ပန္းခ်ီ ဝသုန္ ကြယ္လြန္ျခင္း ၁၀ႏွစ္ျပည့္ အမွတ္တရ Yangon Book Plazaမွာ ျပဳလုပ္မယ္

ပန္းခ်ီ ဝသုန္ ကြယ္လြန္ျခင္း ၁၀ႏွစ္ျပည့္ အမွတ္တရ Yangon Book Plazaမွာ ျပဳလုပ္မယ္
K  (မိုးမခ) ေအာက္တိုဘာ ၁၈၊ ၂၀၁၈

အမွတ္တရမ်ားႏွင့္ ရွင္သန္ျခင္းလို႔ အမည္ေပးထားတဲ့ ပန္းခ်ီ၀သုန္ ကြယ္လြန္ျခင္း ၁၀ ႏွစ္ျပည့္ အမွတ္တရအခမ္းအနားကို ရန္ကုန္ၿမိဳ႕လမ္းမေတာ္ၿမိဳ႕နယ္ သံေစ်း ငါးလႊာရွိ Yangon Book Plazaမွာ ေအာက္တိုဘာ ၂၁ရက္ ေန႔လယ္ ၁နာရီမွာ ျပဳလုပ္က်င္းပသြားမယ္လို႔သိရပါတယ္။

အဆိုပါ ပန္းခ်ီ၀သုန္ ကြယ္လြန္ျခင္း ၁၀ႏွစ္ျပည့္အခမ္းအနားမွာ ဆရာ၀သုန္ရဲ႕ သရုပ္ေဖာ္လက္ရာ မူရင္းပန္းခ်ီကားမ်ား ျပသျခင္း၊ ဆရာ၀သုန္ေရးဆြဲခဲ့တဲ့ ရွားပါး မဂၢဇင္းမ်က္ႏွာဖံုး မ်ား၊ စာအုပ္မ်ား ျပသျခင္းအစီအစဥ္မ်ားအျပင္ ပန္းခ်ီ၀သုန္က်န္ရစ္သူမိသားစုမွ ရတနာပံုရိပ္ျငိမ္ ဘုန္းေတာ္ႀကီးသင္ ပညာသင္ေက်ာင္းသို႔ လွဴဒါန္းေငြမ်ား ဆက္ကပ္ျခင္း၊ ဆရာ ၀သုန္ရဲ႕ စာေပပန္းခ်ီမိတ္ေဆြမ်ားက အမွတ္တရစကားေျပာၾကားျခင္းတို႔အျပင္ ပန္းခ်ီဝသုန္ ကြယ္လြန္ျခင္းဆယ္ႏွစ္ျပည့္ အမွတ္တရအျဖစ္ ထုတ္ေ၀တဲ့ ဆရာႀကီးေရႊဥေဒါင္း ေရး သားၿပီး ပန္းခ်ီ၀သုန္ သရုပ္ေဖာ္ေရးဆြဲတဲ့ တိုင္ကပ္နာရီမ်ား ရိုက္ခြဲမႈႏွင့္ စိန္ေ၀လွ်ံေပ်ာက္ဆံုးမႈစာအုပ္မ်ားကို ၂၀% ေလွ်ာ့ေစ်းျဖင့္ ေရာင္းခ်ေပးျခင္းအစီအစဥ္ တို႔ပါ၀င္တယ္လို႔ သိရပါတယ္။

ျပပြဲစီစဥ္သူ Yangon Book Plaza ေပ့မွာလည္း “စာနယ္ဇင္း သ႐ုပ္ေဖာ္ေလာကမွာ မသိသူ မရွိေလာက္ေအာင္ ထင္ရွားတဲ့ ဆရာႀကီး ဝသုန္ ကြယ္လြန္ခဲ့တာ ဆယ္ႏွစ္ျပည့္ခဲ့ၿပီ ျဖစ္ပါတယ္။ ယေန႔ခ်ိန္ထိ ဆရာႀကီး ဝသုန္ရဲ႕ သ႐ုပ္ေဖာ္လက္ရာ စာအုပ္မ်ားကေတာ့ ရွင္သန္ေနဆဲပါပဲ။ အလားတူပါပဲ။ ဆရာ ဝသုန္ရဲ႕ ႐ုပ္ျပ စာအုပ္မ်ားဟာ စာေပခ်စ္သူမ်ား ၾကားမွာ တသသ ေျပာဆိုေနရဆဲပါ။ ဆရာ၀သုန္ရဲ႕ ရုပ္ျပခ်စ္သူမ်ား ၂၀% ေလွ်ာ့ေစ်းနဲ႔ စာအုပ္မ်ား၀ယ္ႏိုင္သလို ဆရာ၀သုန္ရဲ႕ ရွားပါး မူရင္း ပန္းခ်ီမ်ားကိုလည္း ၾကည့္ရႉခြင့္ရမယ့္ ပြဲျဖစ္တာေၾကာင့္ အလြမ္းေျပ လာေရာက္ ၾကည့္ရႈခံစားဖို႔ ဖိတ္ေခၚလုိက္ပါတယ္”လို႔ ေျပာဆိုထားပါတယ္။

