ခုိင္ၾကည္သစ္ ● တ႐ုတ္၊ ျမန္မာႏွင့္ အေနာက္ကမာၻ

ခုိင္ၾကည္သစ္ ● တ႐ုတ္၊ ျမန္မာႏွင့္ အေနာက္ကမာၻ
(မုိးမခ) ၾသဂတ္စ္ ၁၂၊ ၂၀၁၈

(၁)
ကေနဒါလူ႔အခြင့္အေရး ျပတိုက္ (Canadian Museum for Human Rights – CMHR) အေနျဖင့္ ေဒၚေ အာင္ဆန္းစုၾကည္အား ရည္ၫႊန္းထားေသာ ဂုဏ္ပုဒ္မ်ားကုိဖယ္ရွားမည္ျဖစ္ေၾကာင္း CBC သတင္းဌာန (ကေနဒါ ႐ုပ္သံေကာ္ပုိေရးရွင္း) က ဩဂုတ္ ၁ ရက္တြင္ ေဖာ္ျပခဲ့သည္။ ႏုိင္ငံေတာ္၏အတိုင္ပင္ခံပုဂၢိဳလ္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္သည္ ဘဂၤါလီမ်ား (မူရင္း ႐ုိဟင္ဂ်ာ) အေပၚ အၾကမ္းဖက္မႈမ်ားကုိ ျပစ္တင္႐ႈတ္ခ်ရန္ ပ်က္ကြက္သျဖင့္ ယင္းသုိ႔ေဆာင္ရြက္ရန္ စီစဥ္ျခင္းျဖစ္ေၾကာင္း ျပတိုက္၏ ျပည္သူ႔ေရးရာႏွင့္ စီမံခ်က္မ်ားဌာန ဒုတိယအၾကီးအကဲ အန္ဂ်လာကတ္ဆီ (Angela Cassie) က ဆိုသည္။

ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္အား အပ္ႏွင္းထားေသာ ဆုတံဆိပ္မ်ား ျပန္လည္႐ုပ္သိမ္းျခင္း၊ ျပတိုက္မ်ားတြင္ ခမ္းခမ္းနားနား ထားရွိခဲ့ၾကေသာ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္၏ ပန္းခ်ီ႐ုပ္ပံုမ်ားအား ဖယ္ရွားျခင္းမ်ားကို အေနာက္  ႏုိင္ငံအေတာ္မ်ားမ်ားတြင္ ေဆာင္ရြက္ခဲ့ၾကသည္။ ယင္းေဆာင္ရြက္ခ်က္မ်ားသည္ အေနာက္ႏုိင္ငံမ်ားအေနျဖင့္ လူ႔အခြင့္အေရးကို အင္မတန္တန္ဖိုး ထားေၾကာင္းျပသရႏွ္ႏွင့္ ဘဂၤလီအေရးကိစၥတြင္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္၏ ရပ္တည္ခ်က္အေပၚ ၎တို႔၏သေဘာထားကို ထင္ဟပ္ေဖာ္ျပႏိုင္ရန္ ေဆာင္ရြက္ျခင္းျဖစ္သည္ဟု ၎တို႔က အေၾကာင္းျပၾကသည္။ သို႔ရာတြင္ ရခိုင္ျပည္နယ္အတြင္း ARSA အၾကမ္းဖက္ တိုက္ခိုက္မႈမ်ားအၿပီး လူ႔အခြင့္အေရးခ်ဳိးေဖာက္မႈစြတ္စြဲခ်က္မ်ား၊ ယင္းႏွင့္ဆက္ႏြယ္သည့္ကိစၥရပ္မ်ားကို စံုစမ္းစစ္ေဆးႏုိင္ရန္အတြက္ လြတ္လပ္ေသာစံုစမ္းစစ္ေဆးေရးေကာ္မရွင္ကို ျမန္မာအစိုးရက ဖြဲ့စည္းေပးလိုက္ေသာအခ်ိန္ကာလႏွင့္တိုက္ဆိုင္စြာ ယခုကဲ့သုိ႔ ႏုိင္ငံေတာ္အတုိင္ပင္ခံပုဂၢိဳလ္ကို ထိုးႏွက္တုိက္ခိုက္လိုက္ျခင္းမွာ လူ႔အခြင့္အေရး သက္သက္ေတာ့မဟုတ္တန္ရာ ေတြးဆမိသည္။ အေနာက္အင္အားၾကီးႏုိင္ငံမ်ား၏ လူထုေခါင္းေဆာင္အေပၚ ထိုးႏွက္တိုက္  ခိုက္ေနပံုမ်ားက ျမန္မာႏုိင္ငံ၏ ျပည္တြင္းေရးကို ဝင္ေရာက္စြက္ခ်င္သလိုစြက္ဖက္၍ မရသည့္အတြက္ စိတ္ဆိုး  ေဒါသထြက္ ေနေသာ ရန္စြယ္ေငါေငါကို ထုတ္ျပလိုက္ျခင္းျဖစ္သည္ဟု ဆိုႏုိင္သည္။

