မင္းနဒီခ ● ကဗ်ာ၊ ကဗ်ာဆရာရပ္တည္မႈႏွင့္ ကဗ်ာဖတ္သူ႐ႈေထာင့္
(မုိးမခ) ႏုိဝင္ဘာ ၂၈၊ ၂၀၁၈
၂၀၁၈ မုိးမခ ၾသဂုတ္လထုတ္မွ ကူးယူေဖာ္ျပျခင္းျဖစ္သည္။
(မုိးမခ) ႏုိဝင္ဘာ ၂၈၊ ၂၀၁၈
၂၀၁၈ မုိးမခ ၾသဂုတ္လထုတ္မွ ကူးယူေဖာ္ျပျခင္းျဖစ္သည္။
၁၉၆၅ မွာ ထြက္ရွိသည့္ ဆရာကိုေလး (အင္းဝဂုဏ္ရည္) ၏ “လမ္းသစ္” ကဗ်ာစာအုပ္တြင္ ဆရာေမာင္စြမ္းရည္မွ ေအာက္ ပါအတုိင္းေရးသားခဲ့သည္။
“၁၉၅၈ တင္မုိးရဲ႕ဖန္မီးအိမ္ကေန အခု ၁၉၆၅ ကုိေလး (အင္းဝဂုဏ္ရည္) ရဲ႕ လမ္းသစ္အထိ ကဗ်ာစာအုပ္ ၈ အုပ္ ထြက္ခဲ့ ရာမွာ တစ္ႏွစ္တစ္အုပ္ႏႈန္းထြက္သည့္သေဘာ ေျပာလုိ႔ရသည္။ တစ္ႏွစ္တစ္ေယာက္မွ် လူူမုိက္စာရင္း တုိးလာလွ်က္ရွိရာ ကုိေလးသည္ လူမုိက္လက္သစ္ကေလးတစ္ေယာက္ဟု ဆုိရေပမည္”
တစ္ႏွစ္တစ္အုပ္ႏႈန္းခန္႔သာ ထြက္ရွိခဲ့သည္ ၁၉၅၈-၁၉၆၅ ခုႏွစ္ႏွစ္တာ ကာလႏွင့္ ယခု ဒီဘက္ႏွစ္မ်ား ၂၀၁၀ -၂၀၁၇ ခုႏွစ္ႏွစ္တာကာလအတြင္းထြက္ရွိခဲ့သည့္ ကဗ်ာစာအုပ္ (၈၀၀) ေက်ာ္ႏွင့္ ႏႈိင္းယွဥ္ရလွ်င္ ကဗ်ာစာအုပ္ ထြက္ရွိႏႈန္းသည္ အဆ တစ္ရာမက ေက်ာ္လြန္လာခဲ့ၿပီျဖစ္သည္။ ယခု ၂၀၁၈ တြင္လည္း ကဗ်ာစာအုပ္ထြက္ရွိႏႈန္းသည္ ေလ်ာ့က်သြားဖြယ္ရာမျမင္။ ဆရာေမာင္စြမ္းရည္ေျပာသလုိ လုိက္ေျပာၾကည့္ရလွ်င္ ကဗ်ာစာအုပ္ထြက္ရွိႏႈန္းထက္ လူမုိက္တုိးပြားႏႈန္းက ပုိမုိမ်ားျပားလာ သည္ကုိလည္း ေတြ႔ရသည္။
ဘာေၾကာင့္ ေငြေၾကးအျမတ္အစြန္းမရွိသေလာက္ နည္းပါး၊ ကဗ်ာေရးသူေတြသာမ်ားၿပီး ကဗ်ာဖတ္သူ နည္းပါးလွသည့္ ကဗ်ာစာအုပ္ကုိ ဒီေလာက္ထုတ္ေနၾကရသလဲဆုိတာ စဥ္းစားစရာေတာ့ေကာင္းသည္။ ဆရာပုိင္စုိးေဝကေတာ့ “ရုရွ ကဗ်ာ ဆရာႀကီး အာရင္ဘတ္ေျပာသလုိ “မင္းတုိ႔ကဗ်ာေတြ ေကာင္းတာမေကာင္းတာထက္္ မင္းတုိ႔ကဗ်ာေတြေရးေနတာ ကဗ်ာ ဆရာ ျဖစ္ခ်င္ေနတာကုိက ေကာင္းလွပါၿပီကြာ” လုိ႔ သူ႔အမွာစာထဲတြင္ ထည့္ေရးထားသည္။ ဟုတ္ပါသည္။ ကဗ်ာဆရာသည္ အေျခခံအားျဖင့္ အမွန္တရားကုိ လုိလားသူ၊ ေတာ္လွန္စိတ္ရွိသူ၊ ဆန္းသစ္တီထြင္ လုိစိတ္ရွိသူ၊ ေစတနာႏွင့္ ေမတၱာတရားကုိ ေရွး႐ႈသူ။ ကဗ်ာဆရာတစ္ေယာက္အတြက္ ကဗ်ာအသစ္တစ္ပုဒ္ ေရးဖြဲ႔ေနျခင္းသည္ လူသတ္ လက္နက္တစ္လက္ တီထြင္ သည္ထက္ေတာ့ မ်ားစြာတန္ဖုိးႀကီးျမတ္ေနမွာပဲ ျဖစ္ပါသည္။ မည္သုိ႔ပင္ျဖစ္ေစ ပုဂံေခတ္မွသည္ ဒီေန႔မ်က္ေမွာက္ေခတ္ အထိ ျမန္မာကဗ်ာေရစီးတေလ်ာက္လုံးတြင္ ကဗ်ာေရးသူႏွင့္ ကဗ်ာစာအုပ္ အမ်ားဆုံး ထြက္ရွိသည့္ ဆယ္စုႏွစ္ကာလတစ္ခုလုိ႔ သတ္မွတ္ရမွာကေတာ့ အမွန္ပင္ျဖစ္သည္။
