ဇင္လင္း - စကၤာပူလက္ခ်ာ၊ အမ်ိဳးသားျပန္လည္သင့္ျမတ္ေရး ႏွင့္ ဖြဲ႕စည္းပုံအေျခခံဥပေဒ ျပင္ဆင္ေရး

ဇင္လင္း - စကၤာပူလက္ခ်ာ၊ အမ်ိဳးသားျပန္လည္သင့္ျမတ္ေရး ႏွင့္ ဖြဲ႕စည္းပုံအေျခခံဥပေဒ ျပင္ဆင္ေရး
(မိုးမခ) စက္တင္ဘာ ၄၊ ၂၀၁၈


ဤ ၂၀၁၈ ၾသဂုတ္လကို ထူးျခားသည္ဟု ဆိုခ်င္သည္။ အဘယ္ေၾကာင့္ဆိုေသာ္ ယခုလအတြင္း ျမန္မာ့ႏိုင္ငံေရး ဇာတ္ခုံ ေပၚတြင္ ႏိုင္ငံေရး၊ စီးပြားေရး၊ လူမႈေရးဆိုင္ရာ ထူးျခားသည့္ သတင္းအေတာ္မ်ားမ်ား ျဖစ္ေပၚခဲ့သည္။ ရခိုင္ျပည္နယ္ ကိစၥ ေၾကာင့္ ႏိုင္ငံတကာဖိအားမ်ား ျမင့္တက္လာေနေသာ သတင္းမ်ား ၾကားရသည္။ စီးပြားေရးအရ ေဒၚလာေဈးအတက္ၾကမ္း ေနေသာ သတင္းကလည္း ျပည္သူအမ်ား စိတ္မေအးႏိုင္စရာ သတင္းဟု ဆိုရမည္။ ႏိုင္ငံေရးအရ လက္ရွိအစိုးရအေပၚ အတိုက္အခံမ်ား၏ အျပစ္ရွာေ၀ဖန္မႈမ်ား ျမင့္တက္လွ်က္ရွိသည့္ သတင္းမ်ားလည္း ၾကားသိေနရသည္။ သို႕ေသာ္ ထိုသို႕ ေသာ လႈပ္ခတ္မႈ ဂယက္မ်ား ရွိေနသည့္တိုင္ ျပည္သူလူထုက လက္ရွိ ႏိုင္ငံ၏ ေခါင္းေဆာင္အေပၚ ေထာက္ခံ၀န္းရံမႈမ်ား က်ဆင္းမသြား၊ တက္ရိပ္ျပေနသည္ဟုပင္ ဆိုႏိုင္သည္။

