ေမာင္ေမာင္စုိး ● ေနာင္ငစ္
(မုိးမခ) စက္တင္ဘာ ၁၇၊ ၂၀၁၈
(မုိးမခ) စက္တင္ဘာ ၁၇၊ ၂၀၁၈
ေနာင္ငစ္သည္ ဝ နယ္ေျမာက္ပိုင္း မိုင္းေမာခရိုင္တြင္ရွိေသာ အျမင့္ မီတာ ၂၁၀၀ တြင္ တည္ထားေသာ ၿမိဳ႕ကေလးျဖစ္သည္။ အျမင့္ဆံုးေတာင္ထိပ္ေနရာသည္ မီတာ ၂၃၀၀ (ေပ ၇၀၀၀ ေက်ာ္) ျမင့္သည္။ ေအးျမေသာေလတို႔ တိုက္ခတ္ေနေလ့ရွိၿပီး ခ်မ္းေအးေသာ ရာသီဥတုရွိသည္။
ေနာင္ငစ္အား တရုတ္ဘာသာျဖင့္ လုံထန္ဟု ေခၚဆိုသည္။ ဗမာဘာသာျဖင့္ နဂါးေရကန္ဟု အဓိပၸါယ္ရသည္။ ထိုျမင့္မား ေသာ ေတာင္ေၾကာေပၚရွိ ေရကန္အားအစြဲျပဳၿပီး ေနာင္ငစ္ (ဝါ) လုံထန္ (ဝါ) နဂါးေရကန္ဟု ေခၚဆိုၾကျခင္းျဖစ္သည္။ အဆို ပါေရကန္သည္ ၄၄ ဧကခန္႔ က်ယ္ဝန္းသည္။ အျမဲေရျပည့္ေနသည္။ သုိ႔ေသာ္ ေရေသေတာ့မဟုတ္ေပ။ ကန္ေဒါင့္တေနရာတြင္ ေျမႀကီးေအာက္သုိ႔ ေရမ်ား ဒေလာထိုးစီးေနသည့္ ေရငုတ္တခုရွိသည္။ မည္သည့္ေနရာတြင္ သြားေပၚသည္ဟု မသ္ိရေပ။ ရွမ္းျပည္နယ္တြင္ ေတြ႕ရတတ္သည့္ ေရငုတ္မ်ားျဖစ္သည္။ ရွမ္းျပည္အလယ္ပိုင္းတြင္ အခ်ဳိ႕ေခ်ာင္းမ်ား ေျမႀကီးေအာက္သုိ႔ငုတ္လွ်ဳိးသြားၿပီး ေနာက္တေနရာ၌ ျပန္သြားေပၚသည္ကို ေတြ႕ရသည္။ အဆိုပါ ေရငုတ္ေနရာအား ေျမပုံတြင္ သဘာဝတံတား ဟု ေဖၚျပေလ့ရွိသည္။
ေနာင္ငစ္သည္ တ႐ုတ္နယ္စပ္ႏွင့္ ကီလိုမိုင္ ၂၀ ခန္႔ေဝးသည္။ တရုတ္ပိုင္နယ္ထဲရိွ ရွီမုန္ေဒသတြင္လည္း လုံထန္ ေခၚ နဂါး ေရကန္တခု ရွိသည္။ ဝ နယ္ ေနာင္ငစ္တြင္ နဂါးဖို ေရကစားေနထိုင္ၿပီး တ႐ုတ္ျပည္တြင္း ေရကန္တြင္ နဂါးမ ေရကစား ေနထိုင္သည္ဟု ေဒသခံ ဒဏၰာရီပုံျပင္မ်ားတြင္ ဆိုၾကသည္။
ေနာင္ငစ္ နဂါးေရကန္ပတ္လည္ရွိ သစ္ေတာကို သဘာဝအတိုင္း ထိမ္းသိမ္းထားသည္ကို ေတြ႕ရသည္။ မည္သည့္သစ္ပင္မွ ခုတ္ခြင့္အျပဳ။ ေတာေကာင္မ်ား သတ္ျဖတ္ခြင့္မျပဳဘဲ တားဆီးထားသည္။ အဆိုပါ ကန္ပတ္လည္ရွိ ထိမ္းသိမ္းထားသည့္ သစ္ေတာထဲတြင္ အေလ့က်ေပါက္ေနသည့္ လဘက္ပင္ႀကီးမ်ားရွိသည္။ အမ်ားစုမွာ ႏွစ္ေပါင္းရာခ်ီေနသည့္ လဘက္ပင္မ်ား