ေဆြဝင္း (Myanmar Now) ● ဘဝမကူးသည့္ေန႔မရွိေသာ ဘဝသစ္အက်ဥ္းစခန္းမ်ား

ေဆြဝင္း (Myanmar Now) ● ဘဝမကူးသည့္ေန႔မရွိေသာ ဘဝသစ္အက်ဥ္းစခန္းမ်ား
(မုိးမခ) ၾသဂတ္စ္ ၆၊ ၂၀၁၈

၁၉၈၈ မွ ၂ဝ၁ဝ ကာလ တစ္ေက်ာ့ျပန္ စစ္အုပ္ခ်ဳပ္ေရး ကာလအတြင္း ျမန္မာျပည္တြင္ ျဖစ္ပြားခဲ့ေသာ လူ႔အခြင့္အေရးခ်ဳိးေဖာက္မွႈမ်ဳိးစံုကို အားလံုးအနည္းႏွင့္ အမ်ားဆိုသလို သိရွိၾကသည္။

သို႔ေသာ္ထုိကာလ၏ အႀကီးမားဆံုးေသာ လူ႔အခြင့္အေရးခ်ဳိးေဖာက္မွႈတစ္ခုမွာ ေထာင္ႏွင့္ခ်ီေသာ အက်ဥ္းသားတို႔ ရဲဘက္ စခန္းမ်ားတြင္ ေသဆံုးမွႈျဖစ္သည္။

ညွင္းပန္းႏွိပ္စက္ခံရျခင္း၊ အစာေရစာခ်ဳိ႕တ့ဲ့ျခင္္းႈ၊ က်န္းမာေရး ေစာင့္ေရွာက္မွႈ အားနည္းျခင္းတို႔ေၾကာင့္ အက်ဥ္းသား အမ်ားအျပား စစ္အုပ္ခ်ဳပ္ေရးကာလအတြင္း ေသဆံုးခဲ့ၾကသည္ဟူေသာ သတင္းမ်ား ပ်ံ႕ႏွံ႔ခဲ့ေသာ္လည္း ခိုင္မာေသာ အေထာက္အထားမ်ား ယခုအခ်ိန္အထိ ေပၚထြက္လာျခင္း မရွိေပ။
 

စစ္ကိုင္းတုိင္းေဒသႀကီးအတြင္းရိွ ရဲဘက္စခန္းတစ္ခုမွ အက်ဥ္းသားမ်ား (ဓာတ္ပံု - Myanmar Now)

သို႔ေသာ္ လြန္ခဲ့သည့္ ႏွစ္ႏွစ္တာအတြင္း Myanmar Now က ထိုကိစၥႏွင့္စပ္လ်ဥ္း၍ စံုစမ္းမွႈမ်ား ျပဳလုပ္ခဲ့ရာ အက်ဥ္းဦးစီးဌာနမွ အၿငိမ္းစားႏွင့္ တာဝန္ယူဆဲ အရာရွိႀကီးမ်ား၊   ရြာလူႀကီးမ်ား၊ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးမွဴးေဟာင္းမ်ား၊ ရဲဘက္စခန္းမ်ားမွ လြတ္ေျမာက္ခဲ့ ေသာ အက်ဥ္းသားအခ်ဳိ႕ႏွင့္ ေတြ႔ဆံု ေမးျမန္းခဲ့သည္။

ထိုစံုစမ္းမွႈအတြင္း ၎တို႔က အက်ဥ္းသားေသဆံုးမွႈမ်ားႏွင့္စပ္လ်ဥ္း၍ အေသးစိတ္ အခ်က္အလက္တခ်ဳိ႕ကို ပထမဦး ဆံုးအၾကိမ္ တရားဝင္ ထုတ္ေဖာ္ေျပာဆိုခဲ့သည္။

အက်ဥ္းအသားအမ်ားအျပား ေသဆံုးခဲ့ေသာ အက်ဥ္းစခန္းမ်ားတြင္ ျမန္မာျပည္အေနာက္ဘက္ ေတာေတာင္လွ်ိဳေျမွာင္ ထူထပ္လွေသာ စစ္ကုိင္းတိုင္းေဒသႀကီး ကေဘာ္ခ်ဳိင့္ဝွမ္းရွိ “ဘဝသစ္” အမည္ရ စိုက္ပ်ိဳးေရးအက်ဥ္းသားရဲဘက္စခန္းမ်ားမွာ နာမည္ဆိုးျဖင့္ အေက်ာ္ၾကားဆံုးျဖစ္သည္။

“အက်ဥ္းသားႏွစ္ေယာက္ေလာက္ေတာ့ ေန႔တိုင္းေသတယ္။ ေသတိုင္း ကြ်န္ေတာ္ကိုယ္တိုင္ လက္မွတ္ထိုးေပးခဲ့ရတယ္။ ဝမ္းေလွ်ာလို႔ ေသတယ္၊ ဝမ္းကိုက္လို႔ ေသတယ္၊ ဝမ္းနာလို႔ ေသတယ္၊ ဒီလိုေရာဂါေတြနဲ႔ ေသေၾကာင္း အက်ဥ္းဦးစီးအာဏာပိုင္ေတြအတြက္ လက္မွတ္ထိုးေပးခဲ့ရတယ္” ဟု  စစ္ကိုင္းတိုင္းကေလးၿမဳိ႕နယ္ရွိ ရာဇျဂိဳဟ္ (၁) စိုက္ပ်ဳိးေရးအက်ဥ္းစခန္းအနီးရွိ ရာဇျဂိဳဟ္ရြာ၏ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးမွဴးေဟာင္းျဖစ္သူ ဦးစံဗလက Myanmar Now ကို ေျပာဆိုသည္။

● လူဦးေရတိုးပြားရန္ မဟာအၾကံ
၁၉၉၁ ေမလတြင္ စစ္ကိုင္းတိုင္းမံုရြာေထာင္မွ အက်ဥ္းသား ၃ဝဝ၊ အက်ဥ္းဦးစီးဌာန ဝန္ထမ္း ၂၅ ေယာက္ ပါသည့္ သေဘာၤတစ္စင္းသည္ မံုရြာၿမဳိ႕မွ ခ်င္းတြင္းျမစ္အတိုင္း ဆန္တက္ခဲ့သည္။

 ကေလးဝ ေရာက္လွ်င္ ကားမ်ားျဖင့္ တမူးၿမဳိ႕ဖက္သို႔ ခရီးဆက္ခဲ့ၾကၿပီး၊ တမူးျမိဳ႕ႏွင့္ ၁၅ မိုင္ခန္႔အကြာတြင္ စခန္းခ်ခဲ့ၾကသည္။

ဝက္ရွႈရြာအနီး တည္ရွိေသာေၾကာင့္ မူလက ဝက္ရွႈစခန္းဟု  အမည္တြင္ၿပီး ေနာင္တြင္ အုတ္ဖိုကန္ေဘာင္စခန္းဟု  ေခၚဆို ေသာ ထုိစခန္းသည္ အက်ဥ္းဦးစီးဌာန၏ ပထမဦးဆံုးေသာ ကေဘာ္ခ်ဳိင့္ဝွမ္း “ဘဝသစ္စိုက္ပ်ဳိးထုတ္လုပ္မွႈစခန္း” ျဖစ္သည္။

ရဲဘက္အက်ဥ္းသားမ်ားျဖင့္လည္ပတ္ရေသာ ဘဝသစ္ စိုက္ပ်ဳိးထုတ္လုပ္မွႈစခန္း (သို႔မဟုတ္) ဘဝသစ္စခန္း ဆိုသည္မွာ ထိုအခ်ိန္က ျမန္မာႏိုင္ငံကိုအုပ္ခ်ဳပ္ေနေသာ စစ္အာဏာရွင္ ဗိုဟ္ခ်ဳပ္မွဴးႀကီးေဟာင္းသန္းေရႊ၏ ပထဝီႏိုင္ငံေရး စီမံကိန္း အစိတ္အပိုင္းတစ္ခု ျဖစ္သည္။