ျမန္မာကဗ်ာသမုိင္းကုိ ျပန္ၾကည့္မယ္ဆုိရင္လည္း ပုဂံေခတ္ကေန ကုိလုိနီေခတ္တစ္ပုိင္း၊ ေခတ္စမ္းကဗ်ာ (၁၉၃၀ - ၁၉၄၅)မွ ေခတ္ေပၚကဗ်ာေခတ္ဦး ( ၁၉၇၀ -၁၉၉၀)ထိတစ္ပုိင္း၊ ေခတ္ေပၚေႏွာင္းပုိင္း (၁၉၉၀ -၂၀၁၀) မွသည္ ယခု ဒီဘက္ႏွစ္မ်ား (၂၀၁၀- ) ေခတ္ေပၚ/ ေခတ္ၿပိဳင္၊ Contemporary အထိ ကဗ်ာဟာ တစ္ေခတ္ၿပီး တစ္ေခတ္ ေရြ႕ေနဆဲပဲျဖစ္သည္။ ေခတ္ ကာလေတြ၊ ကဗ်ာနည္းစနစ္ေတြ မည္သုိ႔ပင္ေျပာင္းလဲေစကာမူ မေျပာင္းလဲသည့္အရာ တစ္ခုေတာ့ ရွိသည္။ ထုိအရာသည္ ကဗ်ာဆရာ၏ ရပ္တည္မႈႏွင့္ အမွန္တရားအေပၚ ခ်စ္ျမတ္ႏုိးစိတ္၊ အေကာင္းျမင္ စိတ္ႏွင့္ေစတနာျဖစ္သည္။ ေခတ္ေပၚျဖစ္ေစ၊ ေခတ္ၿပိဳင္ျဖစ္ေစ ကဗ်ာတစ္ပုဒ္ကုိ ဖတ္လုိက္သည္ႏွင့္ အဆုိပါကဗ်ာသည္ မည္သူ႔ဘက္မွ ရပ္တည္ သည္၊ မည္သည့္စိတ္ျဖင့္ ကဗ်ာကုိ တည္ေဆာက္ထားသည္။ ကဗ်ာေနာက္ခံအခင္းအက်င္းႏွင့္ပတ္ဝန္းက်င္သည္ မည္သည့္ေခတ္ကာလကုိ ကုိယ္ စားျပဳၿပီး ေရးဖြဲ႔ထားသည္ကုိ ကဗ်ာဖတ္သူက စူးစမ္းေလ့လာႏုိင္သည္။ ကဗ်ာဖတ္သူသည္ ကဗ်ာဖတ္က်င့္ ရွိသေလာက္ ကဗ်ာ၏အက်ယ္အဝန္းကုိ ခ်ဲ႕ထြင္သြားႏုိင္သည္။ ထုိ႔ေၾကာင့္ ကဗ်ာဖတ္သူ၏ အျမင္/ကဗ်ာဖတ္သူ၏ ႐ႈေထာင့္သည္ ကဗ်ာ ေကာင္း၊ မေကာင္းကုိပါ တဆက္တည္း ဆြဲတင္၊ ဆြဲခ်ျပဳလုပ္သြားႏုိင္သည္။ ကဗ်ာဆရာသည္ ကဗ်ာတစ္ပုဒ္ကုိ ေရးသားၿပီး ကတည္းက သူ၏ကဗ်ာအေပၚ ျပဳလုပ္မႈျဖစ္စဥ္သည္ ၿပီးဆုံးသြားၿပီျဖစ္သည္။ ထုိကဗ်ာ၏ ေနာက္ဆက္တြဲ ေကာင္းျခင္း ဆုိးျခင္းသည္ ကဗ်ာဖတ္သူ၏ ကဗ်ာကုိယ္ခံအားႏွင့္ ကဗ်ာအေပၚ အကဲျဖတ္ႏုိင္မႈရႈေထာင့္မွာ အေရးအႀကီးဆုံးျဖစ္သည္။ ဒီေနရာတြင္ ေခတ္ၿပိဳင္ဟန္ကဲသည့္ ကဗ်ာတစ္ပုဒ္ကုိ ကဗ်ာဖတ္သူ ရႈေထာင့္မွ ျပန္လည္တင္ျပခ်င္မိသည္။
စစ္ဟာ ကခုန္ေနတယ္
မနက္ခင္း သတင္းေတြထဲကေန တို႔ကိုပါးနား႐ိုက္လို႔
စစ္ဟာ ကခုန္ေနတယ္၊
စစ္ျပန္တစ္ေယာက္ေျပာတာက
စစ္ဟာ ေက်ာသားရင္သား မခြဲျခားဘူးဆိုပါလား
ဟုတ္တာေပါ့၊
ဒုကၡသည္ေတြရဲ႕ေက်ာေတြရင္ေတြတီးၿပီး
စစ္ဟာ ကခုန္ေနတယ္၊
သူ႔ကိုယ္သူျပန္ေကာက္လို႔ မရေတာ့ဘူးတဲ့
