Myanmar NOW - ေဒၚၫိုၫိုသင္းႏွင့္ ေတြ႕ဆုံေမးျမန္းျခင္း

Myanmar NOW - ေဒၚၫိုၫိုသင္းႏွင့္ ေတြ႕ဆုံေမးျမန္းျခင္း
ၿဖိဳးသီဟခ်ိဳ/Myanmar Now
(မိုးမခ) ၾသဂုတ္ ၄၊ ၂၀၁၈

"တိုင္းျပည္မွာ ႀကဳံေတြ႕ေနရတဲ့ စီးပြားေရး၊ ပညာေရး၊ ႏိုင္ငံေရး အခက္အခဲေတြကို အေျခခံဥပေဒမျပင္ဘဲနဲ႔ အနည္းဆုံး ၅၀ ရာခိုင္ႏႈန္းေလာက္ ေတာ့ ေျဖရွင္းႏိုင္ပါတယ္။ မယုံရင္ လုပ္ျပမယ္။ တကယ္လုပ္ျပႏိုင္ပါတယ္။"
================

ရန္ကုန္ တိုင္းေဒသႀကီးလႊတ္ေတာ္ ကိုယ္စားလွယ္ေဟာင္း ေဒၚၫိုၫိုသင္းသည္ ဥပေဒ၊ က်ားမႏွင့္ ႏိုင္ငံေရးေက်ာင္းျဖစ္ေသာ School of Law, Gender and Politics (SLGP) ႏွင့္ တရား႐ုံး၊ လႊတ္ေတာ္ႏွင့္အစိုးရ ေစာင့္ၾကည့္ေရး အဖြဲ႕ ျဖစ္ေသာ Yangon Watch တို႔ကို တည္ေထာင္သူျဖစ္သည္။ Myanmar Now ႏွင့္ေတြ႕ဆုံရာတြင္ အေျခခံဥပေဒျပင္ဆင္ေရး၊ တရားစီရင္ မ႑ိဳင္က႑၊ တပ္မေတာ္ႏွင့္ႏိုင္ငံေရး စသည့္ အခ်က္မ်ားကို ေျဖၾကားထားသည္။

ေမး။ ။ ေဒၚၫိုၫိုသင္းဟာ ၂၀၀၈ ခုႏွစ္ အေျခခံဥပေဒကို လႊတ္ေတာ္ထဲဝင္ျပင္မယ္ဆိုၿပီး ၂၀၁၀ ျပည့္ႏွစ္ ေ႐ြးေကာက္ပြဲမွာ ဝင္ေရာက္ ယွဥ္ၿပိဳင္ခဲ့သူျဖစ္ပါတယ္။ ခုအခ်ိန္မွာ ျပန္ၾကည့္ရင္ အဲဒီတုန္းက ေ႐ြးေကာက္ပြဲ ဝင္ေရာက္ယွဥ္ၿပိဳင္ခဲ့တဲ့ ဆုံးျဖတ္ခ်က္ ဘယ္ေလာက္မွန္ကန္မႈရွိပါသလဲ။ အေျခခံဥပေဒကိုအရင္ ျပင္ဆင္ၿပီးမွ သာ ေ႐ြးေကာက္ပြဲဝင္ဖို႔ တိုက္တြန္းခဲ့သူေတြကိုေရာ ဘာမ်ားေျပာခ်င္ပါသလဲ။

ေျဖ။ ။အဲဒါက ေျပာဖို႔ခက္ပါတယ္။ ဘာေၾကာင့္လဲဆိုေတာ့ အဲဒီလို ႏႈိင္းယွဥ္ဖို႔ဆိုတာ အေျခခံဥပေဒျပင္ၿပီးမွ ေ႐ြးေကာက္ပြဲ ဝင္ခဲ့တဲ့ျဖစ္ရပ္နဲ႔ ႏႈိင္းယွဥ္ၾကည့္စရာမရွိလို႔ပါပဲ။ ျပည္သူလူထုအေနနဲ႔ေရာ ႏိုင္ငံေရး သမားေတြ အေနနဲ႔ေရာေပါ့။ တကယ္ပဲ ဒီမိုကေရစီ စံႏႈန္းအရ ဆိုရင္ေတာ့ အေျခခံဥပေဒကို ျပင္ဆင္ၿပီးမွ ေ႐ြးေကာက္ပြဲ ကိုဝင္တာ အေကာင္းဆုံးပဲေပါ့။ ဒါေပမယ့္လည္း လက္ေတြ႕မွာ အဲဒါဟာ အေျခအေနမေပးခဲ့ပါဘူး။ အေျခအေန လုံးဝမေပးခဲ့တာကလဲ ဒီေန႔ထိပါပဲ။