အိႏၵိယျမန္မာနယ္စပ္တစ္ေလွ်ာက္ရွိ ျမန္မာပိုင္နယ္ေျမမ်ားသို႔ တစ္ဖက္အိမ္နီးျခင္း အိႏၵိယႏိုင္ငံမွ လူမ်ားစိမ့္ဝင္လာျခင္းကို ၾကိဳတင္ကာကြယ္ရန္လိုအပ္သည္ဟု  သူက ယူဆခဲ့သည္။

ထိုကဲ့သို႔ကာကြယ္ရန္ အိႏၵိယျမန္မာနယ္စပ္တစ္ေလွ်ာက္ရွိေဒသမ်ား၊ အထူးသျဖင့္ စစ္ကိုင္းတိုင္း ကေဘာ္ခ်ဳိင့္ဝွမ္းသည္  လူဦးေရေနထိုင္မွႈနည္းပါးသည့္အတြက္ ထိုေဒသမ်ားတြင္ လူဦးေရတိုးပြားေစရန္ ရဲဘက္အက်ဥ္းသား စိုက္ပ်ဳိးေရးစခန္းမ်ားဖြင့္လွစ္ရမည္၊ အက်ဥ္းသားမ်ားလုပ္အားျဖင့္ ေျမလြတ္ေျမရိုင္းမ်ားကို စိုက္ပ်ဳိးလယ္ယာေျမမ်ားအျဖစ္ေဖာ္ထုတ္ရမည္၊ အက်ဥ္းသားမ်ားလြတ္ရက္ေစ့လွ်င္ ဆႏၵရွိသူမ်ားကို လယ္ကြက္မ်ား၊ ကြ်ဲႏြားမ်ားေပးၿပီး ၎တို႔၏ မိသားစုမ်ားကို ေခၚေဆာင္ ေစကာ ရြာသစ္မ်ားတည္ေပးမည္။  ထိုကဲ့သို႔္ရြာသစ္မ်ားတည္ေပးျခင္းျဖင့္ လူဦးေရတိုးပြားေစကာ တစ္ဖက္ႏိုင္ငံမ်ားမွ ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္းသို႔ လူဦးေရ စိမ့္ဝင္အေျခခ်ျခင္းကို ကာကြယ္ေစႏို္င္္မည္ဟု  သူက ဆိုခဲ့ေၾကာင္း အက်ဥ္းဦးစီးဌာန မွတ္တမ္းအခ်ဳိ႕တြင္ ေရးသားထားသည္။

ပထဝီႏိုင္ငံေရးရည္ရြယ္ခ်က္မ်ားအျပင္ “အလဟႆေလလြင့္ဆံုးရွႈံးေနေသာ” အက်ဥ္းေထာင္မ်ားရွိ အက်ဥ္းသားလုပ္အား ကို ႏိုင္ငံေတာ္စီမံကိန္းမ်ားအတြက္ သံုးစြဲရန္၊ အက်ဥ္းဦးစီးဌာနအတြက္ ႏိုင္ငံေတာ္က ကုန္က်ရေသာ စရိတ္မ်ားကို ျပန္ လည္ကာမိေစရန္ အက်ဥ္းသားမ်ားက ေက်ာက္ထုတ္လုပ္ျခင္း၊ စိုက္ပ်ဳိးေရးလုပ္ငန္းမ်ား လုပ္ကိုင္ၿပီး ဝင္ေငြျပန္ရွာရန္ ၁၉၉၈ မွ ၂ဝ၁ဝ အတြင္း အာဏာယူခဲ့ေသာ စစ္ဗိုဟ္ခ်ဳပ္ႀကီးမ်ားက အမိန္႔ေပးစီမံခဲ့ေၾကာင္း Myanmar Now က ဖတ္ရွႈေလ့ လာခြင့္ရသည့္   အစိုးရ အမိန္႔ညႊန္ၾကားခ်က္တခ်ဳိ႕တြင္ ေတြ႔ရွိရသည္။

၁၉၉၈ ၾသဂုတ္ ၂၅ ေန႔စဲြျဖင့္ စစ္အစိုးရက ထုတ္ျပန္ခဲ့သည့္ အမိန္႔ေၾကာ္ျငာစာအမွတ္ ၁/၉၈ တြင္ ျပည္ထဲေရး ဝန္ႀကီးဌာနသည္ အက်ဥ္းသားမ်ား၏ လုပ္အားကို စိုက္ပ်ဳိးေရးႏွင့္ ေမြးျမဴေရးလုပ္ငန္း၊ ေဒသဖြံ႔ျဖိဳးေရး လုပ္ငန္း၊ ဝန္ေဆာင္ တပ္ရင္း လုပ္ငန္း (အက်ဥ္းသားမ်ားကို ေရွ႔တန္း စစ္ဆင္ေရးေနရာမ်ားတြင္ လက္နက္ရိကၡာမ်ား သယ္ခိုင္းျခင္းျဖစ္ၿပီး၊  ယခုအခ်ိန္တြင္ဖ်က္သိမ္းလိုက္ၿပီျဖစ္သည္) ႏွင့္ ဘဝသစ္စိုက္ပ်ဳိးထုတ္လုပ္မွႈစခန္းမ်ားကို မိမိ၏ ဘ႑ာေငြ အစီအစဥ္ျဖင့္ ေအာင္ျမင္စြာ အေကာင္ အထည္ေဖာ္ရန္ ဟူေသာ စကားရပ္ ပါရွိသည့္ အမိန္႔တစ္ရပ္ ထုတ္ျပန္ခဲ့သည္။

ထိုစာတြင္ ဘဝသစ္စိုက္ပ်ဳိးထုတ္လုပ္မွႈစခန္းဆိုသည္မွာ “ျပစ္ဒဏ္က်အက်ဥ္းသားမ်ား၏ ရုပ္ပိုင္းဆိုင္ရာ စိတ္ပိုင္းဆုိင္ရာတို႔ ကို တိုးတက္ ေျပာင္းလဲေစၿပီး ဘဝသစ္ကို တည္ေဆာက္ေပးေသာ စခန္း” ကို ဆိုလိုသည္ဟု  အနက္ဖြင့္ထားသည္။

အဓိပၸာယ္ဖြင့္ဆိုခ်က္မွာ အလြန္ၾကည္ႏူးစရာ ေကာင္းလွေသာ္လည္း ပကတိျဖစ္ရပ္မွာမူ အက်ဥ္းသားေပါင္း မ်ားစြာ တမလြန္ဘဝသစ္သို႔ ကူးေျပာင္းျခင္းပင္ ျဖစ္ေလသည္။

ထိုအမိန္႔မထြက္မီပင္ စတင္ခဲ့ေသာ ကေဘာ္စီမံကိန္းအရ တမူးၿမဳိ႕ရွိ ေတာရိုင္းေနရာမ်ားတြင္ သနန္၊ ဗႏၶဳလ၊ ဆရာစံ၊ ၿမဳိ႕သစ္၊ အုတ္ဖိုကန္ေဘာင္ႏွင့္ ကေလးၿမဳိ႕ရွိ ရာဇျဂိဳဟ္ (၁) ၊ ရာဇျဂိဳဟ္ (၂) အစရွိေသာ “ဘဝသစ္ စိုက္ပ်ဳိးထုတ္လုပ္မွႈစခန္း” ေခၚ ရဲဘက္အက်ဥ္းစခန္းမ်ားကို စခန္းတစ္ခုလွ်င္ အက်ဥ္းသားပ်မ္းမွ် ၃ဝဝ ခန္႔ျဖင့္ ၁၉၉၁ မွစတင္အေကာင္အထည္ေဖာ္ခဲ့ျခင္းျဖစ္သည္။

ထိုစခန္းတို႔က ေထာင္ႏွင့္ခ်ီေသာ လယ္ဧကမ်ားေဖာ္ထုတ္ရန္၊ ႏွစ္စဥ္ စပါးတင္းေပါင္းမ်ားစြာ အက်ဥ္းဦးစီးဌာနသို႔ အပ္ႏွံရန္လ်ာထားခ်က္မ်ားခ်မွတ္ခဲ့သည္။