အ၀တ္တစ္ထည္ကိုယ္တစ္ခုက ေအာ္လိုက္တာ
ဟုတ္တာေပါ့၊
ေျချပတ္လက္ျပတ္ေတြ ေျမႇာက္ေျမႇာက္ၿပီး
စစ္ဟာ ကခုန္ေနတယ္၊
အပိုင္းပိုင္း အတစ္တစ္ေတြၾကားထဲမွာ
စစ္ဟာ ကခုန္ေနတယ္၊
အိုးပစ္အိမ္ပစ္ေတြရဲ႕ ေျပးလမ္းေၾကာင္းေနာက္မွာ
စစ္ဟာ ကခုန္ေနတယ္၊
တစ္စျပင္ရဲ႕မီးေတာက္ေတြနဲ႔အတူ
စစ္ဟာ ကခုန္ေနတယ္၊
ထိုးစစ္ျဖစ္ျဖစ္ ခံစစ္ျဖစ္ျဖစ္
စစ္ဟာ ကခုန္ေနတယ္၊
ဗံုတစ္လံုးျဖစ္ဖို႔ ႏြားမည္းေတြရဲ႕အေရကို ဘယ္လိုဆုပ္ခဲ့သလဲ
စစ္တစ္ခုအသံထြက္ဖို႔မ်ား ဒုကၡသည္ေတြကို ခ်နင္းရတယ္လို႔
စစ္ဟာ ကခုန္ေနတယ္၊
စစ္ေလ်ာ္ေၾကးအျဖစ္
ေခတ္အဆက္ဆက္ ဒုကၡသည္ေတြရဲ႕ခံု႐ံုးမွာ
စစ္ကို စီရင္ပါ
စစ္ကို ကြပ္မ်က္ပါ
ဒုကၡသည္စခန္းထဲက အမွ်ေ၀သံနဲ႔အတူ
စစ္ကို စြဲခ်က္တင္လိုက္တယ္
ခုထိ .... စစ္ဟာ ကခုန္ေနတယ္၊
ခင္ဗ်ားအနားမွာ ဝိညာဥ္တစ္ခုလို
စစ္ဟာ ကခုန္ေနတယ္၊
ခင္ဗ်ား မ်က္စိေရွ႕မွာ စုန္းတစ္ေကာင္လို
စစ္ဟာ ကခုန္ေနတယ္၊
အ႐ိုးထဲအထိ စိမ့္လာေအာင္
ခင္ဗ်ားရဲ႕ေသြးျပန္ေၾကာထဲကေန
စစ္ဟာ ကခုန္ေနတယ္၊
ခုထိ .... စစ္ဟာ ကခုန္ေနတယ္။
ေဇာ္လူစိမ္း
ယခုကဗ်ာကုိ ဖတ္ၿပီးသည့္အခါ ကဗ်ာေနာက္ခံအခင္းအက်င္းမွာ ထင္ရွားသည္။ ကဗ်ာက ကမာၻ႔အႏွံ႔အျပားက စစ္ပြဲေတြကုိ သေရာ္လုိက္တဲ့ ကဗ်ာျဖစ္သည္။ ေန႔စဥ္ထုတ္ သတင္းစာေတြမွာ ေဖာ္ျပပါရွိေနသည့္ စစ္ပြဲသတင္းမ်ား၊ ၾကားေနရသည့္ စစ္ေဘးဒုကၡမ်ား၊ ျမင္ေတြ႔ေနရသည့္ စစ္ေျပး ဒုကၡသည္မ်ား၊ ညွိႏႈိင္းေနၾကသည့္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး စားပြဲ၀ုိင္းမ်ားကုိ ၾကည့္ၾကည့္ၿပီး စစ္ဟာ ကခုန္ေနပါတယ္လုိ႔ ကဗ်ာဆရာ ဆုိလုိလုိက္ျခင္းျဖစ္သည္။ စိတၱဇနာမ္ျဖစ္သည့္ “စစ္” ကုိ “ကခုန္” ဆုိသည့္ သက္ရွိ တစ္ေယာက္၏ လႈပ္ရွားေပ်ာ္ရႊင္မႈႏွင့္ တြဲဖက္ကာ အနက္အဓိပၸာယ္ေျပာင္းလဲေအာင္ တည္ေဆာက္လုိက္သည္။ ကဗ်ာဆရာ သည္ ေခတ္အဆက္ဆက္ စစ္ေဘးဒုကၡသည္မ်ား၏ ကုိယ္စား စစ္ကုိ ခုံ႐ုံးတင္သည္။ တရားစြဲသည္။ စစ္ႏွင့္ဓာတ္တူ နာမ္တူ အသံတူမွန္သမွ် အလိုမရွိ ေႂကြးေၾကာ္သည္။
