ေမာင္လူေပ - အေဟာင္းနဲ႔အသစ္ ျမန္မာေက်ာင္းသစ္ဆီသို႔

ေမာင္လူေပ - အေဟာင္းနဲ႔အသစ္ ျမန္မာေက်ာင္းသစ္ဆီသို႔

(မိုးမခ) စက္တင္ဘာ ၁၁၊ ၂၀၁၈

အေမရိကန္ႏိုင္ငံ၊ ကယ္လီဖိုးနီးယားျပည္နယ္ေရာက္ ျမန္မာမိသားစုေတြတည္ေထာင္တဲ့ ဘုန္းႀကီးေက်ာင္းမ်ားထဲမွာ စာရင္းသစ္တိုးတဲ့ေက်ာင္းက "ေျမာက္ဦးဆရာေတာ္ႀကီး" တည္ေထာင္ေတာ္မူတဲ့ ဖရက္စႏိုၿမိဳ႕( Fresno, CA ) ေက်ာင္းပါ။ လြန္ခဲ့တဲ့လကက်င္းပတဲ့ ေက်ာင္းသစ္ဖြင့္ပြဲကို မေရာက္ျဖစ္ေပမဲ့ ယခုလ စက္တင္ဘာ(၉)ရက္ေန႔မွာ က်င္းပတဲ့ 'ဆရာေတာ္ေမြးေန႔နဲ႔ ဓမၼစင္တာဖြင့္ပြဲ' ကိုေတာ့ ေရာက္ခဲ့တယ္။

ဖရက္စႏိုၿမိဳ႕ဟာ ျမန္မာအမ်ားအျပားေနထိုင္တဲ့ ဆန္ဖရန္နဲ႔ အယ္လ္ေအၿမိဳ႕ေတြရဲ႕အလည္တည့္တည့္ေလာက္မွာရွိတယ္။ ႏွစ္ၿမိဳ႕လံုးေန ျမန္မာေတြအတြက္ သံုးနာရီေလာက္ကားေမာင္းရင္ ေရာက္တဲ့ခရီးမို႔ ၿမိဳ႕ႏွစ္ၿမိဳ႕က ျမန္မာေတြအမ်ားအျပားဆင္းလာၾကတာ ေတြ႕ရတယ္။

ဖရက္စႏိုၿမိဳ႕အေနအထားကေတာ့ ကယ္လီဖိုးနီးယားအလယ္ပိုင္းၿမိဳ႕ပီပီ အလြန္ပူတဲ့ရာသီဥတုရွိတယ္။ စိုက္ပ်ိဳးေရးပဲအဓိကလုပ္ၾကတဲ့နယ္ေျမမို႔ ျမန္မာမိသားစုနည္းတယ္။ ျမန္မာမိသားစုေလးဆယ္ဝန္းက်င္ပဲရွိၾကတယ္လို႔ သိရတယ္။ ဒါေပမဲ့ ဒီမိသားစုေတြက ဆရာဝန္ေတြအပါအဝင္ ဝင္ေငြေကာင္းတဲ့ ကၽြမ္းက်င္လုပ္သားေတြပါ။ သူတို႔ေတြစုေပါင္းတည္ေထာင္တဲ့ေက်ာင္းေပါ့။ ေက်ာင္းရဲ႕ ရာဇဝင္ကလည္း စိတ္ဝင္စားစရာ။

ဖရက္စႏိုၿမိဳ႕လည္က တ႐ုတ္တန္း ( China Town ) မွာ လြန္ခဲ့တဲ့ႏွစ္တစ္ရာနီးပါး( ၉၉ႏွစ္) ခန္႔အခ်ိန္မွာ ဒီေက်ာင္းကို ေဆာက္ခဲ့ၾကတယ္။ ေက်ာင္းက သံုးထပ္ေက်ာင္းႀကီး။ လက္ရာက တ႐ုတ္ဘံုေက်ာင္းႀကီးနဲ႔တူေပမဲ့ဂ်ပန္လက္ရာပါ။ ဖရက္စႏိုၿမိဳ႕က စပ်စ္ခင္းေတြမွာ စပ်စ္ဆြတ္ဖို႔ေရာက္လာၾကတဲ့ အေမရိကန္ေရာက္ ဂ်ပန္အလုပ္သမားေတြစုေပါင္းၿပီး ဂ်ပန္ဗုဒၶဘာသာ( ရွင္တိုဘုရားေက်ာင္း ) သစ္သားေက်ာင္းေလး စတင္တည္ေထာင္ၾကပါသတဲ့။ ၁၉၁၉မွာ အဲဒီေက်ာင္းေလးမီးေလာင္ပ်က္စီးခဲ့တယ္။

