(မိုးမခ) ေအာက္တိုဘာ ၂၅၊ ၂၀၁၈
ေဆာ္ဒီအာေရဗ်လို႔ဆိုရင္ မသိသူမရွိ။ ေရနံသူေဌးႏိုင္ငံ၊ ဘုရင္အုပ္ခ်ဳပ္တယ္ဘာညာေပါ့။ ေငြရွိေတာ့ လုပ္သမွ်တင့္တယ္။ အေမရိကားနဲ႔လည္းအဆင္ေျပ။ ဆြန္နီအုပ္စုရဲ႕ေခါင္းေဆာင္၊ အာရတ္ကမ႓ာရဲ႕ ဦးစီးစသည္နဲ႔ တင့္တယ္၊ ကမ႓ာ့ဖလားေတာင္ ေျခစစ္ပြဲေအာင္ျမင္လို႔ ဝင္ၿပိဳင္လိုက္ေသး။
တကယ္ေတာ့ ဒီႏိုင္ငံဟာ လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ိဳးေဖါက္မႈ အျမင့္ဆံုးႏိုင္ငံ၊ က်ား၊မ ခြဲျခားမႈ အျမင့္မားဆံုးႏိုင္ငံ။ မဟာပူရိသေတြပဲ အရာရာမွာ စိုးမိုးဗိုလ္က် လို႔ရတဲ့ႏိုင္ငံ၊ ဆင္းရဲသားေတြစုတ္ျပတ္ေနၾကၿပီးသူေဌးေတြထားစရာမရွိေအာင္ ခ်မ္းသာတဲ့ႏိုင္ငံ။ သေတာင္းစားေတြေပါတဲ့ႏိုင္ငံ။ ဘုရင္နဲ႔သူ႔အစိုးရကို ေဝဖန္မိရင္ ေထာင္ထဲမွာရာသက္ပန္ေနၾကရတဲ့ႏိုင္ငံ၊ ကမ႓ာအႏွ႕ံက အလုပ္လာလုပ္ၾကသူေတြ ဒုကၡသုကၡအေတြ႕ဆံုးႏိုင္ငံ ဆိုတာေတာ့ လူသိနည္းပါတယ္။
အခုတေလာသတင္းေတြမွာ ဒီႏိုင္ငံအေၾကာင္းေတြ ဖတ္မိေနတယ္။ အေၾကာင္းကေတာ့ ေဆာ္ဒီႏိုင္ငံသားျဖစ္ေပမဲ့ အေမရိကန္မွာအၿမဲတမ္းေနထိုင္သူ သတင္းသမားျဖစ္တဲ့ က႐ွိဳဂီ( Khashoggi) အသတ္ခံရမႈေၾကာင့္ပါ။ သူအသတ္ခံရတဲ့ေနရာက တူရကီႏိုင္ငံ အစၥတန္ဘူၿမိဳ႕ေတာ္က ေဆာ္ဒီေကာင္စစ္ဝန္ရံုးထဲမွာမို႔ ပိုလို႔ထူးဆန္းေနခဲ့တယ္။
တူရကီႏိုင္ငံ၊ အစၥတန္ဘူၿမိဳ႕ေတာ္မွာရွိတဲ့ ေဆာ္ဒီေကာင္စစ္ဝန္ရံုးထဲဝင္သြားတဲ့ က႐ွိဳဂီကို အသင့္ေစာင့္ေနတဲ့ ေဆာ္ဒီလက္မရြ႕ံေတြ(၁၈)ေယာက္က အျပတ္ရွင္းလိုက္ၾကတယ္၊ သူ႔ခႏၶာကိုယ္ကို ဓါးေတြနဲ႔အပိုင္းပိုင္းျဖတ္ၿပီး ယူသြားၾကတယ္။ ေဆာ္ဒီကလာတဲ့လူသတ္အဖြဲ႕ဟာ ေကာင္စစ္ဝန္ရံုးကို က႐ွိဳဂီ မေရာက္လာခင္ေလးမွာပဲ ေရာက္ခဲ့ၾကတယ္၊ ဒါဟာ ႀကိဳတင္ၾကံစည္လူသတ္မႈပဲ၊ ၿပီးမွ ေျခရာလက္ရာဖ်က္ၿပီး ဖံုးဖိလိမ္ခဲ့ၾကတယ္၊ သတ္မိန္႔ကို ေဆာ္ဒီအိမ္ေရွ႕မင္းသားမိုဟာမက္ကိုယ္တိုင္က ေပးခဲ့ပါတယ္ လို႔ တူရကီသမၼတအာဒိုဂမ္က စြတ္စြဲခဲ့တယ္။ သူ႔ရဲ႕တူရကီပိုင္နက္မွာ ဒီျပစ္မႈကိုက်ဴးလြန္ခဲ့တာဟာ တူရကီရဲ႕သိကၡာကို ဂ႐ုမထားမႈျဖစ္တယ္လို႔လည္း ဆိုတယ္။
ေဆာ္ဒီဖက္က ပထမပိုင္းမွာျငင္းဆိုတယ္။ ဒါေပမဲ့ အေထာက္အထားအခိုင္အမာနဲ႔ တူရကီဖက္ကတင္ျပႏိုင္တဲ့အခါ ေနာက္ဆံုးမွာေတာ့ က႐ွိဳဂီေသတာဟုတ္ပါတယ္လို႔ ဝန္ခံလိုက္ရတယ္။ ေကာင္စစ္ဝန္ရံုးထဲမွာ ရန္ျဖစ္ၾကရင္း မေတာ္တဆလည္ပင္းညႇစ္မိလို႔ ေသရတာပါတဲ့။ တူရကီက သက္ဆိုင္ရာကိုအေၾကာင္းၾကားပါတယ္လို႔ဆိုတယ္။ တူရကီကေတာ့ သူတို႔ကိုအေၾကာင္းၾကားတယ္ဆိုတာကို ျငင္းပါတယ္။ က႐ွိဳဂီရဲ႕အေလာင္းကလည္း အစေဖ်ာက္လိုက္ၿပီမို႔ မရွိေတာ့ၿပီ။ ေဆာ္ဒီအိမ္ေရွ႕မင္းသားကေတာ့ သူအမိန္႔မေပးေၾကာင္း၊ အသတ္ခံရတဲ့ က႐ွိဳဂီအတြက္စိတ္မေကာင္းေၾကာင္းေျပာဆိုတယ္။ က႐ွိဳဂီမိသားစုကိုသြားေရာက္ေတြ႕ဆံုတယ္။
က႐ွိဳဂီက ေဆာ္ဒီႏိုင္ငံသား။ အေမရိကားမွာ အၿမဲေနထိုင္ခြင့္နဲ႔ေနသူ။ သူ႔ရဲ႕သားသမီးေလးဦးထဲမွာ သံုးဦးက အေမရိကန္ႏိုင္ငံသားခံယူထားသူ။ ေဆာ္ဒီရဲ႕ေန႔စဥ္သတင္းစာျဖစ္တဲ့ အယ္လ္ဝါတန္( El Watan)မွာ အယ္ဒီတာခ်ဳပ္လုပ္ခဲ့ဖူးသူ။ ေဆာ္ဒီမင္းသားေတြရဲ႕ ေလာေလာဆယ္မွာေတာ့ ဝါရွင္တန္ပို႔စ္မွာ သတင္းေတြေရးေနသူပါ။ သူဟာ ေဆာ္ဒီရဲ႕ မဘသဝါဒ၊ (အမ်ိဳးဘာသာ သာသနာကို ေစာင့္ေရွာက္ေတာ္မူေသာ ဘုရင္ကို ထာဝရေထာက္ခံေရး ဝဟာဘီဝါဒ)( Wahhabism) အေျခခံ အစၥလာမ္ဝါဒကို အၿမဲတေစ ေထာက္ျပေဝဖန္ေလ့ရွိသူလည္းျဖစ္တယ္။
"ေဆာ္ဒီႏိုင္ငံဟာ ၁၉၇၉ မတိုင္မွီေခတ္ကို ျပန္သြားရမယ္၊ အဲဒီအခ်ိန္က ေရွး႐ိုးစြဲ ဝဟာဘီဝါဒီအစြန္းေရာက္ေတြကို ေဆာ္ဒီအစိုးရက ထိမ္းထားႏိုင္ခဲ့တယ္၊ မိန္းမေတြဟာ ေယာက္်ားေတြနီးတူ လြတ္လပ္ခြင့္ရွိတယ္၊ လူတိုင္းဟာ မိမိစိတ္ထဲမွာမွန္တယ္ထင္တာကို လြတ္လပ္စြာေျပာဆိုခြင့္ရွိရမယ္၊ ေဆာ္ဒီအစိုးရဟာ အလြန္အစြန္းေရာက္တဲ့ဝါဒကို ဖက္တြယ္မထားပဲ တူရကီနည္းတူ အလယ္အလတ္က်တဲ့ ဒီမိုကေရစီ အတန္အသင့္ရွိတဲ့ အစၥလာမ္ဝါဒတစ္ခုကို ေရြးခ်ယ္ရမယ္၊ အာရပ္ကမ႓ာက သာမန္လူသားေတြဟာ အေၾကာက္တရားေအာက္ကေန ရံုးထြက္ၾကရမယ္၊ အိမ္ေရွ႕မင္းသားရဲ႕ ေဆာ္ဒီရွရီယာဥပေဒကို ျပဳျပင္ေျပာင္းလည္းမႈေတြထဲက အမ်ိဳးသမီးေတြ ကားေမာင္းခြင့္ေပးတာကို ေထာက္ခံတယ္၊ ဒါေပမဲ့ အမ်ိဳးသမီးေရးတိုက္ပြဲဝင္ေနတဲ့ အမ်ိဳးသမီးေတြကို ဖမ္းဆီးေထာင္ခ်ေနတာကိုေတာ့ ကန္႔ကြက္တယ္။ အလြန္ရက္စက္လွတဲ့ ယီမင္ျပည္တြင္းစစ္ကို ေဆာ္ဒီကဦးေဆာင္ေနတာကိုလည္း ဆန္႔က်င္တယ္။" လို႔ လူသိရွင္ၾကားေရးသားခဲ့ဖူးတယ္။
တကယ္ေတာ့သူဟာ ေဆာ္ဒီဘုရင့္မိသားစုနဲ႔အလြန္နီးစပ္ခဲ့ဖူးတယ္။ ေဆာ္ဒီရဲ႕ အေမရိကန္သံအမတ္ျဖစ္ခဲ့သူ၊ မင္းသား တာကီအယ္လ္ဖိုင္ဇယ္( Turki Al Faisal) ရဲ႕အၾကံေပးလုပ္ခဲ့ဖူးတယ္။ ဒါေပမဲ့ သတင္းသမားပီသစြာပဲ မွန္တယ္ထင္တာကို လြတ္လပ္စြာေရးသားခဲ့မႈေၾကာင့္ ဘုရင့္မိသားစုရဲ႕အမ်က္ေတာ္ရွခံလိုက္ရပံုရွိတယ္။ လက္ရွိေဆာ္ဒီအိမ္ေရွ႕မင္းသား မိုဟာမက္ကလည္း သူ႔ေရွ႕က ဘုရင္ျဖစ္ဖို႔တန္းစီထားတဲ့စီနီယာေတြကို သူ႔အေဖဘုရင္အစြမ္းနဲ႔ေက်ာ္တက္ၿပီး အိမ္ေရွ႕မင္းရာထူးရယူခဲ့သူ၊ ရန္ျပဳႏိုင္သူမင္းသားေတြကို အကုန္ဖမ္းၿပီး ေထာင္ထဲထည့္ခဲ့သူမို႔ ေဆာ္ဒီရဲ႕ေရွး႐ိုးစြဲ ဝဟာဘီဝါဒကို ျပင္ခ်င္ပံုမရပါ။
ေဆာ္ဒီရဲ႕ႏိုင္ငံေရးအ႐ွဳပ္ေတာ္ပံုေတြ၊ လူ႔အခြင့္အေရးဖိနွိပ္မႉေတြကို အေမရိကန္သမၼတအဆက္ဆက္ မသိခ်င္ေယာင္ေဆာင္ခဲ့ၾကရတာကေတာ့ ေရနံတန္ခိုးပါပဲ။ ေရနံေတြဖင္ခုထိုင္ၿပီး သူေဌးျဖစ္လာတဲ့ေဆာ္ဒီက အခုေတာ့ ျပဳျပင္ေရးဆိုတဲ့ ေခါင္းစဥ္ေအာက္မွာ သူ႔ႏိုင္ငံကိုေရနံေရာင္းစားရတဲ့ႏိုင္ငံဘဝကေန စီးပြားေရးလုပ္တဲ့ႏိုင္ငံျဖစ္ေအာင္လုပ္ေဆာင္ေနခ်ိန္မို႔ အေမရိကန္ကုမၸဏီေတြအတြက္ မ်ိဳးမ်ိဳးျမက္ျမက္စားရမဲ့အခြင့္ေတြသာေနခ်ိန္ေပါ့။ က႐ွိဳဂီအသတ္ခံရမႈကို အစက မဟုတ္သလိုေနခဲ့တဲ့ ထရန္႔လည္း ခုေတာ့ သတင္းသမားေတြရဲ႕ဖိအားေတြေၾကာင့္ လိုအပ္ငလိုအေရးယူပါ့မယ္လို႔ေလသံေတြေျပာင္းခဲ့တယ္။
ထရန္႔နဲ႔ေဆာ္ဒီဘုရင္မိသားစုက ပံုစံတူေတြ။ ေငြေတြဖင္ခုထိုင္ထားတယ္၊ ကိုယ္နဲ႔မတူတဲ့သူေတြကို မုန္းတီးေ႐းတရားေတြ ျဖန္႔ေဝတယ္။ သူတို႔ကိုဆန္႔က်င္ရင္ အျပတ္တိုက္ခိုက္တယ္။ ဒီလိုအမုန္းတရားေတြေၾကာင့္ အေမရိကားမွာလည္း CNN သတင္းဌာန၊ ကလင္တန္၊ အိုဘားမား နဲ႔ ဒီမိုကရက္ေခါင္းေဆာင္ေတြဆီကို ဗုန္းေတြပို႔ၿပီးလုပ္ၾကံဖို႔ၾကံစည္တဲ့အထိ ျဖစ္လာၾကၿပီ။ ၿငိမ္းခ်မ္းစြာအတူယွဥ္တြဲေနထိုင္ၾကသူေတြ အမုန္းတရားေၾကာင့္ ကြဲၿပဲၾကၿပီ။
ေဆာ္ဒီလည္းထိုနည္းတူ။ ဆြႏၷီခ်င္းတူေပမဲ့ ကာတာ၊ တူရကီတို႔နဲ႔မတည့္။ ရွီယားအီရန္နဲ႔ စစ္မက္ၿပိဳင္ရင္း ယီမင္ျပည္တြင္းစစ္မွာ ဦးေဆာင္ေနတယ္။ ယီမင္ျပည္သူေတြက ဓားစာခံ။
က႐ွိဳဂီအသတ္ခံရမႈေၾကာင့္ ေဆာ္ဒီရဲ႕ ရက္စက္မႈေတြ၊ လူ႔အခြင့္အေရးခ်ိဳးေဖာက္မႈေတြ ကမ႓ာ့သတင္းေတြမွာ ထိပ္တန္းေရာက္လာတာေတြကေတာ့ အဆိုးထဲကအေကာင္းသာျဖစ္ပါေၾကာင္း။
တကယ္ေတာ့သူဟာ ေဆာ္ဒီဘုရင့္မိသားစုနဲ႔အလြန္နီးစပ္ခဲ့ဖူးတယ္။ ေဆာ္ဒီရဲ႕ အေမရိကန္သံအမတ္ျဖစ္ခဲ့သူ၊ မင္းသား တာကီအယ္လ္ဖိုင္ဇယ္( Turki Al Faisal) ရဲ႕အၾကံေပးလုပ္ခဲ့ဖူးတယ္။ ဒါေပမဲ့ သတင္းသမားပီသစြာပဲ မွန္တယ္ထင္တာကို လြတ္လပ္စြာေရးသားခဲ့မႈေၾကာင့္ ဘုရင့္မိသားစုရဲ႕အမ်က္ေတာ္ရွခံလိုက္ရပံုရွိတယ္။ လက္ရွိေဆာ္ဒီအိမ္ေရွ႕မင္းသား မိုဟာမက္ကလည္း သူ႔ေရွ႕က ဘုရင္ျဖစ္ဖို႔တန္းစီထားတဲ့စီနီယာေတြကို သူ႔အေဖဘုရင္အစြမ္းနဲ႔ေက်ာ္တက္ၿပီး အိမ္ေရွ႕မင္းရာထူးရယူခဲ့သူ၊ ရန္ျပဳႏိုင္သူမင္းသားေတြကို အကုန္ဖမ္းၿပီး ေထာင္ထဲထည့္ခဲ့သူမို႔ ေဆာ္ဒီရဲ႕ေရွး႐ိုးစြဲ ဝဟာဘီဝါဒကို ျပင္ခ်င္ပံုမရပါ။