‘ဒီေနရာမွာ ကဗ်ာထဲမွာ အဓိကအေၾကာင္းအရာျဖစ္သည့္ စစ္သည္ ဘာေၾကာင့္ ကခုန္ေနသည္ကုိ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ ကဗ်ာဖတ္ သူ႐ႈေထာင့္ကေန ျပန္ဆန္းစစ္ၾကည့္မိသည့္အခါ စစ္ကုိ ဥပေဒအတုိင္း အဆုံးစီရင္လိုက္သည္ ဆုိေသာ္လည္း တကယ္တမ္း က်ေတာ့ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး၊ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးသြင္သြင္ေအာ္ေနတာလည္း ဒီလူေတြပဲ။ နယ္ခ်ဲ႕လုိ႔ပဲျဖစ္ျဖစ္၊ ကာကြယ္ဖုိ႔ပဲျဖစ္ျဖစ္၊ ထုိးစစ္ျဖစ္ျဖစ္၊ ခံစစ္ျဖစ္ျဖစ္ စစ္ကုိ အျပန္ျပန္အထပ္ထပ္အသက္သြင္းေနတာလည္း ဒီလူေတြပဲ ျဖစ္သည္။ စစ္ကေတာ့ ဆက္လက္ၿပီး ကခုန္ေနဆဲ။ ဒီလူေတြရဲ႕ ေသြးျပန္ေၾကာထဲကေန ေပ်ာ္ရႊင္ျမဴးတူးစြာနဲ႔ ကခုန္ေနဆဲပဲျဖစ္သည္။ ဒီအေရး အသားသည္ ကဗ်ာေရးသူမွ စစ္အေၾကာင္းကုိ ေျပာေနရင္းႏွင့္ ႐ုတ္တရက္ ကဗ်ာဖတ္သူ ရဲ႕လက္ဖ်ံကုိ ဆြဲလွန္ပစ္လုိက္သည့္ အေရးအသားျဖစ္သည္။ “စစ္က အျပင္မွာမရွိပါဘူး။ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ ခင္ဗ်ားတုိ႔ ၀ိညာဥ္ထဲမွာပဲ ကိန္းေအာင္းေနပါတယ္”ဟု ျဖစ္သည္။ ထုိ႔ေၾကာင့္လည္း ၿဗိတိန္ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ ဝင္စတန္ခ်ာခ်ီက 'စစ္တိုက္တယ္ဆိုတာ ႐ႈံးတာနဲ႔ႏိုင္တာ တစ္ခုပဲ ရွိရမယ္။ ႐ႈံးလည္း မ႐ႈံး၊ ႏိုင္လည္း မႏိုင္ပဲ ႏွစ္ေတြအၾကာႀကီး တိုက္ေနၿပီ ဆိုရင္ အဲဒါဟာ လုပ္စားေနတာပဲ'ဟု ဆုိခဲ့ျခင္းျဖစ္မည္။ ဒါက ဒီကဗ်ာႏွင့္ပတ္သက္လုိ႔ ကဗ်ာဖတ္သူတစ္ေယာက္၏ ရႈေထာင့္မွ နားလည္လုိက္ျခင္းျဖစ္သည္။ ေနာက္ထပ္လည္း ရွိပါေသးသည္။
စစ္ေျခာက္႐ုပ္
(၁)
`ေၾကာင္နဲ႔ ႂကြက္´ ၾကည့္မလုိ႔တဲ့
အေခြမွားဖြင့္တဲ့သား
သားဟာ တီဗီြဖန္သားျပင္ကို ၾကည့္ေတာ့
ေသနတ္သံေတြ ေအာ္သံေတြ လူေတြ မီးခုိးေတြ
မီးခုိးေတြ လူေတြ ေအာ္သံေတြ ေသနတ္သံေတြ
ဆုိေတာ့
သားဟာ တုန္ယင္ထိတ္လန႔္
သားဟာ စက္ကုိ ရပ္တန္႔ပစ္တယ္။
(၂)
တစ္ေန႔သား
လယ္ကြင္းေတြကုိ ျဖတ္အသြား
သားဟာ လယ္ကြက္ထဲက အ႐ုပ္ကုိ
ဘာလဲေမးေတာ႔
`စာေျခာက္ရုပ္´ လုိ႔ေခၚေၾကာင္း ကြၽန္ေတာ္ေျဖပါတယ္။
ၿပီး
စပါးခင္းေတြကို ေႏွာက္ယွက္တတ္တဲ႔
စာနဲ႔ အျခားေကာင္ေတြကုိ ေျခာက္လွန္႔ဖုိ႔ လုပ္တာျဖစ္ေၾကာင္း
စာေျခာက္႐ုပ္အေၾကာင္းကုိ ရွင္းျပပါတယ္။
ဆုိေတာ့
သားဟာ ေတြေဝစဥ္းစား
သားဟာ တစ္စုံတစ္ခုကုိ သတိရသြားပုံနဲ႔
"လူေတြက စစ္ပြဲေတြကုိ ေျခာက္လွန္႔ပစ္မယ့္