အဲဒီအခ်ိန္က တစ္ရက္လုပ္ခ တစ္ေဒၚလာပဲရၾကတဲ့ အဲဒီဂ်ပန္အလုပ္သမားေတြက ရသမွ် လခေတြစုေဆာင္းၾကၿပီး အခုျမင္ေတြ႕ရတဲ့ သံုးထပ္ေက်ာင္းႀကီးတည္ေဆာက္ခဲ့ၾကျပန္တယ္။ ဂ်ပန္ေတြရဲ႕စည္းလံုးမႈနဲ႔ အနစ္နာခံမႈကေတာ့ အ့ံမခန္း။

ဂ်ပန္ပိသုကာလက္ရာ (6400 sq ft) ရွိ သံုးထပ္ေက်ာင္းႀကီးအျပင္ ေက်ာင္းအေနာက္မွာလည္း (12,000 sq ft) ရွိတဲ့ တိုးခ်ဲ႕ခန္းမႀကီးပါတယ္။ အေထြေထြသံုး ဒီခန္းမႀကီးမွာ ဧည့္ခံခန္းမ၊ ေဖ်ာ္ေျဖေရးစင္ျမင့္ႀကီးနဲ႔ အသံ၊ မီး၊ အစံုအလင္ပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ ဒီေက်ာင္းႀကီးကို ဆက္ခံခဲ့တဲ့ ဒုတိယမ်ိဳးဆက္ဂ်ပန္ေတြက ၿမိဳ႕ရဲ႕ ေျမာက္ဖက္ကို ေျပာင္းေရႊ႕သြားၾကတဲ့အခါ စြန္႔ပစ္ခံအေဆာက္အဦႀကီးျဖစ္ခဲ့ရၿပီး ျပဳျပင္မြန္းမံမႈမရွိခဲ့ေတာ့ အိုမင္းေဟာင္းႏြမ္းလို႔ေပါ့။ ပတ္ဝန္းက်င္ကလည္း အိမ္ေျခမဲ့ေတြ ႀကီးစိုးေနၾကတယ္။

ဒီအေဆာက္အဦႀကီးက ဖရက္စႏိုၿမိဳ႕ရဲ႕သမိုင္းဝင္အေဆာက္အဦတစ္ခုျဖစ္တဲ့အျပင္ ေရာင္းခ်ဖို႔ကိုကန္႔ကြက္မႈေတြရွိေနခဲ့တာေၾကာင့္ ၂၀၁၁ထဲက ေရာင္းဖို႔ျပင္ဆင္ၾကတာ အခု ၂၀၁၈ခုႏွစ္ ၾသဂတ္လကမွ ေဒၚလာ(၇)သိန္းခြဲနဲ႔ အေရာင္းအဝယ္ျဖစ္ခဲ့ၾကတယ္။ ၿမိဳ႕ခံဂ်ပန္လူေဟာင္းတခ်ိဳ႕အတြက္ ဒီေက်ာင္းေတာ္ႀကီးက အမွတ္ရစရာ အျပည့္။ သူတို႔မိဘေတြ ဒီေက်ာင္းမွာလက္ထပ္ခဲ့တယ္။ မိဘေတြရဲ႕ ေနာက္ဆံုးသၿဂႋဳလ္ပြဲကိုလည္း ဒီေက်ာင္းမွာပဲ လုပ္ခဲ့ၾကတယ္။ သူတို႔မိဘေတြရဲ႕ ေခၽြးေတြအျပည့္နဲ႔တည္ေဆာက္ခဲ့တဲ့ ဂ်ပန္လက္ရာေက်ာင္းႀကီးမို႔ မေရာင္းလိုၾကဘူး။ ဒါေပမဲ့ ယိုယြင္းေနတဲ့ေက်ာင္းႀကီးအတြက္ ျပင္ဆင္စားရိတ္မတတ္ႏိုင္ၾကတဲ့အဆံုးမို႔ ေရာင္းခ်ခြင့္ျပဳလိုက္ရပံုပဲ။ မေရာင္းခင္ကာလတိုမွာေတာ့ ျမန္မာေတြကလည္း ေက်ာင္းေနရာမရွိခ်ိန္မို႔ ျမန္မာေတြရဲ႕ ယာယီေက်ာင္း ျဖစ္ခဲ့တယ္လို႔သိရတယ္။ (ဂ်ပန္ဆီကေက်ာင္းငွားတဲ့သေဘာေပါ့။ ခုမွ ျမန္မာက အပိုင္ဝယ္ျဖစ္လိုက္တာပါ။)