● ေသာက္ေသာက္လဲေသၾကၿပီ
ဘဝသစ္စခန္းမ်ားအနက္ ေဗြေဆာ္ဦးစခန္းျဖစ္သည့္ တမူးၿမဳိ႕အနီးရွိ အုတ္ဖိုကန္ေဘာင္စခန္း ျဖစ္ေျမာက္ေစရန္ ေနာက္ တန္းမွ စီမံေပးခဲ့ရသူတစ္ဦးမွာ ထိုအခ်ိန္က မံုရြာေထာင္တြင္ တာဝန္က်ေနေသာ အက်ဥ္းဦးစီးဌာန အရာရွိ ေထာင္မွဴး ဦးတင္ေအာင္ျဖစ္သည္။

ထိုစခန္းႏွင့္ ေနာက္တိုးဖြင့္လွစ္သည့္ ကေဘာ္ခ်ဳိင့္ဝွမ္းဘဝသစ္စခန္းမ်ားတြင္ အက်ဥ္းသား အမ်ားအျပား ႏွစ္စဥ္ ေသဆံုးခဲ့ေၾကာင္း၊ အေၾကာင္းရင္းမ်ားမွာ ရာသီဥတုအလြန္ျပင္းထန္ျခင္း၊ အက်ဥ္းသားမ်ားကို ေကြ်းေမြးရန္ ႏိုင္ငံေတာ္က လံုေလာက္ေသာ အသံုးစရိတ္ မခ်ေပးျခင္း၊ ေဆးဝါးလံုေလာက္မွႈ မရွိျခင္းတို႔ျဖစ္ေၾကာင္း ေထာင္မွဴးႀကီးဘဝမွ အၿငိမ္းစား ယူၿပီး ကေလးၿမဳိ႕တြင္ ေရွ႕ေနအျဖစ္ လုပ္ကိုင္ေနေသာဦးတင္ေအာင္က ေျပာဆိုသည္။

“၁၉၉၁ ခုနွစ္ေလာက္တုန္းက ဆုိရင္ အက်ဥ္းဦးစီးမွာ ကုလားပဲ ဆုိတာ မရွိဘူး။ တစ္ပိသာ ၆ဝဝ က်ပ္ ရတဲ့ပဲနဲ႔ ဝယ္ေကြ်းတာ။ အသားတစ္ပိသာကို ၄ဝဝ က်ပ္ ေလာက္နဲ႔ ရတဲ့အသား ဝယ္ေကြ်းဆုိေတာ့ ဘယ္လုိနည္းနဲ႔မွ မေကြ်းႏုိင္ဘူး။ အျပင္မွာ ၃ဝဝ တန္တာဆို ႏိုင္ငံေတာ္ကခ်ေပးတာ ၁ဝဝ ေလာက္ပဲ ရွိတယ္၊ အဲဒီ အတြက္ေၾကာင့္ အက်ဥ္းသားေတြကို ေလာက္ေလာက္ငင မေကြ်းႏုိင္ဘူး။ မေကြ်းႏုိင္ေတာ့ အက်ဥ္းသားေတြက အင္အား ပ်က္တယ္၊ ရာသီဥတုဒဏ္ခံရတယ္ ၊ ေရေကာင္းေကာင္းမရွိဘူး၊ ေဆးဝါးေတြ မလံု ေလာက္ဘူး” ဟု  သူက  ဆိုသည္။

အင္းစိန္၊ အိုးဘို၊ ျမင္းျခံ၊ ဗန္းေမာ္ေထာင္တို႔ အပါအဝင္ ႏိုင္ငံအႏံွ႔ေထာင္မ်ားရိွ အက်ဥ္းသားတို႔ကို စစ္ကိုင္းတိုင္းရွိ မံုရြာ၊ ကေလး အက်ဥ္းေထာင္မ်ားသို႔ ဦးစြာေခၚေဆာင္လာၿပီး ထုိေထာင္မ်ားမွတစ္ဆင့္ ကေဘာ္ခ်ဳိင့္ဝွမ္း ဘဝသစ္စခန္းမ်ားသို႔ ပို႔ေဆာင္ခဲ့သည္။

“စခန္းမွာေသတဲ့လူလည္း ေသၾကေပါ့။ တခ်ဳိ႕အက်ဥ္းသားေတြကိုလည္း အေျခအေနမေကာင္းလို႔ တို႔မံုရြာေထာင္ကို ျပန္ပို႔လိုက္တယ္။ ျပန္လာတဲ့အက်ဥ္းသားေတြ ၾကည့္လိုက္ေတာ့လည္း အရိုးနဲ႔အေရပဲ က်န္တယ္၊ တစ္ကိုယ္လံုးဝဲေတြခ်ည္းပဲ၊ ေရာက္ေသပဲ။ ဒီေန႔ေရာက္၊ နက္ဖန္ေသပဲ” ဟု  ဦးတင္ေအာင္က ဆိုသည္။

၂ဝဝ၁ ခုႏွစ္တြင္ သူကိုယ္တိုင္သြားေရာက္တာဝန္ထမ္းေဆာင္ရသည့္ တမူးၿမဳိ႕အနီးရွိ ဆရာစံစခန္းတြင္ တစ္ႏွစ္လွ်င္ အက်ဥ္းသား ၃ဝဝ ခန္႔ေသဆံုးခဲ့ေၾကာင္း၊ ေသဆံုးအက်ဥ္းသားမ်ားေၾကာင့္ စခန္းတြင္ လူေလ်ာ့သြားလွ်င္ လူအင္အား ထပ္မံျဖည့္ရန္ မံုရြာေထာင္၊ ကေလးေထာင္တို႔မွ အက်ဥ္းသား အင္အား လွမ္းေတာင္းခဲ့ရေၾကာင္း သူက  ဆိုသည္။

“၂ဝဝ၁ ေလာက္မွာကို အဲဒီဆရာစံစခန္းမွာ အက်ဥ္းသားတစ္ႏွစ္အတြင္း ၃၅၇ ေယာက္ ေသတယ္။ ငါကိုယ္တိုင္ စာရင္း ျပဳစုၿပီး ICRC  (ကမၻာ့ၾကက္ေျခနီအဖြဲ႔) ကို ေပးရေတာ့ မွတ္မိေနတယ္။ ေနာက္ပိုင္း ၂ဝဝ၉ ေလာက္က်ေတာ့ အေသ အေပ်ာက္ နည္းလာတယ္။

ဘာေၾကာင့္ မေသေတာ့ဘူးလဲ ဆုိရင္ က်န္းမာေရး မေကာင္းရင္ ကေလးေထာင္ပဲ ပို႔ၾကတာ။ စခန္းမွာ မေသေတာ့ဘူး။ ေသခ်င္ေသ ေထာင္မွာပဲ ေသေတာ့တယ္။ ေထာင္ကလဲမႏုိင္ရင္ ေဆးရုံႀကီးလႊဲလုိက္တာပဲ။ အဲဒီအခ်ိန္ေလာက္တုန္းက ဆုိရင္ ေဆးဖုိးဝါးခကလည္း ဟု က္တိပတ္တိ မရဘူး” ဟု  ဦးတင္ေအာင္က ဆိုသည္။

ကေလးေထာင္တြင္ ေထာင္မွဴးႀကီး အျဖစ္ တာဝန္ထမ္းေဆာင္ခဲ့ေသာ  အၿငိမ္းစား အက်ဥ္းဦးစီးဌာန အရာရွိ ဦးခင္ေမာင္ျမင့္ က ၂ဝဝ၁ ခုႏွစ္အတြင္း ကေဘာ္ဘဝသစ္စခန္းမ်ားမွ က်မ္းမာေရး မေကာင္းသျဖင့္ ကေလးေထာင္သို႔ ေရာက္ရွိလာေသာ အက်ဥ္းသား ၆ဝဝ ခန္႔အနက္ ၅ဝဝ ခန္႔မွာ ေထာင္ေဆးရံုတြင္ ေသဆံုးခဲ့ေၾကာင္း ေျပာသည္။