(၂)
အေနာက္ကမာၻသည္ ကမာၻႀကီး၏ ေနရာေဒသတိုင္းတြင္ ဆရာႀကီးမ်ားလို ေနရာတကာ ဝင္ေရာက္စြက္ဖက္လိုသည္။ အသာစီးအေနအထားကို ရယူလိုၾကသည္။ ကမာၻ႔စီးပြားေရးတြင္ ဦးေဆာင္က႑ကို တျဖည္းျဖည္း ရယူလာေသာ တ႐ုတ္ ႏုိင္ငံအေပၚ အေနာက္ကမာၻက မလိုမုန္းထားျဖစ္ခဲ့သည္။ တဖက္တြင္လည္း ၎တို႔ႏွင့္ ႏိုင္ငံေရးအယူဝါဒ ဆန္႔က်င္ဘက္ ျဖစ္သည္ တ႐ုတ္ႏုိင္ငံအား တတ္ႏုိင္သမွ် ရန္သူမ်ားေစလိုမည္မွာ အေသအခ်ာပင္ျဖစ္သည္။ အေနာက္အုပ္စုက ၄င္းတို႔ႏွင့္ ႏိုင္ငံေရးအယူဝါဒ ဆန္႔က်င္ဘက္ျဖစ္ေသာ ဆိုဗီယက္ယူနီယံႀကီးကို အလြယ္တကူျဖိဳခြဲႏိုင္ခဲ့ေသာ္လည္း တ႐ုတ္ျပည္ကိုမူ ထိုသို႔ မလုပ္ႏုိင္ခဲ့ၾက။  တိန္႔ေရွာင္ဖိန္ေခတ္  ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈမ်ားက တ႐ုတ္ကို အင္အားပိုမိုေတာင့္တင္းေစခဲ့သျဖင့္ အေနာက္ အုပ္စုက မ်က္မုန္းက်ိဳးခဲ့သည္။ တိန္႔ေရွာင္ဖိန္၏ က႑ (၄) ရပ္ေခတ္မီေရးလႈပ္ရွားမႈတြင္ စစ္ေရးက႑ ေခတ္မီ ေရးပါ ပါဝင္ခဲ့သည္။ ယင္းအခ်က္က အေနာက္ကမာၻအတြက္ စိတ္ဆိုးေဒါသထြက္စရာျဖစ္မည္မွာ မလြဲေပ။ တိန္႔ေရွာင္ဖိန္၏ က႑ (၄) ရပ္ ေခတ္မီေရးတြင္   သိပၸံပညာကိုလည္း ျမႇင့္တင္အားေပးခဲ့သလို ေအာင္ျမင္မႈမ်ားလည္း ျဖစ္ထြန္းလာေနသည္။  ထင္ရွားေသာဥပမာတခုမွာ စစ္ေအးကာလအတြင္း ဆိုဗီယက္ႏွင့္ အေမရိကန္တို႔ အျပင္းအထန္ ၿပိဳင္ဆိုင္ခဲ့သည့္ အာကာသစူးစမ္းေလ့လာမႈ နယ္ပယ္ထဲသို႔ တ႐ုတ္တို႔ ဝင္ေရာက္လာႏုိင္ျခင္းျဖစ္သည္။ ၂၀၀၃ ခုႏွစ္တြင္ အာကာသထဲသို႔ တ႐ုတ္လူမ်ိဳးအာသာယာဥ္မွဴးမ်ား ေရာက္ရွိလာၾကေတာ့သည္။ ၂၀၁၃ ခုႏွစ္တြင္ လကမာၻေပၚသို႔ တ႐ုတ္အာကာသယာဥ္ ေအာင္ျမင္စြာ ဆင္းသက္ႏိုင္ခဲ့သည္။ တ႐ုတ္လူမ်ိဳး အာကာသယာဥ္မွဴးမ်ား လကမာၻေပၚသို႔ ေစလႊတ္ႏုိင္ေရးကိုလည္း ၾကိဳး ပမ္းေနၾကသည္။ အေနာက္အုပ္စု၏ တ႐ုတ္ႏိုင္ငံအေပၚထားရွိေသာ မလိုမုန္းထားမႈႏွင့္ ကမာၻ႔အေရးဝင္ေရာက္စြက္ဖက္လိုမႈမ်ားေပါင္းစံုသြားျခင္းက တ႐ုတ္၏ ပတ္ဝန္းက်င္ႏုိင္ငံမ်ားအေရးတြင္ အေနာက္ကမာၻက ထဲထဲဝင္ဝင္ ဝင္ေရာက္စြက္ဖက္ဖို႔ အေၾကာင္းအရင္းျဖစ္လာသည္။ ထုိသုိ႔ တ႐ုတ္ႏွင့္ အေမရိကန္ၾကား ေျမစာပင္ျဖစ္ခဲ့ရသည့္ ႏုိင္ငံမ်ားတြင္ ျမန္မာႏုိင္ငံလည္း အပါအဝင္ျဖစ္ခဲ့သည္ဟု ဆိုရမည္။

