔ေသာ္ လက္ေတြ႕ တြင္ တိုင္းရင္းသားျပည္နယ္မ်ားႏွင့္ ျပည္မေဒသ၏ လမ္းပန္းလွ်ပ္စစ္မီးမွစ၍ ပညာေရး လူမႈေရးစီးပြါးေရးအစစအရာရာ ကြာျခားမႈမ်ားကို ဂရုျပဳရန္လိုသက့ဲသုိ႔ စစ္ပြဲအတြင္း စစ္ေဘးဒုကၡႏွင့္ စစ္ပြဲ၏ရက္စက္ၾကမ္းၾကဳတ္မႈမ်ားကို ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာခံခ့ဲ ရသည့္ တိုင္းရင္းသားမ်ားကေတာ့ ထိုသုိ႔မယူဆၾကေခ်။ ထို႔ျပင္ ကိုယ့္လူမ်ဳိး ကိုယ့္ေဒသကို ကိုယ္တိုင္ အုပ္ခ်ဳပ္စီမံခန္႔ခြဲ ေရွ႕ ေဆာင္လိုသည့္ အမ်ဳိးသားစိတ္ကို နားလည္ရန္လိုအပ္သည္။

● နိဂံုး
အဆိုပါေရစီးေၾကာင္း ၂ ခု၌ ကြဲလြဲခ်က္ မည္သုိ႔ပင္ျဖစ္ေစ တူညီခ်က္လည္းရွိသည္။ ၎မွာ ဒီမိုကေရစီႏွင့္လူ႔အခြင့္အေရးအတြက္ အေျခခံဥပေဒကိုျပင္ဆင္ေရးဆြဲရန္ လိုအပ္ေနသက့ဲသုိ႔ အမ်ဳ္ိးသားတန္းတူေရး၊ ဖက္ဒရယ္အေရးအတြက္ အေျခခံ ဥပေဒကို ျပင္ဆင္ေရးဆြဲရန္ လိုအပ္လ်က္ရွိေပသည္။

လက္ရွိျမန္မာ့ နိုင္ငံေရးတြင္ အဆိုပါေရစီးေၾကာင္း ၂ ခုေပါင္းဆံုမွအားေကာင္းေမာင္းသန္ႏွင့္ ျပႆနာမ်ားကို ေျဖရွင္းနိုင္ေပ လိမ့္မည္။ သုိ႔ေသာ္ ၿပီးခ့ဲေသာကာလအေတြ႕အၾကံဳ အမ်ားအရေတာ့ ထိုေရစီးေၾကာင္း ၂ ခုသည္ မ်ဥ္းျပိဳင္၂ ခုသဘြယ္ျဖစ္ေန သည္။ လႈပ္ရွားမႈ မ်ားသည္လည္း နရီစည္းဝါး ညီညာျခင္းမရွိခ့ဲေပ။ နရီစည္းဝါး ညီညာမႈရွိရနိအတြက္ ထိုဦးတည္လႈပ္ရွားမႈ မ်ားသည္ အျပန္အလွန္နားလည္မႈရွိၾကရန္ လိုအပ္ေပမည္။ ေပါင္းစပ္နိုင္ၾကရန္ လိုအပ္ေပမည္။

ထို႔အတြက္ သမိုင္းတြင္ အႀကိမ္ႀကိမ္ႀကိဳးစားခ့ဲၾကၿပီး အႀကိမ္ႀကိမ္က်႐ႈံးခ့ဲသည္မ်ားကို သင္ခန္းစာယူၾကရန္လိုအပ္ေပမည္။ ထုိ႔ျပင္ အေျမႇာ္အျမင္ရွိေသာ ၾသဇာရွိေသာ အင္အားရွိေသာ ေခါင္းေဆာင္မ်ားႏွင့္ နိုင္ငံေရးအင္အားစုတရပ္လိုအပ္ေပမည္။ မ်ဥ္းၿပိဳင္၂ ခုသဖြယ္ျဖစ္ေနသ၍ေတာ့ ျမန္မာျပည္အနာဂါတ္ ေတာက္ပနိုင္မည္မဟုတ္ပါ။ ျငိမ္းခ်မ္းေရးမရွိလွ်င္ ဒီမိုကေရစီ မရွိနိုင္သက့ဲသုိ႔ ဒီမိုကေရစီမရွိလွ်င္လည္း ျငိမ္းခ်မ္းေရးမရွိႏိုင္ေပ။

သုိ႔ေသာ္လည္း ဒီမိုကေရစီေရးကို ဦးစားေပးေရွ႕႐ႈသူမ်ားက "ဒီမိုကေရစီ ဖက္ဒရယ္ျပည္ေထာင္စု" ဟုဆို၍ တိုင္းရင္းသားအေရးဦးစားေပးေရွ႕႐ႈသူမ်ားက "ဖက္ဒရယ္ ဒီမိုကေရစီျပည္ေထာင္စု" ဆိုေနၾကျခင္းကေတာ့ ေရွာင္ဖယ္၍မရေသာ လက္ ေတြ႕က်သည့္ ျမန္မာျပည္နိုင္ငံေရးဟုပင္ ဆိုရပါမည္။

ၿပီးပါၿပီ။
ေမာင္ေမာင္စုိး

မွတ္ခ်က္ ။ ။ ဖက္ဒရယ္ဂ်ာနယ္။ Vol-6, Issue :21, July. 2018 တြင္ ေဖၚျပထားပါသည္။