“စခန္းကျပန္လာတဲ့အ က်ဥ္းသားေတြက အရိုးကို အေရစြပ္ထားသလိုပဲ။ BMI (ခႏၶာကိုယ္ အေလးခ်ိန္) တအား ေလ်ာ့က် ေနၿပီဆိုေတာ့ ေသၾကတာပဲ” ဟု  သူက  ဆိုသည္။

ထိုကာလက ေဝးလံေသာ ရဲဘက္အက်ဥ္းစခန္းမ်ားတြင္ ဆရာဝန္၊ ေဆးမွဴးမ်ား မရွိခဲ့ျခင္း၊ ကေဘာ္ခ်ဳိင့္ဝွမ္းကဲ့သို႔ ေရခံေျမခံ မေကာင္းသည့္ ေဒသတြင္ စပါးတင္း မည္မွ်ထြက္ရမည္ဟု  စိုက္ပ်ဳိးေရး စီမံကိန္းမ်ား လ်ာထားခ်က္ သတ္မွတ္ၿပီး ဖိအားေပးေစခိုင္းခဲ့ျခင္း မ်ားသည္လည္း အက်ဥ္းသားမ်ား ေသဆံုးရျခင္း၏ အေၾကာင္းရင္းမ်ားျဖစ္ေၾကာင္း ၂ဝ၁၄ ခုႏွစ္တြင္ အက်ဥ္းဦးစီး ဒုတိယ ညႊန္ၾကားေရးမွဴးခ်ဳပ္အျဖစ္ အၿငိမ္းစားယူခဲ့ေသာ ဦးေဇာ္ထြန္းက ဆိုသည္။

“ကုိယ္တုိ႔ရတဲ့လယ္ေတြက စနယ္လယ္ေတြ၊ ေရနက္ကြင္းေတြ၊ စနယ္လယ္ေတြ ဆုိတာက သဲဆပ္ျပာလုိဟာ သေဘာေျပာရရင္ေပါ့ေနာ္၊ ဘယ္လုိမွ ေျမၾသဇာ အဆီအႏွစ္ မရွိတဲ့ဟာေတြ။

ဒါေပမယ့္ ဘာေျပာထားလဲ ဆိုေတာ့ စပါးမထြက္ လူထြက္ တဲ့၊ ေထာင္ပိုင္ ထြက္ ဒါပဲ။ ဖိအားကို ေၾကာက္လန္႔ေနေအာင္ ေပးထားတာပဲ။ ဒါေပမယ့္ တကယ္လုပ္သလား ဆိုေတာ့လည္း အဲလိုလုပ္ခဲ့တာ မဟုတ္ဘူး။ စပါး မျဖစ္တဲ့ေနရာ၊ ေတာထဲကိုအက်ဥ္းသားေတြ လႊတ္ၿပီး ၾကိမ္ခုတ္ၿပီး ေရာင္းတယ္။ စပါးသိပ္မျဖစ္တဲ့ သနန္လိုစခန္းမ်ဳိးမွာ ပဲစိုက္တယ္။ ပဲကရတဲ့ပိုက္ဆံနဲ႔ စပါးျပန္ဝယ္ၿပီး ထည့္ထားလိုက္တယ္။ ဝန္ႀကီးဌာနအားလံုး အဲဒီအခ်ိန္က ဒီလိုပဲ ႏွစ္ေပါက္တစ္ေပါက္ေတြခ်ည္း လုပ္ေနၾကရတာပဲ” ဟု  သူက  ဆိုသည္။

အက်ဥ္းဦးစီးညႊန္ခ်ဳပ္ေဟာင္း ျဖစ္ၿပီး၊ ေနာင္တစ္ခ်ိန္တြင္ ျမန္မာႏိုင္ငံ အမ်ဳိးသား လူ႔အခြင့္အေရး ေကာ္မရွင္ အဖြဲ႔ဝင္ျဖစ္လာသည့္ ဦးေဇာ္ဝင္းအား ၂ဝ၁၆ ခုႏွစ္က Myanmar Now က ေတြ႔ဆံုေမးျမန္းခဲ့ရာတြင္ ၎က ကေဘာ္ခ်ိဳင့္ဝွမ္း အက်ဥ္းဦးစီး စီမံကိန္းအေၾကာင္း ေျပာဆိုခဲ့သည္။

“ကေဘာ္စခန္းေတြက ခြက္ခြက္လန္ေအာင္ ရွႈံးတယ္။ ေရ၊ ေျမ မေကာင္းဘူး။ အဲဒီေဒသမွာ ရဲဘက္ အက်ဥ္းသားေတြကလည္း ေဒသခံမဟုတ္ေတာ့ ေဒသဒဏ္ကို မခံႏိုင္ဘူး။ အဲဒီေတာ့ ေသာက္ေသာက္လဲ ေသခဲ့တာ အမွန္ပဲ” ဟု  သူက  ဆိုသည္။

● ဖားစိမ္း စားၾကတယ္
ကေဘာ္ဘဝသစ္စခန္းမ်ားတြင္ အေျမာက္အျမားေသဆံုးေနခ်ိန္တြင္ ကံမေကာင္း အေၾကာင္းမလွဘဲ ထိုစခန္းတစ္ခုသို႔ေရာက္ရွိခဲ့ေသာ မႏၱေလးၿမဳိ႕မွ အက်ဥ္းသားတစ္ဦးမွာ ကိုရဲထြန္းျဖစ္သည္။

၁၉၉၉  ခုႏွစ္ အသက္ ၃ဝ အရြယ္တြင္ သူသည္ လွ်ပ္စစ္မီတာပံုး အေရာင္းအဝယ္လုပ္ရာမွ အစိုးရလွ်ပ္စစ္ဌာနက သူ႔အား ဝတၱရားေႏွာက္ယွက္မွႈျဖင့္ တရားစြဲသျဖင့္ ေထာင္ ၆ လက်ခဲ့သူျဖစ္သည္။ ေထာင္က်ၿပီး မၾကာမီ မႏၱေလးေထာင္၊ မံုရြာေထာင္တို႔မွတစ္ဆင့္ ကေလးၿမဳိ႕ႏွင့္ မိုင္အနည္းငယ္မွ်သာ ေဝးေသာ ရာဇျဂိဳဟ္ (၂) စခန္းသို႔ သူေရာက္ရွိသြားသည္။

သူေရာက္သြားခ်ိန္သည္ ခိုက္ခိုက္တုန္ေအာင္ ေအးေသာ ဒီဇင္ဘာလျဖစ္သည္။ အက်ဥ္းသား ၁ဝ ဦးပါေသာ အစုတစ္စုက ေတာင္ေပၚတက္၍ ေထာင္စခန္းအတြက္  ေန႔စဥ္ ထင္း တန္ႏွင့္ခ်ီ ခုတ္ရေၾကာင္း၊ သတ္မွတ္ခ်က္အတိုင္း မျပည့္လွ်င္ ရိုက္ႏွက္ႏွိပ္စက္ခံရေၾကာင္း သူက  ဆိုသည္။

“ထင္း ၅ တန္ဆို ၅ တန္ ခုတ္ရတယ္၊ စခန္းမီးဖုိိဖို႔အတြက္။ မရရင္ေက်ာက္လမ္းေပၚမွာ ရိုက္ခံရတယ္။ ေရာက္ခါစာက အခ်က္ ၂ဝ ၊ ၃ဝ ေလာက္ ရိုက္ခံရတယ္။ မဝေရစာစားရတယ္။ ခု ထမင္းဆိုင္ေတြမွာ ေကြ်းတဲ့ လိုက္ပြဲသာသာပဲ။ ဘယ္လိုလုပ္ဝမလဲ” ဟု  သူက  ဆိုသည္။