မၾကာေသးမီက ႏိုင္ငံေတာ္အတုိင္ပင္ခံပုဂၢိဳလ္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္သည္ စကၤာပူဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ လီရွန္လြန္း၏ ဖိတ္ၾကား ခ်က္အရ စကၤာပူႏိုင္ငံသို႕ ၾသဂုတ္ ၁၉ ရက္ေန႕မွ ၂၂ ရက္ေန႔အထိ ေလးရက္ၾကာ သြားေရာက္ခဲ့သည္။ ထိုခရီးစဉ္အတြင္း ၾသဂုတ္လ ၂၁ ရက္ေန႔တြင္ Grand Hyatt ဟိုတယ္၌ ျပဳလုပ္သည့္ ၄၃ ႀကိမ္ေျမာက္ Singapore Lecture ေဟာေျပာပြဲ တြင္ “ျမန္မာႏုိင္ငံဒီမုိကေရစီ အသြင္ကူးေျပာင္းေရး စိန္ေခၚခ်က္မ်ားႏွင့္ ေရွ႕ဆက္ရမည့္ခရီး” ဟူေသာ ေခါင္းစဥ္ျဖင့္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ ေဟာခြင့္ရခဲ့သည္။ ၎အခြင့္အေရးကို ေတာ္ရုံတန္ရုံ ေခါင္းေဆာင္မ်ားအား ေပးေလ့မရွိဟု ဆို သည္။ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ ေရွ႕တြင္ ေဟာေျပာခြင့္ ရရွိခဲ့ၾကသူမ်ား၏ စာရင္းကို ၾကည့္လွ်င္ သိႏိုင္သည္။ Singapore Lecture ေဟာေျပာပြဲ ၃၃ ႀကိမ္ေျမာက္တြင္ ဂ်ပန္၀န္ႀကီးခ်ဳပ္ ရွင္ဇိုအာေဘး (Shinzo Abe)၊ ၃၆ ႀကိမ္တြင္ တရုတ္ သမၼတ ရွီက်င့္ပင္(Xi Jinping)၊ ၃၇ ႀကိမ္တြင္ အိႏၵိယ ၀န္ႀကိးခ်ဳပ္ ရွရီနာရင္ဒရာ မိုဒီ (Shri Narendra Modi)၊ ၃၈ ႀကိမ္တြင္ ဗီယက္နမ္ သမၼတ ထရန္ဒိုင္က်ဴယင္ (Tran Dai Quan)၊ ၃၉ ႀကိမ္တြင္ နယ္သာလန္ ၀န္ႀကီးခ်ဳပ္ မတ္ရတ္ေတ (Mark Rutte)၊ အႀကိမ္ ၄၀ ေျမာက္တြင္ ျပင္သစ္ သမၼတ ဖရန္စစ္ေဟာ္လန္ဒီ(François Hollande)၊ ၄၁ ႀကိမ္တြင္ တူရကီ ၀န္ႀကီးခ်ဳပ္ ဘင္အလီ ယီလ္ဒင္(Binali Yıldırım)၊ ႏွင့္ ၄၂ ႀကိမ္ေျမာက္တြင္ ေတာင္ကိုရီးယားသမၼတ မြန္ေဂ်အင္ (Moon Jae-in) အစရွိသည္ျဖင့္ ေဟာေျပာခဲ့ၾကသည္ကို ေတြ႕ႏိုင္သည္။ တနည္းအားျဖင့္ Singapore Lecture စင္ျမင့္ သည္ ႏိုင္ငံေရးအေျခအေနမ်ားအေပၚတည္မွီ၍ ႏိုင္ငံတကာအား ရွင္းလင္းေျပာဆိုခြင့္ ေပးသည့္ ထူးျခားအေရးပါေသာ ေနရာတစ္ခုဟု ဆိုႏိုင္သည္။ ထိုအခြင့္အေရးကို ႏိုင္ငံေတာ္အတုိင္ပင္ခံပုဂၢိဳလ္က ထိထိေရာက္ေရာက္ အသုံးခ်ကာ၊ လက္ရွိ ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ ပကတိအေျခအေနမ်ားကို ကမၻာက သိရွိနားလည္လာေအာင္ ေျပာဆိုရွင္းျပႏိုင္ခဲ့သည္။

ျမန္မာႏိုင္ငံ အသြင္ကူးေျပာင္းေရးအတြက္ လမ္းျပေျမပုံအျဖစ္ ႐ႈျမင္ႏိုင္ေသာ စဥ္ဆက္မျပတ္ ဖြံ႕ၿဖိဳးတိုးတက္ေရး စီမံကိန္း တြင္ မ႑ိဳင္ ၃ ခုက အေထာက္အပံ့ျပဳထားသည့္ ရည္မွန္းခ်က္ ၅ ခု ရွိေၾကာင္း ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ ေျပာၾကားသည္။ ပထမရည္မွန္းခ်က္မွာ “ၿငိမ္းခ်မ္းေရး၊ အမ်ိဳးသားျပန္လည္သင့္ျမတ္ေရး၊ လုံၿခဳံေရးႏွင့္ ေကာင္းမြန္ေသာ အုပ္ခ်ဳပ္ေရး” ဟု ဆိုသည္။ ဒုတိယရည္မွန္းခ်က္မွာ “စီးပြားေရးတည္ၿငိမ္မႈႏွင့္ အႀကီးစားစီးပြားေရး စီမံခန္႔ခြဲမႈမ်ားအားေကာင္းလာေရး” ျဖစ္၍ ၎တို႔မွာ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးႏွင့္ လုံၿခဳံေရးဟူေသာ မ႑ိဳင္အေပၚတည္မွီေနသည္ဟု ဆိုသည္။ တတိယရည္မွန္းခ်က္မွာ သာယာ ၀ေျပာမႈႏွင့္ မိတ္ဖက္ျဖစ္မႈဟူေသာ မ႑ိဳင္ႏွင့္သက္ဆိုင္သည့္ “အလုပ္အကိုင္ဖန္တီးမႈႏွင့္ ပုဂၢလိကက႑ ဦးေဆာင္သည့္ ဖြံ႕ၿဖိဳးတိုးတက္မႈ” ျဖစ္သည္ဟု ႏိုင္ငံေတာ္၏အတိုင္ပင္ခံပုဂၢိဳလ္က ရွင္းျပခဲ့သည္။ ျပည္သူႏွင့္ ကမၻာႀကီးပါဝင္ေသာ တတိယ မ႑ိဳင္က “၂၁ ရာစု လူမႈအသိုက္အဝန္းအတြက္ လူသားအရင္းအျမစ္ႏွင့္ လူမႈဘ၀ ဖြံ႕ၿဖိဳးတိုးတက္ေရး” ဟူသည့္ စတုတၳ ရည္မွန္းခ်က္ကို အေထာက္အပံ့ ျပဳေၾကာင္း၊ ပဥၥမရည္မွန္းခ်က္မွာ “ႏိုင္ငံသာယာ၀ေျပာမႈအတြက္ သဘာ၀အရင္းအျမစ္ မ်ားႏွင့္ ပတ္ဝန္းက်င္” ျဖစ္ေၾကာင္း ဖြင့္ဆိုရွင္းျပခဲ့သည္။ တနည္းဆိုလွ်င္ လက္ရွိအစိုးရ၏ မူ၀ါဒလမ္းစဥ္ကို ရွင္းလင္းေျပာ ဆိုျခင္းဟု ဆိုႏိုင္သည္။