ေဆာ္ဒီရဲ႕ႏိုင္ငံေရးအ႐ွဳပ္ေတာ္ပံုေတြ၊ လူ႔အခြင့္အေရးဖိနွိပ္မႉေတြကို အေမရိကန္သမၼတအဆက္ဆက္ မသိခ်င္ေယာင္ေဆာင္ခဲ့ၾကရတာကေတာ့ ေရနံတန္ခိုးပါပဲ။ ေရနံေတြဖင္ခုထိုင္ၿပီး သူေဌးျဖစ္လာတဲ့ေဆာ္ဒီက အခုေတာ့ ျပဳျပင္ေရးဆိုတဲ့ ေခါင္းစဥ္ေအာက္မွာ သူ႔ႏိုင္ငံကိုေရနံေရာင္းစားရတဲ့ႏိုင္ငံဘဝကေန စီးပြားေရးလုပ္တဲ့ႏိုင္ငံျဖစ္ေအာင္လုပ္ေဆာင္ေနခ်ိန္မို႔ အေမရိကန္ကုမၸဏီေတြအတြက္ မ်ိဳးမ်ိဳးျမက္ျမက္စားရမဲ့အခြင့္ေတြသာေနခ်ိန္ေပါ့။ က႐ွိဳဂီအသတ္ခံရမႈကို အစက မဟုတ္သလိုေနခဲ့တဲ့ ထရန္႔လည္း ခုေတာ့ သတင္းသမားေတြရဲ႕ဖိအားေတြေၾကာင့္ လိုအပ္ငလိုအေရးယူပါ့မယ္လို႔ေလသံေတြေျပာင္းခဲ့တယ္။
ထရန္႔နဲ႔ေဆာ္ဒီဘုရင္မိသားစုက ပံုစံတူေတြ။ ေငြေတြဖင္ခုထိုင္ထားတယ္၊ ကိုယ္နဲ႔မတူတဲ့သူေတြကို မုန္းတီးေ႐းတရားေတြ ျဖန္႔ေဝတယ္။ သူတို႔ကိုဆန္႔က်င္ရင္ အျပတ္တိုက္ခိုက္တယ္။ ဒီလိုအမုန္းတရားေတြေၾကာင့္ အေမရိကားမွာလည္း CNN သတင္းဌာန၊ ကလင္တန္၊ အိုဘားမား နဲ႔ ဒီမိုကရက္ေခါင္းေဆာင္ေတြဆီကို ဗုန္းေတြပို႔ၿပီးလုပ္ၾကံဖို႔ၾကံစည္တဲ့အထိ ျဖစ္လာၾကၿပီ။ ၿငိမ္းခ်မ္းစြာအတူယွဥ္တြဲေနထိုင္ၾကသူေတြ အမုန္းတရားေၾကာင့္ ကြဲၿပဲၾကၿပီ။
ေဆာ္ဒီလည္းထိုနည္းတူ။ ဆြႏၷီခ်င္းတူေပမဲ့ ကာတာ၊ တူရကီတို႔နဲ႔မတည့္။ ရွီယားအီရန္နဲ႔ စစ္မက္ၿပိဳင္ရင္း ယီမင္ျပည္တြင္းစစ္မွာ ဦးေဆာင္ေနတယ္။ ယီမင္ျပည္သူေတြက ဓားစာခံ။
က႐ွိဳဂီအသတ္ခံရမႈေၾကာင့္ ေဆာ္ဒီရဲ႕ ရက္စက္မႈေတြ၊ လူ႔အခြင့္အေရးခ်ိဳးေဖာက္မႈေတြ ကမ႓ာ့သတင္းေတြမွာ ထိပ္တန္းေရာက္လာတာေတြကေတာ့ အဆိုးထဲကအေကာင္းသာျဖစ္ပါေၾကာင္း။
Comments