စစ္ေျခာက္႐ုပ္ေတြက် ဘာလုိ႔မလုပ္ၾကတာလဲေဖေဖတဲ့"
အဲဒီလုိ ေမးပါတယ္။
ကြၽန္ေတာ္ဟာ တိတ္ဆိတ္
ကြၽန္ေတာ္ဟာ ေငးငုိင္
ေမးခြန္းနဲ႔ မဆုိင္တာေတြ လွီးလႊဲေလွ်ာက္ေျပာရင္း
သားရဲ႕ အနာဂတ္လက္ကေလးကုိ ဝမ္းနည္းျခင္းနဲ႔ ဆုပ္ကုိင္ရင္း
အနက္ေရာင္တိမ္တုိက္မ်ားအစြန္းက ေငြေရာင္အနားကြပ္ေလးကုိ ေမွ်ာ္ၾကည့္ရင္း
အိမ္အျပန္ေျခလွမ္းေတြဟာလည္း ေငးရီလုိ႔ေပါ႔။
စံညိမ္းဦး
ပိေတာက္ပြင့္သစ္မဂၢဇင္း၊ ႏုိဝင္ဘာ၊ ၂၀၁၁
ကဗ်ာဆရာဟာ သူ႔ကဗ်ာကုိ သူ႔သားငယ္ႏွင့္အတူရွိေနခ်ိန္ အခ်ိန္ကာလႏွစ္ခုကုိ ယွဥ္တြဲခ်ိတ္ဆက္ကာ ေရးဖြဲ႔ထားသည္။ ကေလးတစ္ေယာက္၏ အေတြးရႈေထာင့္ေမးခြန္းတစ္ခုႏွင့္ လူႀကီးတစ္ေယာက္၏ ဆြံ႔အတိတ္ဆိတ္ အေျဖကင္းမဲ့မႈ။ ကေလး ငယ္တစ္ေယာက္၏ ႏုနယ္သည့္ ႏွလုံးသားကုိ တုန္ယင္ထိတ္လန႔္ ေၾကာက္ရြြံြ႕မိေစတဲ႔ ရုပ္ရွင္ဇာတ္ကားတစ္ခုထဲမွာ စစ္ေျမ ျပင္ေနာက္ခံျမင္ကြင္းမ်ား။ မသိနားမလည္ျခင္းမ်ားနဲ႔ အျပစ္ကင္းရုိးသားျဖဴစင္သည့္ ကေလးတစ္ေယာက္ကုိ စိတ္ထိခုိက္တုန္ လႈပ္ေစသည့္ ျမင္ကြင္းမ်ား။ တကယ္ဆုိ ျပင္ပေလာကႀကီးမွာျဖစ္ပ်က္ေနသည့္ တကယ့္စစ္ေျမျပင္ျမင္ကြင္းက ရုပ္ရွင္ဇာတ္ ကားထဲမွ ဇာတ္၀င္ခန္းထက္ ပုိဆုိးသည္ဆုိတာ ဇာတ္ကားမွားဖြင့္မိတဲ႔ ကေလးက သိပါ႔မလား။ ကမာၻႀကီးတစ္ဆုံးၾကည့္ႏုိင္ဖုိ႔ မလြယ္ကူလွ်င္ပင္ ကုိယ့္ေျမကုိယ့္ေရမွာ ကုိယ့္ေသြးကုိယ့္သားခ်င္း ျဖစ္ပ်က္ေနသည့္ ျပည္တြင္းစက္မက္ႏွင့္ စစ္ေျပးဒုကၡ သည္ေတြ ဒုႏွင့္ေဒး။ ကုိယ့္အိုး၊ ကုိယ့္အိမ္၊ ကုိယ့္ေျမ၊ ကုိယ္႔ေရအတြက္ တရားေသာစစ္ျဖစ္ျဖစ္၊ က်ဴးေက်ာ္အႏုိင္က်င္႔ အစြန္းေရာက္ နယ္ခ်ဲ႕ မတရားေသာစစ္ပဲ ျဖစ္ျဖစ္ စစ္၏ေနာက္ဆက္တြဲမ်ားက ေကာင္းကြက္တစ္ခုမွမရွိ။ ထုိထက္ပုိဆုိးတာက မသိနားမလည္ေသးသည့္ လူမမယ္ကေလးမ်ား၏ အနာဂတ္။ စစ္ဒဏ္ခံရတဲ႔ တုိင္းျပည္တစ္ျပည္၊ ၿမိဳ႕နယ္တစ္ခု၊ မိသားစု တစ္စုအတြက္ ျပန္လည္တည္ေဆာက္ရမည့္ ႏွစ္ကာလ အပုိင္းအျခား။ စာသင္ေက်ာင္းေတြမွာ စာသင္ၾကားေနရမည့္ ကေလးငယ္ေတြက က်ည္ဆန္ခြံေတြ လုိက္ေကာက္ေနသည္။ လယ္ကြင္းထဲ လယ္ထြန္သြားမည့္ ရုိးျပတ္လမ္းမွာ ေျမျမႇဳပ္မုိင္းေတြ လွ်ဳိ႕ဝွက္တည္ရွိေနသည္။