ပန္းခ်ီ၀သုန္ရဲ႕ဘ၀ေကာက္ေၾကာင္းကို ေဖာ္ျပလိုက္ပါတယ္။

ပန္းခ်ီဆရာဝသုန္ကို ၁၉၄၇-ခုႏွစ္၊ ဒီဇင္ဘာလ (၁)ရက္ေန႔တြင္ ရန္ကုန္၌ ေမြးသည္။ အဖ ဦးလွေမာင္၊ အမိ ေဒၚသန္းတို႔၏ ေမြးခ်င္းသုံးေယာက္အနက္ အႀကီးဆုံးသားျဖစ္သည္။ အမည္ရင္း ေမာင္ခင္လွျဖစ္ၿပီး ရန္ကုန္ၿမိဳ႕၊ ကန္ေတာ္ကေလးဇာတိ ျဖစ္သည္။ အထက္တန္းေက်ာင္းသားဘဝတြင္ ကာတြန္း ဦးေမာင္လြင္ (ငထက္ျဖား)၊ ကာတြန္းဝင္းေမာင္တို႔ထံမွ ကာတြန္းပညာေလ့လာဆည္းပူးခဲ့သလို ပန္းခ်ီဆရာ ဦးညိဳလွထံတြင္ ပန္းခ်ီပညာကို သင္ၾကားခဲ့သည္။ ၁၉၆၃ မွ ၁၉၆၅ ခုႏွစ္အထိ ရန္ကုန္ ပန္းခ်ီပန္းပုေက်ာင္းတြင္ ပန္းခ်ီပညာ ဆည္းပူးသည္။ ဒီပလိုမာဘြဲ႕ရရွိသည္။

ပန္းခ်ီသမားဘဝ အစ

ငယ္စဥ္ကတည္း ပန္းခ်ီကိုစိတ္ဝင္စားခဲ့ေသာ္လည္း စတင္ထိေတြ႕ခဲ့သည္မွာ ကာတြန္း ႐ုပ္စုံျဖစ္သည္။ ကာတြန္းပညာကို ဦးေမာင္လြင္(ကာတြန္း) ထံမွဆည္းပူးခဲ့ကာ ကာတြန္း ေမာင္ ခင္လွ အမည္ျဖင့္ကာတြန္း႐ုပ္စုံမ်ားကို ေရးဆြဲခဲ့သည္။ ၁၉၆၃ မွ ၇၀ ခုႏွစ္အတြင္း ကာတြန္းေပါက္စ ေမာင္ခင္လွ အမည္ျဖင့္ ကာတြန္းလုံးခ်င္းမ်ား ေရးဆြဲထုတ္ေဝခဲ့သည္။ သို႔ေသာ္ ဟာသ ဓာတ္ခံ အားနည္းသည္ ဟု ယူဆသျဖင့္ ကာတြန္း႐ုပ္စုံေရးဆြဲျခင္းကို ရပ္တန႔္ခဲ့သည္။ အျခား ဆရာ တစ္ေယာက္ျဖစ္သူ ဦးညိဳလွရဲ႕ ေမာင္းႏွင္မႈျဖင့္ လွ်ိဳ႕ဝွက္သည္း ဖို မဂၢဇင္း အတြက္သ႐ုပ္ေဖာ္ပုံမ်ားကို တစ္ပုံၿပီးတစ္ပုံ ဆက္တိုက္ပင္ေရးဆြဲခဲ့သည္။ ထိုမွ ဆက္ကာ မိုးေဝ မဂၢဇင္းတြင္ ကဗ်ာသ႐ုပ္ေဖာ္ပုံမ်ားကိုလည္းေရးဆြဲခဲ့ရာ ဆန္းသစ္မႈရွိ သည့္လက္ရာမ်ားအျဖစ္ အမ်ားလက္ခံလာၾကသည္။