ရည္မွန္းခ်က္ တစ္ ႏွင့္ ႏွစ္မွာ အျပန္အလွန္ အမွီသဟဲျပဳၾကၿပီး ၿငိမ္းခ်မ္းေရးႏွင့္ တည္ၿငိမ္မႈ မ႑ိဳင္သာ မရွိပါက ၎တို႔ ရပ္တည္၍ မရႏိုင္ဟု ဆိုသည္။ ျမန္မာႏိုင္ငံအေနျဖင့္ အသြင္ကူးေျပာင္းေရး လမ္းေၾကာင္းေပၚ ေရာက္ရွိခဲ့ၿပီျဖစ္၍ ယင္း မ႑ိဳင္ တည္ေဆာက္ေရးသည္ ပထမဦးဆုံး ေဖာ္ေဆာင္ရမည့္ တာဝန္ျဖစ္သည္ဟု ဆိုသည္။ အစိုးရသစ္ စတင္တာဝန္ယူ ခဲ့ေသာ ၂၀၁၆ ခုႏွစ္ မတ္ ၃၀ ရက္ အစပိုင္းကစ၍ ယခင္အစိုးရ ေဖာ္ေဆာင္ခဲ့ေသာ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးလုပ္ငန္းစဥ္ကို စီမံကိန္း ခ်ကာ ဆက္လက္အေကာင္အထည္ေဖာ္ ေဆာင္႐ြက္ခဲ့သည္။ လြတ္လပ္ေရးႏွင့္အတူ ေမြးဖြားလာခဲ့ၿပီး ႏိုင္ငံေတာ္ကို ယိုယြင္းပ်က္စီးေစသည့္ လက္နက္ကိုင္ပဋိပကၡ အဆုံးသတ္ေရးႏွင့္ မတူကြဲျပားျခားနားမႈမွ ေဖာ္ေဆာင္ယူခဲ့ေသာ ေရရွည္ခိုင္ၿမဲသည့္ စည္းလုံးညီၫြတ္မႈ အေပၚအေျခခံသည့္ ခိုင္မာေသာ ဒီမိုကေရစီဖက္ဒရယ္ ျပည္ေထာင္စုကို တည္ေထာင္ေရးတို႕အတြက္ (၂၁) ရာစုပင္လုံညီလာခံ က်င္းပျခင္းျဖင့္ ႀကိဳးပမ္းခဲ့သည္ဟုလည္း ေျပာၾကားခဲ့သည္။