ႏွစ္စဥ္အက်ဥ္းသား ၂ဝဝ မွ ၃ဝဝ ခန္႔ ရွိသည့္ ကေလးတမူးလမ္းမႀကီးအနီးရိွ ထုိစခန္းသည္ သစ္မာပင္ႀကီးမ်ားႏွင့္ ညိဳ႔မွႈိင္းေနသည့္ ေတာင္တန္းမ်ားေအာက္တြင္တည္ရွိသည္။ စခန္းပတ္ပတ္လည္တြင္ အစိမ္းေရာင္ စိုက္ခင္းမ်ား၊  အဝါေရာင္ေတာက္ေနေသာ ရႊံ႔ေျမမ်ားႏွင့္အတိၿပီးသည့္ လယ္ကြင္းက်ယ္ႀကီးမ်ား ရွိသည္။

ထိုစခန္းတြင္ ေန႔စဥ္အက်ဥ္းသားမ်ား အစာေရစာမဝျခင္းေၾကာင့္ လည္းေကာင္း၊ ရို္က္ႏွက္ခံရသည့္ ဒဏ္ရာမ်ားေၾကာင့္လည္းေကာင္း ေသဆံုးေနသည္ကို ကိုရဲထြန္း ေတြ႔ျမင္ခဲ့ရသည္။

ထိုအေျခအေနမွ လြတ္ေျမာက္လိုပါက မိသားစုႏွင့္ဆက္သြယ္ၿပီး ေထာင္အာဏာပိုင္မ်ားကို ပိုက္ဆံေပးကာ စခန္းမွ အလြယ္တကူလြတ္ေျမာက္ႏိုင္ေၾကာင္း၊ သို႔ရာတြင္ သူ႔အဖို႔မူ မိသားစုႏွင့္အဆက္အသြယ္မရသျဖင့္ ထင္းခုတ္သည့္အလုပ္ကို လုပ္ကိုင္ရေၾကာင္း သူက  ဆိုသည္။

စခန္းသို႔သူေရာက္ၿပီး မၾကာမီ ကေလးၿမဳိ႕ရွိစစ္တပ္မွအရာရွိတစ္ဦး၏ကား လမ္းတြင္ပ်က္ေနရာ ေထာင္ကေစခိုင္းသျဖင့္  သြားေရာက္၍ ျပဳျပင္ေပးခဲ့ရသည္။ ကားေကာင္းသြားသျဖင့္ ထိိုအရာရွိက ေထာင္ပိုင္အား ကိုရဲထြန္းကို ေထာင္တြင္ ေကာင္းမြန္စြာ ေစာင့္ေရွာက္ေပးပါရန္ ေမတၱာရပ္ခံေပးခဲ့သည္။ အက်ဥ္းစခန္းတြင္ အေသအေပ်ာက္မ်ား ျဖစ္ေပၚေနသည္ကို သိ၍ ထိုစစ္တပ္အရာရွိက သူ႔အား ႏွႈတ္ျဖင့္ ကယ္ဆယ္လိုက္ျခင္းဟု  ကိုရဲထြန္း မွတ္ယူလိုက္သည္။

သူသည္ ေထာင္ဘူးဝတြင္  စည္းကမ္းထိန္းဆိုသည့္ ရာထူး ရရွိခဲ့သည္။ သူလြတ္ေျမာက္သည္အထိ စခန္းတြင္ ထုိရာထူးျဖင့္ ေနခဲ့ရသည္။ ေထာင္ဘူးဝတြင္ သူလုပ္ရသည့္ အလုပ္တစ္ခုမွာ ေသဆံုး အက်ဥ္းသားစာရင္း ေန႔စဥ္ ျပဳစုေပးရျခင္းျဖစ္သည္။

“အနည္းဆံုး လူ ၅ဝ၊ ၆ဝ ေလာက္ေသသြားရင္ အင္အားျဖည့္ဖို႔ ေထာင္ေတြကေနၿပီး ထပ္ေတာင္းရတယ္။ အေလာင္းေတြကို လမ္းေဘးမွာပဲ ျမွဳပ္ပစ္တယ္။ ရိုက္ႏွက္တာေၾကာင့္ဒဏ္ျဖစ္တာေရာ၊ ရာသီဥတုဒဏ္ေရာ။ အစာမဝတာေရာ။ ဆိုးခ်က္က အေႏြးဓာတ္ကိုမရတာ။ ဘယ္ေလာက္ျခံဳျခံဳမရဘူး။ ဒီေန႔လို ဂိသြားၿပီဆို၊ နက္ဖန္ေသၿပီ။ ရုတ္တရက္ေသတာက စိတ္က်တာေကာလည္းပါမယ္။ မေသတဲ့ေန႔ဆို ၂ ေယာက္၊ ၃ ေယာက္ပဲ” ဟု  သူက  ဆိုသည္။

သတ္မွတ္စပါးတင္းပမာဏ ျပည္႔မီရန္ ေထာင္ပိုင္က အက်ဥ္းသားတို႔ကို ဆလိုက္မီးႀကီးမ်ား ထိုးထားသည့္ လယ္ကြက္မ်ားတြင္ ေန႔ဆိုင္း၊ ညဆိုင္းခြဲ၍ အလုပ္ခိုင္းေၾကာင္း၊ စည္းကမ္းထိန္းတာဝန္ ယူထားသူ အက်ဥ္းသားတို႔က အလုပ္ၿပီးေျမာက္ေစရန္ အျခားအက်ဥ္းသားမ်ားကို ရိုက္ႏွက္၍ ခိုင္းေစခဲ့ေၾကာင္း သူက  ဆိုသည္။

“စပါးစိုက္ရတယ္၊ ပဲစင္းငံုစိုက္ရတယ္။ ေရဝါေတြကိုခ်ဳိးရတယ္။ ေသာက္တာက ေတာင္က်ေရကို က်ဳိေသာက္တယ္။ ေရငတ္ေတာ့ အစိမ္းအတိုင္းေသာက္ၾကတာပဲ။  ေသတဲ့သူအေတာ္မ်ားမ်ားက အဲဒီမွာလုပ္တဲ့သူေတြပဲ။ အဲဒီက တာလေပါ့အရြက္ရွည္ေတြကို ဟင္းခ်ဳိရည္က်ဲ လုပ္ၿပီး တိုက္တယ္။ ငါးပိစိမ္းေတာင္မွ ဆီးျဖဴသီးတစ္လံုးစာေလာက္ပဲ ရတယ္။ မေသခ်င္လို႔ ထြက္ေျပးလည္း ေတာေတာင္ထဲမွာ အစာေရစာျပတ္ေသတာပဲ။ အနားက ရြာက လူေတြက ထြက္ေျပးၿပီး ေသေနတဲ့လူေတြ႔ရင္ ေထာင္ကိုလာ သတင္းပို႔တယ္” ဟု  သူက  ဆိုသည္။

ကိုရဲထြန္းအက်ဥ္းက်ေနေသာ ရာဇျဂိဳဟ္ (၂) ဘဝသစ္စခန္းႏွင့္ မလွမ္းမကမ္းတြင္ ရာဇျဂိဳဟ္ဟု အမည္ရေသာ၊  လယ္ယာလုပ္ငန္းမ်ားျဖင့္ အသက္ေမြးေသာ ရြာႀကီးတစ္ရြာရွိသည္။

ထိုရြာ၏ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးမွဴးအျဖစ္ ၁၉၉၉ မွ ၂ဝဝ၃ အထိ လုပ္ကိုင္ခဲ့သူ အသက္ ၇ဝ အရြယ္ ဦးစံဗလက  အက်ဥ္းသားမ်ားေသဆံုးလွ်င္ အသိသက္ေသအျဖစ္ လက္မွတ္ထိုးေပးခဲ့ရေၾကာင္း ေျပာဆိုသည္။