အဲဒါအေျခအေနမေပးသလို ေ႐ြးေကာက္ပြဲဝင္ၿပီး အေျခခံဥပေဒ ျပင္ဆင္မယ္ဆိုတဲ့ ကၽြန္မတို႔ ၂၀၁၀ ေ႐ြးေကာက္ပြဲကိုဝင္ ႏိုင္ငံေရး အုပ္စုေတြကလည္း အေျခခံဥပေဒကို ဒီေန႔အထိ မျပင္ႏိုင္ေသးဘူး။

အဲဒီေတာ့ ရွင္ေမးတဲ့ ေမးခြန္းကို ေျဖဖို႔ဆိုရင္ ကၽြန္မက ႏွစ္ခုကို ယွဥ္တြဲၿပီး ဘယ္ဟာက ပိုေကာင္းသလဲဆိုတာ ၾကည့္ရမွာျဖစ္တဲ့အတြက္ အဲဒီယွဥ္တြဲစရာ အေျခခံဥပေဒကို ျပင္ၿပီးမွဝင္ရမယ္ဆိုတဲ့ အေျခအေနက ဒီႏိုင္ငံမွာ အခုထိ မေပးတဲ့အတြက္ေၾကာင့္ ဘယ္လိုေျဖရမွန္းကိုမသိဘူးေပါ့။ ဒါေၾကာင့္ ရွင္ေမးခြန္းရဲ႕အေျဖကို အမွန္ဆုံးေပးႏိုင္လိမ့္မယ္ မထင္ပါဘူး။ သုံးသပ္ခ်က္ေပးဖို႔ ခက္ပါတယ္။

ေမး။ ။၂၀၁၀ ေ႐ြးေကာက္ပြဲမွာ ဝင္ေရာက္ယွဥ္ၿပိဳင္ခဲ့ၾကသူေတြ အမ်ားစုက ေျပာခဲ့ၾကတာက ေ႐ြးေကာက္ပြဲလိုင္းကသာ သြားမယ္ဆိုရင္ေတာ့ တပ္မေတာ္က ႏိုင္ငံေရးကေန ဆုတ္ခြာသြားလိမ့္မယ္လို႔ ဆိုၾကတယ္။ ခုဆို ရွစ္ႏွစ္ၾကာခဲ့ၿပီ။ တပ္မေတာ္ဟာ ႏိုင္ငံေရးကေန တျဖည္းျဖည္း ဆုတ္ခြာေနၿပီလို႔ ထင္ပါသလား။

ေျဖ။ ။ႏိုင္ငံေရးဘက္မွာ အရင္တုန္းကလို တပ္မေတာ္က အုပ္ခ်ဳပ္ေရးပိုင္းမွာ ဝင္စြက္ဖက္တာ ႀကီးႀကီးမားမား မေတြ႕ရေတာ့ပါဘူး။ မရွိေတာ့ဘူးလို႔ေျပာတာမဟုတ္ဘူးေနာ္။ ရွိတုန္းပဲ။ ျပည္သူလူထု ဘက္ကလည္း အေၾကာက္တရားေလ်ာ့သြားတယ္။ ျပည္သူလူထုကလဲ သူတို႔ကို အုပ္ခ်ဳပ္ေနတာဟာ ဒီမိုကေရစီအစိုးရလို႔ ယုံၾကည္လာတာနဲ႔အမၽွ အစိုးရက ခန္႔အပ္တဲ့ အုပ္ခ်ဳပ္ေရး အရာရွိေတြကို ေျပာရဲဆိုရဲ ေမးခြန္းထုတ္ရဲ ရွိလာတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ကၽြန္မတို႔က အုပ္ခ်ဳပ္ေရးက႑မွာ တပ္ရဲ႕ လႊမ္းမိုးမႈက ေလ်ာ့ပါးလာၿပီ လို႔ ေျပာလို႔ရလာပါတယ္။ ဒါက အႏွစ္သာရပိုင္းအရေျပာတာပါ။ အသြင္သဏၭာန္အရ ဆိုရင္ေတာ့ ၿမိဳ႕နယ္ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးမႉးေတြ အမ်ားစုက တပ္က ခန္႔အပ္ထားသူေတြ ျဖစ္ေနပါတယ္။ အဲဒီ ၿမိဳ႕နယ္ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးမႉးေတြထဲမွာ တခ်ိဳ႕က ျပည္သူလူထုနဲ႔ တစ္သားတည္း ရပ္ေနတဲ့ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးမႉးေတြကိုလည္း ေတြ႕လာရပါတယ္။ တပ္ရဲ႕ အမာခံေတြရွိသလို ေခတ္နဲ႔ အညီ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲလိုစိတ္ ရွိတဲ့ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးမႉးေတြလည္း ရွိလာပါတယ္။ အရင္ေခတ္ကဆို အမ်ိဳးသမီး အခြင့္အေရးလႈပ္ရွားမႈေတြ၊ စစ္ပြဲရပ္ဆိုတဲ့ လႈပ္ရွားမႈေတြ၊ မီဒီယာေတြ အရင္ ကထက္ လြတ္လပ္မႈေတြ ေတြ႕လာရပါတယ္။ ၂၀၁၀ ျပည့္ႏွစ္ မတိုင္ခင္ကနဲ႔စာရင္ေတာ့ အခု အေျခအေနက အမ်ားႀကီးေကာင္းလာ တယ္လို႔ေျပာလို႔ရပါတယ္။