ပေရာ္ဖက္ရွင္နယ္ ပန္းခ်ီဆရာ

တစ္ကယ္တမ္းပန္းခ်ီနဲ႔ အသက္ေမြးမယ္လို႔ဆုံးျဖတ္ၿပီး ပန္းခ်ီေလာကထဲေရာက္ခဲ့တဲ့ႏွစ္က ၁၉၆၅။ ခဲ၊ မင္၊ ေရေဆး၊ ဆီေဆး၊ အခ႐ိုင္းလစ္နဲ႔ ပါတိတ္။ မီဒီယံမ်ိဳးစုံ သုံးခဲ့တယ္။ အဲဒီအခ်ိန္ကတည္းက သ႐ုပ္ေဖာ္ပန္းခ်ီဆရာဆိုတာ ျဖစ္ေနခဲ့ၿပီ။ မဂၢဇင္းေတြမွာ ဝသုန္ဆိုတဲ့ လက္မွတ္ကေလးေတြ ျမင္ေတြ႕ေနခဲ့ရၿပီ။ ၁၉၆၅ ကေန ၁၉၇၀ ျပည့္ႏွစ္မ်ားအထိ ဆိုပါေတာ့။

ပန္းခ်ီဝသုန္ရယ္လို႔ သတိထားလာခဲ့မိတဲ့ ႏွစ္ေတြကေတာ့ ၁၉၇၀ မိုးေဝကဗ်ာေခတ္ဦးမွာ။ မိုးေဝကဗ်ာေတြမွာ တစ္ေၾကာင္းျခစ္ သ႐ုပ္ေဖာ္ပုံေတြကို ဝသုန္က အံ့မခန္းေရးဆြဲ ျပႏိုင္ခဲ့တယ္။ အမ်ိဳးအစားအရဆို Semi Surrealism အမ်ိဳးအစားလို႔ သတ္မွတ္ႏိုင္တယ္။ တစ္ခ်ိဳ႕လက္ရာေတြဆို ကဗ်ာနဲ႔မလိုက္ဖက္ေအာင္ေကာင္းလြန္းေနတာကို ေတြ႕ရတယ္။ အျမင္ဆန္းသစ္တယ္။ အေတြးေကာင္းတယ္။ ကဗ်ာေတြကို အေကာင္းဆုံးပံ့ပိုးႏိုင္တယ္။ စမ္းစမ္းႏြဲ႕(သာယာဝတီ)ရဲ႕ အသည္းႏွလုံးကိုထုခြဲျခင္း ကဗ်ာမွာ သ႐ုပ္ေဖာ္ေပးခဲ့တဲ့ ဆရာ ဝသုန္ရဲ႕ အီလက္စေရးရွင္း လက္ရာဟာ ကဗ်ာကိုပံ့ပိုးႏိုင္ခဲ့တဲ့ အျပင္ေခတ္ကိုပါေတာက္ပေစတယ္ လို႔ ဒီေခတ္ကို ျဖတ္သန္းခဲ့တဲ့ လူေတြက ေျပာျပလိမ့္မယ္။

အဲဒီအခ်ိန္၊ အဲဒီအခါက ရႈမဝမွာ ဗဂ်ီေအာင္စိုးရဲ႕ ကဗ်ာသ႐ုပ္ေဖာ္ပုံေတြကလည္း အရမ္းကို ေကာင္းလြန္းၿပီး ေက်ာ္ၾကားေနတဲ့အခ်ိန္။ ၁၉၇၀ ျပည့္လြန္ႏွစ္ေတြကေန ၁၉၇၄၊ ၁၉၇၅ ႏွစ္မ်ားအထိ ရႈမဝမွာ ဗဂ်ီေအာင္စိုးလက္ရာ မပါရင္ မျဖစ္သလို မိုးေဝကဗ်ာေတြမွာ ဝသုန္ရဲ႕လက္ရာ မပါရင္ မျပည့္စုံဘူးလို႔ေတာင္ ဆိုခဲ့ၾကသည္။

၁၉၈၆ ခုႏွစ္မွာ လူထုဦးလွ၏ ေလွာင္ခ်ိဳင့္အတြင္းမွ ငွက္ငယ္မ်ား ကို ထိုင္းႏိုင္ငံမွ THE CAGED ONES အမည္ျဖင့္ အဂၤလိပ္ဘာသာသို႔ ျပန္ဆိုထုတ္ေဝရာတြင္ မ်က္ႏွာဖုံးႏွင့္ အတြင္း သ႐ုပ္ေဖာ္ပန္းခ်ီမ်ား ေရးဆြဲေပးခဲ့ရသည္။