“၁၉၉၉ တစ္ႏွစ္လံုးမေသတဲ့ေန႔ တစ္ေန႔မွ မရွိဘူး၊ ေျခာက္ေလာင္းထက္ မနည္းဘူး။ ဘာေၾကာင့္ေသတယ္ ဆိုတာေတာ့ ဝမ္းေလွ်ာေသတယ္၊ ဖ်ားနာၿပီးေသတယ္၊ ဝမ္းကိုက္ေသတယ္။ ဒါေတြနဲ႔ အေၾကာင္းျပတာပါပဲ။ ရုိက္ႏွက္ႏွိပ္စက္ၿပီးေသတာပဲ မ်ားတယ္။ ေရွ႕မွာတန္းစီၿပီးတာ့မွ ခိုင္းတယ္။ ေကာက္ပင္စိုက္ခိုင္းတယ္။ ေကာက္ပင္စိုက္ခိုင္း လို႔ အက်ဥ္းသားကေနာက္က်ေနရင္ တုတ္အႀကီးႀကီးနဲ႔ ေဖာင္းဆိုႏွစ္ဖက္ပိတ္ရိုက္တာပဲ” ဟု  သူက  ဆိုသည္။

သူက  Myanmar Now သတင္းေထာက္မ်ားကို ျမက္ပင္ရွည္ႀကီးမ်ားဖံုးလႊမ္းေနေသာ ရြာအေနာက္ဘက္သို႔ ေခၚေဆာင္ၿပီး အက်ဥ္းသားတို႔၏ ရုပ္အေလာင္းမ်ား ျမွဳပ္ႏွံခဲ့သည္ဆိုသည့္ ေနရာကို လိုက္လံ ျပသခဲ့သည္။

“အဲဒီတုန္းက တာဝန္က်ေနတဲ့ ေထာင္ပုိင္ႀကီးက ခပ္ၾကမ္းၾကမ္းဆက္ဆံတယ္။ ဝမ္းေလွ်ာ၊ ဝမ္းကိုက္လို႔ေသတယ္ဆိုတာ မွန္ကန္ေၾကာင္း လတ္မွတ္ထိုးထိုးေပးရတာ။ ကြ်န္ေတာ္တု႔ိရြာမွာ ဒီေလာက္ထိေတာ့မျဖစ္ဘူး လို႔ ေျပာေတာ့ သူတို႔ကေတာ့ ထံုးစံအတိုင္းပဲဲတဲ့။ တစ္ႏွစ္ေက်ာ္ေလာက္ရွိမယ္။ တစ္ေန႔ကို ႏွစ္ေလာင္း၊ သံုးေလာင္း၊ အမ်ားဆံုးေျခာက္ေလာင္းထိ ရွိခဲ့တယ္” ဟု သူက  ဆိုသည္။

အက်ဥ္းစခန္းတြင္ အက်ဥ္းသားမ်ားငတ္ေနသည္ကို သိရသျဖင့္ ေတာင္သူအလုပ္ျဖင့္ အသက္ေမြးၾကေသာ ရြာရွိရြာသားမ်ားက စုစည္းၿပီး ထမင္းဟင္းခ်က္ျပဳတ္ကာ စခန္းရွိရာပို႔ေဆာင္ခဲ့ရေၾကာင္း၊ ထြက္ေျပးလာသည့္ အက်ဥ္းသားမ်ားအား ေကြ်းေမြး၊ ခရီးစရိတ္ေပးကာ ကူညီခဲ့ရသည္လည္း ရွိေၾကာင္း ဦးစံဗလက ဝမ္းနည္းေၾကကြဲစြာ ေျပာဆိုသည္။

အစာေရစာ ဝလင္စြာ မစားရဘဲ အလုပ္လုပ္ရေသာေၾကာင့္ လယ္ကြင္းအတြင္း ေတြ႔ရွိသည့္ အေကာင္ငယ္မ်ားကိုပင္ အစိမ္း စားေသာက္ၾကသည္ဟု  သူက ေျပာဆိုသည္။

“စပါးကြင္းထဲမွာ အလုပ္လုပ္ေနရင္း အက်ဥ္းသားတခ်ဳိ႕က ဖားအစိမ္းျမင္ရင္ ဒီအတိုင္း ေကာက္စားၾကတယ္။ စားတာျမင္ရင္လည္း (အက်ဥ္းသားေတြ) ရိုက္ခံရတာပဲ။ ကြ်န္ေတာ္တို႔ဆို အဲဒီစခန္းဖက္ကို မသြားမိေအာင္ ေနၾကရတယ္။ တကယ့္ကို စိတ္ထိခုိက္စရာပဲ” ဟု သူက  ဆိုသည္။

စားဝတ္ေနေရးႏွင့္ အျခား အေထြေထြ လိုအပ္မွႈမ်ားေၾကာင့္ အက်ဥ္းသားတို႔ ေသဆံုးၾကသည္ကို အက်ဥ္းဦးစီးအရာရွိေဟာင္းမ်ားက ထုတ္ေဖာ္ေျပာဆိုေသာ္လည္း  ရိုက္ႏွက္ႏွိပ္စက္ခံရမွႈေၾကာင့္ ေသသည္ဆိုေသာအခ်က္ ကိုမူ အမ်ားစုကသေဘာမတူၾက။

ေထာင္မွဴးႀကီးေဟာင္း ဦးတင္ေအာင္ကမူ ရိုက္ႏွက္ခံရမွႈေၾကာင့္ အက်ဥ္းသားအခ်ဳိ႕သူ႔ေရွ႔တြင္ပင္ ေသခဲ့သည္ဟု ဆိုသည္။

ဆရာစံ စခန္းတြင္ သူတာဝန္ထမ္းေဆာင္ေနခ်ိန္က အက်ဥ္းသား ၈ ဦး ထြက္ေျပးသြားေၾကာင္း၊ ျပန္ဖမ္းမိသည့္ ၄ ဦးမွာ ရိုက္ႏွက္ခံရၿပီး ေသဆံုးခဲ့ေၾကာင္း သူက  ဆိုသည္။

“ဖမ္းခံရၿပီး ရုိက္ႏွက္ထားတဲ့ ဒဏ္ကလည္း မ်ားတယ္။ သံေျခက်င္း ႏွစ္ကြင္းစီကလည္း ခတ္ထားေသးတယ္။ ၿပီးေတာ့  အလုပ္လည္း ခုိင္းေတာ့ မလုပ္ႏုိင္ဘူး။ အလုပ္မလုပ္ႏုိင္တဲ့အခါၾကေတာ့ ထပ္ရိုက္ၾကတယ္။ သူတုိ႔က ေျပာတယ္ ‘ကြ်န္ေတာ္တုိ႔ကို သတ္ရင္လည္း  သတ္လုိက္ပါေတာ့၊ ကြ်န္ေတာ္တုိ႔ မလုပ္ႏိုင္ေတာ့ပါဘူး’ ဆုိေတာ့ ကုိယ့္မွာ စိတ္မေကာင္းဘူး။ အနားေပးပိုင္ခြင့္ ရွိတဲ့သူလည္း မဟုတ္ဘူး။ ငါ့တပ္ခြဲလည္း မဟုတ္ေတာ့ ဒီအတုိင္းပဲ ျမင္ပဲျမင္ေနရတာေလ။ အနားေပးသင့္တယ္။ ဒါေပမယ့္ အနားမေပးေတာ့ ငါလည္း ဘာမွ မတတ္ႏိုင္ခဲ့ဘူး၊ ေထာင္ပိုင္အေပၚ မူတည္တာေပါ့ေနာ္” ဟု သူက  ဆိုသည္။

● အေနအထုိင္မွား၍ ေသျခင္း
၂ဝဝ၉  ခန္႔သို႔ ေရာက္ေသာအခါ ကေဘာ္ခ်ဳိင့္ဝွမ္း ဘဝသစ္စခန္းမ်ားတြင္ အက်ဥ္းသား ေသဆံုးႏွႈန္း ေလ်ာ့က်လာသည္ဟုု ေထာင္အျငိမ္းစားအရာရွိမ်ားက ဆိုုသည္။