ျမန္မာျပည္တြင္ စစ္အာဏာရွင္ေခတ္တေလွ်ာက္ ကုလသမဂၢစင္ျမင့္တြင္ တ႐ုတ္ႏုိင္ငံ၏ အကာအကြယ္ေပးမႈေၾကာင့္ တ႐ုတ္ႏွင့္ ျမန္မာစစ္အစိုးရတို႔ၾကား က်ယ္ျပန္႔ေသာအက်ိဳးစီးပြားဆက္စပ္မႈမ်ား  ျဖစ္ေပၚခဲ့သည္။ တ႐ုတ္က ျမန္မာစစ္ အစိုးရကို ကမာၻ႔စင္ျမင့္တြင္ အကာအကြယ္ေပးသလို၊ ျမန္မာ့သယံဇာတမ်ား ကိုလည္း လြယ္လြယ္ကူကူ ထုတ္ယူသံုးစြဲခြင့္ေတြ ရရွိခဲ့သည္။ တဖက္တြင္လည္း ျမန္မာျပည္က အာဏာရွင္လူတန္းစားအတြက္ တ႐ုတ္ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမႈမ်ားက ေငြတြင္းျဖစ္ လာခဲ့သည္။ အက်ိဳးဆက္မွာ တ႐ုတ္မုန္းတီးေရး စိတ္ဓာတ္မ်ား ျမန္မာျပည္သူမ်ားအၾကား က်ယ္က်ယ္ျပန္႔ျပန္႔ ဝင္ေရာက္ လာျခင္းျဖစ္သည္။

ထိုကာလတြင္ အေနာက္အုပ္စုအေနျဖင့္ တ႐ုတ္ႏိုင္ငံကိုဒုကၡေပးလိုေသာ ၎တို႔၏အတြင္းစိတ္ကို သကာအုပ္ကာ ျမန္မာ ႏုိင္ငံအေပၚ ခ်ဥ္းကပ္ခဲ့သည္။ သူတို႔၏အတြင္းစိတ္ကို အုပ္ထားေသာသကာမွာ အျခားမဟုတ္။ ျမန္မာ့ဒီမုိကေရစီအေရးကို အားေပးပါသည္ဆိုေသာသကာပင္ ျဖစ္သည္။ ျမန္မာျပည္သူလူထု၏  စစ္အာဏာရွင္စနစ္ အလ်င္အျမန္ က်ဆံုးေစလိုေသာ ဆႏၵ၊ တ႐ုတ္ႏုိင္ငံ၏ တဖက္သက္ဆန္ေသာ စီးပြားေရးအျမတ္ထုတ္မႈကို ဖယ္ရွားလိုေသာဆႏၵမ်ားႏွင့္ အေနာက္အုပ္စု၏ တ႐ုတ္ဆန္႔က်င္ေရးမဟာဗ်ဴဟာတို႔ အက်ိဳးစီးပြားျခင္း ထပ္တူက်ခဲ့သည္။ ထို႔ေၾကာင့္ပင္ ျမန္မာ့ဒီမိုကေရစီေခါင္းေဆာင္ကို ကမာၻ႔ဒီမိုကေရစီ၏ ပံုရိပ္ (icon) ျဖစ္လာေအာင္ တြန္းပို႔ေပးခဲ့သည္။ ျမန္မာ့ဒီမုိကေရစီေရး ထဲထဲဝင္ဝင္ ပံ႔ပိုးကူညီမႈမ်ားထက္ ဆုတံဆိပ္မ်ား၊ ဘြဲ႕လက္မွတ္မ်ားျဖင့္ ပံုရိပ္တခု ဖန္တီးခဲ့ၾကျခင္းက အေလးသာခဲ့သည္။ (၄င္းတို႔ အလိုဆႏၵမျပည့္ဝသည့္အခါ ယင္း ပံုရိပ္ကိုပင္ လက္နက္တခုလို ျပန္လည္အသံုးခ်ေနၾကသည္။)

၂၀၀၇ ေရႊဝါေရာင္ေတာင္လွန္ေရးက စစ္အာဏာပိုင္မ်ားအတြက္ သတိေပးတပ္လွန္႔လိုက္သည့္အခ်က္မွာ စစ္အာဏာရွင္ စနစ္ျဖင့္ တိုင္းျပည္ကို ဆက္လက္အုပ္ခ်ဳပ္ႏုိင္ေရးမျဖစ္ႏုိင္ေတာ့ဟူသည့္အခ်က္ျဖစ္သည္။ အျခားတဖက္တြင္လည္း သတင္းအခ်က္အလက္ႏွင့္ ဆက္သြယ္ေရးနည္းပညာ ဖြံ႕ၿဖိဳးတိုးတက္လာမႈက အာဏာကို အလံုးစံုဆုပ္ကိုင္ထားရန္ မျဖစ္ ႏုိင္ေၾကာင္း သတိေပးလာေနသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ပင္ ေညာင္ႏွစ္ပင္ညီလာခံကို တက္သုတ္႐ုိက္ကာ ဆက္လက္က်င္းပခဲ့ျပီး ၂၀၀၈ ခုႏွစ္၊ နာဂစ္မုန္တိုင္းကာလအတြင္းမွာပင္ ဖြဲ႕စည္းပံုအ ေျခခံဥပေဒကို အတည္ျပဳခဲ့သည္။