ကေလးအေတြးႏွင့္ ေမးခြန္းက ေကာင္းသည္။ လူႀကီးတစ္ေယာက္အတြက္အေျဖက မရွိ။ ကေလးတစ္ေယာက္၏ အေတြးတြင္ စာေျခာက္ရုပ္သည္ စစ္ေျခာက္ရုပ္ႀကီးျဖစ္သြားသည္။ စစ္ပြဲမ်ားသည္ စစ္ေျခာက္ရုပ္ႀကီးကုိ ျမင္တာႏွင့္ စစ္ကုိ ဆက္မတုိက္ျဖစ္ၾကေတာ႔။ စစ္ေျခာက္ရုပ္ႀကီးကုိ ျမင္သည္ႏွင့္ စစ္ဆုိတ႔ဲေကာင္ေတြ လန္႔ေျပး။ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး ခ်ဳိးငွက္ေလး ေတြက စစ္ေျခာက္ရုပ္ ႀကီးေပၚ နားခုိလုိ႔။ အေျမာက္ေျပာင္း၀မွာ ၾကည္ၾကည္ႏူးႏူး အသုိက္အၿမံဳေဆာက္လုိ႔။ ေပ်ာ္ရႊင္ ၾကည္ႏူးဖြယ္ ေတးသီလုိ႔။ က်ည္သံဗုံးသံေတြ ကင္းမဲ႔ဆိတ္သုဥ္းေနတဲ႔ ကမာၻႀကီး။ ဘယ္ေလာက္ေပ်ာ္စရာ ေကာင္းလုိက္ ပါသလဲ။ စာသင္ေက်ာင္းေတြမွာ စာအံသံေတြနဲ႔ ဆူညံလုိ႔။ ကစားကြင္းေတြမွာ လြတ္လပ္ေပ်ာ္ရႊင္စြာ ေဆာ႔ကစား ေနမည့္ ကေလးငယ္မ်ား။ ဘုရားေက်ာင္းကန္မွာဆည္းလည္းသံနဲ႔ သာယာလုိ႔။ ကြၽန္ေတာ္တုိ႔ ေမွ်ာ္လင္႔ေတာင့္တေနေသာ ကမာၻ။ ကြ်န္ေတာ္တုိ႔ အိပ္မက္ေနတဲ႔ ကမာၻ။ စစ္မဲ႔ကမာၻ။ ကေလးတစ္ေယာက္ရဲ႕အေတြးမွာ စစ္ကုိ ေျခာက္လွန္႔ လုိစိတ္ရွိေနတာ တစ္ခုတည္းနဲ႔ ေက်းဇူးတင္လုိက္မိသည္။ ကေလးဆုိတာ တုိင္းျပည္တစ္ျပည္၊ ႏုိင္ငံတစ္ႏုိင္ငံ။ ထုိထက္ပုိေျပာရရင္ ကမာၻႀကီး တစ္ခုလုံး၏ အနာဂတ္။ အနာဂတ္ကုိ ပုိင္ဆုိင္သည့္ ကေလးတစ္ေယာက္၏ စစ္မုန္းတီး စိတ္အတြက္ ကြ်န္ေတာ္ တုိ႔ လက္ခုပ္တီးေပးရမွာပဲ ျဖစ္သည္။ ေမးခြန္းဟာ ေမးခြန္းအတုိင္း ေလထဲတြင္ ဆုိ႔နစ္တုိး၀င္လုိ႔။ ကဗ်ာဖတ္သူသည္ သူ၏ ရႈေထာင့္မွာပင္ ကေလးငယ္တစ္ေယာက္၏ ေမးခြန္းႏွင့္ ေခ်ာင္ပိတ္ မြန္းက်ပ္သြားေစႏုိင္ေလာက္သည္။ ေနာက္ဆုံး ေခတ္ေပၚကဗ်ာ တစ္ပုဒ္ျဖင့္ ကဗ်ာဖတ္သူ၏ ႐ႈေထာင့္ကုိ နိဂုံးခ်ဳပ္ခ်င္ပါသည္။
“ဒီေန႔ တုိက္ပြဲေတြၾကား ပိတ္မိခံျပည္သူမ်ား ေဘးကင္းလုံၿခံဳေသာ ေနရာမ်ားသုိ႔ လြတ္ေျမာက္ေရး”
စစ္တုိက္တယ္ စစ္တုိက္တယ္နဲ႔
စစ္ကုိေမြးျမဴေနတဲ့လူသတၱဝါေတြ
အႏူိင္အရႈံးမေပၚေသးသေ႐ြ႕
တုိင္းရင္းသားျပည္သူေတြဟာ ဓားစာခံျဖစ္ရင္း
ေျပးလႊားဒုကၡေတြနဲ႔
စစ္ဘီလူးေတြ ေသြးစာေနတဲ့လူသတ္ပြဲမွာ အတိဒုကၡေရာက္
ဘာေၾကာင့္ စစ္ပြဲေတြကုိလုိလုိခ်င္ခ်င္နဲ႔တုိက္ခုိက္ေနၾကတာလဲ
ဘာ့ေၾကာင့္ စိတ္ပြဲေတြကုိ လုိလုိခ်င္ခ်င္နဲ႔ မရပ္တန္႔ႏူိင္ၾကတာလဲ
စစ္ပြဲရပ္စဲလုိက္ရင္
အက်ဳိးယုတ္မာဆုိးလုိ႔