ျမန္မာေက်ာင္းတျဖစ္လဲ ဘုန္းႀကီးေက်ာင္းႀကီးကေတာ့ ခန္႔ထည္စြာရွိခဲ့ၿပီ။ သို႔ေသာ္ ျမန္မာ့မူ ျမန္မာ့ဟန္ပံုစံေတာ့မဟုတ္။ တ႐ုတ္ဘံုေက်ာင္းႀကီးလိုဟန္ပန္အျပည့္နဲ႔။ ျမန္မာမႈအႏုလက္ရာေတြ ျပန္လည္ျပဳျပင္ဖို႔လည္းမျဖစ္ႏိုင္။ ေက်ာင္းႀကီးရဲ႕အမိုးကစၿပီး ေလွကားႀကီးအဆံုး ဂ်ပန္ပံုစံဟန္နဲ႔အေျခခံထားတည္ေဆာက္ထားၾကတာ။ ဘယ္လိုျပင္ေဆာက္ေဆာက္ ျမန္မာဟန္ေတာ့ ထြက္လာမယ္မဟုတ္။ ကျပားပံုစံပဲ ထြက္လာမွာ။ ၿပီးေတာ့ ေရွးေဟာင္းအေဆာက္အဦစာရင္းဝင္ၿပီမို႔ ျပင္ပပံုစံေျပာင္းခြင့္လံုးဝ(လံုးဝ)မရွိေတာ့ပါ။ ဂ်ပန္အႏုသူခုမလက္ရာပံုစံႏွင့္သာ ရပ္တည္ရေတာ့မယ္။

ပြဲအေၾကာင္းျပန္ဆက္ရလွ်င္ေတာ့ ေျမာက္ဦးဆရာေတာ္ႀကီးရဲ႕ သီလဂုဏ္၊ သမာဓိဂုဏ္၊ ပညာဂုဏ္ေတြေၾကာင့္ အနယ္နယ္အရပ္ရပ္က ဆင္းလာၾကတဲ့ျမန္မာေတြနဲ႔ျပည့္လွ်ံသြားတဲ့ဆရာေတာ္ေမြးေန႔ပါပဲ။ စားစရာလည္း အလွ်ံပါယ္။ အရင္လေက်ာင္းဖြင့္ပြဲက ဒိထက္လူပိုမ်ားသတဲ့။ အပူခ်ိန္က (105F) မို႔ လူေတြလည္း ပူေလာင္ၿပီး ပင္ပန္းၾကသတဲ့။ ဒီေန႔ေတာင္(95F) အပူခ်ိန္ရွိတယ္။ အေတာ္ပူတဲ့အညာေႏြလိုအပူမ်ိဳးမို႔ အရိပ္ေအာက္က မထြက္ရဲ။

ေက်ာင္းေရွ႕မွာ ေလမႈတ္ဘူေဘာင္းေတြနဲ႔ သက္တန္႔ႀကီးလိုအလွဆင္ထားတယ္။ 59ဆိုတဲ့ဂဏန္းႀကီးကျပဴးၿပဲလို႔။ ေက်ာင္းေရွ႕ေလွခါးႀကီးေပၚမွ သၾကားမင္းေတြနတ္မင္းေတြ နတ္သမီးေတြကေရွ႕ထြက္။ ရခိုင္႐ိုးရာအကနဲ႔တီးဝိုင္းကေနာက္။ သိမ္ထြက္လာတဲ့ဆရာေတာ္ေတြအပါးသံုးဆယ္ကို သိမ္ဆင္းေလာင္းၾကတယ္။ သိမ္ဆင္းကိုေတးဂီတနဲ႔ေလာင္းတာ ဒီတစ္ခါပဲၾကံဳဖူးပါတယ္။ ဆိုင္းနဲ႔ဝိုင္းနဲ႔ သိမ္ထြက္လာတဲ့ဆရာေတာ္ေတြမွာလည္း ဒကာေတြရဲ႕ ပူေဇာ္လိုမႈလြန္ကဲေနခ်က္ကို တားမရလို႔သာ ခြင့္ျပဳရေပမဲ့ စိတ္အိုက္ေနၾကပံုပဲ။ အလြန္ေအးခ်မ္းလွတဲ့ ဗုဒၶဓမၼရဲ႕အႏွစ္သာရကို အကာေတြဖုံးၿပီး႐င္းဖံုးေနတာ သတိထားမိတယ္။ ေမြးေန႔ရွင္ ဆရာေတာ္ကိုလည္း ေမြးေန႔ကိတ္ေတြ ခြဲခိုင္းၾကတယ္။ ကမၼဌာနနည္းျပ ဆရာေတာ္အတြက္ စိတ္မသက္သာစရာ။ (ဒီစာဖတ္မိတဲ့ ဆရာေတာ္ရဲ႕ဒကာေတြကေတာ့ ေမာင္လူေပကို ေမတၱာေတြပို႔ေနၾကၿပီထင္တယ္။ ) ေမြးေန႔ရွင္ဆရာေတာ္ကေတာ့ ဒါန၊သီလ၊ဘာဝနာစံုေအာင္ ႀကိဳးစားအားထုတ္ဖို႔ပဲ ေဟာေျပာသြားပါတယ္။