ၿငိမ္းခ်မ္းေရး လုပ္ငန္းစဥ္မ်ားသည္ ေခ်ာေမြ႕သည္ဟူ၍မရွိဘဲ အဟန္႔အတားမ်ားႏွင့္ ျပည့္ႏွက္ေနေလ့ ရွိသည္ကို အျခား ႏိုင္ငံမ်ား၏ အေတြ႕အႀကဳံမ်ားမွ မိမိတို႔ ေလ့လာသိရွိခဲ့ေၾကာင္း၊ မိမိတို႔ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး လုပ္ငန္းစဥ္သည္ ေဆြးေႏြးၫွိႏႈိင္း ရမည့္ အဖြဲ႕အစည္းမ်ားစြာ ပါဝင္ပတ္သက္ေနသည့္အတြက္ အလြန္႔အလြန္ ႐ႈပ္ေထြးပါေၾကာင္း၊ မိမိတို႔အေနျဖင့္ အခက္ အခဲမ်ား၊ စိတ္ပ်က္စရာမ်ား၊ ေႏွာင့္ေႏွးၾကန္႔ၾကာမႈမ်ားအတြက္လည္း ႀကိဳတင္ျပင္ဆင္မႈမ်ား လုပ္ထားေၾကာင္း စသည္ျဖင့္ ရွင္းျပေျပာဆိုခဲ့သည္ကို ေတြ႕ရသည္။

သို႔ေသာ္ အစိုးရအဖြဲ႕အေနျဖင့္ လုံ႔လမေလၽွာ႔ရန္ စိတ္ပိုင္းျဖတ္ထားေၾကာင္း၊ အဘယ္ေၾကာင့္ဆိုေသာ္ ၿငိမ္းခ်မ္းမႈမရွိလၽွင္ အသြင္ကူးေျပာင္းေရး လုပ္ငန္းသည္ ေအာင္ျမင္မႈ မရရွိႏိုင္ေၾကာင္း၊ ႀကိဳတင္ ေမၽွာ္မွန္းထားသကဲ့သို႔ အခက္အခဲမ်ားႏွင့္ စိတ္ပ်က္စရာမ်ား ရွိေသာ္လည္း အဆက္မျပတ္ ၫွိႏႈိင္းေဆြးေႏြးမႈမ်ား၊ ထာ၀ရစိတ္ရွည္သည္းခံမႈ၊ ေဆြးေႏြးဖက္မ်ား၏ စိတ္ရင္းေစတနာ ေကာင္းမြန္မႈ၊ ျပည္သူမ်ားႏွင့္ မိတ္ေဆြမ်ား၏ အားေပး ကူညီမႈတို႔ျဖင့္ မိမိတို႔ ေရွ႕ဆက္ေလၽွာက္လွမ္း ႏိုင္ခဲ့ေၾကာင္း၊ လြန္ခဲ့သည့္ ႏွစ္ႏွစ္ အတြင္း ပင္လုံအစည္းအေဝးသုံးႀကိမ္ က်င္းပခဲ့ရာ က်င္းပသည့္ အႀကိမ္တိုင္းတြင္ အဖိုးတန္သည့္ တိုးတက္မႈမ်ား ရရွိခဲ့ေၾကာင္း၊ ပထမအႀကိမ္ ျပည္ေထာင္စု ၿငိမ္းခ်မ္းေရးညီလာခံတြင္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးႏွင့္ အမ်ိဳးသားျပန္လည္ သင့္ျမတ္ေရးအတြက္ အဆင့္ ၇ ဆင့္ရွိေသာ လမ္းျပေျမပုံ ကို ရရွိခဲ့သည္ဟု ဆိုသည္။