အက်ဥ္းသားမ်ားအတြက္ ရိကၡာရန္ပံုေငြကို အစိုးရက တိုးျမွင့္ခ်ထားေပးျခင္း၊ ကမၻာ့ၾကက္ေျခနီအဖြဲ႔က အက်ဥ္းသားတို႔၏ လိုအပ္ခ်က္မ်ားကို ဝင္ေရာက္ျဖည့္ဆည္းေပးျခင္း၊ ထိုကာလမ်ားတြင္ အက်ဥ္းဦးစီးဌာန အႀကီးအကဲတို႔ကလည္း ဌာနကရရွိသည့္ရန္ပံုေငြမ်ားျဖင့္ အက်ဥ္းသားမ်ားဝလင္စြာစားေသာက္ႏိုင္ရန္  အေသးစိတ္ ညႊန္ၾကား စီမံျခင္းတို႔ေၾကာင့္ ေသႏႈန္းက်ျခင္း ျဖစ္ေၾကာင္း ေတြ႔ရွိရသည္။

ေသဆံုးရန္အလားအလာရွိေသာ အက်ဥ္းသားဆိုလွ်င္ ေထာင္ သို႔မဟုတ္  အစိုးရေဆးရံုမ်ားသို႔ ပို႔ေဆာင္လိုက္ျခင္းသည္လည္း  စခန္းတြင္းေသဆံုးႏွႈန္းကို ေလ်ာ့ပါးေအာင္ ထိန္းခ်ဳပ္သည့္ နည္းတစ္ခု ျဖစ္လာသည္။

၁၉၇၈ မွ ၂ဝ၁၄ ထိ အက်ဥ္းသားလုပ္အားျဖင့္လည္ပတ္ေသာ ေက်ာက္ထုတ္ေရးစခန္းမ်ား ႏွင့္ စိုက္ပ်ဳိးေရး ရဲဘက္စခန္းမ်ားတြင္ စုစုေပါင္း အက်ဥ္းသား ၄၁၈၇ ဦး ေသဆံုးခဲ့ၿပီး တစ္ႏွစ္လွ်င္ပ်မ္းမွ် ၁၆၁ ဦး ေသဆံုးခဲ့ေၾကာင္း ျပည္ထဲေရးဝန္ႀကီးဌာန၏ ဒုဝန္ႀကီးက ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္၏ ၂ဝ၁၄ ခုႏွစ္ အစည္းအေဝးတစ္ခုတြင္ ေျပာဆိုခဲ့သည္။

ရိုက္ႏွက္ႏွိပ္စက္ခံရမွႈ၊ ေဆးဝါးကုသခြင့္မရမွႈႏွင့္ အစာေရစာမဝမွႈတို႔ေၾကာင့္ မဟုတ္ဘဲ “စခန္းမ်ားသုိ႔ ေရာက္ရွိၿပီး ရာသီဥတုေျပာင္းလဲမႈႏွင့္အညီ လိုက္ေလ်ာ ညီေထြစြာ မေနထိုင္ႏိုင္ျခင္း၊ အစားအေသာက္ အေနအထိုင္ လြဲမွားျခင္း၊ မေတာ္တဆထိခိုက္ဒဏ္ရာရရွိျခင္း” စသည့္အေၾကာင္း မ်ားေၾကာင့္ ေသဆံုးျခင္း ျဖစ္သည္ဟု  သူက  လႊတ္ေတာ္တြင္ ေျပာဆိုခဲ့သည္။

၁၉၈၈ မွ ယခုအခ်ိန္ထိ ရဲဘက္စခန္းတစ္ခုခ်င္းအလုိက္ ေသဆံုးခဲ့ေသာ အက်ဥ္းသားစာရင္း အေသးစိတ္၊  ေသဆံုးအက်ဥ္းသားတို႔၏ အမည္မ်ား ရရွိရန္ Myanmar Now က အက်ဥ္းဦးစီးဌာနအား အၾကိမ္ၾကိမ္စာေရးသားျခင္း၊ ဖံုးျဖင့္ ဆက္သြယ္ေမးျမန္းျခင္း၊ လူကိုယ္တိုင္သြားေရာက္ ေမးျမန္းျခင္းမ်ား ျပဳလုပ္ၿပီး ေတာင္းခံခဲ့ေသာ္လည္း ထိုအခ်က္အလက္မ်ား ေပးခြင့္မရွိေၾကာင္းသာ တုံ႔ျပန္မွႈ ရရွိခဲ့သည္။

ကေဘာ္စခန္းမ်ားႏွင့္ပတ္သက္၍ တရားဝင္အခ်က္အလက္မ်ား မေပးေသာ္လည္း ထိုကဲ့သို႔ ေသဆံုးခဲ့ရမွႈမ်ားသည္ အစစအရာရာ မျပည့္စံုခဲ့မွႈမ်ားေၾကာင့္ျဖစ္ေၾကာင္း၊ စခန္းစိုက္ခင္းမ်ားအတြင္း ထည္ထိုး၊ လယ္ထြန္ရာတြင္ လူကိုပါ ကြ်ဲႏြားမ်ား ေနရာတြင္ အသံုးျပဳခဲ့ရေၾကာင္း အက်ဥ္းဦးစီးဌာန ေျပာေရးဆိုခြင့္ရွိသူ ဒုတိယ ညႊန္ၾကားေရးမွဴး ဦးမင္းထြန္းစိုးက ဝန္ခံသည္။

“ဝန္ထမ္း၊ ရဲဘက္၊ ေဆးဝါး မျပည္႔စံုခဲ့ဘူး။ ကေလးၿမဳိ႕ဆို တိုက္နယ္ေဆးရံုပဲ ရွိခဲ့တာ။ အဲဒီတုန္းကေတာ့ ခိုင္းထားတဲ့ လ်ာထားခ်က္ေတြအတိုင္း လုပ္ရတာ။ အခု အဲဒီလိုလ်ာထားခ်က္ ဆိုတာလည္း မရွိေတာ့ပါဘူး” ဟု  သူက  ဆိုသည္။

● လူ႔အခြင့္ေရးခ်ဳိးေဖာက္မွႈမ်ား
ရာဇျဂိဳဟ္ (၂) ႏွင့္ အျခားေသာ ကေဘာ္ခ်ဳိင္းဝွမ္းဘဝသစ္စခန္းမ်ားမွ လြတ္ေျမာက္လာေသာ အက်ဥ္းသားအခ်ဳိ႕အား Myanmar Now က ဆက္သြယ္ေမးျမန္းရာတြင္ အက်ဥ္းသားေသဆံုးမွႈမ်ား မရွိသေလာက္ ျဖစ္သြားၿပီးျဖစ္ေသာ္လည္း၊ အက်ဥ္းသားမ်ားသည္ ေငြေၾကးတတ္ႏိုင္ၿပီး ရာထူး ရရွိထားသည့္ အက်ဥ္းသားအရာရွိတို႔၏ ရိုက္ႏွက္ခိုင္းေစမွႈမ်ားကို ခံေနရဆဲျဖစ္ေၾကာင္း ထုတ္ေဖာ္ေျပာဆိုသည္။

ရာဇျဂိဳဟ္ (၂) အက်ဥ္းစခန္းအနီး လယ္ကြင္းမ်ား၊ ျမက္ရိုင္းေတာမ်ားထဲတြင္   တုတ္ကိုင္ အက်ဥ္းသားအရာရွိမ်ား၊ ေသနတ္ကိုင္ အက်ဥ္းဦးစီးဝန္ထမ္းမ်ား၏ ေစာင့္ၾကည့္မႈ ေအာက္တြင္  မြဲညစ္ညစ္ အျပာေရာင္ ေထာင္ဝတ္စံု ဝတ္ဆင္ၿပီး ေပါက္တူးကိုင္၊ ေဂၚျပားကိုင္ အလုပ္လုပ္ေနေသာ အက်ဥ္းသားမ်ားသည္ ဒုတိယကမၻာစစ္အတြင္းက ဖက္စစ္ဂ်ပန္တို႔၏ ဖမ္းဆီးျခင္းခံရၿပီးေနာက္ ေသမင္းတမန္ရထားလမ္း ေဖာက္လုပ္ရေသာ စစ္သံု႔ပန္းမ်ားႏွင့္ ဆင္တူလွသည္။