ပြဲေတာ္လာေတြထဲမွာ မူလဂ်ပန္ေက်ာင္းရဲ႕ အမာခံပရိတ္သတ္ ဂ်ပန္အဖိုးအဖြားအိုေလးငါးေယာက္လည္းပါတယ္။ သူတို႔ေတြရဲ႕ရင္ထဲမွာေတာ့ မည္သို႔ရွိမည္မသိပါ။ ေက်ာင္းေဘးက မူလရွိခဲ့တဲ့ ဂ်ပန္႐ိုးရာ ၿငိ္မ္းခ်မ္းေရးေခါင္းေလာင္းႀကီးလည္း မရွိေတာ့ၿပီ။ သူတို႔ေက်ာင္းႀကီးလည္း သူမ်ားလက္ေရာက္သြားခဲ့ၿပီ။ အရာအားလံုးဟာ အနိစၥ၊ မၿမဲပါတကား။

" တို႔ေရႊျမန္မာေတြလက္ထဲေရာက္လာတဲ့ ဒီေက်ာင္းႀကီးေရာ မည္မွ်သက္တန္းအထိ တည္တ့ံႏိုင္မည္မသိႏိုင္။ ယခုတို႔တေတြသည္လည္း ဒီေက်ာင္းႀကီးရဲ႕မူလပိုင္ရွင္ ဂ်ပန္ေတြလို အေမရိကန္ေရာက္ ပထမမ်ိဳးဆက္ေတြပဲ။ တို႔လည္း သူတို႔နည္းတူပဲ ႐ိုးရာကိုခ်စ္ၾကတယ္၊ ဘာသာကိုေလးစားၾကတယ္။ ရွိတာေလးနဲ႔ေရာင့္ရဲၿပီး စုေဆာင္းလႉဒါန္းၾကတယ္။ ေက်ာင္းေထာင္ၾကတယ္။

ဂ်ပန္အေမရိကန္ေတြရဲ႕ ဒုတိယမ်ိဳးဆက္၊တတိယမ်ိဳးဆက္ေတြကေတာ့ ဂ်ပန္မ်ိဳးဆက္အမည္သာရွိေတာ့တယ္၊ ႐ိုးရာေတြ ဘာသာေတြ သိပ္မေလးစားေတာ့။ တန္ဖိုးထားမႈနည္းလာေတာ့ တန္ဖိုးထားသူေတြလက္ကို လႊဲေျပာင္းလိုက္ရၿပီ။ တို႔ေတြရဲ႕ ဒုတိယ၊ တတိယမ်ိဳးဆက္ေတြၾကရင္ အခုဂ်ပန္အိုႀကီးေတြၾကံဳေတြ႕ရသလို ျမန္မာအိုႀကီးေတြလည္း ၾကံဳေတြ႕ႏိုင္တယ္။ ျမန္မာအေမရိကန္ပထမမ်ိဳးဆက္ေတြက ဒုတိယမ်ိဳးဆက္ကို လက္ဆင့္ကမ္းႏိုင္မႈ အားနည္းလွတယ္။ အခုေတာင္ ပြဲကိုလာတဲ့ပရိတ္သတ္မွာ ကေလး၊ လူလတ္နဲ႔လူႀကီးေတြမ်ားတယ္။ လူငယ္သိပ္မရွိ။ အေမရိကန္မွာတည္ေထာင္ထားတဲ့ ျမန္မာေက်ာင္းေတြရဲ႕ အနာဂတ္ကလည္း ရင္ေလးစရာ။ ေက်ာင္းေထာင္တဲ့ဆရာေတာ္ေတြမရွိေတာ့တဲ့အခါ ေက်ာင္းထိုင္အသစ္ရေရး၊ ေက်ာင္းကို ေနာက္မ်ိဳးဆက္ေတြ လက္ဆင့္ကမ္းေရးတို႔အဆင္မေျပရင္ ျမန္မာေက်ာင္းေတြလည္း ဂ်ပန္ေက်ာင္းလို တျခားလူကို လက္လႊဲရမွာပဲ။" ... စသည္နဲ႔ ေမာင္လူေပမွာ အေတြးေတြျဖာ။