၁၉၉၄ ခုႏွစ္တြင္ UNICEF မွ ကမာၻ႔ကေလးသူငယ္မ်ား ရန္ပုံေငြအျဖစ္ ပို႔စကဒ္ျပကၡဒိန္ထုတ္ေဝရာမွာ ၾကာပန္းမ်ား (Lotus) အမည္ရွိ ေရေဆးပန္းခ်ီကား ပါဝင္ခဲ့ပါတယ္။ ၁၉၇၃ - ၈၀ ခုႏွစ္အတြင္း ျမန္မာႏိုင္ငံ ပန္းခ်ီပန္းပုေကာင္စီ တြဲဖက္ အေထြေထြ အတြင္းေရးမႉး၊ ဘ႑ာေရးမွဴးအျဖစ္ ေဆာင္႐ြက္ခဲ့သည္။

လကၤာဒီပ ႐ုပ္ျပ

၁၉၇၇ ခုႏွစ္တြင္ ခ်စ္ဦးညိဳ၏ လကၤာဒီပခ်စ္သူ ဝတၳဳ ထြက္လာခဲ့သည္။ ဗညားသီဟ၏ စာေပစစ္တမ္းက လကၤာဒီပခ်စ္သူကို ပယ္ပယ္နယ္နယ္ ေဝဖန္ခဲ့သည္။ ၁၉၇၉ တြင္ ရႈမဝ မဂၢဇင္း၌ ပန္းခ်ီဝသုန္၏ လကၤာဒီပခ်စ္သူ ႐ုပ္ျပဇာတ္လမ္းေဖာ္ျပခဲ့သည္။ ခ်ီးက်ဴးမႈ ခံရသည္။ ရႈမဝတြင္ လကၤာဒီပခ်စ္သူ႐ုပ္ျပကို ၃၆ လၾကာ လစဥ္ ေဖာ္ျပခဲ့သည္။

လူတိုင္းပါစပ္ဖ်ားတြင္ စြဲခဲ့ေသာ ဝသုန္၏ လကၤာဒီပခ်စ္သူဇာတ္လမ္းသည္ ၁၉၈၄ ခုႏွစ္တြင္ လုံးခ်င္း႐ုပ္ျပအျဖစ္ ထြက္ရွိလာသည္။ ပို၍ ေအာင္ျမင္ခဲ့သည္။ ဆယ္ႏွစ္အၾကာ ၁၉၉၄ တြင္တစ္ႀကိမ္၊ ေနာက္ထပ္ ဆယ္ႏွစ္အၾကာ ၂၀ဝ၄ ခုႏွစ္တြင္ တစ္ႀကိမ္။ သုံးႀကိမ္တိုင္ ႐ိုက္ႏွိပ္ထုတ္ေဝရသည္။

လကၤာဒီပခ်စ္သူ႐ုပ္ျပသည္ ဆရာဝသုန္၏ လက္ရာမ်ားအနက္ အထြဋ္အထိပ္ ေရာက္ေသာ လက္ရာတစ္ခုျဖစ္သည္။ ေနာက္ထပ္႐ုပ္ျပဇာတ္လမ္းမ်ား ဆက္ထြက္လာခဲ့ေသာ္လည္း လကၤာဒီပခ်စ္သူကို မမီဟု ဆိုၾကသည္။ မ်က္ႏွာဖုံး သ႐ုပ္ေဖာ္မ်ား ေရးဆြဲရာတြင္မူ ဆက္လက္ ေအာင္ျမင္ခဲ့သည္။ မဂၢဇင္းစာမ်က္ႏွာမ်ားတြင္လည္း ဝသုန္၏ လက္ရာမ်ားကို ျမင္ ေတြ႕ႏိုင္သည္။

ႏိုင္ငံတကာ ပန္းခ်ီျပပြဲ

ပန္းခ်ီေရးသက္ ႏွစ္ ၃၀ ေက်ာ္အတြင္း ပါတိတ္ပန္းခ်ီျပပြဲမ်ားကို ၄ ႀကိမ္တိုင္တိုင္ ဦးေဆာင္က်င္းပခဲ့သည္။ ၁၉၉၉ ခုႏွစ္တြင္ တစ္ကိုယ္ေတာ္ပန္းခ်ီျပပြဲ၊ ျပည္ပပန္းခ်ီျပပြဲမ်ားအျဖစ္ ၁၉၈၈ ခုႏွစ္၌ ေတာင္ကိုရီးယားႏိုင္ငံ၊ ဆိုးလ္ၿမိဳ႕ေတာ္ၿမိဳ႕၌ လည္းေကာင္း၊ ၁၉၈၉ ခုႏွစ္၌ ထိုင္းႏိုင္ငံ၊ ဘန္ေကာက္ၿမိဳ႕၊ ၁၉၉၃ ခုႏွစ္တြင္ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စု၊ ဖီလာဒယ္လ္ဖီးယားတို႔တြင္ ပါဝင္ျပသခဲ့သည္။