ဒုတိယအစည္းအေဝးတြင္ အေျခခံမူဝါဒ ၃၇ ခ်က္ကို ခ်မွတ္ႏိုင္ခဲ့ေၾကာင္း၊ တတိယအစည္းအေဝး မစတင္မီ တိုင္းရင္းသား လက္နက္ကိုင္ အဖြဲ႕အစည္းႏွစ္ခုႏွင့္ ထပ္မံ၍ လက္မွတ္ေရးထိုးႏိုင္ခဲ့ေၾကာင္း၊ အစည္းအေဝး က်င္းပစဥ္ကာလအတြင္း ထပ္မံ၍ အေျခခံမူဝါဒ ၁၄ ခ်က္ ခ်မွတ္ႏိုင္ခဲ့ေၾကာင္း၊ ႀကီးမားေသာ စိန္ေခၚမႈ ရွိေနဆဲျဖစ္ၿပီး တပ္မေတာ္ႏွင့္ တိုင္းရင္းသား လက္နက္ကိုင္ အဖြဲ႕အစည္းမ်ား အၾကား တိုက္ပြဲမ်ားႏွင့္ တိုင္းရင္းသားလက္နက္ကိုင္ အဖြဲ႕အစည္းမ်ား အၾကားတြင္လည္း တိုက္ပြဲမ်ား ဆက္လက္ ျဖစ္ပြားေနေၾကာင္း၊ မိမိတို႔အေနျဖင့္ စိန္ေခၚမႈမ်ားအေပၚ အၿမဲသတိရွိေနၿပီး ယင္းတို႔ကို အျပန္ အလွန္ ယုံၾကည္မႈႏွင့္ နားလည္မႈတို႔ တည္ေဆာက္ရန္ ႀကိဳးစားရင္း ေတြ႕ဆုံေဆြးေႏြး ၫွိႏႈိင္းမႈမ်ားမွ တစ္ဆင့္ ေျဖရွင္းရန္ ရည္႐ြယ္ထားသည္ဟု ဆိုသည္။

ၿငိမ္းခ်မ္းေရးႏွင့္ တည္ၿငိမ္ေရးအတြက္ ခိုင္မာသည့္ အေျခခံအုတ္ျမစ္ကို က်ယ္က်ယ္ျပန္႔ျပန္႔ ျပည့္ျပည့္စုံစုံ ေဖာ္ေဆာင္ ရမည္ျဖစ္ေၾကာင္း၊ ရခိုင္ျပည္နယ္အတြင္းရွိ ျပႆနာမ်ားကို ကိုင္တြယ္ ေျဖရွင္းျခင္းသည္ မ႑ိဳင္ ၁ တည္ေဆာက္ေရး၏ အေျခခံက်ေသာ အစိတ္အပိုင္း တစ္ရပ္ျဖစ္သည္ဟု ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္က ဆိုသည္။ အစိုးရအဖြဲ႕ စတင္တာဝန္ယူ သည့္ ႏွစ္လအတြင္း ရခိုင္ျပည္နယ္ တရားဥပေဒစိုးမိုးေရးႏွင့္ ဖြံ႕ၿဖိဳးတိုးတက္ေရး ဗဟိုေကာ္မတီကို ဖြဲ႕စည္း တည္ေထာင္ ခဲ့ၿပီး သဘာ၀သယံဇာတ ႂကြယ္၀သည့္ ရခိုင္ျပည္နယ္၏ၿငိမ္းခ်မ္းေရးႏွင့္ ဖြံ႕ၿဖိဳးတိုးတက္မႈအား ဖ်က္ဆီးေနသည့္ ျပႆနာ မ်ားကို ထာ၀ရေျဖရွင္းေပးမည့္အေျဖမ်ား ကူညီရွာေဖြေပးရန္အတြက္ အႀကံေပးေကာ္မရွင္ကို ဦးေဆာင္ရန္ ကုလသမဂၢ အတြင္းေရးမႉးခ်ဳပ္ ေဟာင္း ေဒါက္တာကိုဖီအာနန္ကို ခ်ဥ္းကပ္ခဲ့ေၾကာင္းလည္း ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္က ရွင္းျပခဲ့သည္။

ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္က ျမန္မာႏို္င္ငံ၏ ဒီမိုကေရစီ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈ လုပ္ငန္းစဥ္တြင္ ၾကံဳေတြရေသာ အခက္အခဲမ်ား ႏွင့္ ေရွ႕ဆက္ေဆာင္ရြက္မည့္ အေျခအေနမ်ားကို ႏိုင္ငံတကာက သိရွိနားလည္ေစရန္ စကၤာပူစင္ျမင့္မွတဆင့္ ႏိုင္ငံတကာ ေခါင္းေဆာင္မ်ားသို႕ ေျပာၾကားခဲ့သည္ဟု ဆိုႏိုင္သည္။ ရာစုႏွစ္၏ ေနာက္ဆံုးေလးပံု သံုးပံုကာလအတြင္း ျမန္မာႏုိင္ငံသည္ အဓိက အကူးအေျပာင္း သံုးခုကို ျဖတ္သန္းခဲ့ရၿပီး လြတ္လပ္ေရးႀကိဳးပမ္းမႈ အကူးအေျပာင္းကာလ၊ စစ္အာဏာရွင္စနစ္ အကူး အေျပာင္းကာလတို႔ႏွင့္ ႏိႈင္းယွဥ္ကာ လက္ရွိ အကူးအေျပာင္းကာလသည္ အခက္အခဲမ်ားႏွင့္ အ႐ႈပ္ေထြးဆံုး ျဖစ္ေၾကာင္း ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္က ေျပာၾကားခဲ့သည္။