ျမန္ေက်ာင္းအနီးက ထိုင္းေက်ာင္းသစ္

ေက်ာင္းကအျပန္မွာ မနီးမေဝးမွာရွိတဲ့ ထိုင္းဘုန္းႀကီးေက်ာင္းလည္း ေရာက္ခဲ့ပါတယ္။ ဧကႏွစ္ဆယ္ေလာက္က်ယ္တဲ့ ျခံႀကီးထဲမွာရွိတယ္။ ေျခာက္ထပ္တိုက္အျမင့္ေလာက္ရွိတဲ့ ေပေျခာက္ဆယ္ေက်ာ္ျမင့္တဲ့ေက်ာင္းႀကီးမို႔ အေဝးကျမင္ေနရတယ္။ ေပေျခာက္ဆယ္ေက်ာ္ျမင့္တဲ့ ေဆာက္လက္စ ဓမၼာရံုသစ္ႀကီးပါ။ အစအဆံုး အသစ္ေဆာက္ေနတာမို႔ ထိုင္းလက္ရာအႏုစိတ္ေတြနဲ႔ တင့္တယ္လွပါတယ္။ အျပင္မြမ္းမံမႈေတြ ၿပီးသေလာက္ရွိေနၿပီ။ အတြင္းမြမ္းမံမႈေတြပဲ က်န္ေတာ့တယ္။ ထိုင္းဘုန္းႀကီးေက်ာင္းႀကီးရဲ႕ ထိုင္းလက္ရာအႏုသုခုမေတြကိုလည္း ရင္သတ္႐ွဳေမာျဖစ္ခဲ့ရတယ္။ ညီၫြတ္လိုက္ၾကတာ။ အသစ္ေဆာက္မွ ကိုယ္လိုခ်င္တဲ့ထိုင္းလက္ရာရေပမေပါ့။ အစိုးရဆီမွာ လိုခ်င္တဲ့အျမင့္ေပ၊ ပံုစံေတြ တရားဝင္တင္ျပၿပီး တရားဝင္ေဆာက္ေနတာပါ။ မီးကာကြယ္ေရး ေရပန္းေတြပါ အဆင့္ဆင့္ တတ္ဆင္ထားတယ္။

" ဟုတ္တာေပါ့။ သူမ်ားစိတ္ႀကိဳက္ေဆာက္ထားၿပီးသားကို ကိုယ့္စိတ္ႀကိဳက္ ျပင္ဖို႔ မျဖစ္ႏိုင္။ ျမန္မာ့ေျခဥႀကီးလည္း ထိုနည္းတူ။ အရင္လူေတြက သူတို႔စိတ္ႀကိဳက္ေရးခဲ့တာ။ လိုက္ျပင္ေနရင္ ကျပားေျခဥျဖစ္မွာပဲ။ အသစ္ေရးမွ ျပည္သူလိုအပ္ခ်က္နဲ႔ကိုက္မယ္။" သည္လိုလည္းေတြးမိျပန္တယ္။

အေဟာင္းနဲ႔အသစ္၊ လိုခ်င္တာအသစ္၊ ရတာအေဟာင္း၊ ေက်ာင္းေတြရဲ႕အနာဂတ္၊ အေတြးစံုကိုေတြးေနမိတဲ့အတြက္ အိမ္အျပန္ခရီးမွာ ေခါင္းေတြ႐ွဳပ္ကာ ျပန္ခဲ့ရပါေၾကာင္း။

ေမာင္လူေပရဲ႕ အသစ္နဲ႔အေဟာင္း ျမန္မာေက်ာင္းသစ္ဆီသို႔ အက္ေဆးရွည္ဖတ္ၿပီးေနာက္ မိတ္ေဆြ သူငယ္ခ်င္း စာဖတ္သူအေပါင္းလည္း အေတြးတစ္ခုရလိမ့္မယ္လို႔ ေမွ်ာ္လင့္ပါတယ္။ ရွည္လွ်ားလွေပမဲ့ သည္းခံၿပီး ဖတ္ေပးၾကတဲ့အတြက္ ေက်းဇူးပါ။

ခ်စ္တဲ့

ေမာင္လူေပ