ဒါေပမယ့္ တိုင္းျပည္မွာ ဒီေန႔ရင္ဆိုင္ေနရတဲ့ ျပႆနာေတြဟာ ၂၀၁၀ မတိုင္ခင္ကထက္ စာရင္ အမ်ားႀကီး ပိုလာပါတယ္။ ေမးခြန္းထုတ္တဲ့ လူတခ်ိဳ႕ရွိတယ္။ ဒီေန႔တိုင္းျပည္မွာ ရင္ဆိုင္ႀကဳံေတြ႕ေနရတဲ့ ျပႆနာေတြဟာ ၂၀၀၈ ဖြဲ႕စည္းပုံအေျခခံ ဥပေဒကို မျပင္ႏိုင္လို႔ျဖစ္ရလားေပါ့။ ကၽြန္မကေတာ့ အလုံးစုံ လက္မခံႏိုင္ပါဘူး။ ဒါကို ၃၀ ရာခိုင္ႏႈန္းေလာက္ပဲ လက္ခံႏိုင္ပါတယ္။ ဒီေန႔ တိုင္းျပည္မွာ ႀကဳံေတြ႕ေနရတဲ့ စီးပြားေရး၊ ပညာေရး၊ ႏိုင္ငံေရး အခက္အခဲေတြကို အေျခခံဥပေဒမျပင္ဘဲနဲ႔ အနည္းဆုံး ၅၀ ရာခိုင္ႏႈန္းေလာက္ ေတာ့ ေျဖရွင္းႏိုင္ပါတယ္။ မယုံရင္ လုပ္ျပမယ္။ တကယ္လုပ္ျပႏိုင္ပါတယ္။ ဖြဲ႕စည္းပုံအေျခခံဥပေဒကို ျပင္ဆင္ေရးကို မလုပ္ႏိုင္ဘဲ တိုင္းျပည္ရဲ႕ ျပႆနာကို မေျဖရွင္းႏိုင္ဘူးဆိုတာကို ကၽြန္မ အျပည့္အဝ မယုံၾကည္ ပါဘူး။ အဲလိုေျပာလို႔ ကၽြန္မက ၂၀၀၈ ဖြဲ႕စည္းပုံ အေျခခံဥပေဒကို ေထာက္ခံေနတာမဟုတ္ပါဘူး။ ဒါေပမဲ့ ဒါေၾကာင့္ဆိုၿပီး တိုင္းျပည္ရဲ႕ ျပႆနာေတြကို မေျဖရွင္းဘဲ ၂၀၀၈ ကိုပဲ ပုံခ်ၿပီး ဒီတိုင္းထိုင္ေနၿပီး လခယူေနတာကိုေတာ့ ျပည္သူလူထု အတြက္ မတရားဘူးလို႔ ထင္ပါတယ္။

ေမး။ ။၂၀၀၈ ဖြဲ႕စည္းပုံ အေျခခံဥပေဒေဘာင္ထဲကေန သြားခဲ့ၾကတဲ့ ႏိုင္ငံေရးအခင္းအက်င္းအရ အုပ္ခ်ဳပ္ေရး၊ ဥပေဒျပဳေရး၊ တရားစီရင္ေရးက႑ေတြမွာ ဘယ္က႑ေတြကို အားရမႈရွိပါသလဲ။