ထို႕ျပင္ ျမန္မာ့စီးပြားေရး ရင္းႏွီးျမဳပ္ႏွံမႈအေျခအေန၊ က်န္းမာေရး ပညာေရး လူမႈေရးဆိုင္ရာ စိန္ေခၚ ခ်က္မ်ားႏွင့္ ျမန္မာ ႏိုင္ငံအသြင္ကူးေျပာင္းေရးတြင္ ေတြ႕ႀကဳံရေသာ ႏိုင္ငံေရး စိန္ေခၚခ်က္မ်ားကိုလည္း ရွင္းလင္းေျပာဆို ခဲ့ေၾကာင္းသိရ သည္။ “ဖဲြ႕စည္းပံုအေျခခံဥပေဒျပင္ဆင္ေရး” ကို အဓိကထားလုပ္မည္ဟုလည္း ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္က စကာပူ မူ၀ါဒဆိုင္ရာေဟာေျပာမႈတြင္ ထည့္သြင္းေျပၾကားသည္။ ဖဲြ႔စည္းပံုျပင္ေရးသည္ အသြင္ကူးေျပာင္းေရးအတြက္ အဆံုး အျဖတ္ေပးမည့္ လုပ္ငန္းစဥ္ျဖစ္သည္ဟု ႏိုင္ငံေတာ္၏ အတို္င္ပင္ခံပုဂၢိဳလ္က ေျပာၾကားခဲ့သည္။

ရခိုင္ျပည္နယ္ျပႆနာကို ကိုင္တြယ္ေျဖရွင္းေနသည့္ ကုလသမဂၢ၏ အေရးႀကီးေသာ အခန္းက႑ကိုလည္း မိမိတို႔ အသိ အမွတ္ျပဳေၾကာင္း၊ အိမ္နီးခ်င္းႏိုင္ငံမ်ားႏွင့္ အာဆီယံဥကၠ႒ႏိုင္ငံမွ ကိုယ္စားလွယ္မ်ားႏွင့္ ကုလသမဂၢ လုံၿခဳံေရး ေကာင္စီ မွ အၿမဲတမ္း ကိုယ္စားလွယ္မ်ား လာေရာက္ႏိုင္ေရးအတြက္ မိမိတို႔စီစဥ္ေဆာင္႐ြက္ခဲ့ေၾကာင္း။ ကုလသမဂၢအတြင္းေရးမႉးခ်ဳပ္ ၏ အထူးကိုယ္စားလွယ္အျဖစ္ သံအမတ္ Christine Burgener ကို ခန္႔အပ္လိုက္မႈအေပၚ မိမိတို႔ ႀကိဳဆိုပါေၾကာင္း၊ အဆိုပါ အထူး ကိုယ္စားလွယ္သည္ ေနျပည္ေတာ္တြင္ ႐ုံးခန္းဖြင့္လွစ္လိုက္ၿပီျဖစ္ပါေၾကာင္း၊ သံအမတ္ Christine Burgener ႏွင့္ မိမိတို႔ ထိေတြ႕ ဆက္ဆံမႈသည္ အျပဳသေဘာေဆာင္ၿပီး အက်ိဳးမ်ားမည္ဟု ယုံၾကည္ေၾကာင္း စသည္ျဖင့္ ႏိုင္ငံေတာ္၏ အတို္င္ပင္ခံပုဂၢိဳလ္က ေျပာၾကားသည္။ ကုလသမဂၢဦးေဆာင္ေနေသာ ႏိုင္ငံတကာ ဖိအားမ်ား ေလ်ာ့က်ေရးႏွင့္ ျမန္မာႏိုင္ငံ အေပၚ ႏိုင္ငံတကာက နားလည္မႈရွိလာေစေရးအတြက္ ႏိုင္ငံေတာ္၏ အတို္င္ပင္ခံပုဂၢိဳလ္က ႀကိဳးပမ္းေနေၾကာင္း ျမင္ေနရ သည္။ ထို႕ျပင္ ရခိုင္ျပည္နယ္အတြင္း လူသားခ်င္းစာနာေထာက္ထားေသာ အက်ပ္အတည္းမ်ားကို ျဖစ္ေပၚေစသည့္ အၾကမ္းဖက္လုပ္ရပ္မ်ားသည္ လက္ရွိအေျခအေနတြင္ အမွန္တကယ္ ႀကီးမားေနသည္ကိုလည္း ႏိုင္ငံေတာ္၏ အတို္င္ပင္ခံ ပုဂၢိဳလ္က ရွင္းျပခဲ့သည္။