ျဖစ္သည္။ ထိုအပင္မ်ားထဲတြင္ ပင္စည္လုံးပတ္ လူ ၂ ဦး ၃ ဦးခန္႔ လက္ျဖင့္ ဝိုင္းပတ္ရသည့္ လဘက္ပင္ႀကီးတပင္ရွိသည္။ ထိုအပင္ကေတာ့ ႏွစ္ေထာင္ခ်ီနိုင္သည္ဟု ခန္႔မွန္းၾကသည္။ အဆိုသစ္ေတာသည္ မိုးထိုးေနေသာ လဘက္ပင္ႀကီးမ်ား သက္သက္ေပါက္ေရာက္ေနသည္ေတာ့ မဟုတ္ေပ။ အျခားအမ်ဳိးအစား သစ္ပင္ႀကီးငယ္မ်ားႏွင့္ ေရာေႏွာေပါက္ေရာက္ေန သည္။ ေရကန္ ပတ္လည္ ထိမ္းသိမ္းထားသည့္သစ္ေတာအတြင္း၌ လဘက္ပင္ႀကီး (အျမင့္ ေပ ၃၀ ႏွင့္အထက္ရွိေသာ) ေပါင္း ၃၀၀၀ ခန္႔ရွိၿပီး ႀကိဳးဝိုင္းျပင္၌ အပင္ ၄၀၀၀ ခန္႔ရွိသည္ဟု ဆိုသည္။ ထို႔ျပင္ ထိုသစ္ေတာအတြင္း အေလ့က်ေပါက္ ေနေသာ လဘက္ပင္ငယ္မ်ားစြာလည္း ေတြ႕ရသည္။
ယခုအခါ အဆိုပါသစ္ေတာအား UWSP/UWSA မွ ခြင့္ျပဳသည့္ ကုမၸဏီတခုက ၂၀၁၁ မွစ၍ ထိမ္းသိမ္းထားသည္။ သုိ႔ေသာ္ လဘက္ပင္မ်ားကို အရပ္သားမ်ားအား လြတ္လပ္စြာခူးခြင့္ျပဳသည္။ ကုမၸဏီက လဘက္ပင္ႀကီးမ်ားအား ပတ္၍ ဆင့္မ်ား ေဆာက္၍ လဘက္တက္ခူးနိုင္ရန္ စီစဥ္ေပးထားသည္။ ယခင္ မထိမ္းသိမ္းမီကလည္း အရပ္သားမ်ား လြတ္လပ္စြာခူးခြင့္ ရွိေသာ္လည္း ျမင့္မား၍ မမွီမကမ္းျဖစ္ေသာ အပင္အကိုင္းမ်ားကို ဒါးႏွင့္ခုတ္ခ်ၾက၍ ယခုအခါ ထိုသုိ႔ခုတ္ျခင္းကို တားျမစ္ ထားသည္။
ႏွစ္စဥ္ ေဖဖဝါရီလမွ ေမလအထိ လဘက္ခူးေလ့ရွိသည္။ ရသမွ်လဘက္မ်ားအား ကုမၸဏီက ဒိုင္ခံဝယ္ေပးသည္။ ႏွစ္စဥ္ လဘက္စို ၁၅ တန္မွ တန္ ၂၀ ထိ ခူးဆြတ္ရရွိသည္ဟု ဆိုသည္။ ထိုသက္တမ္းရင့္ လဘက္ပင္မွထြက္သည့္ လဘက္ ေျခာက္သည္ နံမည္ေက်ာ္ၾကားသည္။
မီတာ ၂၁၀၀ အျမင့္ရွိ ႀကီးမားက်ယ္ျပန္႔သည့္ ေရကန္၊ ထိုေရကန္ပတ္လည္ရွိ လဘက္ပင္ႀကီးမ်ားေပါက္ေရာက္ေနသည့္ သဘာဝသစ္ေတာတို႔သည္ ေနာင္ငစ္၏ ထူးျခားခ်က္လည္းျဖစ္သည္။ ေနာင္ငစ္၏ သဘာဝအလွလည္းျဖစ္သည္။ သဘာဝ အပမ္းေျဖ ခရီးသြားလုပ္ငန္း ေကာင္းစြာဖြံ႕ၿဖိဳးႏိုင္သည့္ ရွားပါးေနရာမ်ဳိးလည္းျဖစ္ေပသည္။
ဓာတ္ပုံ ေနာင္ငစ္ေရကန္ႏွင့္ လဘက္ပင္ႀကီးမ်ား
Comments