ဖြြဲ႕စည္းပံုအေျခခံဥပေဒသည္ ဒီမိုကေရစီစံႏႈန္းမ်ားႏွင့္ မကိုက္ညီဆိုသည့္အခ်က္ကို ျမန္မာႏုိင္ငံသားမ်ားသာမက ဒီမုိကေရစီ ဘိုးေအၾကီးမ်ားဟု ဆိုၾကသည့္ အေမရိကန္အပါအဝင္ အေနာက္အုပ္စု ႏုိင္ငံမ်ားလည္း ေသ ေသခ်ာခ်ာသိခဲ့ၾကသည္ခ်ည္းပင္။ သို႔တုိင္ေအာင္ ျမန္မာႏုိင္ငံ၏ ဒီမိုကေရစီအေရးကို ကူညီေနပါသည္ဆိုေသာ ထိုအေနာက္ႏုိင္ငံၾကီးမ်ားက မသိက်ိဳးကြၽံျပဳခဲ့ၾက သည္။ ၎တို႔၏ ရည္ရြယ္ရင္းမွာ ျမန္မာျပည္သူလူထု လြတ္ေျမာက္ေရး၊ ဒီမိုကေရစီကို အျပည့္အဝခံစားႏုိင္ေရး မဟုတ္။ ျမန္မာျပည္တြင္း ၎တို႔ဘက္ယိမ္းေသာ အစိုးရတရပ္ေပၚေပါက္လာေရး၊ တ႐ုတ္ႏုိင္ငံ၏ ၾသဇာကိုတြန္းလွန္ေသာ အစိုးရ တရပ္ေပၚေပါက္လာေရးသာ ျဖစ္သည္။ ထုိ႔ေၾကာင့္ ၂၀၀၈ ဖြဲ႕စည္းပံုအေျခခံဥပေဒအရ ေရြးေကာက္ပြဲက်င္းပကာ အစိုးရ တရပ္ေပၚေပါက္လာေရးကို ထဲထဲဝင္ဝင္ ႀကိဳးပမ္းေဆာင္ရြက္ခဲ့သည္။ အေမရိကန္လႊတ္ေတာ္က လႊတ္ေတာ္အမတ္ ဂ်င္မ္ ဝက္ဘ္ (Jim Webb) အား ျမန္ မာႏုိင္ငံသို႔ အႀကိမ္ႀကိမ္ ေစလႊတ္ခဲ့ျပီး စစ္အစိုးရႏွင့္ အတိုက္အခံတို႔အၾကား ၾကားဝင္ညႇိႏႈိင္းမႈ မ်ား ျပဳလုပ္ခဲ့သည္။ ဂြၽန္ယက္ေတာ (John Yattaw) ဆိုသူ အေမရိကန္ႏုိင္ငံသားတဦး အင္းလ်ားကန္ကို လက္ပစ္ကူးကာ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ အက်ယ္ခ်ဳပ္က်ခံေနရသည့္ အိမ္သို႔ ခ်ဥ္းနင္းဝင္ေရာက္ခဲ့မႈကဲ့သို႔ေသာ သံသယျဖစ္ဖြယ္ကိစၥရပ္မ်ား လည္း ေပၚေပါက္ခဲ့သည္။ ယင္းအတြက္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္မွာ အက်ယ္ခ်ဳပ္ တႏွစ္ထပ္မံက်ခံခဲ့ရသည္။ ထိုကာလ အတြင္း စစ္အစိုးရက ေရြးေကာက္ပြဲက်င္းပကာ စစ္တပ္ေက်ာေထာက္  ေနာက္ခံျပဳေသာ အစိုးရတရပ္ ေပၚေပါက္လာသည္။ ယင္းအစိုးရက တ႐ုတ္ႏုိင္ငံႏွင့္ ဆက္ဆံေရးကိုေလ်ာ့ခ်ကာ ဝါရွင္တန္ႏွင့္ ပိုမိုနီးစပ္ေအာင္ ေဆာင္ရြက္ခဲ့သည္။ အေမရိကန္ သမၼတႏွင့္ ႏုိင္ငံျခားေရးဝန္ၾကီးတို႔ ျမန္မာႏုိင္ငံသို႔ အလည္အပတ္လာေရာက္ခဲ့သလို ျမန္မာအစိုးရကလည္း အေမရိကန္ႏိုင္ငံ ႏွင့္ နီးစပ္ႏုိင္ေရး အက်ိဳးစားကုမၸဏီတခုအား ေဒၚလာသန္းခ်ီေပးငွားရမ္းသည္ဟူေသာ သတင္းမ်ားလည္း ထြက္ေပၚလာခဲ့ သည္။