ေျဖ။ ။ကၽြန္မ လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္အျဖစ္ရွိခဲ့တဲ့ ၂၀၁၅ အထိကာလကိုပဲေျပာရမွာပါပဲ။ ၂၀၁၅ ခုႏွစ္အထိက တပ္မေတာ္ ဦးေဆာင္တဲ့ အစိုးရ၊ ႀကံ႕ခိုင္ဖြံ႕ၿဖိဳးေရး ပါတီ အာဏာလႊမ္းမိုးတဲ့ ကာလျဖစ္ပါတယ္။ အဲဒီကာလမွာ ႀကံ႕ခိုင္ေရး ကိုယ္တိုင္ကိုက အေျခခံဥပေဒကို ျပင္ဆင္ခ်င္ပါတယ္။ တပ္မေတာ္သားေတြကိုယ္တိုင္က အေျခခံဥပေဒကို ျပင္ဆင္သင့္တယ္လို႔ သူတို႔ ကိုယ္တိုင္ေျပာတယ္။ ႏိုင္ငံ အႏွံ႔အျပားမွာ အေျခခံဥပေဒျပင္ဆင္ေရးဆိုင္ရာ အႀကံျပဳခ်က္ေတြ အမ်ားႀကီး ဖိတ္ေခၚခဲ့ပါတယ္။ လႊတ္ေတာ္ထဲမွာ အမ်ားႀကီးပဲ။ ျပည္သူလူထုရဲ႕ ဆႏၵသေဘာထားေတြ ေတာင္းၿပီးေတာ့ ျပင္ဆင္ဖို႔ကို ႀကိဳးစားအားထုတ္ခဲ့တယ္။ အဲဒီအခ်ိန္မွာပဲ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္က အေျခခံဥပေဒ ပုဒ္မ ၄၃၆ ျပင္ဆင္ေရး ဆိုၿပီး လက္မွတ္ေတြ ေကာက္ခံခဲ့တယ္။ တကယ္ကိုပဲ သက္ဆိုင္ရာ အစိုးရကို ပို႔ခဲ့ႏိုင္တယ္ေပါ့။ ျပည္သူလူထုဟာ အေျခခံဥပေဒကို ဘယ္ေလာက္ေတာင္ ျပင္ဆင္လိုပါတယ္ဆိုတာကို သက္ေသေကာင္း တစ္ခုကို ပို႔ခဲ့ႏိုင္ပါတယ္။ လႊတ္ေတာ္ထဲမွာလည္း အေျခခံဥပေဒ ျပင္ဆင္ေရးအတြက္ အေျခခံဥပေဒ ျပင္ဆင္ေရးဆိုင္ရာ အေျခအတင္ ေဆြးေႏြးပြဲေတြ ႀကိမ္ဖန္မ်ားစြာ လုပ္ခဲ့ပါတယ္။ ခုထက္ထိ အဲဒီမွတ္တမ္းေတြ ရွိေနတယ္။ မဲခြဲခဲ့တာေတြရွိတယ္။ ကၽြန္မ မွတ္မိတာကအဲဒီအခ်ိန္တုန္းက ဒီမိုကေရစီအင္အားစုေတြ ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ား မခံခ်ိမခံသာျဖစ္ရတာက အမ်ိဳးသားဒီမိုကေရစီအဖြဲ႕ခ်ဳပ္က အေျခခံဥပေဒကို ျပင္ဆင္မယ္ဆိုၿပီးေ႐ြးေကာက္ပြဲဝင္သြားခဲ့ၿပီး ၄၄ ေနရာရေပမယ့္ ဖြဲ႕စည္းပုံျပင္ဆင္မယ့္ကိစၥကို တကယ္လုပ္သြားတာက ႀကံ႕ခိုင္ေရး ကျဖစ္ေနတယ္။ ႀကံ႕ခိုင္ေရး ဒုဥကၠ႒က အဆိုတင္သြင္းခဲ့တာ။ ႏိုင္ငံေရးအရ ဒီခ်ဳပ္ဟာ လက္ဦးမႈမယူတတ္ဘူးဆိုတာကို ေျပာခ်င္တာပါ။ ႀကံ႕ခိုင္ေရးအမတ္ေတြကပဲ ဖြဲ႕စည္းပုံျပင္ဆင္ေရးကို အဆိုတင္သြင္းၿပီးေတာ့ ေကာ္မတီဖြဲ႕စည္းၿပီး ေတာ့ အမ်ိဳးသားဒီမိုကေရစီ အဖြဲ႕ခ်ဳပ္က လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္ေတြလည္း ပါတယ္။ အႀကီးအက်ယ္ကို လုပ္ခဲ့ၾကပါတယ္။ ဖြဲ႕စည္းပုံအေျခခံဥပေဒကို ျပင္ဆင္ဖို႔ ၂၀၁၄-၂၀၁၅ ကာလတုန္းက လႊတ္ေတာ္ထဲမွာ ႀကိဳးပမ္းမႈႀကီးေတြ ရွိခဲ့ေပမယ့္ အဲဒီလို ႀကိဳးပမ္းအားထုတ္မႈမ်ိဳးကို ၂၀၁၅ ေ႐ြးေကာက္ပြဲမွာ တက္လာတဲ့ အမ်ိဳးသားဒီမိုကေရစီအဖြဲ႕ခ်ဳပ္ရဲ႕ လႊတ္ေတာ္ကမရွိဘူးျဖစ္ေနတယ္။ အဲဒါကို ကၽြန္မတို႔က ေကာင္းေကာင္း ေမးခြန္းထုတ္ရမယ္။