လုံၿခဳံေရးကို စိန္ေခၚေနသည့္ အၾကမ္းဖက္မႈမ်ားကို ကိုင္တြယ္ေျဖရွင္းမႈ မျပဳပါက လူမ်ိဳးစုႏွစ္ရပ္အၾကား အၾကမ္းဖက္မႈ အႏၲရာယ္ ဆက္လက္ တည္ရွိေနမည္ ျဖစ္သည္ဟုလည္း သုံးသပ္ေျပာဆိုခဲ့သည္။ အဆိုပါ ျပႆနာသည္ ျမန္မာႏိုင္ငံ တြင္သာမက ေဒသတြင္းရွိ ႏိုင္ငံမ်ားႏွင့္ အျခားႏိုင္ငံမ်ားအတြက္ပါ ႀကီးမားသည့္ အက်ိဳးဆက္ကို ျဖစ္ေပၚ ေစႏိုင္သည့္ ၿခိမ္းေျခာက္မႈ ျဖစ္ေသာေၾကာင့္ မည္သည့္ အၾကမ္းဖက္မႈမ်ိဳးကိုမဆို တစ္စုံတစ္ရာ အေၾကာင္းျပခ်က္ျဖင့္ လ်စ္လ်ဴမ႐ႈသင့္၊ ခြင့္မလႊတ္သင့္ေၾကာင္း ႏိုင္ငံေတာ္၏ အတို္င္ပင္ခံပုဂၢိဳလ္က ေျပာၾကားခဲ့သည္ကို ေတြ႕ရသည္။

အေမးအေျဖက႑တြင္လည္း ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္က ရႊင္ရႊင္ပ်ပ် တည္တည္ျငိမ္ျငိမ္ ေျဖၾကားသြားခဲ့သည္ကို ေတြ႕ရ သည္။ ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ စစ္အုပ္ခ်ဳပ္ေရးစနစ္မွတဆင့္ ဒီမုိကေရစီစနစ္သို႕ အသြင္ကူးေျပာင္းေနျခင္း မျပီး ေျမာက္ေသး သည္ကို မည္သို႕ေသာ နည္းလမ္းမ်ားျဖင့္ ေျဖရွင္းေဆာင္ရြက္သြားဖို႔႐ွိပါသလဲဆိုသည့္ စကၤာပူႏုိင္ငံသား သံတမန္တဦး၏ ေမးခြန္းကို ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္က ယခုကဲ့သို႕ ေျဖၾကားသြားသည္။

“လႊတ္ေတာ္ထဲမွာ ေရြးေကာက္ခံမဟုတ္တဲ့ ကိုယ္စားလွယ္ ၂၅ ရာခိုင္ႏွႈန္း ပါ၀င္ေနတာကို ျဖဳတ္သိမ္းေပးဖို႔ လိုအပ္ပါ တယ္။ ဒါေပမယ့္ ဒါေတြကို ဆက္လက္ညႇိႏိႈင္း မႈေတြကေနတဆင့္ လုပ္ေဆာင္သြားရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ တခ်ိန္တည္းမွာပဲ အမ်ိဳးသားျပန္လည္သင့္ျမတ္ေရးကိုလည္း မ်က္ေျခမျပတ္ဖို႔လည္း လိုပါတယ္။ ဒါ့အျပင္ ဖြဲ႔စည္းပံုမွာ ဒီမိုကေရစီ နည္းမက် တဲ့ အပိုင္းေတြ ရွိေနပါေသးတယ္။ ဒီအပိုင္းေတြက အတိတ္က စစ္တပ္နဲ႔ ဆိုင္ေနပါတယ္။ ဒါ့ေၾကာင့္ ဒီက႑အားလံုးကို ေစ့စပ္ညိွႏိႈင္းၿပီး ေျပာင္းလဲဖို႔လိုအပ္ပါတယ္။” ဟု ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္က ေျဖၾကားခဲ့ေၾကာင္း ဗီြအိုေအသတင္းက ေဖၚျပခဲ့သည္။