အေနာက္အုပ္စု၏ အႏၱိမရည္မွန္းခ်က္မွာ ျမန္မာ့ဒီမိုကေရစီအေရးမဟုတ္ပဲ၊ ျမန္မာႏုိင္ငံတြင္ တ႐ုတ္ႏွင့္ အဆင္မျပပဲ သူတို႔ ႏွင့္ပိုမိုနီးစပ္သည့္ အစိုးရတစ္ရပ္ေပၚေပါက္လာေရးသာျဖစ္သည့္အတြက္ ၂၀၁၀ ေရြးေကာက္ပြဲက ေပၚေပါက္လာေသာ အစိုးရသည္ သူတို႔လုိအင္ကို အေတာ္အတန္ျဖည့္ဆည္းေပးႏုိင္ခဲ့သည္ဟုဆိုႏုိင္သည္။ သို႔ေသာ္ ျပည္သူလူထုက အတိုက္ အခံေခါင္းေဆာင္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ကို ေထာက္ခံမႈျမင့္မားေနသည့္အခ်က္ကိုလည္း ေလ်ာ့မတြက္ခဲ့။ အကယ္၍ လူထုေထာက္ခံမႈႀကီးမားေသာ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္သာ အေနာက္ကမာၻႏွင့္ နီးကပ္လာလွ်င္ ၎တို႔ရည္မွန္းခ်က္ ပိုမို ေအာင္ျမင္ႏုိင္သည္ကိုလည္း သတိထားခဲ့သည္။ လြယ္လြယ္ေျပာရလွ်င္ အေနာက္အုပ္စုက ျမန္မာ့ႏုိင္ငံေရးေခါင္းေဆာင္မႈအတြက္ လူေရြးပြဲေတြ လုပ္ခဲ့သည္ဟု ဆိုႏုိင္သည္။ သမၼတဦးသိန္းစိန္ကို ဆိုဗီယက္ျပည္ေထာင္စု၏ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရးသမား ေဂၚဗာေခ်ာ့ဗ္ (Mikhail Gorbachev) ႏွင့္ တင္စားကာ  ကမာၻ႔ႏုိင္ငံေရးဇာတ္ခံုေပၚတြင္ ေလာ္ဘီလုပ္ေပးခဲ့သလို၊ အတိုက္အခံ ေခါင္းေဆာင္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္အား၏ ဒီမိုကေရစီပံုရိပ္ကို ဆက္လက္ျမႇင့္တင္ေပးခဲ့သည္။ တခ်ိန္တည္းတြင္ အ ေနာက္အုပ္စုႏွင့္အဆင္ေျပပါက စီးပြားေရးပိုမိုဖြံ႔ျဖိဳးလာမည္ဟူေသာ ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္ကို က်ယ္ျပန္႔ေအာင္ ျဖန္႔ျဖဴးေပးေနခဲ့ သည္။

အတိုက္အခံေခါင္းေဆာင္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္အေနျဖင့္ ျပည္သူလူထု၏ အက်ိဳးစီးပြားကို အစဥ္အျမဲ ဦးထိပ္ထား ေဆာင္ရြက္ခဲ့သည္မွာ အားလံုးအသိပင္ျဖစ္သည္။ အေနာက္အုပ္စု၏ ေထာက္ခံမႈကိုရရွိခဲ့သည္မွန္ေသာ္လည္း ၎တို႔၏ ေနာက္ကြယ္က အက်ိဳးစီးပြားေမွ်ာ္မွန္းခ်က္မ်ားကို ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္က မွန္ကန္စြာ မွန္းဆႏုိင္ခဲ့ပံုရသည္။ တဖက္ တြင္လည္း ပထဝီႏုိင္ငံေရးအရ ၾကည့္လွ်င္ နယ္နိမိတ္ခ်င္းထိစပ္ေနသည့္  တ႐ုတ္ႏိုင္ငံႏွင့္ သင့္တင့္မွ်တစြာ ေနထိုင္ႏိုင္ေရးမွာ အလြန္အေရးၾကီးေၾကာင္း ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္က လက္ခံထားသည္။ ေနအိမ္အက်ယ္ခ်ဳပ္မွလြတ္ေျမာက္ၿပီး မ်ားမၾကာ မီမွာပင္ “အိမ္နီးခ်င္းကို ေရြးခ်ယ္လို႔မရဘူး” ဟူေသာစကားႏွင့္အတူ တ႐ုတ္ႏုိင္ငံႏွင့္ ရင္းႏွီးေသာဆက္ဆံေရးကို တည္ ေထာင္ခဲ့သည္။ သည္အခ်က္က အေနာက္ကမာၻအတြက္ စိတ္ပ်က္စရာျဖစ္ခဲ့သည္ဟု ဆိုႏုိင္သည္။

တဖက္တြင္လည္း ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္၏ အမ်ိဳးသားဒီမိုကေရစီအဖြဲ႕ခ်ဳပ္ ေရြးေကာက္ပြဲအႏုိင္ရကာ အစိုးရျဖစ္လာသည့္ ၂၀၁၅ ခုႏွစ္တြင္ တ႐ုတ္ႏိုင္ငံတြင္လည္း အေျပာင္းအလဲမ်ား ျဖစ္ေပၚခဲ့သည္။ ယင္းမွာ အျခားမဟုတ္။ တ႐ုတ္သမၼတ ရွီက်င့္ ဖ်င္ (Xi Jinping) က စီးပြားေရးျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈ တစ္ရပ္ကို ေၾကျငာလိုက္ျခင္းျဖစ္သည္။ တိန္႔ေရွာင္ဖိန္၏ အေတြးအေခၚ လႊမ္းမိုးသည့္ ကာလတေလ်ာက္ တ႐ုတ္ျပည္၏ စီးပြားေရးမွာ ထုတ္လုပ္မႈ (Production) ကို အေျခခံခဲ့သည္။ ႏိုင္ငံေရးအရ ကြန္ျမဴနစ္ဝါဒလႊမ္းမိုးမႈကလည္းရွိသျဖင့္ ကုန္ထုတ္လုပ္ေရးမွာ တ႐ုတ္တို႔အတြက္ အလြန္အေရးၾကီးခဲ့သည္။ သို႔ေသာ္ ထုတ္လုပ္ေရးကို အေျခခံလြန္းေသာ  စီးပြားေရး၏ ေဘးထြက္ဆိုးက်ိဳးမွာ ကုန္ၾကမ္းႏွင့္ေလာင္စာအတြက္ သယံဇာတ အလြန္အကြၽံလိုအပ္ျခင္းႏွင့္ သဘာဝပတ္ဝန္းက်င္ကို ထိခိုက္ပ်က္စီးေစျခင္း ျဖစ္သည္။ လိုအပ္ေသာ သယံဇာတကုန္ၾကမ္းႏွင့္ ေလာင္စာကို  ျမန္မာႏုိင္ငံကဲ့သို႔ေသာ အိမ္နီးခ်င္းႏုိင္ငံမ်ား၊ အျခားဆင္းရဲသည့္ႏုိင္ငံမ်ားမွ ထုတ္ယူသံုးစြဲျခင္းက တ႐ုတ္ျပည္ ကို နာမည္ပ်က္ေစသလို၊ ယင္းႏုိင္ငံမ်ားတြင္ ျဖစ္ေပၚလာသည့္ လူမႈပဋိပကၡမ်ား၊ သဘာဝပတ္ဝန္းက်င္ ပ်က္ယြင္းမႈမ်ားက တ႐ုတ္ႏုိင္ငံအေပၚ သက္ေရာက္မႈျဖစ္ေစသည္။ တဖက္တြင္လည္း ၎တို႔ တ႐ုတ္ႏုိင္ငံၾကီးသည္ပင္လွ်င္ ကုန္ထုတ္လုပ္ ေရး၏ ေဘးထြက္ဆိုးက်ိဳးျဖစ္သည့္ ေလထုညစ္ညမ္းမႈကဲ့သို႔ေသာ ျပႆနာမ်ားကို ရင္ဆိုင္လာေနရသည္။ သမၼတရွီမွာ ေမာ္စီတုန္းေနာက္ပိုင္း တ႐ုတ္ျပည္၏  အေျပာင္ေျမာက္ဆံုးေခါင္းေဆာင္အျဖစ္ သတ္မွတ္ခံလာရသည္။ သူက အေတြးသစ္၊ အျမင္သစ္ျဖင့္ တ႐ုတ္ျပည္ကို ခ်ဥ္းကပ္သည္။ ကမာၻၾကီးကို ခ်ဥ္းကပ္သည္။ ကုန္ထုတ္လုပ္ကာ ႏုိင္ငံျခားသို႔ တင္ပို႔သည့္စီးပြားေရး (export) စနစ္အစား ျပည္ပမွ ဝယ္ယူစား သံုးသည့္ စီးပြားေရးစနစ္ (import) ကို ေျပာင္းလဲမည္ျဖစ္ ေၾကာင္း သမၼတရွီက ေၾကျငာခဲ့သည္။ လက္ရွိတြင္ လူလတ္တန္းစား သန္း ၃၀၀ ခန္႔ရွိေသာ တ႐ုတ္ျပည္ၾကီးသည္ လာမည့္ ၂၀၅၀ တြင္ လူလတ္တန္းစား သန္း ၅၀၀ ရွိလာမည္။ ထုိလူလတ္တန္းစားမ်ားအတြက္ လိုအပ္သည့္ အရည္အေသြးျမင့္ ထုတ္ကုန္မ်ား (ကုန္ေခ်ာမ်ား) ကို ျပည္တြင္းတြင္ ထုတ္လုပ္မေနေတာ့ပဲ ျပည္ပမွ ဝယ္ယူတင္သြင္းေတာ့မည္ ျဖစ္သည္။ ထုိ႔အတြက္ ကုန္ၾကမ္းႏွင့္ ေလာင္စာမ်ား ျပည္ပမွ ေစ်းေပါေပါႏွင့္ ဝယ္ယူရရွိႏုိင္ေရးဟူေသာ တ႐ုတ္၏ မူလရည္မွန္းခ်က္မွာ ေမွး  မွန္လာေနသည္။ ထို႔အတြက္ပင္ ျမန္မာႏုိင္ငံရွိ ျမစ္ဆံုစီမံကိန္းကဲ့သို႔ေသာ စီမံကိန္းမ်ားကို ရပ္ဆိုင္းထားျခင္းကို  လက္ ခံျခင္း ျဖစ္သည္။ တ႐ုတ္ျပည္၏ ယင္းအေျပာင္းအလဲက တ႐ုတ္ျပည္အေပၚ ျမန္မာအစိုးရသစ္၏ စိုးရိမ္ပူပန္ရမႈကို ေလ်ာ့က် ေစသည္။ တစ္ဖက္တြင္လည္း တ႐ုတ္ႏိုင္ငံအေနျဖင့္ ပိုးလမ္းမစီမံကိန္းကို ၾကီးၾကီးမားမား  ေမွ်ာ္လင့္ထားျပီး ေဒသတြင္း တည္ျငိမ္ေရးကို လိုအပ္ေနသည္။ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ ဦးေဆာင္ေသာ ျမန္မာအစိုးရအေနျဖင့္လည္း ျပည္တြင္းျငိမ္း ခ်မ္းေရးကို အေကာင္အထည္ေဖာ္လိုသည္။ သည္အက်ိဳးစီးပြားႏွစ္ခု တိုက္ဆိုင္သည့္အတြက္ ျမန္မာ့ျငိမ္းခ်မ္းေရးျဖစ္စဥ္ တြင္ တ႐ုတ္က ထဲထဲဝင္ဝင္ကူညီခဲ့သလို ျမန္မာအစုိးရကလည္း ဝမ္းေျမာက္ဝမ္းသာ ၾကိဳဆိုလက္ခံခဲ့သည္။

သည္အခ်ိန္တြင္ ရခိုင္ျပည္နယ္ေျမာက္ပိုင္းအေရး ေပၚေပါက္လာသည္။ ယင္းအခ်က္က တ႐ုတ္ႏိုိင္ငံႏွင့္ နီးစပ္လာေနသည့္ ျမန္မာအစိုးရကို အၾကပ္ကိုင္ဖိအားေပးဖို႔ အေနာက္ႏုိင္ငံမ်ားအတြက္ အခြင့္အေရးရသြားသည္။ ျမန္မာအစိုးရဆိုျခင္းထက္ သူတို႔ဖန္တီးခဲ့ေသာ ဒီမိုကေရစီပံုရိပ္ကို သူတုိ႔ကိုယ္တိုင္ ျပန္လည္ဖ်က္ဆီးျခင္းျဖင့္ တိုက္ခိုက္ဖို႔ ၾကိဳးစားေနျခင္း ျဖစ္သည္။ သည္အခ်က္ကပင္ အေနာက္ကမာၻ၏ ျမန္မာ့ဒီမိုကေရစီအေရးအေပၚ မရိုးသားခဲ့မႈကို ထင္ရွားေပၚလြင္ေစသည္။ ရခိုင္ျပည္ နယ္တြင္ ျဖစ္ပြားခဲ့သည့္ ပဋိပကၡမ်ားကို အစျပဳခဲ့သူ ARSA အဖြဲ႕သည္ အေရွ႕အလယ္ပို္င္းမွ ISIS အၾကမ္းဖက္အဖြဲ့ႏွင့္ ခ်ိတ္ဆက္မႈ ရွိသည္ဟူေသာ အေထာက္အထားမ်ား ေတြ႔ရွိခဲ့ရေသာ္လည္း အၾကမ္းဖက္တိုက္ခိုက္မႈကို ဆန္႔က်င္တိုက္ဖ်က္ ေနပါသည္ဆိုသည့္ အေနာက္အုပ္စုအေနျဖင့္ ယင္းအခ်ိတ္အဆက္ကို ေထာက္လွမ္းသည္လည္း မၾကားရ၊ အေရးၾကီးသည္ ဟူ၍လည္း မထင္ခဲ့။ ထို႔ျပင္ ပဋိပကၡမ်ား ခ်ဳပ္ျငိမ္းေရး လုပ္ေဆာင္ေနေသာ ျမန္မာအစိုးရကို မကူညီသည့္အျပင္ ျပႆနာကို ပိုမို ဆိုးရြားေစသည့္ ေဆာင္ရြက္ခ်က္မ်ားကိုသာ တိုးျမႇင့္လုပ္ေဆာင္ခဲ့သည္။ ျပႆနာကို ဝိုင္းဝန္းေျဖရွင္းဖို႔ထက္  ေဒၚေအာင္ ဆန္းစုၾကည္ ပံုတူပန္းခ်ီကားမ်ား ျဖဳတ္ခ်ေရးကိုသာ စဥ္းစားေနခဲ့ၾကသည္။ လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ိဳးေဖာက္မႈမ်ားႏွင့္ ဆက္စပ္ျဖစ္ စဥ္ျဖစ္ရပ္မ်ားကို ႏုိင္ငံတကာမွ ပုဂၢိဳလ္ၾကီးမ်ားပါဝင္သည့္ လြတ္လပ္ေသာ စံုစမ္းစစ္ေဆးေရးအဖြဲ႕ ဖြဲ႕စည္းစစ္ေဆးေစ သည္ကိုပင္ မေထာက္ခံႏိုင္၊ အသိအမွတ္မျပဳႏုိင္ပဲ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ ကို ထပ္မံထိပါးေနွာင့္ယွက္ရန္ ၾကိဳးစားေနျခင္းမွာ လူ႔အခြင့္အေရးျမႇင့္တင္ကာကြယ္ဖို႔မဟုတ္ပဲ ျမန္မာအစိုးရကို ဒုကၡေပး သိကၡာခ်ခ်င္ရံုသက္သက္သာ ျဖစ္သည္မွာ သံသယ ျဖစ္စရာ မလိုေတာ့ေပ။

(၃)
ကမာၻ႔ႏုိင္ငံၾကီးမ်ား၏ လိုအပ္ဆႏၵမ်ား၊ အက်ိဳးစီးပြားရည္မွန္းခ်က္မ်ားက မိမိိတို႔ႏုိင္ငံအေပၚ မ်ားစြာသက္ေရာက္ႏုိင္ပါသည္။ ကေနဒါ လူ႔အခြင့္အေရးျပတိုက္၏ ေဆာင္ရြက္ခ်က္ႏွင့္တိုက္ဆိုင္ေနသျဖင့္  ျမန္မာ့ႏုိင္ငံေရးအေပၚ အေနာက္ကမာၻ၏ လႊမ္း မိုးမႈကို ဥပမာေဆာင္တင္ျပလိုက္ရပါသည္။ သည္ေဆာင္းပါးကိုေရးသားရာတြင္ တစံုတဦး၊ တသင္းတဖြဲ႕၊ တႏုိင္ငံကို မုန္း တီးေစလိုေသာ ေစတနာ၊  ေထာမနာျပဳလိုေသာ အၾကံအစည္ ျမဴမႈံတခုစာပင္ မပါဝင္ခဲ့။ ဦးတည္ခ်က္ထားသည့္ အဓိက အခ်က္မွာ ျမန္မာႏုိင္ငံ၏ အက်ိဳးစီးပြားအတြက္ ေခတ္မီမီ ကမာၻၾကည့္ၾကည့္ျမင္မိၾကေစလိုရင္းသာ ျဖစ္ပါေၾကာင္း ဝန္ခံေဖာ္ျပ လိုပါသည္။ ျမန္မာ့ႏုိင္ငံေရးအင္အားစုမ်ားအေနျဖင့္ ကမာၻ႔ႏုိင္ငံမ်ား၏ အေျခအေန၊ အက်ိဳးစီးပြားမ်ားကို ေသေသခ်ာခ်ာ ေစ႔ငုဝဖန္ကာ ျမန္မာျပည္အတြက္ ေနရာယူမွန္  ၾကေစလိုပါသည္။