ေမ။ ။ ဒုတိယသမၼတ တစ္ဦးကို တပ္မေတာ္က တိုက္႐ိုက္ေ႐ြးေကာက္ တင္ေျမာက္ခြင့္လိုအခ်က္ေတြ၊ တပ္က ၂၅ ရာခိုင္ႏႈန္းရွိေနတာေတြကိုေရာ တပ္နဲ႔ႀကံ႕ခိုင္ေရးက ဦးေဆာင္ ျပင္ဆင္သြားလိမ့္မယ္လို႔ ယူဆပါသလား။ ဒီအခ်က္ေတြကို အမ်ိဳးသားဒီမိုကေရစီအဖြဲ႕ခ်ဳပ္က ျပင္ဆင္ဖို႔ႀကိဳးပမ္းခဲ့ရင္ေရာ သူတို႔က လိုက္ေလ်ာလိမ့္မယ္လို႔ယူဆပါသလား။

ေျဖ။ ။ဒါကေတာ့ ေခါင္းေဆာင္ေတြရဲ႕ ၫွိႏႈိင္းေဆြးေႏြးေရးနဲ႔ဆိုင္တဲ့ အစြမ္း (Negotation Skill) ေတြနဲ႔ပဲ ဆိုင္မယ္။ သက္ဆိုင္ရာ ေခါင္းေဆာင္မ်ား (တပ္မေတာ္အပါအဝင္၊ ႏိုင္ငံေရး ေခါင္းေဆာင္ေတြ)ရဲ႕ ျပည္သူလူထုအေပၚမွာ ဘယ္ေလာက္ေစတနာ ထားသလဲ၊ ဒီမိုကေရစီကို ဘယ္ေလာက္ယုံၾကည္သလဲဆိုတဲ့ အေပၚမွာ မူတည္တယ္လို႔ ေျပာရမွာပါပဲ။ အဲဒီ ေခါင္းေဆာင္ေတြက လူထုကို ဒီမိုကေရစီေပးခ်င္သလား၊ မေပးခ်င္ဘူး လား။ အဲဒီအေပၚမွာ မူတည္ေနပါတယ္။ ဒါကေတာ့ တပ္မေတာ္ကေတာ့ သူတို႔ အသာစီးရထားလို႔ ျပင္ခ်င္စိတ္ မရွိဘူးလို႔ တစ္ထစ္ခ် မွတ္ထားလို႔မရပါဘူး။ တပ္မေတာ္ေခါင္းေဆာင္ေတြထဲမွာ ဖြဲ႕စည္းပုံကို ျပင္ခ်င္တဲ့ စိတ္ရွိထားတယ္လို႔ ကၽြန္မတို႔သိထားရတာေတြ အမ်ားႀကီးရွိပါတယ္။ တပ္က ၂၅ ရာခိုင္ႏႈန္း ရွိေနတာကို သူတို႔ကိုယ္တိုင္ သေဘာမက်တဲ့သူေတြကိုလည္း ကၽြန္မတို႔ ေတြ႕ဖူးတာပဲ။ ဒါေၾကာင့္ ေခါင္းေဆာင္ေတြရဲ႕ ႏိုင္ငံေရးအရ ဘယ္ေလာက္ကၽြမ္းက်င္၊ ပါးနပ္သလဲဆိုတဲ့ အခ်က္အေပၚမွာ အမ်ားႀကီး မူတည္ပါတယ္။ တကယ္လူထုကို ေစတနာရွိတယ္ဆိုရင္ေတာ့အရပ္သားျဖစ္ျဖစ္၊ တပ္ကျဖစ္ျဖစ္ ဒီအခ်က္ကို မလုပ္ရဲစရာ အေၾကာင္းမရွိပါဘူး။

ေမး။ ။ ၂၀၁၀ ေနာက္ပိုင္း တရားစီရင္ေရး က႑ကေရာ ေျပာင္းလဲလာတယ္လို႔ ယူဆပါသလား။

ေျဖ။ ။ တရားစီရင္ေရး မ႑ိဳင္ကေတာ့ ထူးထူးျခားျခားေျပာင္းလဲတာေတာ့ မရွိဘူးေပါ့။ အစိုးရသစ္ တက္တက္ျခင္း တစ္လ၊ ႏွစ္လ ေလာက္ေတာ့ တရား႐ုံးေတြမွာ အေတာင္းအရမ္းေတြ နည္းနည္းၿငိမ္သြားတယ္။ ဒါေပမယ့္ အစိုးရသစ္တက္ၿပီးေတာ့ ေျခာက္လေလာက္မွာေတာ့ မူလအတိုင္းပဲ ျပန္ျဖစ္သြားတယ္။ ေတာင္းတတ္တဲ့လူက ေတာင္းၿမဲေပါ့။ မေတာင္းတဲ့လူေတြကေတာ့ မေတာင္းၿမဲေပါ့။ မူလအတိုင္းပဲ ျပန္ျဖစ္သြားတယ္လို႔ပဲ ေျပာရေတာ့မွာေပါ့။