တစ္ႏိုင္ငံလံုးတြင္ ေက်ာက္ထုတ္အက်ဥ္းစခန္း ၁၈ ခု၊ စိုက္ပ်ဳိးေရးအက်ဥ္းစခန္း ၃ဝ ရွိရာ ၎စခန္းမ်ားတြင္ အက်ဥ္းသားမ်ား ေသာင္းႏွင့္ခ်ီ၍ အလုပ္လုပ္ေနၾကရသည္။ ယခင္ကထက္ စားေသာက္ေနထိုင္ရမွႈ အေျခအေနမ်ား တိုးတက္လာေသာ္လည္း ရိုက္ႏွက္ခံရမွႈ၊ ေထာင္အရာရွိမ်ားက အက်ဥ္းသား၏လုပ္အားကို ပုဂၢလိကလုပ္ငန္းရွင္မ်ားသို႔ ေန႔စား ပုတ္ျပတ္ႏႈန္းျဖင့္ ေရာင္းစားျခင္းမ်ားလည္း စခန္းအခ်ဳိ႕တြင္ ဆက္လက္ ျဖစ္ေပၚေနေၾကာင္း Myanmar Now က ငရဲဘံုအလား အက်ဥ္းစခန္းမ်ား အမည္ျဖင့္ ၂၀၁၆ တြင္ ေဆာင္းပါးေရးသားခဲ့သည္။ တည္ဆဲ အက်ဥ္းေထာင္လက္စြဲဥပေဒ ႏွင့္ ျမန္မာႏိုင္ငံက တရားဝင္လက္မွတ္ထိုးထားေသာ ႏိုင္ငံတကာအလုပ္သမား အက္ဥပေဒမ်ားကို ခ်ဳိးေဖာက္ၿပီး အက်ဥ္းသားလုပ္အားကို အသံုးျပဳကာ စီးပြားျဖစ္ လုပ္ငန္းမ်ဳိးစံုကို အက်ဥ္းဦးစီးဌာနက ဆက္လက္လုပ္ကိုင္ေနျခင္းႏွင့္ ပတ္သက္ၿပီး   ေမလ အမ်ဳိးသားလႊတ္ေတာ္အစည္းအေဝးတစ္ခုတြင္ လႊတ္ေတာ္ကိုုယ္စားလွယ္အမတ္ ဦးခြန္၀င္းေသာင္းက ျပည္ထဲေရး၀န္ၾကီးဌာနကိုုေမးခြန္းထုုတ္ခဲ့သည္။

ထုိ႔ျပင္အက်ဥ္းသားမ်ားအား ခိုင္းေစရာတြင္ တရားရံုးကခ်မွတ္လိုက္ေသာ တရားမမွႈအက်ဥ္းသားမ်ားကို အလုပ္မ႔ဲေထာင္ဒဏ္၊ ရာဇဝတ္အက်ဥ္းသားမ်ားကို အလုပ္ႏွင့္ ေထာင္ဒဏ္ သို႔မဟုတ္ အလုပ္ၾကမ္းႏွင့္ ေထာင္ဒဏ္ ဟူေသာ သတ္မွတ္ခ်က္မ်ားကို တည္ဆဲ အက်ဥ္းေထာင္လက္စြဲနွင့္ အညီ အေကာင္အထည္ ေဖာ္ရမည္ ျဖစ္ေသာ္လည္း ထိုအခ်က္မ်ားကို လံုးဝမလိုက္နာဘဲ အက်ဥ္းသားတို႔ကို  ေထာင္အာဏာပိုင္မ်ား၏ ကိုယ္ပိုင္ ဆံုးျဖတ္ခ်က္မ်ားႏွင့္သာ ခိုင္းေစေနသည္။

၂ဝဝ၈ ဖြဲ႔စည္းပံုအေျခခံဥပေဒတြင္ မည္သည့္ႏိုင္ငံသားကိုမွ လူ႔ဂုဏ္သိကၡာ ကင္းမဲ့ေစသည့္ အျပစ္ေပးမွႈမ်ဳိး မလုပ္ရဟု  သတ္မွတ္ထားေသာ္လည္း အသက္အႏၱရာယ္ျဖစ္ေစေသာ ေက်ာက္မိုင္းမ်ားတြင္ အက်ဥ္းသားကို ခိုင္းေစျခင္းေၾကာင့္ အသက္ဆံုးရွဳံးမွႈမ်ား၊ အျပင္းအထန္ ထိခိုက္ဒဏ္ရာရမွႈမ်ားလည္း ဆက္လက္ ျဖစ္ေပၚေနသည္။

မူးယစ္ေဆး (၁) ျပားမိ၍ မူးယစ္ပုဒ္မ ၁၆ (ဂ) ျဖင့္ ေထာင္ (၆) ႏွစ္က်ေနေသာ အက်ဥ္းသား ကိုမ်ဳိးႏိုင္သည္ ၂ဝ၁၇ ခုႏွစ္ ဇြန္လအတြင္း ကရင္ျပည္နယ္၊ မာလာဖူး ေက်ာက္ထုတ္စခန္းတြင္  ေက်ာက္တံုး ျပဳတ္က်မွႈေၾကာင့္ ဦးေခါင္းခြံေၾကမြသြားကာ ရန္ကုန္ေဆးရံုႀကီးတြင္ အေရးေပၚ ကုသမွႈ ခံယူခဲ့ရသည္။

လြန္ခဲ့သည္ႏွစ္ ၾသဂုတ္လမွာပင္ မြန္ျပည္နယ္၊ ေပါင္ၿမဳိ႕နယ္ အင္းေျဗာင္ေက်ာက္ထုတ္စခန္းတြင္ အက်ဥ္းသားတစ္ဦး ေက်ာက္တံုးပိသျဖင့္ ခႏၶာကိုယ္ေအာက္ပိုင္း အရိုးႏွင့္အသားမ်ား ေၾကမြသြားသည့္ ျဖစ္စဥ္ကို တာဝန္ရွိသူေထာင္ပိုင္က အထက္အာဏာပိုင္မ်ားသို႔ အသိမေပးဘဲ ထိမ္ခ်ိန္ထားခဲ့မွႈေၾကာင့္ ထိုကိစၥအား အေရးယူေဆာင္ရြက္ရန္ ျမန္မာႏိုင္ငံ အမ်ဳိးသား လူ႔အခြင့္အေရး ေကာ္မရွင္က ျပည္ထဲေရးဝန္ႀကီးဌာနထံ အေၾကာင္းၾကားခဲ့ရသည္။

ယခုႏွစ္ဆန္းပိုင္းတြင္ ထုိအက်ဥ္းစခန္းမွာပင္ အက်ဥ္းသားတစ္ဦး ေက်ာက္ေတာင္ေပၚမွျပဳတ္က်၍ ေသဆံုးခဲ့ေသာေၾကာင့္ စခန္းရွိအက်ဥ္းသား ၂ဝဝ ခန္႔က စခန္းပိတ္ၿပီးသူတို႔အားေထာင္ျပန္ပို႔ရန္ ေအာ္ဟစ္ေတာင္းဆိုခဲ့သည္။

ထိုကဲ့သို႔ ေတာင္းဆိုေအာ္ဟစ္သည့္ အက်ဥ္းသားမ်ားကို အက်ဥ္းဦးစီးဌာနက မည္သို႔ ကိုင္တြယ္လိုက္သည္ကိုမူ ရွင္းလင္းစြာ မသိရွိရေပ။

အက်ဥ္းဦးစီးဌာန ေျပာေရးဆိုခြင့္ရွိသူ ဦးမင္းထြန္းစိုးက ပထမျဖစ္စဥ္တြင္ တာဝန္ရွိေသာ ေထာင္ပိုင္ကို အျခားစခန္းတစ္ခုသို႔ ေျပာင္းေရႊ႔ေစခဲ့ၿပီး၊ ဒုတိယျဖစ္စဥ္အတြက္မူ ေထာင္ပိုင္ကို အေရးယူထားျခင္း မရွိေၾကာင္း ေျဖၾကားသည္။