စာေရးဆရာဝသုန္

၁၉၇၅ ခုႏွစ္တြင္ ႐ုပ္ရွင္မ်က္မွန္မဂၢဇင္းတြင္ သားေလးအမည္မသိ ဝတၳဳတို စတင္ေရးသားခဲ့သည္။ မိုးမိုး (အင္းလ်ား) အမွတ္တရ ဝတၳဳတိုၿပိဳင္ပၸြဲ၌ ၁၉၉၇ ခုႏွစ္တြင္ မိုနာလီဇာႏွင့္ ေတြ႕ဆုံျခင္း ဝတၳဳတိုျဖင့္ ဒုတိယဆုရရွိခဲ့သလို ၁၉၉၉ ႏွင့္ ၂၀ဝ၀ ခုႏွစ္မ်ားတြင္လည္း မနက္ဝိဇၨာ ညမိစာၦ၊ ေသာကဗ်ာပါဒ အေရးအေၾကာင္းမ်ား ဝတၳဳတိုမ်ားျဖင့္ အထူးဆု ရရွိခဲ့ သည္။

၂၀ဝ၄ ခုႏွစ္တြင္ သားကေလးအမည္မသိႏွင့္ အျခားဝတၳဳတိုမ်ား စာအုပ္ကို သီဟရတနာစာေပတိုက္မွ ထုတ္ေဝ၍ ၂၀ဝ၆ ခုႏွစ္တြင္ မုဒိတာေရစင္ႏွင့္ အျခားဝတၳဳတိုေပါင္းခ်ဳပ္ကို ပုဂံစာအုပ္တိုက္မွ ထုတ္ေဝခဲ့သည္။

(၂၀ဝ၈)ခုႏွစ္ ေအာက္တိုဘာလဆန္းတြင္ အေမရိကန္ ျပည္ေထာင္စု၊ ဝါရွင္တန္ဒီစီ အေျခစိုက္ National Geographic Magazine အဖြဲ႕မွ ဦးစီး က်င္းပခဲ့ေသာ " All Raods Films Festival" (၅) ႀကိမ္ေျမာက္ ႐ုပ္ရွင္ပြဲေတာ္၌ ဒါ႐ိုက္တာ ၾကည္ျဖဴသွ်င္ ႐ိုက္ကူးေသာ (၁၅-မိနစ္စာ ဇာတ္လမ္းတို) “ဝသုန္၏ ေကာက္ေၾကာင္း” မွတ္တမ္းတင္႐ုပ္ရွင္ "A Sketch of Wathone" ပထမဆုအျဖစ္ ရရွိခဲ့ပါသည္။

ဘဝေနာက္ဆုံးအခ်ိန္

ေနာက္ဆုံးအခ်ိန္က ေရးဆြဲခဲ့သည့္ လက္ရာမွာ ပၪၥမအႀကိမ္အျဖစ္ ထုတ္ေဝမည့္ ဆရာႀကီးေ႐ႊဥေဒါင္း၏ စုံေထာက္ဦးစံရွား အမွတ္(၂)ဝတၳဳျဖစ္သည္။ ပန္းခ်ီဝသုန္သည္ ပန္းခ်ီ ေမာင္ေမာင္သိုက္၊ ပန္းခ်ီေက်ာ္ေသာင္းတို႔ႏွင့္ ပူးတြဲကာ ပန္းခ်ီျပပြဲတစ္ရပ္ကို ျပသရန္စီစဥ္ေနစဥ္ ၂၀ဝ၈၊ ေအာက္တိုဘာ ၂၁ ရက္ေန႔၊ မနက္ ၇ နာရီ ၁၅ မိနစ္တြင္ တီဘီေရာဂါႏွင့္ ကြယ္လြန္သည္။ ကြယ္လြန္ခ်ိန္တြင္ ဇနီး ေဒၚစန္းေအးႏွင့္ သား ၂ဦး သမီး ၂ဦး က်န္ခဲ့သည္။