ေမး။ ။အဓိက က်တဲ့ အေျခခံဥပေဒကို မျပင္ဆင္ဘဲ တရားစီရင္ေရး မ႑ိဳင္ကို ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲဖို႔ ဆိုတာ ျဖစ္ႏိုင္ပါ့မလား။

ေျဖ။ ။ဖြဲ႕စည္းပုံ အေျခခံဥပေဒကိုျပင္မွ တရားစီရင္ေရး မ႑ိဳင္ကိုျပင္ဆင္ႏိုင္တာမ်ိဳးမဟုတ္ဘူး။ ဥပေဒသမား တစ္ေယာက္ အေနနဲ႔ နည္းလမ္းေတြ အမ်ားႀကီးရွိတယ္။ ျပည္ေထာင္စု တရားစီရင္ေရး ဥပေဒကို ျပင္ဆင္ ၿပီးေတာ့ တရားစီရင္ေရး မ႑ိဳင္ကို တည့္မတ္လို႔ရတယ္။ ျပည္ေထာင္စုတရားစီရင္ေရး ဥပေဒကိုျပင္ဖို႔ ဆိုတာက လႊတ္ေတာ္မွာလည္း လုပ္လို႔ရတယ္။ လႊတ္ေတာ္မွာလည္း NLD က မဲအမ်ားဆုံးရထားတာျဖစ္တဲ့အတြက္ ဒါ ေကာင္းေကာင္းႀကီး ျပင္ႏိုင္တယ္။ ဘာေၾကာင့္မျပင္တာလဲ ဆိုတာေတာ့ ကၽြန္မလည္း မေျပာႏိုင္ပါဘူး။

ေမး။ ။တရားေရးက႑ကို အစိုးရသစ္က ကိုင္တြယ္လို႔မရတဲ့ အေနအထားျဖစ္ေနတာလား။

ေျဖ။ ။တရားစီရင္ေရး၊ အုပ္ခ်ဳပ္ေရး၊ ဥပေဒျပဳေရး က႑ေတြက လြတ္လပ္ဖို႔လိုပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ လြတ္လပ္စြာရွိေနတဲ့ တရားစီရင္ေရး က႑ကို ဖြဲ႕စည္းပုံအေျခခံ ဥပေဒနဲ႔အညီ ထိန္းေက်ာင္းႏိုင္တဲ့ အရာေတြ အမ်ားႀကီးရွိတယ္။ ဥပမာအားျဖင့္ဆိုရင္ လႊတ္ေတာ္ေတြက တရားစီရင္ေရး မ႑ိဳင္ယိမ္းယိုင္ေနၿပီ ဆိုတာ အခ်က္အလက္ ခိုင္ခိုင္မာမာေတြ႕လို႔ရွိရင္ တရားသူႀကီးေတြကို ျပစ္တင္႐ႈတ္ခ်လို႔ရတယ္။ လူလဲပစ္လို႔ရတယ္။ တခ်ိဳ႕ေတြကထင္တယ္။ ဖြဲ႕စည္းပုံအေျခခံဥပေဒအရ တရားသူႀကီးေတြကို ျဖဳတ္လို႔မရဘူးေပါ့။ ဒါေၾကာင့္မို႔လို႔ တရားစီရင္ေရးကို ထိန္းေက်ာင္းလို႔မရဘူးေပါ့။ အဲဒါေတြက အကုန္မမွန္ဘူး။ ဖြဲ႕စည္းပုံအေျခခံဥပေဒအရကို တရား႐ုံးခ်ဳပ္ တရားသူႀကီးေတြကို ျပစ္တင္႐ႈတ္ခ်ႏိုင္တယ္။ လႊတ္ေတာ္ေတြကေန ျဖဳတ္ခ်လို႔ရတယ္။

ေမး။ ။ လက္ရွိတရားသူႀကီးခ်ဳပ္ ဦးထြန္းထြန္းဦးက တပ္မေတာ္ဘက္ကေန လာသူျဖစ္ေနတယ္။ စစ္ဥပေဒခ်ဳပ္႐ုံးမွာ တာဝန္ထမ္းေဆာင္ ဖူးတယ္။ သူ႕အေပၚ ဘယ္လိုသုံးသပ္ပါသလဲ။