ျပည္တြင္း၌ ျပင္းျပင္းထန္ထန္ေမးခြန္းထုတ္ေနသည့္ ၂၀၀၈ ဖြဲ႕စည္းပုံျပင္ေရးကိစၥကို ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္က Singapore Lecture ေဟာေျပာပြဲတြင္ အလယ္အလတ္သေဘာထားျဖင့္ အေျဖေပးခဲ့သည္။ ဒီမိုကေရစီနည္းက် ဖြဲ႕စည္းပုံျဖစ္လာေစရန္ ျပင္ဆင္ရမည္။ သို႕ေသာ္ ျပည္သူမနာေသာနည္း ေစ့စပ္ညိွႏိႈင္းေသာနည္းျဖင့္ ေျပာင္းလဲမည္ဟု ဆိုလိုက္သည္။ တပ္မေတာ္ႏွင့္ ဆက္ဆံေရးလည္း မဆိုးပါဟု ဆိုလိုက္သည္။ စကၤာပူႏွင့္ ႏိုင္ငံတကာမွ ျမန္မာျပည္တြင္ ရင္းနွီးႁမွဳပ္ႏွံေရးလုပ္ငန္းစဥ္ ခက္ခဲမႈကို အဆင္ေျပေအာင္ လုပ္ဖို႕ ေမးၾကသည္။ ယင္းကိစၥမ်ား အဆင္ေျပေစရန္ ဥပေဒမ်ား ျပင္ဆင္ထားၿပီဆိုသည့္အေၾကာင္း၊ အေျခခံအေဆာက္ အအံုမ်ား တိုးတက္ေဖၚေဆာင္ရန္ လုပ္ေနေၾကာင္းေျပာျပသည္။ ယင္းကိစၥ ဝန္ႀကီး ဦးေသာင္းထြန္းကို ထြက္၍ ရွင္းျပေစသည္။ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈတစ္ခု အေနျဖင့္မၾကာေသးမီကကုမၸဏီ မွတ္ပုံတင္မ်ားကို အြန္လိုင္းကတစ္ဆင့္ ျမန္ျမန္ ဆန္ဆန္ ေဆာင္ရြက္ေပးေနေၾကာင္း ဦးေသာင္းထြန္းက ရွင္းျပသည္။

 အႏွစ္ခ်ဳပ္ရလွ်င္ Singapore Lecture ေဟာေျပာပြဲတြင္ အာဆီယန္ႏွင့္ အခ်ိဳ႕ေသာ ႏိုင္ငံတကာေခါင္းေဆာင္မ်ားအေနျဖင့္ ျမန္မာ့ အေျခအေန အခက္အခဲကို အေတာ္အတန္သိရွိနားလည္သြားေပလိမ့္မည္။ ယခုကဲ့သို႕ေသာ ႏိုင္ငံေရးဗ်ဴဟာ အခင္း အက်င္းကို ဖန္တီးေပးသည့္ အိမ္ရွင္ျဖစ္သူ စကၤာပူ၀န္ႀကီးခ်ဳပ္ လီရွန္လြန္း (Lee Hsien Loong)ကို ေက်းဇူးတင္ သင့္သည္။ ျပည္တြင္းႏိုင္ငံေရး လႈပ္ခတ္မႈ ဂယက္မ်ား ရွိေနသည့္တိုင္ ျပည္သူလူထုက Singapore Lecture နားေထာင္ျပီး ေနာက္ လက္ရွိ ႏိုင္ငံ၏ ေခါင္းေဆာင္ ရင္ဆိုင္ေနရေသာ ႏိုင္ငံေရးအခက္အခဲ အတားအဆီးမ်ားကို အေတာ္အတန္ ျမင္လာၾကသည့္အေလ်ာက္၊ သူ႕အေပၚ ေထာက္ခံ၀န္းရံမႈမ်ား က်ဆင္းမသြားဘဲ၊ တက္ရိပ္ျပေနဆဲရွိသည္ကို ျမင္ေတြ႕ရေပသည္။ ။။။