ကုိယ္က်ဳိးၾကည့္ဖုိ႔အတြတ္
စစ္ပြဲေတြ မရပ္တန္႔ႏူိင္ၾကတာလား။
ဆုိးယုတ္ မုိက္ရုိင္းတဲ့ ဒီ စစ္ပြဲ
ခု ရပ္
STOP
ဒီ စစ္ပြဲ အရင္းခံက
ဖားကန္႔ေက်ာက္စိမ္းတြင္းကုိ
ငါပုိင္သူပုိင္လုၾကရင္း
ႀကီးထြားလာတဲ့စစ္ပြဲလား။
ဒီ ေက်ာက္စိမ္းတြင္း
ေခ်ာ္ရည္တြင္းအျဖစ္
ခု ျဖစ္ေတာ့ ေဟ့
ဒီ ေက်ာက္စိမ္းတြင္းေၾကာင့္
စစ္မက္ျဖစ္ပြားေနတာ ေဟ့
အုိ လုိင္ဇာေရ
မုန္လုိင္ခက္ အုိင္ဒီပီမွာ
စစ္ေဘးေရွာင္တုိင္းရင္းသားေတြ
အသက္ရွင္ ကင္းပါစ
ဝဲက်ဳိင္႐ြာမွာ
ငါတုိ႔တုိင္းရင္းသားေတြ ေပ်ာ္ရႊင္ပါစ
ဒီ စစ္ဟာ ငါတုိ႔နွလုံးသားကုိေႁခြတယ္
လူ႔အသက္ဟာ လြယ္လြယ္နဲ႔ရင္းၿပီး ေမြးဖြားလာတာ မဟုတ္
ဇုိင္းေအာင္ - ေခါင္ေရွာင္ - မဂယမ္
ငါတုိ႔တုိင္းရင္းသားျပည္သူေတြ
ေဘးမသီ ရန္မခ ရွိပါစ
ရွီအိယမ္မွာ လူသားခ်င္းစာနာမႈေတြရွိတယ္ဆုိ
စစ္ဆုိတဲ့အရုိင္းအစုိင္းထဲ
အျပစ္မဲ့ျပည္သူကုိ ခ်နင္းခံနယ္ရုပ္ေတြျဖစ္ေနၿပီလား
ကုိယ္ခ်င္းစာနာမႈမဲ့တဲ့လူေတြရဲ႕စကား
စစ္ေဘးေရွာင္တုိင္းရင္းသားေတြဟာ သူပုန္တဲ့
ရုိင္းသူတုိ႔ရဲ႕စကားယုတ္
ငရဲက ဆုံးမလိမ့္မယ္
ဘာတဲ့
တရားေသာစစ္ပြဲတဲ့လား
တရားေသာစစ္မွာ
တုိင္းရင္းသားျပည္သူေတြ ေသေၾကၾကတာ
တရားေသာစစ္လား
ကေထာင္႐ြာအနီးက တုိင္းရင္းသားျပည္သူေတြ
လူသားစစ္စစ္ေတြနဲ႔ထာဝရေတြ႕ႏူိင္ပါေစ
လက္နွစ္ဖက္တီးမွျမည္တဲ့မိစၧာတုိ႔
အာဃာတနဲ႔တုိက္ခုိက္ေနတဲ့စစ္ဦးဘီလူးနွစ္ေကာင္ရဲ႕
လူမဆန္စြာတုိက္ေနတဲ့ယုတ္ည့ံတဲ့စစ္ပြဲမွာ
တုိင္းရင္းသားျပည္သူေတြ
ဒုကၡေရာက္ရာ ေဒသ
စစ္ပြဲေတြရပ္
ယုတ္ည့ံတဲ့စစ္ပြဲေတြရပ္
မိစၧာတုိက္တဲ့စစ္ပြဲ ခုရပ္
စစ္ဦးဘီလူးေတြတီးတဲ့လက္ခုပ္သံ နွစ္ဖက္ၾကားက
မိစၧာဆုိတဲ့စစ္ပြဲသံေတြၾကားမွာ
ပိတ္မိေနတဲ့
တုိင္းရင္းသားျပည္သူေတြရဲ႕ဒုကၡကုိ
စာနာဖုိ႔
ခု စစ္ပြဲေတြရပ္
ရပ္ ရပ္
ခုစစ္ပဲြ ခုရပ္။
ကလင့္ (မႏၲေလး)
ေခတ္ေပၚဟန္ျဖင့္ ေရးဖြဲ႔ထားသည့္ ကဗ်ာျဖစ္သလုိ ယေန႔မ်က္ေမွာက္ထိ ရင္ဆုိင္ႀကဳံေတြ႔ေနရသည့္ ျပည္တြင္းစစ္အနိဌာ႐ုံမ်ားကုိ မခံစားႏုိင္ၾကသူေတြ အမ်ားႀကီးထဲကမွ ကဗ်ာဆရာတစ္ေယာက္၏ ေရးဖြဲ႔မႈျဖစ္သည္။ ကဗ်ာေနာက္ခံအခင္းအက်င္းမွာလည္း ဘာမွ အထူးတလည္နားလည္မႈ တည္ေဆာက္ေနစရာမလုိ။ မိမိတုိင္းျပည္တြင္းမွာ ကာလၾကာရွည္စြာျဖစ္ပြားေနသည့္ ျပည္တြင္းစစ္ကုိ မလုိလားသျဖင့္ ရပ္တန္႔ဖုိ႔ ေတာင္းဆုိထားသည့္ကဗ်ာ။ အေရး အႀကီးဆုံးမွာ ကဗ်ာဆရာ၏ ရပ္တည္မႈျဖစ္သည္။ ကဗ်ာဆရာသည္ ဓမၼႏွင့္ အဓမၼယွဥ္လာလွ်င္ ဓမၼဘက္က ရပ္တည္ သည္။ ေဖာက္ျပန္မႈႏွင့္ အမွန္တရားယွဥ္လာလွ်င္ အမွန္တရားဘက္မွ ရပ္တည္သည္။ စစ္ႏွင့္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးယွဥ္လာလွ်င္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးဘက္မွ ရပ္တည္မည္။ အဘယ္ေၾကာင့္ဆုိေသာ္ကဗ်ာဆရာသည္ ေတာ္လွန္လိုစိတ္ ရွိသည္။ အမွန္တရား၊ ဓမၼႏွင့္ အေကာင္းျမင္စိတ္၊ ေစတနာ ႀကီးမားသည္။ `ႏုိင္ငံမွာ အေရးႀကံဳလာၿပီဆုိရင္ ကဗ်ာဆရာေတြဟာ ဘယ္ေတာ့မဆုိ ေရွ႕ဆုံးက ေရာက္လာၿပီး ပါ၀င္ၾက ေလ့ရွိတယ္´ဆုိသည့္ စကား ႏုိင္ငံေတာ္အတုိင္ပင္ခံ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ ေျပာခဲ့ဖူးပါသည္။ ဟုတ္ပါသည္။ ကဗ်ာဆရာသည္ ကုိယ့္ႏုိင္ငံမွ မဟုတ္ပါဘူး။ တစ္ကမာၻလုံးမွာရွိတဲ့ ကမာၻစစ္၊ ျပည္တြင္းစစ္၊ အာဏာရွင္အုပ္ခ်ဳပ္မႈ၊ တရားမမွ်တမႈ၊ ဖိႏွိပ္ခ်ဳပ္ျခယ္မႈ၊ အစြန္းေရာက္ အၾကမ္းဖက္မႈ၊ နယ္ခ်ဲ႕ႀကီးစုိးမႈ၊ သဘာ၀ပတ္၀န္းက်င္ယုိယြင္းမႈ၊ ပညာေရး၊ ကေလးငယ္မ်ားရဲ႕အနာဂတ္၊ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး စသည့္ လူသားတုိင္းႏွင့္ ပတ္သက္သည့္ အေရးေတာ္ပုံႀကဳံလာတုိင္း ကေလာင္ကုိင္စြဲတုိက္ပြဲ၀င္ခဲ့ၾကသည္မွာ ေခတ္အဆက္ဆက္ပဲျဖစ္သည္။ ထုိ႔ေၾကာင့္ ကဗ်ာဆရာသည္ သူ႔ကေလာင္ႏွင့္ သူ႔အေရးအသားအတြက္ အကာအကြယ္ ရသည္ျဖစ္၊ အကာအကြယ္ မဲ့သည္ျဖစ္ေစ ေထာက္မေၾကာက္၊ တန္းမေၾကာက္၊ အသက္အႏၱရာယ္မေၾကာက္စတမ္း ေရွ႕တန္းကပါဝင္ရပ္တည္ခဲ့သည္။ ကဗ်ာတစ္ပုဒ္သည္ အင္အားျဖစ္သည္။ ကဗ်ာတစ္ပုဒ္သည္ ေစတနာျဖစ္သည္။ ကဗ်ာတစ္ပုဒ္သည္ ေတာ္လွန္ေရး ျဖစ္သည္။ ကဗ်ာတစ္ပုဒ္သည္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးျဖစ္သည္။ ကဗ်ာတစ္ပုဒ္သည္ တြန္းအားျဖစ္သည္။ ကဗ်ာတစ္ပုဒ္သည္ ေစတနာျဖစ္သည္။ ထုိ႔ေၾကာင့္ ကဗ်ာတစ္ပုဒ္ကုိ ဖတ္တုိင္း ကဗ်ာ၊ ကဗ်ာဆရာ၏ ရပ္တည္မႈႏွင့္ ကဗ်ာဖတ္သူ၏ ရႈေထာင့္ကို အမိအရဖမ္းဆုပ္ႏုိင္ၾကပါေစဟု ဆုေတာင္းလွ်က္။
မင္းနဒီခ
၂၀၊ ၅၊ ၂၀၁၈
Comments