ေျဖ။ ။ကၽြန္မကေတာ့ သူ႕ကို အစည္းအေဝးေတြမွာ ေတြ႕ဖူးသေလာက္ကေတာ့ တစ္ႀကိမ္၊ ႏွစ္ႀကိမ္ေလာက္သာ ရွိေတာ့ လုံေလာက္တဲ့ အခ်က္အလက္မရွိလို႔ မသုံးသပ္ႏိုင္ပါဘူး။ ဒါေပမယ့္ လက္ရွိအစိုးရနဲ႔လႊတ္ေတာ္ကို ေျပာခ်င္တာကေတာ့ တရားစီရင္ေရးစနစ္ဟာ ယိမ္းယိုင္ေနတယ္လို႔ အမ်ိဳးသားဒီမိုကေရစီအဖြဲ႕ခ်ဳပ္ရဲ႕ လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားက ေထာက္ျပေနၾကတယ္။ အဲဒါဆိုရင္ ေျဖာင့္မွန္တဲ့ တရားစီရင္ေရးကို ေဖာ္ေဆာင္မယ့္ တရားသူႀကီးခ်ဳပ္ေတြကို ရွာေဖြသင့္ပါတယ္။ အဲလိုေျပာလို႔ ဦးထြန္းထြန္းဦးကို မသင့္ေတာ္ဘူးလို႔ေျပာတာမဟုတ္ဘူး။ တပ္ဖက္ကလာတာျဖစ္တာေၾကာင့္ သူ႕ရဲ႕ ကၽြမ္းက်င္မႈဟာ တပ္ဘက္မွာ ပိုမ်ားလိမ့္မယ္။ တပ္နဲ႔ ဆိုင္တဲ့ ဘက္မွာျဖစ္လိမ့္မယ္။ ကၽြန္မတို႔ႏိုင္ငံမွာ တပ္မဟုတ္တဲ့ ျပည္သူလူထုက ၉၀ ရာခိုင္ႏႈန္းေလာက္ရွိေနတယ္။ ျပည္သူလူထုအတြက္ တရားမၽွတမႈကို ေဖာ္ေဆာင္ဖို႔ဆိုရင္ ျပည္သူလူထုနဲ႔ အနီးစပ္ဆုံး ဥပေဒပညာရွင္ေတြကို စဥ္းစားသင့္တယ္။ တပ္မေတာ္အစိုးရက တပ္နဲ႔ နီးစပ္တဲ့ ဥပေဒပညာရွင္ကို ခန္႔ထားခဲ့တာဟာ သဘာဝက်တယ္။ တပ္မေတာ္ အစိုးရကခန္႔ထားတဲ့ တပ္နဲ႔ နီးစပ္တဲ့ ဥပေဒပညာရွင္ကို ဒီမိုကေရစီအစိုးရလို႔ ေခၚတဲ့ အရပ္သားအစိုးရက ဆက္ခန္႔ထားၿပီးေတာ့ တရားစီရင္ေရးမ႑ိဳင္ကို ထိန္းေက်ာင္း၊ အုပ္ခ်ဳပ္ေစတာကေတာ့ ကၽြန္မအေနနဲ႔ကေတာ့ မျဖစ္သင့္ဘူးလို႔ထင္ပါတယ္။ သူက ျပည္သူလူထုနဲ႔နီးစပ္တဲ့ ဥပေဒပညာရွင္လို႔ေျပာဖို႔ခက္တယ္။ ဘာေၾကာင့္လဲဆိုေတာ့ သူဟာ တပ္မေတာ္က လာခဲ့တဲ့ တပ္မေတာ္က ေမြးထုတ္ထားတဲ့ တရားသူႀကီးတစ္ေယာက္ျဖစ္လို႔ပဲ။

ေမး။ ။အမ်ိဳးသားဒီမိုကေရစီအဖြဲ႕ခ်ဳပ္ကလည္း တရားေရးမ႑ိဳင္ကို အေျပာင္းအလဲလုပ္ဖို႔အတြက္ အစိုးရတာဝန္ကို စယူခ်ိန္ကတည္းကေျပာခဲ့တယ္။ ဒီခ်ဳပ္ရဲ႕ ေ႐ြးေကာက္ပြဲေႂကြးေၾကာ္သံမွာလည္း တရားဥပေဒ စိုးမိုးေရးဆိုတဲ့ အခ်က္ကို အေရးႀကီးတဲ့အခ်က္အေနနဲ႔ ထည့္ထားတာေတြ႕ရတယ္။ ဒါေပမဲ့ ဘာလို႔ ခုထက္ထိ ေ႐ြးေကာက္ပြဲကတိကဝတ္အတိုင္း အေကာင္အထည္ ေဖာ္ဖို႔ကိုေႏွးေကြးေနေသးတာလဲ။

ေျဖ။ ။ကၽြန္မအေနနဲ႔ကေတာ့ အမ်ိဳးသားဒီမိုကေရစီအဖြဲ႕ခ်ဳပ္ဟာ လုပ္သင့္လုပ္ထိုက္တာကို မလုပ္ဘူးလို႔ပဲ ယူဆတယ္။ ပြင့္ပြင့္လင္းလင္းပဲေျပာရေတာ့မွာပဲ။ ဘာေၾကာင့္လဲဆိုေတာ့ ဖြဲ႕စည္းပုံအေျခခံဥပေဒက ဘယ္လိုပဲ ဆိုဆို ျပည္ေထာင္စုတရားစီရင္ေရးဥပေဒဆိုတာ လႊတ္ေတာ္က ျပ႒ာန္းလို႔ရတယ္။ အစိုးရ အဆက္ဆက္မွာ ျပည္ေထာင္စု တရားစီရင္ေရး ဥပေဒကို အႀကိမ္ႀကိမ္ျပင္ခဲ့တယ္။ ဒီခ်ဳပ္အစိုးရ လက္ထက္မွာလည္း ဒီဥပေဒ ႀကီးကို ျပင္ဆင္ျပ႒ာန္းလို႔ရတယ္။ ဖြဲ႕စည္းပုံအေျခခံဥပေဒနဲ႔ ညီၫြတ္ေအာင္ကို လုပ္လို႔ရတယ္။ ကၽြန္မလို အင္မတန္ငယ္႐ြယ္တဲ့ ဥပေဒသမားေတာင္မွ ယိမ္းယိုင္ေနတဲ့ တရားစီရင္ေရး စနစ္ကို ဘယ္လိုသြားရမယ္၊ လုပ္ရမယ္ဆိုတာကို နည္းလမ္းေတြရွိတယ္။ ဘာေၾကာင့္ အစိုးရက မရွိရတာလဲ။ ဒါကို ကၽြန္မက မသကၤာဘူး။

အမ်ိဳးသား ျပန္လည္သင့္ျမတ္ေရးေၾကာင့္ တရားသူႀကီးခ်ဳပ္ကို မလဲတာလား။ အမ်ိဳးသား ျပန္လည္ သင့္ျမတ္ေရးေၾကာင့္ ျပည္ေထာင္စု တရားစီရင္ေရး ဥပေဒကို မျပင္ဆင္တာလား ဆိုၿပီးေတာ့ ေမးခြန္းထုတ္ ရမလိုျဖစ္လာတယ္။ အမ်ိဳးသား ျပန္လည္သင့္ျမတ္ေရးနဲ႔ ယိမ္းယိုင္ေနတဲ့ တရား စီရင္ေရးစနစ္နဲ႔ ဘာမွမဆိုင္ဘူး။ မွန္ကန္တဲ့ တရားစီရင္ေရးစနစ္ကို ဖန္တီးေပးျခင္းအားျဖင့္ အမ်ိဳးသား ျပန္လည္ သင့္ျမတ္ေရးကို အေထာက္အကူေတာင္ျပဳမွာ။ ဘာေၾကာင့္လဲဆိုေတာ့ တပ္မေတာ္ကလည္း အႀကိမ္ႀကိမ္ ေျပာတယ္။ သူတို႔လည္း တရားဥပေဒစိုးမိုးေရးကို လိုလားတယ္။ သူတို႔လည္း ၿငိမ္းခ်မ္းေရးကို လိုလားတယ္လို႔ အႀကိမ္ႀကိမ္ ေျပာေနတာေၾကာင့္ မွန္ကန္တဲ့ တရားစီရင္ေရး၊ တရားဥပေဒ စိုးမိုးေရးကို တပ္မေတာ္က လိုခ်င္ေနတာ အမွန္ပဲ။ သူတို႔ ေခါင္းေဆာင္ေတြရဲ႕ ေျပာစကားအရ ဆိုရင္ေပါ့ေလ။ ဒါေၾကာင့္ အမ်ိဳးသား ျပန္လည္ သင့္ျမတ္ေရး အတြက္ ယိမ္းယိုင္တဲ့ တရားစီရင္ေရးစနစ္ကို မွန္ကန္တဲ့ တရားစီရင္ေရးအျဖစ္ မလုပ္ႏိုင္ဘူး ဆိုတာေတာ့ မျဖစ္ႏိုင္ဘူး။ ဒါေၾကာင့္မို႔ သမၼတဦးဝင္းျမင့္ကလည္း မွန္ကန္တဲ့ တရားစီရင္ေရး စနစ္ျဖစ္ေအာင္ ထိန္းေက်ာင္းမယ္လို႔ သူ႕ရဲ႕ ပထမဆုံး မိန္႔ခြန္းမွာ ေျပာၾကားခဲ့တာေပါ့။ ဒါေၾကာင့္ ကၽြန္မက အရင္သမၼတ လက္ထက္မွာ မလုပ္ႏိုင္ခဲ့ေပမယ့္ အခု သမၼတ လက္ထက္မွာေတာ့ ထိုက္သင့္တဲ့ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈကို လုပ္ႏိုင္လိမ့္မယ္လို႔ ေမၽွာ္လင့္ပါတယ္။